Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā

๓. นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ (ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา)

3. Nissaggiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)

๗๓๓. นิสฺสคฺคิเยสุ ปฐมํ อุตฺตานเมวฯ

733. Nissaggiyesu paṭhamaṃ uttānameva.

๗๔๐. ทุติเย ‘‘อยฺยาย ทมฺมีติ เอวํ ปฎิลทฺธนฺติ นิสฺสฎฺฐปฎิลทฺธํฯ เตเนว มาติกาฎฺฐกถายมฺปิ ‘‘นิสฺสฎฺฐํ ปฎิลภิตฺวาปิ ยถาทาเนเยว อุปเนตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ ยถาทาเนเยว อุปเนตพฺพนฺติ ยถา ทายเกน ทินฺนํ, ตถา อุปเนตพฺพํ, อกาลจีวรปเกฺขเยว ฐเปตพฺพนฺติ วุตฺตํ โหติฯ เอตฺถ จ ภาชาปิตาย ลทฺธจีวรเมว นิสฺสคฺคิยํ โหติ, ตํ วินยกมฺมํ กตฺวาปิ อตฺตนา น ลภติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อกาลจีวรตา, ตถาสญฺญิตา, กาลจีวรนฺติ อธิฎฺฐาย เลเสน ภาชาปนํ, ปฎิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

740. Dutiye ‘‘ayyāya dammīti evaṃ paṭiladdhanti nissaṭṭhapaṭiladdhaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvāpi yathādāneyeva upanetabba’’nti vuttaṃ. Yathādāneyeva upanetabbanti yathā dāyakena dinnaṃ, tathā upanetabbaṃ, akālacīvarapakkheyeva ṭhapetabbanti vuttaṃ hoti. Ettha ca bhājāpitāya laddhacīvarameva nissaggiyaṃ hoti, taṃ vinayakammaṃ katvāpi attanā na labhati. Sesamettha uttānameva. Akālacīvaratā, tathāsaññitā, kālacīvaranti adhiṭṭhāya lesena bhājāpanaṃ, paṭilābhoti imāni panettha cattāri aṅgāni.

๗๔๓. ตติเย เมตนฺติ เม เอตํฯ สกสญฺญาย คหิตตฺตา ปาจิตฺติยํ ทุกฺกฎญฺจ วุตฺตํฯ อิตรถา ภณฺฑเคฺฆน กาเรตพฺพํฯ อุปสมฺปนฺนตา, ปริวตฺติตจีวรสฺส วิกปฺปนุปคตา, สกสญฺญาย อจฺฉินฺทนํ วา อจฺฉินฺทาปนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

743. Tatiye metanti me etaṃ. Sakasaññāya gahitattā pācittiyaṃ dukkaṭañca vuttaṃ. Itarathā bhaṇḍagghena kāretabbaṃ. Upasampannatā, parivattitacīvarassa vikappanupagatā, sakasaññāya acchindanaṃ vā acchindāpanaṃ vāti imāni panettha tīṇi aṅgāni.

๗๔๘-๗๕๒. จตุเตฺถ อาหฎสปฺปิํ ทตฺวาติ อตฺตโน ทตฺวาฯ ยมกํ ปจิตพฺพนฺติ สปฺปิญฺจ เตลญฺจ เอกโต กตฺวา ปจิตพฺพํฯ เลเสน คเหตุกามตา, อญฺญสฺส วิญฺญาปนํ, ปฎิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

748-752. Catutthe āhaṭasappiṃ datvāti attano datvā. Yamakaṃ pacitabbanti sappiñca telañca ekato katvā pacitabbaṃ. Lesena gahetukāmatā, aññassa viññāpanaṃ, paṭilābhoti imāni panettha tīṇi aṅgāni.

๗๕๓. ปญฺจเม สาติ ถุลฺลนนฺทาฯ อยนฺติ อยํ สิกฺขมานาฯ เจตาเปตฺวาติ ชานาเปตฺวา อิเจฺจว อโตฺถติ อิธ วุตฺตํ, มาติกาฎฺฐกถายํ (กงฺขา. อฎฺฐ. อญฺญเจตาปนสิกฺขาปทวณฺณนา) ปน ‘‘อญฺญํ เจตาเปตฺวาติ อตฺตโน กปฺปิยภเณฺฑน อิทํ นาม อาหราติ อญฺญํ ปริวตฺตาเปตฺวา’’ติ วุตฺตํ, ตสฺมา ‘‘เจตาเปตฺวา’’ติ อิมสฺส ปริวตฺตาเปตฺวาติปิ อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพฯ อญฺญํ เจตาเปยฺยาติ ‘‘เอวํ เม อิทํ ทตฺวา อญฺญมฺปิ อาหริสฺสตี’’ติ มญฺญมานา ‘‘น เม อิมินา อโตฺถ, อิทํ นาม เม อาหรา’’ติ ตโต อญฺญํ เจตาเปยฺยฯ

753. Pañcame sāti thullanandā. Ayanti ayaṃ sikkhamānā. Cetāpetvāti jānāpetvā icceva atthoti idha vuttaṃ, mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. aññacetāpanasikkhāpadavaṇṇanā) pana ‘‘aññaṃ cetāpetvāti attano kappiyabhaṇḍena idaṃ nāma āharāti aññaṃ parivattāpetvā’’ti vuttaṃ, tasmā ‘‘cetāpetvā’’ti imassa parivattāpetvātipi attho daṭṭhabbo. Aññaṃ cetāpeyyāti ‘‘evaṃ me idaṃ datvā aññampi āharissatī’’ti maññamānā ‘‘na me iminā attho, idaṃ nāma me āharā’’ti tato aññaṃ cetāpeyya.

๗๕๘. ฉเฎฺฐ ธมฺมกิจฺจนฺติ ปุญฺญกมฺมํฯ ปาวาริกสฺสาติ ทุสฺสวาณิชกสฺสฯ ยาย เจตาปิตํ, ตสฺสาเยว นิสฺสคฺคิยํ นิสฺสฎฺฐปฎิลาโภ จ, ตสฺมา ตาย ภิกฺขุนิยา นิสฺสฎฺฐํ ปฎิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ, น อตฺตนา คเหตพฺพํฯ อญฺญสฺสตฺถายาติ จีวราทีสุ อญฺญตรสฺสตฺถายฯ อญฺญุทฺทิสิเกนาติ ปุริมเสฺสวตฺถทีปนํฯ ปริกฺขาเรนาติ กปฺปิยภเณฺฑนฯ

758. Chaṭṭhe dhammakiccanti puññakammaṃ. Pāvārikassāti dussavāṇijakassa. Yāya cetāpitaṃ, tassāyeva nissaggiyaṃ nissaṭṭhapaṭilābho ca, tasmā tāya bhikkhuniyā nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvā yathādāne upanetabbaṃ, na attanā gahetabbaṃ. Aññassatthāyāti cīvarādīsu aññatarassatthāya. Aññuddisikenāti purimassevatthadīpanaṃ. Parikkhārenāti kappiyabhaṇḍena.

๗๖๔. สตฺตเม สยํ ยาจิตเกนาติ สยํ ยาจิตเกนาปีติ อโตฺถฯ เตเนว ปาฬิยํ ‘‘เตน จ ปริกฺขาเรน สยมฺปิ ยาจิตฺวา’’ติ วุตฺตํ, ตโตเยว มาติกาฎฺฐกถายํ ‘‘สญฺญาจิเกนาติ สยํ ยาจิตเกนาปี’’ติ อโตฺถ วุโตฺตฯ

764. Sattame sayaṃ yācitakenāti sayaṃ yācitakenāpīti attho. Teneva pāḷiyaṃ ‘‘tena ca parikkhārena sayampi yācitvā’’ti vuttaṃ, tatoyeva mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘saññācikenāti sayaṃ yācitakenāpī’’ti attho vutto.

๗๖๘-๗๗๓. อฎฺฐมนวมทสมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

768-773. Aṭṭhamanavamadasamāni uttānatthāneva.

๗๘๔. เอกาทสเม ยสฺมา ปวาริตฎฺฐาเน วิญฺญตฺติ นาม น ปฎิเสเธตพฺพา, ตสฺมา ภควา ธมฺมนิมนฺตนวเสน ปวาริตฎฺฐาเน ‘‘วเทยฺยาสิ เยนโตฺถ’’ติ วุตฺตาย ‘‘จตุกฺกํสปรมํ วิญฺญาเปตพฺพ’’นฺติ ปริเจฺฉทํ ทเสฺสตีติ เวทิตพฺพํฯ เตเนว มาติกาฎฺฐกถายํ (กงฺขา. อฎฺฐ. ครุปาวุรณสิกฺขาปทวณฺณนา) ‘‘เจตาเปตพฺพนฺติ ฐเปตฺวา สหธมฺมิเก จ ญาตกปวาริเต จ อเญฺญน กิสฺมิญฺจิเทว คุเณ ปริตุเฎฺฐน วเทยฺยาสิ เยนโตฺถติ วุตฺตาย วิญฺญาเปตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ

784. Ekādasame yasmā pavāritaṭṭhāne viññatti nāma na paṭisedhetabbā, tasmā bhagavā dhammanimantanavasena pavāritaṭṭhāne ‘‘vadeyyāsi yenattho’’ti vuttāya ‘‘catukkaṃsaparamaṃ viññāpetabba’’nti paricchedaṃ dassetīti veditabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. garupāvuraṇasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘cetāpetabbanti ṭhapetvā sahadhammike ca ñātakapavārite ca aññena kismiñcideva guṇe parituṭṭhena vadeyyāsi yenatthoti vuttāya viññāpetabba’’nti vuttaṃ.

๗๘๘. ทฺวาทสมํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

788. Dvādasamaṃ uttānatthameva.

ภิกฺขุนีวิภเงฺค นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Bhikkhunīvibhaṅge nissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ นิฎฺฐิตํฯ

Nissaggiyakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.

Next: ๔. ปาจิตฺติยกณฺฑํ (ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา) • 4. Pācittiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)

ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๒. ทุติยนิสฺสคฺคิยาทิปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyanissaggiyādipācittiyasikkhāpadavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact