Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯ-ಟೀಕಾ • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ

    Nissaggiyakathāvaṇṇanā

    ೫೫೧. ಏವಂ ಅನಿಯತಕಥಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಖೋಮ’’ನ್ತಿಆದಿ । ಖೋಮನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಚೀವರಂ। ಖೋಮನ್ತಿ ಗಚ್ಛವಿಸೇಸಸ್ಸ ನಾಮಂ, ತಸ್ಸ ವಾಕೇಹಿ ಕತಚೀವರಂ ಕಾರಣೋಪಚಾರವೋಹಾರವಸೇನ ‘‘ಖೋಮ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕಪ್ಪಾಸನ್ತಿ ಕಪ್ಪಾಸಸುತ್ತಮಯಂ ಚೀವರಂ, ಇದಮ್ಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ‘‘ಕಪ್ಪಾಸ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಕೋಸೇಯ್ಯಂ ನಾಮ ಕೋಸಕಾರಕಿಮಿಕೋಸಂ, ಕೋಸೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಸುತ್ತಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಂ। ಇಧ ಪನ ತೇನ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುತ್ತೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಚೀವರಂ ‘‘ಕೋಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಾಣನ್ತಿ ಸಾಣವಾಕಸುತ್ತೇಹಿ ವಾಯಿತ್ವಾ ಕತಚೀವರಂ। ಇದಞ್ಚ ಖೋಮಂ ವಿಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಭಙ್ಗನ್ತಿ ಖೋಮಸುತ್ತಾದೀನಿ ಸಬ್ಬಾನಿ, ಏಕಚ್ಚಾನಿ ವಾ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತಚೀವರಂ। ಇದಮ್ಪಿ ಕರಣಪ್ಪಕಾರೇನ ಲದ್ಧನಾಮಕಂ। ‘‘ಭಙ್ಗಂ ನಾಮ ಏಕಾ ಗಚ್ಛಜಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಾಕಮಯಸುತ್ತೇಹಿ ವಾಯಿತ್ವಾ ಕತಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಕೇಚಿ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಖೋಮಂ ವಿಯ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಮವಾಳಲೋಮಂ ವಿನಾ ಸೇಸಲೋಮೇಹಿ ವಾಯಿತ್ವಾ ಕತಚೀವರಂ ವುತ್ತನ್ತಿ। ಇದಂ ‘‘ಚೀವರಂ ನಾಮ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೬೩) ಪದಭಾಜನೇ ಚ ‘‘ಖೋಮಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಂ ಕಮ್ಬಲಂ ಸಾಣಂ ಭಙ್ಗ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೨-೪೬೩) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ವುತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ‘‘ಜಾತಿತೋ’’ತಿ ಇದಂ ಪಮಾಣಾದಿಭೇದಸ್ಸ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಜಾತಿತೋತಿ ಖೋಮಾದಿಸಾಮಞ್ಞತೋ। ಸಾಮಞ್ಞಞ್ಹಿ ‘‘ಜಾತೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ದೀಘರಸ್ಸಥೂಲಸುಖುಮನೀಲಪೀತಾದಿಭೇದಭಿನ್ನಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ವತ್ಥಾವಯವಾನಂ ಸಙ್ಗಾಹಿಕಖೋಮಸುತ್ತಮಯತಾಸಾಮಞ್ಞಂ ಜಾತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಸೇಸೇಸುಪಿ।

    551. Evaṃ aniyatakathaṃ dassetvā idāni nissaggiyakathaṃ dassetumāha ‘‘khoma’’ntiādi . Khomanti evaṃnāmakaṃ cīvaraṃ. Khomanti gacchavisesassa nāmaṃ, tassa vākehi katacīvaraṃ kāraṇopacāravohāravasena ‘‘khoma’’nti vuttaṃ. Kappāsanti kappāsasuttamayaṃ cīvaraṃ, idampi vuttanayeneva ‘‘kappāsa’’nti vuccati. Koseyyaṃ nāma kosakārakimikosaṃ, kosena nibbattaṃ suttaṃ koseyyaṃ. Idha pana tena koseyyasuttena nibbattaṃ cīvaraṃ ‘‘koseyya’’nti vuttaṃ. Sāṇanti sāṇavākasuttehi vāyitvā katacīvaraṃ. Idañca khomaṃ viya daṭṭhabbaṃ. Bhaṅganti khomasuttādīni sabbāni, ekaccāni vā missetvā katacīvaraṃ. Idampi karaṇappakārena laddhanāmakaṃ. ‘‘Bhaṅgaṃ nāma ekā gacchajāti, tassā vākamayasuttehi vāyitvā katacīvara’’nti keci. Imasmiṃ pakkhe khomaṃ viya gahetabbaṃ. Kambalanti manussalomavāḷalomaṃ vinā sesalomehi vāyitvā katacīvaraṃ vuttanti. Idaṃ ‘‘cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvara’’nti (pārā. 463) padabhājane ca ‘‘khomaṃ kappāsikaṃ koseyyaṃ kambalaṃ sāṇaṃ bhaṅga’’nti (pārā. aṭṭha. 2.462-463) aṭṭhakathāya ca vuttaṃ sandhāyāha. ‘‘Jātito’’ti idaṃ pamāṇādibhedassa vakkhamānattā vuttaṃ. Jātitoti khomādisāmaññato. Sāmaññañhi ‘‘jātī’’ti vuccati. Dīgharassathūlasukhumanīlapītādibhedabhinnānaṃ sabbesaṃ vatthāvayavānaṃ saṅgāhikakhomasuttamayatāsāmaññaṃ jātīti vuttaṃ hoti. Evaṃ sesesupi.

    ೫೫೨. ದುಕೂಲನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ರುಕ್ಖವಾಕಮಯಚೀವರಂ। ಪತ್ತುಣ್ಣನ್ತಿ ಪತ್ತುಣ್ಣದೇಸೇ ಸಞ್ಜಾತವತ್ಥಂ। ‘‘ಪತ್ತುಣ್ಣಂ ಕೋಸೇಯ್ಯವಿಸೇಸೋ’’ತಿ ಅಭಿಧಾನಕೋಸೇ ವುತ್ತಂ। ಚಿನನ್ತಿ ಚಿನದೇಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥಂ। ಸೋಮಾರಪಟ್ಟಕನ್ತಿ ಸೋಮಾರದೇಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನವತ್ಥಂ। ‘‘ಸೋಮಾರಚಿನಪಟಕ’’ನ್ತಿಪಿ ಲಿಖನ್ತಿ, ಸೋಯೇವತ್ಥೋ। ಇದ್ಧಿಜನ್ತಿ ಏಹಿಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪುಞ್ಞಿದ್ಧಿಯಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಚೀವರಂ। ದೇವದಿನ್ನನ್ತಿ ದೇವತಾಹಿ ದಿನ್ನಂ ಚೀವರಂ। ತಞ್ಹಿ ಕಪ್ಪರುಕ್ಖೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ, ಜಾಲಿನಿಯಾ ದೇವಕಞ್ಞಾಯ ಅನುರುದ್ಧತ್ಥೇರಸ್ಸ ದಿನ್ನವತ್ಥಸದಿಸಂ। ತಸ್ಸಾತಿ ಜಾತಿತೋ ಛಬ್ಬಿಧಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಚೀವರಸ್ಸ। ಇದಂ ಛಬ್ಬಿಧಚೀವರಂ ಯಥಾರಹಂ ಅನುಲೋಮಿಕಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ದುಕೂಲಞ್ಹಿ ಸಾಣಸ್ಸ ಅನುಲೋಮಂ ವಾಕಮಯತ್ತಾ, ಪತ್ತುಣ್ಣಾದೀನಿ ಕೋಸೇಯ್ಯಸ್ಸ ಅನುಲೋಮಾನಿ ಪಾಣಕೇಹಿ ಕತಸುತ್ತಮಯತ್ತಾ, ಇದ್ಧಿಜಮ್ಪಿ ಖೋಮಾದೀನಂಯೇವ ಅಞ್ಞತರಂ ಹೋತೀತಿ ತೇಸಂ ಅನುಲೋಮಂ, ದೇವದಿನ್ನಮ್ಪಿ ಖೋಮಾದೀನಂಯೇವ ಅನುಲೋಮಂ ಹೋತಿ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞತರಭಾವತೋ। ಯಥಾಹ –

    552.Dukūlanti evaṃnāmakaṃ rukkhavākamayacīvaraṃ. Pattuṇṇanti pattuṇṇadese sañjātavatthaṃ. ‘‘Pattuṇṇaṃ koseyyaviseso’’ti abhidhānakose vuttaṃ. Cinanti cinadese uppannavatthaṃ. Somārapaṭṭakanti somāradese uppannavatthaṃ. ‘‘Somāracinapaṭaka’’ntipi likhanti, soyevattho. Iddhijanti ehibhikkhūnaṃ puññiddhiyā nibbattaṃ cīvaraṃ. Devadinnanti devatāhi dinnaṃ cīvaraṃ. Tañhi kapparukkhe nibbattaṃ, jāliniyā devakaññāya anuruddhattherassa dinnavatthasadisaṃ. Tassāti jātito chabbidhassa kappiyacīvarassa. Idaṃ chabbidhacīvaraṃ yathārahaṃ anulomikaṃ vuttanti attho. Dukūlañhi sāṇassa anulomaṃ vākamayattā, pattuṇṇādīni koseyyassa anulomāni pāṇakehi katasuttamayattā, iddhijampi khomādīnaṃyeva aññataraṃ hotīti tesaṃ anulomaṃ, devadinnampi khomādīnaṃyeva anulomaṃ hoti tesaṃ aññatarabhāvato. Yathāha –

    ‘‘ಸಾಣಸ್ಸ ತು ದುಕೂಲಞ್ಹಿ, ಇದ್ಧಿಜಂ ದೇವದಿನ್ನಕಂ।

    ‘‘Sāṇassa tu dukūlañhi, iddhijaṃ devadinnakaṃ;

    ಖೋಮಾದೀನಂವಸಿಟ್ಠಂತು, ಕೋಸೇಯ್ಯಸ್ಸಾನುಲೋಮಿಕ’’ನ್ತಿ॥

    Khomādīnaṃvasiṭṭhaṃtu, koseyyassānulomika’’nti.

    ೫೫೩. ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ತಿಚೀವರನ್ತಿ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದಿನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಸೇವ ನಾಮತ್ತಾ ತದೇವ ವುಚ್ಚತಿ। ಗಣನವಸೇನ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚೀವರತ್ತಯಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಸಮುದ್ದೇಕದೇಸೋಪಿ ಯಥಾ ‘‘ಸಮುದ್ದೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತೇಸು ತೀಸು ಚೀವರೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ‘‘ತಿಚೀವರ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನ್ತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದಿವಿಸಿಟ್ಠನಾಮೇಹಿ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಆಯಾಮೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಂ ಸುಗತಙ್ಗುಲೇನ ಚತುರಙ್ಗುಲವಿತ್ಥತಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚೀವರ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೩೫೮) ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಪರಿಯನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಕತಾಕತಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಚೀವರಸ್ಸ ರುಳ್ಹಿಸಞ್ಞಾ।

    553. Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ samāhāro ticīvaranti pamāṇayuttaṃ saṅghāṭiādināmena adhiṭṭhitacīvarasseva nāmattā tadeva vuccati. Gaṇanavasena yaṃ kiñci cīvarattayaṃ na vattabbaṃ. Samuddekadesopi yathā ‘‘samuddo’’ti vuccati, evaṃ adhiṭṭhitesu tīsu cīvaresu aññataraṃ ‘‘ticīvara’’nti vuccati. Parikkhāracoḷanti saṅghāṭiādivisiṭṭhanāmehi anadhiṭṭhitaṃ ‘‘anujānāmi bhikkhave āyāmena aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulena caturaṅgulavitthataṃ pacchimaṃ cīvara’’nti (pārā. 358) anuññātaṃ pacchimacīvarapariyantaṃ katvā katākatassa yassa kassaci cīvarassa ruḷhisaññā.

    ಮುಖಂ ಸನ್ದಮಾನಲಾಲಂ ಪುಞ್ಛತಿ ಏತೇನಾತಿ ಮುಖಪುಞ್ಛನನ್ತಿ ಕಪೋಲತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಸನ್ದಮಾನಲಾಲಾನಂ ಪುಞ್ಛನತ್ಥಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಸ್ಸ ಚೀವರವಿಸೇಸಸ್ಸ ನಾಮಂ। ನಿಸೀದನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ನಿಸೀದನನ್ತಿ ಚ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತುಂ ಅನುಞ್ಞಾತಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಇಮಂ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ವಿ॰ ವಿ॰ ೫೮೫) ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಮೇವ ಚಾತಿ ಸಙ್ಘಿಕೇ ಮಞ್ಚಪೀಠೇ ಸರೀರಸಮ್ಫುಸನೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಮೋಚನತ್ಥಾಯ ತತ್ಥ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪರಿಭೋಗತ್ಥಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಚೀವರಞ್ಚ।

    Mukhaṃ sandamānalālaṃ puñchati etenāti mukhapuñchananti kapolato niccaṃ sandamānalālānaṃ puñchanatthāya anuññātassa cīvaravisesassa nāmaṃ. Nisīdanti etthāti nisīdananti ca bhikkhūnaṃ attharitvā nisīdituṃ anuññātassa cīvarassa nāmaṃ. Adhiṭṭheyyāti ‘‘imaṃ kaṇḍuppaṭicchādi’’ntiādinā (vi. vi. 585) vakkhamānanayena nāmaṃ gahetvā adhiṭṭheyyāti attho. Paccattharaṇameva cāti saṅghike mañcapīṭhe sarīrasamphusanena āpajjitabbāya āpattiyā mocanatthāya tattha attharitvā paribhogatthāya anuññātaṃ paccattharaṇacīvarañca.

    ೫೫೪. ಏಕಾಹನ್ತಿ ವಸನಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ತಿಚೀವರನ್ತಿ ತಿಚೀವರೇನ। ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೇನ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೬) ವುತ್ತತ್ತಾ ಏಕದೇಸೇ ಸಮುದಾಯೋಪಚಾರವಸೇನ ಅವಯವಸ್ಸ ವಚನತೋ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನಾತಿಪಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ವಿನಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚಾಮಸತಿ। ಅಧಿಟ್ಠಾತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾಯಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ‘‘ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಯೋನಿಸೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೨, ೨೩; ಅ॰ ನಿ॰ ೬.೫೮) ಯಥಾ, ಏತ್ಥ ‘‘ವಳಞ್ಜಿಯಮಾನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ, ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ವಳಞ್ಜಿಯಮಾನಂ ನಿಸೀದನಂ ತಥಾ ವಿನಾ ಚತುಮಾಸಂ ನ ವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    554.Ekāhanti vasanakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Ticīvaranti ticīvarena. Vippavaseyyāti ‘‘saṅghāṭiyā vā uttarāsaṅgena vā antaravāsakena vā’’ti (pārā. 476) vuttattā ekadese samudāyopacāravasena avayavassa vacanato tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarenātipi vuttaṃ hoti. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘vinā’’ti idaṃ paccāmasati. Adhiṭṭhāti adhiṭṭhāyāti gahetabbaṃ ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’ti (ma. ni. 1.22, 23; a. ni. 6.58) yathā, ettha ‘‘vaḷañjiyamāna’’nti seso, adhiṭṭhāya vaḷañjiyamānaṃ nisīdanaṃ tathā vinā catumāsaṃ na vaseyyāti yojanā.

    ೫೫೫. ಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಣಂ ನೀಲಾದಿವಣ್ಣಭೇದಕರಣಂ। ಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಚ ಕಾರಣೇ ಕಾರಿಯೂಪಚಾರೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾತಿ ‘‘ನೀಲಂ ವಾ ಕದ್ದಮಂ ವಾ ಕಾಳಸಾಮಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩೬೮) ವುತ್ತಲೋಹಮಲಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿಪಿ ಮಙ್ಗುಲಪಿಟ್ಠಿಪ್ಪಮಾಣಾದಿಕಂ ಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾ। ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬೇಸು ತಿಚೀವರಾದೀಸು, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ। ತಿಚೀವರನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬಂ। ಉಪಪನ್ನನ್ತಿ ಯುತ್ತಂ। ಪಮಾಣೇನಾತಿ ಅನನ್ತರಂ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ಪಮಾಣೇನ। ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ನಾಮಂ ವತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ। ಏವಕಾರೇನ ಪನ ನಾಮಂ ವತ್ವಾ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸಚೀವರೇಸುಪಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ, ನ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿಆದಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೫೮)। ತಸ್ಮಾ ತಿಚೀವರಾದೀನಿ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತೇನ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಾಮಂ ವತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ। ವಿಕಪ್ಪೇನ್ತೇನ ಪನ ‘‘ಇಮಂ ಸಙ್ಘಾಟಿ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ತಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಾಮಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ತುಯ್ಹಂ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಂ। ತಿಚೀವರಂ ವಾ ಹೋತು ಅಞ್ಞಂ ವಾ, ಯದಿ ತಂ ತಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತಿ, ಅವಿಕಪ್ಪಿತಂ ಹೋತಿ ಅತಿರೇಕಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತಿ। ತಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।

    555.Kappiyanti kappiyakāraṇaṃ nīlādivaṇṇabhedakaraṇaṃ. Kappiyanti ca kāraṇe kāriyūpacārena gahetabbaṃ. Binduṃ datvāti ‘‘nīlaṃ vā kaddamaṃ vā kāḷasāmaṃ vā’’ti (pāci. 368) vuttalohamalādinā yena kenacipi maṅgulapiṭṭhippamāṇādikaṃ binduṃ datvā. Tatthāti tesu adhiṭṭhātabbesu ticīvarādīsu, niddhāraṇe bhummaṃ. Ticīvaranti niddhāritabbaṃ. Upapannanti yuttaṃ. Pamāṇenāti anantaraṃ vakkhamānena pamāṇena. Adhiṭṭhātabbanti ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā vakkhamānanayena nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ. Evakārena pana nāmaṃ vatvā na vikappetabbanti dasseti. Esa nayo sesacīvaresupi. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘anujānāmi bhikkhave ticīvaraṃ adhiṭṭhātuṃ, na vikappetu’’ntiādi (mahāva. 358). Tasmā ticīvarādīni adhiṭṭhahantena ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ. Vikappentena pana ‘‘imaṃ saṅghāṭi’’ntiādinā tassa cīvarassa nāmaṃ aggahetvā ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vikappetabbaṃ. Ticīvaraṃ vā hotu aññaṃ vā, yadi taṃ taṃ nāmaṃ gahetvā vikappeti, avikappitaṃ hoti atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhati. Taṃ cīvaranti sambandho.

    ೫೫೬-೭. ‘‘ಉಪಪನ್ನಂ ಪಮಾಣೇನಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಚ್ಛಿಮನ್ತೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಸಙ್ಘಟಿತಟ್ಠೇನ ಸಙ್ಘಾಟಿ। ವತ್ಥಖಣ್ಡಾನಿ ಸಿಬ್ಬನಕಮ್ಮೇನ ಸಙ್ಘಟೇತ್ವಾ ಕತತ್ತಾ ‘‘ಸಙ್ಘಾಟೀ’’ತಿ ಚೀವರಾನಂ ಸಾಮಞ್ಞನಾಮಂ। ಇಧ ಪನ ರುಳ್ಹಿಯಾ ಅನ್ತರವಾಸಕಾದಿವಿಸೇಸನಾಮಬ್ಯತಿರಿತ್ತೇ ಚೀವರವಿಸೇಸೇ ವತ್ತತಿ। ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಏಕಾದೀನಮಟ್ಠಾರಸನ್ತಾನಂ ಸಙ್ಖ್ಯಾಸದ್ದಾನಂ ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯೇ ವತ್ತಮಾನತ್ತಾ ಪಞ್ಚಸದ್ದೋ ಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಪ್ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭಮಾನಹತ್ಥಸಙ್ಖಾತರತನೇಯೇವ ಪವತ್ತತಿ, ತೇನೇವ ಮುಟ್ಠಿಸದ್ದೋಪಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ಮುಟ್ಠಿರತನೇ ವತ್ತತಿ। ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪೂರಣೋ ಪಞ್ಚಮೋ, ಮುಟ್ಠಿಯಾ ಪಞ್ಚಮೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಮೋ। ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಮೋ ಪರಿಮಾಣಮೇತಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಮಕಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಮ-ಕಾರಲೋಪೇನ ‘‘ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಾ’’ತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿ ವುತ್ತಾ।

    556-7. ‘‘Upapannaṃ pamāṇenā’’ti ettha vuttappamāṇaṃ dassetumāha ‘‘pacchimantenā’’tiādi. Saṅghaṭitaṭṭhena saṅghāṭi. Vatthakhaṇḍāni sibbanakammena saṅghaṭetvā katattā ‘‘saṅghāṭī’’ti cīvarānaṃ sāmaññanāmaṃ. Idha pana ruḷhiyā antaravāsakādivisesanāmabyatiritte cīvaravisese vattati. Muṭṭhipañcakāti ettha ekādīnamaṭṭhārasantānaṃ saṅkhyāsaddānaṃ saṅkhyeyye vattamānattā pañcasaddo cīvarappamāṇappakaraṇato labbhamānahatthasaṅkhātarataneyeva pavattati, teneva muṭṭhisaddopi uttarapadalopena muṭṭhiratane vattati. Pañcannaṃ pūraṇo pañcamo, muṭṭhiyā pañcamo muṭṭhipañcamo. Muṭṭhipañcamo parimāṇametissāti ‘‘muṭṭhipañcamakā’’ti vattabbe ma-kāralopena ‘‘muṭṭhipañcakā’’ti saṅghāṭi vuttā.

    ಮುಟ್ಠಿತ್ತಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನ ಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯೇ ವತ್ತಮಾನೋ ತಿ-ಸದ್ದೋ ಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಪ್ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭಮಾನಹತ್ಥಸಙ್ಖಾತರತನೇಯೇವ ವತ್ತತಿ, ತೇನೇವ ಮುಟ್ಠಿಸದ್ದೋಪಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ಮುಟ್ಠಿರತನೇ ವತ್ತತಿ। ತಿಣ್ಣಂ ಪೂರಣೋ ತತಿಯೋ, ಮುಟ್ಠಿಯಾ ತತಿಯೋ ಮುಟ್ಠಿತತಿಯೋ, ಮುಟ್ಠಿತತಿಯೋ ಪರಿಮಾಣಮೇತಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಮುಟ್ಠಿತತಿಯಕಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ತಿಯ-ಪಚ್ಚಯಲೋಪೇನ ‘‘ಮುಟ್ಠಿತ್ತಿಕಾ’’ತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಯೇವ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಮುಪರಿಪಿ। ತಿರಿಯನ್ತಿ ತಿರಿಯತೋ।

    Muṭṭhittikāti ettha vuttanayena saṅkhyeyye vattamāno ti-saddo cīvarappamāṇappakaraṇato labbhamānahatthasaṅkhātarataneyeva vattati, teneva muṭṭhisaddopi uttarapadalopena muṭṭhiratane vattati. Tiṇṇaṃ pūraṇo tatiyo, muṭṭhiyā tatiyo muṭṭhitatiyo, muṭṭhitatiyo parimāṇametissāti ‘‘muṭṭhitatiyakā’’ti vattabbe tiya-paccayalopena ‘‘muṭṭhittikā’’ti saṅghāṭiyeva vuccati. Evamuparipi. Tiriyanti tiriyato.

    ಉತ್ತಮನ್ತೇನಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಮಾಣನ್ತೇನ। ಸತ್ಥುನೋ ಚೀವರೂನಾಪೀತಿ ‘‘ತತ್ರಿದಂ ಸುಗತಸ್ಸ ಸುಗತಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ, ದೀಘಸೋ ನವ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಯಾ, ತಿರಿಯಂ ಛ ವಿದತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೫೪೮) ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಸುಗತಚೀವರತೋ ಊನಾಪಿ। ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮ್ಭಾವನೇ, ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ತತ್ತಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ತತೋ ಚೇ ಊನಂ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನ್ತದ್ವಯಸನ್ದಸ್ಸನೇನ ಉಭಯಮಜ್ಝೇ ಯಂ ಪಹೋನಕರುಚ್ಚನಕಪ್ಪಮಾಣಂ, ತಂ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।

    Uttamantenāti ukkaṭṭhaparimāṇantena. Satthuno cīvarūnāpīti ‘‘tatridaṃ sugatassa sugatacīvarappamāṇaṃ, dīghaso nava vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṃ cha vidatthiyo’’ti (pāci. 548) vuttappamāṇasugatacīvarato ūnāpi. Pi-saddo sambhāvane, ukkaṭṭhaparicchedena tattakampi vaṭṭati, tato ce ūnaṃ vattabbameva natthīti attho. Antadvayasandassanena ubhayamajjhe yaṃ pahonakaruccanakappamāṇaṃ, taṃ gahetabbanti dasseti.

    ೫೫೮. ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಸದ್ದೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನಿಧ ದೀಘನ್ತೇ ವತ್ತತಿ। ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕೋ ದೀಘನ್ತೋ ಯಸ್ಸ, ಯಸ್ಮಿಂ ವಾ ಪಮಾಣೇತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ದೀಘನ್ತತೋ ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಕಪ್ಪಮಾಣೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಮುಟ್ಠಿಪಞ್ಚಮ’’ನ್ತಿಪಿ ಲಿಖನ್ತಿ। ತಿರಿಯನ್ತತೋತಿ ವಿತ್ಥಾರನ್ತತೋ। ಅಡ್ಢಹತ್ಥೋ ಅಡ್ಢೋ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ, ಸೋ ತೇಯ್ಯೋ ತತಿಯೋ ಯಸ್ಸ ಪಮಾಣಸ್ಸಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ತಂ, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯರತನಪ್ಪಮಾಣಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ದ್ವಿಹತ್ಥಂ ವಾತಿ ದ್ವೇ ಹತ್ಥಾ ಯಸ್ಸ ಪಮಾಣಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ದ್ವಿರತನಪ್ಪಮಾಣಂ ವಾ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಞ್ಚ ‘‘ತಿರಿಯಂ ದ್ವಿಹತ್ಥೋಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಪಾರುಪನೇನಪಿ ಹಿ ಸಕ್ಕಾ ನಾಭಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತು’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯) ಅಟ್ಠಕಥಾಗತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಸೇಸೇ ಅನ್ತರವಾಸಕೇ’’ತಿ ಇದಂ ಯಥಾವುತ್ತಪರಿಮಾಣೇನ ಪರಿಮಿತಚೀವರನಿದಸ್ಸನಂ।

    558.Muṭṭhipañcakasaddo pubbe vuttanayenidha dīghante vattati. Muṭṭhipañcako dīghanto yassa, yasmiṃ vā pamāṇeti viggaho, dīghantato muṭṭhipañcakappamāṇenāti vuttaṃ hoti. ‘‘Muṭṭhipañcama’’ntipi likhanti. Tiriyantatoti vitthārantato. Aḍḍhahattho aḍḍho uttarapadalopena, so teyyo tatiyo yassa pamāṇassāti gahetabbaṃ, taṃ, aḍḍhateyyaratanappamāṇaṃ hotīti attho. Dvihatthaṃ vāti dve hatthā yassa pamāṇassāti viggaho, dviratanappamāṇaṃ vā hotīti attho. Idañca ‘‘tiriyaṃ dvihatthopi vaṭṭati. Pārupanenapi hi sakkā nābhiṃ paṭicchādetu’’nti (pārā. aṭṭha. 2.469) aṭṭhakathāgatattā vuttaṃ. ‘‘Sese antaravāsake’’ti idaṃ yathāvuttaparimāṇena parimitacīvaranidassanaṃ.

    ೫೫೯. ಅಹತಾಹತಕಪ್ಪಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವತ್ಥಾನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ। ಅಹತಾನಂ ವತ್ಥಾನನ್ತಿ ನವವತ್ಥಾನಂ। ಅಹತತೋ ಕಿಞ್ಚಿ ಊನಾನಿ ಅಹತಕಪ್ಪಾನಿ, ತೇಸಂ ನವವೋಹಾರೂಪಗಾನಂ ಕತಿಪಯಧೋತಾನಂ ವತ್ಥಾನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸಙ್ಘಾಟೀತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿನಾಮಕಚೀವರಂ। ದಿಗುಣಾತಿ ದುಪಟ್ಟಕತಾ।

    559.Ahatāhatakappānanti ettha ‘‘vatthāna’’nti seso. Ahatānaṃ vatthānanti navavatthānaṃ. Ahatato kiñci ūnāni ahatakappāni, tesaṃ navavohārūpagānaṃ katipayadhotānaṃ vatthānanti vuttaṃ hoti. Saṅghāṭīti saṅghāṭināmakacīvaraṃ. Diguṇāti dupaṭṭakatā.

    ೫೬೦. ಉತುದ್ಧಟಾನನ್ತಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತದಿವಸಾನಂ, ಬಹುಕಾಲಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಾನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಥ ವಾ ಯಾನಿ ಉತುತೋ ಉದ್ಧಟಾನಿ, ತೇಸಂ ವತ್ಥಾನನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ತಿಣ್ಣಂ ಉತೂನಮಞ್ಞತರಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತಾನಂ ಪುರಾಣವತ್ಥಾನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಚೀವರಾನನ್ತಿ ಚೀವರತ್ಥಾನಿ ವತ್ಥಾನೇವ ಗಹಿತಾನಿ। ಚತುಗ್ಗುಣಾತಿ ಚತುಪಟ್ಟಾ। ಸೇಸಾ ದುವೇತಿ ಅನ್ತರವಾಸಕಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಾ ದ್ವೇ। ಯಥಾಸುಖನ್ತಿ ಯಥಾರುಚಿ। ಪಂಸುಕೂಲನ್ತಿ ಸುಸಾನಾದೀಸು ಪತಿತಪಿಲೋತಿಕಚೀವರಂ।

    560.Utuddhaṭānanti atikkantadivasānaṃ, bahukālaṃ nivāsetvā pariccattānanti vuttaṃ hoti. Atha vā yāni ututo uddhaṭāni, tesaṃ vatthānanti gahetabbaṃ, tiṇṇaṃ utūnamaññataraṃ atikkamitvā ṭhitānaṃ purāṇavatthānanti vuttaṃ hoti. Cīvarānanti cīvaratthāni vatthāneva gahitāni. Catugguṇāti catupaṭṭā. Sesā duveti antaravāsakauttarāsaṅgā dve. Yathāsukhanti yathāruci. Paṃsukūlanti susānādīsu patitapilotikacīvaraṃ.

    ೫೬೧. ‘‘ತೀಣಿಪೀ’’ತಿಆದೀಸು ‘‘ತಿಚೀವರೇ ಕಯಿರಮಾನೇ ಸಬ್ಬಂ ಛಿನ್ನಕಂ ನಪ್ಪಹೋತೀ’’ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತವತ್ಥುಮ್ಹಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ದ್ವೇ ಛಿನ್ನಕಾನಿ ಏಕಂ ಅಛಿನ್ನಕ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೬೦) ಆದಿವಚನತೋ ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ। ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವತ್ಥಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬೇತ್ವಾ ಕಾತಬ್ಬಂ। ಪಹೋತಿ ಚೇತಿ ವತ್ಥಾನಿ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕರಣೇ ಯದಿ ಚೀವರಸ್ಸ ಪಹೋತಿ। ಸಬ್ಬೇಸೂತಿ ತೀಸು ಚೀವರೇಸು। ಅಪ್ಪಹೋನ್ತೇಸೂತಿ ವತ್ಥಾನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬನೇನ ಅಪ್ಪಹೋನ್ತೇಸು। ಅನ್ವಾಧಿಕನ್ತಿ ವತ್ಥೇ ಊನಾತಿರೇಕಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಆಗನ್ತುಕಪತ್ತಸಙ್ಖಾತಂ ಅನುವಾತಂ ಚೀವರಸ್ಸ ಪರಿಯನ್ತೇ, ಮಜ್ಝೇ ಚ ಯಥಾರಹಂ ದೀಘರಸ್ಸಪರಿಮಾಣಯುತ್ತಂ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    561.‘‘Tīṇipī’’tiādīsu ‘‘ticīvare kayiramāne sabbaṃ chinnakaṃ nappahotī’’ti pāḷiyaṃ āgatavatthumhi ‘‘anujānāmi bhikkhave dve chinnakāni ekaṃ achinnaka’’nti (mahāva. 360) ādivacanato ‘‘cīvara’’nti seso. Chinditabbanti vatthāni chinditvā sibbetvā kātabbaṃ. Pahoti ceti vatthāni chinditvā karaṇe yadi cīvarassa pahoti. Sabbesūti tīsu cīvaresu. Appahontesūti vatthānaṃ chinditvā sibbanena appahontesu. Anvādhikanti vatthe ūnātirekaṃ apanetvā āgantukapattasaṅkhātaṃ anuvātaṃ cīvarassa pariyante, majjhe ca yathārahaṃ dīgharassaparimāṇayuttaṃ alliyāpetabbanti vuttaṃ hoti.

    ೫೬೨. ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾ। ಅನಾದಿನ್ನನ್ತಿ ಅನಾದಿನ್ನಆಗನ್ತುಕಪತ್ತಂ । ತಿಚೀವರನ್ತಿ ತೀಸು ಚೀವರೇಸು ಏಕೇಕನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ದುಬ್ಭೋಗೇನಾತಿ ದುಟ್ಠು ಪರಿಭೋಗೇನ । ಯಥಾ ಪರಿಭುತ್ತಂ ನಸ್ಸತಿ, ತಥಾ ಕಿಲಿಟ್ಠಾನಂ ಧೋವನಾದಿಮಕತ್ವಾ ನಿವಾಸನಾದಿನಾ ಪರಿಭೋಗೇನ।

    562.Acchinnaṃ vāti yathāvuttanayena acchinnaṃ vā. Anādinnanti anādinnaāgantukapattaṃ . Ticīvaranti tīsu cīvaresu ekekanti vuttaṃ hoti. Dubbhogenāti duṭṭhu paribhogena . Yathā paribhuttaṃ nassati, tathā kiliṭṭhānaṃ dhovanādimakatvā nivāsanādinā paribhogena.

    ೫೬೩-೪. ಕುಸಿನ್ತಿ ಆಯಾಮತೋ ಚ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಚ ಅನುವಾತಂ ಚೀವರಮಜ್ಝೇ ತಾದಿಸಮೇವ ದೀಘಪತ್ತಞ್ಚ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಚೀವರಕ್ಖನ್ಧಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಕುಸೀತಿ ಆಯಾಮತೋ ಚ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಚ ಅನುವಾತಾದೀನಂ ದೀಘಪತ್ತಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಅಡ್ಢಕುಸಿನ್ತಿ ಅನುವಾತಸದಿಸಂ ಚೀವರಮಜ್ಝೇ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ರಸ್ಸಪತ್ತಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಅಡ್ಢಕುಸೀತಿ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ರಸ್ಸಪತ್ತಾನಂ ನಾಮ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಖಣ್ಡೇ ಮಹಾಮಣ್ಡಲಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಪಞ್ಚಖಣ್ಡಿಕಚೀವರಸ್ಸ ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ಖಣ್ಡೇ ಮಹಾಮಣ್ಡಲ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಅಡ್ಢಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಮಣ್ಡಲಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನಿವೇಸಿಯಮಾನಂ ಖುದ್ದಕಮಣ್ಡಲಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಅಡ್ಢಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಖುದ್ದಕಮಣ್ಡಲ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ವಿವಟ್ಟನ್ತಿ ಮಣ್ಡಲಂ, ಅಡ್ಢಮಣ್ಡಲಞ್ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತಂ ವೇಮಜ್ಝೇ ಖಣ್ಡಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ವಿವಟ್ಟನ್ತಿ ಮಣ್ಡಲಞ್ಚ ಅಡ್ಢಮಣ್ಡಲಞ್ಚ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಮಜ್ಝಿಮಖಣ್ಡ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಅನುವಿವಟ್ಟನ್ತಿ ಮಜ್ಝಿಮಖಣ್ಡಸ್ಸ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಸಿಬ್ಬಿತಂ ತಥೇವ ದ್ವಿಮಣ್ಡಲಪತ್ತಂ ಖಣ್ಡದ್ವಯಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಅನುವಿವಟ್ಟನ್ತಿ ತಸ್ಸ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ದ್ವೇ ಖಣ್ಡಾನೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಬಾಹನ್ತನ್ತಿ ತೇಸಂ ಅನುವಿವಟ್ಟಾನಂ ಬಾಹಿರಪಸ್ಸೇ ಸಿಬ್ಬಿತಂ ಬಾಹಿರಖಣ್ಡದ್ವಯಂ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಬಾಹನ್ತನ್ತಿ ತೇಸಂ ಅನುವಿವಟ್ಟಾನಂ ಬಹಿ ಏಕೇಕಂ ಖಣ್ಡ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)।

    563-4.Kusinti āyāmato ca vitthārato ca anuvātaṃ cīvaramajjhe tādisameva dīghapattañca. Vuttañhetaṃ cīvarakkhandhaaṭṭhakathāyaṃ ‘‘kusīti āyāmato ca vitthārato ca anuvātādīnaṃ dīghapattānametaṃ adhivacana’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Aḍḍhakusinti anuvātasadisaṃ cīvaramajjhe tattha tattha rassapattaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘aḍḍhakusīti antarantarā rassapattānaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Maṇḍalanti ekekasmiṃ khaṇḍe mahāmaṇḍalaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘maṇḍalanti pañcakhaṇḍikacīvarassa ekekasmiṃ khaṇḍe mahāmaṇḍala’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Aḍḍhamaṇḍalanti maṇḍalassa anto nivesiyamānaṃ khuddakamaṇḍalaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘aḍḍhamaṇḍalanti khuddakamaṇḍala’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Vivaṭṭanti maṇḍalaṃ, aḍḍhamaṇḍalañcāti dve ekato katvā sibbitaṃ vemajjhe khaṇḍaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘vivaṭṭanti maṇḍalañca aḍḍhamaṇḍalañca ekato katvā sibbitaṃ majjhimakhaṇḍa’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Anuvivaṭṭanti majjhimakhaṇḍassa ubhosu passesu sibbitaṃ tatheva dvimaṇḍalapattaṃ khaṇḍadvayaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘anuvivaṭṭanti tassa ubhosu passesu dve khaṇḍānī’’ti (mahāva. aṭṭha. 345). Bāhantanti tesaṃ anuvivaṭṭānaṃ bāhirapasse sibbitaṃ bāhirakhaṇḍadvayaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘bāhantanti tesaṃ anuvivaṭṭānaṃ bahi ekekaṃ khaṇḍa’’nti (mahāva. aṭṭha. 345).

    ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ಪಞ್ಚಕಂ, ದಸ್ಸಿತಪ್ಪಕಾರಪಞ್ಚಖಣ್ಡೇಹಿ ಸಿಬ್ಬಿತಚೀವರಂ ಪಞ್ಚಕಂ ನಾಮ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸತ್ತಖಣ್ಡಾದೀಹಿ ಸಿಬ್ಬಿತಚೀವರಾನಂ ಗಹಣಂ। ತೇನೇವೇತ್ಥಾಹ ‘‘ಕತ್ತಬ್ಬಂ ತು ತಿಚೀವರ’’ನ್ತಿ। ಸತ್ತಖಣ್ಡಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ಏಕಂ ಮಜ್ಝಿಮಖಣ್ಡಂ ವಿವಟ್ಟನಾಮಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ದ್ವೇ ದ್ವೇ ಖಣ್ಡಾನಿ ಚೂಳಾನುವಿವಟ್ಟಮಹಾನುವಿವಟ್ಟಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಅನುವಿವಟ್ಟನಾಮಾನೇವ ಹೋನ್ತಿ। ವುತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಥ ವಾ ಅನುವಿವಟ್ಟನ್ತಿ ವಿವಟ್ಟಸ್ಸ ಏಕಪಸ್ಸತೋ ದ್ವಿನ್ನಂ, ಏಕಪಸ್ಸತೋ ದ್ವಿನ್ನನ್ತಿ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಖಣ್ಡಾನಮೇತಂ ನಾಮ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಬಾಹನ್ತನ್ತಿ ದ್ವೀಸು ಪರಿಯನ್ತೇಸು ಸಿಬ್ಬನೀಯಂ ಬಾಹಿರಖಣ್ಡದ್ವಯಂ, ತಞ್ಚ ಸಙ್ಘಟೇತ್ವಾ ಬಾಹಮತ್ಥಕೇ ಠಪಿಯಮಾನತ್ತಾ ‘‘ಮಞ್ಚಾ ಉಕ್ಕುಟ್ಠಿಂ ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಆಧೇಯ್ಯೇ ಆಧಾರೋಪಚಾರವಸೇನ ಬಾಹಾತಿ ಚ ಚೀವರಸ್ಸ ಪರಿಯನ್ತಾವಯವತ್ತಾ ‘‘ಅನ್ತ’’ನ್ತಿ ಚ ವುಚ್ಚತಿ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಬಾಹನ್ತನ್ತಿ ಸುಪ್ಪಮಾಣಂ ಚೀವರಂ ಪಾರುಪನ್ತೇನ ಸಂಹರಿತ್ವಾ ಬಾಹಾಯ ಉಪರಿ ಠಪಿತಾ ಉಭೋ ಅನ್ತಾ ಬಹಿಮುಖಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಏತಂ ನಾಮ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೪೫)। ಇದಂ ಸತ್ತಖಣ್ಡಚೀವರಮೇವ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವಿಹಿತನ್ತಿ ಇದಾನಿಪಿ ತದೇವ ವಟ್ಟತಿ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ‘‘ಅಯಮೇವ ಹಿ ನಯೋ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತೋ’’ತಿ। ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕುಸಿಂ…ಪೇ॰… ಬಾಹನ್ತಮ್ಪಿಚಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾವ ಛಿನ್ನಂ ಪಞ್ಚಕಾದಿಪ್ಪಭೇದಕಂ ಸಮಣಸಾರುಪ್ಪಂ ತಿಚೀವರಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    Pañcannaṃ samāhāro pañcakaṃ, dassitappakārapañcakhaṇḍehi sibbitacīvaraṃ pañcakaṃ nāma. Ādi-saddena sattakhaṇḍādīhi sibbitacīvarānaṃ gahaṇaṃ. Tenevetthāha ‘‘kattabbaṃ tu ticīvara’’nti. Sattakhaṇḍassa cīvarassa ekaṃ majjhimakhaṇḍaṃ vivaṭṭanāmameva hoti, tassa ubhosu passesu dve dve khaṇḍāni cūḷānuvivaṭṭamahānuvivaṭṭasaṅkhātāni anuvivaṭṭanāmāneva honti. Vuttañcetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘atha vā anuvivaṭṭanti vivaṭṭassa ekapassato dvinnaṃ, ekapassato dvinnanti catunnampi khaṇḍānametaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Bāhantanti dvīsu pariyantesu sibbanīyaṃ bāhirakhaṇḍadvayaṃ, tañca saṅghaṭetvā bāhamatthake ṭhapiyamānattā ‘‘mañcā ukkuṭṭhiṃ karontī’’tiādīsu viya ādheyye ādhāropacāravasena bāhāti ca cīvarassa pariyantāvayavattā ‘‘anta’’nti ca vuccati. Vuttampi cetaṃ ‘‘bāhantanti suppamāṇaṃ cīvaraṃ pārupantena saṃharitvā bāhāya upari ṭhapitā ubho antā bahimukhā tiṭṭhanti, tesaṃ etaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Idaṃ sattakhaṇḍacīvarameva mahāaṭṭhakathāyaṃ vihitanti idānipi tadeva vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ ‘‘ayameva hi nayo mahāaṭṭhakathāyaṃ vutto’’ti. Bhikkhunā kusiṃ…pe… bāhantampicāti sabbaṃ vidhiṃ dassetvāva chinnaṃ pañcakādippabhedakaṃ samaṇasāruppaṃ ticīvaraṃ kattabbanti yojanā.

    ೫೬೫-೬. ಯಥಾವುತ್ತವಿಧಿಂ ಅವಿರಾಧೇತ್ವಾ ಚೀವರಂ ಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಂ ದತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿಆದಿನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಕಥಂ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದಾನೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ದಾನೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದಾನೇನ। ಅಚ್ಛಿಜ್ಜಗಾಹೇನಾತಿ ಅಞ್ಞೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಣೇನ। ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಹಣೇನ ಚಾತಿ ಅತ್ತನಿ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಗಹಣೇನ। ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನಾತಿ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪ್ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಗಿಹಿಭಾವೂಪಗಮನೇನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದಾನೇ ವಿಯ ಚೀವರೇ ನಿರಾಲಯಭಾವೇನೇವ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಾ।

    565-6. Yathāvuttavidhiṃ avirādhetvā cīvaraṃ kappabinduṃ datvā saṅghāṭiādināmena adhiṭṭhāya paribhuñjantassa adhiṭṭhānaṃ kathaṃ bhijjatīti āha ‘‘dānenā’’tiādi. Dānenāti aññassa dānena. Acchijjagāhenāti aññena acchinditvā gahaṇena. Vissāsaggahaṇena cāti attani vissāsena aññassa gahaṇena. Hīnāyāvattanenāti sikkhaṃ appaccakkhāya gihibhāvūpagamanena aññassa dāne viya cīvare nirālayabhāveneva pariccattā.

    ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಗಿಹಿಭಾವೂಪಗಮನೇನಾತಿ ಏವಮತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖು ಪನ ವಿಬ್ಭನ್ತೋಪಿ ಯಾವ ಸಿಕ್ಖಂ ನ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ತಾವ ಭಿಕ್ಖುಯೇವಾತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ನ ವಿಜಹತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನಾ’’ತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ಅವುತ್ತತ್ತಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಚ ಗಿಹಿಭಾವೂಪಗಮನೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಜಹನಂ ವಿಸುಂ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ನತ್ಥಿ ತಸ್ಸಾ ವಿಬ್ಭಮನೇನೇವ ಅಸ್ಸಮಣಿಭಾವತೋ।

    Keci pana ‘‘hīnāyāvattanenāti bhikkhuniyā gihibhāvūpagamanenāti evamatthaṃ gahetvā bhikkhu pana vibbhantopi yāva sikkhaṃ na paccakkhāti, tāva bhikkhuyevāti adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ ‘‘bhikkhuniyā hīnāyāvattanenā’’ti visesetvā avuttattā, bhikkhuniyā ca gihibhāvūpagamane adhiṭṭhānavijahanaṃ visuṃ vattabbanti natthi tassā vibbhamaneneva assamaṇibhāvato.

    ಸಿಕ್ಖಾಯಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸಿಕ್ಖಾಯ। ಪಹಾನೇನಾತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ। ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಂ ಪನೇತ್ಥ ಸಚೇ ಭಿಕ್ಖುಲಿಙ್ಗೇ ಠಿತೋ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾತಿ, ತಸ್ಸ ಕಾಯಲಗ್ಗಮ್ಪಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಗಹಿತಂ। ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಯ ಚ ಪಹಾನತೋ’’ತಿ ಚ ಲಿಖನ್ತಿ, ತಂ ‘‘ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನಾಪಿ, ಸಿಕ್ಖಾಯ ಚ ಪಹಾನತೋ’’ತಿ ಪಾಠಕ್ಕಮೇ ಸತಿ ಯುಜ್ಜತಿ। ಯಥಾವುತ್ತೋ ಪನ ಪಾಠೋ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಯ ಚ ಪಹಾನೇನ, ಹೀನಾಯಾವತ್ತನೇನಪೀ’’ತಿ ಪಾಠಕ್ಕಮೇ ಯುಜ್ಜತಿ। ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಹೋತು, ನ ಕೋಚಿ ವಿರೋಧೋ।

    Sikkhāyāti bhikkhusikkhāya. Pahānenāti paccakkhānena. Sikkhāpaccakkhānaṃ panettha sace bhikkhuliṅge ṭhito sikkhaṃ paccakkhāti, tassa kāyalaggampicīvaraṃ adhiṭṭhānaṃ vijahatīti dassanatthaṃ gahitaṃ. ‘‘Sikkhāya ca pahānato’’ti ca likhanti, taṃ ‘‘hīnāyāvattanenāpi, sikkhāya ca pahānato’’ti pāṭhakkame sati yujjati. Yathāvutto pana pāṭho ‘‘sikkhāya ca pahānena, hīnāyāvattanenapī’’ti pāṭhakkame yujjati. Yathā tathā vā hotu, na koci virodho.

    ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೇನಾತಿ ಚೀವರಸ್ಸ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣೇನ। ‘‘ಕಾಲಕಿರಿಯಾಯಾ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ವಿನಾಸೇನಾತಿ ಚೀವರಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಜೀವಿತವಿನಾಸೋವ ವುಚ್ಚತೀತಿ। ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನಾ, ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪುರಿಸಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನಾತಿ ಏವಂ ಉಭಯಥಾ ಲಿಙ್ಗಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತನೇನ। ಸಬ್ಬಂ ನವವಿಧಮ್ಪಿ ಚೀವರಂ। ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ವುತ್ತೋವಾಯಮತ್ಥೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತತ್ಥ ಪುರಿಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಸಬ್ಬಚೀವರಾನಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯)। ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ಪಜಹತಿ। ಛಿದ್ದಸ್ಸ ಭಾವೋ ಛಿದ್ದಭಾವೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ಛಿದ್ದೇ ಸತಿ ಛಿದ್ದೇ ಜಾತೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಿಚೀವರನ್ತಿ ತೀಸು ಚೀವರೇಸು ಅಞ್ಞತರನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಿಚೀವರಮೇವ ವಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ವುತ್ತಞ್ಚ ‘‘ಛಿದ್ದಭಾವೇನ ಪನ ತಿಚೀವರಸ್ಸೇವಾ’’ತಿ।

    Paccuddhārenāti cīvarassa paccuddharaṇena. ‘‘Kālakiriyāyā’’ti aṭṭhakathāvacanato vināsenāti cīvarasāmikassa jīvitavināsova vuccatīti. Liṅgassa parivattanāti bhikkhussa itthiliṅgaparivattanā, bhikkhuniyā purisaliṅgaparivattanāti evaṃ ubhayathā liṅgassa parivattanena. Sabbaṃ navavidhampi cīvaraṃ. Adhiṭṭhānanti ettha ‘‘imehi aṭṭhahī’’ti seso. Vuttovāyamattho aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tattha purimehi aṭṭhahi sabbacīvarāni adhiṭṭhānaṃ vijahantī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). Bhijjatīti pajahati. Chiddassa bhāvo chiddabhāvo, tasmiṃ, chidde sati chidde jāteti vuttaṃ hoti. Ticīvaranti tīsu cīvaresu aññataranti vuttaṃ hoti. Ticīvarameva vāti gahetabbaṃ. Vuttañca ‘‘chiddabhāvena pana ticīvarassevā’’ti.

    ೫೬೭. ಕೀವಪ್ಪಮಾಣೇ ಛಿದ್ದೇ ಜಾತೇತಿ ಆಹ ‘‘ಕನಿಟ್ಠಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಕನಿಟ್ಠ…ಪೇ॰… ಮಾಣಕ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದಂ ದಸ್ಸೇತಿ।

    567. Kīvappamāṇe chidde jāteti āha ‘‘kaniṭṭhassā’’tiādi. ‘‘Kaniṭṭha…pe… māṇaka’’nti iminā heṭṭhimaparicchedaṃ dasseti.

    ೫೬೮. ಏಕೋ ತನ್ತುಪೀತಿ ದೀಘತೋ ವಾ ತಿರಿಯತೋ ವಾ ಏಕಮ್ಪಿ ಸುತ್ತಂ।

    568.Ekotantupīti dīghato vā tiriyato vā ekampi suttaṃ.

    ೫೬೯. ಜಿಣ್ಣಟ್ಠಾನೇ ಅಗ್ಗಳಂ ದೇನ್ತೇನ ತೇಚೀವರಿಕೇನ ವತ್ತಿತಬ್ಬವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಠಮ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಪಠಮನ್ತಿ ಛಿನ್ನಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಛಿನ್ದನತೋ ಪುಬ್ಬೇಯೇವ। ಅಗ್ಗಳಂ ದತ್ವಾತಿ ವತ್ಥಖಣ್ಡಂ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇತ್ವಾ। ರಕ್ಖತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಅನುವತ್ತತೇ, ‘‘ತೇಚೀವರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ, ಏವಂ ವತ್ಥಖಣ್ಡಂ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇನ್ತೋ ತೇಚೀವರಿಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ರಕ್ಖತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಿಪರಿಯಾಯೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತೀತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಪಠಮಂ ದ್ವೇ ಕೋಟಿಯೋ ಘಟೇತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಮಜ್ಝೇ ಜಿಣ್ಣಂ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಂ ಮಜ್ಝೇ ಛಿನ್ದನ್ತೋ ತತೋ ಪುಬ್ಬೇಯೇವ ದ್ವೇ ಕೋಟಿಯೋ ಏಕತೋ ಘಟೇತ್ವಾ ಸಿಬ್ಬಿತ್ವಾ। ಪಚ್ಛಾತಿ ಕೋಟಿಘಟನತೋ ಪಚ್ಛಾ। ಛಿನ್ದತೀತಿ ಮಜ್ಝಂ ಉಭಯಕೋಟಿಂ ಕಾತುಂ ಛಿನ್ದತಿ। ರಕ್ಖತೀತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಮೇವ।

    569. Jiṇṇaṭṭhāne aggaḷaṃ dentena tecīvarikena vattitabbavidhiṃ dassetumāha ‘‘paṭhama’’ntiādi. Paṭhamanti chinnaṭṭhānassa chindanato pubbeyeva. Aggaḷaṃ datvāti vatthakhaṇḍaṃ alliyāpetvā. Rakkhatīti ettha ‘‘adhiṭṭhāna’’nti anuvattate, ‘‘tecīvariko bhikkhū’’ti labbhati, evaṃ vatthakhaṇḍaṃ alliyāpento tecīvariko bhikkhu adhiṭṭhānaṃ rakkhatīti vuttaṃ hoti. Vipariyāyena adhiṭṭhānaṃ bhindatīti labbhati. Paṭhamaṃ dve koṭiyo ghaṭetvāti yojanā. Majjhe jiṇṇaṃ adhiṭṭhitacīvaraṃ majjhe chindanto tato pubbeyeva dve koṭiyo ekato ghaṭetvā sibbitvā. Pacchāti koṭighaṭanato pacchā. Chindatīti majjhaṃ ubhayakoṭiṃ kātuṃ chindati. Rakkhatīti vuttappakārameva.

    ೫೭೦. ತಿಚೀವರೇ ಕತ್ಥ ಜಾತಂ ಛಿದ್ದಮಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುರಙ್ಗುಲಾ’’ತಿಆದಿ। ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಅಟ್ಠ ಚ ಚತುರಟ್ಠಂ, ಚತುನ್ನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ವಾ ಅಙ್ಗುಲಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ಚತುರಟ್ಠಙ್ಗುಲಂ, ತಸ್ಮಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಚತುರಙ್ಗುಲಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಓರನ್ತಿ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ। ಏಕಞ್ಚ ದ್ವೇ ಚ ಏಕದ್ವೇ, ತೇಸಂ ಏಕದ್ವಿನ್ನಂ, ‘‘ಚೀವರಾನ’’ನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಏಕಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ, ದ್ವಿನ್ನಞ್ಚ ಚೀವರಾನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಥಾಸಙ್ಖ್ಯಾನುದ್ದೇಸವಸೇನ ಏಕಸ್ಸ ತಿರಿಯತೋ ಚತುರಙ್ಗುಲತೋ ಓರಂ, ದ್ವಿನ್ನಂ ತಿರಿಯತೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಓರನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ವಾಕ್ಯದ್ವಯೇಪಿ ‘‘ಛಿದ್ದಂ ಭಿನ್ದತೇವಾ’’ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।

    570. Ticīvare kattha jātaṃ chiddamadhiṭṭhānaṃ bhindatīti āha ‘‘caturaṅgulā’’tiādi. Cattāri ca aṭṭha ca caturaṭṭhaṃ, catunnaṃ aṭṭhannaṃ vā aṅgulānaṃ samāhāro caturaṭṭhaṅgulaṃ, tasmāti gahetabbaṃ. Caturaṅgulā aṭṭhaṅgulāti yojanā. Oranti abbhantaraṃ. Ekañca dve ca ekadve, tesaṃ ekadvinnaṃ, ‘‘cīvarāna’’nti pakaraṇato labbhati, ekassa cīvarassa, dvinnañca cīvarānanti yojanā. Yathāsaṅkhyānuddesavasena ekassa tiriyato caturaṅgulato oraṃ, dvinnaṃ tiriyato aṭṭhaṅgulato oranti yojanā. Vākyadvayepi ‘‘chiddaṃ bhindatevā’’ti yojetabbaṃ.

    ಏಕಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ಅನ್ತರವಾಸಕಚೀವರಸ್ಸ। ತಿರಿಯತೋತಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ। ಚತುರಙ್ಗುಲಂ ಓರನ್ತಿ ಚತುರಙ್ಗುಲತೋ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಛಿದ್ದಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತಿ। ದ್ವಿನ್ನನ್ತಿ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಸಙ್ಘಾಟೀನಂ। ತಿರಿಯತೋತಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ। ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಓರನ್ತಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲತೋ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ। ತಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ದೀಘತೋ ವಿದತ್ಥಿಯಾ ಓರಂ ಛಿದ್ದಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿನ್ದತೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ವಿದತ್ಥಿ ವಡ್ಢಕಿವಿದತ್ಥಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದಬ್ಭನ್ತರೇ ಛಿದ್ದೇ ಜಾತೇ ತಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಚೀವರತ್ತಾ ದಸಾಹಮನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ। ತಥಾ ಅಕರೋನ್ತೇನ ಪನ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ।

    Ekassa cīvarassāti antaravāsakacīvarassa. Tiriyatoti vitthārato. Caturaṅgulaṃ oranti caturaṅgulato abbhantare chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindati. Dvinnanti uttarāsaṅgasaṅghāṭīnaṃ. Tiriyatoti vitthārato. Aṭṭhaṅgulato oranti aṭṭhaṅgulato abbhantare. Tiṇṇampi dīghato vidatthiyā oraṃ chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindatevāti yojanā. Ettha vidatthi vaḍḍhakividatthi gahetabbā. Evaṃ vuttaparicchedabbhantare chidde jāte tassa cīvarassa atirekacīvarattā dasāhamanatikkamitvā sūcikammaṃ katvā adhiṭṭhātabbaṃ. Tathā akarontena pana parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātabbaṃ.

    ೫೭೧. ‘‘ನಿಸೀದನಸ್ಸಾ’’ತಿ ‘‘ನಿಸೀದನಚೀವರಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ದಿಯಡ್ಢಾತಿ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸಿತಬ್ಬಾ ವಿದತ್ಥಿ ‘‘ದ್ವೇ ವಿದತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ಸುಗತಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಯಾ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ಅಡ್ಢೇನ ದುತಿಯಾ ದಿಯಡ್ಢಾ, ದುತಿಯಂ ಅಡ್ಢಮೇತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ದುತಿಯಡ್ಢಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ತಿಯ-ಪಚ್ಚಯಲೋಪೇನ ‘‘ದಿಯಡ್ಢಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಅಡ್ಢದುತಿಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಸುಗತಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಯಾ’’ತಿ ಪಮಾಣನಿಯಮಸ್ಸ ಕತತ್ತಾ ವಡ್ಢಕಿವಿದತ್ಥಿಯಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿದತ್ಥಿಯೋ ಏಕಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ಹೋತಿ। ಇದಂ ನಿಸೀದನಚೀವರಂ ದೀಘತೋ ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥೇನ ತಿಹತ್ಥಂ, ವಿತ್ಥಾರತೋ ಛಳಙ್ಗುಲಾಧಿಕದ್ವಿಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ಹೋತಿ। ‘‘ದಸಾ ವಿದತ್ಥೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೫೩೩) ವುತ್ತತ್ತಾ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥಾ ದಸಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।

    571.‘‘Nisīdanassā’’ti ‘‘nisīdanacīvarassā’’ti vattabbe uttarapadalopena vuttanti daṭṭhabbaṃ. Diyaḍḍhāti ettha visesitabbā vidatthi ‘‘dve vidatthiyo’’ti ca ‘‘sugatassa vidatthiyā’’ti ca vuttasāmatthiyā labbhati. Aḍḍhena dutiyā diyaḍḍhā, dutiyaṃ aḍḍhametassāti ‘‘dutiyaḍḍhā’’ti vattabbe tiya-paccayalopena ‘‘diyaḍḍhā’’ti vuttaṃ, aḍḍhadutiyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Sugatassa vidatthiyā’’ti pamāṇaniyamassa katattā vaḍḍhakividatthiyā tisso vidatthiyo ekā sugatavidatthi hoti. Idaṃ nisīdanacīvaraṃ dīghato vaḍḍhakihatthena tihatthaṃ, vitthārato chaḷaṅgulādhikadvihatthappamāṇaṃ hoti. ‘‘Dasā vidatthī’’ti (pāci. 533) vuttattā diyaḍḍhahatthā dasāti veditabbā.

    ೫೭೨. ಚತಸ್ಸೋತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ವಿದತ್ಥಿಯೋ’’ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾವ ಲಬ್ಭತಿ। ‘‘ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿಯಾ’’ತಿ ವಿಭತ್ತಿಪರಿಣಾಮೇನ ದೀಘತೋತಿ ಯೋಜನಾ।

    572.Catassoti etthāpi ‘‘vidatthiyo’’ti sāmatthiyāva labbhati. ‘‘Kaṇḍuppaṭicchādiyā’’ti vibhattipariṇāmena dīghatoti yojanā.

    ೫೭೩. ಅಡ್ಢಂ ತೇಯ್ಯಂ ತತಿಯಂ ಯಸ್ಸಾ ಸಾ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾ, ಅಡ್ಢತತಿಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    573. Aḍḍhaṃ teyyaṃ tatiyaṃ yassā sā aḍḍhateyyā, aḍḍhatatiyāti vuttaṃ hoti.

    ೫೭೪. ತತೋ ಉತ್ತರಿಂ ತದುತ್ತರಿಂ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಅತಿರೇಕಂ। ಅಧಿಕಚ್ಛೇದನನ್ತಿ ಅಧಿಕಸ್ಸ ಪಮಾಣಾತಿರಿತ್ತಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಛೇದನಂ ಅಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ದೇಸನಾಯಾತಿ ಅಧಿಕಚ್ಛೇದನಂ, ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಅಧಿಕಟ್ಠಾನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ದೇಸೇತಬ್ಬಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಉದೀರಿತಂ ವುತ್ತಂ ಪಾಳಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    574. Tato uttariṃ taduttariṃ, tassa tassa vuttappamāṇato atirekaṃ. Adhikacchedananti adhikassa pamāṇātirittaṭṭhānassa chedanaṃ assa pācittiyassa desanāyāti adhikacchedanaṃ, vuttappamāṇato adhikaṭṭhānaṃ chinditvā desetabbaṃ pācittiyaṃ. Udīritaṃ vuttaṃ pāḷiyāti attho.

    ೫೭೫. ಅಪ್ಪಮಾಣೇನಾತಿ ಗುಣವಸೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ।

    575.Appamāṇenāti guṇavasena appamāṇena sammāsambuddhena.

    ೫೭೬. ಸಬ್ಬಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಆಗತಂ ನೀಲಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಮಹನ್ತಾದಿಭೇದಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಚೀವರಂ ವಟ್ಟತಿ।

    576. Sabbaṃ vaṭṭatīti sambandho. ‘‘Sabba’’nti iminā aṭṭhakathāya āgataṃ nīlādiṃ saṅgaṇhāti. Mahantādibhedaṃ sabbaṃ paccattharaṇacīvaraṃ vaṭṭati.

    ೫೭೭. ‘‘ಮುಖಪುಞ್ಛನಚೋಳಂ ಏಕ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಏಕಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಯಾವ ಸುಕ್ಖಾಪೀಯತಿ, ತಾವ ಅಞ್ಞೇನ ಮುಖಪುಞ್ಛನೇನ ಭವಿತಬ್ಬತ್ತಾ ಆಹ ‘‘ದ್ವೇಪಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ ಸಬ್ಬಥಾ’’ತಿ।

    577. ‘‘Mukhapuñchanacoḷaṃ eka’’nti padacchedo. Ekaṃ dhovitvā yāva sukkhāpīyati, tāva aññena mukhapuñchanena bhavitabbattā āha ‘‘dvepi vaṭṭanti sabbathā’’ti.

    ೫೭೯. ಪಮಾಣತೋ, ಗಣನತೋ ಚ ಅತೀತಾತಿ ಪಮಾಣಗಣನಾತೀತಾ। ‘‘ಪಮಾಣಾತೀತಾ’’ತಿ ವಚನೇನ ವಿನಯಧರಾನಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಗುಣತಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ‘‘ಗಣನಾತೀತಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಗಣನತಂ। ಪಕತಂ ವಿನಯೇ ಪಠಮಂ ಕತಂ ಬುದ್ಧೇನ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಜಾನನ್ತೀತಿ ಪಕತಞ್ಞೂ, ವಿನಯಧರಾ, ತೇ ಪಕತಞ್ಞುನೋ। ಅಪರಿಮಾಣಗುಣಮಣಿಗಣಭೂಸಿತಉಪಾಲಿದಾಸಕಾದಿಮಹಾಥೇರಾಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಗತಾ ಸಙ್ಖ್ಯಾಪಥಾತೀತಾ ವಿನಯಧರಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    579. Pamāṇato, gaṇanato ca atītāti pamāṇagaṇanātītā. ‘‘Pamāṇātītā’’ti vacanena vinayadharānaṃ appamāṇaguṇataṃ dasseti, ‘‘gaṇanātītā’’ti iminā atikkantagaṇanataṃ. Pakataṃ vinaye paṭhamaṃ kataṃ buddhena bhagavatā paññattaṃ jānantīti pakataññū, vinayadharā, te pakataññuno. Aparimāṇaguṇamaṇigaṇabhūsitaupālidāsakādimahātherācariyaparamparāgatā saṅkhyāpathātītā vinayadharāti vuttaṃ hoti.

    ೫೮೦. ಸುಗತಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಯಾಮನ್ತಿ ವಡ್ಢಕಿರತನಪ್ಪಮಾಣದೀಘಂ। ಚತುರಙ್ಗುಲವಿತ್ಥತನ್ತಿ ವಡ್ಢಕಿವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣವಿತ್ಥಾರಂ। ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚೀವರಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಪಚ್ಛಿಮಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನಪಟಾದೀನಂ ವಿಸೇಸನಂ, ಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಪ್ಪಮಾಣನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    580.Sugataṭṭhaṅgulāyāmanti vaḍḍhakiratanappamāṇadīghaṃ. Caturaṅgulavitthatanti vaḍḍhakividatthippamāṇavitthāraṃ. Vikappanupagaṃ pacchimaṃ cīvaraṃ nāma hoti. Pacchimaṃ cīvaranti parissāvanapaṭādīnaṃ visesanaṃ, pacchimacīvarappamāṇanti vuttaṃ hoti.

    ೫೮೧. ಪರಿಸ್ಸಾವಪಟನ್ತಿ ಉದಕಪರಿಸ್ಸಾವನತ್ಥಂ ಪಟಂ। ಪತ್ತತ್ಥವಿಕನ್ತಿ ಪತ್ತಕಞ್ಚುಕಂ। ಪೋತ್ಥಕತ್ಥವಿಕನ್ತಿ ಪೋತ್ಥಕಕಞ್ಚುಕಂ । ಆದಿಗ್ಗಹಣೇನ ಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಾದಿಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಟಂ, ದಣ್ಡಪಟಞ್ಚ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ।

    581.Parissāvapaṭanti udakaparissāvanatthaṃ paṭaṃ. Pattatthavikanti pattakañcukaṃ. Potthakatthavikanti potthakakañcukaṃ . Ādiggahaṇena pacchimappamāṇādiṃ yaṃ kiñci paṭaṃ, daṇḍapaṭañca saṅgaṇhāti.

    ೫೮೨. ಅಧಿಟ್ಠಾತುನ್ತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ। ಠಪಿತೇತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಾಯ ಠಪಿತೇ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯) ಆಹ। ನತ್ಥಿ ದೋಸತಾತಿ ದೋಸೋ ಏವ ದೋಸತಾ। ‘‘ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಭಾವತೋ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಠಪಿತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ಇಮಿನಾ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಚೇತಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ, ಇದಂ ಮಾತುಯಾ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಠಪೇನ್ತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ। ‘‘ಇದಂ ಭೇಸಜ್ಜಸ್ಸ, ಮಾತುಯಾ’’ತಿ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ಸಸನ್ತಕಭಾವತೋ ಮೋಚಿತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಹೋತಿ ಚೇತ್ಥ –

    582.Adhiṭṭhātunti parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ. Ṭhapiteti anadhiṭṭhāya ṭhapite. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) āha. Natthi dosatāti doso eva dosatā. ‘‘Attano santakabhāvato mocetvā ṭhapitaṃ sandhāya mahāpaccariyaṃ anāpatti vuttā’’ti vadanti. ‘‘Iminā bhesajjaṃ cetāpessāmi, idaṃ mātuyā dassāmī’’ti ṭhapentena adhiṭṭhātabbaṃ. ‘‘Idaṃ bhesajjassa, mātuyā’’ti vibhajitvā sasantakabhāvato mocite adhiṭṭhānakiccaṃ natthīti adhippāyo. Hoti cettha –

    ‘‘ಯಂ ವತ್ಥಂ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಲದ್ಧಂ, ಕತಂ ಮಾತಾದಿಸನ್ತಕಂ।

    ‘‘Yaṃ vatthaṃ bhikkhunā laddhaṃ, kataṃ mātādisantakaṃ;

    ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ನ ಹೋತೀತಿ, ತಮಾಹು ವಿನಯಞ್ಞುನೋ’’ತಿ॥

    Nissaggiyaṃ na hotīti, tamāhu vinayaññuno’’ti.

    ೫೮೩. ವಸ್ಸಮಾಸೇ ಚತುರೋತಿ ವಸ್ಸಾನೇ ಚತುರೋ ಮಾಸೇ, ಅಧಿಟ್ಠಾನಕಿರಿಯಾಯ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ಅವಿಚ್ಛೇದೋತಿ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ವಸ್ಸಿಕೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ ನಿವಾಸೇತಬ್ಬಾ ಸಾಟಿಕಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ।

    583.Vassamāse caturoti vassāne caturo māse, adhiṭṭhānakiriyāya cattāro māse avicchedoti accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Vassike cattāro māse nivāsetabbā sāṭikā vassikasāṭikā.

    ೫೮೪. ಕಣ್ಡುಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀತಿ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿ, ಕಣ್ಡುರೋಗಾತುರಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥಮನುಞ್ಞಾತಚೀವರಸ್ಸೇತಮಧಿವಚನಂ। ಹೋನ್ತಿ ಚೇತ್ಥ –

    584. Kaṇḍuṃ paṭicchādetīti kaṇḍuppaṭicchādi, kaṇḍurogāturassa bhikkhuno tappaṭicchādanatthamanuññātacīvarassetamadhivacanaṃ. Honti cettha –

    ‘‘ಮಾತಿಕಟ್ಠಕಥಾಯಸ್ಸಾ, ಕಣ್ಡುಚ್ಛಾದಿಕಸಾಟಿಯಾ।

    ‘‘Mātikaṭṭhakathāyassā, kaṇḍucchādikasāṭiyā;

    ನ ಕಾಲಾತಿಕ್ಕಮೇ ವುತ್ತಂ, ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿವಟ್ಟನಂ॥

    Na kālātikkame vuttaṃ, adhiṭṭhānavivaṭṭanaṃ.

    ಅಧಿಟ್ಠಾನಪಹಾನಙ್ಗೇ-ಸು ವುತ್ತತ್ತಾ ವಿಸೇಸತೋ।

    Adhiṭṭhānapahānaṅge-su vuttattā visesato;

    ವೀಮಂಸಿತಬ್ಬಂ ವಿಞ್ಞೂಹಿ, ತತ್ಥ ಯಂ ಕಾರಣಂ ಸಿಯಾ’’ತಿ॥

    Vīmaṃsitabbaṃ viññūhi, tattha yaṃ kāraṇaṃ siyā’’ti.

    ೫೮೬. ‘‘ಅಸಮ್ಮುಖೇ ಏತನ್ತಿ ಚಾ’’ತಿ ವಚನೇನೇವ ಸಮ್ಮುಖೇ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ವಿಚಕ್ಖಣೋ ಪಚ್ಚುದ್ಧರೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    586.‘‘Asammukheetanti cā’’ti vacaneneva sammukhe ‘‘ima’’nti viññāyati. Vicakkhaṇo paccuddhareyyāti yojanā.

    ೫೮೭. ಅಧಿಟ್ಠಿತನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ।

    587. Adhiṭṭhitanti adhiṭṭhānaṃ.

    ೫೮೮. ಇತಿ ಸಬ್ಬಮಿದನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಇದಂ ತಿಚೀವರಾದೀನಂ ಪಮಾಣಾದಿಸಬ್ಬವಿಧಾನಂ। ತೇಚೀವರಿಕಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ತಿಚೀವರಾಧಿಟ್ಠಾನೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸ ವಿನಯತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸ। ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ತಿಚೀವರಂ, ತಿಣ್ಣಂ ತಿಚೀವರಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋತಿ ‘‘ತಿತಿಚೀವರ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸನಯೇನ ‘‘ತಿಚೀವರ’’ನ್ತಿ ನವಚೀವರಾನಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ, ತಿಚೀವರೇ ನಿಯುತ್ತೋ ತೇಚೀವರಿಕೋತಿ ವಿನಯತೇಚೀವರಿಕೋ ವುಚ್ಚತಿ। ಧುತಙ್ಗತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸಾಪಿ ತಿಚೀವರೇ ಇದಮೇವ ವಿಧಾನನ್ತಿ ಸೋಪಿ ಸಙ್ಗಯ್ಹತಿ। ಅಞ್ಞೇಸು ವಾ ಪನ ಛಸು ಚೀವರೇಸು ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಏಕಂ ಅಂಸಕಾಸಾವಮೇವ ವಟ್ಟತಿ। ತಥಾ ವತ್ವಾವಾತಿ ‘‘ಇಮಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ವಾ। ತಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ। ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಮಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ವಾ ನಿಯುತ್ತೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಿಕೋ।

    588.Iti sabbamidanti evaṃ vuttaṃ idaṃ ticīvarādīnaṃ pamāṇādisabbavidhānaṃ. Tecīvarikabhikkhunoti ticīvarādhiṭṭhānena adhiṭṭhitatecīvarikassa vinayatecīvarikassa. Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ samāhāro ticīvaraṃ, tiṇṇaṃ ticīvarānaṃ samāhāroti ‘‘titicīvara’’nti vattabbe ekadesasarūpekasesanayena ‘‘ticīvara’’nti navacīvarāni saṅgahitāni, ticīvare niyutto tecīvarikoti vinayatecīvariko vuccati. Dhutaṅgatecīvarikassāpi ticīvare idameva vidhānanti sopi saṅgayhati. Aññesu vā pana chasu cīvaresu parikkhāracoḷaṃ ekaṃ aṃsakāsāvameva vaṭṭati. Tathā vatvāvāti ‘‘imaṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā nayena vatvā. Taṃ parikkhāracoḷaṃ. Parikkhāracoḷamassa atthi, tattha vā niyuttoti parikkhāracoḷiko.

    ೫೮೯. ‘‘ತಿಚೀವರಂ ಪನ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅನುಯೋಗಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಧ ‘‘ತಿಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಚೀವರತ್ತಯಮೇವ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಸುಖಪರಿಹಾರತ್ಥಂ ಏಕಮ್ಪಿ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಏಕದೇಸೇ ಸಮುದಾಯೋಪಚಾರವಸೇನ ಏಕಮ್ಪಿ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಮೇವ ಹೋತಿ।

    589. ‘‘Ticīvaraṃ pana parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati, na vaṭṭatī’’ti anuyogaṃ katvā ‘‘vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) aṭṭhakathāya vuttattā idha ‘‘ticīvara’’nti cīvarattayameva vuttaṃ. ‘‘Sukhaparihāratthaṃ ekampi vikappetabba’’nti vacanato ekadese samudāyopacāravasena ekampi vikappetabbameva hoti.

    ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಕಾತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ಬದ್ಧಸೀಮತೋ ಬಹಿ ವಸನ್ತೇನ ಏಕಕೇನ ತೇಚೀವರಿಕೇನ ಅನ್ತೋಅರುಣೇ ಅಸತಿಯಾ ತೀಸು ಚೀವರೇಸು ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಅಕತೇಸು ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ, ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ಸಭಾಗಪುಗ್ಗಲಾನಂ ದುಲ್ಲಭತ್ತಾ ಚ ಸುಖಪರಿಹಾರತ್ಥಂ ತೀಸು ಏಕಂ ವಾ ಸಬ್ಬಾನಿ ಏವ ವಾ ತಿಚೀವರನಾಮೇನ ಕತಾಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    Parikkhāracoḷaṃ kātumpi vaṭṭatīti baddhasīmato bahi vasantena ekakena tecīvarikena antoaruṇe asatiyā tīsu cīvaresu hatthapāse akatesu nissaggiyaṃ pācittiyaṃ hotīti, vinayakammaṃ kātuṃ sabhāgapuggalānaṃ dullabhattā ca sukhaparihāratthaṃ tīsu ekaṃ vā sabbāni eva vā ticīvaranāmena katādhiṭṭhānāni paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātumpi vaṭṭatīti vuttaṃ hoti.

    ಏವಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ತಿಚೀವರಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಲಭೇಯ್ಯ, ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪರಿಹಾರೋ ನಿರತ್ಥಕೋ ಭವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯) ವುತ್ತಂ ಮಹಾಪದುಮತ್ಥೇರಸ್ಸ ಮತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏವಂ ಚುದೋಸಿತೇ’’ತಿಆದಿ। ಏವಂ ಚೇತಿ ಏವಂ ತಿಚೀವರಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಪರಿಹರಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಚೇ। ಉದೋಸಿತೇತಿ ಇಮಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಅನನ್ತರೇ ದುತಿಯಕಥಿನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ। ವುತ್ತೋ ಪರಿಹಾರೋತಿ ‘‘ಏಕಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚ। ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ವತ್ಥಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೮) ನಯೇನ ಪದಭಾಜನಾವಸಾನೇ ವುತ್ತೋ, ಇಧ ಚ ‘‘ಗಾಮಾದೀಸು ಪದೇಸೇಸೂ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅನನ್ತರಂ ವಕ್ಖಮಾನೋ ತಿಚೀವರಸ್ಸ ಪರಿಹರಣವಿಧಿ। ನಿರತ್ಥಕೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರಸ್ಸ ತೇನ ವಿಧಿನಾ ತಿಚೀವರಂ ಅಪರಿಹರನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವತೋ ನಿಪ್ಪಯೋಜನೋತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Evaṃ aggahetvā ‘‘sace ticīvaraṃ parikkhāracoḷādhiṭṭhānaṃ labheyya, udositasikkhāpade parihāro niratthako bhaveyyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) vuttaṃ mahāpadumattherassa mataṃ dassetumāha ‘‘evaṃ cudosite’’tiādi. Evaṃ ceti evaṃ ticīvaraṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhahitvā pariharituṃ vaṭṭati ce. Udositeti imassa sikkhāpadassa anantare dutiyakathinasikkhāpade. Vutto parihāroti ‘‘ekakulassa gāmo hoti parikkhitto ca. Antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā antogāme vatthabba’’ntiādinā (pārā. 478) nayena padabhājanāvasāne vutto, idha ca ‘‘gāmādīsu padesesū’’tiādinā nayena anantaraṃ vakkhamāno ticīvarassa pariharaṇavidhi. Niratthakoti parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhitacīvarassa tena vidhinā ticīvaraṃ apariharantassāpi bhikkhuno anāpattibhāvato nippayojanoti attho.

    ೫೯೦. ತಪ್ಪರಿಹರಿತುಮಾಹ ‘‘ನ’’ಇಚ್ಚಾದಿ। ನ ನಿರತ್ಥಕೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಹೇತುಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಯೋ ತಿಚೀವರನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅನ್ತೋಅರುಣೇ ಚೀವರಂ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ಅಮೋಚೇತ್ವಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಾದಿಸಸ್ಸ ತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸೇವ ತಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಉದೋಸಿತಪರಿಹಾರಸ್ಸ ಭಗವತಾ ದೇಸಿತತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಸ್ಮಾ ತಾದಿಸಸ್ಸೇವ ತೇಚೀವರಿಕಸ್ಸ ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪರಿಹಾರೋ ವುತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ। ತಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪೀತಿ ತಂ ನವವಿಧಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಚೀವರಂ। ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಸ್ಸಾತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಕಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ।

    590. Tappariharitumāha ‘‘na’’iccādi. Na niratthakoti yojanā. Hetuṃ dassetumāha ‘‘tecīvarikassevā’’tiādi. Yo ticīvaranāmena adhiṭṭhānaṃ apaccuddharitvā satiṃ upaṭṭhapetvā antoaruṇe cīvaraṃ hatthapāsato amocetvā aruṇaṃ uṭṭhāpeti, tādisassa tecīvarikasseva tasmiṃ sikkhāpade udositaparihārassa bhagavatā desitattāti attho. Yasmā tādisasseva tecīvarikassa udositasikkhāpade parihāro vutto, tasmā. Taṃ sabbampīti taṃ navavidhaṃ sabbampi cīvaraṃ. Parikkhāracoḷassāti parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhahitvā cīvaraṃ paribhuñjitukāmassa parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati.

    ೫೯೧. ಇಮಿನಾ ಉದೋಸಿತಪರಿಹಾರಸ್ಸ ಅನಿರತ್ಥಕಭಾವಂ ಸಾಧೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ‘‘ತಿಚೀವರಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನಾಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಅಧಿಕತ್ಥಸ್ಸ ಮಹಾಕಾರುಣಿಕೇನ ಅನುಞ್ಞಾತಭಾವೇ ಕಿರಿಯನ್ತರಾನುಜಾನನಸಙ್ಖಾತಅಧಿಕವಚನಸ್ಸ ಞಾಪಕಹೇತುಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿಆದಿ। ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಅನ್ತೋದಸಾಹಂ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ, ವಿಕಪ್ಪೇತೀ’’ತಿ ಪಾಠೇ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವೇ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕೇನೇವ ಪರಿಯತ್ತೇ (ಪಾರಾ॰ ೪೬೯) ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯನ್ತರಾನುಜಾನನೇನ ಪಕಾರನ್ತರೇನಾಪಿ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಪಿತತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    591. Iminā udositaparihārassa aniratthakabhāvaṃ sādhetvā idāni ‘‘ticīvaraṃ parikkhāracoḷanāmenāpi adhiṭṭhātuṃ vaṭṭatī’’ti imassa adhikatthassa mahākāruṇikena anuññātabhāve kiriyantarānujānanasaṅkhātaadhikavacanassa ñāpakahetubhāvaṃ dassetumāha ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādi. Imasmiṃyeva sikkhāpade anāpattivāre ‘‘anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti, vikappetī’’ti pāṭhe anāpattibhāve ‘‘adhiṭṭhetī’’ti ettakeneva pariyatte (pārā. 469) ‘‘vikappetī’’ti kiriyantarānujānanena pakārantarenāpi doso natthīti adhippāyassa viññāpitattāti attho.

    ೫೯೨. ಏವಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ತಿಚೀವರನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಹನ್ತಸ್ಸ। ಇದಾನಿ ಅತಿಪ್ಪಸಙ್ಗಂ ದಸ್ಸೇತುಕಾಮಸ್ಸ ಚೋದಕಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಮೂಲಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪಹಾಯ ಕಾತಬ್ಬಪ್ಪಕಾರನ್ತರಸ್ಸಾಪಿ ವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ ತಿಚೀವರಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಮುಖಪುಞ್ಛನಾದಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಹತೋಪಿ ದೋಸೋ ನ ಸಿಯಾತಿ ಕಸ್ಮಾ ನಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಇತಿ ಅತಿಪ್ಪಸಙ್ಗನಿವಾರಣೇ।

    592.Evaṃ karontassāti ticīvaranāmena adhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhahantassa. Idāni atippasaṅgaṃ dassetukāmassa codakassa adhippāyaṃ dassetumāha ‘‘eva’’ntiādi. Mūlādhiṭṭhānaṃ pahāya kātabbappakārantarassāpi vijjamānattā ticīvaraṃ paccuddharitvā mukhapuñchanādikaṃ katvā adhiṭṭhahatopi doso na siyāti kasmā nāpajjatīti attho. Naiti atippasaṅganivāraṇe.

    ೫೯೩. ಕಿಚ್ಚವಿಧಾನತೋತಿ ತೇಸಂ ಮುಖಪುಞ್ಛನಾದೀನಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ಸಾಧನತೋ, ತಾದಿಸಂ ಕಿಚ್ಚವಿಸೇಸಾಪೇಕ್ಖಂ ವಿನಾ ತಂತಂನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ಯುಜ್ಜತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಕಿಚ್ಚಸ್ಸಾತಿ ಮುಖಪುಞ್ಛನಾದಿಕಿಚ್ಚರಹಿತಸ್ಸ। ಅಧಿಕಸ್ಸಾತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪಠಮಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಸ್ಸ ವಿಜಹಿತತ್ತಾ ಅತಿರೇಕಸ್ಸ। ಅಸ್ಸಾತಿ ತಿಚೀವರಸ್ಸ। ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ತು ಯುಜ್ಜತೀತಿ ದಸಾಹಂ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಯುಜ್ಜತಿ।

    593.Kiccavidhānatoti tesaṃ mukhapuñchanādīnaṃ attano attano kiccassa sādhanato, tādisaṃ kiccavisesāpekkhaṃ vinā taṃtaṃnāmena adhiṭṭhātuṃ na yujjatīti adhippāyo. Akiccassāti mukhapuñchanādikiccarahitassa. Adhikassāti paccuddharitvā paṭhamaṃ adhiṭṭhānassa vijahitattā atirekassa. Assāti ticīvarassa. Adhiṭṭhānaṃ tu yujjatīti dasāhaṃ anatikkamitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhānaṃ pana yujjati.

    ೫೯೪. ನಿಧಾನಸ್ಸ ಮುಖಂ ಉಪಾಯೋತಿ ನಿಧಾನಮುಖಂ, ಅನ್ತರವಾಸಕಾದಿತಂತಂಚೀವರನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನತೋ ಅತಿರೇಕಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚೀವರಂ ಯಥಾ ಠಪಿತಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನ ಕರೋತಿ, ತಥಾ ನಿಧಾನಸ್ಸ ಉಪಾಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತಂ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಾಧಿಟ್ಠಾನಂ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣತಿಸ್ಸಭಯೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಜಮ್ಬುದೀಪಂ ನೇತುಂ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ದೇವಾನಮಿನ್ದಸ್ಸ ಆಣತ್ತಿಯಾ ವಿಸುಕಮ್ಮೇನ ನಿಮ್ಮಿತಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಲಿಖಿತತ್ತಾ ತಂನಾಮಕಾಯಂ ವಿನಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ, ‘‘ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದಿಸೂ’’ತಿಪಿ ಲಿಖನ್ತಿ।

    594. Nidhānassa mukhaṃ upāyoti nidhānamukhaṃ, antaravāsakāditaṃtaṃcīvaranāmena adhiṭṭhānato atirekaṃ yaṃ kiñci cīvaraṃ yathā ṭhapitaṃ āpattiṃ na karoti, tathā nidhānassa upāyoti attho. Etaṃ parikkhāracoḷādhiṭṭhānaṃ. Mahāpaccariyanti brāhmaṇatissabhaye bhikkhusaṅghaṃ jambudīpaṃ netuṃ sakkassa devānamindassa āṇattiyā visukammena nimmitamahāpaccariyaṃ nisīditvā likhitattā taṃnāmakāyaṃ vinayaṭṭhakathāyaṃ, ‘‘mahāpaccariyādisū’’tipi likhanti.

    ೫೯೫. ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಧಾನಸ್ಸ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಂ ಕತಮನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿ। ‘‘ನಿದಾನೇ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ‘‘ಚೀವರಂ ಪರಿಪುಣ್ಣ’’ನ್ತಿ ನಿದಾನೇ ‘‘ತಿಚೀವರಂ ಸಮ್ಪುಣ್ಣಂ ವಿಜ್ಜತಿ, ಇದಮತಿರೇಕಚೀವರಂ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಭಗವತೋ ಆರೋಚಿತವತ್ಥುಮ್ಹಿ । ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಾಧಿಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನತ್ತಾ, ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಹೋತಿ ತಿಚೀವರಂ, ಅತ್ಥೋ ಚ ಹೋತಿ ಪರಿಸ್ಸಾವನೇಹಿಪಿ ಥವಿಕಾಹಿಪಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳಕ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೫೭) ಏತ್ಥ ಪಾಳಿಯಂ ಏವಂ ವಿಪ್ಪವಾಸಸುಖತ್ಥಂ ನಾಮೇನಾಧಿಟ್ಠಿತತಿಚೀವರಂ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಚೋಳನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಾಧನೇನ ತದೇಕಸಾಧನತ್ತಾ ಏವ ಏಕಮ್ಪಿ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ। ತೇನೇವಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಏವಞ್ಚ ಸತಿ ಯೋ ತಿಚೀವರೇ ಏಕೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ತಿಚೀವರಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಪ್ಪವಾಸಸುಖತ್ಥಂ ವಿಕಪ್ಪನಾಯ ಓಕಾಸೋ ದಿನ್ನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯)।

    595. Parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhānavidhānassa vuttappamāṇaṃ katamanti āha ‘‘cīvara’’ntiādi. ‘‘Nidāne uppattito’’ti padacchedo. ‘‘Cīvaraṃ paripuṇṇa’’nti nidāne ‘‘ticīvaraṃ sampuṇṇaṃ vijjati, idamatirekacīvaraṃ kiṃ kātabba’’nti bhikkhūhi bhagavato ārocitavatthumhi . Uppattitoti parikkhāracoḷādhiṭṭhānassa uppannattā, anuññātattāti attho. ‘‘Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ paripuṇṇaṃ hoti ticīvaraṃ, attho ca hoti parissāvanehipi thavikāhipi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi bhikkhave parikkhāracoḷaka’’nti (mahāva. 357) ettha pāḷiyaṃ evaṃ vippavāsasukhatthaṃ nāmenādhiṭṭhitaticīvaraṃ adhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātuṃ vaṭṭatīti sādhanena tadekasādhanattā eva ekampi cīvaraṃ vikappetuṃ vaṭṭatīti vuttameva hoti. Tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘evañca sati yo ticīvare ekena cīvarena vippavasitukāmo hoti, tassa ticīvarādhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā vippavāsasukhatthaṃ vikappanāya okāso dinno hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469).

    ೫೯೬-೮. ಏತ್ತಾವತಾ ಕಪ್ಪಿಯಚೀವರಞ್ಚ ತತ್ಥ ಕತ್ತಬ್ಬಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಚೀವರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಕುಸವಾಕಾದೀ’’ತಿಆದಿ। ಕುಸನ್ತಿ ದಬ್ಬತಿಣಂ। ವಾಕನ್ತಿ ರುಕ್ಖಾದೀನಂ ವಾಕಂ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಫಲಕಂ ಗಹಿತಂ, ಚೀರ-ಸದ್ದೋ ಚೀವರಪರಿಯಾಯೋ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕುಸಾದಯೋ ಗನ್ಥೇತ್ವಾ ಕತೇ ಚೀವರೇಯೇವ ವತ್ತತಿ। ಕೇಸಜಂ ಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಕೇಸೇಹಿ ವೀತಕಮ್ಬಲಞ್ಚ। ವಾಲಜಂ ಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಅಸ್ಸವಾಲಚಮರವಾಲೇಹಿ ವೀತಕಮ್ಬಲಞ್ಚ। ಉಲೂಕಪಕ್ಖನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಸಕುಣಪತ್ತಂ। ಇಧ ಪನ ತಂ ಗನ್ಥೇತ್ವಾ ಕತಚೀವರಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಅಜಿನಕ್ಖಿಪೇತಿ ಅಜಿನದೀಪಿಚಮ್ಮೇ। ‘‘ಧಾರಯತೋ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।

    596-8. Ettāvatā kappiyacīvarañca tattha kattabbañca dassetvā idāni akappiyacīvaraṃ dassetumāha ‘‘kusavākādī’’tiādi. Kusanti dabbatiṇaṃ. Vākanti rukkhādīnaṃ vākaṃ. Ādi-saddena phalakaṃ gahitaṃ, cīra-saddo cīvarapariyāyo, imasmiṃ kusādayo ganthetvā kate cīvareyeva vattati. Kesajaṃ kambalanti manussakesehi vītakambalañca. Vālajaṃ kambalanti assavālacamaravālehi vītakambalañca. Ulūkapakkhanti kosiyasakuṇapattaṃ. Idha pana taṃ ganthetvā katacīvarameva gahetabbaṃ. Ajinakkhipeti ajinadīpicamme. ‘‘Dhārayato thullaccaya’’nti paccekaṃ sambandho.

    ಕದಲಿದುಸ್ಸೇತಿ ಕದಲಿವಾಕಮಯವತ್ಥೇ। ಏರಕದುಸ್ಸೇತಿ ಏರಕಮಯವತ್ಥೇ। ಅಕ್ಕದುಸ್ಸೇತಿ ಅಕ್ಕದಣ್ಡೇ ವಾ ತೇಸಂ ಸುತ್ತಾನಿ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಕತವತ್ಥೇ। ಪೋತ್ಥಕೇತಿ ಮಕಚಿವಾಕಮಯವತ್ಥೇ। ತಿರೀಟೇ ವಾತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ರುಕ್ಖತಚೇ। ವೇಠನೇತಿ ಸೀಸವೇಠನೇ। ಕಞ್ಚುಕೇತಿ ಕವಚೇ।

    Kadalidusseti kadalivākamayavatthe. Erakadusseti erakamayavatthe. Akkadusseti akkadaṇḍe vā tesaṃ suttāni vā gahetvā katavatthe. Potthaketi makacivākamayavatthe. Tirīṭe vāti evaṃnāmake rukkhatace. Veṭhaneti sīsaveṭhane. Kañcuketi kavace.

    ಸಬ್ಬನೀಲಕೇತಿ ಕೇವಲನೀಲಕೇ। ಏಸ ನಯೋ ಮಞ್ಜೇಟ್ಠಾದೀಸು। ಮಹಾನಾಮರತ್ತೇತಿ ತನುಪದುಮದಲವಣ್ಣರತ್ತೇ। ಮಹಾರಙ್ಗರತ್ತೇತಿ ಸತಪದಿವಣ್ಣರತ್ತೇ।

    Sabbanīlaketi kevalanīlake. Esa nayo mañjeṭṭhādīsu. Mahānāmaratteti tanupadumadalavaṇṇaratte. Mahāraṅgaratteti satapadivaṇṇaratte.

    ೫೯೯. ಅಚ್ಛಿನ್ನದಸಕೇತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಾ ದಸಾ ಯಸ್ಸ, ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇ। ಏಸ ನಯೋ ದೀಘದಸೇಪಿ। ಫಲದಸೇತಿ ಫಲಸದಿಸಗನ್ಥಿತಾ ದಸಾ ಯಸ್ಸ, ತಸ್ಮಿಂ। ಪುಪ್ಫದಸೇತಿ ಕಣ್ಣಿಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ವಿಕಾಸೇತ್ವಾ ಕತಾ ದಸಾ ಯಸ್ಸ, ತಸ್ಮಿಂ ಚೀವರೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ನಗ್ಗಂ ಕತ್ವಾ ಚೋರೇಹಿ ವಿಲುತ್ತಚೀವರಸ್ಸ । ಏತ್ಥಾತಿ ಕುಸವಾಕಾದೀಸು, ಸಬ್ಬನೀಲಾದೀಸು ಚ। ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನತ್ಥಿ ಅನನುಲೋಮಿಕಂ ನತ್ಥಿ। ‘‘ನಗ್ಗೇನ ಏತೇಸು ಅಕಪ್ಪಿಯಚೀವರೇಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಲದ್ಧಂ, ತೇನ ಹಿರಿಕೋಪಿನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಕಪ್ಪಿಯಚೀವರೇ ಲದ್ಧೇ ತಂ ಅಧಿವಾಸೇತ್ವಾ ಇದಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಚೀವರಂ ಪರಿಚ್ಚಜಿತಬ್ಬಂ। ಸಬ್ಬನೀಲಕಾದಿವತ್ಥೇಸು ಲದ್ಧೇಸು ಕಪ್ಪಿಯರಜನೇನ ರಜಿತ್ವಾ, ತಂ ವಣ್ಣಂ ನಾಸೇತ್ವಾ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥಾನಿ ಉಭಯಪಸ್ಸೇಸು ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇತ್ವಾ, ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ।

    599.Acchinnadasaketi acchinnā dasā yassa, tasmiṃ cīvare. Esa nayo dīghadasepi. Phaladaseti phalasadisaganthitā dasā yassa, tasmiṃ. Pupphadaseti kaṇṇikaṃ bandhitvā vikāsetvā katā dasā yassa, tasmiṃ cīvareti attho. Acchinnacīvarassāti naggaṃ katvā corehi viluttacīvarassa . Etthāti kusavākādīsu, sabbanīlādīsu ca. Kiñcīti ekampi akappiyaṃ natthi ananulomikaṃ natthi. ‘‘Naggena etesu akappiyacīvaresu yaṃkiñci laddhaṃ, tena hirikopinaṃ paṭicchādetvā pacchā kappiyacīvare laddhe taṃ adhivāsetvā idaṃ akappiyacīvaraṃ pariccajitabbaṃ. Sabbanīlakādivatthesu laddhesu kappiyarajanena rajitvā, taṃ vaṇṇaṃ nāsetvā vā kappiyavatthāni ubhayapassesu alliyāpetvā, paṭicchādetvā vā nivāsetuṃ vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ೬೦೦. ‘‘ಅನ್ತೋದಸಾಹ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಸಬ್ಬಪದೇಹಿಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತೀತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇತಿ। ಇಧ ದಾನಂ ದುವಿಧಂ ಸಮ್ಮುಖಾದಾನಂ, ಪರಮ್ಮುಖಾದಾನನ್ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಾನಂ ಸಮ್ಮುಖಾದಾನಂ ನಾಮ। ಪರಮ್ಮುಖಾ ‘‘ಇದಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಪರಮ್ಮುಖಾದಾನಂ। ‘‘ಇದಂ ತ್ವಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತುಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವಾ ವುತ್ತೇ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ಸಚೇ ವದತಿ, ದಾನಗಹಣದ್ವಯಮ್ಪಿ ಸುದ್ಧಂ। ‘‘ಇದಂ ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಹಿ, ತವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತು, ತವ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ದಾಯಕೇನ ವುತ್ತೇ ಗಣ್ಹನ್ತೋಪಿ ‘‘ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಮಿ, ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತು, ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ವದತಿ ಚೇ, ದಾನಂ, ಗಹಣಞ್ಚ ಅಸುದ್ಧಂ ಹೋತಿ। ‘‘ತವ ಸನ್ತಕಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪನ ‘‘ಸಾಧು ಭನ್ತೇ ಮಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಗಹಣಂ ಸುದ್ಧಂ। ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಅಹಂ ನ ಗಣ್ಹಾಮೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಪುನ ‘‘ದಿನ್ನಂ ಮಯಾ, ತುಯ್ಹಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಇತರೋಪಿ ಪುನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಂ ಚೀವರಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಅಸನ್ತಕತ್ತಾ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇನಾಪಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಪಚ್ಛಾ ತೇಸು ದ್ವೀಸು ಯೋ ಇಚ್ಛತಿ, ತೇನ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಬ್ಬಮಿದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತಂ।

    600.‘‘Antodasāha’’nti idaṃ ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādīhi sabbapadehipi yojetabbaṃ. Vissajjetīti aññassa deti. Idha dānaṃ duvidhaṃ sammukhādānaṃ, parammukhādānanti. Paṭiggāhakaṃ disvā ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’ti dānaṃ sammukhādānaṃ nāma. Parammukhā ‘‘idaṃ itthannāmassa dammī’’ti dinnaṃ parammukhādānaṃ. ‘‘Idaṃ tvaṃ gaṇhāhī’’ti vā ‘‘tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vā vutte ‘‘mayhaṃ gaṇhāmī’’ti sace vadati, dānagahaṇadvayampi suddhaṃ. ‘‘Idaṃ tava santakaṃ karohi, tava santakaṃ hotu, tava santakaṃ hotī’’ti dāyakena vutte gaṇhantopi ‘‘mama santakaṃ karomi, mama santakaṃ hotu, mama santakaṃ hotī’’ti vadati ce, dānaṃ, gahaṇañca asuddhaṃ hoti. ‘‘Tava santakaṃ karohī’’ti vutte pana ‘‘sādhu bhante mayhaṃ gaṇhāmī’’ti vatvā gaṇhāti, gahaṇaṃ suddhaṃ. ‘‘Idaṃ tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte ‘‘ahaṃ na gaṇhāmī’’ti vadati, puna ‘‘dinnaṃ mayā, tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte itaropi puna paṭikkhipati, taṃ cīvaraṃ kassaci asantakattā dasāhātikkamenāpi nissaggiyaṃ na hotīti pacchā tesu dvīsu yo icchati, tena adhiṭṭhāya paribhuñjitabbanti sabbamidaṃ aṭṭhakathāya (pārā. aṭṭha. 2.469 atthato samānaṃ) vuttaṃ.

    ಅಧಿಟ್ಠಿತಚೀವರೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನೇ ವೇಮತಿಕೇನ ಅತ್ತನೋ ವಿಮತಿಂ ಪಠಮಂ ಆವಿ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ, ಏವಂ ಕತೇ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಮುಸಾವಾದದೋಸೋ ನಾಪಜ್ಜತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ನ ಹಿ ಏವಂ ಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಮುಸಾವಾದೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯)। ‘‘ಕೇಚಿ ‘ತಥಾ ವೇಮತಿಕಚೀವರಂ ಅಞ್ಞೇನ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಪುನ ದಾತಬ್ಬ’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ನ ಸುನ್ದರ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯ ಥೋಕಂ ವಿಸದಿಸಂ) ತತ್ಥೇವ ವುತ್ತಂ।

    Adhiṭṭhitacīvare adhiṭṭhāne vematikena attano vimatiṃ paṭhamaṃ āvi katvā ‘‘sace anadhiṭṭhitaṃ, evaṃ kate kappiyaṃ hotī’’ti cintetvā nissajjetvā vinayakammaṃ karontassa musāvādadoso nāpajjati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘na hi evaṃ jānāpetvā vinayakammaṃ karontassa musāvādo hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). ‘‘Keci ‘tathā vematikacīvaraṃ aññena vissāsena gahetvā puna dātabba’nti vadanti, taṃ na sundara’’nti (pārā. aṭṭha. 2.469 thokaṃ visadisaṃ) tattheva vuttaṃ.

    ವಿನಸ್ಸತೀತಿ ಚೋರಾದೀಹಿ ವಿನಸ್ಸತಿ। ‘‘ನಸ್ಸತಿ, ಡಯ್ಹತಿ, ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಾನಿಪಿ ವಿನಾಸಪ್ಪಕಾರತ್ತಾ ‘‘ವಿನಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾವ ಸಙ್ಗಯ್ಹನ್ತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ನಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಚೋರಾದೀಹಿ ಹಟಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ‘‘ವಿನಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಉನ್ದೂರಖಾಯಿತಾದಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ‘‘ಡಯ್ಹತೀ’’ತಿ ಅಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಂ ಸನ್ಧಾಯ। ವಿಸ್ಸಾಸೇತಿ ಏತ್ಥ ಸನ್ದಿಟ್ಠೋ ಚ ಸಮ್ಭತ್ತೋ ಚ ಆಲಪಿತೋ ಚ ಜೀವತಿ ಚ ಗಹಿತೇ ಚತ್ತಮನೋ ಹೋತೀತಿ ಪಞ್ಚಙ್ಗಸಮನ್ನಾಗತೇನ ಅತ್ತನಿ ವಿಸ್ಸಾಸೇನ ಅಞ್ಞೇನ ಗಹಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಕಾಸಿತಾತಿ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಅನ್ತೋದಸಾಹಂ ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೪೬೯) ನಯೇನ ವುತ್ತಾ।

    Vinassatīti corādīhi vinassati. ‘‘Nassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhantī’’ti imānipi vināsappakārattā ‘‘vinassatī’’ti imināva saṅgayhanti. Tattha ‘‘nassatī’’ti idaṃ corādīhi haṭaṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘vinassatī’’ti idaṃ undūrakhāyitādiṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘ḍayhatī’’ti agginā daḍḍhaṃ sandhāya. Vissāseti ettha sandiṭṭho ca sambhatto ca ālapito ca jīvati ca gahite cattamano hotīti pañcaṅgasamannāgatena attani vissāsena aññena gahiteti attho. Pakāsitāti ‘‘anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭhetī’’tiādinā (pārā. 469) nayena vuttā.

    ೬೦೧. ಇದಂ ಪನ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮೇನ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ಕಾಯವಾಚತೋ ಚ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ। ಅತಿರೇಕಚೀವರಭಾವಸ್ಸ ಜಾನನಚಿತ್ತೇನ ಪಣ್ಣತ್ತಿಜಾನನಚಿತ್ತೇ ಅಸತಿಪಿ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ ಅಚಿತ್ತಂ। ಅನಧಿಟ್ಠಾನತೋ, ಅವಿಕಪ್ಪನತೋ ಚ ಅಕ್ರಿಯಂ। ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಮನುಯುಞ್ಜನ್ತೋ ವಾ ಚೇತಿಯಾದಿಂ ವನ್ದನ್ತೋ ವಾ ಏಕಾದಸಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಕಲಹಾದಿಪಸುತೋ ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಜಾನನ್ತೋ ವಾ ಉಟ್ಠಾಪೇತಿ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಖೀಣಾಸವೋ ಪನ ಅಸತಿಯಾ ವಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ವಾ ತಥಾ ಕರೋನ್ತೋ ಅಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ತಿಚಿತ್ತಂ। ವುತ್ತನಯೇನ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾದಿಮನುಯುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಸೋಮನಸ್ಸಚಿತ್ತಸಮಙ್ಗಿನೋ ಸುಖವೇದನಾ, ಉಪೇಕ್ಖಾಚಿತ್ತಸಮಙ್ಗಿನೋ ಉಪೇಕ್ಖಾವೇದನಾ, ಕಲಹಾದಿಪಸುತಸ್ಸ ದೋಮನಸ್ಸಚಿತ್ತಸಮಙ್ಗಿನೋ ದುಕ್ಖವೇದನಾ ಹೋತೀತಿ ತಿವೇದನಂ। ಏಸ ನಯೋ ಉಪರಿಪಿ ಏವರೂಪೇ ಠಾನೇ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ।

    601. Idaṃ pana samuṭṭhānaṃ nāmena kathinasamuṭṭhānaṃ nāmāti attho. Idaṃ kathinasamuṭṭhānaṃ nāma kāyavācato ca kāyavācācittato ca samuṭṭhāti. Atirekacīvarabhāvassa jānanacittena paṇṇattijānanacitte asatipi āpattisambhavato acittaṃ. Anadhiṭṭhānato, avikappanato ca akriyaṃ. Kammaṭṭhānamanuyuñjanto vā cetiyādiṃ vandanto vā ekādasamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpeti, kusalacitto āpajjati, kalahādipasuto vā vītikkamaṃ jānanto vā uṭṭhāpeti, akusalacitto āpajjati, khīṇāsavo pana asatiyā vā paṇṇattiṃ ajānanto vā tathā karonto abyākatacitto āpajjatīti ticittaṃ. Vuttanayena kammaṭṭhānādimanuyuñjantassa somanassacittasamaṅgino sukhavedanā, upekkhācittasamaṅgino upekkhāvedanā, kalahādipasutassa domanassacittasamaṅgino dukkhavedanā hotīti tivedanaṃ. Esa nayo uparipi evarūpe ṭhāne yojetabbo.

    ಪಠಮಕಥಿನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Paṭhamakathinakathāvaṇṇanā.

    ೬೦೨. ಗಾಮಾದೀಸು ಪದೇಸೇಸು ತಿಪಞ್ಚಸೂತಿ ತಿಚೀವರಾನಿ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಿಪ್ಪವಾಸೇನ ದೋಸಂ, ಉಪ್ಪಜ್ಜನಟ್ಠಾನಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಗಾಮೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೭) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಗಾಮನಿವೇಸನಉದೋಸಿತಅಟ್ಟಮಾಳಪಾಸಾದಹಮ್ಮಿಯನಾವಾಸತ್ಥಖೇತ್ತಧಞ್ಞಕರ- ಣಆರಾಮವಿಹಾರರುಕ್ಖಮೂಲಅಜ್ಝೋಕಾಸಸಙ್ಖಾತೇಸು ಪನ್ನರಸಸು ಚೀವರನಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠಾನೇಸೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏತ್ಥ ಗಾಮೋ ನಾಮ ಏಕಕುಟಿಕಾದಿಗಾಮೋ।

    602.Gāmādīsupadesesu tipañcasūti ticīvarāni nikkhipitvā vippavāsena dosaṃ, uppajjanaṭṭhānañca dassetuṃ ‘‘gāmo ekūpacāro’’tiādinā (pārā. 477) nayena pāḷiyaṃ vuttagāmanivesanaudositaaṭṭamāḷapāsādahammiyanāvāsatthakhettadhaññakara- ṇaārāmavihārarukkhamūlaajjhokāsasaṅkhātesu pannarasasu cīvaranikkhepaṭṭhānesūti vuttaṃ hoti. Ettha gāmo nāma ekakuṭikādigāmo.

    ನಿವೇಸನಂ ನಾಮ ಗಾಮತೋ ಬಹಿ ಚತುಸಾಲಾದಿಕೋ ಗೇಹೋ। ತೇನಾಹ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ಗಾಮನಿವೇಸನಾನಂ ವಿಸೇಸಂ ವದನ್ತಾ ‘ಪುನ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಕತ್ವಾ ನಿವೇಸಿತಾ ಬಹುಗೇಹಾ ನಿವೇಸನಂ ನಾಮ ಹೋನ್ತೀ’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇದಂ ನಿವೇಸನಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ‘ಗಾಮತೋ ಬಹೀ’ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಇದಞ್ಚ ತತ್ಥೇವ ವುತ್ತಂ ‘‘ನಿವೇಸನಾದಿಕಂ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಚೇ ಹೋತಿ, ಗಾಮೇ ವುತ್ತಪರಿಹಾರಸ್ಸೇವ ಲಬ್ಭನತೋ ಅನ್ತೋಗಾಮತೋ ಬಹೀ’ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।

    Nivesanaṃ nāma gāmato bahi catusālādiko geho. Tenāha gaṇṭhipade ‘‘gāmanivesanānaṃ visesaṃ vadantā ‘puna ekaparicchedaṃ katvā nivesitā bahugehā nivesanaṃ nāma hontī’ti vadanti, tasmā idaṃ nivesanādi sabbaṃ ‘gāmato bahī’ti gahetabba’’nti. Idañca tattheva vuttaṃ ‘‘nivesanādikaṃ antogāme ce hoti, gāme vuttaparihārasseva labbhanato antogāmato bahī’ti gahetabba’’nti.

    ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಉದೋಸಿತೋತಿ ಯಾನಾದೀನಂ ಭಣ್ಡಾನಂ ಸಾಲಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೮೨-೪೮೭) ವುತ್ತಸರೂಪಂ ಉದೋಸಿತಂ ನಾಮ। ‘‘ಅಟ್ಟೋತಿ ಪಟಿರಾಜಾದಿಪಟಿಬಾಹನತ್ಥಂ ಇಟ್ಠಕಾಹಿ ಕತೋ ಬಹಲಭಿತ್ತಿಕೋ ಚತುಪಞ್ಚಭೂಮಿಕೋ ಪತಿಸ್ಸಯವಿಸೇಸೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೮೨-೪೮೭) ವುತ್ತಸರೂಪೋ ಅಟ್ಟೋ ನಾಮ। ‘‘ಮಾಳೋತಿ ಏಕಕೂಟಸಙ್ಗಹಿತೋ ಚತುರಸ್ಸಪಾಸಾದೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೮೨-೪೮೭) ವುತ್ತೋ ಏಕಕಣ್ಣಿಕಸಙ್ಗಹಿತೋ ಚತುರಸ್ಸಗೇಹೋ ಮಾಳೋ ನಾಮ। ಪಾಸಾದೋತಿ ದೀಘಪಾಸಾದೋ। ಹಮ್ಮಿಯನ್ತಿ ಮುಣ್ಡಚ್ಛದನಪಾಸಾದೋ। ನಾವಾತಿ ಯಾನಪ್ಪತ್ತಿ। ಸತ್ಥನ್ತಿ ಜಙ್ಘಸತ್ಥಸಕಟಸತ್ಥವಸೇನ ದುವಿಧೋ ಜನಸಮೂಹೋ, ಸೋ ಚ ನಿವಿಟ್ಠಾನಿವಿಟ್ಠವಸೇನ ಪಚ್ಚೇಕಂ ದುವಿಧೋ। ತತ್ಥ ನಿವಿಟ್ಠೇ ವತಿಆದಿಪರಿಕ್ಖೇಪೋಪಿ ಹೋತೇವ।

    Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘udositoti yānādīnaṃ bhaṇḍānaṃ sālā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.482-487) vuttasarūpaṃ udositaṃ nāma. ‘‘Aṭṭoti paṭirājādipaṭibāhanatthaṃ iṭṭhakāhi kato bahalabhittiko catupañcabhūmiko patissayaviseso’’ti (pārā. aṭṭha. 2.482-487) vuttasarūpo aṭṭo nāma. ‘‘Māḷoti ekakūṭasaṅgahito caturassapāsādo’’ti (pārā. aṭṭha. 482-487) vutto ekakaṇṇikasaṅgahito caturassageho māḷo nāma. Pāsādoti dīghapāsādo. Hammiyanti muṇḍacchadanapāsādo. Nāvāti yānappatti. Satthanti jaṅghasatthasakaṭasatthavasena duvidho janasamūho, so ca niviṭṭhāniviṭṭhavasena paccekaṃ duvidho. Tattha niviṭṭhe vatiādiparikkhepopi hoteva.

    ಖೇತ್ತನ್ತಿ ಯವಖೇತ್ತಾದಿಖೇತ್ತಂ। ಧಞ್ಞಕರಣಂ ಖಲಂ। ಆರಾಮೋ ಪುಪ್ಫಾರಾಮೋ, ಫಲಾರಾಮೋ ಚ। ವಿಹಾರೋತಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ವುಚ್ಚತಿ। ‘‘ರುಕ್ಖೋ ನಾಮ ಯಂ ಮಜ್ಝನ್ತಿಕೇ ಕಾಲೇ ಸಮನ್ತಾ ಛಾಯಾ ಫರತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೯೪) ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣಪರಿಚ್ಛನ್ನೋ ರುಕ್ಖೋ। ಅಜ್ಝೋಕಾಸೋ ನಾಮ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರೋ, ಸೋ ವಿಞ್ಚಾಟವಿಆದಿಅಗಾಮಕಾರಞ್ಞೇ ಚ ಮಚ್ಛಬನ್ಧಾನಂ ಅಗಮನಪಥೇ ಸಮುದ್ದದೀಪೇ ಚ ಲಬ್ಭತಿ। ಮಚ್ಛಬನ್ಧಾನಂ ಅಗಮನಪಥೋ ನಾಮ ಉದಕಪಿಟ್ಠಿಯಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನ ತದಹೇವ ಗೇಹಂ ಆಗನ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತಾಯ ದೂರೋ ಸಮುದ್ದಪ್ಪದೇಸೋ ವುಚ್ಚತಿ।

    Khettanti yavakhettādikhettaṃ. Dhaññakaraṇaṃ khalaṃ. Ārāmo pupphārāmo, phalārāmo ca. Vihāroti ekampi senāsanaṃ vuccati. ‘‘Rukkho nāma yaṃ majjhantike kāle samantā chāyā pharatī’’ti (pārā. 494) vuttappamāṇaparicchanno rukkho. Ajjhokāso nāma sattabbhantaro, so viñcāṭaviādiagāmakāraññe ca macchabandhānaṃ agamanapathe samuddadīpe ca labbhati. Macchabandhānaṃ agamanapatho nāma udakapiṭṭhiyā gantvā puna tadaheva gehaṃ āgantuṃ asakkuṇeyyatāya dūro samuddappadeso vuccati.

    ಅಯಂ ಗಾಮಾದಿಕೋ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಏಕೂಪಚಾರೋ, ನಾನೂಪಚಾರೋತಿ ದುವಿಧೋ। ತತ್ಥ ಅಜ್ಝೋಕಾಸಂ ವಿನಾ ಗಾಮಾದಿಕೋ ತಂತಂರಾಜಾದಿಸಾಮಿಕಕುಲಾನಂ ಏಕತ್ಥನಾನತ್ಥವಸೇನ ಏಕಕುಲಸನ್ತಕೋ ಚೇ ಹೋತಿ, ಏಕೂಪಚಾರೋ। ನಾನಾಕುಲಸನ್ತಕೋ ಚೇ, ನಾನೂಪಚಾರೋ ಹೋತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಗಾಮೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಏಕಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೮)। ಅಟ್ಠಕಥಾಯಮ್ಪಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋತಿ ಏಕಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ವಾ ಭೋಜಕಸ್ಸ ವಾ ಗಾಮೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ನಾನಾಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋತಿ ನಾನಾರಾಜೂನಂ ವಾ ಭೋಜಕಾನಂ ವಾ ಗಾಮೋ ವೇಸಾಲೀಕುಸಿನಾರಾದಿಸದಿಸೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೭೯) ಚ।

    Ayaṃ gāmādiko paccekaṃ ekūpacāro, nānūpacāroti duvidho. Tattha ajjhokāsaṃ vinā gāmādiko taṃtaṃrājādisāmikakulānaṃ ekatthanānatthavasena ekakulasantako ce hoti, ekūpacāro. Nānākulasantako ce, nānūpacāro hoti. Vuttañhetaṃ ‘‘gāmo ekūpacāro nāma ekakulassa gāmo hotī’’tiādi (pārā. 478). Aṭṭhakathāyampi vuttaṃ ‘‘ekakulassa gāmoti ekassa rañño vā bhojakassa vā gāmo’’ti ca ‘‘nānākulassa gāmoti nānārājūnaṃ vā bhojakānaṃ vā gāmo vesālīkusinārādisadiso’’ti (pārā. aṭṭha. 2.479) ca.

    ಏಕಕುಲೇನ ಕಾರಾಪಿತೋ ವಿಹಾರೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ, ನಾನಾಕುಲೇಹಿ ಕಾರಾಪಿತೋ ನಾನೂಪಚಾರೋ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ‘‘ವಿಹಾರೇ ಏಕಕುಲನಾನಾಕುಲವೋಹಾರೋ ಕಾರಾಪಕಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತೋ’’ತಿ। ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಪನ ಉಪಚಾರಭೇದೋ ಅಬ್ಭನ್ತರವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ವುತ್ತಞ್ಚೇತಂ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಅಜ್ಝೋಕಾಸೋ ಏಕೂಪಚಾರೋ ನಾಮ ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಸಮನ್ತಾ ಸತ್ತಬ್ಭನ್ತರಾ ಏಕೂಪಚಾರೋ। ತತೋ ಪರಂ ನಾನೂಪಚಾರೋ’’ತಿ। ಇಧ ಏಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಅಟ್ಠವೀಸತಿರತನಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಏಕಂ ಅಬ್ಭನ್ತರಂ ಅಟ್ಠವೀಸತಿಹತ್ಥ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೮೯)। ಏವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವುತ್ತಸರೂಪಪ್ಪಭೇದಾನಿ ಪನ್ನರಸ ಠಾನಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಗಾಮಾದೀಸು ಪದೇಸೇಸು ತಿಪಞ್ಚಸೂ’’ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಪನ ಪಾಳಿಅಟ್ಠಕಥಾವಣ್ಣನತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।

    Ekakulena kārāpito vihāro ekūpacāro, nānākulehi kārāpito nānūpacāro hoti. Yathāha gaṇṭhipade ‘‘vihāre ekakulanānākulavohāro kārāpakānaṃ vasena vutto’’ti. Ajjhokāse pana upacārabhedo abbhantaravasena veditabbo. Vuttañcetaṃ pāḷiyaṃ ‘‘ajjhokāso ekūpacāro nāma agāmake araññe samantā sattabbhantarā ekūpacāro. Tato paraṃ nānūpacāro’’ti. Idha ekaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsatiratanaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ekaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsatihattha’’nti (pārā. aṭṭha. 2.489). Evaṃ saṅkhepato vuttasarūpappabhedāni pannarasa ṭhānāni dassetumāha ‘‘gāmādīsu padesesu tipañcasū’’ti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana pāḷiaṭṭhakathāvaṇṇanato veditabbo.

    ‘‘ತಿಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸೇಯ್ಯಾತಿ ಸಙ್ಘಾಟಿಯಾ ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ವಾ ಅನ್ತರವಾಸಕೇನ ವಾ। ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೬, ೪೭೮) ವಚನತೋ ಏತ್ಥ ತಿಚೀವರನ್ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಮಞ್ಞತರಮೇವ ಚೀವರಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏಕರತ್ತನ್ತಿ ವಿಪ್ಪವಾಸಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಕಿಂ ಪನ ದಿರತ್ತಾದಿಕನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।

    ‘‘Ticīvarena vippavāseyyāti saṅghāṭiyā vā uttarāsaṅgena vā antaravāsakena vā. Antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā’’ti (pārā. 476, 478) vacanato ettha ticīvaranti tiṇṇaṃ cīvarānamaññatarameva cīvaraṃ vattabbaṃ. Ekarattanti vippavāsakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Api-saddena kiṃ pana dirattādikanti dasseti.

    ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುತಿಯಾ ವಿನಾತಿ ತಿಚೀವರಂ ಪರಿಹರಿತುಂ ಅಸಮತ್ಥೇನ ಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಙ್ಘಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ‘‘ಅಹಂ ಭನ್ತೇ ಗಿಲಾನೋ, ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ ತಿಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ, ಸೋಹಂ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘಂ ತಿಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ಯಾಚಾಮೀ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯಾಚಿತೇನ ಸಙ್ಘೇನ ತಸ್ಸ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ದಿನ್ನಂ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ವಿನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಥಾ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಸ್ಮಿಂ ಗೇಲಞ್ಞೇ ಅವೂಪಸನ್ತೇ ವಾ ವೂಪಸನ್ತೇಪಿ ಚೀವರನಿಕ್ಖೇಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಮನಕಾಲೇ ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಅಞ್ಞೇಪಿ ರೋಗೇ ಅವೂಪಸನ್ತೇ ತಾಯಯೇವ ಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನ ದೋಸೋ।

    Saṅghasammutiyā vināti ticīvaraṃ pariharituṃ asamatthena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggayha ‘‘ahaṃ bhante gilāno, na sakkomi ticīvaraṃ ādāya pakkamituṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ ticīvarena avippavāsasammutiṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ yācitena saṅghena tassa ñattidutiyāya kammavācāya dinnaṃ avippavāsasammutiṃ vināti vuttaṃ hoti. Tathā laddhasammutikassa gilānassa bhikkhuno tasmiṃ gelaññe avūpasante vā vūpasantepi cīvaranikkhepaṭṭhānaṃ āgamanakāle vā uppanne aññepi roge avūpasante tāyayeva sammutiyā na doso.

    ೬೦೩. ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಅಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ತೇನ ಚೀವರೇನ। ವಿಪ್ಪವತ್ಥುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ವಿನಾ ವಸಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ? ‘‘ಏಕಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚ, ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋಗಾಮೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ। ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಯಸ್ಮಿಂ ಘರೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಘರೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ, ಹತ್ಥಪಾಸಾ ವಾ ನ ವಿಜಹಿತಬ್ಬಂ। ನಾನಾಕುಲಸ್ಸ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಚ, ಯಸ್ಮಿಂ ಘರೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಘರೇ ವತ್ಥಬ್ಬಂ ಸಭಾಯೇ ವಾ ದ್ವಾರಮೂಲೇ ವಾ, ಹತ್ಥಪಾಸಾ ವಾ ನ ವಿಜಹಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೮) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಾ ವುತ್ತಟ್ಠಾನತೋ ಬಹಿ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    603.Bhikkhunoti aladdhasammutikassa bhikkhuno. Tena cīvarena. Vippavatthuṃ na vaṭṭatīti vinā vasituṃ na vaṭṭati. Kiṃ vuttaṃ hoti? ‘‘Ekakulassa gāmo hoti parikkhitto ca, antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā antogāme vatthabbaṃ. Aparikkhitto hoti, yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ ghare vatthabbaṃ, hatthapāsā vā na vijahitabbaṃ. Nānākulassa gāmo hoti parikkhitto ca, yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ ghare vatthabbaṃ sabhāye vā dvāramūle vā, hatthapāsā vā na vijahitabba’’ntiādinā (pārā. 478) nayena pāḷiyā vuttaṭṭhānato bahi aruṇaṃ uṭṭhāpetuṃ na vaṭṭatīti vuttaṃ hoti.

    ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಾಠೇ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾಕಾರೇನ ವಾ ವತಿಯಾ ವಾ ಪರಿಖಾಯ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಹತ್ಥಪಾಸಾ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಹತ್ಥಪಾಸಾ ನಾಮ ಅಡ್ಢತಿಯರತನಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಂ ಘರಂ ಸಮನ್ತತೋ ಹತ್ಥಪಾಸಾ ನ ವಿಜಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯರತನಪ್ಪಮಾಣಾ ಪದೇಸಾ ಉದ್ಧಂ ನ ವಿಜಹಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೭೭-೪೭೮)।

    Imasmiṃ pāṭhe ‘‘parikkhitto’’ti idaṃ pākārena vā vatiyā vā parikhāya vā parikkhittaṃ sandhāya vuttaṃ. Hatthapāsā vāti ettha hatthapāsā nāma aḍḍhatiyaratanaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘taṃ gharaṃ samantato hatthapāsā na vijahitabbaṃ, aḍḍhateyyaratanappamāṇā padesā uddhaṃ na vijahitabbanti vuttaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.477-478).

    ವಿಪ್ಪವಸನ್ತಸ್ಸ ಕೋ ದೋಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅರುಣುಗ್ಗಮೇ’’ತಿ। ಅನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನತೋ ಹಿ ಬಹಿ ಚೀವರೇನ ವಿನಾ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ, ತಂಹೇತುಕಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಪಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞುನಾ’’ತಿ।

    Vippavasantassa ko dosoti āha ‘‘hoti…pe… aruṇuggame’’ti. Anuññātaṭṭhānato hi bahi cīvarena vinā aruṇaṃ uṭṭhāpentassa taṃ cīvaraṃ nissajjitabbaṃ hoti, taṃhetukā pācittiyāpattipi hotīti attho. Teneva vakkhati ‘‘nissajjitvā…pe… viññunā’’ti.

    ೬೦೪. ನ್ಹಾಯನ್ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಚೀವರಸ್ಸ ಹತ್ಥಪಾಸತೋ ದೂರೇ ನಹಾಯನ್ತಸ್ಸೇವ, ಅನಾದರೇ ಸಾಮಿವಚನಂ।

    604.Nhāyantassevāti cīvarassa hatthapāsato dūre nahāyantasseva, anādare sāmivacanaṃ.

    ೬೦೬. ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಿಲುತ್ತಂ ಚೀವರಂ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ, ಭಿಕ್ಖು, ತಸ್ಸ ಠಾನಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಟ್ಠಾನಂ, ತಸ್ಮಿಂ।

    606. Acchinnaṃ viluttaṃ cīvaraṃ yassa so acchinnacīvaro, bhikkhu, tassa ṭhānaṃ acchinnacīvaraṭṭhānaṃ, tasmiṃ.

    ೬೦೭. ನಿವಾಸೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನ್ತರವಾಸಕ’’ನ್ತಿ ಚ ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಇತರಾನೀ’’ತಿ ಚ ಸೇಸೋ। ಇದಞ್ಚ ಗನ್ತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ, ಆಸನ್ನೇ ಮಗ್ಗೇ ಚ ಮನುಸ್ಸಸಮ್ಬಾಧೇ ಅಸತಿ ಕತ್ತಬ್ಬದಸ್ಸನಂ। ಇತರತ್ಥ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ, ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಚ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಂಸೇ ಕತ್ವಾವ ಗನ್ತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ। ವಿಹಾರೇ ಸಭಾಗೇಸು ಅಲಬ್ಭಮಾನೇಸು ಆಸನಸಾಲಮ್ಪಿ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಭಾಗಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೯೫ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತಂ। ‘‘ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಭನ್ತೇ ಚೀವರಂ ರತ್ತಿವಿಪ್ಪವುತ್ಥಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ಸಙ್ಘೇ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಭನ್ತೇ ಚೀವರಂ…ಪೇ॰… ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ತಿಣ್ಣಂ, ದ್ವಿನ್ನಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಮೇ ಆವುಸೋ…ಪೇ॰… ಇಮಾಹಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ಏಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ ವತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಿಞ್ಞುನಾತಿ ಏವಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುನಿಸ್ಸಜ್ಜನಾದಿನಾನಪ್ಪಕಾರವಿಧಿಜಾನನಕೇನ ಞಾಣವತಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    607.Nivāsetvāti ettha ‘‘antaravāsaka’’nti ca gahetvāti ettha ‘‘itarānī’’ti ca seso. Idañca gantabbaṭṭhāne, āsanne magge ca manussasambādhe asati kattabbadassanaṃ. Itarattha nivāsetvā, pārupitvā ca saṅghāṭiṃ aṃse katvāva gantabbaṃ hoti. Vihāre sabhāgesu alabbhamānesu āsanasālampi gantvā sabhāgassa santike vinayakammaṃ kattabbanti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.495 atthato samānaṃ) vuttaṃ. ‘‘Nissajjitvā’’ti iminā ‘‘idaṃ me bhante cīvaraṃ rattivippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti saṅghe vā ‘‘idaṃ me bhante cīvaraṃ…pe… ahaṃ āyasmantānaṃ nissajjāmī’’ti tiṇṇaṃ, dvinnaṃ vā santike vā ‘‘idaṃ me āvuso…pe… imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti ekassa santike vā vatvā nissajjitvāti vuttaṃ hoti. Viññunāti evaṃ nissaggiyavatthunissajjanādinānappakāravidhijānanakena ñāṇavatāti attho.

    ೬೦೮. ತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಚೀವರಂ।

    608.Taṃ nissaggiyacīvaraṃ.

    ೬೦೯. ‘‘ಅದೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಆಪತ್ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ, ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಮಂ ವಿಧಿಂ ಜಾನನತಾಯ ಬ್ಯತ್ತೇನ ಯಥಾವಿಧಿಂ ಕಾತುಂ ಸಮತ್ಥತಾಯ ಪಟಿಬಲೇನ ಖನ್ಧಕೇ (ಚೂಳವ॰ ೨೩೯) ಆಗತನಯೇನ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಸಙ್ಘೋ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ, ಸಚೇ ತಯೋ ಹೋನ್ತಿ, ‘‘ಸುಣನ್ತು ಮೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ, ಇದಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ, ಯದಾಯಸ್ಮನ್ತಾನಂ ಪತ್ತಕಲ್ಲಂ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಾ ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದದೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ, ಸಚೇ ಏಕಕೋ ಹೋತಿ, ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಾತಬ್ಬಂ, ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ‘‘ಅತ್ತನೋಯೇವ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಸುದ್ಧಸಞ್ಞಾಯ ಗಹೇತ್ವಾ ಅದೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    609.‘‘Adentassa ca nissaṭṭhaṃ dukkaṭa’’nti iminā ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhacīvaraṃ dātabba’’nti vuttattā imaṃ vidhiṃ jānanatāya byattena yathāvidhiṃ kātuṃ samatthatāya paṭibalena khandhake (cūḷava. 239) āgatanayena āpattiṃ paṭiggahetvā nissaṭṭhacīvaraṃ hatthena gahetvā nisīdāpetvā sace saṅgho hoti, ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti, sace tayo honti, ‘‘suṇantu me āyasmantā, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ āyasmantānaṃ nissaṭṭhaṃ, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti, sace ekako hoti, ‘‘imaṃ cīvaraṃ āyasmato dammī’’ti dātabbaṃ, nissaṭṭhacīvaraṃ ‘‘attanoyeva dinna’’nti suddhasaññāya gahetvā adentassa dukkaṭaṃ hotīti vuttaṃ hoti.

    ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಲೇಸೇನ ವಿಲುಮ್ಪನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಭಣ್ಡಗ್ಘವಸೇನ ದುಕ್ಕಟಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಸ್ಸ ಸನ್ತಕಭಾವಂ ಪನ ಞತ್ವಾ ಲೇಸೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಭಣ್ಡಂ ಅಗ್ಘಾಪೇತ್ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೪೬೯)। ಪರಿಯಾಪುತನ್ತಿ ‘‘ನ ಭಿಕ್ಖವೇ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಚೀವರಂ ನ ದಾತಬ್ಬಂ, ಯೋ ನ ದದೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೦) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tassa santakabhāvaṃ ñatvā lesena vilumpantassa pana bhaṇḍagghavasena dukkaṭathullaccayapārājikāpattiyo honti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tassa santakabhāvaṃ pana ñatvā lesena acchindanto bhaṇḍaṃ agghāpetvā kāretabbo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). Pariyāputanti ‘‘na bhikkhave nissaṭṭhacīvaraṃ na dātabbaṃ, yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 470) pāḷiyaṃ vuttanti attho.

    ೬೧೦-೧. ಥೇರೇ ದಹರೇ ಚಾತಿ ಏತೇಸು ಉಭೋಸುಪಿ ಮಗ್ಗಂ ಗಚ್ಛನ್ತೇಸೂತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಥೇರೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನಿಸ್ಸಿತಭಾವಮಾಹ, ‘‘ದಹರೇ ಚಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನಿಸ್ಸಿತಭಾವಂ। ಓಹೀನೇತಿ ಓಸಕ್ಕಿತೇ। ಸಚೇ ಸೋ ಥೇರೋ ನಿಸ್ಸಯಾಚರಿಯೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನಾಹ ‘‘ಗರು’’ನ್ತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ದಹರೇ। ವತ್ಥನ್ತಿ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಠಿತಚೀವರಂ। ನ ಪಸ್ಸಮ್ಭತೀತಿ ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಅಕತ್ವಾ ಗಮನೇ ಸಉಸ್ಸಾಹತ್ತಾ ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತೇನೇವ ‘‘ಮುಹುತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ।

    610-1. There dahare cāti etesu ubhosupi maggaṃ gacchantesūti yojanā. ‘‘There’’ti iminā anissitabhāvamāha, ‘‘dahare cā’’ti iminā nissitabhāvaṃ. Ohīneti osakkite. Sace so thero nissayācariyo bhaveyyāti adhippāyenāha ‘‘garu’’nti. Tasmiṃ dahare. Vatthanti tassa hatthe ṭhitacīvaraṃ. Na passambhatīti dhuranikkhepaṃ akatvā gamane saussāhattā nissayapaṭippassaddhi na hotīti adhippāyo. Teneva ‘‘muhutta’’ntiādimāha.

    ೬೧೪. ಪಚ್ಚುದ್ಧಾರೇ ಅನ್ತೋಯೇವಾರುಣೇತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ದಹರಭಿಕ್ಖುನೋ ದೂರಭಾವಞ್ಚ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಞ್ಚ ಞತ್ವಾ ಚೀವರಸ್ಸ ಅನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯತ್ಥಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಠಿತಭಾವಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಪುರಾರುಣಾ ಪಚ್ಚುದ್ಧರೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತೀತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇತಿ। ವಿನಸ್ಸತೀತಿ ಚೋರಾದೀಹಿ ನಸ್ಸತಿ।

    614. Paccuddhāre antoyevāruṇeti iminā sambandho, daharabhikkhuno dūrabhāvañca aruṇuggamanañca ñatvā cīvarassa anissaggiyatthaṃ tassa hatthe ṭhitabhāvaṃ sallakkhetvā purāruṇā paccuddhareti attho. Vissajjetīti aññassa deti. Vinassatīti corādīhi nassati.

    ದುತಿಯಕಥಿನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Dutiyakathinakathāvaṇṇanā.

    ೬೧೬. ಅಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ‘‘ಅಕಾಲಚೀವರಂ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಏಕಾದಸಮಾಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಸತ್ತಮಾಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ, ಕಾಲೇಪಿ ಆದಿಸ್ಸ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ವಚನತೋ ಅನತ್ಥತಕಥಿನೇ ವಿಹಾರೇ ‘‘ಚೀವರಮಾಸೋ’’ತಿ ಯೋ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಕಾಳಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅಪರಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮೀ, ತಾವ ಮಾಸೋ ವುಚ್ಚತಿ, ತತೋ ಪರೇಸು ಏಕಾದಸಸು ಮಾಸೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಅತ್ಥತಕಥಿನೇ ವಿಹಾರೇ ಯೋ ಚೀವರಮಾಸೋ, ಹೇಮನ್ತಾ ಚ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾತಿ ಪಞ್ಚಮಾಸತೋ ಬಹಿ ಸತ್ತಸು ಮಾಸೇಸು ಉಪ್ಪನ್ನಞ್ಚ ಅತ್ಥತಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾಲೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ‘‘ಇದಂ ಅಕಾಲಚೀವರಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಚ ‘‘ಇದಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಞ್ಚೇತಿ ಇದಂ ಅಕಾಲಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಉಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ, ‘‘ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ ಸಙ್ಘತೋ ವಾ ಗಣತೋ ವಾ ಞಾತಿತೋ ವಾ ಮಿತ್ತತೋ ವಾ ಪಂಸುಕೂಲತೋ ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ವಚನತೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ‘‘ಇದಂ ಸುತ್ತನ್ತಿಕಗಣಸ್ಸ ದೇಮ, ಇದಂ ಆಭಿಧಮ್ಮಿಕಗಣಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಗಣಸ್ಸ ವಾ ದಿನ್ನತೋ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ವಾ ಞಾತಿಆದಿತೋ ವಾ ಸುಸಾನಾದಿಪಂಸುಕೂಲಖೇತ್ತತೋ ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕೇನ ಸುತ್ತಕಪ್ಪಾಸಾದಿಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುತೋ ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    616.Akālacīvaranti ‘‘akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppannaṃ, kālepi ādissa dinna’’nti (pārā. 500) vacanato anatthatakathine vihāre ‘‘cīvaramāso’’ti yo pubbakattikakāḷapakkhapāṭipadato paṭṭhāya yāva aparakattikapuṇṇamī, tāva māso vuccati, tato paresu ekādasasu māsesu uppannañca atthatakathine vihāre yo cīvaramāso, hemantā ca cattāro māsāti pañcamāsato bahi sattasu māsesu uppannañca atthatakathine pañca māsā yathāparicchinnakāle saṅghassa ca ‘‘idaṃ akālacīvaraṃ dammī’’ti puggalassa ca ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’ti dinnañceti idaṃ akālacīvaranti attho. ‘‘Uppanna’’nti seso, ‘‘uppajjeyya saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlato vā attano vā dhanenā’’ti (pārā. 500) vacanato saṅghassa vā ‘‘idaṃ suttantikagaṇassa dema, idaṃ ābhidhammikagaṇassa demā’’tiādinā nayena gaṇassa vā dinnato attano vassaggena vā ñātiādito vā susānādipaṃsukūlakhettato vā attano santakena suttakappāsādikappiyavatthuto vā uppannacīvaranti attho.

    ಮಾಸಪರಮಂ ನಿಕ್ಖಿಪೇತಿ ಮಾಸೋ ಪರಮಂ ಪಮಾಣಂ ಏತಸ್ಸ ನಿಕ್ಖಿಪನಸ್ಸಾತಿ ಮಾಸಪರಮಂ, ನಿಕ್ಖಿಪನನ್ತಿ ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಂ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಮಾಸಪರಮಂ ನಿಕ್ಖಿಪನಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ, ನೋ ಚಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರೀ, ಮಾಸಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ ಊನಸ್ಸ ಪಾರಿಪೂರಿಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ವಚನತೋ ಏವಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಚೀವರಂ ಇಚ್ಛನ್ತೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋತಿ, ದಸಾಹಮನತಿಕ್ಕಾಮೇತ್ವಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ನಪ್ಪಹೋತಿ, ಊನಸ್ಸ ಪರಿಪೂರಣತ್ಥಂ ಮಾಸಪರಮಂ ಠಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Māsaparamaṃ nikkhipeti māso paramaṃ pamāṇaṃ etassa nikkhipanassāti māsaparamaṃ, nikkhipananti kiriyāvisesanaṃ kātabbaṃ, māsaparamaṃ nikkhipanaṃ kareyyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ, paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ, no cassa pāripūrī, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā’’ti (pārā. 500) vacanato evaṃ uppannaṃ cīvaraṃ icchantena paṭiggahetvā sace pahoti, dasāhamanatikkāmetvā kāretabbaṃ. Sace nappahoti, ūnassa paripūraṇatthaṃ māsaparamaṃ ṭhapetabbanti attho.

    ಕದಾ ಏವಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸತಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯಾ’’ತಿ, ‘‘ಪಚ್ಚಾಸಾ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘತೋ ವಾ ಗಣತೋ ವಾ ಞಾತಿತೋ ವಾ ಮಿತ್ತತೋ ವಾ ಪಂಸುಕೂಲತೋ ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ವುತ್ತಸಙ್ಘಾದಿತೋ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗಾದಿತೋ ಲಭೇಯ್ಯ, ತೇನ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಊನೇ ಪರಿಪುಣ್ಣೇ ಕಾರೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಚ್ಚಾಸಾಯ ಸತಿ ಏವಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತೋ ಉದ್ಧಂ ಠಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಮಾಸತೋ ಅತಿರೇಕಕಾಲಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Kadā evaṃ nikkhipitabbanti āha ‘‘sati paccāsāyā’’ti, ‘‘paccāsā hoti saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlato vā attano vā dhanenā’’ti (pārā. 500) vuttasaṅghādito attano vassaggādito labheyya, tena ‘‘imassa ūne paripuṇṇe kāressāmī’’ti paccāsāya sati evaṃ nikkhipitabbanti attho. Tato uddhaṃṭhapetuṃna vaṭṭatīti māsato atirekakālaṃ nikkhipituṃ na vaṭṭati, nissaggiyapācittiyaṃ hotīti attho.

    ಯದಿ ಏವಂ ‘‘ತದಹುಪ್ಪನ್ನೇ ಮೂಲಚೀವರೇ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ದಸಾಹಾ ಕಾರೇತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ವೀಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಮೂಲಚೀವರೇ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ದಸಾಹಾ ಕಾರೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ಕಸ್ಮಾ ಆಹಾತಿ? ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಸ್ಸ ದಸದಿವಸೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಠಪೇತುಂ ಅಯುತ್ತತ್ತಾ, ಮೂಲಚೀವರಸ್ಸ ತಗ್ಗತಿಕತ್ತಾ ಏವಂ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಮೂಲಚೀವರಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನದಿವಸತೋ ಯಾವ ವೀಸತಿಮೋ ದಿವಸೋ, ತಾವ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಪಚ್ಚಾಸಾಚೀವರಂ ಮೂಲಚೀವರಂ ಅತ್ತನೋ ಗತಿಕಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೦)।

    Yadi evaṃ ‘‘tadahuppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ…pe… vīse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabba’’nti (pārā. 500) kasmā āhāti? Paccāsācīvarassa dasadivase atikkamma ṭhapetuṃ ayuttattā, mūlacīvarassa taggatikattā evaṃ vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘mūlacīvarassa uppannadivasato yāva vīsatimo divaso, tāva uppannaṃ paccāsācīvaraṃ mūlacīvaraṃ attano gatikaṃ karotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.500).

    ತತಿಯಕಥಿನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Tatiyakathinakathāvaṇṇanā.

    ೬೧೮-೯. ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಯೋ ಧೋವಾಪೇತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೦) ವಚನತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯಾತಿ ಅಟ್ಠವಾಚಿಕಾಯ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ನಾಮ। ಭುತ್ತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅತ್ತನಾ ಪರಿಭುತ್ತಂ ರಜಿತಂ ಆದಿನ್ನಕಪ್ಪಂ, ‘‘ಪರಿಭೋಗಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಸೀಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಯನಮತ್ತೇನಾಪಿ ಪುರಾಣಭೂತಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ರಜಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಂ ಕತ್ವಾ ಏಕವಾರಮ್ಪಿ ನಿವತ್ಥಂ ವಾ ಪಾರುತಂ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ಪರಿಭೋಗಸೀಸೇನ ಅಂಸೇ ವಾ ಮತ್ಥಕೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಗತೋ ಹೋತಿ, ಉಸ್ಸೀಸಕಂ ವಾ ಕತ್ವಾ ನಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ, ಏತಮ್ಪಿ ಪುರಾಣಚೀವರಮೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೩-೫೦೫)। ವತ್ಥನ್ತಿ ಕಾರಿಯೇ ಕಾರಣೋಪಚಾರವಸೇನ ಚೀವರಮೇವ ಆಹ।

    618-9. Bhikkhuniyā yo dhovāpetīti sambandho. ‘‘Bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti (pārā. 500) vacanato bhikkhunisaṅghe ñatticatutthāya kammavācāya, bhikkhusaṅghe ñatticatutthāya kammavācāyāti aṭṭhavācikāya upasampannā bhikkhunī nāma. Bhuttanti bhikkhunā attanā paribhuttaṃ rajitaṃ ādinnakappaṃ, ‘‘paribhogaṃ karissāmī’’ti antamaso sīsaṃ ṭhapetvā sayanamattenāpi purāṇabhūtaṃ cīvaranti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘rajitvā kappaṃ katvā ekavārampi nivatthaṃ vā pārutaṃ vā antamaso paribhogasīsena aṃse vā matthake vā katvā maggaṃ gato hoti, ussīsakaṃ vā katvā nipanno hoti, etampi purāṇacīvaramevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Vatthanti kāriye kāraṇopacāravasena cīvarameva āha.

    ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾ ನಾಮ ಮಾತಿತೋ ವಾ ಪಿತಿತೋ ವಾ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಅತ್ತನೋ ವಾ ತಸ್ಸಾ ವಾ ಮಾತು ವಾ ಪಿತು ವಾ ಪರಮ್ಪರಾಯ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಯುಗಾ, ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಞಾತಕೇನ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಭಾವೇನ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾ ಚಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪಿತಾಮಹೋಯೇವ ಪಿತಾಮಹಯುಗಂ। ತತೋ ಉದ್ಧಂ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಪುಬ್ಬಪುರಿಸಾ ಪಿತಾಮಹಗ್ಗಹಣೇನೇವ ಗಹಿತಾ। ಏವಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮೋ ಪುರಿಸೋ, ತಾವ ಯಾ ಅಸಮ್ಬದ್ಧಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೩-೫೦೫)। ಆಕೋಟಾಪೇತೀತಿ ಪಹರಾಪೇತಿ।

    Aññātikāyāti ‘‘aññātikā nāma mātito vā pitito vā yāva sattamā pitāmahayugā asambaddhā’’ti vacanato attano vā tassā vā mātu vā pitu vā paramparāya yāva sattamā yugā, etthantare yena kenaci ñātakena asambaddhabhāvena aññātikāyāti attho. Yathā cāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pitāmahoyeva pitāmahayugaṃ. Tato uddhaṃ sabbepi pubbapurisā pitāmahaggahaṇeneva gahitā. Evaṃ yāva sattamo puriso, tāva yā asambaddhā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Ākoṭāpetīti paharāpeti.

    ತತೋ ಧೋವಾಪನಾದಿತೋ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತೀತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸ ನಾಮೇನ ವಿಸಿಟ್ಠಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಞ್ಚ ತಿಣ್ಣಂ ಪಯೋಗಾನಂ ಅನ್ತೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದಸ್ಸನಂ। ತಸ್ಸ ನಿಯೋಗೇನ ಧೋವನಾದಿಂ ಕರೋನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ತದತ್ಥಂ ಸಬ್ಬಪುಬ್ಬಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಾವ ನಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಉಕ್ಖಿಪತಿ, ತಾವ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೩-೫೦೫)। ಪಠಮೇನಾತಿ ತೀಣಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಪಠಮಂ ಕಾರಾಪೇತಿ, ತೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದೀಪಿತನ್ತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞೀ ಪುರಾಣಚೀವರಂ ಧೋವಾಪೇತಿ ರಜಾಪೇತಿ ಆಕೋಟಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಆಪತ್ತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ದುಕ್ಕಟಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೫೦೬) ದೇಸಿತಂ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ದ್ವೇ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಠಮೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತಿ, ದುತಿಯೇನ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ಸಙ್ಗಯ್ಹತಿ।

    Tato dhovāpanādito. Nissaggiyāpattīti nissaggiyassa āpatti nissaggiyāpatti, nissaggiyassa cīvarassa nāmena visiṭṭhā pācittiyāpatti hotīti attho. Idañca tiṇṇaṃ payogānaṃ ante āpajjitabbāya āpattiyā dassanaṃ. Tassa niyogena dhovanādiṃ karontiyā bhikkhuniyā tadatthaṃ sabbapubbapayogagaṇanāya bhikkhuno dukkaṭaṃ hotīti gahetabbo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yāva naṃ dhovitvā ukkhipati, tāva bhikkhuniyā payoge payoge bhikkhussa dukkaṭa’’nti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Paṭhamenāti tīṇipi kārāpentassa yaṃ paṭhamaṃ kārāpeti, tenāti attho. Dīpitanti ‘‘aññātikāya aññātikasaññī purāṇacīvaraṃ dhovāpeti rajāpeti ākoṭāpeti, nissaggiyena āpatti dvinnaṃ dukkaṭāna’’ntiādinā (pārā. 506) desitaṃ. Iminā nayena dve kārāpentassa paṭhamena nissaggiyāpatti, dutiyena dukkaṭanti ayamattho saṅgayhati.

    ೬೨೦. ‘‘ಧೋವನತ್ಥಾಯ ದೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಭುತ್ತಂ ವತ್ಥ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಕಾರತೋ ಲಬ್ಭತಿ।

    620.‘‘Dhovanatthāya detī’’ti iminā ‘‘bhuttaṃ vattha’’nti adhikārato labbhati.

    ೬೨೧. ಸಾಮಣೇರನಿದ್ದೇಸೇಪೀತಿ ‘‘ಸಾಮಣೇರಾ’’ತಿ ನಿದ್ದೇಸೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ, ತಸ್ಮಿಮ್ಪಿ, ಅತ್ತನಾ ಪರಿಭುತ್ತಂ ವತ್ಥಂ ಧೋವನತ್ಥಾಯ ದೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ತನೋ ಪರಿಭುತ್ತಂ ಚೀವರಂ ಧೋವನತ್ಥಾಯ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ದೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥೋ। ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾತಿ ಪುಬ್ಬಕಿರಿಯಾಯ ‘‘ಧೋವತೀ’’ತಿ ಅಪರಕಿರಿಯಾ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ।

    621.Sāmaṇeraniddesepīti ‘‘sāmaṇerā’’ti niddeso nāma yassa, tasmimpi, attanā paribhuttaṃ vatthaṃ dhovanatthāya detīti yojanā, attano paribhuttaṃ cīvaraṃ dhovanatthāya sāmaṇerassa detīti attho. Pi-saddo samuccayattho. Upasampajjāti pubbakiriyāya ‘‘dhovatī’’ti aparakiriyā sāmatthiyā labbhati.

    ೬೨೨. ದಹರಾನಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖೂನನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ನವಕತರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ। ನಿಯ್ಯಾದಿತೇ ದಿನ್ನೇ। ಏಸ ನಯೋತಿ ‘‘ಏಕೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಅವಸಿಟ್ಠೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ವಾ ಏಕೇನ ವಾ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ನಯೋ।

    622.Daharānañca bhikkhūnanti attano navakatarānaṃ bhikkhūnaṃ. Niyyādite dinne. Esa nayoti ‘‘ekena pācittiyaṃ, avasiṭṭhehi dvīhi vā ekena vā sabbapayogesu dukkaṭaṃ hotī’’ti nayo.

    ೬೨೩. ಚೀವರೇತಿ ಪರಿಭುತ್ತಚೀವರೇ।

    623.Cīvareti paribhuttacīvare.

    ೬೨೪. ‘‘ಧೋವನಪ್ಪಚ್ಚಯಾಯೇವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಇತರದ್ವಯಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಅನಾಣತ್ತಿಯಾ ಕತತ್ತಾ ತತೋ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಮಾಹ।

    624.‘‘Dhovanappaccayāyevā’’ti iminā itaradvayassa tassa anāṇattiyā katattā tato anāpattibhāvamāha.

    ೬೨೬. ಞಾತಿಕಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಟಿಸಙ್ಖಾ ಯೋನಿಸೋ’’ತಿಆದೀಸು (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೨-೨೩, ೪೨೨; ಅ॰ ನಿ॰ ೬.೫೮; ೮.೯; ಮಹಾನಿ॰ ೨೦೬; ಧ॰ ಸ॰ ೧೩೫೫; ವಿಭ॰ ೫೧೮) ವಿಯ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ಯ-ಕಾರಲೋಪೋ, ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಞಾತಿಕಾ ಅಞ್ಞಾತಿಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಪಚ್ಚತ್ಥರಣನ್ತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠೇ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಚೀವರಞ್ಚ।

    626.Ñātikāti ettha ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’tiādīsu (ma. ni. 1.22-23, 422; a. ni. 6.58; 8.9; mahāni. 206; dha. sa. 1355; vibha. 518) viya gāthābandhavasena ya-kāralopo, ñātikāya bhikkhuniyāti attho. ‘‘Ñātikā aññātisaññissā’’ti padacchedo. Paccattharaṇanti mañcapīṭhe attharitabbaṃ paccattharaṇacīvarañca.

    ೬೨೭. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸೇನಾ’’ತಿ ಇದಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇಪಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಚೇ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸಮ್ಭವಾ ವುತ್ತಂ । ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಪನ ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೬)। ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘೇ ಪಠಮಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಚೇ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ಕೇವಲಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾತಿ ನ ವುಚ್ಚತೀತಿ ತಾ ಭಗವತಿ ಧರಮಾನೇ ಪಠಮಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಪಞ್ಚಸತಾ ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ನಾಮ ಪಞ್ಚಸತಾ ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೦೬)। ಭಿಕ್ಖುನೋ ಲಿಙ್ಗೇ ಪರಿವತ್ತೇ ತಸ್ಸೇವ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಕಮ್ಮಸ್ಸ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಸೋಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬೋಯೇವ।

    627.‘‘Bhikkhunīnaṃ vasenā’’ti idaṃ bhikkhusaṅghepi upasampannā ce, pācittiyasambhavā vuttaṃ . Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannāya pana yathāvatthukamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.506). Bhikkhunisaṅghe paṭhamaṃ upasampajjitvā pacchā bhikkhusaṅghe ce upasampajjati, kevalaṃ bhikkhusaṅghe upasampannāti na vuccatīti tā bhagavati dharamāne paṭhamaṃ pabbajitā pañcasatā sākiyāniyo vuccanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannā nāma pañcasatā sākiyāniyo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.506). Bhikkhuno liṅge parivatte tasseva upasampannakammassa anuññātattā sopi gahetabboyeva.

    ೬೨೮. ಅವುತ್ತಾ ಧೋವತೀತಿ ‘‘ಇಮಂ ಚೀವರಂ ಧೋವಾ’’ತಿ ಅವುತ್ತಾ ಚೀವರಂ ಕಿಲಿಟ್ಠಂ ದಿಸ್ವಾ ಅವತ್ವಾ ಠಪಿತಟ್ಠಾನತೋ ಚೀವರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ಸಯಮೇವ ವತ್ವಾ ಯಾಚನಾದಿನಯೇನ ವಾ ಅನಾಣತ್ತಿಯಾ ಚ ಗಹೇತ್ವಾ ಚೀವರಧೋವನಾದಿಂ ಕರೇಯ್ಯ ಚೇ। ಅಪರಿಭುತ್ತಂ ವಾತಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಪರಿಭುತ್ತಂ ಚೀವರಂ। ಅಞ್ಞಂ ವಾತಿ ಉಪಾಹನತ್ಥವಿಕಪತ್ತತ್ಥವಿಕಪೋತ್ಥಕತ್ಥವಿಕಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ।

    628.Avuttā dhovatīti ‘‘imaṃ cīvaraṃ dhovā’’ti avuttā cīvaraṃ kiliṭṭhaṃ disvā avatvā ṭhapitaṭṭhānato cīvaraṃ gahetvā vā sayameva vatvā yācanādinayena vā anāṇattiyā ca gahetvā cīvaradhovanādiṃ kareyya ce. Aparibhuttaṃ vāti heṭṭhā vuttanayena aparibhuttaṃ cīvaraṃ. Aññaṃ vāti upāhanatthavikapattatthavikapotthakatthavikamañcapīṭhādiṃ yaṃ kiñci parikkhāraṃ.

    ಪುರಾಣಚೀವರಧೋವಾಪನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Purāṇacīvaradhovāpanakathāvaṇṇanā.

    ೬೨೯. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಉಪಾದಾಯ ಕಿಞ್ಚಿ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹತೋತಿ ಯೋಜನಾ, ಏತ್ಥ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ಞಾತಿಕಾಯ ಅಞ್ಞಾತಿಕಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಹತ್ಥತೋ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ಚ ವಕ್ಖಮಾನವಚನಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನತೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಞ್ಞಾತಿಕಾಯ ಉಭತೋಸಙ್ಘೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಹತ್ಥತೋ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗರತನವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣವತ್ಥತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಚೀವರಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತೇಪಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪಕರಣತೋ ಚ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತೋ ಚ ಲಬ್ಭತಿ। ಠಪೇತ್ವಾ ಪಾರಿವತ್ತಕನ್ತಿ ‘‘ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ಪರಿತ್ತೇನ ವಾ ವಿಪುಲಂ, ವಿಪುಲೇನ ವಾ ಪರಿತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೪) ವಚನತೋ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಹರೀತಕಖಣ್ಡೇನಾಪೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೧೪) ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತತೋ ಹರೀತಕಖಣ್ಡಮ್ಪಿ ದತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ತಿಚೀವರಞ್ಚ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪರಿವತ್ತನಂ ಪರಿವತ್ತಂ, ತಂ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ, ಕಯವಿಕ್ಕಯೇನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    629. Vikappanupagaṃ pacchimaṃ upādāya kiñci cīvaraṃ gaṇhatoti yojanā, ettha ‘‘aññātikāya bhikkhuniyā hatthato’’ti ca ‘‘ñātikāya aññātikasaññissā’’ti ca ‘‘ekatoupasampannāya hatthato gaṇhātī’’ti ca vakkhamānavacanasāmatthiyā labbhamānato pubbe vuttanayena aññātikāya ubhatosaṅghe upasampannāya bhikkhuniyā hatthato vikappanupagaratanavidatthippamāṇavatthato paṭṭhāya yaṃ kiñci cīvaraṃ gaṇhantassāti attho. ‘‘Āpattī’’ti sāmaññena vuttepi ‘‘nissaggiyā pācittiyāpattī’’ti pakaraṇato ca ‘‘nissaggiyāpattī’’ti vakkhamānato ca labbhati. Ṭhapetvā pārivattakanti ‘‘pārivattakaṃ parittena vā vipulaṃ, vipulena vā paritta’’nti (pārā. 514) vacanato mahāpaccariyaṃ ‘‘antamaso harītakakhaṇḍenāpī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.514) vuttattā ca heṭṭhimantato harītakakhaṇḍampi datvā gahetabbaṃ ticīvarañca pārivattakaṃ nāma hoti, taṃ ṭhapetvāti vuttaṃ hoti. Parivattanaṃ parivattaṃ, taṃ etassa atthīti pārivattakaṃ, kayavikkayena gahetabbaṃ cīvaranti attho.

    ೬೩೦. ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಪಯೋಗೇತಿ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಹತ್ಥಪಸಾರಣಾದಿಪ್ಪಯೋಗೇ। ಪರಿಯಾಪುತನ್ತಿ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೨) ದೇಸಿತಂ।

    630.Gahaṇatthāyapayogeti gaṇhituṃ hatthapasāraṇādippayoge. Pariyāputanti ‘‘paṭiggaṇhāti payoge dukkaṭa’’nti (pārā. 512) desitaṃ.

    ೬೩೧. ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಹತ್ಥೇತಿ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನಿತೋ ಅಞ್ಞೇ ಸಬ್ಬೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಗಹಿತಾ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಪನ ಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸಾಮಣೇರಸಾಮಣೇರಿಉಪಾಸಕಉಪಾಸಿಕಾನಂ ಹತ್ಥೇ ಪೇಸಿತಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೧೨)।

    631.Anupasampannahattheti bhikkhubhikkhunito aññe sabbe anupasampannā gahitā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana sikkhamānāsāmaṇerasāmaṇeriupāsakaupāsikānaṃ hatthe pesitaṃ paṭiggaṇhāti, anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.512).

    ೬೩೨. ಏಕತೋತಿ ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘತೋತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಖೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾಯ ಪನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೧೩)।

    632.Ekatoti ettha bhikkhunisaṅghatoti gahetabbaṃ. Aññasmiṃ pakkhe pācittiyameva. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannāya pana pācittiyamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.513).

    ೬೩೩. ‘‘ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ, ದೋಸೋ ನ ವಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    633. ‘‘Pārivattakaṃ dassāmī’’ti ābhogaṃ katvā gaṇhāti, doso na vijjatīti yojanā.

    ೬೩೪. ಅಞ್ಞಂ ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ಥವಿಕಕಾಯಬನ್ಧನಾದಿ ಅವಿಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾ ಅವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪನ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಚೀವರಪ್ಪಮಾಣಂ ಪನ ಪಟಪರಿಸ್ಸಾವನಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೧೪)। ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನಂ ಕಿರಿಯಾ, ಪಾರಿವತ್ತಕಸ್ಸ ಅದಾನಂ ಅಕಿರಿಯಾತಿ ಕಿರಿಯಾಯ ಚ ಅಕಿರಿಯಾಯ ಚ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯಂ।

    634.Aññaṃ parikkhāranti thavikakāyabandhanādi avikappiyaṃ vā avikappanupagaṃ vā parikkhārameva gahetabbaṃ. Vikappanupagaṃ pana na vaṭṭati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vikappanupagaṃ pacchimacīvarappamāṇaṃ pana paṭaparissāvanampi na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.514). Cīvarapaṭiggaṇhanaṃ kiriyā, pārivattakassa adānaṃ akiriyāti kiriyāya ca akiriyāya ca āpajjitabbato kriyākriyaṃ.

    ಚೀವರಪಟಿಗ್ಗಹಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Cīvarapaṭiggahaṇakathāvaṇṇanā.

    ೬೩೫. ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಅಪ್ಪವಾರಿತ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ‘‘ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ’’ತಿ ಪಾಠಸೇಸೋ। ವುತ್ತಞ್ಹಿ ಭಗವತಾ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೬, ೫೧೮)। ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಪಿತಾಮಹಯುಗಾ ಸಮ್ಬದ್ಧಞ್ಞಾತಿಕತಾಯ ಅಭಾವತೋ ಅಞ್ಞಾತಕಂ। ‘‘ಯಂ ಮಯ್ಹಂ ಗೇಹೇ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಪವಾರೇಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಪ್ಪವಾರಿತಂ। ‘‘ಗಹಪತಿ ನಾಮ ಯೋ ಕೋಚಿ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೯) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ ಗಹಪತಿಂ ವಾ। ‘‘ಗಹಪತಾನೀ ನಾಮ ಯಾ ಕಾಚಿ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೯) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ ಘರಣಿಂ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    635. ‘‘Aññātakaṃ appavārita’’nti padacchedo. ‘‘Gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti pāṭhaseso. Vuttañhi bhagavatā ‘‘aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti (pārā. 516, 518). Pubbe vuttanayena yāva sattamā pitāmahayugā sambaddhaññātikatāya abhāvato aññātakaṃ. ‘‘Yaṃ mayhaṃ gehe atthi, taṃ pavāremī’’tiādinā nayena appavāritaṃ. ‘‘Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasatī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttaṃ gahapatiṃ vā. ‘‘Gahapatānī nāma yā kāci agāraṃ ajjhāvasatī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttaṃ gharaṇiṃ vāti attho.

    ಹೋತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತೀತಿ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೯) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತೇಸು ಸಬ್ಬೇಸು ಪುಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾತಿ ‘‘ತತ್ಥಾಯಂ ಸಮಯೋ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ವಾ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖು ನಟ್ಠಚೀವರೋ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೮) ಮಾತಿಕಾಯ, ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ಹೋತಿ ರಾಜೂಹಿ ವಾ ಚೋರೇಹಿ ವಾ ಧುತ್ತೇಹಿ ವಾ ಯೇಹಿ ಕೇಹಿಚಿ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ಹೋತಿ। ನಟ್ಠಚೀವರೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಚೀವರಂ ಅಗ್ಗಿನಾ ವಾ ದಡ್ಢಂ ಹೋತಿ, ಉದಕೇನ ವಾ ವೂಳ್ಹಂ ಹೋತಿ, ಉನ್ದೂರೇಹಿ ವಾ ಉಪಚಿಕಾಹಿ ವಾ ಖಾಯಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೯) ಪದಭಾಜನೇ ಚ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಸರೂಪಕಾಲತೋ ಅಞ್ಞತ್ರಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Hoti nissaggiyāpattīti ‘‘aññatra samayā viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hotī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttesu sabbesu pubbapayogesu dukkaṭena saddhiṃ nissaggiyapācittiyaṃ hotīti vuttaṃ hoti. Aññatra samayāti ‘‘tatthāyaṃ samayo, acchinnacīvaro vā hoti bhikkhu naṭṭhacīvaro vā’’ti (pārā. 518) mātikāya, ‘‘acchinnacīvaro nāma bhikkhussa cīvaraṃ acchinnaṃ hoti rājūhi vā corehi vā dhuttehi vā yehi kehici vā acchinnaṃ hoti. Naṭṭhacīvaro nāma bhikkhussa cīvaraṃ agginā vā daḍḍhaṃ hoti, udakena vā vūḷhaṃ hoti, undūrehi vā upacikāhi vā khāyitaṃ hotī’’ti (pārā. 519) padabhājane ca niddiṭṭhasarūpakālato aññatrāti attho.

    ೬೩೬. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞೀ, ವೇಮತಿಕೋ, ಞಾತಕಸಞ್ಞೀ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೦) ಪಾಚಿತ್ತಿಯತ್ತಯಂ ಭಗವತಾ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಿಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಞಾತಕೇ। ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಞಾತಕೋ ನು ಖೋ, ಅಞ್ಞಾತಕೋ’’ತಿ ವೇಮತಿಕಸ್ಸ। ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟಂ ತಥೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ತಥೇವಾ’’ತಿ ‘‘ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಆಕಡ್ಢತಿ, ‘‘ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞೀ, ವೇಮತಿಕೋ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಮಯಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೦) ದೇಸಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    636.Tikapācittiyaṃ vuttanti ‘‘aññātake aññātakasaññī, vematiko, ñātakasaññī aññatra samayā cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 520) pācittiyattayaṃ bhagavatā vuttaṃ. ‘‘Ñātake aññātisaññissā’’ti padacchedo. Tatthāti tasmiṃ ñātake. Vematikassāti ‘‘ñātako nu kho, aññātako’’ti vematikassa. Dvikadukkaṭaṃ tathevāti yojanā. ‘‘Tathevā’’ti ‘‘vutta’’nti idaṃ ākaḍḍhati, ‘‘ñātake aññātakasaññī, vematiko aññatra samayā cīvaraṃ viññāpeti, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 520) desitanti attho.

    ೬೩೭-೮. ಸಮಯೇ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ‘‘ಚೀವರಂ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತ’’ನ್ತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ, ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾಲದ್ವಯತೋ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಂ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಞಾತಕೇ ವಾ ಪವಾರಿತೇತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರೋ, ‘‘ಸಮಯೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪವಾರಿತೇ ಅಸಮಯೇಪಿ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅತ್ತನೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕೇ, ಪವಾರಿತೇ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕೇ ವಾ ಪವಾರಿತೇ ವಾ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇತರಂ ಪಕ್ಖಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ತಸ್ಸ ಞಾತಕೇ ವಾ ಪವಾರಿತೇ ವಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಸ್ಸ, ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ವಾತಿ ಪುರಿಮವಿಕಪ್ಪಾಪೇಕ್ಖಂ। ಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಞಾತಕೇ ವಾ ಪವಾರಿತೇ ವಾ ತಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    637-8. Samaye viññāpentassa anāpattīti yojanā. Ettha ‘‘cīvaraṃ aññātakaappavārita’’nti ānetvā sambandhitabbaṃ, yathāparicchinnakāladvayato aññatarasmiṃ kāle aññātakaappavāritaṃ cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti attho. Ñātake vā pavāriteti etthāpi ‘‘attano’’ti ajjhāhāro, ‘‘samaye’’ti iminā yojetabbaṃ, attano ñātakapavārite asamayepi cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti attho. Aññassatthāyāti ettha ‘‘attano’’ti seso, attano ñātake, pavārite vā viññāpentassa anāpattīti yojanā, aññaṃ bhikkhuṃ nissāya attano ñātake vā pavārite vā cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti. Itaraṃ pakkhaṃ dasseti ‘‘tassa ñātake vā pavārite vā’’ti. Tassāti ‘‘aññassā’’ti vuttassa, ‘‘viññāpentassa anāpattī’’ti iminā yojetabbaṃ. Vāti purimavikappāpekkhaṃ. Yaṃ sandhāya cīvaraṃ viññāpeti, tassa ñātake vā pavārite vā taṃyeva sandhāya cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti.

    ‘‘ಅತ್ತನೋ ವಾ ಧನೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಅನಾಪತ್ತಿಅಙ್ಗಂ ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದಿನೋತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಙ್ಗಯ್ಹತಿ , ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಸುತ್ತಕಪ್ಪಾಸಾದಿಕಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ದತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮತಾಯ ಅಕಪ್ಪಿಯವೋಹಾರೇನ ಯಾಚನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    ‘‘Attano vā dhanenā’’ti vuttaṃ anāpattiaṅgaṃ ummattakādinoti ettha ādi-saddena saṅgayhati , attano santakaṃ suttakappāsādikaṃ kappiyavatthuṃ datvā gaṇhitukāmatāya akappiyavohārena yācantassa ca anāpattīti attho.

    ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Aññātakaviññattikathāvaṇṇanā.

    ೬೩೯. ಅಪ್ಪವಾರಿತಮಞ್ಞಾತಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಗಹಪತಿಂ ವಾ ಗಹಪತಾನಿಂ ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ತತುತ್ತರಿನ್ತಿ ತತೋ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತೋ ಉತ್ತರಿನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ‘‘ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೩) ವುತ್ತತ್ತಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೇನ ಸಾದಿತಬ್ಬಅನ್ತರವಾಸಕಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಮತ್ತೇನ ಅಧಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    639.Appavāritamaññātinti ettha ‘‘gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti idaṃ sāmatthiyā labbhati. Tatuttarinti tato santaruttaraparamato uttarinti gahetabbaṃ, ‘‘santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti (pārā. 523) vuttattā acchinnacīvarena sāditabbaantaravāsakauttarāsaṅgamattena adhikanti attho.

    ‘‘ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೩) ವಚನತೋ ‘‘ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಂ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ? ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ ಮೋಘಪುರಿಸಾ ನ ಮತ್ತಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಬಹುಂ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಥಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೨) ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಗರಹಿತ್ವಾ ಇಮಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ ಹೋತಿ, ತೇನೇವ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾತಿ ತತುತ್ತರಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೪) ಚ ಆಪತ್ತಿಭೇದಸನ್ದಸ್ಸನಟ್ಠಾನೇ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಕಸಞ್ಞೀ ತತುತ್ತರಿ ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೫) ಚ ವುತ್ತಂ। ಯದಿ ಏವಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಯೇವ ‘‘ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ಉಭಯತ್ಥ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಂ, ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಚ ಕಸ್ಮಾ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ? ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ಅವಿಞ್ಞಾಪಿತೇಪಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ದಿಯ್ಯಮಾನಮ್ಪಿ ಅಧಿವಾಸೇನ್ತೇನ ಏವಮೇವ ಸಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ನ ವುತ್ತಂ। ಇಮಸ್ಸೇವ ಚ ಅಧಿಕವಿಞ್ಞಾಪನನಿಸೇಧನತ್ಥಂ ವದನ್ತೇನಾಪಿ ‘‘ತಞ್ಚೇ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಾನೀ ವಾ ಬಹೂಹಿ ಚೀವರೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಸಾದಿತಬ್ಬನಿಯಮಪ್ಪಧಾನಂ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಮಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೇನ ಅತ್ತನಾ ವಾ ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೇನಪಿ ಅವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೇಪಿ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಸಾದಿಯನ್ತೇನಾಪಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತಂ ನಾತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸನ್ಧಾಯ ಭಾಸಿತತ್ಥೋತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ತಕಂ ಞಾಪೇತುಂ ‘‘ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಚರಿಯಾಭಿಸನ್ಧಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।

    ‘‘Tato ce uttari sādiyeyyā’’ti (pārā. 523) vacanato ‘‘sādiyantassā’’ti vattabbaṃ, evaṃ vattabbe ‘‘viññāpentassā’’ti kasmā vuttanti? Acchinnacīvarānaṃ bhikkhūnaṃ chabbaggiyehi bhikkhūhi cīvaraviññāpanavatthusmiṃ ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) chabbaggiye bhikkhū garahitvā imassa sikkhāpadassa paññattattā ‘‘sāditabba’’nti ettha viññāpetabbanti attho hoti, teneva imasmiṃ padabhājane ‘‘tato ce uttari sādiyeyyāti tatuttari viññāpetī’’ti (pārā. 524) ca āpattibhedasandassanaṭṭhāne ‘‘aññātake aññātakasaññī tatuttari cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’ntiādivacanato (pārā. 525) ca vuttaṃ. Yadi evaṃ sikkhāpadeyeva ‘‘sāditabbaṃ, sādiyeyyā’’ti ca ubhayattha ‘‘viññāpetabbaṃ, viññāpeyyā’’ti ca kasmā na vuttanti? Acchinnacīvarabhāvaṃ ñatvā aviññāpitepi abhiharitvā diyyamānampi adhivāsentena evameva sāditabbanti na vuttaṃ. Imasseva ca adhikaviññāpananisedhanatthaṃ vadantenāpi ‘‘tañce aññātako gahapati vā gahapatānī vā bahūhi cīvarehi abhihaṭṭhuṃ pavāreyya, santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti sāditabbaniyamappadhānaṃ vuttaṃ. Tasmā acchinnacīvarena attanā vā taṃ sandhāya aññena vā viññāpentenapi aviññāpentepi diyyamānaṃ sādiyantenāpi santaruttaraparamataṃ nātikkamitabbanti imasmiṃ sikkhāpade sandhāya bhāsitatthoti sallakkhetabbanti ettakaṃ ñāpetuṃ ‘‘sādiyantassā’’ti avatvā ‘‘viññāpentassā’’ti vuttanti ācariyābhisandhi veditabbā.

    ೬೪೦. ಇದಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪನೇ ಚ ಅಧಿವಾಸನೇ ಚ ಉಭಯತ್ಥೇವ ನಿಯಮಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಚೇ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ದ್ವೇ ನಟ್ಠಾನಿ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ। ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೪) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಯಸ್ಸ ತೀಣಿಪಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ದ್ವೇ ವಾ ನಟ್ಠಾನಿ, ಏಕಂ ವಾ ನಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ‘‘ತೇನ ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಕಿಞ್ಚಿಪಿ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಯಸ್ಸ ತೀಣಿಪಿ ಚೀವರಾನಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ಬಹು ಚ ದಿಯ್ಯತಿ, ತೇನ ದ್ವೇಯೇವ ಚೀವರಾನಿ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ದ್ವೇ ಚೀವರಾನಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ। ಏಕಞ್ಚೇ ನಟ್ಠಂ, ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಪಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ ಲದ್ಧನೀಹಾರೇನ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸೇಸಂ ಸಭಾಗಟ್ಠಾನತೋ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನ ಪಞ್ಚಸುಪಿ ನಟ್ಠೇಸು ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಚತೂಸು ನಟ್ಠೇಸು ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ತೀಸು ನಟ್ಠೇಸು ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೨೨-೫೨೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ।

    640. Idāni viññāpane ca adhivāsane ca ubhayattheva niyamaṃ dassetuṃ ‘‘sace tīṇi naṭṭhāni honti, dve sāditabbāni. Dve naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ. Ekaṃ naṭṭhaṃ, na kiñci sāditabba’’nti (pārā. 524) padabhājane vuttavinicchayaṃ dassetumāha ‘‘yassā’’tiādi. ‘‘Yassa tīṇipi naṭṭhāni, dve vā naṭṭhāni, ekaṃ vā naṭṭha’’nti sambandhitvā yathākkamaṃ ‘‘tena dve sāditabbāni, ekaṃ sāditabbaṃ, na kiñcipi sāditabba’’nti yojanā kātabbā. Yassa tīṇipi cīvarāni naṭṭhāni, bahu ca diyyati, tena dveyeva cīvarāni sāditabbāni. Dve cīvarāni naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ. Ekañce naṭṭhaṃ, na sāditabbaṃ, avasiṭṭhaṃ pacchā dhammena samena laddhanīhārena gahetabbanti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sesaṃ sabhāgaṭṭhānato pariyesissatī’’ti. ‘‘Bhikkhuniyā pana pañcasupi naṭṭhesu dve sāditabbāni, catūsu naṭṭhesu ekaṃ sāditabbaṃ, tīsu naṭṭhesu kiñci na sāditabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.522-524) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ೬೪೧-೨. ಸೇಸಕಂ ಆಹರನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏವಮುಪರಿಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಚೀವರಂ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅತಿರೇಕಂ ವತ್ಥಂ ಪಚ್ಚಾಹರಿತ್ವಾ ‘‘ದಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಬಹುಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತಿರೇಕಮ್ಪಿ ತುಮ್ಹೇಯೇವ ಗಣ್ಹಥಾತಿ ದಿನ್ನಂ ಗಣ್ಹತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ನ ಅಚ್ಛಿನ್ನಕಾರಣಾ ದಿನ್ನೇತಿ ಯೋಜನಾ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಭಾವಂ ಅನುದ್ದಿಸ್ಸ ಬಹೂನಂ ಚೀವರಾನಂ ಗಹಣನಿಮಿತ್ತೇನಾಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಮೇವ ‘‘ನ ನಟ್ಠಕಾರಣಾ ದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ದಸ್ಸಿತಮೇವ। ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ತತುತ್ತರಿಚೀವರವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಇಮಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ನ ಗಹಿತಂ।

    641-2. Sesakaṃ āharantassa anāpattīti ñātabbanti yojanā. Evamuparipi yojetabbaṃ. Cīvaraṃ yojetvā atirekaṃ vatthaṃ paccāharitvā ‘‘dassāmī’’ti bahumpi gahetvā gacchantassa anāpattīti attho. Atirekampi tumheyeva gaṇhathāti dinnaṃ gaṇhatopi anāpatti. Na acchinnakāraṇā dinneti yojanā, acchinnacīvarabhāvaṃ anuddissa bahūnaṃ cīvarānaṃ gahaṇanimittenāpi anāpattīti attho. Evameva ‘‘na naṭṭhakāraṇā dentī’’ti idampi dassitameva. Acchinnacīvare nissāya tatuttaricīvaraviññāpanavatthumhi imassa sikkhāpadassa paññattattā anāpattivāre ‘‘aññassatthāyā’’ti na gahitaṃ.

    ತತುತ್ತರಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Tatuttarikathāvaṇṇanā.

    ೬೪೩. ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಯತಾಹೇತೂತಿ ಸುನ್ದರಸ್ಸ ಮಹಗ್ಘಸ್ಸ ಕಾಮತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪನಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ, ‘‘ಕೀದಿಸೇನ ತೇ ಭನ್ತೇ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ‘‘ಆಯತಂ ವಾ ಹೋತು ವಿತ್ಥತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಸಣ್ಹಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೨೯) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತವಿಸಿಟ್ಠಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ ಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸ ಲಾಭಾ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಭವೇತಿ ತಥಾ ಅಪ್ಪವಾರಿತೇನ ಹುತ್ವಾ ಕತೇನ ಅಧಿಕವಿಧಾನೇನ ನಿಪ್ಫನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ಲಾಭಪ್ಪಯೋಗೇನ ದುಕ್ಕಟನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಹೋನ್ತಿ।

    643.Kalyāṇakamyatāhetūti sundarassa mahagghassa kāmataṃ paṭicca cīvare vikappanaṃ āpajjeyyāti yojanā, ‘‘kīdisena te bhante cīvarena attho’’ti pubbe appavārito ‘‘āyataṃ vā hotu vitthataṃ vā appitaṃ vā saṇhaṃ vā’’ti (pārā. 529) padabhājane vuttavisiṭṭhakappaṃ adhikavidhānaṃ karotīti attho. Tassa lābhā nissaggiyaṃ bhaveti tathā appavāritena hutvā katena adhikavidhānena nipphannacīvarassa lābhappayogena dukkaṭanissaggiyapācittiyā honti.

    ೬೪೪. ಮಹಗ್ಘಂ …ಪೇ॰… ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀತಿ ವೀಸತಿಅಗ್ಘನಕಂ ಚೀವರಂ ದಾತುಕಾಮಮ್ಹಿ ಉಪಾಸಕೇ, ‘‘ಅಲಂ ಮಯ್ಹಂ ಏತೇನ, ದಸಗ್ಘನಕಂ ವಾ ಅಪ್ಪಗ್ಘನಕಂ ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ ವದತಿ।

    644.Mahagghaṃ…pe… viññāpetīti vīsatiagghanakaṃ cīvaraṃ dātukāmamhi upāsake, ‘‘alaṃ mayhaṃ etena, dasagghanakaṃ vā appagghanakaṃ vā dehī’’ti vadati.

    ೬೪೫. ‘‘ಞಾತಕೇ ಅಞ್ಞಾತಿಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।

    645. ‘‘Ñātake aññātisaññissā’’ti padacchedo.

    ಪಠಮೋಪಕ್ಖಟಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Paṭhamopakkhaṭakathāvaṇṇanā.

    ೬೪೬. ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಏಕೇನ ಉಪಾಸಕೇನ ಪೀಳಾ ಲದ್ಧಾ, ಇಧ ದ್ವೀಹೀತಿ ಏತ್ತಕಂ ನಾನಾಕರಣಂ। ಸೇಸಂ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಮೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ದುತಿಯೋ…ಪೇ॰… ವಿನಿಚ್ಛಯೋ’’ತಿ। ಉಪಕ್ಖಟಪದೇನ ಲಕ್ಖಿತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉಪಕ್ಖಟಂ, ದುತಿಯಞ್ಚ ತಂ ಉಪಕ್ಖಟಞ್ಚಾತಿ ದುತಿಯೋಪಕ್ಖಟಂ, ತಸ್ಮಿಂ ದುತಿಯೋಪಕ್ಖಟೇ। ಅಸ್ಸಾತಿ ದುತಿಯೋಪಕ್ಖಟಸ್ಸ।

    646. Paṭhamasikkhāpade ekena upāsakena pīḷā laddhā, idha dvīhīti ettakaṃ nānākaraṇaṃ. Sesaṃ paṭhamasikkhāpadasadisamevāti āha ‘‘dutiyo…pe… vinicchayo’’ti. Upakkhaṭapadena lakkhitaṃ sikkhāpadaṃ upakkhaṭaṃ, dutiyañca taṃ upakkhaṭañcāti dutiyopakkhaṭaṃ, tasmiṃ dutiyopakkhaṭe. Assāti dutiyopakkhaṭassa.

    ದುತಿಯೋಪಕ್ಖಟಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Dutiyopakkhaṭakathāvaṇṇanā.

    ೬೪೭. ರಞ್ಞಾ ವಾತಿ ರಾಜತೋ ವಾ। ರಾಜತೋ ಭೋಗ್ಗಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ‘‘ರಾಜಭೋಗ್ಗೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ, ರಾಜತೋ ಭತ್ತವೇತ್ತನಲಾಭಿತೋ ಯತೋ ಕುತೋಚಿ ದಾಯಕಾ ಆಭತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಭಾವತೋ’’ತಿ ಅಜ್ಝಾಹರಿತಬ್ಬಂ। ಇಧ ಉತ್ತರಿಕರಣೀಯಂ ‘‘ತಿಕ್ಖತ್ತು’’ನ್ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ (ವಿ॰ ವಿ॰ ೬೭೧) ವಕ್ಖತಿ।

    647.Raññā vāti rājato vā. Rājato bhoggaṃ bhuñjitabbaṃ assa atthīti ‘‘rājabhoggo’’ti vutto, rājato bhattavettanalābhito yato kutoci dāyakā ābhatanti sambandho. Na ca vaṭṭatīti ettha ‘‘nissaggiyapācittiyabhāvato’’ti ajjhāharitabbaṃ. Idha uttarikaraṇīyaṃ ‘‘tikkhattu’’ntiādigāthāya (vi. vi. 671) vakkhati.

    ೬೪೮. ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನವಸೇನ ಅಧಿಗತರಜತಾದಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನಾಪಿ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ರಜತಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ಧವಲಸಭಾವತಾಯ ರಾಜತೀತಿ ರಜತಂ, ಸಜ್ಝು। ಜಾತಂ ರೂಪಂ ವಣ್ಣಾಯತನಮೇತಸ್ಸಾತಿ ಜಾತರೂಪಂ, ಸುವಣ್ಣಂ। ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮ್ಪಿ। ಅತ್ತನೋ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಪರಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಗಣ್ಹಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    648. Cīvaracetāpannavasena adhigatarajatādi yena kenaci pariyāyenāpi na sāditabbanti dassetumāha ‘‘rajataṃ vā’’tiādi. Dhavalasabhāvatāya rājatīti rajataṃ, sajjhu. Jātaṃ rūpaṃ vaṇṇāyatanametassāti jātarūpaṃ, suvaṇṇaṃ. Kiñcīti appamattakampi. Attano vā atthāya parassa vā atthāya diyyamānaṃ kiñci gaṇhituṃ na vaṭṭatīti yojanā.

    ೬೪೯. ಅತ್ತನೋ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ರೂಪಿಯಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಗಹಣೇ ಆಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಮಾಹ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ, ಗಣಸ್ಸ, ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ಚೇತಿಯಸ್ಸ, ನವಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ। ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ರಜತಂ, ಜಾತರೂಪಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    649. Attano paṭiggahaṇe āpattiyā rūpiyagahaṇasikkhāpade vakkhamānattā aññassa atthāya gahaṇe āpattidassanatthamāha ‘‘aññassatthāyā’’tiādi. Tattha aññassatthāyāti aññassa puggalassa, gaṇassa, saṅghassa, cetiyassa, navakammassa vā atthāya. Niddiṭṭhanti āharitvā ‘‘imaṃ gaṇhathā’’ti vuttaṃ rajataṃ, jātarūpaṃ vā aññaṃ vā yaṃ kiñci nissaggiyadukkaṭavatthuṃ paṭiggaṇhato tassa bhikkhuno dukkaṭaṃ hotīti mahāpaccariyaṃ vuttanti yojanā.

    ೬೫೦-೧. ವುತ್ತಮೇವತ್ಥಂ ಸರೂಪತೋ ವಿಭಾವೇತುಮಾಹ ‘‘ನೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ। ನೇತ್ವಾತಿ ಆನೇತ್ವಾ। ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಭಣ್ಡನ್ತಿ ‘‘ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ವಾ’’ತಿ ಯಥಾವುತ್ತಮೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ। ಇತ್ಥನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನಪ್ಪಕಾರೇನ। ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಕಾರೇನ ವಟ್ಟತಿ ಚಾತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಕತನ್ತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ –

    650-1. Vuttamevatthaṃ sarūpato vibhāvetumāha ‘‘netvā’’tiādi. Netvāti ānetvā. Akappiyaṃ bhaṇḍanti ‘‘rajataṃ jātarūpaṃ vā’’ti yathāvuttameva akappiyabhaṇḍaṃ. Itthanti vakkhamānappakārena. Na ca vaṭṭatīti ettha ca-kārena vaṭṭati cāti anuññātaṃ katanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ –

    ‘‘ಸಚೇ ಪನ ‘ನಯಿದಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೇ ‘ವಡ್ಢಕೀನಂ ವಾ ಕಮ್ಮಕರಾನಂ ವಾ ಹತ್ಥೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕೇವಲಂ ತುಮ್ಹೇ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಂ ಜಾನಾಥಾ’ತಿ ವತ್ವಾ ತೇಸಂ ಹತ್ಥೇ ದತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ಅಥಾಪಿ ‘ಮಮ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಹತ್ಥೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಮಯ್ಹಮೇವ ವಾ ಹತ್ಥೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕೇವಲಂ ತುಮ್ಹೇ ಯಂ ಯಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಂ, ತದತ್ಥಾಯ ಪೇಸೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ ವದತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)।

    ‘‘Sace pana ‘nayidaṃ bhikkhūnaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’ti paṭikkhitte ‘vaḍḍhakīnaṃ vā kammakarānaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe sukatadukkaṭaṃ jānāthā’ti vatvā tesaṃ hatthe datvā pakkamati, vaṭṭati. Athāpi ‘mama manussānaṃ hatthe bhavissati, mayhameva vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe yaṃ yassa dātabbaṃ, tadatthāya peseyyāthā’ti vadati, evampi vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ೬೫೨. ವಿಹಾರಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನವಕಮ್ಮಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ ವುತ್ತಂ।

    652.Vihārassāti ettha ‘‘navakammassā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā vattabbaṃ gāthābandhavasena na vuttaṃ.

    ೬೫೪. ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚತ್ತಾರೋ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾತಿ ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಚೇ ಪನ ಕೋಚಿ ಬಹುಮ್ಪಿ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಂ ಆನೇತ್ವಾ ‘ಇದಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಮ್ಮಿ, ಚತ್ತಾರೋ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಥಾ’ತಿ ವದತಿ, ತಂ ಚೇ ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತಿ, ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇಪಿ ಪರಿಭೋಗೇಪಿ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)। ಏವಂ ಆಭತಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೇ ಯೋ ಕೋಚಿ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ನಯಿದಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಸಚೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಲಾಭನ್ತರಾಯಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಸ್ಸೇವ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯೋ ಹಿ ತಂ ಚೋದೇತಿ, ಸ್ವೇವ ಸಾಪತ್ತಿಕೋ ಹೋತಿ, ತೇನ ಪನ ಏಕೇನ ಬಹೂ ಅನಾಪತ್ತಿಕಾ ಕತಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)। ಇಧ ಸ್ವೇವ ಸಾಪತ್ತಿಕೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿಕೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ। ಇಮಿಸ್ಸಾ ಗಾಥಾಯ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅಲಿಖಿತ್ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೋ’’ತಿ ಚ ಲಿಖನ್ತಿ, ತಂ ನ ಸುನ್ದರಂ। ಇದಾನಿ ದಸ್ಸಿತಅಟ್ಠಕಥಾಪಾಠೇ ‘‘ಸಙ್ಘೋ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಸುನ್ದರೋ।

    654.Rajataṃ jātarūpaṃ vā saṅghassāti ettha ‘‘cattāro paccaye paribhuñjathāti dinna’’nti seso. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana koci bahumpi hiraññasuvaṇṇaṃ ānetvā ‘idaṃ saṅghassa dammi, cattāro paccaye paribhuñjathā’ti vadati, taṃ ce saṅgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Evaṃ ābhataṃ tasmiṃ saṅghe yo koci bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti sace paṭikkhipati, ‘‘ayaṃ saṅghassa lābhantarāyaṃ karotī’’ti vadantasseva āpatti hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti, tena pana ekena bahū anāpattikā katā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Idha sveva sāpattikoti ettha ‘‘dukkaṭāpattikoti vuttaṃ hotī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Imissā gāthāya ‘‘saṅghassā’’ti alikhitvā ‘‘bhikkhuno’’ti ca likhanti, taṃ na sundaraṃ. Idāni dassitaaṭṭhakathāpāṭhe ‘‘saṅgho sampaṭicchatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539) vuttattā ‘‘saṅghassā’’ti pāṭho sundaro.

    ೬೫೫. ತಳಾಕಸ್ಸಾತಿ ವಾಪಿಯಾ। ಸಸ್ಸುಪ್ಪತ್ತಿನಿದಾನತೋ ತಳಾಕಂ ಖೇತ್ತಂ, ತತೋ ತಸ್ಸ ಗಹಣಂ ವಾ ಪರಿಭೋಗೋ ವಾ ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತಳಾಕಸ್ಸ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಕಾರೇನ ಖೇತ್ತವತ್ಥು ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ನ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ಚಕಾರೇನ ವಟ್ಟತಿ ಚಾತಿ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ।

    655.Taḷākassāti vāpiyā. Sassuppattinidānato taḷākaṃ khettaṃ, tato tassa gahaṇaṃ vā paribhogo vā na ca vaṭṭatīti yojanā. Taḷākassa cāti ettha ca-kārena khettavatthu saṅgahitaṃ. Na ca vaṭṭatīti ettha cakārena vaṭṭati cāti dassitaṃ hoti.

    ೬೫೬. ತಂ ಕತಮನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಚತ್ತಾರೋ’’ತಿಆದಿ। ಸಬ್ಬಮ್ಪೀತಿ ತಳಾಕಪೋಕ್ಖರಣಿಖೇತ್ತಾದಿ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ।

    656. Taṃ katamanti āha ‘‘cattāro’’tiādi. Sabbampīti taḷākapokkharaṇikhettādi sabbampi.

    ೬೫೮-೯. ಅಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಭಾಗಸ್ಮಿನ್ತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಕತಸ್ಸ ಕಮ್ಮೇಹಿ ಏತ್ತಕೋ ಭಾಗೋ ದೇಯ್ಯೋ’’ತಿ ಏವಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅನಿಯಮಿತಆಯೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ। ಅಕತಪುಬ್ಬಂ ನವಸಸ್ಸಂ ನಾಮ। ಏತ್ತಕಂ ಭಾಗಂ ದೇಥಾತಿ ಏತ್ತಕಂ ಕಹಾಪಣಭಾಗಂ ದೇಥ। ಉಟ್ಠಾಪೇತೀತಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ।

    658-9.Aparicchinnabhāgasminti ‘‘imasmiṃ bhūmibhāge katassa kammehi ettako bhāgo deyyo’’ti evaṃ pubbe aniyamitaāye bhūmibhāge. Akatapubbaṃ navasassaṃ nāma. Ettakaṃ bhāgaṃ dethāti ettakaṃ kahāpaṇabhāgaṃ detha. Uṭṭhāpetīti uppādeti.

    ‘‘ಕಸಥ ವಪಥಾ’’ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ವಾಚಂ ವತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ವಪಥಾತಿ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೋ ಇಧ ಅವುತ್ತಂ ತಂಕತ್ತುಯೋಗಕಾಲೇ ವುಚ್ಚಮಾನಂ ಅಕಪ್ಪಿಯವಚನನ್ತರಂ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ। ಉಪ್ಪಾದಿತಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೋ ಕಹಾಪಣಂ ಸಮುಚ್ಚಿನೋತಿ। ಸಬ್ಬನ್ತಿ ತಥಾ ಉಪ್ಪಾದಿತಕಹಾಪಣಞ್ಚ ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯವೋಹಾರೇನ ಉಪ್ಪಾದಿತಞ್ಚಾತಿ ಸಬ್ಬಂ।

    ‘‘Kasatha vapathā’’ti akappiyaṃ vācaṃ vatvāti yojanā. Vapathāti cāti ettha ca-saddo idha avuttaṃ taṃkattuyogakāle vuccamānaṃ akappiyavacanantaraṃ samuccinoti. Uppāditañcāti ettha ca-saddo kahāpaṇaṃ samuccinoti. Sabbanti tathā uppāditakahāpaṇañca evaṃ akappiyavohārena uppāditañcāti sabbaṃ.

    ೬೬೦. ಕಸಥಾದಿಕಂ ವಚನಂ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಏತ್ತಿಕಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಏತ್ತಕೋ ನಾಮ ಭಾಗೋ’’ತಿ ಭೂಮಿಂ ಯೋ ಚ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತಿ, ತಸ್ಸೇವೇತಮಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಚ-ಸದ್ದೋ ‘‘ಯೋ ಪನಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನಪುಗ್ಗಲನ್ತರಾಪೇಕ್ಖೋ।

    660. Kasathādikaṃ vacanaṃ avatvā ‘‘ettikāya bhūmiyā ettako nāma bhāgo’’ti bhūmiṃ yo ca patiṭṭhāpeti, tassevetamakappiyanti vakkhamānena yojetabbaṃ. Ca-saddo ‘‘yo panā’’ti vakkhamānapuggalantarāpekkho.

    ೬೬೧-೨. ಭೂಮಿಯಾ ಸಯಮೇವ ಪಮಾಣಸ್ಸ ಜಾನನತ್ಥಂ ತೂತಿ ಯೋಜನಾ, ‘‘ಏತ್ತಕೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸಸ್ಸಂ ಕತಂ, ಏತ್ತಕಂ ನಾಮ ಭಾಗಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಕಸಕೇಹಿ ವುತ್ತೇ ತೇಸಂ ವಚನಂ ಅಸದ್ದಹಿತ್ವಾ ಸಯಮೇವ ಖೇತ್ತಭೂಮಿಯಾ ಪಮಾಣಂ ಞಾತುಕಾಮತಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತು-ಸದ್ದೋ ಇಮಮೇವ ವಿಸೇಸಂ ಜೋತೇತಿ। ಯೋ ಪನ ಮಿನಾತಿ, ತಸ್ಸೇವೇತಮಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ರಜ್ಜುಯಾಪಿ ಚ ದಣ್ಡೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಾದೇನಾಪಿ ಮಿನಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ರಕ್ಖತೀ’’ತಿಆದಿಕಿರಿಯಾಪದೇಹಿಪಿ ಏವಮೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।

    661-2. Bhūmiyā sayameva pamāṇassa jānanatthaṃ tūti yojanā, ‘‘ettake bhūmibhāge amhehi sassaṃ kataṃ, ettakaṃ nāma bhāgaṃ gaṇhathā’’ti kasakehi vutte tesaṃ vacanaṃ asaddahitvā sayameva khettabhūmiyā pamāṇaṃ ñātukāmatāyāti attho. Tu-saddo imameva visesaṃ joteti. Yo pana mināti, tassevetamakappiyanti vakkhamānena yojetabbaṃ. Rajjuyāpi ca daṇḍenāti ettha pādenāpi minituṃ na vaṭṭatīti vadanti. ‘‘Rakkhatī’’tiādikiriyāpadehipi evameva yojetabbaṃ.

    ಖಲೇ ಠತ್ವಾ ರಕ್ಖತೀತಿ ಧಞ್ಞಕರಣೇ ಠತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇ ಗಣ್ಹಿತುಂ ಅದತ್ವಾ ಪಾಲೇತಿ। ಕಥಂ ರಕ್ಖಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಕಥಂ ರಕ್ಖಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ? ತಂ ಪನ ವೀಹಿಂ ‘‘ಇದಂ ವಾ ಏತ್ತಕಂ ವಾ ಮಾ ಗಣ್ಹ, ಇದಂ ಗಹೇತುಂ ನ ಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಇತೋ ಅಪನೇಹಿ, ಇಧ ಪುಞ್ಜಂ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ವಾ ಏವಮಾದಿನಾ ಪಯೋಗೇನ ಚೇ ರಕ್ಖತಿ, ತಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ। ಸಚೇ ‘‘ಮಯಿ ಠಿತೇ ರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ರಕ್ಖತಿ, ಗಣ್ಹನ್ತೇ ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಭಣತಿ, ವಟ್ಟತಿ। ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ದ್ವಾರಂ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ರಕ್ಖನ್ತೇನ ವಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಹಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ ‘‘ಥೇನೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೇ ಸತಿ ಏತಂ ಭೋ ಪವತ್ತಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕಿಂ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪಟಿಪುಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ವದನ್ತೀ’’ತಿ। ನೀಹರಾಪೇತೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಸಚೇ ಪರಿಯಾಯೇನ ವದತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ತಸ್ಸೇವೇತಮಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಇದಂ ಖೇತ್ತಮಿನನಾದಿಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಲದ್ಧಬ್ಬತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಿನವುಪ್ಪಾದಿತಸ್ಸ ಅಭಾವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ದ್ವೀಸು ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ।

    Khaleṭhatvā rakkhatīti dhaññakaraṇe ṭhatvā aññe gaṇhituṃ adatvā pāleti. Kathaṃ rakkhituṃ vaṭṭati, kathaṃ rakkhituṃ na vaṭṭatīti? Taṃ pana vīhiṃ ‘‘idaṃ vā ettakaṃ vā mā gaṇha, idaṃ gahetuṃ na labbhatī’’ti vā ‘‘ito apanehi, idha puñjaṃ karohī’’ti vā evamādinā payogena ce rakkhati, taṃ akappiyaṃ. Sace ‘‘mayi ṭhite rakkhitaṃ hotī’’ti rakkhati, gaṇhante vā passitvā ‘‘kiṃ karothā’’ti bhaṇati, vaṭṭati. Rūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpade dvāraṃ pidahitvā rakkhantena vasitabbanti hi vuttanti gaṇṭhipade vuttanayena veditabbo. Aññasmimpi gaṇṭhipade vuttaṃ ‘‘thenetvā gaṇhante sati etaṃ bho pavattiṃ bhikkhusaṅghassa kiṃ ārocessāmīti paṭipucchituṃ vaṭṭatīti vadantī’’ti. Nīharāpetīti etthāpi sace pariyāyena vadati, vaṭṭatīti vadanti. Tassevetamakappiyanti idaṃ khettaminanādiṃ karontena laddhabbato aññassa abhinavuppāditassa abhāvā aññesaṃ vaṭṭatīti dvīsu gaṇṭhipadesu vuttaṃ.

    ೬೬೩. ‘‘ಏತ್ತಕೇಹಿ ವೀಹೀಹಿ ಇದಂ ಆಹರಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಸಚೇ ಆಹರನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ‘‘ತಸ್ಸೇವೇತಮಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಧಞ್ಞಸ್ಸ ವಿಚಾರಿತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಸ್ಸೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಧಞ್ಞಸ್ಸ ವಿಚಾರಿತತ್ತಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)।

    663. ‘‘Ettakehi vīhīhi idaṃ āharathā’’ti vuttā sace āharantīti yojanā. Ettha ‘‘tassevetamakappiya’’nti idaṃ dhaññassa vicāritattā vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tasseva akappiyaṃ. Kasmā? Dhaññassa vicāritattā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ೬೬೪. ಹಿರಞ್ಞೇನಾತಿ ಕಹಾಪಣೇನ। ‘‘ತಮಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಕಹಾಪಣಾನಂ ವಿಚಾರಿತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಂ। ಕಸ್ಮಾ? ಕಹಾಪಣಾನಂ ವಿಚಾರಿತತ್ತಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)।

    664.Hiraññenāti kahāpaṇena. ‘‘Tamakappiya’’nti idaṃ kahāpaṇānaṃ vicāritattā vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbesaṃ akappiyaṃ. Kasmā? Kahāpaṇānaṃ vicāritattā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ೬೬೫. ಪೇಸಕಾರಕದಾಸಂ ವಾತಿ ಪೇಸಕಾರಕಸಙ್ಖಾತಂ ದಾಸಂ ವಾ, ಪೇಸಕಾರೋ ತನ್ತವಾಯೋ। ಆರಾಮಿಕಾನಂ ನಾಮೇನ ದೇನ್ತೇತಿ ‘‘ಆರಾಮಿಕಂ ದಮ್ಮಿ, ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದೇನ್ತೇ।

    665.Pesakārakadāsaṃ vāti pesakārakasaṅkhātaṃ dāsaṃ vā, pesakāro tantavāyo. Ārāmikānaṃ nāmena denteti ‘‘ārāmikaṃ dammi, veyyāvaccakaraṃ dammī’’tiādinā nayena dente.

    ೬೬೬. ಖೀರಂ ದಧಿ ತಕ್ಕಂ ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತನ್ತಿ ಪಞ್ಚಗೋರಸಾ।

    666. Khīraṃ dadhi takkaṃ sappi navanītanti pañcagorasā.

    ೬೬೭. ಅಜಿಕಾದೀಸೂತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಹಿಸಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ।

    667.Ajikādīsūti ādi-saddena mahisaṃ saṅgaṇhāti.

    ೬೬೯. ಪಟಿಸಿದ್ಧೇಪೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೇಪಿ। ಮೂಲಂ ದತ್ವಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಮೂಲಂ ದತ್ವಾ। ಕುಕ್ಕುಟಾದಯೋ ಪನ ‘‘ಸುಖೇನ ವಸನ್ತೂ’’ತಿ ಅರಞ್ಞೇಯೇವ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಕುಕ್ಕುಟಸೂಕರೇ ‘ಸುಖಂ ಜೀವನ್ತೂ’ತಿ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೩೮-೫೩೯)। ಸೂಕರಮಯೂರಾದೀಸುಪಿ ಲದ್ಧೇಸು ತೇಸಂ ಅನುರೂಪೇಯೇವ ವಿಸಯೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಬ್ಬಾ।

    669.Paṭisiddhepīti paṭikkhittepi. Mūlaṃ datvāti kappiyabhaṇḍamūlaṃ datvā. Kukkuṭādayo pana ‘‘sukhena vasantū’’ti araññeyeva vissajjetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kukkuṭasūkare ‘sukhaṃ jīvantū’ti araññe vissajjetuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Sūkaramayūrādīsupi laddhesu tesaṃ anurūpeyeva visaye vissajjetabbā.

    ೬೭೧. ‘‘ತಿಕ್ಖತ್ತು’’ನ್ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ಕೋ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ? ‘‘ರಞ್ಞಾ ವಾ ರಾಜಭೋಗ್ಗೇನಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ಸಙ್ಗಹಿತನಯೇನ ರಾಜರಾಜಾಮಚ್ಚಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಾದೀಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನೇನ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಚೀವರೇನ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಂ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಸಙ್ಖಾತಂ ಚೀವರಮೂಲಂ ದತ್ವಾ ಪಹಿತದೂತೇನ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಖೋ ಭನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತಂ, ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯಸ್ಮಾ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ಯದಿ ವುಚ್ಚೇಯ್ಯ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ ಆವುಸೋ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ, ಚೀವರಞ್ಚ ಖೋ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ ಕಾಲೇನ ಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಚೇ ತೇನ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನಾಯಸ್ಮತೋ ಕೋಚಿ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ‘‘ಏಸೋ ಖೋ ಆವುಸೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ’’ತಿ ಆರಾಮಿಕೇ ವಾ ಉಪಾಸಕೇ ವಾ ದಸ್ಸಿತೇ ಯದಿ ಸೋ ತಸ್ಸ ಅತ್ತನಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ಇಮಿನಾ ಚೀವರಂ ಚೇತಾಪೇತ್ವಾ ಅಚ್ಛಾದೇಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಯಂ ಖೋ ಭನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರಂ ನಿದ್ದಿಸಿ, ಸಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ಮಯಾ, ಉಪಸಙ್ಕಮತು ಆಯಸ್ಮಾ ಕಾಲೇನ, ಚೀವರೇನ ತಂ ಅಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಯದಿ ವದೇಯ್ಯ, ತೇನ ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಭಗವತಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹಾತಿ ಅಯಮಿಮಿಸ್ಸಾ ಗಾಥಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।

    671. ‘‘Tikkhattu’’ntiādigāthāya ko sambandho? ‘‘Raññā vā rājabhoggenā’’tiādigāthāya saṅgahitanayena rājarājāmaccabrāhmaṇagahapatādīsu yena kenaci attanā vā cīvaracetāpannena cīvaraṃ cetāpetvā ‘‘itthannāmaṃ bhikkhuṃ cīvarena acchādehī’’ti vatvā taṃ cīvaracetāpannasaṅkhātaṃ cīvaramūlaṃ datvā pahitadūtena vā bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘idaṃ kho bhante āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhataṃ, paṭiggaṇhātu āyasmā cīvaracetāpanna’’nti yadi vucceyya, bhikkhunā ‘‘na kho mayaṃ āvuso cīvaracetāpannaṃ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṃ paṭiggaṇhāma kālena kappiya’’nti vutte sace tena ‘‘atthi panāyasmato koci veyyāvaccakaro’’ti vutte cīvaratthikena bhikkhunā ‘‘eso kho āvuso bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti ārāmike vā upāsake vā dassite yadi so tassa attanā āharitvā ‘‘imassa bhikkhuno cīvarena atthe sati iminā cīvaraṃ cetāpetvā acchādehī’’ti vatvā taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘yaṃ kho bhante āyasmā veyyāvaccakaraṃ niddisi, saññatto so mayā, upasaṅkamatu āyasmā kālena, cīvarena taṃ acchādessatī’’ti yadi vadeyya, tena cīvaratthikena bhikkhunā kiṃ kātabbanti bhagavatā vuttanti āhāti ayamimissā gāthāya sambandho.

    ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಚೀವರತ್ಥಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖವೇ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವೇಯ್ಯಾವಚ್ಚಕರೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ ಸಾರೇತಬ್ಬೋ ‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ ಆವುಸೋ ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ವುತ್ತಾ।

    Tikkhattuṃ codanā vuttāti ‘‘cīvaratthikena bhikkhave bhikkhunā veyyāvaccakaro upasaṅkamitvā dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo ‘attho me āvuso cīvarenā’’ti tikkhattuṃ codanā kātabbāti vuttā.

    ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾನಮಬ್ರವೀತಿ ‘‘ದ್ವತ್ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದಯಮಾನೋ ಸಾರಯಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಚೇತಂ ಕುಸಲಂ, ನೋ ಚೇ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಯ್ಯ, ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೩೮) ವುತ್ತತ್ತಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ ಆವುಸೋ ಚೀವರೇನಾ’’ತಿ ಕತಾಯ ಚೋದನಾಯ ನ ನಿಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ತೇನ ಪುನ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ನ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿತಬ್ಬಂ, ನ ಆಮಿಸಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಧಮ್ಮೋ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೩೯) ವಚನತೋ ಠಾನಭಞ್ಜನಕಂ ನಿಸಜ್ಜಾದಿಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಕತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಕಾರಣಂ ಆಗತೋಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ‘‘ಜಾನಾಹಿ , ಆವುಸೋ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮತ್ತಂ ವತ್ವಾ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾನಂ ಸದ್ಧಮ್ಮವರಚಕ್ಕವತ್ತಿನಾ ಭಗವತಾ ದೇಸಿತನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    Chakkhattuṃ ṭhānamabravīti ‘‘dvattikkhattuṃ codayamāno sārayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeyya, iccetaṃ kusalaṃ, no ce abhinipphādeyya, catukkhattuṃ pañcakkhattuṃ chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabba’’nti (pārā. 538) vuttattā tikkhattuṃ upasaṅkamitvā ‘‘attho me āvuso cīvarenā’’ti katāya codanāya na nippajjeyya, tena puna gantvā yaṃ kiñci avatvā ‘‘na āsane nisīditabbaṃ, na āmisaṃ paṭiggahetabbaṃ, na dhammo bhāsitabbo’’ti (pārā. 539) vacanato ṭhānabhañjanakaṃ nisajjādiṃ kiñci akatvā ‘‘kiṃ kāraṇaṃ āgatosī’’ti pucchite ‘‘jānāhi , āvuso’’ti ettakamattaṃ vatvā ukkaṭṭhaparicchedena chakkhattuṃ ṭhānaṃ saddhammavaracakkavattinā bhagavatā desitanti vuttaṃ hoti.

    ಯದಿ ಚೋದೇತಿಯೇವಾತಿ ಸಚೇ ಠಾನಂ ಅಕತ್ವಾ ಚೋದನಾಮತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ಛ ಅಬ್ರವೀತಿ ಯೋಜನಾ, ‘‘ಚೋದನಾ’’ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯತೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತ್ವಾ ಸಕಿಮ್ಪಿ ನ ಠಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    Yadi codetiyevāti sace ṭhānaṃ akatvā codanāmattaṃ karoti, cha abravīti yojanā, ‘‘codanā’’ti sāmatthiyato labbhati, chakkhattuṃ codetvā sakimpi na ṭhātabbanti vuttaṃ hoti.

    ಛಚೋದನಂ ಅಕತ್ವಾ ಯೋ ಠಾನಮೇವ ಕರೋತಿ, ತೇನ ಕತಿ ಠಾನಾನಿ ಕಾತಬ್ಬಾನೀತಿ ಆಹ ‘‘ಚೋದನಾದಿಗುಣಾ ಠಿತೀ’’ತಿ, ‘‘ಕಾತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ‘‘ಅಬ್ರವೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ, ‘‘ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತ್ವಾ ಚತುಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಪಞ್ಚಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತ್ವಾ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಠಾತಬ್ಬಂ, ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದೇತ್ವಾ ನ ಠಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೩೯) ವಚನತೋ, ‘‘ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೩೯) ವಚನತೋ ಚ ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಚೋದನಾಯ ದಿಗುಣಾ ದ್ವಾದಸಕ್ಖತ್ತುಕಾ ಠಿತಿ ಹೋತೀತಿ ಸಿದ್ಧತ್ತಾ ಚೋದನಮೇವ ಅಕತ್ವಾ ಠಾನಮತ್ತಮೇವ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ದ್ವಾದಸಕ್ಖತ್ತುಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಠಾತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತತೋ ಪರಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಏತ್ತಕೇನೇವ ನಿವತ್ತೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಞಾಪೇನ್ತೋ ‘‘ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಾಯಮಮಾನೋ ತಂ ಚೀವರಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೩೯) ವುತ್ತನಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।

    Chacodanaṃ akatvā yo ṭhānameva karoti, tena kati ṭhānāni kātabbānīti āha ‘‘codanādiguṇā ṭhitī’’ti, ‘‘kātabbā’’ti seso, ‘‘abravī’’ti iminā yojetabbaṃ, ‘‘catukkhattuṃ codetvā catukkhattuṃ ṭhātabbaṃ, pañcakkhattuṃ codetvā dvikkhattuṃ ṭhātabbaṃ, chakkhattuṃ codetvā na ṭhātabba’’nti (pārā. 539) vacanato, ‘‘chakkhattuparama’’nti (pārā. 539) vacanato ca chakkhattuṃ codanāya diguṇā dvādasakkhattukā ṭhiti hotīti siddhattā codanameva akatvā ṭhānamattameva karontassa dvādasakkhattuṃ vuttanayena ṭhātabbamevāti vuttaṃ hoti. Tato paraṃ kātabbaṃ adassetvā ettakeneva nivattetabbanti ñāpento ‘‘tato ce uttari vāyamamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiya’’nti (pārā. 539) vuttanayā āpatti hotīti dasseti.

    ೬೭೨. ‘‘ಅಚೋದೇತ್ವಾ ಲದ್ಧೇ’’ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ ‘‘ಅಟ್ಠತ್ವಾ ಲದ್ಧೇ’’ತಿ ಚ ಗಯ್ಹಮಾನತ್ತಾ।

    672.‘‘Acodetvā laddhe’’ti idaṃ upalakkhaṇaṃ ‘‘aṭṭhatvā laddhe’’ti ca gayhamānattā.

    ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Rājasikkhāpadakathāvaṇṇanā.

    ಚೀವರವಗ್ಗೋ ಪಠಮೋ।

    Cīvaravaggo paṭhamo.

    ೬೭೩. ‘‘ಏಕೇನಾಪೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ಪನ ದ್ವೀಹಿ, ಬಹೂಹಿ ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ವಾತೇನ ಆಹಟೇನಾಪಿ ಕೋಸಿಯಂಸುನಾ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ। ಸನ್ಥತನ್ತಿ ‘‘ಸನ್ಥತಂ ನಾಮ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತಂ ಹೋತಿ ಅವಾಯಿಮ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೪) ಪದಭಾಜನೇ ಚ ‘‘ಸಮೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ಕೋಸಿಯಂಸೂನಿ ಉಪರೂಪರಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕಞ್ಜಿಕಾದೀಹಿ ಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಕತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೪೨) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ಚ ವುತ್ತಸರೂಪಂ ಕಞ್ಜಿಕಂ ಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಕೋಸಿಯಂಸೂನಿ ಅತ್ಥರಿತ್ವಾ ಯಾವ ಬಹಲಮಿಚ್ಛತಿ, ತಾವ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ನಿಸೀದನನಿಪಜ್ಜನಾದಿಅತ್ಥಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಸನ್ಥತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೋಸಿಯಂಸುನಾತಿ ಕೋಸಿಯಕಿಮಿಕೋಸಿಯಸ್ಸ ಇದನ್ತಿ ಕೋಸಿಯಂ, ಸುತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ಅಂಸು, ತೇನ ಕೋಸಿಯಂಸುನಾತಿ ಅತ್ಥೋ । ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತ್ತಾ ‘‘ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಏಕೇನಾಪಿ ಕೋಸಿಯಂಸುನಾ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೪)। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಪರತ್ಥಾಯ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ।

    673.‘‘Ekenāpī’’ti iminā kiṃ pana dvīhi, bahūhi vāti vuttaṃ hoti. Missetvāti antamaso vātena āhaṭenāpi kosiyaṃsunā missetvā. Santhatanti ‘‘santhataṃ nāma santharitvā kataṃ hoti avāyima’’nti (pārā. 544) padabhājane ca ‘‘same bhūmibhāge kosiyaṃsūni uparūpari santharitvā kañjikādīhi siñcitvā kataṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.542) aṭṭhakathāya ca vuttasarūpaṃ kañjikaṃ siñcitvā kosiyaṃsūni attharitvā yāva bahalamicchati, tāva vaḍḍhetvā nisīdananipajjanādiatthaṃ kātabbaṃ santhatanti attho. Kosiyaṃsunāti kosiyakimikosiyassa idanti kosiyaṃ, suttaṃ, tassa suttassa aṃsu, tena kosiyaṃsunāti attho . Kārāpentassāti upalakkhaṇattā ‘‘karontassā’’tipi gahetabbaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘kārāpeyyāti ekenāpi kosiyaṃsunā missetvā karoti vā kārāpeti vā’’ti (pārā. 544). Tenevāha ‘‘paratthāya karontassa kārāpentassā’’ti.

    ೬೭೫. ಭೂಮತ್ಥರಣನ್ತಿ ಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ಛವಿರಕ್ಖನತ್ಥಾಯ ಅತ್ಥರಿತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥರಣಂ। ಭಿಸಿ ನಾಮ ಮಞ್ಚಭಿಸಿ, ಪೀಠಭಿಸೀತಿ ದ್ವಯಂ। ಬಿಬ್ಬೋಹನಂ ಉಪಧಾನಂ।

    675.Bhūmattharaṇanti parikammakatāya bhūmiyā chavirakkhanatthāya attharitabbaṃ attharaṇaṃ. Bhisi nāma mañcabhisi, pīṭhabhisīti dvayaṃ. Bibbohanaṃ upadhānaṃ.

    ಕೋಸಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Kosiyakathāvaṇṇanā.

    ೬೭೬. ಕಾಳಕೇಳಕಲೋಮಾನನ್ತಿ ‘‘ಕಾಳಕಂ ನಾಮ ದ್ವೇ ಕಾಳಕಾನಿ ಜಾತಿಯಾ ಕಾಳಕಂ ವಾ ರಜನಕಾಳಕಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೪೯) ವಚನತೋ ಏವಂ ಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ। ಸುದ್ಧಾನನ್ತಿ ಇತರವಣ್ಣೇಹಿ ಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ಅಮಿಸ್ಸಾನಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನನ್ತಿ ಸುದ್ಧಾನಂ ಕಾಳಕಾನಂ, ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಮಿಸ್ಸಿತಕಾಳಕಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೪೭)। ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಚ ಕಾರಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ‘‘ಕಾರಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ’’ತಿ। ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ಆಹ।

    676.Kāḷakeḷakalomānanti ‘‘kāḷakaṃ nāma dve kāḷakāni jātiyā kāḷakaṃ vā rajanakāḷakaṃ vā’’ti (pārā. 549) vacanato evaṃ kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ. Suddhānanti itaravaṇṇehi eḷakalomehi amissānaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘suddhakāḷakānanti suddhānaṃ kāḷakānaṃ, aññehi amissitakāḷakānanti attho’’ti (pārā. aṭṭha. 2.547). Kareyyāti karontassa ca kārāpentassa cāti vuttaṃ hoti. Yathāha ‘‘kārāpeyyāti karoti vā kārāpeti vā’’ti. Āpatti hotīti ‘‘payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiya’’nti pāḷiyaṃ vuttaṃ pubbapayogadukkaṭañca nissaggiyapācittiyañca āha.

    ಸುದ್ಧಕಾಳಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Suddhakāḷakakathāvaṇṇanā.

    ೬೭೭. ಓದಾತಂ ತುಲಂ ವಾ ಬಹುಂ ವಾ ಸಬ್ಬಮೇವ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಪಿಲಮ್ಪಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏವಮೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಮೇವ ವಾತಿ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಮೇವ ವಾ ಲೋಮಂ। ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಕಾರತೋ ಲಬ್ಭತಿ। ‘‘ನವ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಸಾಮತ್ಥಿಯೇನ ಲಬ್ಭತಿ, ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ‘‘ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕಪಿಲಮ್ಪಿ ವಾತಿ ವಾಕಾರೇನ ಪಕಾರನ್ತರೇನಾಪಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ? ‘‘ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಯಮಾನೇನ ದ್ವೇ ಭಾಗಾ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಆದಾತಬ್ಬಾ ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೩) ಮಾತಿಕಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಪ್ಪಕಾರೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।

    677. Odātaṃ tulaṃ vā bahuṃ vā sabbameva vā gahetvānāti yojanā. Kapilampi vāti etthāpi evameva yojetabbaṃ. Ettha sabbameva vāti santhatassa gahetabbaṃ sabbameva vā lomaṃ. Karontassāti ettha ‘‘santhata’’nti adhikārato labbhati. ‘‘Nava’’nti idaṃ ‘‘karontassā’’ti padasāmatthiyena labbhati, navaṃ santhataṃ karontassāti attho, ‘‘anāpattī’’ti iminā sambandho. Kapilampi vāti vākārena pakārantarenāpi karontassa anāpattiṃ saṅgaṇhāti. Seyyathidaṃ? ‘‘Navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārayamānena dve bhāgā suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ ādātabbā tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyāna’’nti (pārā. 553) mātikāya anuññātappakāro veditabbo.

    ಏತ್ಥ ‘‘ಓದಾತಂ ಕಪಿಲಮ್ಪಿ ವಾ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ‘‘ಬಹುಂ ವಾ’’ತಿ ವಿಸೇಸನೇನ ಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಯಥಾವುತ್ತಭಾಗದ್ವಯತೋ ಅಧಿಕಂ ಏಳಕಲೋಮಮ್ಪಿ ನ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ ಕೇವಲಾನಂ ಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಅಗ್ಗಹೇತಬ್ಬತಾಯ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನೇವ ವುತ್ತತ್ತಾ। ‘‘ಸಬ್ಬಮೇವ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ಪುರಿಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಿಯ ಇಮೇ ಓದಾತಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಕೇವಲಾ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಾ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸಿತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಏವಂ ಅಕತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ಪಕಾರೇನ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ।

    Ettha ‘‘odātaṃ kapilampi vā’’ti etassa ‘‘bahuṃ vā’’ti visesanena kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ yathāvuttabhāgadvayato adhikaṃ eḷakalomampi na gahetabbanti dīpeti kevalānaṃ kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ aggahetabbatāya paṭhamasikkhāpadeneva vuttattā. ‘‘Sabbameva vā’’ti imināpi purimasikkhāpade viya ime odātādayo sabbe kevalā na gahetabbā na hontīti dassitaṃ hoti. ‘‘Anāpattī’’ti iminā evaṃ akatvā aññena pakārena karontassa āpatti hotīti byatirekato dīpitaṃ hoti.

    ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ? ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಅನಾದಾ ಚೇ ಭಿಕ್ಖು ದ್ವೇ ಭಾಗೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇಯ್ಯ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ। ಯತ್ತಕಪ್ಪಮಾಣೇಹಿ ಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ನವಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾತುಕಾಮೋ ಹೋತಿ, ತೇ ಲೋಮೇ ಚತುಭಾಗಂ ತುಲಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತುಲೇ ವಾ ಊನೇ ವಾ ಕಾಳಕಲೋಮೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಂ ತುಲಂ ಓದಾತೇಹಿ ವಾ ಏಕಂ ತುಲಂ ಗೋಚರಿಯೇಹಿ ವಾ ಕಾಳಕೇಹಿ ವಾ ಊನೇ ಕತ್ವಾ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಅಧಿಕೇ ವಾ ಕತ್ವಾ ಕಾಳಕಲೋಮೇ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ದ್ವೀಸು ಏಕಂ ವಾ ದ್ವೇ ಏವ ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಾತುಞ್ಚ ಕಾರಾಪೇತುಞ್ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ । ಏವಂ ಅನಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನೇನ ಸಬ್ಬೋಪಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದತ್ಥೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।

    Seyyathidaṃ? Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘anādā ce bhikkhu dve bhāge suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyānaṃ navaṃ santhataṃ kārāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti. Yattakappamāṇehi eḷakalomehi navaṃ santhataṃ kātukāmo hoti, te lome catubhāgaṃ tulayitvā dve tule vā ūne vā kāḷakalome gahetvā ekaṃ tulaṃ odātehi vā ekaṃ tulaṃ gocariyehi vā kāḷakehi vā ūne katvā dvīhipi adhike vā katvā kāḷakalome vajjetvā dvīsu ekaṃ vā dve eva vā gahetvā kātuñca kārāpetuñca vaṭṭatīti vuttaṃ hoti . Evaṃ anāpattidassanena sabbopi sikkhāpadattho saṅgahitoti daṭṭhabbo.

    ೬೭೮. ‘‘ಅನುಕ್ಕಮೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಇಮಮೇವ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪುರಿಮಾನನ್ತರಂ ವುತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದದ್ವಯಞ್ಚ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ। ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಲದ್ಧಾನಿಪೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅಪೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೫) ವುತ್ತದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಚೀವರಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೬೮) ಪಠಮನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಇಹಾಪಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸನ್ಥತಂ ಅನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಹಕಾರಕೇಹಿ ಪೇಯ್ಯಾಲವಸೇನ ಸಂಖಿತ್ತಂ ತಂ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚಾತಿ ಇದಂ ದ್ವಯಂ ಸಙ್ಗಹಿತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।

    678.‘‘Anukkamenā’’ti iminā imameva aggahetvā purimānantaraṃ vuttasikkhāpadadvayañca gahetabbanti dīpeti. Nissajjitvā laddhānipīti yojanā. ‘‘Apī’’ti iminā ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 555) vuttadukkaṭañca ‘‘nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 468) paṭhamanissaggiyasikkhāpade vuttanayena ihāpi ‘‘nissaggiyaṃ santhataṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti vuttampi dhammasaṅgahakārakehi peyyālavasena saṃkhittaṃ taṃ dukkaṭañcāti idaṃ dvayaṃ saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ.

    ೬೭೯. ತತಿಯಂ ತು ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಇದಂ ತತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪನ ‘‘ದ್ವೇ ಭಾಗಾ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೪) ವುತ್ತನಯೇನ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಕಾಳಕಾನಂ ಅತಿರೇಕಗ್ಗಹಣವಸೇನ ಅನನುಞ್ಞಾತಪ್ಪಕಾರೇನ ಕರಣತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ನಾಮ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಆದಾಯ ಚ ಅನಾದಾಯ ಚ ಕರಣತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೫೨)।

    679.Tatiyaṃ tu kriyākriyanti idaṃ tatiyasikkhāpadaṃ pana ‘‘dve bhāgā suddhakāḷakāna’’ntiādinā (pārā. 554) vuttanayena aggahetvā kāḷakānaṃ atirekaggahaṇavasena ananuññātappakārena karaṇato kiriyākiriyaṃ nāma. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ādāya ca anādāya ca karaṇato kiriyākiriya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.552).

    ದ್ವೇಭಾಗಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Dvebhāgakathāvaṇṇanā.

    ೬೮೦. ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಓರೇನಾತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ಕತದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪರಿ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಬ್ಭನ್ತರೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹೋತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತೀತಿ ಛಬ್ಬಸ್ಸನ್ತರೇ ಕತಸನ್ಥತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತಿ, ಕಾರಕಸ್ಸ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಂ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಸನ್ಥತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತುಂ ಅಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ‘‘ಅಹಂ ಭನ್ತೇ ಗಿಲಾನೋ ನ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಸನ್ಥತಂ ಆದಾಯ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ, ಸೋಹಂ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘಂ ಸನ್ಥತಸಮ್ಮುತಿಂ ಯಾಚಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೯) ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸಜ್ಜ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಯಾಚಿತೇ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಗತಟ್ಠಾನೇ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಂ ಅನ್ತೋಪಿ ಸನ್ಥತಂ ಕಾತುಂ ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನಸಮ್ಮುತಿಂ ವಿನಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    680.Channaṃvassānaṃ orenāti pubbe santhatassa katadivasato paṭṭhāya upari channaṃ vassānaṃ abbhantareti attho. Hoti nissaggiyāpattīti chabbassantare katasanthataṃ nissaggiyaṃ hoti, kārakassa ca pācittiyaṃ hotīti attho. Bhikkhusammutiṃ ṭhapetvāti santhataṃ gahetvā addhānamaggaṃ paṭipajjituṃ asamatthassa gilānassa ‘‘ahaṃ bhante gilāno na sakkomi santhataṃ ādāya pakkamituṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ santhatasammutiṃ yācāmī’’ti (pārā. 559) saṅghamajjhe nisajja añjaliṃ paggahetvā tikkhattuṃ yācite ñattidutiyāya kammavācāya gataṭṭhāne chabbassānaṃ antopi santhataṃ kātuṃ saṅghena dinnasammutiṃ vināti attho.

    ೬೮೨. ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯದಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ, ತದಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಛಬ್ಬಸ್ಸೇಸು ಪರಿಪುಣ್ಣೇಸು ಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯದಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ತದಾ ಸನ್ಥತಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೫೭)। ತದುದ್ಧಮ್ಪೀತಿ ಛಬ್ಬಸ್ಸತೋ ಉಪರಿಪಿ। ವಿತಾನೇತಿ ವಿತಾನನಿಮಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ಸಾಣಿಪಾಕಾರೇತಿ ಪಾಕಾರಸದಿಸತಿರೋಕರಣೀಯನಿಮಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕತೇಪಿ ಚಾತಿ ಪುರಾಣಸನ್ಥತೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಸನ್ಥತೇ ಓರತೋ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಕತೇಪಿ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಯಮನಾಪತ್ತಿವಾರೋ ನೇವ ಪಾಳಿಯಂ, ನ ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ದಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಆಚರಿಯಪರಮ್ಪರಾಭತೋ ಆಚರಿಯೇನ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಪನ ‘‘ಅನನ್ತರಸ್ಸಿಮಸ್ಸಾಪಿ, ವಿಸೇಸೋ ನುಪಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ ವಕ್ಖತಿ।

    682.Chabbassāni karontassāti ettha ‘‘yadā paripuṇṇāni, tadā’’ti seso, chabbassesu paripuṇṇesu santhataṃ karontassāti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yadā chabbassāni paripuṇṇāni honti, tadā santhataṃ karotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.557). Taduddhampīti chabbassato uparipi. Vitāneti vitānanimittaṃ karontassa. Sāṇipākāreti pākārasadisatirokaraṇīyanimittaṃ karontassa. Nissajjitvā katepi cāti purāṇasanthate aññassa datvā aññasmiṃ santhate orato channaṃ vassānaṃ katepi ca anāpattīti yojanā. Ayamanāpattivāro neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāsu dissati, tasmā so ācariyaparamparābhato ācariyena dassitoti viññāyati. Sādhāraṇavinicchayaṃ pana ‘‘anantarassimassāpi, viseso nupalabbhatī’’ti vakkhati.

    ಛಬ್ಬಸ್ಸಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Chabbassakathāvaṇṇanā.

    ೬೮೩. ಅನಾದಾಯಾತಿ ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಸ್ಸ ವಿವಣ್ಣಕರಣತ್ಥಾಯ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿ ಆದಾತಬ್ಬಾ ದುಬ್ಬಣ್ಣಕರಣಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೬೭) ಯಾ ಆದಾತುಂ ವುತ್ತಾ, ತಂ ಪುರಾಣಸನ್ಥತಸ್ಸ ಛಿನ್ನಮುಖಾವತ್ತತೋ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಂ ಅದತ್ವಾ। ಏವಮೇತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಕಥಂ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ? ‘‘ಅನಾದಾನವಸೇನಸ್ಸ, ಸುಗತಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಯಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ಸನ್ಥತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪುರಾಣೇ’’ಇತಿ ಚ ಕಾರೇತುಂ ಕತಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ನವಂ ನಿಸೀದನಂ ಸನ್ಥತ’’ನ್ತಿ ಚ ಸೇಸೋ , ಪುರಾಣೇ ಸನ್ಥತೇ ಅಸನ್ತೇ ಸಾಮನ್ತಾ ಸುಗತವಿದತ್ಥಿಂ ಅನಾದಾಯ ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಕಾರೇತುಂ, ನವಂ ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಂ ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಞ್ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    683.Anādāyāti navaṃ nisīdanasanthataṃ karontena bhikkhunā tassa vivaṇṇakaraṇatthāya pāḷiyaṃ ‘‘purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthi ādātabbā dubbaṇṇakaraṇāyā’’ti (pārā. 567) yā ādātuṃ vuttā, taṃ purāṇasanthatassa chinnamukhāvattato sugatavidatthiṃ adatvā. Evametaṃ vuttanti kathaṃ viññāyatīti? ‘‘Anādānavasenassa, sugatassa vidatthiyā’’ti vakkhamānena viññāyati. Santhateti ettha ‘‘purāṇe’’iti ca kāretuṃ katañcāti ettha ‘‘navaṃ nisīdanaṃ santhata’’nti ca seso , purāṇe santhate asante sāmantā sugatavidatthiṃ anādāya navaṃ nisīdanasanthataṃ karontassa anāpatti. Aññassatthāya navaṃ nisīdanasanthataṃ kāretuṃ, navaṃ nisīdanasanthataṃ aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjituñca anāpattīti yojanā.

    ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕಾರೇತು’’ನ್ತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೬೯) ವುತ್ತತ್ತಾ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ, ತಬ್ಬಣ್ಣನಾಸು ಚ ಅದಿಸ್ಸಮಾನತ್ತಾ ವಾ ತಂ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಕರೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕರೋತಿ ವಾ ಕಾರಾಪೇತಿ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೬೪) ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಮೋಲೋಕೇತ್ವಾ ವಾ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ಚ ವಿಹಿತತ್ತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಲಿಖಿತನ್ತಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ಕತಞ್ಚ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅಞ್ಞೇನಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಇಮಿನಾ ‘‘ಅಞ್ಞೇನ ಕತಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋವ ದಸ್ಸಿತೋ।

    ‘‘Aññassatthāyakāretu’’nti idamettha pācittiyeneva anāpattidassananti gahetabbaṃ. Tasmā ‘‘aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 569) vuttattā ca aṭṭhakathāya, tabbaṇṇanāsu ca adissamānattā vā taṃ na vattabbaṃ. ‘‘Anāpatti chabbassāni karoti…pe… aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā’’ti (pārā. 564) anantarasikkhāpade vuttamoloketvā vā dukkaṭassa ca vihitattā pācittiyena anāpattibhāvaṃ sandhāya likhitanti viññāyati. Katañca paribhuñjitunti ettha ‘‘aññenā’’ti vattabbaṃ, iminā ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, anāpattī’’ti pāṭhova dassito.

    ೬೮೪. ಸುಗತಸ್ಸ ವಿದತ್ಥಿಯಾ ಅನಾದಾನವಸೇನ ಚ ಅಸ್ಸ ಸನ್ಥತಸ್ಸ ಕರಣೇನ ಚ ಸತ್ಥಾರಾ ಏತಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    684. Sugatassa vidatthiyā anādānavasena ca assa santhatassa karaṇena ca satthārā etaṃ sikkhāpadaṃ kiriyākiriyaṃ vuttanti yojanā.

    ೬೮೫. ನನು ಚ ಇಮಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯತ್ತಾ ಇಮಸ್ಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೬೭) ವುತ್ತಾನಿ, ಇಹ ‘‘ಸಞ್ಚರಿತ್ತಸಮಾ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತಾನೀತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿಪಿ ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಸದಿಸಾನೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೫೨) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತಾನಿ, ಕೋಸಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಂ ಸಞ್ಚರಿತ್ತೇನ ಸಮಭಾವಸ್ಸ ವುತ್ತತ್ತಾ, ಮೂಲಮೇವ ಸರಿತ್ವಾ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಸಙ್ಖಾತವಿಸೇಸಸ್ಸ ವಿಸುಂ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ ಅವಸಿಟ್ಠವಿನಿಚ್ಛಯಮತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಏವಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಇಮಂ ವಿಸೇಸಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅವಸಿಟ್ಠವಿನಿಚ್ಛಯೇನ ದ್ವೀಸು ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು ಸಾಧಾರಣವಿನಿಚ್ಛಯಸ್ಸ ಅವಿಸೇಸತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅನನ್ತರಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ।

    685. Nanu ca imassa sikkhāpadassa aṭṭhakathāya ‘‘samuṭṭhānādīni kiriyākiriyattā imassa sikkhāpadassa dvebhāgasikkhāpadasadisānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.567) vuttāni, iha ‘‘sañcarittasamā’’ti kasmā vuttānīti? Vuccate – dvebhāgasikkhāpade ‘‘samuṭṭhānādīnipi kosiyasikkhāpadasadisānevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.552) aṭṭhakathāya vuttāni, kosiyasikkhāpade samuṭṭhānādīnaṃ sañcarittena samabhāvassa vuttattā, mūlameva saritvā kiriyākiriyasaṅkhātavisesassa visuṃ dassitattā avasiṭṭhavinicchayamattaṃ sandhāya evaṃ vuttanti gahetabbaṃ. Imaṃ visesaṃ muñcitvā avasiṭṭhavinicchayena dvīsu sikkhāpadesu sādhāraṇavinicchayassa avisesataṃ dassetumāha ‘‘anantarassā’’tiādi.

    ನಿಸೀದನಸನ್ಥತಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Nisīdanasanthatakathāvaṇṇanā.

    ೬೮೬-೭. ಗಚ್ಛನ್ತೇತಿ ತಿಯೋಜನಪೂರಣಟ್ಠಾನಂ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಗಚ್ಛನ್ತೇ। ಯಾನೇತಿ ಸಕಟಾದಿಕೇ। ಲೋಮಾನೀತಿ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ। ಸಾಮಿಕಸ್ಸಾತಿ ಯಾನಾದಿಸಾಮಿನೋ। ಅಜಾನತೋತಿ ಅನಾದರೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪಟಿಪನ್ನೋ ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಏಳಕಲೋಮಂ ಲಭಿತ್ವಾ ‘‘ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹಾರೇತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೭೩) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ತಿಯೋಜನಬ್ಭನ್ತರೇ ಸಹತ್ಥೇನಾಪಿ ಹರಿತ್ವಾ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಪರೇಸಂ ಯಾನಾದೀಸು ಸಾಮಿಕೇಸು ಅಜಾನನ್ತೇಸು ‘‘ಏತೇ ಹರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಯದಿ ಠಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇಸೂತಿ ಯೇಸು ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಠಪಿತಾನಿ, ತೇಸು ಯಾನಾದೀಸು ತಿಯೋಜನಮತೀತೇಸು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಪಯೋಗಂ ವಿನಾಪಿ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇಸು ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ‘‘ಪಠಮಂ ಪಾದಂ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ದುತಿಯಂ ಪಾದಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೭೩) ವುತ್ತತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    686-7.Gacchanteti tiyojanapūraṇaṭṭhānaṃ atikkamma gacchante. Yāneti sakaṭādike. Lomānīti eḷakalomāni. Sāmikassāti yānādisāmino. Ajānatoti anādare sāmivacanaṃ. Addhānamaggapaṭipanno yo pana bhikkhu eḷakalomaṃ labhitvā ‘‘tiyojanaparamaṃ sahatthā hāretabbānī’’ti (pārā. 573) anuññātattā tiyojanabbhantare sahatthenāpi haritvā tiyojanātikkame paresaṃ yānādīsu sāmikesu ajānantesu ‘‘ete harissantī’’ti cintetvā yadi ṭhapeyyāti attho. Tesūti yesu eḷakalomāni ṭhapitāni, tesu yānādīsu tiyojanamatītesu bhikkhussa payogaṃ vināpi tiyojanaṃ atikkantesu tassa bhikkhuno āpatti hotīti yojanā, tassa bhikkhuno ‘‘paṭhamaṃ pādaṃ tiyojanaṃ atikkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 573) vuttattā dukkaṭapācittiyā hontīti attho.

    ಅಯಂ ನಯೋತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಯೋಗಂ ವಿನಾ ಯತ್ಥ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಠಪಿತಾನಿ, ತೇಸು ಯಾನಾದೀಸು ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೇಸು ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Ayaṃ nayoti bhikkhuno payogaṃ vinā yattha eḷakalomāni ṭhapitāni, tesu yānādīsu tiyojanaṃ atikkamantesu āpatti hotīti ayamattho daṭṭhabboti attho.

    ೬೮೮. ಅಗಚ್ಛನ್ತೇತಿ ತಿಯೋಜನಬ್ಭನ್ತರೇ ಠಿತೇ। ‘‘ಅಭಿರೂಹಿತ್ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ಅನಾಪತ್ತಿಕಾರಣೇಸು ಏಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ। ‘‘ಭೂಮಿಯಞ್ಹಿ ಠತ್ವಾ ದೇನ್ತೋ, ಅವ್ಹಾಯನ್ತೋ ವಾ ಪುರತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಏಸೇವನಯೋ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಹರಾಪೇತೀ’’ತಿ ವಚನತೋ ಅತ್ತನಾ ಪೇಸಿತೇ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಹರನ್ತೇ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಚೇ ಸಾರೇತಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ತಂ ಪನಞ್ಞಂ ಹರಾಪೇತಿ, ವಚನೇನ ವಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ।

    688.Agacchanteti tiyojanabbhantare ṭhite. ‘‘Abhirūhitvā’’ti idaṃ anāpattikāraṇesu ekaṃ dassetumāha. ‘‘Bhūmiyañhi ṭhatvā dento, avhāyanto vā purato gacchati, esevanayo’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Anāpattivāre ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti vacanato attanā pesite aññasmiṃ harante vaṭṭatīti dassetumāha ‘‘sace sāreti vaṭṭatī’’ti. Tenevāha ‘‘taṃ panaññaṃ harāpeti, vacanena virujjhatī’’ti.

    ೬೯೦. ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದೇಸೂತಿ ಅತ್ತನೋ ಕಣ್ಣಬಿಲೇಸು।

    690.Kaṇṇacchiddesūti attano kaṇṇabilesu.

    ೬೯೧. ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಕತಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ತತ್ಥ ಅನ್ತಮಸೋ ಸುತ್ತಕೇನ ಬದ್ಧಮತ್ತಮ್ಪಿ ಕತಭಣ್ಡಮೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸುತ್ತಕೇನ ಚ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ’’ತಿ। ವೇಣಿಂ ಕತ್ವಾತಿ ಕುದ್ರೂಸಸೀಸಪಲಾಲವೇಣಿಸದಿಸಂ ವೇಣಿಂ ಕತ್ವಾ। ಆಪತ್ತಿ ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ‘‘ವೇಣಿಂ ಕತ್ವಾ ಹರತಿ, ಇದಂ ನಿಧಾನಮುಖಂ ನಾಮ, ಆಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೭೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ।

    691. Anāpattivāre ‘‘katabhaṇḍa’’nti vuttattā tattha antamaso suttakena baddhamattampi katabhaṇḍamevāti āha ‘‘suttakena ca bandhitvā’’ti. Veṇiṃ katvāti kudrūsasīsapalālaveṇisadisaṃ veṇiṃ katvā. Āpatti paridīpitāti ‘‘veṇiṃ katvā harati, idaṃ nidhānamukhaṃ nāma, āpattiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ೬೯೨. ಸುಙ್ಕಘಾತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತಂ ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ, ಯದಿ ತಂ ಠಾನಂ ಸುಙ್ಕಘಾತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ತಿಯೋಜನೋಸಾನಟ್ಠಾನಂ ಯದಿ ಸುಙ್ಕಘಾತಟ್ಠಾನಂ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನುಪ್ಪತ್ವಾತಿ ತಂ ಠಾನಂ ಪತ್ವಾ। ಚೋರಾದೀಹಿ ಉಪದ್ದುತೋ ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಯೋ ಅಞ್ಞವಿಹಿತೋ ವಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಆಪತ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತಿ ತಸ್ಸ ಗಚ್ಛತೋತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಏತ್ಥ ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿಮಾಹ। ಇಮಿಸ್ಸಾ ಅಚಿತ್ತಕತಾಯ ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಹೋತಿ। ಅದಿನ್ನಾದಾನಪಾರಾಜಿಕಂ ಪನ ಸಚಿತ್ತಕತಾಯ ಏತೇಸಂ ನ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಾ ಹಿ ತತ್ಥ ಆಪತ್ತಿ, ಸಾ ಇಧ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯಾ ಇಧ ಆಪತ್ತಿ, ಸಾ ತತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೭೨)। ಥೇಯ್ಯಚಿತ್ತೇನ ಹರತೋ ಭಣ್ಡಗ್ಘವಸೇನ ಪಾರಾಜಿಕಥುಲ್ಲಚ್ಚಯದುಕ್ಕಟೇಸು ಏಕಂ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅದಿನ್ನಾದಾನೇ ಪನ ಸುಙ್ಕಘಾತೇ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೭೨)।

    692.Suṅkaghātanti ettha ‘‘taṃ ṭhāna’’nti seso, yadi taṃ ṭhānaṃ suṅkaghātanti yojanā, tiyojanosānaṭṭhānaṃ yadi suṅkaghātaṭṭhānaṃ bhaveyyāti attho. Anuppatvāti taṃ ṭhānaṃ patvā. Corādīhi upadduto vā gacchati, yo aññavihito vā gacchatīti yojanā. Āpattīti ettha āpatti tassa gacchatoti labbhati. Ettha ‘‘āpattī’’ti iminā sikkhāpadena āpattimāha. Imissā acittakatāya tesaṃ dvinnampi hoti. Adinnādānapārājikaṃ pana sacittakatāya etesaṃ na hoti. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yā hi tattha āpatti, sā idha anāpatti. Yā idha āpatti, sā tattha anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.572). Theyyacittena harato bhaṇḍagghavasena pārājikathullaccayadukkaṭesu ekaṃ hoti. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘adinnādāne pana suṅkaghāte āpatti hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.572).

    ೬೯೩. ತಿಯೋಜನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಹರಣಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ‘‘ಹರನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮದೀಪಕಂ ‘‘ಲೋಮಾನೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ। ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಪಕಾಸಿತಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಕ್ಖಮಾನೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ। ತಾನಿಯೇವ ಪಚ್ಚಾಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತಿಯೋಜನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತಂಯೇವ ತಿಯೋಜನನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಅತ್ತನಾ ಗತಂ ತಿಯೋಜನಂ ಪುನ ತಾನೇವ ಲೋಮಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    693.Tiyojananti ettha haraṇakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. ‘‘Harantassā’’ti imassa kammadīpakaṃ ‘‘lomānī’’ti idaṃ pakaraṇato labbhati. ‘‘Anāpatti pakāsitā’’ti idaṃ sabbattha vakkhamānena sambandhanīyaṃ. Tāniyeva paccāharantassāti yojanā. Tiyojananti ettha taṃyeva tiyojananti labbhati. Attanā gataṃ tiyojanaṃ puna tāneva lomāni gahetvā paccāgacchantassāti attho.

    ೬೯೪. ನಿವಾಸತ್ಥಾಯ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾತಿ ತಿಯೋಜನಬ್ಭನ್ತರೇ ವಾ ಸೀಮಾಯ ವಾ ಆವಾಸೇ ವಸಿತುಕಾಮತಾಯ ಗನ್ತ್ವಾ। ತತೋ ಪರಂ ಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ಉದ್ದೇಸಾದಿಂ ಅಲಭಿತ್ವಾ ತತೋ ಪರಂ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ ವಸಿತುಕಾಮತಾಯ ಪುನಪಿ ತಿಯೋಜನಂ ಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ತತೋಪಿ ಅಞ್ಞಂ ಠಾನಂ, ತತೋಪಿ ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಗತಗತಟ್ಠಾನತೋ ಪುನಪಿ ಪರಮ್ಪರಂ ಠಾನಂ ಗಮನವಸೇನ ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಹರತೋ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀತಿ ಇದಮ್ಪಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಏವಂ ಯೋಜನಸತಮ್ಪಿ ಹರನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೭೫)। ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ವಾಪಿ ಲಭಿತ್ವಾ ಹರತೋಪೀತಿ ‘‘ಚೋರಾವಹಟಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಹರನ್ತಸ್ಸ। ಇಧ ಸಬ್ಬತ್ಥೇವ ‘‘ನಿವಾಸತ್ಥಾಯ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ’’ತಿಆದಿಕೇ ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ಪಠಮಲದ್ಧಟ್ಠಾನತೋ ಪಭುತಿ ಅತಿರೇಕತಿಯೋಜನಮ್ಪಿ ಹರನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ। ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ಲಭಿತ್ವಾತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ವಿನಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ದಿನ್ನಂ ಲಭಿತ್ವಾ।

    694.Nivāsatthāya vā gantvāti tiyojanabbhantare vā sīmāya vā āvāse vasitukāmatāya gantvā. Tato paraṃ harantassāti tasmiṃ āvāse uddesādiṃ alabhitvā tato paraṃ aññasmiṃ āvāse vasitukāmatāya punapi tiyojanaṃ harantassāti attho. Imināva nayena tatopi aññaṃ ṭhānaṃ, tatopi aññanti suddhacittena gatagataṭṭhānato punapi paramparaṃ ṭhānaṃ gamanavasena yojanasatampi harato doso natthīti idampi vuttaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘evaṃ yojanasatampi harantassa anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575). Acchinnaṃ vāpi labhitvā haratopīti ‘‘corāvahaṭapariccattaṃ labhitvā harantassa. Idha sabbattheva ‘‘nivāsatthāya vā gantvā’’tiādike anāpattivāre paṭhamaladdhaṭṭhānato pabhuti atirekatiyojanampi harantassa anāpattīti attho viññāyati. Nissaṭṭhaṃ labhitvāti nissajjitvā vinayakammaṃ katvā dinnaṃ labhitvā.

    ೬೯೫. ಅಞ್ಞೇನಾತಿ ತಾನಿ ಹಾರಿನಾ ಅಞ್ಞೇನ। ಕತಭಣ್ಡಕನ್ತಿ ‘‘ಕಮ್ಬಲಕೋಜವಸನ್ಥತಾದಿಂ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಸುತ್ತಕೇನ ಬದ್ಧಮತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೭೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ಕತಭಣ್ಡಕಂ।

    695.Aññenāti tāni hārinā aññena. Katabhaṇḍakanti ‘‘kambalakojavasanthatādiṃ yaṃ kiñci antamaso suttakena baddhamattampī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575) aṭṭhakathāyaṃ vuttaeḷakalomehi katabhaṇḍakaṃ.

    ೬೯೬. ಇದಂ ಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಇದಂ ಏಳಕಲೋಮಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನನತಾಯ ವಾ ಞತ್ವಾಪಿ ಚೀವರಾದಿಪರಿಕ್ಖಾರೇಸು ಲೋಮಸ್ಸ ಅಲ್ಲಿನಭಾವಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾಪಿ ವಾ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಅರಹತೋಪಿ ಇಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಭವತೋ ‘‘ಅಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಆಹ।

    696.Idaṃ samuṭṭhānanti idaṃ eḷakalomasamuṭṭhānaṃ. Paṇṇattiṃ ajānanatāya vā ñatvāpi cīvarādiparikkhāresu lomassa allinabhāvaṃ ajānitvāpi vā tiyojanaṃ atikkāmentassa arahatopi imāya āpattiyā sambhavato ‘‘acitta’’nti āha.

    ಏಳಕಲೋಮಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Eḷakalomakathāvaṇṇanā.

    ೬೯೭. ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಕಥಾ ಉತ್ತಾನಾಯೇವ।

    697. Eḷakalomadhovāpanakathā uttānāyeva.

    ಏಳಕಲೋಮಧೋವಾಪನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Eḷakalomadhovāpanakathāvaṇṇanā.

    ೬೯೮. ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯೋ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ‘‘ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ತತ್ಥತ್ತನೋ ಪನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಚ ‘‘ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ ಚ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಉಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಯ್ಯ ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಾಕಾರೇನ ‘‘ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಇದಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ‘‘ಇದಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ಹೋತೂ’’ತಿ ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚೇ ಸಾದಿಯತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    698.Gaṇheyya vāti ettha ‘‘yo’’ti seso. ‘‘Gaṇheyya vā gaṇhāpeyya vā’’ti iminā ‘‘tatthattano panatthāyā’’ti vakkhamānattā ca ‘‘nissajjitvā’’tiādivacanato ca attano atthāya uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vāti vuttaṃ hoti. Vākārena ‘‘upanikkhittaṃ vā sādiyeyyā’’ti idaṃ saṅgaṇhāti, ‘‘idaṃ ayyassa hotū’’ti upanikkhittaṃ ce sādiyatīti attho.

    ರಜತನ್ತಿ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಸಜ್ಝು ವುಚ್ಚತಿ, ಇಧ ಪನ ವೋಹಾರೂಪಗಕಹಾಪಣಾದಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ರಜತಂ ನಾಮ ಕಹಾಪಣೋ ಲೋಹಮಾಸಕೋ ದಾರುಮಾಸಕೋ ಜತುಮಾಸಕೋ, ಯೇ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪)। ಇಧ ಕಹಾಪಣಾದೀನಂ ಸರೂಪಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ –

    Rajatanti aññattha sajjhu vuccati, idha pana vohārūpagakahāpaṇādi vuccati. Vuttañhetaṃ pāḷiyaṃ ‘‘rajataṃ nāma kahāpaṇo lohamāsako dārumāsako jatumāsako, ye vohāraṃ gacchantī’’ti (pārā. 584). Idha kahāpaṇādīnaṃ sarūpaṃ aṭṭhakathāyaṃ –

    ‘‘ತತ್ಥ ಕಹಾಪಣೋತಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ವಾ ರೂಪಿಯಮಯೋ ವಾ ಪಾಕತಿಕೋ ವಾ। ಲೋಹಮಾಸಕೋತಿ ತಮ್ಬಲೋಹಾದೀಹಿ ಕತಮಾಸಕೋ। ದಾರುಮಾಸಕೋತಿ ಸಾರದಾರುನಾ ವಾ ವೇಳುಪೇಸಿಕಾಯ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಾಲಪಣ್ಣೇಪಿ ರೂಪಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಕತಮಾಸಕೋ। ಜತುಮಾಸಕೋತಿ ಲಾಖಾಯ ವಾ ನಿಯ್ಯಾಸೇನ ವಾ ರೂಪಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಕತಮಾಸಕೋ। ‘ಯೇ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪನ ಪದೇನ ಯೋ ಯೋ ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಜನಪದೇ ಯದಾ ಯದಾ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಅನ್ತಮಸೋ ಅಟ್ಠಿಮಯೋಪಿ ಚಮ್ಮಮಯೋಪಿ ರುಕ್ಖಫಲಬೀಜಮಯೋಪಿ ಸಮುಟ್ಠಾಪಿತರೂಪೋಪಿ ಅಸಮುಟ್ಠಾಪಿತರೂಪೋಪಿ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಗಹಿತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪) –

    ‘‘Tattha kahāpaṇoti sovaṇṇamayo vā rūpiyamayo vā pākatiko vā. Lohamāsakoti tambalohādīhi katamāsako. Dārumāsakoti sāradārunā vā veḷupesikāya vā antamaso tālapaṇṇepi rūpaṃ chinditvā katamāsako. Jatumāsakoti lākhāya vā niyyāsena vā rūpaṃ samuṭṭhāpetvā katamāsako. ‘Ye vohāraṃ gacchantī’ti iminā pana padena yo yo yattha yattha janapade yadā yadā vohāraṃ gacchati, antamaso aṭṭhimayopi cammamayopi rukkhaphalabījamayopi samuṭṭhāpitarūpopi asamuṭṭhāpitarūpopi sabbo saṅgahito’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) –

    ವುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।

    Vuttanayena veditabbaṃ.

    ಏತ್ಥ ಚ ಪಾಕತಿಕೋ ನಾಮ ಏತರಹಿ ಪಕತಿಕಹಾಪಣೋ। ರುಕ್ಖಫಲಬೀಜಮಯೋತಿ ತಿನ್ತಿಣಿಕಾದಿರುಕ್ಖಾನಂ ಫಲಬೀಜೇನ ಕತೋ।

    Ettha ca pākatiko nāma etarahi pakatikahāpaṇo. Rukkhaphalabījamayoti tintiṇikādirukkhānaṃ phalabījena kato.

    ಜಾತರೂಪಕಂ ಸುವಣ್ಣಂ। ಯಥಾಹ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಜಾತರೂಪಂ ನಾಮ ಸತ್ಥುವಣ್ಣೋ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪)। ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತೇನಾ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ, ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯುಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ಸಾದಿತಭಿಕ್ಖುನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನಾ ಉಗ್ಗಹಿತಂ ವಾ ಪರೇನ ಉಗ್ಗಹಾಪಿತಂ ವಾ ಉಪನಿಕ್ಖಿಪಿತಸ್ಸ ಸಾದಿಯನವಸೇನ ಸಾದಿತಂ ವಾ ರಜತಂ ವಾ ಜಾತರೂಪಂ ವಾ ‘‘ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಙ್ಘಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ವುಡ್ಢಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪) ವಚನತೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವುಡ್ಢಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾದೇ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ‘‘ಅಹಂ ಭನ್ತೇ ರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇಸಿಂ, ಇದಂ ಮೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ, ಇಮಾಹಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಮೀ’’ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    Jātarūpakaṃ suvaṇṇaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘jātarūpaṃ nāma satthuvaṇṇo vuccatī’’ti (pārā. 584). Nissajjitvāti ettha ‘‘tenā’’ti labbhati, ‘‘bhikkhunā’’ti iminā yujjati, evaṃ sāditabhikkhunāti attho. Nissajjitvāti attanā uggahitaṃ vā parena uggahāpitaṃ vā upanikkhipitassa sādiyanavasena sāditaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā ‘‘tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā’’ti (pārā. 584) vacanato saṅghamajjhe upasaṅkamitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggayha ‘‘ahaṃ bhante rūpiyaṃ paṭiggahesiṃ, idaṃ me nissaggiyaṃ, imāhaṃ nissajjāmī’’ti nissajjitvāti vuttaṃ hoti.

    ಆಪತ್ತಿ ದೇಸೇತಬ್ಬಾವಾತಿ ಅತ್ತನಾ ಏವ ಆಪನ್ನಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏವಮೇವ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ದೇಸೇತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ದೇಸಿತಾ ಆಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘಾನುಮತೇನ ಬ್ಯತ್ತೇನ ಪಟಿಬಲೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಬ್ಯತ್ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಬಲೇನ ಆಪತ್ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪)।

    Āpattidesetabbāvāti attanā eva āpannaṃ nissaggiyaṃ pācittiyaṃ tasmiṃ saṅghamajjhe evameva nisīditvā desetabbā. Evaṃ desitā āpatti saṅghānumatena byattena paṭibalena bhikkhunā paṭiggahetabbā. Vuttañhetaṃ ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā’’ti (pārā. 584).

    ೬೯೯. ರಜತನ್ತಿ ರೂಪಿಯಂ। ಜಾತರೂಪನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣಂ। ಇಮಿನಾ ಪದದ್ವಯೇನ ಕತಾಕತಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಉಭಿನ್ನಂ ಮಾಸಕೋತಿ ಜಾತರೂಪಮಾಸಕೋ, ರಜತಮಾಸಕೋಪಿ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇಧ ರಜತಮಾಸಕೋತಿ ‘‘ರಜತ’’ನ್ತಿ ಪದಭಾಜನೇ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪) ವುತ್ತಕಹಾಪಣಾದಿ ಪಞ್ಚಪ್ಪಕಾರೋ ಮಾಸಕೋ ಗಹಿತೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಸಬ್ಬೋಪಿ ರಜತಮಾಸಕೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪)। ಇಧ ‘‘ಜಾತರೂಪಮಾಸಕೋ’’ತಿ ವಿಸುಂ ಗಹಿತತ್ತಾ ಕಹಾಪಣಪದೇನ ಸುವಣ್ಣಕಹಾಪಣಂ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಇತರದ್ವಯಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾವಹ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಉಗ್ಗಣ್ಹನಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪನಸಾದಿಯನಾನಿ ಕರೋನ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ದುಕ್ಕಟಾವಹಞ್ಚ ಹೋತೇವ।

    699.Rajatanti rūpiyaṃ. Jātarūpanti suvaṇṇaṃ. Iminā padadvayena katākataṃ sabbaṃ saṅgaṇhāti. Ubhinnaṃ māsakoti jātarūpamāsako, rajatamāsakopi cāti vuttaṃ hoti. Idha rajatamāsakoti ‘‘rajata’’nti padabhājane (pārā. 584) vuttakahāpaṇādi pañcappakāro māsako gahito. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vuttappakāro sabbopi rajatamāsako’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584). Idha ‘‘jātarūpamāsako’’ti visuṃ gahitattā kahāpaṇapadena suvaṇṇakahāpaṇaṃ vajjetvā itaradvayameva vattabbaṃ. ‘‘Nissaggiyāvaha’’nti idaṃ attano atthāya uggaṇhanauggaṇhāpanasādiyanāni karontaṃ sandhāyāha. ‘‘Tatthā’’tiādinā vakkhamānanayena dukkaṭāvahañca hoteva.

    ೭೦೦-೧. ಮುತ್ತಾದೀನಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದವಿಭಙ್ಗೇ ಅವುತ್ತತ್ತೇಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡೇ ನವಮವಗ್ಗೇ ದುತಿಯಸ್ಸ ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ರತನಂ ನಾಮ ಮುತ್ತಾ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸಙ್ಖೋ ಸಿಲಾ ಪವಾಲಂ ರಜತಂ ಜಾತರೂಪಂ ಲೋಹಿತಙ್ಕೋ ಮಸಾರಗಲ್ಲ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೫೦೬) ವುತ್ತಾನಂ ದಸನ್ನಂ ರತನಾನಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ ರಜತಂ, ಜಾತರೂಪಞ್ಚ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅವಸಿಟ್ಠಾನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ರತನಾನಂ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಭಾವೋ ಇಮಸ್ಸ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವವತ್ಥಾಪಿತೋತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಮಾಹ ‘‘ಮುತ್ತಾ…ಪೇ॰… ಮಸಾರಗಲ್ಲ’’ನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ವೇಳುರಿಯೋ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ ವುತ್ತೋ , ಸೋ ಏಕಯೋಗನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ರತನಾನಂ ಗಹಣೇನೇವ ಗಯ್ಹತಿ। ಮುತ್ತಾದಯೋ ಯಥಾದಸ್ಸಿತಸರೂಪಾಯೇವ। ಬ್ರಹ್ಮಜಾಲಾದಿಸುತ್ತನ್ತವಸೇನಾಪಿ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿ ಸಿದ್ಧಾನಂ ಸತ್ತಧಞ್ಞಾದೀನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಆಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಧಞ್ಞಾನೀ’’ತಿಆದಿ।

    700-1.Muttādīnaṃ imasmiṃ sikkhāpadavibhaṅge avuttattepi pācittiyakaṇḍe navamavagge dutiyassa ratanasikkhāpadassa padabhājane ‘‘ratanaṃ nāma muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavālaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅko masāragalla’’nti (pāci. 506) vuttānaṃ dasannaṃ ratanānaṃ imasmiṃ sikkhāpade nissaggiyavatthuṃ katvā vuttaṃ rajataṃ, jātarūpañca vajjetvā avasiṭṭhānaṃ aṭṭhannaṃ ratanānaṃ dukkaṭavatthubhāvo imassa aṭṭhakathāyaṃ vavatthāpitoti dassanatthamāha ‘‘muttā…pe… masāragalla’’nti. Ettha veḷuriyo gāthābandhavasena na vutto , so ekayoganiddiṭṭhānaṃ sattannaṃ ratanānaṃ gahaṇeneva gayhati. Muttādayo yathādassitasarūpāyeva. Brahmajālādisuttantavasenāpi ‘‘akappiyā’’ti siddhānaṃ sattadhaññādīnaṃ paṭiggahaṇe āpattiṃ dassetumāha ‘‘dhaññānī’’tiādi.

    ೭೦೨. ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದೇಯೇವ ‘‘ರತನಸಮ್ಮತ’’ನ್ತಿ ಆಗತಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೋ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಮುಗ್ಗಮಾಸಾದಿಕ’’ನ್ತಿಆದಿ।

    702.Ratanasikkhāpadeyeva ‘‘ratanasammata’’nti āgataṃ kappiyavatthuṃ paṭiggaṇhato anāpattibhāvaṃ dassetumāha ‘‘muggamāsādika’’ntiādi.

    ೭೦೩-೪. ಏವಂ ತಿಪ್ಪಕಾರೇನ ಠಿತಂ ವತ್ಥುಂ ಗಣ್ಹತೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯನಾನತ್ತೇನ ಸಮ್ಭವನ್ತಂ ಆಪತ್ತಿಪ್ಪಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ತತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ತೀಸು ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾದಿವತ್ಥೂಸು। ಸಙ್ಘಾದೀನನ್ತಿ ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯಾದೀನಂ। ತನ್ತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾಯಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅತ್ಥಾಯಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ। ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಚ ಸಙ್ಘಾದೀನಮತ್ಥಾಯ ಚ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅವುತ್ತಸಮುಚ್ಚಯೇನೇತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನತ್ಥಾಯ ಭಣ್ಡಾಗಾರಿಕಸೀಸೇನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತೋ ಉಪರಿ ರತನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಆಗತವಸೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯವಿಸೇಸಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹೋ ಕತೋ।

    703-4. Evaṃ tippakārena ṭhitaṃ vatthuṃ gaṇhato adhippāyanānattena sambhavantaṃ āpattippabhedaṃ dassetumāha ‘‘tatthā’’tiādi. Tatthāti tesu tīsu nissaggiyādivatthūsu. Saṅghādīnanti saṅghagaṇapuggalacetiyādīnaṃ. Tanti nissaggiyavatthuṃ. Sabbatthāyāti sabbesaṃ atthāyāti viggaho. Attano atthāya ca saṅghādīnamatthāya ca dukkaṭavatthuṃ gaṇhantassāpi dukkaṭameva hotīti attho. Avuttasamuccayenettha ca-saddena ‘‘sabbampi nikkhipanatthāya bhaṇḍāgārikasīsena sampaṭicchato upari ratanasikkhāpade āgatavasena pācittiya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) aṭṭhakathāya vuttavinicchayavisesassa saṅgaho kato.

    ೭೦೫. ಕಹಾಪಣಾದೀನನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸುವಣ್ಣಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ‘‘ಸಹಸ್ಸ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣಂ, ಸಹಸ್ಸಮ್ಪೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    705.Kahāpaṇādīnanti ādi-saddena suvaṇṇādīnaṃ saṅgaho. ‘‘Sahassa’’nti idaṃ upalakkhaṇaṃ, sahassampīti vuttaṃ hoti.

    ೭೦೬. ಥವಿಕಾದೀಸೂತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಿಥಿಲಪೂರಿತಾನಿ ಭಾಜನಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ। ‘‘ಸಿಥಿಲಬದ್ಧೇಸೂ’’ತಿ ವಿಸೇಸನೇನ ಬ್ಯತಿರೇಕವಸೇನ ‘‘ಘನಬದ್ಧೇ, ಪನ ಘನಪೂರಿತೇ ವಾ ಏಕಾವ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಸೇಸಂ ದೀಪೇತಿ।

    706.Thavikādīsūti ādi-saddena sithilapūritāni bhājanāni gahitāni. ‘‘Sithilabaddhesū’’ti visesanena byatirekavasena ‘‘ghanabaddhe, pana ghanapūrite vā ekāva āpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) aṭṭhakathāsesaṃ dīpeti.

    ೭೦೭. ಉಪನಿಕ್ಖಿತ್ತಸಾದಿಯನಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಇದ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋಪೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಹೋತೂ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ನಿಸೇಧೇತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ವಾಚಾಯ ವಾ ‘‘ಇದಂ ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಮೇವ, ಏವಂ ಸತಿ ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಮತ್ಥೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾಪಿ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ‘ನಯಿದಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ ನ ಸಾದಿಯತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪) ಆಗತೋಯೇವ।

    707. Upanikkhittasādiyanakammaṃ dassetumāha ‘‘ida’’ntiādi. Gaṇhitukāmopīti ettha ‘‘hotū’’ti seso. Nisedhetabbamevāti kāyena vā vācāya vā ‘‘idaṃ na kappatī’’ti paṭikkhipitabbameva, evaṃ sati anāpattiyevāti attho. Ayamattho aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kāyavācāhi vā appaṭikkhipitvāpi suddhacitto hutvā ‘nayidaṃ amhākaṃ kappatī’ti na sādiyati, anāpattiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) āgatoyeva.

    ೭೦೮. ತಂ ವತ್ಥುನ್ತಿ ತಥಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವತ್ಥುಂ। ಠಪೇತ್ವಾ ಯದಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಗಣ್ಹಥ ವಾ, ಮಾ ವಾ, ದಿನ್ನಂ ದಿನ್ನಮೇವಾ’’ತಿ ಸಚೇ ಸೋ ಠಪೇತ್ವಾವ ಗಚ್ಛತಿ। ಯಥಾ ತಂ ನ ವಿನಸ್ಸತಿ, ತಥಾ ತಂ ಗೋಪಯಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅಞ್ಞೋ ತತ್ಥ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯೇನ ತತ್ಥಾಗತೇನ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇನ ‘‘ಕಿಮಿದ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೇ ಸರೂಪಂ ಆವಿ ಕತ್ವಾ ‘‘ಗೋಪಯಿಸ್ಸಾಮಹಂ ಭನ್ತೇ, ಗುತ್ತಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಇಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಹೀ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ಸತ್ತಭೂಮಿಕಮ್ಪಿ ಪಾಸಾದಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ‘‘ಇಧ ಠಪೇಹೀ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಗುತ್ತಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಸುರಕ್ಖಿತಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಠಪಿತೇ ಅಗ್ಗಳಂ ದತ್ವಾ ರಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    708.Taṃvatthunti tathā paṭikkhittaṃ vatthuṃ. Ṭhapetvā yadi gacchatīti ‘‘tumhe gaṇhatha vā, mā vā, dinnaṃ dinnamevā’’ti sace so ṭhapetvāva gacchati. Yathā taṃ na vinassati, tathā taṃ gopayitabbanti yojanā. ‘‘Añño tattha āgantvā pucchatī’’tiādinā aṭṭhakathāya vuttanayena tatthāgatena kappiyakārakena ‘‘kimida’’nti pucchite sarūpaṃ āvi katvā ‘‘gopayissāmahaṃ bhante, guttaṭṭhānaṃ dassethā’’ti vutte ‘‘imaṃ gahetvā ehī’’ti avatvā sattabhūmikampi pāsādaṃ abhiruhitvā ‘‘idha ṭhapehī’’ti avatvā ‘‘idaṃ guttaṭṭhāna’’nti surakkhitaṭṭhānaṃ dassetvā tattha ṭhapite aggaḷaṃ datvā rakkhitabbanti vuttaṃ hoti.

    ೭೦೯. ಗುತ್ತಟ್ಠಾನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಸ್ಸ ಅವತ್ತಬ್ಬವೋಹಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಆಹರೇದಮಿದ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಅಕಪ್ಪಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಚನ’’ನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯವಚನಂ ಅವತ್ವಾ ಸುರಕ್ಖಿತಟ್ಠಾನೇ ಆಹರಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇ ಕಿಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ? ವಿಕ್ಕಾಯಿಕೇ ಪತ್ತಚೀವರಾದಿಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇ ಆಹಟೇ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೋ, ಇಮಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಮೂಲಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಿ, ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ ಏವ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತೇನ ‘‘ಅಹಂ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೋ, ಮಯ್ಹಂ ದಸ್ಸೇಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಚೇ ರುಚ್ಚತಿ, ದ್ವಾರಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ‘‘ಇದಂ ಗಣ್ಹಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಏತ್ಥ ಠಪಿತ’’ನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಸ ಅಗ್ಘಪ್ಪಮಾಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದೇನ್ತೇ ಅಧಿವಾಸೇತಬ್ಬಂ। ಅತಿರೇಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತೇ ‘‘ಮಯಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಭಣ್ಡಂ ನ ಗಣ್ಹಾಮ, ಗಚ್ಛಥಾ’’ತಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಅಗ್ಗಳಂ ದತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕೇ ಲದ್ಧೇ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಏವರೂಪೇನ ಅತ್ಥೋ, ಇದಂ ನಾಮ ಮೂಲಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತೇನ ಕಿಣಿತ್ವಾ ದಿನ್ನೇ ಅಧಿವಾಸೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನಯೇನ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ।

    709. Guttaṭṭhānaṃ gahetvā gacchantassa kappiyakārakassa avattabbavohāraṃ dassetumāha ‘‘āharedamida’’ntiādi. Akappiyanti ettha ‘‘vacana’’nti labbhati. Evaṃ akappiyavacanaṃ avatvā surakkhitaṭṭhāne āharitvā ṭhapite kiṃ kātabbanti? Vikkāyike pattacīvarādikappiyabhaṇḍe āhaṭe ‘‘amhākaṃ iminā attho, imassa evarūpaṃ mūlampi atthi, kappiyakārako eva natthī’’ti vatvā tena ‘‘ahaṃ kappiyakārako, mayhaṃ dassethā’’ti vutte sace ruccati, dvāraṃ vivaritvā ‘‘idaṃ gaṇhā’’ti avatvā ‘‘ettha ṭhapita’’nti dassetvā tasmiṃ tassa agghappamāṇaṃ gahetvā dente adhivāsetabbaṃ. Atirekaṃ gaṇhante ‘‘mayaṃ tumhākaṃ bhaṇḍaṃ na gaṇhāma, gacchathā’’ti nīharitvā aggaḷaṃ datvā kappiyakārake laddhe ‘‘amhākaṃ evarūpena attho, idaṃ nāma mūlaṃ atthī’’ti vatvā tena kiṇitvā dinne adhivāsetabbanti aṭṭhakathāyaṃ vuttanayena paṭipajjitabbaṃ.

    ೭೧೦. ಠಪೇತ್ವಾ ರೂಪಿಯಗ್ಗಾಹನ್ತಿ ಅನನ್ತರಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವಕ್ಖಮಾನಸರೂಪಂ ಸುವಣ್ಣಾದಿರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಠಪೇತ್ವಾ। ನಿಸ್ಸಟ್ಠಪರಿವತ್ತಿತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿಯಾ ದೇಸಿತಾಯ ‘‘ಸಚೇ ತತ್ಥ ಆಗಚ್ಛತಿ ಆರಾಮಿಕೋ ವಾ ಉಪಾಸಕೋ ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ತತ್ಥಾಗತಂ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಂ ‘‘ಆವುಸೋ ಇಮಂ ಜಾನಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ಆಹರಿಯ್ಯತೂ’’ತಿ ತೇನ ವುತ್ತೇ ‘‘ಇಮಂ ವಾ ಇಮಂ ವಾ ಆಹರಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ಸಪ್ಪಿ ವಾ ತೇಲಂ ವಾ ಮಧು ವಾ ಫಾಣಿತಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೪) ವುತ್ತತ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಮತ್ತೇ ಆಚಿಕ್ಖಿತೇ ತೇನ ನಿಸ್ಸಟ್ಠವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಆಹಟಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    710.Ṭhapetvā rūpiyaggāhanti anantarasikkhāpade vakkhamānasarūpaṃ suvaṇṇādirūpiyaṃ paṭiggahetvā nissajjitvā desitāpattikaṃ puggalaṃ ṭhapetvā. Nissaṭṭhaparivattitanti ettha nissajjitvā āpattiyā desitāya ‘‘sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā’’tiādinā (pārā. 584) padabhājane vuttanayena tatthāgataṃ kappiyakārakaṃ ‘‘āvuso imaṃ jānā’’ti vatvā ‘‘iminā kiṃ āhariyyatū’’ti tena vutte ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti avatvā ‘‘kappiyaṃ ācikkhitabbaṃ sappi vā telaṃ vā madhu vā phāṇitaṃ vā’’ti (pārā. 584) vuttattā bhikkhūnaṃ kappiyavatthumatte ācikkhite tena nissaṭṭhavatthuṃ parivattetvā āhaṭaṃ kappiyabhaṇḍanti attho.

    ೭೧೧. ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಭಾಗಮ್ಪೀತಿ ತಥಾ ಆಹಟೇ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡೇ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಾಜಿಯಮಾನೇ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಅತ್ತನೋ ಪತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸಮ್ಪಿ। ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ದೇಸಿತಾಪತ್ತಿಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಞ್ಞತೋತಿ ಅತ್ತತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಾ ಪಬ್ಬಜಿತಮನುಸ್ಸಾಮನುಸ್ಸತಿರಚ್ಛಾನಗತಿತ್ಥಿಪುರಿಸಾನಂ ಅಞ್ಞತರತೋ। ಲದ್ಧನ್ತಿ ತೇಹಿ ಅತ್ತನಾ ಲದ್ಧಕೋಟ್ಠಾಸತೋ ದಿನ್ನವಸೇನಪಿ ಲದ್ಧಂ ತಂ ವತ್ಥುಂ।

    711.Attanopattabhāgampīti tathā āhaṭe kappiyabhaṇḍe saṅghassa bhājiyamāne attano vassaggena attano pattakoṭṭhāsampi. Paṭiggāhakabhikkhunoti rūpiyaṃ paṭiggahetvā āpajjitvā nissajjitvā desitāpattikassa bhikkhuno na vaṭṭatīti sambandho. Aññatoti attato aññasmā pabbajitamanussāmanussatiracchānagatitthipurisānaṃ aññatarato. Laddhanti tehi attanā laddhakoṭṭhāsato dinnavasenapi laddhaṃ taṃ vatthuṃ.

    ೭೧೨. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪಚ್ಚಯನ್ತಿ ತಂ ವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಗಹಿತೇಸು ಚತೂಸು ಪಚ್ಚಯೇಸು ಅಞ್ಞತರಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚಯಂ। ಅನ್ತಮಸೋ ಪಥವಿಂ ಖಣಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪಾದಿತೋದಕಮ್ಪಿ ದಾರೂಹಿ ಆದಿತ್ತಅಗ್ಗಿಮ್ಪಿ ತೇಲೇನ ಜಲಿತಪದೀಪಮ್ಪಿ ರುಕ್ಖೇ ವಾ ಗೇಹೇ ವಾ ಪಕತಿಛಾಯಮ್ಪಿ ತಾಲಪಣ್ಣಮ್ಪಿ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಾರಹಂ ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚೀತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತನಯಂ ಇಮಿನಾವ ಸಙ್ಗಹಿತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನ್ತಮಸೋ ಮಕ್ಕಟಾದೀಹಿ ತತೋ ಹರಿತ್ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ಠಪಿತಂ ವಾ ತೇಸಂ ಹತ್ಥತೋ ಗಳಿತ್ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಪರಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ಪಂಸುಕೂಲಮ್ಪಿ ನ ವಟ್ಟತಿಯೇವಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೩-೫೮೪), ‘‘ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸ ಪನ ಕೇನಚಿ ಪರಿಯಾಯೇನ ತತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಪಚ್ಚಯಪರಿಭೋಗೋ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೫) ಚಾತಿ। ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

    712.Yaṃ kiñci paccayanti taṃ vatthuṃ parivattetvā gahitesu catūsu paccayesu aññatarampi paccayaṃ. Antamaso pathaviṃ khaṇitvā uppāditodakampi dārūhi ādittaaggimpi telena jalitapadīpampi rukkhe vā gehe vā pakatichāyampi tālapaṇṇampi upabhogaparibhogārahaṃ aññampi yaṃ kiñcīti aṭṭhakathāya vuttanayaṃ imināva saṅgahitanti gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘antamaso makkaṭādīhi tato haritvā araññe ṭhapitaṃ vā tesaṃ hatthato gaḷitvā tiracchānapariggahitampi paṃsukūlampi na vaṭṭatiyevā’’tiādi (pārā. aṭṭha. 2.583-584), ‘‘rūpiyapaṭiggāhakassa pana kenaci pariyāyena tato uppannapaccayaparibhogo na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.585) cāti. Bhikkhunoti rūpiyapaṭiggāhakassa bhikkhussa.

    ೭೧೩. ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾತಿ ಉಪರಿ ವಕ್ಖಮಾನಲಕ್ಖಣೇನ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇ ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ವಾ। ತಂ ರೂಪಿಯಂ, ‘‘ಪತಿತಂ ದಿಸ್ವಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ಅಜ್ಝಾವಸಥೇಪಿ ವಾತಿ ವಕ್ಖಮಾನಲಕ್ಖಣೇ ಅನ್ತೋಆವಾಸೇ ಚ। ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಠಾನೇ ತಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಗಣನಞ್ಚ ಉಪಲಕ್ಖಣಞ್ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಸ್ಸ।

    713.Ajjhārāme vāti upari vakkhamānalakkhaṇena paricchinne ajjhārāme vā. Taṃ rūpiyaṃ, ‘‘patitaṃ disvā’’ti seso. Ajjhāvasathepi vāti vakkhamānalakkhaṇe antoāvāse ca. Nikkhipantassāti ‘‘yassa bhavissati, so harissatī’’ti vutte ṭhāne tasmiṃ vatthusmiṃ gaṇanañca upalakkhaṇañca sallakkhetvā ṭhapentassa.

    ೭೧೪. ತಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ರೂಪಿಯೇ ರೂಪಿಯಸಞ್ಞೀ, ವೇಮತಿಕೋ, ಅರೂಪಿಯಸಞ್ಞೀ ರೂಪಿಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೬) ಭಗವತಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ದ್ವಿಕದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ।

    714.Tikapācittiyaṃ vuttanti ‘‘rūpiye rūpiyasaññī, vematiko, arūpiyasaññī rūpiyaṃ paṭiggaṇhāti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 586) bhagavatā pācittiyaṃ vuttaṃ. Dukkaṭanti ettha ‘‘dvikadukkaṭa’’nti sāmatthiyā labbhati.

    ೭೧೫. ಕ್ರಿಯಾಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಗಹಣೇನ ಆಪಜ್ಜನತೋ ಕಿರಿಯಂ। ಪಟಿಕ್ಖೇಪಸ್ಸ ಅಕರಣತೋ ಅಕಿರಿಯನ್ತಿ।

    715.Kriyākriyanti gahaṇena āpajjanato kiriyaṃ. Paṭikkhepassa akaraṇato akiriyanti.

    ರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Rūpiyapaṭiggahaṇakathāvaṇṇanā.

    ೭೧೬-೭. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸಾಪಿ ವತ್ಥುನ್ತಿ ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥೂ’’ತಿ ಪಠಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೇಸು ರಜತಾದೀಸು ಚತೂಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವತ್ಥುಂ। ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ಚ ವತ್ಥುಂ ವಾತಿ ಪಠಮಂ ದಸ್ಸಿತಮುತ್ತಾದಿದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ, ಇಹೋಭಯತ್ಥ ಹೇತುಫಲಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಚ ವತ್ಥುಂ ವಾತಿ ಯಥಾದಸ್ಸಿತೇಸು ಏವ ಮುಗ್ಗಮಾಸಾದಿಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂಸು ಅಞ್ಞತರಂ ವಾ, ಇಹ ಅವಯವಾವಯವಿಸಮ್ಬನ್ಧೇ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಅವಯವಾವಯವೀನಂ ಅಭೇದೇಪಿ ಭೇದೂಪಚಾರವಸೇನ ಯಥಾ ‘‘ಸಿಲಾಪುತ್ತಕಸ್ಸ ಸರೀರ’’ನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯೇನ ವತ್ಥುನಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ। ಇದಾನೇತ್ಥ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುನೋ, ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನೋ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುನಾ ಪರಿವತ್ತಿತತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುನಾ ಯೋ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    716-7.Nissaggiyassāpivatthunti ‘‘nissaggiyapācittiyassa vatthū’’ti paṭhamasikkhāpade niddiṭṭhesu rajatādīsu catūsu aññataraṃ vatthuṃ. Dukkaṭassa ca vatthuṃ vāti paṭhamaṃ dassitamuttādidukkaṭavatthūsu aññataraṃ vā, ihobhayattha hetuphalasambandhe sāmivacanaṃ. Kappiyassa ca vatthuṃ vāti yathādassitesu eva muggamāsādikappiyavatthūsu aññataraṃ vā, iha avayavāvayavisambandhe sāmivacanaṃ. Avayavāvayavīnaṃ abhedepi bhedūpacāravasena yathā ‘‘silāputtakassa sarīra’’nti kappiyavatthunti vuttaṃ hoti ‘‘kappiyena vatthunā’’ti vakkhamānattā. Idānettha dukkaṭavatthuno, kappiyavatthuno ca nissaggiyavatthunā parivattitattā āpatti hotīti gahetabbaṃ. Nissaggiyavatthunā yo parivatteti, tassa āpattīti yojanā.

    ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ವತ್ಥುನಾ, ಕಪ್ಪಿಯೇನ ಚ ವತ್ಥುನಾ ವತ್ಥುಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ಆಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಧ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಪರಿವತ್ತಿತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಏವಂ ತೀಸುಪಿ ಠಾನೇಸು ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞವಚನೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ ವುತ್ತನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ।

    Dukkaṭassa vatthunā, kappiyena ca vatthunā vatthuṃ nissaggiyassa parivatteti, āpattīti yojanā. Idha ubhayatthāpi parivattitassa nissaggiyavatthuttā āpatti hoti. Evaṃ tīsupi ṭhānesu ‘‘āpattī’’ti sāmaññavacanena nissaggiyapācittiyameva vuttanti pakaraṇato labbhati.

    ೭೧೮. ದುಕ್ಕಟಸ್ಸೇವ ವತ್ಥುನಾ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ಚ ವತ್ಥುಂ ವಾ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ವತ್ಥುಂ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ, ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇಮಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನೋಪಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುನಾ ಪರಿವತ್ತಿತತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।

    718. Dukkaṭasseva vatthunā dukkaṭassa ca vatthuṃ vā parivatteti, dukkaṭanti yojanā. ‘‘Vatthuṃ vā kappiyassā’’ti idaṃ vuttanayameva, kappiyavatthunti vuttaṃ hoti. Imassa kappiyavatthunopi dukkaṭavatthunā parivattitattā dukkaṭaṃ hotīti gahetabbaṃ.

    ೭೧೯. ‘‘ವತ್ಥುನಾ ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇದಮ್ಪಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾಪಿ ಪರಿವತ್ತಿತೇ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುವಸೇನ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ತಥಾ’’ತಿ।

    719.‘‘Vatthunā kappiyassā’’ti idampi vuttanayameva. Kappiyavatthunāpi parivattite dukkaṭavatthuvasena dukkaṭaṃ hotīti āha ‘‘tathā’’ti.

    ೭೨೦. ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ವತ್ಥುನೋ’’ತಿ ಇದಂ ಆಕಡ್ಢತಿ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮಾಹ। ಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಪಠಮಂ, ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತರೂಪಿಯಪಟಿಗ್ಗಹಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇಮಿನಾತಿ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ। ಪರಿವತ್ತನಂ ವಾರಿತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।

    720. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘vatthuno’’ti idaṃ ākaḍḍhati. ‘‘Nissaggiyassā’’ti iminā pācittiyamāha. Pubbanti paṭhamaṃ, pubbe vuttarūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpadeti vuttaṃ hoti. Imināti rūpiyasaṃvohārasikkhāpadena. Parivattanaṃ vāritanti sambandho.

    ೭೨೧. ರೂಪಿಯನ್ತಿ ಚ ಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾತಿ ‘‘ರೂಪಿಯಂ ನಾಮ ಸತ್ಥುವಣ್ಣೋ ಕಹಾಪಣೋ ಲೋಹಮಾಸಕೋ ದಾರುಮಾಸಕೋ ಜತುಮಾಸಕೋ, ಯೇ ವೋಹಾರಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೮೯) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತೇಸು ರೂಪಿಯಸಞ್ಞಿತೇಸು ವತ್ಥೂಸು ‘‘ಅಞ್ಞತರ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಿಸ್ಸ। ಅರೂಪಿಯೇತಿ ಖರಪತ್ತಾದಿಮ್ಹಿ। ತೇನ ಅರೂಪಿಯೇನ। ‘‘ಚೇತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅರೂಪಿಯ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ‘‘ಅರೂಪಿಯೇ ರೂಪಿಯಸಞ್ಞೀ ರೂಪಿಯಂ ಚೇತಾಪೇತಿ , ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೯೧) ವುತ್ತತ್ತಾ ರೂಪಿಯಪರಿವತ್ತನೇ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ಚ ಸಮ್ಭವತೋ ರೂಪಿಯಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಅರೂಪಿಯೇ ರೂಪಿಯಂ ಇತಿ ಸಞ್ಞಿಸ್ಸ ಚ ವಿಮತಿಸ್ಸ ಚ ಅರೂಪಿಯಂ ಚೇತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತೇನ ದ್ವೇ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    721.Rūpiyanti ca saññissāti ‘‘rūpiyaṃ nāma satthuvaṇṇo kahāpaṇo lohamāsako dārumāsako jatumāsako, ye vohāraṃ gacchantī’’ti (pārā. 589) padabhājane vuttesu rūpiyasaññitesu vatthūsu ‘‘aññatara’’nti saññissa. Arūpiyeti kharapattādimhi. Tena arūpiyena. ‘‘Cetāpentassa arūpiya’’nti padacchedo. ‘‘Arūpiye rūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti , nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 591) vuttattā rūpiyaparivattane dukkaṭassa abhāvato, pācittiyassa ca sambhavato rūpiyaṃ na gahetabbaṃ. Arūpiye rūpiyaṃ iti saññissa ca vimatissa ca arūpiyaṃ cetāpentassa tena dve dukkaṭāni hontīti yojanā.

    ೭೨೨. ಅರೂಪಿಯೇ ಅರೂಪಿಯನ್ತಿ ಸಞ್ಞಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅರೂಪಿಯಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ಪಞ್ಚಹೀತಿ ಸಹತ್ಥೇ ಕರಣವಚನಂ, ‘‘ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಪಞ್ಚಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ವದತೋತಿ ವೋಹರತೋ, ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನಿಸಾಮಣೇರಸಾಮಣೇರಿಸಿಕ್ಖಮಾನಾಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಅರೂಪಿಯಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    722.Arūpiye arūpiyanti saññissāti ettha ‘‘arūpiyaṃ parivattentassā’’ti seso. Pañcahīti sahatthe karaṇavacanaṃ, ‘‘sahadhammikehī’’ti seso, pañcahi sahadhammikehi saddhinti attho. Vadatoti voharato, kayavikkayaṃ karontassāti attho. Bhikkhubhikkhunisāmaṇerasāmaṇerisikkhamānāsaṅkhātehi pañcahi sahadhammikehi arūpiyaṃ parivattentassa anāpattīti attho.

    ೭೨೩. ಸಂವೋಹಾರೇನ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ಕ್ರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಂ।

    723. Saṃvohārena samuṭṭhānato kriyasamuṭṭhānaṃ.

    ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Rūpiyasaṃvohārakathāvaṇṇanā.

    ೭೨೪. ಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ ‘‘ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಾನಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂನಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಚೀವರಾದೀನಂ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಾನಂ ವಸೇನ ಅನೇಕವಿಧ’’ನ್ತಿ। ಕಪ್ಪಿಯೇನೇವಾತಿ ತೇನೇವ ಕಪ್ಪಿಯೇನ ವತ್ಥುನಾ। ‘‘ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ ‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ದೇಹಿ, ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ಆಹರ, ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ಪರಿವತ್ತೇಹಿ, ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ಚೇತಾಪೇಹೀ’ತಿ ಅಜ್ಝಾಚರತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೯೫) ವಚನತೋ ‘‘ಪರಿವತ್ತಯತೋ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸ ‘‘ಕಯವಿಕ್ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತೋ’’ತಿ ಪರಿಯಾಯೋ।

    724.Kappiyaṃ nāma ‘‘cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti padabhājane vuttāni kappiyavatthūni. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘cīvarādīnaṃ kappiyabhaṇḍānaṃ vasena anekavidha’’nti. Kappiyenevāti teneva kappiyena vatthunā. ‘‘Kayavikkayaṃ samāpajjeyyāti ‘iminā imaṃ dehi, iminā imaṃ āhara, iminā imaṃ parivattehi, iminā imaṃ cetāpehī’ti ajjhācaratī’’ti (pārā. 595) vacanato ‘‘parivattayato’’ti imassa ‘‘kayavikkayaṃ samāpajjato’’ti pariyāyo.

    ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಗಹಣಂ ಕಯೋ ನಾಮ। ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥತೋ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ದಾನಂ ವಿಕ್ಕಯೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ದೇಹೀ’ತಿಆದಿನಾ ಹಿ ನಯೇನ ಪರಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಕಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ತನೋ ಕಪ್ಪಿಯಂ ದೇನ್ತೋ ವಿಕ್ಕಯ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪರಿವತ್ತಯತೋತಿ ಏತ್ಥ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಏತ್ಥ ಅಞ್ಞೇ ನಾಮ ಗಿಹಿನೋ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾ, ಸಾಸನತೋ ಬಾಹಿರಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಚ। ತಸ್ಮಾ ಅಯಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯೋ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿಪಿ ನ ಕಾತಬ್ಬೋಯೇವ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಯಞ್ಹಿ ಕಯವಿಕ್ಕಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇ ಅವಸೇಸೇಹಿ ಗಿಹಿಪಬ್ಬಜಿತೇಹಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಮಾತಾಪಿತೂಹಿಪಿ ಸದ್ಧಿಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೯೫)।

    Tattha aññassa hatthato kappiyavatthunā parivattetvā gahaṇaṃ kayo nāma. Attano hatthato kappiyavatthuṃ parivattetvā dānaṃ vikkayo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘iminā imaṃ dehī’tiādinā hi nayena parassa kappiyabhaṇḍaṃ gaṇhanto kayaṃ samāpajjati, attano kappiyaṃ dento vikkaya’’nti. ‘‘Ṭhapetvā sahadhammike’’ti vuttattā parivattayatoti ettha aññehi saddhinti labbhati. Ettha aññe nāma gihino itthipurisā, sāsanato bāhirā pabbajitā ca. Tasmā ayaṃ kayavikkayo antamaso mātāpitūhipi na kātabboyeva. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ayañhi kayavikkayo ṭhapetvā pañca sahadhammike avasesehi gihipabbajitehi antamaso mātāpitūhipi saddhiṃ na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.595).

    ೭೨೫. ಅಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಚೀವರಾದಿಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಸ್ಸ। ತೇನೇವಾತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾಯೇವ। ‘‘ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಚಾ’’ತಿ ಪಾಠಸೇಸೋ, ತೇನೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯೇನ ವತ್ಥುನಾ ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥುಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತನಞ್ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಏವಞ್ಹಿ ಪಾಠಸೇಸೇ ಅಕತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯೇನ ವತ್ಥುನಾ ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತನಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯೇ ಸಙ್ಗಹೇತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂ ನ ಯುಜ್ಜತಿ ತಸ್ಸ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರೇಯೇವ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ, ಇಧ ಚ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಸ್ಸೇವ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುನಾ ಪರಿವತ್ತನಂ ಕಯವಿಕ್ಕಯೋ’’ತಿ ನಿಯಮಿತತ್ತಾ। ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಪರಿವತ್ತನಞ್ಹಿ ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಙ್ಗಹಂ ನ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೯೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    725.Akappiyassa vatthussāti imasmiṃ sikkhāpade vuttacīvarādikappiyavatthuto aññassa nissaggiyadukkaṭavatthussa. Tenevāti akappiyavatthunāyeva. ‘‘Kappiyassa cā’’ti pāṭhaseso, teneva akappiyena vatthunā kappiyassa vatthussa parivattanañcāti yojanā. Evañhi pāṭhasese akate akappiyena vatthunā kappiyassa parivattanaṃ kayavikkaye saṅgahetabbaṃ siyā, taṃ na yujjati tassa rūpiyasaṃvohāreyeva saṅgahitattā, idha ca ‘‘kappiyavatthusseva kappiyavatthunā parivattanaṃ kayavikkayo’’ti niyamitattā. Niddiṭṭhanti ‘‘akappiyabhaṇḍaparivattanañhi kayavikkayasaṅgahaṃ na gacchatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.594) aṭṭhakathāyaṃ niddiṭṭhanti attho.

    ೭೨೬. ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಸ್ಸಾಪಿ ಕಯವಿಕ್ಕಯೋ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಅಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ, ಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಚ ವತ್ಥುನೋ ಅಕಪ್ಪಿಯೇನೇವ ವತ್ಥುನಾ ಪರಿವತ್ತನಞ್ಚ ರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರೇ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಙ್ಗಹಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ।

    726.Tasmāti yasmā aññatra sahadhammikehi kappiyavatthussāpi kayavikkayo na vaṭṭati, akappiyassa, kappiyassa ca vatthuno akappiyeneva vatthunā parivattanañca rūpiyasaṃvohāre saṅgahitattā kayavikkayasaṅgahaṃ na gacchati, tasmā.

    ೭೨೯. ಇದಂ ನಾಮಾತಿ ಓದನಾದಿಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಮೇವ ಆಹ।

    729.Idaṃ nāmāti odanādikappiyavatthumeva āha.

    ೭೩೦-೧. ‘‘ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ವತ್ಥುಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಉದಾಹರಣಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾವ ಆಪತ್ತಿಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ವಿಘಾಸಾದ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಛಲ್ಲಿನ್ತಿ ರುಕ್ಖತಚಂ। ವಲ್ಲಿನ್ತಿ ಲತಂ। ಕಟ್ಠನ್ತಿ ಇನ್ಧನದಾರುಂ। ದಾರುನ್ತಿ ಗೇಹಸಮ್ಭಾರಾದಿದಾರುಂ। ವಿಪಲ್ಲಾಸೇನಾಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ‘‘ವಲ್ಲಿಂ ವಾ ಪನ ಛಲ್ಲಿಂ ವಾ, ದಾರುಂ ವಾ ಕಟ್ಠಮೇವ ವಾ’’ತಿ। ವತ್ಥೂನನ್ತಿ ತಥಾ ವತ್ವಾ ಆಹರಾಪಿತಾನಂ ಛಲ್ಲಿಆದಿವತ್ಥೂನಂ। ಕಯವಿಕ್ಕಯೇ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    730-1. ‘‘Gahetvā’’tiādigāthāya vatthulakkhaṇassa udāharaṇaṃ dassetvāva āpattibhedaṃ dassetumāha ‘‘vighāsāda’’ntiādi. Challinti rukkhatacaṃ. Vallinti lataṃ. Kaṭṭhanti indhanadāruṃ. Dārunti gehasambhārādidāruṃ. Vipallāsenāpi vattabbaṃ ‘‘valliṃ vā pana challiṃ vā, dāruṃ vā kaṭṭhameva vā’’ti. Vatthūnanti tathā vatvā āharāpitānaṃ challiādivatthūnaṃ. Kayavikkaye āpattiyo hontīti yojanā, nissaggiyapācittiyāpattiyo hontīti vuttaṃ hoti.

    ೭೩೨. ‘‘ಇತಿ ಏವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ, ‘‘ಪಿವಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪುಬ್ಬಕಾಲೇ ವಿಹಿತಪಚ್ಚಯನ್ತಂ ಅಕತ್ವಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    732. ‘‘Iti evā’’ti padacchedo, ‘‘pivitvā’’tiādinā nayena pubbakāle vihitapaccayantaṃ akatvā vuttanayenevāti attho.

    ೭೩೩. ಭೂಮಿಯಾ ಲಿಮ್ಪನೇತಿ ಯೋಜನಾಯಂ ಪನ ಸೇನಾಸನಭೂಮಿಯಂ ಪರಿಭಣ್ಡಕರಣಕಾಳಕಾದಿವಣ್ಣಕರಣವಸೇನ ಲೇಪನೇ। ವತ್ಥುಧೋವನೇತಿ ಚೀವರಾದಿವತ್ಥೂನಂ ಧೋವನೇ। ಏತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇಸು। ಏತೇಸಂ ಗಹಣಸ್ಸ ಉಪಲಕ್ಖಣತ್ತಾ ಏವರೂಪೇಸು ಅಞ್ಞೇಸು ಠಾನೇಸು।

    733.Bhūmiyā limpaneti yojanāyaṃ pana senāsanabhūmiyaṃ paribhaṇḍakaraṇakāḷakādivaṇṇakaraṇavasena lepane. Vatthudhovaneti cīvarādivatthūnaṃ dhovane. Etthāti tesu vuttappakāresu. Etesaṃ gahaṇassa upalakkhaṇattā evarūpesu aññesu ṭhānesu.

    ೭೩೪. ಅಯನ್ತಿ ಭೂಮಿಸೋಧನಾದಿವಸೇನ ಆಪನ್ನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ।

    734.Ayanti bhūmisodhanādivasena āpannā pācittiyāpatti.

    ೭೩೫. ಠಪೇತ್ವಾ ಭಣ್ಡಸಾಮಿಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಬ್ಯತಿರೇಕವಸೇನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಕಪ್ಪಿಯಕಾರಸ್ಸಾತಿ ಲಬ್ಭತಿ।

    735.Ṭhapetvā bhaṇḍasāmikanti ettha byatirekavasena aññassa kappiyakārassāti labbhati.

    ೭೩೬. ಭಾಸತೋ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।

    736. Bhāsato anāpattīti yojanā. Sesamettha uttānameva.

    ಕಯವಿಕ್ಕಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Kayavikkayakathāvaṇṇanā.

    ಕೋಸಿಯವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।

    Kosiyavaggo dutiyo.

    ೭೩೭. ಕಪ್ಪಿಯಾ ಪತ್ತಾ ಮತ್ತಿಕಾಯೋಮಯಾ ಜಾತಿತೋ ದುವೇತಿ ಯೋಜನಾ। ವಣ್ಣಾತಿ ಪಮಾಣಾನಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಯೋ ಪತ್ತಸ್ಸ ವಣ್ಣಾತಿ ತೀಣಿ ಪತ್ತಸ್ಸ ಪಮಾಣಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨)। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಮಜ್ಝಿಮೋಮಕೋ’’ತಿ।

    737. Kappiyā pattā mattikāyomayā jātito duveti yojanā. Vaṇṇāti pamāṇāni. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tayo pattassa vaṇṇāti tīṇi pattassa pamāṇānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602). Tenāha ‘‘ukkaṭṭho majjhimomako’’ti.

    ೭೩೮. ದ್ವಿನ್ನಂ ತಣ್ಡುಲನಾಳೀನನ್ತಿ ಸುಕೋಟ್ಟಿತಾನಂ ಅಖಣ್ಡಾನಂ ಪುರಾಣಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾನಂ ದ್ವೇ ನಾಳಿಯೋ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನುಪಹತಪುರಾಣಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾನಂ ಸುಕೋಟ್ಟಿತಪರಿಸುದ್ಧಾನ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨)। ಭತ್ತನ್ತಿ ಅವಸ್ಸಾವಿತಂ ಅನುತ್ತಣ್ಡುಲಂ ಅಕಿಲಿನ್ನಂ ಅಪಿಣ್ಡಿತಂ ಸುವಿಸದಂ ಕುನ್ದಮಕುಲರಾಸಿಸದಿಸಂ ಸುಪಕ್ಕೋದನಮೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನುತ್ತಣ್ಡುಲಂ ಅಕಿಲಿನ್ನಂ ಅಪಿಣ್ಡಿತಂ ಸುವಿಸದಂ ಕುನ್ದಮಕುಲರಾಸಿಸದಿಸಂ ಅವಸ್ಸಾವಿತೋದನ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨)। ಮಗಧನಾಳಿಯಾತಿ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ನಾಳಿಯಾ, ಸಾ ನಾಳಿ ತಿಲಾನಂ ಅಟ್ಠಪಸತಾನಿ ಗಣ್ಹಾತಿ। ತೇನಾಹು ಪೋರಾಣಾ –

    738.Dvinnaṃ taṇḍulanāḷīnanti sukoṭṭitānaṃ akhaṇḍānaṃ purāṇasālitaṇḍulānaṃ dve nāḷiyo gahetabbā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhāna’’nti (pārā. aṭṭha. 2.602). Bhattanti avassāvitaṃ anuttaṇḍulaṃ akilinnaṃ apiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakularāsisadisaṃ supakkodanameva gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anuttaṇḍulaṃ akilinnaṃ apiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakularāsisadisaṃ avassāvitodana’’nti (pārā. aṭṭha. 2.602). Magadhanāḷiyāti magadharaṭṭhe nāḷiyā, sā nāḷi tilānaṃ aṭṭhapasatāni gaṇhāti. Tenāhu porāṇā –

    ‘‘ಖಾರಿದಸದ್ವಯಂ ವಾಹೋ, ಖಾರೀ ದೋಣಟ್ಠಕದ್ವಯಂ।

    ‘‘Khāridasadvayaṃ vāho, khārī doṇaṭṭhakadvayaṃ;

    ದ್ವಿಅಟ್ಠನಾಳಿಯೋ ದೋಣೋ, ನಾಳೇಕಾ ಪಸತಟ್ಠಕಂ।

    Dviaṭṭhanāḷiyo doṇo, nāḷekā pasataṭṭhakaṃ;

    ಲಕ್ಖಂ ತಿಲಾನಂ ಪಸತಂ, ಏತಂ ವುತ್ತಂ ಪಮಾಣತೋ’’ತಿ॥

    Lakkhaṃ tilānaṃ pasataṃ, etaṃ vuttaṃ pamāṇato’’ti.

    ‘‘ಮಗಧನಾಳಿ ನಾಮ ಅಡ್ಢತೇರಸಪಲಾ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨) ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ತಬ್ಬಣ್ಣನಾಯ ‘‘ಅಡ್ಢತೇರಸಪಲಾನಿ ಮಾಸೇಹಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕೇಚಿ ಪನಾಹು –

    ‘‘Magadhanāḷi nāma aḍḍhaterasapalā hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602) andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Tabbaṇṇanāya ‘‘aḍḍhaterasapalāni māsehi gahetabbānī’’ti vuttaṃ. Keci panāhu –

    ‘‘ಚತುಪ್ಪಸತಿಕಾ ಮುಟ್ಠಿ, ಪಲಞ್ಚೇತಂ ಚತುಗ್ಗುಣಂ।

    ‘‘Catuppasatikā muṭṭhi, palañcetaṃ catugguṇaṃ;

    ಕುಡುವಪ್ಪಸತಞ್ಚೇವ, ಚತ್ತಾರಿ ಚೇವ ನಾಳಿ ತು॥

    Kuḍuvappasatañceva, cattāri ceva nāḷi tu.

    ‘‘ಸೋಯೇವ ಪತ್ಥೋ ಚತ್ತಾರೋ, ಪತ್ಥಾ ಅಳ್ಹಕಮುಚ್ಚತೇ।

    ‘‘Soyeva pattho cattāro, patthā aḷhakamuccate;

    ಅಳ್ಹಕಾನಮ್ಪಿ ಚತ್ತಾರಿ, ‘ದೋಣೋ’ತಿ ಪರಿಕಿತ್ತಿತೋ’’ತಿ॥

    Aḷhakānampi cattāri, ‘doṇo’ti parikittito’’ti.

    ಆಚರಿಯಾ ಪನ ‘‘ಅಟ್ಠಪಸತಾ ಮಾಗಧನಾಳೀ’’ತಿ ಪುಬ್ಬಪಕ್ಖಮೇವ ರೋಚಯನ್ತಿ।

    Ācariyā pana ‘‘aṭṭhapasatā māgadhanāḷī’’ti pubbapakkhameva rocayanti.

    ಖಾದನಞ್ಚ ಚತುಬ್ಭಾಗನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭತ್ತೇ ಚತುಧಾ ವಿಭತ್ತೇ ಏಕಭಾಗಮತ್ತಂ ಹತ್ಥಹಾರಿಯಘನಮುಗ್ಗಸೂಪನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಸ್ಸ ಓದನಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣೋ ನಾತಿಘನೋ ನಾತಿತನುಕೋ ಹತ್ಥಹಾರಿಯೋ ಸಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಸಙ್ಖತೋ ಮುಗ್ಗಸೂಪೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨)।

    Khādanañca catubbhāganti tasmiṃ bhatte catudhā vibhatte ekabhāgamattaṃ hatthahāriyaghanamuggasūpanti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602).

    ಬ್ಯಞ್ಜನಞ್ಚ ತದೂಪಿಯನ್ತಿ ಯಾವ ಚರಿಮಾಲೋಪಂ, ತಾವ ಸಬ್ಬಾಲೋಪಾನುರೂಪಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಬ್ಯಞ್ಜನಞ್ಚ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಆಲೋಪಸ್ಸ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪಂ ಯಾವಚರಿಮಾಲೋಪಪ್ಪಹೋನಕಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಾದಿಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪನ್ತಿ ‘‘ಬ್ಯಞ್ಜನಸ್ಸ ಮತ್ತಾ ನಾಮ ಓದನಚತುತ್ಥಭಾಗೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೩೮೭) ಬ್ರಹ್ಮಾಯುಸುತ್ತಸ್ಸ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಆಲೋಪಸ್ಸ ಅನುರೂಪನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಇಧ ಪನ ಸೂಪಸ್ಸೇವ ಓದನಚತುತ್ಥಭಾಗಪ್ಪಮಾಣಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಏತಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣೇ ದಸ್ಸಿತೇ ಇತರಸ್ಸಾಪಿ ದಸ್ಸಿತಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಸ್ಸ ತಥಾ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ಪಮಾಣಂ ನ ದಸ್ಸಿತಂ। ಓದನೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಾನಿ ಸಪ್ಪಿತೇಲತಕ್ಕರಸಕಞ್ಜಿಕಾದೀನಿ ಗಣನೂಪಗಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ।

    Byañjanañca tadūpiyanti yāva carimālopaṃ, tāva sabbālopānurūpaṃ macchamaṃsādibyañjanañca. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ālopassa ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabba’’nti. Ettha ca ālopassa ālopassa anurūpanti ‘‘byañjanassa mattā nāma odanacatutthabhāgo’’ti (ma. ni. aṭṭha. 2.387) brahmāyusuttassa aṭṭhakathāyaṃ vuttattā ālopassa catutthabhāgappamāṇaṃ byañjanaṃ ālopassa anurūpanti gahetabbaṃ. Idha pana sūpasseva odanacatutthabhāgappamāṇaṃ dassetvā etassa lakkhaṇe dassite itarassāpi dassitameva hotīti byañjanassa tathā visesetvā pamāṇaṃ na dassitaṃ. Odane pakkhipitabbāni sappitelatakkarasakañjikādīni gaṇanūpagāni na honti.

    ೭೩೯. ತಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತಭತ್ತಾದಿನಿರವಸೇಸಂ। ಗಣ್ಹತೀತಿ ವಕ್ಖಮಾನೇಹಿ ತೀಹಿ ಪಕಾರೇಹಿ ಗಣ್ಹಾತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ। ಉಪಡ್ಢೋತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪತ್ತೇ ಗಣ್ಹನಕದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಗಾಹೀ ಪತ್ತೋ ತಂಸಹಚರಿಯೇನ ‘‘ಉಪಡ್ಢೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ತದುಪಡ್ಢೋ ಚಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತಸ್ಸ ಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ ಉಪಡ್ಢೋ ತದುಪಡ್ಢೋತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।

    739.Taṃ sabbanti yathāvuttabhattādiniravasesaṃ. Gaṇhatīti vakkhamānehi tīhi pakārehi gaṇhāti. Tassāti ukkaṭṭhassa pattassa. Upaḍḍhoti tasmiṃ patte gaṇhanakadabbasambhāragāhī patto taṃsahacariyena ‘‘upaḍḍho’’ti vutto. Tadupaḍḍho cāti etthāpi eseva nayo. Tassa majjhimassa pattassa upaḍḍho tadupaḍḍhoti gahetabbaṃ.

    ೭೪೦. ಇಮೇಸು ತೀಸು ಪತ್ತೇಸು ಉಕ್ಕಟ್ಠಸ್ಸ ವುತ್ತಂ ಓದನಾದಿ ಸಬ್ಬಂ ಯಸ್ಮಿಂ ಪತ್ತೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಸ್ಸ ಮುಖವಟ್ಟಿಮತ್ಥಕೇ ಪುಞ್ಜಿಯಮಾನಂ ಹೀರಕಂ ಹೇಟ್ಠಾಭಾಗೇ ಫುಸತಿ, ಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮೋ ನಾಮ, ಹೀರತೋ ಅತಿರೇಕಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋಮಕೋ ನಾಮ, ಅನ್ತೋಪತ್ತೇ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಹೇಟ್ಠಿಮನ್ತಂ ಅಪ್ಪತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ನಾಮ, ಏವಂ ಮಜ್ಝಿಮೋ ಚ ಓಮಕೋ ಚ ಪಚ್ಚೇಕಂ ತಿವಿಧೋ ಹೋತೀತಿ ಸಬ್ಬೇ ನವ ಪತ್ತಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಉಕ್ಕಟ್ಠಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ತಸ್ಸೇವಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಸ್ಸೇವ। ಓಮಕೋ ಚ ಮಜ್ಝಿಮೋ ಚಾತಿ ಓಮಕಮಜ್ಝಿಮಾ। ಇಧ ಮಜ್ಝಿಮೋ ಚ ಓಮಕೋ ಚ ಉಕ್ಕಟ್ಠಸ್ಸೇವ ಭೇದೋ। ಏಸ ನಯೋ ಇತರದ್ವಯೇಪಿ। ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಯಥಾ ‘‘ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋಮಕೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠಮಜ್ಝಿಮೋ’’ತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ, ಏವಂ ಮಜ್ಝಿಮೋಮಕಾನಮ್ಪಿ ಯಥಾಕ್ಕಮಯೋಜನಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ಮಜ್ಝಿಮೋ ಮಜ್ಝಿಮುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಮಜ್ಝಿಮೋಮಕೋ, ಓಮಕುಕ್ಕಟ್ಠೋ ಓಮಕಮಜ್ಝಿಮೋ ಓಮಕೋಮಕೋ ಚಾ’’ತಿ।

    740. Imesu tīsu pattesu ukkaṭṭhassa vuttaṃ odanādi sabbaṃ yasmiṃ patte pakkhittaṃ, tassa mukhavaṭṭimatthake puñjiyamānaṃ hīrakaṃ heṭṭhābhāge phusati, so ukkaṭṭhamajjhimo nāma, hīrato atirekaṃ tiṭṭhati, so ukkaṭṭhomako nāma, antopatte mukhavaṭṭiyā heṭṭhimantaṃ appatvā tiṭṭhati, so ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma, evaṃ majjhimo ca omako ca paccekaṃ tividho hotīti sabbe nava pattā hontīti dassetumāha ‘‘ukkaṭṭhassā’’tiādi. Tassevāti ukkaṭṭhasseva. Omako ca majjhimo cāti omakamajjhimā. Idha majjhimo ca omako ca ukkaṭṭhasseva bhedo. Esa nayo itaradvayepi. ‘‘Eva’’nti iminā yathā ‘‘ukkaṭṭhukkaṭṭho ukkaṭṭhomako ukkaṭṭhamajjhimo’’ti yojetabbo, evaṃ majjhimomakānampi yathākkamayojanaṃ dasseti ‘‘majjhimo majjhimukkaṭṭho majjhimomako, omakukkaṭṭho omakamajjhimo omakomako cā’’ti.

    ೭೪೧. ತೇಸೂತಿ ನವಸು ಪತ್ತೇಸು। ತಸ್ಮಾತಿ ಅಪತ್ತಭಾವತೋ। ನ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠುಕ್ಕಟ್ಠಞ್ಚ ಓಮಕೋಮಕಞ್ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ಬಹುವಚನಂ ಕತಂ। ಏತೇ ಭಾಜನಸಙ್ಖೇಪೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ತಸ್ಮಾ ಏತೇ ಭಾಜನಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೨)।

    741.Tesūti navasu pattesu. Tasmāti apattabhāvato. Na gacchantīti ukkaṭṭhukkaṭṭhañca omakomakañcāti dve apekkhitvā bahuvacanaṃ kataṃ. Ete bhājanasaṅkhepena paribhuñjitabbāti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602).

    ೭೪೨. ಪತ್ತಲಕ್ಖಣಸಂಯುತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ನಾಮ ಯಥಾವುತ್ತಪಮಾಣಯುತ್ತತಾ, ‘‘ಅಯೋಪತ್ತೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಪಾಕೇಹಿ ಪಕ್ಕೋ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೋ ದ್ವೀಹಿ ಪಾಕೇಹಿ ಪಕ್ಕೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೮) ವುತ್ತಾ ಪಾಕಸಮ್ಪತ್ತಿ, ಕಿಣಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ ಚೇ, ತಸ್ಸ ದಾತಬ್ಬಮೂಲಸ್ಸ ಅಸೇಸೇತ್ವಾ ದಿನ್ನಭಾವೋ, ಛಿದ್ದಾಭಾವೋ, ಛಿನ್ನರಾಜೀನಂ ಅಭಾವೋತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಂ। ಹೋತಿ ಚೇತ್ಥ –

    742.Pattalakkhaṇasaṃyutanti ettha pattalakkhaṇaṃ nāma yathāvuttapamāṇayuttatā, ‘‘ayopatto pañcahi pākehi pakko mattikāpatto dvīhi pākehi pakko’’ti (pārā. aṭṭha. 2.608) vuttā pākasampatti, kiṇitvā gaṇhāti ce, tassa dātabbamūlassa asesetvā dinnabhāvo, chiddābhāvo, chinnarājīnaṃ abhāvoti pañcavidhaṃ. Hoti cettha –

    ‘‘ಪಮಾಣಯುತ್ತತಾ ಪಾಕ-ಸಮ್ಪತ್ತಿ ದಿನ್ನಮೂಲತಾ।

    ‘‘Pamāṇayuttatā pāka-sampatti dinnamūlatā;

    ಅಚ್ಛಿದ್ದಾರಾಜಿತಾ ಚೇತಿ, ಪತ್ತಲಕ್ಖಣಪಞ್ಚಕ’’ನ್ತಿ॥

    Acchiddārājitā ceti, pattalakkhaṇapañcaka’’nti.

    ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ’’ತಿ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಅಧಿಟ್ಠಾಯಾತಿ ಪಠಮಂ ಪರಿಭುತ್ತೇ ಪತ್ತೇ ಸತಿ ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಪತ್ತೋ ಹತ್ಥಪಾಸೇ ಚೇ ಹೋತಿ, ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ‘‘ಇಮಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಚೀಭೇದಕರಣವಸೇನ ವಾಚಾಯ ವಾ ವಚೀಭೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ಏವಮೇವ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಫನ್ದಾಪೇನ್ತೇನ ಕಾಯೇನ ವಾ ದೂರೇ ಚೇ ಹತ್ಥಪಾಸಾ ಹೋತಿ, ಠಪಿತಟ್ಠಾನಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ‘‘ಏತಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ದಿತಬ್ಬಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೮ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತನಯೇನ ಏಕಕೇನ ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇ ಸರಾಪೇತ್ವಾ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ವೂಪಸಮೇತುಂ ಸಮತ್ಥಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸನ್ನಿಧಾನೇ ವಾ ಅಧಿಟ್ಠಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನೇ ಅಯಮಾನಿಸಂಸೋ – ಸಚಸ್ಸ ‘ಅಧಿಟ್ಠಿತೋ ನು ಖೋ ಮೇ, ನೋ’ತಿ ವಿಮತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಇತರೋ ಸಾರೇತ್ವಾ ವಿಮತಿಂ ಛಿನ್ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೮) ಅಯಮತ್ಥೋ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತೋ। ‘‘ದ್ವೇ ಪತ್ತೇ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ನ ಲಭತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ।

    ‘‘Adhiṭṭhāya vā vikappetvā vā’’ti vā-saddo yojetabbo. Adhiṭṭhāyāti paṭhamaṃ paribhutte patte sati taṃ paccuddharitvā adhiṭṭhātabbapatto hatthapāse ce hoti, vakkhamānanayena ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vacībhedakaraṇavasena vācāya vā vacībhedaṃ akatvā evameva cintetvā hatthena gahetvā phandāpentena kāyena vā dūre ce hatthapāsā hoti, ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbāti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.608 atthato samānaṃ) vuttanayena ekakena vā pacchā satisammose sarāpetvā kukkuccaṃ vūpasametuṃ samatthassa puggalassa sannidhāne vā adhiṭṭhāyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Aññassa santike adhiṭṭhāne ayamānisaṃso – sacassa ‘adhiṭṭhito nu kho me, no’ti vimati uppajjati, itaro sāretvā vimatiṃ chindissatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.608) ayamattho aṭṭhakathāyaṃ vutto. ‘‘Dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhatī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.

    ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩೭೩; ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೦೮; ಕಙ್ಕಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ವಿಕಪ್ಪನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ತ್ಥ ವಿಕಪ್ಪೇತಬ್ಬಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ ಏಕತ್ತಬಹುತ್ತಂ, ಸನ್ನಿಹಿತಾಸನ್ನಿಹಿತತ್ತಞ್ಚ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಚೇ ಸನ್ನಿಹಿತಂ, ‘‘ಇಮಂ ಪತ್ತಂ ತುಯ್ಹಂ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಪತ್ತಂ ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಕಪ್ಪೇಮೀ’’ತಿ ವಾ ಆದಿನಾ ನಯೇನ ಏಕಂ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏತ್ಥ ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ, ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಸನ್ತಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಹಿ ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಯಥಾಪಚ್ಚಯಂ ವಾ ಕರೋಹೀ’’ತಿ ತೇನ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧಟೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಅಯುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ’’ತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧಟವಿಸೇಸೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ।

    Vikappetvāti (pāci. 373; pārā. aṭṭha. 2.608; kaṅkā. aṭṭha. vikappanasikkhāpadavaṇṇanā) ttha vikappetabbassa pattassa ekattabahuttaṃ, sannihitāsannihitattañca sallakkhetvā ekaṃ ce sannihitaṃ, ‘‘imaṃ pattaṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vā ‘‘imaṃ pattaṃ tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vā ādinā nayena ekaṃ vikappetvāti vuttaṃ hoti. Ettha ‘‘paribhuñjeyyā’’ti vuttattā, ‘‘mayhaṃ santakaṃ paribhuñjehi vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti tena apaccuddhaṭe paribhuñjituṃ ayuttattā ‘‘vikappetvā’’ti paccuddhaṭaviseso gahetabbo.

    ೭೪೩. ಧಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅನಧಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ, ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಚ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬೋ। ತಂ ಕಾಲಂ ಪತ್ತಂ ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾಪಿ ‘‘ಪತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಯುಜ್ಜತಿ। ಪತ್ತ-ಸದ್ದೋ ಮಾಗಧಿಕಾನಂ ದ್ವಿಲಿಙ್ಗಕೋ, ತಸ್ಮಾ ಏವಂ ವುತ್ತೋ।

    743.Dhāreyyāti anadhiṭṭhahitvā, avikappetvā ca paribhuñjitabbo. Taṃ kālaṃ pattaṃ atikkāmayatoti yojanā. ‘‘Nissaggiya’’nti imināpi ‘‘patta’’nti idaṃ yujjati. Patta-saddo māgadhikānaṃ dviliṅgako, tasmā evaṃ vutto.

    ೭೪೪. ಅಧಿಟ್ಠಿತವಿಕಪ್ಪಿತೇಸು ಅನನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ಅತಿರೇಕಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯಂ ಪತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿ।

    744. Adhiṭṭhitavikappitesu anantogadhattā atirekabhāvaṃ dassetumāha ‘‘yaṃ patta’’ntiādi.

    ೭೪೫. ಸಮ್ಮುಖೇತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಹತ್ಥಪ್ಪದೇಸತೋ ಅನ್ತೋ ಠಿತಂ ಪತ್ತಂ। ದೂರಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯರತನತೋ ಪರಭಾಗೇ ‘‘ಅನ್ತೋಗಬ್ಭೇ ವಾ ಉಪರಿಪಾಸಾದೇ ವಾ ಸಾಮನ್ತವಿಹಾರೇ ವಾ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ದೂರೇಪಿ। ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವಿಕಪ್ಪನಕಾಲೇಪಿ ಸನ್ತಿಕದೂರವಚನಭೇದಾ ಏವಮೇವ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವತ್ತಬ್ಬಾ। ‘‘ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ಪನ ಬಹೂನಿಪಿ ಲಬ್ಭತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ। ಅಯಂ ನಯೋತಿ ‘‘ಇಮಂ ಪತ್ತಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಯೋ।

    745.Sammukheti aḍḍhateyyahatthappadesato anto ṭhitaṃ pattaṃ. Dūrasminti aḍḍhateyyaratanato parabhāge ‘‘antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttappakāre dūrepi. Yattha katthaci vikappanakālepi santikadūravacanabhedā evameva yojetvā vattabbā. ‘‘Vikappetuṃ pana bahūnipi labbhatī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Ayaṃ nayoti ‘‘imaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’tiādinayo.

    ೭೪೬. ವಾಚಾಕಾಯವಸೇನ ದುವಿಧೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನೇ ವಾಚಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕಾಯಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಆಭೋಗ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಆಭೋಗನ್ತಿ ‘‘ಇಮಂ ಪತ್ತಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಆಭೋಗಂ। ‘‘ಮನಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನ ವಚಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಕಾಯವಿಕಾರೋವ ಕಾಯವಿಕಾರಕಂ, ಹತ್ಥೇನ ಫನ್ದಾಪನಾದಿಕಾಯಕಿರಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನೇವ ಕಾಯಾಧಿಟ್ಠಾನಂ ಹತ್ಥೇನ ಅಪತ್ತಬ್ಬೇ ದೂರೇ ನ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।

    746. Vācākāyavasena duvidhe adhiṭṭhāne vācādhiṭṭhānaṃ dassetvā kāyādhiṭṭhānaṃ dassetumāha ‘‘ābhoga’’ntiādi. Ābhoganti ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti ābhogaṃ. ‘‘Manasā’’ti iminā na vacasāti vuttaṃ hoti. Kāyavikārova kāyavikārakaṃ, hatthena phandāpanādikāyakiriyāti attho. Eteneva kāyādhiṭṭhānaṃ hatthena apattabbe dūre na kātabbanti dasseti.

    ೭೪೭-೮. ‘‘ಜಹತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ದಾನತೋತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದಾನೇನ। ಭೇದಕತೋತಿ ಭಿಜ್ಜನೇನ। ನಾಸತೋತಿ ಪತ್ತಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಕಾಲಕಿರಿಯಾಯ। ವಿಬ್ಭಮತೋತಿ ಸಿಕ್ಖಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಗಿಹಿಭಾವೂಪಗಮನೇನ। ಉದ್ಧಾರತೋತಿ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಣೇನ। ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ। ಪರಿವತ್ತನತೋತಿ ಲಿಙ್ಗಪರಿವತ್ತನೇನ। ಗಾಹತೋತಿ ವಿಸ್ಸಾಸಗ್ಗಹಣೇನ, ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಹಣೇನ ಚ।

    747-8. ‘‘Jahati adhiṭṭhāna’’nti padacchedo. Dānatoti aññassa dānena. Bhedakatoti bhijjanena. Nāsatoti pattasāmikassa kālakiriyāya. Vibbhamatoti sikkhaṃ apaccakkhāya gihibhāvūpagamanena. Uddhāratoti paccuddharaṇena. Paccakkhatoti sikkhāpaccakkhānena. Parivattanatoti liṅgaparivattanena. Gāhatoti vissāsaggahaṇena, acchinditvā gahaṇena ca.

    ಕಙ್ಗುಸಿತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇನಾತಿ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಞ್ಞಾನಂ ಖುದ್ದಕತರಸ್ಸ ಕಙ್ಗುನೋ ಸಿತ್ಥಪ್ಪಮಾಣೇನ। ಖೇನಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ದ್ವಙ್ಗುಲತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಆಕಾಸಪರಿಯಾಯೇನ ಛಿದ್ದೇನ। ಆಣಿಯಾ ವಾತಿ ಅಯೋಮಯಾಯ ಆಣಿಯಾ ವಾ।

    Kaṅgusitthappamāṇenāti sattannaṃ dhaññānaṃ khuddakatarassa kaṅguno sitthappamāṇena. Khenāti mukhavaṭṭiyā dvaṅgulato heṭṭhā ākāsapariyāyena chiddena. Āṇiyā vāti ayomayāya āṇiyā vā.

    ೭೫೦-೧. ಮಣಿಪತ್ತೋತಿ ಮಣಿನಾ ಕತೋ। ವೇಳುರಿಯುಬ್ಭವೋತಿ ಮರಕತಮಣಿಮಯೋ। ಫಲಿಕುಬ್ಭವೋತಿ ಫಲಿಕಪಾಸಾಣೇನ ಕತೋ। ಕಾಚಮಯೋತಿ ಕಾಚಮತ್ತಿಕಾಮಯೋ। ಕಂಸಮಯೋತಿ ಕಂಸಲೋಹೇನ ಕತೋ। ತಿಪುಮಯೋತಿ ಕಾಳತಿಪುಮಯೋ। ಸೀಸಮಯೋತಿ ಸೇತತಿಪುಮಯೋ। ವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ಚ ವದನ್ತಿ। ಸಜ್ಝುಮಯೋತಿ ರಜತಮಯೋ।

    750-1.Maṇipattoti maṇinā kato. Veḷuriyubbhavoti marakatamaṇimayo. Phalikubbhavoti phalikapāsāṇena kato. Kācamayoti kācamattikāmayo. Kaṃsamayoti kaṃsalohena kato. Tipumayoti kāḷatipumayo. Sīsamayoti setatipumayo. Vipallāsena ca vadanti. Sajjhumayoti rajatamayo.

    ೭೫೨. ಘಟಕಟಾಹೋತಿ ಘಟಕಪಾಲಂ। ಸೀಸಕಟಾಹೋತಿ ಛವಸೀಸಕಪಾಲಂ। ತುಮ್ಬನ್ತಿ ಅಲಾಬು। ಅಸ್ಸಾತಿ ಏಕಾದಸವಿಧಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ। ಅನುಲೋಮಿಕನ್ತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯವಸೇನ ಅನುಲೋಮಂ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಏಕಾದಸವಿಧೇ। ತಮ್ಬಮಯಂ ಲೋಹಮಯಂ ಥಾಲಕಂ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಪತ್ತೋಯೇವ ನ ವಟ್ಟತಿ, ತಮ್ಬಲೋಹಮಯಾ ಥಾಲಕಾ ಪನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    752.Ghaṭakaṭāhoti ghaṭakapālaṃ. Sīsakaṭāhoti chavasīsakapālaṃ. Tumbanti alābu. Assāti ekādasavidhassa pattassa. Anulomikanti akappiyavasena anulomaṃ. Tatthāti tasmiṃ ekādasavidhe. Tambamayaṃ lohamayaṃ thālakaṃ pana vaṭṭatīti yojanā, pattoyeva na vaṭṭati, tambalohamayā thālakā pana vaṭṭantīti attho.

    ೭೫೩. ತಟ್ಟಿಕಾದೀನೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಟ್ಟಕಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ವಟ್ಟಕನ್ತಿ ಚ ಅಡ್ಢಚನ್ದಾಕಾರೋ ಲೋಹಾದಿಮಯೋ ಭಾಜನಿಯವಿಸೇಸೋ। ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ। ಗಿಹೀ ಚ ಸಙ್ಘೋ ಚ ಗಿಹಿಸಙ್ಘಾ, ತೇಸಂ ಸನ್ತಕಾ ಗಿಹಿಸಙ್ಘಿಕಾ।

    753.Taṭṭikādīnīti ādi-saddena vaṭṭakādīnaṃ saṅgaho. Vaṭṭakanti ca aḍḍhacandākāro lohādimayo bhājaniyaviseso. Puggalassāti bhikkhussa. Gihī ca saṅgho ca gihisaṅghā, tesaṃ santakā gihisaṅghikā.

    ೭೫೪. ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪತ್ತನ್ತಿ ಸತ್ತಸು ಪತ್ತೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪತ್ತಂ। ವೋದಕಂ ಕತ್ವಾತಿ ವಿಗತೋದಕಂ ಕತ್ವಾ। ಪಟಿಸಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನೇ ನಿಕ್ಖಿಪನವಸೇನ, ಥವಿಕಾಯ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಬನ್ಧನವಸೇನ ವಾ ಸಙ್ಗೋಪೇಯ್ಯ।

    754.Yaṃ kiñci pattanti sattasu pattesu yaṃ kiñci pattaṃ. Vodakaṃ katvāti vigatodakaṃ katvā. Paṭisāmeyyāti nikkhepārahaṭṭhāne nikkhipanavasena, thavikāya pakkhipitvā bandhanavasena vā saṅgopeyya.

    ೭೫೫. ಓತಾಪೇತುನ್ತಿ ಆತಪೇ, ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ವಾ ತಾಪೇತುಂ। ಉಣ್ಹೇತಿ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಉಣ್ಹೇ। ನ ನಿದಹೇತಬ್ಬೋತಿ ನ ಝಾಪೇತಬ್ಬೋ। ಸೀಸಾಪನಯನಮೇವ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ನ ನಿದಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ ಅಧಿಕನಿವಾರಣೇನೇವ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ।

    755.Otāpetunti ātape, aggimhi vā tāpetuṃ. Uṇheti tasmiṃyeva uṇhe. Na nidahetabboti na jhāpetabbo. Sīsāpanayanameva na vaṭṭatīti na nidahetabboti attho adhikanivāraṇeneva viññāyati.

    ೭೫೬. ಮಿಡ್ಢನ್ತೇತಿ ಮಿಡ್ಢಿಯಾ ಅನ್ತೇ। ಪರಿಭಣ್ಡನ್ತೇತಿ ಪಮುಖೇ ಮಹಾಮಿಡ್ಢಿಯಾ ಅನ್ತೇ। ‘‘ವಿತ್ಥಿಣ್ಣೇತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ದ್ವಿಪತ್ತಮತ್ತೋಕಾಸವಿತ್ಥಾರೇ’’ತಿ ಕೇಚಿ। ಠಪೇತುಂ ಪನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ವಲಯಾದಿಆಧಾರೇನ ವಿನಾಪಿ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಮಿಡ್ಢಿಯಾ ಪಮುಖೇ ಮಿಡ್ಢಿಯಾ ಚ ಖರಭೂಮಿಪದೇಸಾದೀಸು ಚ ವಲಯಮತ್ಥಕೇ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ।

    756.Miḍḍhanteti miḍḍhiyā ante. Paribhaṇḍanteti pamukhe mahāmiḍḍhiyā ante. ‘‘Vitthiṇṇeti antamaso dvipattamattokāsavitthāre’’ti keci. Ṭhapetuṃ pana vaṭṭatīti yojanā, valayādiādhārena vināpi ṭhapetuṃ vaṭṭatīti attho. ‘‘Miḍḍhiyā pamukhe miḍḍhiyā ca kharabhūmipadesādīsu ca valayamatthake ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti.

    ೭೫೭. ದಾರುಆಧಾರಕೇತಿ ಉದುಕ್ಖಲಸದಿಸೇ ದಾರುಮಯೇ ಆಧಾರೇ। ದ್ವೇ ಪತ್ತೇ ಠಪೇತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀತಿ ಪತ್ತಮತ್ಥಕೇ ಅಪರಸ್ಸಾಪಿ ಪತ್ತಸ್ಸ ಠಪನವಸೇನ ದ್ವೇ ಪತ್ತೇ ಠಪೇತುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಯಮೇವ ನಯೋತಿ ‘‘ದ್ವೇಪಿ ಪತ್ತೇ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಯಂ ನಯೋ। ದಣ್ಡಭೂಮಿಆಧಾರಕೇಸೂತಿ ಏತ್ಥ ದಣ್ಡಾಧಾರೋ ನಾಮ ಬಹೂಹಿ ದಣ್ಡೇಹಿ ಕತೋ। ಭೂಮಿಆಧಾರಕೋ ನಾಮ ಭೂಮಿಯಂ ಕತೋ ಆಲವಾಲವಲಯಾಕಾರೋ ಸಿಲಿಟ್ಠಾಧಾರೋ। ‘‘ದನ್ತವೇತ್ತಲತಾದಿಮಯೋ ಭೂಮಿಆಧಾರಕೋ’’ತಿ ಕೇಚಿ।

    757.Dāruādhāraketi udukkhalasadise dārumaye ādhāre. Dve patte ṭhapetumpi vaṭṭatīti pattamatthake aparassāpi pattassa ṭhapanavasena dve patte ṭhapetumpi vaṭṭati. Api-saddena ekasmiṃ vattabbameva natthīti dasseti. Ayameva nayoti ‘‘dvepi patte ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti ayaṃ nayo. Daṇḍabhūmiādhārakesūti ettha daṇḍādhāro nāma bahūhi daṇḍehi kato. Bhūmiādhārako nāma bhūmiyaṃ kato ālavālavalayākāro siliṭṭhādhāro. ‘‘Dantavettalatādimayo bhūmiādhārako’’ti keci.

    ೭೫೮-೯. ತಟ್ಟಿಕಾಯಾತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ಕತತಟ್ಟಿಕಾಯ। ಪೋತ್ಥಕೇತಿ ಮಕಚಿವಾಕಮಯೇ ವಾ ರುಕ್ಖವಾಕಮಯೇ ವಾ ಅತ್ಥರಣೇ। ಕಟಸಾರಕೇತಿ ತಾಲಪಣ್ಣಾದೀಹಿ ವೀತೇ ಅತ್ಥರಣೇ। ಪರಿಭಣ್ಡಕತಾಯಾತಿ ಕತಗೋಮಯಪರಿಭಣ್ಡಾಯ। ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಸುಧಾಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಪಾಸಾಣೇನ ಘಂಸಿತ್ವಾ ಮಟ್ಠಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ವಾಲುಕಾಸು ವಾತಿ ಲೇಡ್ಡುಪಾಸಾಣಸಕ್ಖರಕಪಾಲಾದಿಅಮಿಸ್ಸಾಸು ಸಣ್ಹಸುಖುಮವಾಲುಕಾಸೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ತಥಾರೂಪಾಸೂ’’ತಿಆದಿ। ರಜಮ್ಹಿ ಸನ್ತೇಪಿ ಅಸನ್ತೇಪಿ ವಿಸುಂಯೇವ ‘‘ಖರಭೂಮಿಯಾ ನ ಠಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಸರಜಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ರಜೋಕಿಣ್ಣಂ ಸಣ್ಹಭೂಮಿಮಾಹ। ಖರಭೂಮಿಯಾತಿ ಫರುಸಭೂಮಿಯಾ।

    758-9.Taṭṭikāyāti tālapaṇṇādīhi katataṭṭikāya. Potthaketi makacivākamaye vā rukkhavākamaye vā attharaṇe. Kaṭasāraketi tālapaṇṇādīhi vīte attharaṇe. Paribhaṇḍakatāyāti katagomayaparibhaṇḍāya. Api-saddena sudhākammaṃ katvā pāsāṇena ghaṃsitvā maṭṭhakatāya bhūmiyā vattabbameva natthīti dasseti. Vālukāsu vāti leḍḍupāsāṇasakkharakapālādiamissāsu saṇhasukhumavālukāsūti vuttaṃ hoti. Tenevāha ‘‘tathārūpāsū’’tiādi. Rajamhi santepi asantepi visuṃyeva ‘‘kharabhūmiyā na ṭhapetabba’’nti vuttattā ‘‘sarajāyā’’ti iminā rajokiṇṇaṃ saṇhabhūmimāha. Kharabhūmiyāti pharusabhūmiyā.

    ೭೬೦. ಲಗ್ಗೇತುನ್ತಿ ಓಲಮ್ಬೇತುಂ। ದಣ್ಡಕೋಟಿಯಾ, ನಾಗದನ್ತಕೋಟಿಯಾ ಚ ಪತ್ತಮುಖೇನ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಪನಮ್ಪಿ ಲಗ್ಗನಂ ನಾಮ। ಛತ್ತಙ್ಕಮಞ್ಚಪೀಠೇಸೂತಿ ಛತ್ತೇ, ಅಙ್ಕೇ, ಮಞ್ಚಪೀಠೇ ಚ।

    760.Laggetunti olambetuṃ. Daṇḍakoṭiyā, nāgadantakoṭiyā ca pattamukhena pakkhipitvā ṭhapanampi lagganaṃ nāma. Chattaṅkamañcapīṭhesūti chatte, aṅke, mañcapīṭhe ca.

    ೭೬೧. ಅಟನೀಸೂತಿ ಅಙ್ಗೇಸು। ಬನ್ಧಿತ್ವಾತಿ ಥವಿಕಾಯ ಅಂಸವದ್ಧನಕಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ। ಓಲಮ್ಬೇತುಮ್ಪೀತಿ ಲಗ್ಗೇತುಮ್ಪಿ। ‘‘ಠಪೇತುಂ ಉಪರೀ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।

    761.Aṭanīsūti aṅgesu. Bandhitvāti thavikāya aṃsavaddhanakādinā yena kenaci bandhitvā. Olambetumpīti laggetumpi. ‘‘Ṭhapetuṃ uparī’’ti padacchedo.

    ೭೬೨. ಮಞ್ಚಪೀಠಟ್ಟಕೇತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠೇಸು ಠಪಿತಪತ್ತಾ ಯಥಾ ನ ಪತನ್ತಿ, ತಥಾ ಅಟನಿಮತ್ಥಕೇ ದಾರುನಾ ಪರಿಕ್ಖೇಪೇ ಕತೇ ಮಞ್ಚಪೀಠಟ್ಟಕಾ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ, ತಾದಿಸೇ ಮಞ್ಚಪೀಠಟ್ಟಕೇ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭತ್ತಪೂರೋಪೀತಿ ಭತ್ತಸ್ಸ ಪೂರೋಪಿ। ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ಯಾಗುತೇಲಪರಿಪೂರಿತಸ್ಸಾಪಿ ಸಙ್ಗಹೋ। ತುಚ್ಛಪತ್ತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಯಥಾವುತ್ತೋಯೇವ। ಪೂರಣಂ ಪೂರೋ, ಭತ್ತಸ್ಸ ಪೂರೋ ಭತ್ತಪೂರೋ।

    762.Mañcapīṭhaṭṭaketi mañcapīṭhesu ṭhapitapattā yathā na patanti, tathā aṭanimatthake dārunā parikkhepe kate mañcapīṭhaṭṭakā nāma honti, tādise mañcapīṭhaṭṭake ṭhapetuṃ vaṭṭatīti attho. Bhattapūropīti bhattassa pūropi. Api-saddena yāgutelaparipūritassāpi saṅgaho. Tucchapatte vinicchayo yathāvuttoyeva. Pūraṇaṃ pūro, bhattassa pūro bhattapūro.

    ತಿಭಾಣವಾರವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Tibhāṇavāravaṇṇanā niṭṭhitā.

    ೭೬೩. ಕವಾಟನ್ತಿ ದ್ವಾರಕವಾಟಫಲಕಂ। ‘‘ಸೇನಾಸನೇ ದ್ವಾರಕವಾಟವಾತಪಾನಕವಾಟಾದೀ’’ತಿಆದೀಸು ದ್ವಾರಫಲಕಂ ‘‘ಕವಾಟ’’ನ್ತಿ ಹಿ ವುತ್ತಂ। ನ ಪಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ನ ನಾಮೇಯ್ಯ ನ ಚಾಲೇಯ್ಯ, ನ ಚ ಪಿದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪತ್ತಂ ಹತ್ಥೇ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಪತ್ತಹತ್ಥೋತಿ ಭಿನ್ನಾಧಿಕರಣೋಯಂ ಬಾಹಿರತ್ಥಸಮಾಸೋ ‘‘ವಜಿರಪಾಣೀ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ‘‘ಪಣಾಮೇಯ್ಯ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।

    763.Kavāṭanti dvārakavāṭaphalakaṃ. ‘‘Senāsane dvārakavāṭavātapānakavāṭādī’’tiādīsu dvāraphalakaṃ ‘‘kavāṭa’’nti hi vuttaṃ. Na paṇāmeyyāti na nāmeyya na cāleyya, na ca pidaheyyāti attho. Pattaṃ hatthe yassa so pattahatthoti bhinnādhikaraṇoyaṃ bāhiratthasamāso ‘‘vajirapāṇī’’tiādīsu viya. ‘‘Paṇāmeyya assā’’ti padacchedo.

    ೭೬೪. ನ ನೀಹರೇಯ್ಯ ಪತ್ತೇನ ಚಲಕಾನೀತಿ ರಸಂ ಪಿವಿತ್ವಾ ಪಾತಿತಮಧುಕಫಲಟ್ಠಿಕಾದಿ ಛಡ್ಡಿತಾನಿ ಬಹಿ ಛಡ್ಡೇತುಂ ಪತ್ತೇನ ನ ನೀಹರೇಯ್ಯ। ಅಟ್ಠಿಕಾನಿ ವಾತಿ ಪನಸಟ್ಠಿಕೋಲಟ್ಠಿಆದಿಅಟ್ಠಿಕಾನಿ ವಾ। ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಮುದಕನ್ತಿ ಮುಖಧೋವನಾದಿಕಂ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಮುದಕಂ। ಪತ್ತೇನ ನೀಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ, ಬಹಿ ಛಡ್ಡೇತುಂ ತಂ ಪತ್ತೇ ಆಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇತರಥಾ ಉಚ್ಛಿಟ್ಠಪತ್ತಧೋವನೋದಕಮ್ಪಿ ತೇನೇವ ಪತ್ತೇನ ಬಹಿ ನ ನೀಹರಿತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ।

    764.Na nīhareyya pattena calakānīti rasaṃ pivitvā pātitamadhukaphalaṭṭhikādi chaḍḍitāni bahi chaḍḍetuṃ pattena na nīhareyya. Aṭṭhikāni vāti panasaṭṭhikolaṭṭhiādiaṭṭhikāni vā. Ucchiṭṭhamudakanti mukhadhovanādikaṃ ucchiṭṭhamudakaṃ. Pattena nīharantassāti yojanā, bahi chaḍḍetuṃ taṃ patte āsiñcitvā harantassāti vuttaṃ hoti. Itarathā ucchiṭṭhapattadhovanodakampi teneva pattena bahi na nīharitabbaṃ siyā.

    ೭೬೫. ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಿ ಮುಖಧೋವನೋದಕನ್ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ, ಖೇಳಮಲ್ಲಕೋವ। ಮುಖತೋ ನೀಹಟನ್ತಿ ಮುಖೇನ ಛಡ್ಡಿತಂ ಮಂಸಖಣ್ಡಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ।

    765. Paṭiggaheti mukhadhovanodakanti paṭiggaho, kheḷamallakova. Mukhato nīhaṭanti mukhena chaḍḍitaṃ maṃsakhaṇḍādi yaṃ kiñci.

    ೭೬೬. ವಿನಸ್ಸತೀತಿ ವಿಬ್ಭಮೇನ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ ವಾ ಕಾಲಕಿರಿಯಾಯ ವಾ ವಿನಸ್ಸತಿ। ಅಥ ವಾ ಯೋತಿ ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ ‘‘ಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸಾಮಿವಸೇನ ಪರಿಣಾಮೇತ್ವಾ ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪತ್ತೋ ಭೇದೇನ ವಾ ಅಚ್ಛೇದೇನ ವಾ ಚೋರಿಕಾಯ ಹರಣೇನ ವಾ ನಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    766.Vinassatīti vibbhamena vā sikkhāpaccakkhānena vā kālakiriyāya vā vinassati. Atha vā yoti paccattavacanaṃ ‘‘yassā’’ti sāmivasena pariṇāmetvā yassa bhikkhuno patto bhedena vā acchedena vā corikāya haraṇena vā nassati, tassa anāpattīti yojanā.

    ೭೬೭. ಪಠಮಸ್ಸಾತಿ ಪತ್ತವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಂ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಪಠಮಸ್ಸ। ಪತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ। ಪಠಮೇನಾತಿ ಚೀವರವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮಂ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಪಠಮೇನ ಕಥಿನೇನಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಮಹೇಸಿನಾತಿ ಮಹನ್ತೇ ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧಾದಯೋ ಗುಣೇ ಏಸಿ ಗವೇಸೀತಿ ಮಹೇಸಿ। ಪಠಮಸ್ಸ ಪತ್ತಸ್ಸ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಇಧ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಪಠಮೇನ ಕಥಿನೇನ ಸಮಾ ಸದಿಸಾ ಇತಿ ಮಹೇಸಿನಾ ಮತಾ ಅನುಮತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    767.Paṭhamassāti pattavaggassa paṭhamaṃ saṅgahitattā paṭhamassa. Pattassāti pattasikkhāpadassa. Paṭhamenāti cīvaravaggassa paṭhamaṃ saṅgahitattā paṭhamena kathinenāti sambandho. Mahesināti mahante sīlakkhandhādayo guṇe esi gavesīti mahesi. Paṭhamassa pattassa samuṭṭhānādayo sabbe idha aniddiṭṭhavinicchayā paṭhamena kathinena samā sadisā iti mahesinā matā anumatā anuññātāti yojanā.

    ಪಠಮಪತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Paṭhamapattakathāvaṇṇanā.

    ೭೬೮. ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ಊನಾನಿ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಊನೋ, ಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಿಂ, ಅಬನ್ಧನಞ್ಚ ಏಕದ್ವಿತಿಚತುಬನ್ಧನಞ್ಚ ‘‘ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಊನ’’ನ್ತಿ ಗಹಿತಂ। ಯಥಾಹ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋ ವಾ ಏಕಬನ್ಧನೋ ವಾ ದ್ವಿಬನ್ಧನೋ ವಾ ತಿಬನ್ಧನೋ ವಾ ಚತುಬನ್ಧನೋ ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩)। ಬನ್ಧನೇ ಅಕತೇಪಿ ಬನ್ಧನಾರಹೋ ವಕ್ಖಮಾನಲಕ್ಖಣರಾಜಿಯುತ್ತೋಪಿ ‘‘ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋಯೇವಾ’’ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಏತ್ಥ ಅಬನ್ಧನೋ ನಾಮ ಯಸ್ಸ ಬನ್ಧನಮೇವ ನತ್ಥಿ, ಸೋ। ತೇನೇವಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಅಬನ್ಧನಸ್ಸಪಿ ಪತ್ತಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಬನ್ಧನಾನಿ ನ ಪೂರೇನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ನತ್ಥಿತಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೨-೬೧೩)। ದ್ವಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣತೋ ಊನರಾಜಿಯುತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸೋಪಿ ‘‘ಅಬನ್ಧನೋಯೇವಾ’’ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಯಥಾಹ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಯಸ್ಸ ದ್ವಙ್ಗುಲಾ ರಾಜಿ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩)।

    768. Pañca bandhanāni ūnāni yassa so pañcabandhanaūno, patto, tasmiṃ, abandhanañca ekadviticatubandhanañca ‘‘pañcabandhanaūna’’nti gahitaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘ūnapañcabandhano nāma patto abandhano vā ekabandhano vā dvibandhano vā tibandhano vā catubandhano vā’’ti (pārā. 613). Bandhane akatepi bandhanāraho vakkhamānalakkhaṇarājiyuttopi ‘‘ūnapañcabandhanoyevā’’ti gahetabbo. Ettha abandhano nāma yassa bandhanameva natthi, so. Tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmā abandhanassapi pattassa pañca bandhanāni na pūrenti sabbaso natthitāyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613). Dvaṅgulappamāṇato ūnarājiyutto abandhanokāsopi ‘‘abandhanoyevā’’ti gahetabbo. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘abandhanokāso nāma patto yassa dvaṅgulā rāji na hotī’’ti (pārā. 613).

    ೭೬೯. ಉದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ‘‘ಬನ್ಧನೋಕಾಸೋ ನಾಮ ಪತ್ತೋ ಯಸ್ಸ ದ್ವಙ್ಗುಲಾ ರಾಜಿ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ। ದ್ವಙ್ಗುಲಾಯ ರಾಜಿಯಾ ಏಕಞ್ಚ ಬನ್ಧನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಟ್ಠಾ’’ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೨-೬೧೩) ‘‘ಸಬ್ಬಾಪಿ ರಾಜಿಯೋ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹೇಟ್ಠಾ ಭಟ್ಠಾಯೇವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ವುತ್ತಂ। ಮುಖವಟ್ಟಿಂ ವಿನಾ ಅಞ್ಞತ್ಥಾಪಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇ ವಾ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋಕಾಸೇ ವಾ ಸತಿ ಸೋಪಿ ಪತ್ತೋ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನ ಹೋತೀತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೨-೬೧೩) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ನಿಯಮೇತ್ವಾ ವಚನಂ ವೀಮಂಸಿತಬ್ಬಂ। ಇಧ ಪನ ತಥಾ ನಿಯಮೋ ನ ದಸ್ಸಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಸಂಸನ್ದತಿ ಸಮೇತಿ। ಚ-ಕಾರಸ್ಸ ಅವುತ್ತಸಮುಚ್ಚಯತ್ಥತ್ತಾ ದ್ವಙ್ಗುಲದ್ವಙ್ಗುಲಾಹಿ ದ್ವೀಹಿ ದ್ವೇ ಬನ್ಧನಾನಿ ಚ ತೀಣಿ ಬನ್ಧನಾನಿ ಚಾತಿ ಇದಮ್ಪಿ ವುತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೇ ರಾಜಿಯೋ, ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಚತುರಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಬನ್ಧನಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನಿ। ಯಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ, ಏಕಾಯೇವ ವಾ ಛಳಙ್ಗುಲಾ, ತಸ್ಸ ತೀಣಿ ಬನ್ಧನಾನಿ ದಾತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೨-೬೧೩)।

    769.Uddiṭṭhanti ‘‘bandhanokāso nāma patto yassa dvaṅgulā rāji hotī’’ti (pārā. 613) padabhājane vuttaṃ. Dvaṅgulāya rājiyā ekañca bandhananti yojanā. ‘‘Mukhavaṭṭito heṭṭhā bhaṭṭhā’’ti aṭṭhakathāvacanato (pārā. aṭṭha. 2.612-613) ‘‘sabbāpi rājiyo mukhavaṭṭito paṭṭhāya heṭṭhā bhaṭṭhāyeva gahetabbā’’ti nissandehe vuttaṃ. Mukhavaṭṭiṃ vinā aññatthāpi ūnapañcabandhane vā ūnapañcabandhanokāse vā sati sopi patto ūnapañcabandhano na hotīti na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘mukhavaṭṭito paṭṭhāyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613) aṭṭhakathāyaṃ niyametvā vacanaṃ vīmaṃsitabbaṃ. Idha pana tathā niyamo na dassito, tasmā ayameva vinicchayo sāmaññena vuttāya pāḷiyā aññadatthu saṃsandati sameti. Ca-kārassa avuttasamuccayatthattā dvaṅguladvaṅgulāhi dvīhi dve bandhanāni ca tīṇi bandhanāni cāti idampi vuttameva hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yassa pana dve rājiyo, ekāyeva vā caturaṅgulā, tassa dve bandhanāni dātabbāni. Yassa tisso, ekāyeva vā chaḷaṅgulā, tassa tīṇi bandhanāni dātabbānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613).

    ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಪತ್ತೇಸು ಅನ್ತಿಮಪತ್ತಸ್ಸ ವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಬನ್ಧನಾನಿ ಚಾ’’ತಿಆದಿ। ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪ್ಪಮಾಣಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ರಾಜೀನಂ ಚತ್ತಾರಿ ಬನ್ಧನಾನಿ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಚಕಾರೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಸ್ಸೇವ ಸಮುಚ್ಚಯಂ ಕರೋತಿ। ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲರಾಜಿಯಾ ತಥಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಯಾಮಂ ಭಟ್ಠಾಯ ರಾಜಿಯಾ ದ್ವಙ್ಗುಲದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತೇ ಠಾನೇ ತೇನೇವ ನೀಹಾರೇನ ಬದ್ಧಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಬನ್ಧನಾನಿ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Ūnapañcabandhanapattesu antimapattassa vibhāgaṃ dassetumāha ‘‘bandhanāni cā’’tiādi. Mukhavaṭṭiyā aṭṭhaṅgulappamāṇānaṃ catunnaṃ rājīnaṃ cattāri bandhanāni cāti vuttaṃ hoti. Cakāro pubbe vuttasseva samuccayaṃ karoti. Aṭṭhaṅgularājiyā tathāti mukhavaṭṭito paṭṭhāya aṭṭhaṅgulāyāmaṃ bhaṭṭhāya rājiyā dvaṅguladvaṅgulamatte ṭhāne teneva nīhārena baddhāni cattāri bandhanāni cāti attho.

    ೭೭೦. ಏವಂ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಪತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಪಞ್ಚಬನ್ಧನಪತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಞ್ಚ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ದ್ವಙ್ಗುಲದ್ವಙ್ಗುಲಾಯಾಮಂ ಓತಿಣ್ಣಾ ಪಞ್ಚ ರಾಜಿಯೋ ಚ। ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನವಿಕಪ್ಪಾ ದಸ್ಸಿತಾ। ಏಕಾ ವಾಪಿ ದಸಙ್ಗುಲಾತಿ ಮುಖವಟ್ಟಿತೋ ದಸಙ್ಗುಲಾಯಾಮಾ ಏಕಾ ವಾ ರಾಜಿ ಹೋತಿ। ಅಪಿ-ಸದ್ದೇನ ತಸ್ಸಾ ರಾಜಿಯಾ ಬನ್ಧನೋ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಪಕ್ಖೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ಅಯಂ ಪತ್ತೋತಿ ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ರಾಜಿಯೋ ವಾ ತತ್ಥ ಬನ್ಧನಾನಿ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಾನಿ ವಾ, ದಸಙ್ಗುಲಾ ಏಕಾ ರಾಜಿ ವಾ ತತ್ಥ ಬನ್ಧನಾನಿ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಾನಿ ವಾ ಸನ್ತಿ, ಅಯಂ ಪತ್ತೋ ಪಞ್ಚಬನ್ಧನೋ ನಾಮ।

    770. Evaṃ ūnapañcabandhanapattaṃ dassetvā idāni paripuṇṇapañcabandhanapattaṃ dassetumāha ‘‘pañca vā’’tiādi. Mukhavaṭṭiyā dvaṅguladvaṅgulāyāmaṃ otiṇṇā pañca rājiyo ca. Vā-saddena pañcabandhanavikappā dassitā. Ekā vāpi dasaṅgulāti mukhavaṭṭito dasaṅgulāyāmā ekā vā rāji hoti. Api-saddena tassā rājiyā bandhano pañcabandhanapakkho dassito. Ayaṃ pattoti yassa pañca rājiyo vā tattha bandhanāni pañcabandhanāni vā, dasaṅgulā ekā rāji vā tattha bandhanāni pañcabandhanāni vā santi, ayaṃ patto pañcabandhano nāma.

    ೭೭೧. ಏತ್ತಾವತಾ ಮತ್ತಿಕಾಪತ್ತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಯೋಪತ್ತೇ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಯೋಪತ್ತೋ’’ತಿಆದಿ। ಛಿದ್ದಾನಿ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತುಂ ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಾನಿ ಅಯೋಪಟ್ಟಾನಿ ಲೋಹಮಣ್ಡಲಕಾನಿ ನಾಮ। ‘‘ಭಣ್ಡೀ’’ತಿಪಿ ತಸ್ಸೇವ ಪರಿಯಾಯೋ। ಭಣ್ಡಿತಬ್ಬಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಛಿದ್ದೇ ಪಟಿಚ್ಛಾದಿತೇಪಿ ಯತ್ಥ ಅಸಣ್ಹತಾಯ ಆಮಿಸಂ ತಿಟ್ಠತಿ, ತಾದಿಸೋಪಿ ಅಪತ್ತೋಯೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಮಟ್ಠೋ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಅಯೋಚುಣ್ಣೇನ ವಾಣಿಯಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಮಟ್ಠೋ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧನೀಯಂ।

    771. Ettāvatā mattikāpatte vinicchayaṃ dassetvā idāni ayopatte dassetumāha ‘‘ayopatto’’tiādi. Chiddāni paṭicchādetuṃ bandhitabbāni ayopaṭṭāni lohamaṇḍalakāni nāma. ‘‘Bhaṇḍī’’tipi tasseva pariyāyo. Bhaṇḍitabbaṃ bandhitvā chidde paṭicchāditepi yattha asaṇhatāya āmisaṃ tiṭṭhati, tādisopi apattoyevāti āha ‘‘maṭṭho vaṭṭatī’’ti. Ayocuṇṇena vāṇiyāti etthāpi ‘‘maṭṭho vaṭṭatī’’ti sambandhanīyaṃ.

    ೭೭೨. ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ತಂ ಪತ್ತಂ ತಸ್ಮಿಂ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ, ‘‘ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೩) ವಚನತೋ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಂ ತಸ್ಸ ತಂ ಪತ್ತಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪತ್ತನಿಸ್ಸಜ್ಜಕೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ।

    772. Tassa nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ taṃ pattaṃ tasmiṃ anukampāya agaṇhantassāti yojanā, ‘‘saṅghamajjhe nissajjitabbo’’ti (pārā. 613) vacanato saṅghamajjhe nissaṭṭhaṃ tassa taṃ pattaṃ tasmiṃ pattanissajjake puggale anukampāya agaṇhantassa.

    ೭೭೩. ದೀಯಮಾನೇ ತು ಪತ್ತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ವಿಞ್ಞಾಪಿತನವಪತ್ತೇ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ತಂ ಪತ್ತಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಆಪತ್ತಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಚತಸ್ಸೋ ಅಗತಿಯೋ ಅಗಮನಂ, ಗಹಿತಾಗಹಿತಜಾನನನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಠಮಂ ಸಙ್ಘಂ ಯಾಚಿತ್ವಾ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸಙ್ಘೇನ ಪತ್ತಗಾಹಕಂ ಕತ್ವಾ ಸಮ್ಮತೇನ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಪತ್ತಂ ಹತ್ಥೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘೇ ಸಙ್ಘತ್ಥೇರತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ವಿಞ್ಞಾಯಮಾನಂ ಗುಣಂ ವತ್ವಾ ಪಣಾಮಿತೇ। ಯಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ, ರೋಚನತ್ಥಯೋಗೇ ಸಮ್ಪದಾನವಚನಂ। ಸೋ ದೀಯಮಾನೋ ಪತ್ತೋ। ತಂ ದೀಯಮಾನಂ ಪತ್ತಂ।

    773.Dīyamāne tu pattasminti ūnapañcabandhanena pattena viññāpitanavapatte bhikkhumhi taṃ pattaṃ saṅghamajjhe nissajjitvā āpattiṃ desetvā nisinne catasso agatiyo agamanaṃ, gahitāgahitajānananti imehi pañcahi aṅgehi samannāgatena bhikkhunā paṭhamaṃ saṅghaṃ yācitvā ñattidutiyāya kammavācāya saṅghena pattagāhakaṃ katvā sammatena nissaṭṭhapattaṃ hatthena gahetvā tasmiṃ saṅghe saṅghattherato paṭṭhāya anukkamena upasaṅkamma viññāyamānaṃ guṇaṃ vatvā paṇāmite. Yassāti tasmiṃ saṅghamajjhe nisinnassa yassa bhikkhuno, rocanatthayoge sampadānavacanaṃ. So dīyamāno patto. Taṃ dīyamānaṃ pattaṃ.

    ೭೭೪. ದೀಪಿತೋತಿ ‘‘ಅಪತ್ತಕಸ್ಸ ನ ಗಾಹೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೫) ವುತ್ತೋ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಸಂ ಭಿಕ್ಖುಪರಿಸಾಯಂ। ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏವಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಪರಿಯನ್ತೇ ಠಿತಪತ್ತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ತೇನ ಪತ್ತಪರಿವತ್ತನೇನ ಆಗತೋ ವಾ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಅಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಆಗತೋ ಸೋ ಏವ ವಾ ಪತ್ತೋ ಪರಿಯನ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋತಿ ಪತ್ತಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ।

    774.Dīpitoti ‘‘apattakassa na gāhetabbo’’ti (pārā. 615) vutto. Tatthāti tassaṃ bhikkhuparisāyaṃ. Pattapariyantoti ettha ‘‘evaṃ parivattetvā pariyante ṭhitapatto’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā tena pattaparivattanena āgato vā sabbehi aggahitattā āgato so eva vā patto pariyanto nāma hotīti attho. Tassa bhikkhunoti pattaṃ nissajjitvā nisinnassa tassa bhikkhuno.

    ೭೭೫. ತನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ದಿನ್ನಂ ತಂ ಪರಿಯನ್ತಪತ್ತಂ। ಅಪ್ಪದೇಸೇತಿ ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಅಟ್ಠಾನೇ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಮಞ್ಚಪೀಠಛತ್ತನಾಗದನ್ತಾದಿಕೇ ಅದೇಸೇ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೫)। ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತೀತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇತಿ। ಅತ್ತನಾ ಅದಾಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇನ ತಂ ಪತ್ತಂ ಸಯಮೇವ ಅತ್ತನೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಅನುರೂಪಂ ಪತ್ತಂ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ಅಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀತಿ ಯಾಗುರನ್ಧನಾದಿವಸೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಭೋಗೇನಾತಿ ಯಾಗುರನ್ಧನರಜನಪಚನಾದಿನಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೫)। ‘‘ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಪನ ಬ್ಯಾಧಿಮ್ಹಿ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇ ಅಸತಿ ಮತ್ತಿಕಾಯ ಲಿಮ್ಪಿತ್ವಾ ಯಾಗುಂ ವಾ ಪಚಿತುಂ ಉದಕಂ ವಾ ತಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೧೫) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಾದಿಸೇ ಠಾನೇ ತಥಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸೋ।

    775.Tanti attano dinnaṃ taṃ pariyantapattaṃ. Appadeseti mañcapīṭhādiaṭṭhāne. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘mañcapīṭhachattanāgadantādike adese’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615). Vissajjetīti aññassa deti. Attanā adāpetvā aññena taṃ pattaṃ sayameva attano gahetvā aññaṃ anurūpaṃ pattaṃ diyyamānaṃ gaṇhituṃ vaṭṭatīti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Abhogena paribhuñjatīti yāgurandhanādivasena paribhuñjati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘abhogenāti yāgurandhanarajanapacanādinā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615). ‘‘Antarāmagge pana byādhimhi uppanne aññasmiṃ bhājane asati mattikāya limpitvā yāguṃ vā pacituṃ udakaṃ vā tāpetuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā tādise ṭhāne tathāpi paribhuñjituṃ vaṭṭatīti ettha viseso.

    ೭೭೬. ನಟ್ಠೇತಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಯಮಾನೇ ಪತ್ತೇ ಚೋರಗ್ಗಹಣಾದಿನಾ ನಟ್ಠೇ। ಭಿನ್ನೇತಿ ಭೇದಮುಪಗತೇ। ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಞ್ಞಂ ಪತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪಕಾಸಿತಾತಿ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ನಟ್ಠಪತ್ತಸ್ಸ ಭಿನ್ನಪತ್ತಸ್ಸ ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೬೧೭) ನಯೇನ ಪಾಳಿಯಂ ದೇಸಿತಾ। ಇಧ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ವಳಞ್ಜಿಯಮಾನೇ ಪತ್ತೇ ಸತಿಪಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಪತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಞಾತಕಾದೀನಂ ಗಣ್ಹತೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಅತ್ತನೋ ಧನೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ಧನಂ ನಾಮ ಸುತ್ತವತ್ಥಾದಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥು।

    776.Naṭṭheti attano paribhuñjiyamāne patte coraggahaṇādinā naṭṭhe. Bhinneti bhedamupagate. Anāpattīti aññaṃ pattaṃ viññāpentassa anāpatti. Pakāsitāti ‘‘anāpatti naṭṭhapattassa bhinnapattassa ñātakānaṃ pavāritānaṃ aññassatthāya attano dhanenā’’tiādinā (pārā. 617) nayena pāḷiyaṃ desitā. Idha ‘‘aññassatthāyā’’ti vuttattā attano vaḷañjiyamāne patte satipi aññassatthāya pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭati. Ñātakādīnaṃ gaṇhatoti ettha ‘‘santaka’’nti labbhati. Attano dhanenāti yojanā. Ettha dhanaṃ nāma suttavatthādi kappiyavatthu.

    ೭೭೭. ಏತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ ಕ್ರಿಯಂ।

    777. Ettha viññāpanaṃ kriyaṃ.

    ದುತಿಯಪತ್ತಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Dutiyapattakathāvaṇṇanā.

    ೭೭೮. ಸಪ್ಪಿಆದಿಂ ಭೇಸಜ್ಜನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ? ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೨) ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ‘‘ಸಪ್ಪಿ ನಾಮ ಗೋಸಪ್ಪಿ ವಾ ಅಜಿಕಾಸಪ್ಪಿ ವಾ ಮಹಿಂಸಸಪ್ಪಿ ವಾ, ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಘತಞ್ಚ ‘‘ತೇಸಂಯೇವ ನವನೀತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ನವನೀತಞ್ಚ ‘‘ತಿಲತೇಲಂ ಸಾಸಪತೇಲಂ ಮಧುಕತೇಲಂ ಏರಣ್ಡಕತೇಲಂ ವಸಾತೇಲ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ತೇಲಞ್ಚ ‘‘ಮಧು ನಾಮ ಮಕ್ಖಿಕಾಮಧೂ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಮಧುಞ್ಚ ‘‘ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುಮ್ಹಾ ನಿಬ್ಬತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಗುಳಾದಿಫಾಣಿತಞ್ಚಾತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಚಭೇಸಜ್ಜರಾಸಿಮ್ಹಿ ಯಂ ಯಂ ಭೇಸಜ್ಜನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುರೇಭತ್ತನ್ತಿ ಪುರೇಭತ್ತೇ। ಪಟಿಗಯ್ಹಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ।

    778.Sappiādiṃ bhesajjanti ettha pāḷiyaṃ ‘‘seyyathidaṃ? Sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇita’’nti (pārā. 622) uddisitvā ‘‘sappi nāma gosappi vā ajikāsappi vā mahiṃsasappi vā, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappī’’ti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ ghatañca ‘‘tesaṃyeva navanīta’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ navanītañca ‘‘tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍakatelaṃ vasātela’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ telañca ‘‘madhu nāma makkhikāmadhū’’ti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ madhuñca ‘‘phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbatta’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ guḷādiphāṇitañcāti etasmiṃ pañcabhesajjarāsimhi yaṃ yaṃ bhesajjanti attho. Purebhattanti purebhatte. Paṭigayhāti paṭiggahetvā.

    ೭೭೯. ತಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ। ಸತ್ತಾಹನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ‘‘ಸತ್ತಾಹಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ‘‘ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ। ಸತ್ತಾಹಸ್ಸ ಅತಿಕ್ಕಮೋ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ। ತಸ್ಸಾತಿ ಭೇಸಜ್ಜಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮೇವ ದಸ್ಸಿತಂ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥು ಭಾಜನಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಭಾಜನೇಪಿ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಠಪಿತಾನಿ ನವನೀತಪಿಣ್ಡಗುಳಪಿಣ್ಡಸಕ್ಕರಮಧುಪಟಲಾನಿಪಿ ಅತ್ತನೋ ಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋನ್ತಿ।

    779.Taṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ bhesajjaṃ. Sattāhanti ettha ‘‘vaṭṭatī’’ti kiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. ‘‘Sattāhaṃ atikkamantassā’’ti padacchedo. ‘‘Sattāhātikkame tassā’’ti vā pāṭho. Sattāhassa atikkamo sattāhātikkamo, tasmiṃ sattāhātikkame. Tassāti bhesajjapaṭiggāhakassa bhikkhuno. ‘‘Nissaggiya’’nti iminā pācittiyameva dassitaṃ. Nissaggiyavatthu bhājanagaṇanāya āpattiṃ karoti. Ekasmiṃ bhājanepi visuṃ visuṃ ṭhapitāni navanītapiṇḍaguḷapiṇḍasakkaramadhupaṭalānipi attano gaṇanāya āpattiṃ karonti.

    ೭೮೦. ಗಣ್ಹಿತ್ವಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ। ಸನ್ನಿಧೀಯತೀತಿ ಸನ್ನಿಧಿ, ಸನ್ನಿಹಿತವತ್ಥು, ತಸ್ಸ ಕಾರಕಂ ಕರಣಂ ಅಪರಾಪರದಿವಸತ್ಥಾಯ ಠಪನಂ, ತಂ ಕತ್ವಾ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಯಥಾ ಅಪರಂ ದಿವಸಂ ಗಚ್ಛತಿ, ತಥಾ ಕತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿರಾಮಿಸಂ ಸಾಯತೋತಿ ಆಮಿಸೇನ ಅಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ।

    780.Gaṇhitvāti paṭiggahetvā. Sannidhīyatīti sannidhi, sannihitavatthu, tassa kārakaṃ karaṇaṃ aparāparadivasatthāya ṭhapanaṃ, taṃ katvā, pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ yathā aparaṃ divasaṃ gacchati, tathā katvā nikkhipitvāti attho. Nirāmisaṃ sāyatoti āmisena amissetvā bhuñjantassa.

    ೭೮೧. ಉಗ್ಗಹಿತನ್ತಿ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಾಪೇತ್ವಾ ಹತ್ಥೇನ ಗಹಿತಂ। ಸರೀರಭೋಗೇತಿ ಬಹಿ ಸರೀರಪರಿಭೋಗೇನೇವ।

    781.Uggahitanti appaṭiggahāpetvā hatthena gahitaṃ. Sarīrabhogeti bahi sarīraparibhogeneva.

    ೭೮೨. ಗಹಿತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ। ತಾಪೇತ್ವಾತಿ ವಿಲೀಯಾಪೇತ್ವಾ।

    782.Gahitaṃ paṭiggahitaṃ. Tāpetvāti vilīyāpetvā.

    ೭೮೩. ‘‘ಸಯಂ ತಾಪೇತಿ…ಪೇ॰… ನ ಹೋತಿ ಸೋ’’ತಿ ಇದಂ ಸುಧೋತನವನೀತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ದುದ್ಧೋತೇನ ಪನ ದಧಿಗುಳಿಕಾದಿಸಹಿತೇನ ಸಾಮಂಪಾಕೋ ಹೋತೇವ। ನವನೀತಸ್ಸ ಯಂ ಸಯಂ ತಾಪನಂ, ಸೋ ಸಾಮಂಪಾಕೋ ನ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    783.‘‘Sayaṃ tāpeti…pe… na hoti so’’ti idaṃ sudhotanavanītaṃ sandhāya vuttaṃ, duddhotena pana dadhiguḷikādisahitena sāmaṃpāko hoteva. Navanītassa yaṃ sayaṃ tāpanaṃ, so sāmaṃpāko na hotīti yojanā.

    ೭೮೪. ಯೇನ ಕೇನಚೀತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ವಾ।

    784.Yena kenacīti upasampannena, anupasampannena vā.

    ೭೮೫. ‘‘ಸಯಂ ಕರೋತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನಿವತ್ತೇತಿ। ತೇನ ಕತಂ ಪನ ತದಹು ಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರೇನ ವಾ ದಧಿನಾ ವಾ ಕತಸಪ್ಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಕತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ತದಹು ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೨)।

    785.‘‘Sayaṃ karotī’’ti iminā anupasampannaṃ nivatteti. Tena kataṃ pana tadahu purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘purebhattaṃ paṭiggahitakhīrena vā dadhinā vā katasappi anupasampannena kataṃ sāmisampi tadahu purebhattaṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.622).

    ೭೮೬. ಸವತ್ಥುಕಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ವತ್ಥು ನಾಮ ಖೀರದಧಿ।

    786.Savatthukassāti ettha vatthu nāma khīradadhi.

    ೭೮೭. ಅಸ್ಸಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರದಧೀಹಿ ಕತಸಪ್ಪಿಮಾಹ। ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ತಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾತಿ ಇದಂ ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಗಿಲಾನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಟಿಸಾಯನೀಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ? ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತಂ ತೇಲಂ ಮಧು ಫಾಣಿತಂ, ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೨) ಇಮಸ್ಮಿಂ ಮಾತಿಕಾಪಾಠೇ ‘‘ಯಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಸಪ್ಪಿಆದೀನಮೇವ ‘‘ತಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಖೀರದಧೀನಂ ಅವುತ್ತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

    787.Assāti paṭiggahitakhīradadhīhi katasappimāha. ‘‘Paṭiggahetvā tānī’’ti vuttattāti idaṃ ‘‘yāni kho pana tāni gilānānaṃ bhikkhūnaṃ paṭisāyanīyāni bhesajjāni, seyyathidaṃ? Sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ, tāni paṭiggahetvā’’ti (pārā. 622) imasmiṃ mātikāpāṭhe ‘‘yānī’’ti vuttasappiādīnameva ‘‘tāni paṭiggahetvā’’ti vuttattāti vuttaṃ hoti, tattha khīradadhīnaṃ avuttattāti adhippāyo.

    ೭೮೮. ಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿಮ್ಹೀತಿ ಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ ಘತೇ। ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿಮ್ಹೀತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಂ ಸತ್ತಾನಂ ಘತೇ, ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    788.Kappiyasappimhīti kappiyamaṃsānaṃ sattānaṃ ghate. Akappiyasappimhīti akappiyamaṃsānaṃ sattānaṃ ghate, paṭiggahetvā sattāhe atikkanteti vuttaṃ hoti.

    ೭೮೯. ತೇನ ಸಪ್ಪಿನಾ ಅಕಪ್ಪಿಯೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಇದಂ ದುಕ್ಕಟಂ ಕಥಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಬ್ಬಾ’’ತಿಆದಿ। ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಮಂಸಂ ಯೇಸಂ ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾ, ಮನುಸ್ಸಾದಯೋ, ಸಬ್ಬೇ ಚ ತೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾ ಚಾತಿ ಸಬ್ಬಾಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾ, ತೇಸಂ।

    789. Tena sappinā akappiyena bhavitabbanti idaṃ dukkaṭaṃ kathaṃ hotīti āha ‘‘sabbā’’tiādi. Akappiyaṃ maṃsaṃ yesaṃ te akappiyamaṃsā, manussādayo, sabbe ca te akappiyamaṃsā cāti sabbākappiyamaṃsā, tesaṃ.

    ೭೯೦-೧. ಏವಂ ಚೇ ವಟ್ಟತಿ, ‘‘ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತಿ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪೀ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಚೋದನಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ಪರಿಹರಿತುಮಾಹ ‘‘ಯೇಸ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಯೇಸಞ್ಹಿ ಕಪ್ಪತಿ ಮಂಸಂ, ತೇಸಂ ಸಪ್ಪೀ’’ತಿ ಇದಂ ವಚನಂ ಕಿಂ ಪಯೋಜನಂ ಸಾಧೇತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇದಾನಿ ಪರಿಚ್ಛೇದನಿಯಮನಸಙ್ಖಾತಂ ತಂಪಯೋಜನಞ್ಚ ತಬ್ಬಿಸಯಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಣೀತಭೋಜನಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ಪಣೀತಭೋಜನಸ್ಸ ಪರಿಚ್ಛೇದನಿಯಾಮನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇ ಪಞ್ಚವಿಧೇ ಭೇಸಜ್ಜೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥೂನನ್ತಿ ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬದಸ್ಸನಂ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ತಂಹೇತುಕಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವತ್ಥೂನನ್ತಿ ಸಪ್ಪಿನವನೀತದ್ವಯಮೇವ ವುತ್ತಂ। ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ ವತ್ಥು ನಾಮ ಏತೇಸಮೇವ ಸಪ್ಪಿನವನೀತಾನಿ, ಪಣೀತಭೋಜನಞ್ಚ ತೇಸಮೇವ ಖೀರದಧಿಸಪ್ಪಿನವನೀತಾನೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ತಥಾ ವುತ್ತಂ, ನ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸತ್ತಾನಂ ಸಪ್ಪಿಆದಿನಿವಾರಣತ್ಥಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಅಯಂ ಪಾಳಿಯಂ ತಥಾಗತಾ ಧಿಪ್ಪೇತೋ ಅತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    790-1. Evaṃ ce vaṭṭati, ‘‘yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappī’’ti kasmā pāḷiyaṃ vuttanti codanaṃ samuṭṭhāpetvā taṃ pariharitumāha ‘‘yesa’’ntiādi. Tattha ‘‘yesañhi kappati maṃsaṃ, tesaṃ sappī’’ti idaṃ vacanaṃ kiṃ payojanaṃ sādhetīti vuttaṃ hoti. Idāni paricchedaniyamanasaṅkhātaṃ taṃpayojanañca tabbisayañca dassetumāha ‘‘paṇītabhojanassā’’tiādi. Paṇītabhojanassa paricchedaniyāmananti yojanā. Sattāhakālike pañcavidhe bhesajjeti vuttaṃ hoti, niddhāraṇe bhummaṃ. Nissaggiyassa vatthūnanti niddhāritabbadassanaṃ. Nissaggiyassāti ettha taṃhetukassa pācittiyassāti attho. Vatthūnanti sappinavanītadvayameva vuttaṃ. Sattāhakālike nissaggiyapācittiyassa vatthu nāma etesameva sappinavanītāni, paṇītabhojanañca tesameva khīradadhisappinavanītānīti dassetuṃ tathā vuttaṃ, na akappiyamaṃsasattānaṃ sappiādinivāraṇatthaṃ vuttanti ayaṃ pāḷiyaṃ tathāgatā dhippeto atthoti vuttaṃ hoti.

    ೭೯೨. ಗಹಿತುಗ್ಗಹಿತಾದಿಕೇ ಉಗ್ಗಹಿತಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾದಿಕೇ ನವನೀತೇಪಿ ಸಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಪ್ಪಿಮ್ಹಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪುರೇಭತ್ತಂ, ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಖೀರದಧೀಹಿ, ಉಗ್ಗಹಿತಖೀರದಧೀಹಿ ಚ ಕತಂ ನವನೀತಂ, ತಾದಿಸಮೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸನವನೀತಞ್ಚ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ಸಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಆಪತ್ತಿಆದಿಕಂ ಸಬ್ಬವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಸಬ್ಬೋ ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿಪರಿಭೋಗಾಪರಿಭೋಗನಯೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೨)।

    792.Gahituggahitādike uggahitapaṭiggahitādike navanītepi sabbo vinicchayo sappimhi vuttanayeneva veditabboti yojanā. Ādi-saddena purebhattaṃ, pacchābhattaṃ paṭiggahitakhīradadhīhi, uggahitakhīradadhīhi ca kataṃ navanītaṃ, tādisameva akappiyamaṃsanavanītañca saṅgahitaṃ. Sabbo vinicchayoti āpattiādikaṃ sabbavinicchayaṃ saṅgaṇhāti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbo āpattānāpattiparibhogāparibhoganayo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.622).

    ೭೯೩-೪. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಕಿರನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪತ್ತೇ’’ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ಆದಿಚ್ಚಪಕ್ಕನ್ತಿ ಆತಪೇ ವಿಲೀನಂ। ಸಂಸಟ್ಠಂ ಪರಿಸ್ಸಾವಿತಂ।

    793-4.Bhikkhūnaṃ ākirantīti ettha ‘‘patte’’ti sāmatthiyā labbhati. Ādiccapakkanti ātape vilīnaṃ. Saṃsaṭṭhaṃ parissāvitaṃ.

    ೭೯೫-೬. ತಿಲತೇಲಂ ಸಾಸಪತೇಲಂ ಮಧುಕತೇಲಂ ಏರಣ್ಡಕತೇಲಂ। ಗಹಿತನ್ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ। ಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ನಿರಾಮಿಸಮ್ಪಿ ಸಾಯಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ತೇಸಂ ವಸಾತಿ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ತೇಸಂ ತೇಲಾನಂ ವಸೇನ, ತೇಲಭಾಜನಗಣನಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    795-6. Tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍakatelaṃ. Gahitanti paṭiggahitaṃ. Purebhattaṃ sāmisampi nirāmisampi sāyitabbanti yojanā. Tesaṃ vasāti sattāhātikkantānaṃ tesaṃ telānaṃ vasena, telabhājanagaṇanāyāti vuttaṃ hoti.

    ೭೯೮. ತೇಸಂ ತಿಣ್ಣಮ್ಪೀತಿ ಏರಣ್ಡಮಧುಕಸಾಸಪಬೀಜಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ।

    798.Tesaṃ tiṇṇampīti eraṇḍamadhukasāsapabījānaṃ tiṇṇaṃ.

    ೭೯೯. ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ।

    799.Nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.

    ೮೦೦. ಸಾಸಪಾದೀನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪಟಿಲೋಮೇನ ಮಧುಕೇರಣ್ಡಕಾನಂ ಗಹಣಂ। ಗಹೇತ್ವಾತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ। ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇಲತ್ಥಾಯೇವ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಪಿತಾನಂ ಸಾಸಪಾದೀನಂ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    800.Sāsapādīnanti ettha ādi-saddena paṭilomena madhukeraṇḍakānaṃ gahaṇaṃ. Gahetvāti paṭiggahetvā. Bhikkhunā telatthāyeva gahetvā ṭhapitānaṃ sāsapādīnaṃ sattāhātikkame dukkaṭaṃ siyāti yojanā.

    ೮೦೧-೨. ನಾಳಿಕೇರಞ್ಚ ಕರಞ್ಜಞ್ಚ ನಾಳಿಕೇರಕರಞ್ಜಾನಿ, ತೇಸಂ, ನಾಳಿಕೇರಫಲಾನಂ, ನತ್ತಮಾಲಟ್ಠೀನಞ್ಚ ತೇಲನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕುರುವಕಸ್ಸಾತಿ ಅತಸಿಬೀಜಸ್ಸ। ನಿಮ್ಬಞ್ಚ ಕೋಸಮ್ಬಕಞ್ಚ ನಿಮ್ಬಕೋಸಮ್ಬಕಾನಿ, ತೇಸಂ, ಪುಚಿಮನ್ದಬೀಜಸ್ಸ ಚ ಫನ್ದನಬೀಜಸ್ಸ ಚ ತೇಲನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಭಲ್ಲಾತಕಸ್ಸಾತಿ ಏವಂನಾಮಕಸ್ಸ ರುಕ್ಖಬೀಜಸ್ಸ। ಸಮಯಚ್ಚಯೇತಿ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ।

    801-2. Nāḷikerañca karañjañca nāḷikerakarañjāni, tesaṃ, nāḷikeraphalānaṃ, nattamālaṭṭhīnañca telanti sambandho. Kuruvakassāti atasibījassa. Nimbañca kosambakañca nimbakosambakāni, tesaṃ, pucimandabījassa ca phandanabījassa ca telanti sambandho. Bhallātakassāti evaṃnāmakassa rukkhabījassa. Samayaccayeti sattāhātikkame.

    ೮೦೩. ಯಾವಕಾಲಿಕಭೇದಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕ’’ನ್ತಿ ಭೇದೋ ವಿಸೇಸನಂ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ‘‘ಇದಂ ವತ್ಥು’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅಜ್ಝೋಹರಣೀಯವಿಸೇಸಿತಬ್ಬಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ। ಯಾವಜೀವಿಕನ್ತಿಪಿ ತಸ್ಸೇವ ವಿಸೇಸನಂ। ಸೇಸನ್ತಿ ‘‘ಸಾಮಂಪಾಕಸವತ್ಥುಕ ಪುರೇಭತ್ತಪಚ್ಛಾಭತ್ತಪಟಿಗ್ಗಹಿತಉಗ್ಗಹಿತಕವತ್ಥುವಿಧಾನಂ ಸಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೨) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ದಸ್ಸಿತಂ ಸೇಸಂ ವಿಸೇಸಪ್ಪಕಾರಜಾತಮಾಹ। ಏತ್ಥಾಪೀತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ತೇಲವಿನಿಚ್ಛಯೇಪಿ।

    803.Yāvakālikabhedañcāti ettha ‘‘yāvakālika’’nti bhedo visesanaṃ yassāti viggaho, ‘‘idaṃ vatthu’’nti etassa ajjhoharaṇīyavisesitabbassa visesanaṃ. Yāvajīvikantipi tasseva visesanaṃ. Sesanti ‘‘sāmaṃpākasavatthuka purebhattapacchābhattapaṭiggahitauggahitakavatthuvidhānaṃ sabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.622) aṭṭhakathāyaṃ dassitaṃ sesaṃ visesappakārajātamāha. Etthāpīti imasmiṃ telavinicchayepi.

    ೮೦೪. ಅಚ್ಛಸ್ಸ ಇಸಸ್ಸ। ಮಚ್ಛಸ್ಸ ಜಲಜಸ್ಸ। ವರಾಹಸ್ಸ ಸೂಕರಸ್ಸ। ಸುಸುಕಾಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಕರಸ್ಸ। ಮಚ್ಛವಚನೇನೇವ ಮಕರಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹಿತತ್ತೇಪಿ ವಾಳಮಚ್ಛಭಾವೇನ ವಿಸುಂ ಗಹಣನ್ತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ಗದ್ರಭಸ್ಸ ಖರಸ್ಸ। ಇಮೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಸತ್ತಾನಂ ವಸೇನ ಪಞ್ಚವಿಧಾನಂ ವಸಾನಂ ತೇಲಞ್ಚ ಪಞ್ಚಪ್ಪಕಾರಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    804.Acchassa isassa. Macchassa jalajassa. Varāhassa sūkarassa. Susukāsaṅkhātassa makarassa. Macchavacaneneva makarassa saṅgahitattepi vāḷamacchabhāvena visuṃ gahaṇanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Gadrabhassa kharassa. Imesaṃ pañcannaṃ sattānaṃ vasena pañcavidhānaṃ vasānaṃ telañca pañcappakāraṃ hotīti attho.

    ೮೦೫. ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಸ್ಸ ಚಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸ್ಸ ಸತ್ತಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಸಬ್ಬಮೇವ ವಸಾತೇಲಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತ್ಥ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ವಸಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಅಚ್ಛವಸಂ ಮಚ್ಛವಸಂ ಸುಸುಕಾವಸಂ ಸೂಕರವಸಂ ಗದ್ರಭವಸ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೬೨) ಅನುಞ್ಞಾತಪಾಠೇ ಅಚ್ಛವಸಾಗ್ಗಹಣೇನ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸಬ್ಬಾಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸತ್ತಾನಂ ವಸಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ತಂ ಸಙ್ಗಹೇತುಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಗ್ಗಹಣಂ ಕತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಚ್ಛವಸ’ನ್ತಿ ವಚನೇನ ಠಪೇತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸವಸಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಂ ವಸಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩)। ಏತ್ಥ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸತ್ತಾನಂ ಮಂಸಾನಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವೋ ‘‘ಮಂಸೇಸು ಹಿ ದಸ ಮನುಸ್ಸಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಸುನಖಅಹಿಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘದೀಪಿಅಚ್ಛತರಚ್ಛಾನಂ ಮಂಸಾನಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಾನಿ। ವಸಾಸು ಏಕಾ ಮನುಸ್ಸವಸಾವ। ಖೀರಾದೀಸು ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಕಪ್ಪಿಯವಚನೇನ ಮನುಸ್ಸವಸಾಯಪಿ ಗಯ್ಹಮಾನತ್ತಾ ತಸ್ಮಿಂ ನೀಹರಿತುಮಾಹ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ’’ತಿ।

    805.Kappiyākappiyassa cāti kappiyākappiyamaṃsassa sattassāti vuttaṃ hoti, sabbameva vasātelaṃ vaṭṭatīti iminā sambandho. Ettha ‘‘anujānāmi bhikkhave vasāni bhesajjāni acchavasaṃ macchavasaṃ susukāvasaṃ sūkaravasaṃ gadrabhavasa’’nti (mahāva. 262) anuññātapāṭhe acchavasāggahaṇena manussehi aññesaṃ sabbākappiyamaṃsasattānaṃ vasāya anuññātattā taṃ saṅgahetuṃ akappiyaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘acchavasa’nti vacanena ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ akappiyamaṃsānaṃ vasā anuññātā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Ettha akappiyamaṃsasattānaṃ maṃsānaṃ akappiyabhāvo ‘‘maṃsesu hi dasa manussahatthiassasunakhaahisīhabyagghadīpiacchataracchānaṃ maṃsāni akappiyāni. Vasāsu ekā manussavasāva. Khīrādīsu akappiyaṃ nāma natthī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623) aṭṭhakathāvacanato veditabbo. Akappiyavacanena manussavasāyapi gayhamānattā tasmiṃ nīharitumāha ‘‘ṭhapetvā’’ti.

    ೮೦೬. ಪುರೇಭತ್ತನ್ತಿ ಪುರೇಭತ್ತೇ। ಸಂಸಟ್ಠಂ ಪರಿಸ್ಸಾವಿತಂ। ‘‘ಪುರೇಭತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾನ, ಪಕ್ಕಂ, ಸಂಸಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಕಾಲೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ನಿಪ್ಪಕ್ಕಂ ಕಾಲೇ ಸಂಸಟ್ಠಂ ತೇಲಪರಿಭೋಗೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೬೨)।

    806.Purebhattanti purebhatte. Saṃsaṭṭhaṃ parissāvitaṃ. ‘‘Purebhatta’’nti idaṃ ‘‘paṭiggahetvāna, pakkaṃ, saṃsaṭṭha’’nti imehi padehi paccekaṃ yojetabbaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti (mahāva. 262).

    ೮೦೭. ತಂ ಕತ್ವಾ ದೇತೀತಿ ಅಪಟಿಗ್ಗಹಿತವಸಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ತೇಲಂ ದೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಹಿ ಕತಂ ನಿಬ್ಬಟ್ಟಿತವಸಾತೇಲಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಸಾಮಿಸಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩)। ತತೋ ಉದ್ಧಂ ಸತ್ತಾಹಮನತಿಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪಚ್ಛಾಭತ್ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತಾಹಂ ನಿರಾಮಿಸಮೇವ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩)। ಇಧ ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ಕಾಲೇ, ವಿಕಾಲೇ ಚ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಮಂಸವಸಾನಂ ತೇಲಂ ದಿಯ್ಯಮಾನಂ ಸುಖುಮಮಂಸಚುಣ್ಣಾದಿಕಂ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಂ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಂ ಪನ ತತ್ಥ ಸುಖುಮರಜಸದಿಸಂ ಮಂಸಂ ವಾ ನ್ಹಾರು ವಾ ಅಟ್ಠಿ ವಾ ಲೋಹಿತಂ ವಾ ಹೋತಿ, ತಂ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩)।

    807.Taṃ katvā detīti apaṭiggahitavasaṃ gahetvā pacitvā telaṃ detīti attho. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anupasampannehi kataṃ nibbaṭṭitavasātelaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Tato uddhaṃ sattāhamanatikkammāti gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Idha ubhayatthāpi kāle, vikāle ca kappiyākappiyamaṃsavasānaṃ telaṃ diyyamānaṃ sukhumamaṃsacuṇṇādikaṃ abbohārikaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yaṃ pana tattha sukhumarajasadisaṃ maṃsaṃ vā nhāru vā aṭṭhi vā lohitaṃ vā hoti, taṃ abbohārika’’nti (pārā. aṭṭha. 2.623).

    ೮೦೮. ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ವಸ’’ನ್ತಿ ಚ ಕಾತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತೇಲ’’ನ್ತಿ ಚ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ। ಕಾತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಚಿತುಂ ಪರಿಸ್ಸಾವಿತುನ್ತಿ ಉಭಯಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾದಿಪಯೋಗತ್ತಯೇ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ದುಕ್ಕಟತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾಹ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ವಿಕಾಲೇ ಚೇ ಭಿಕ್ಖವೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ವಿಕಾಲೇ ನಿಪ್ಪಕ್ಕಂ ವಿಕಾಲೇ ಸಂಸಟ್ಠಂ, ತಂ ಚೇ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ದುಕ್ಕಟಾನ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೨೬೨)। ಇಮಾನಿ ಹಿ ತೀಹಿ ಪಯೋಗೇಹಿ ತೀಣಿ ದುಕ್ಕಟಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ಸೇಸೋತಿ ಉಗ್ಗಹಿತಕಪಟಿಗ್ಗಹಿತಕಸವತ್ಥುಕವಿಸಯೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಚ ಭಾಜನಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಭೇದೋ ಚಾತಿ ಏವಂಪಕಾರೋ ವತ್ತಬ್ಬವಿಸೇಸೋ।

    808.Paṭiggahetunti ettha ‘‘vasa’’nti ca kātunti ettha ‘‘tela’’nti ca pakaraṇato labbhati. Kātunti ettha pacituṃ parissāvitunti ubhayamevāti attho. ‘‘Na vaṭṭatī’’ti idaṃ paṭiggahaṇādipayogattaye visuṃ visuṃ dukkaṭattā vuttaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘vikāle ce bhikkhave paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭāna’’nti (mahāva. 262). Imāni hi tīhi payogehi tīṇi dukkaṭāni honti. Sesoti uggahitakapaṭiggahitakasavatthukavisayo vinicchayo ca bhājanagaṇanāya āpattibhedo cāti evaṃpakāro vattabbaviseso.

    ೮೦೯. ಗಹಿತನ್ತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ। ಮಧುಕರೀಕತನ್ತಿ ಮಧುಮಕ್ಖಿಕಾಖುದ್ದಕಮಕ್ಖಿಕಾಭಮರಮಕ್ಖಿಕಾಸಙ್ಖಾತಾಹಿ ತೀಹಿ ಮಧುಕರೀಹಿ ಕತಂ।

    809.Gahitanti paṭiggahitaṃ. Madhukarīkatanti madhumakkhikākhuddakamakkhikābhamaramakkhikāsaṅkhātāhi tīhi madhukarīhi kataṃ.

    ೮೧೦. ವತ್ಥೂನಂ ಗಣನಾತಿ ಮಧುಪಟಲೇನ ಠಿತಂ ಚೇ, ಪಟಲಗಣನಾಯ, ಪೀಳೇತ್ವಾ ಭಾಜನೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಪಿತಂ ಚೇ, ಭಾಜನಗಣನಾಯ, ಸಿಲೇಸಮಿವ ಪತ್ಥಿನ್ನಂ ಚೇ, ಮಹಾಭಮರಮಧುಖಣ್ಡಪಿಣ್ಡವಸೇನ, ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಕತೇ ತೇಸಂ ಗಣನಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    810.Vatthūnaṃ gaṇanāti madhupaṭalena ṭhitaṃ ce, paṭalagaṇanāya, pīḷetvā bhājane pakkhipitvā ṭhapitaṃ ce, bhājanagaṇanāya, silesamiva patthinnaṃ ce, mahābhamaramadhukhaṇḍapiṇḍavasena, visuṃ visuṃ kate tesaṃ gaṇanāyāti attho.

    ೮೧೧. ಘನಾಘನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗುಳಞ್ಚ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾ ಸಕ್ಕರಾ ಚ ಘನಪಕ್ಕಂ ನಾಮ। ಪಕ್ಕತನುಕಂ ಫಾಣಿತಂ ಅಘನಪಕ್ಕಂ ನಾಮ। ಉಚ್ಛುಸಿಲೇಸೋ ಅಪಕ್ಕಘನಂ ನಾಮ। ಉಚ್ಛುದಣ್ಡತೋ ಪೀಳಿತರಸೋ ಅಪಕ್ಕಾಘನಂ ನಾಮ। ‘‘ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುಮ್ಹಾ ನಿಬ್ಬತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೩) ಸಾಧಾರಣಪಾಳಿವಚನತೋ, ‘‘ಫಾಣಿತಂ ನಾಮ ಉಚ್ಛುರಸಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ; ವಿ॰ ಸಙ್ಗ ಅಟ್ಠ॰ ೯೮) ಅಟ್ಠಕಥಾವಚನತೋ ಚ ಇಹ ರಸಾದೀಹಿ ಉಚ್ಛುಪಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ಕೇಚಿ ಉಚ್ಛುನೋ ಚತುಕಾಲಿಕತ್ತಂ ವಣ್ಣಯನ್ತಿ, ತಂ ನ ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬಂ।

    811.Ghanāghananti ettha guḷañca nānappakārā sakkarā ca ghanapakkaṃ nāma. Pakkatanukaṃ phāṇitaṃ aghanapakkaṃ nāma. Ucchusileso apakkaghanaṃ nāma. Ucchudaṇḍato pīḷitaraso apakkāghanaṃ nāma. ‘‘Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbatta’’nti (pārā. 623) sādhāraṇapāḷivacanato, ‘‘phāṇitaṃ nāma ucchurasaṃ upādāyā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā; vi. saṅga aṭṭha. 98) aṭṭhakathāvacanato ca iha rasādīhi ucchupānampi saṅgahitaṃ. Keci ucchuno catukālikattaṃ vaṇṇayanti, taṃ na sārato paccetabbaṃ.

    ೮೧೨. ಫಾಣಿತನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ತಸ್ಮಿಂ ಫಾಣಿತೇ ಅಞ್ಞತರಂ। ಗಹಿತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ।

    812.Phāṇitanti vuttappakāre tasmiṃ phāṇite aññataraṃ. Gahitaṃ paṭiggahitaṃ.

    ೮೧೩. ಅಸಂಸಟ್ಠೇನಾತಿ ಅಪರಿಸ್ಸಾವಿತೇನ। ಕತಫಾಣಿತನ್ತಿ ಪರಿಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ಅತ್ತನಾ ಕತಫಾಣಿತಂ। ಪುರೇಭತ್ತಂ ಗಹಿತೇನಾತಿ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ। ‘‘ಸಯಂ ಕತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩) ವುತ್ತತ್ತಾ ಕತನ್ತಿ ಉಚ್ಛುರಸೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ।

    813.Asaṃsaṭṭhenāti aparissāvitena. Kataphāṇitanti parissāvetvā attanā kataphāṇitaṃ. Purebhattaṃ gahitenāti purebhattaṃ paṭiggahitena. ‘‘Sayaṃ kata’’nti (pārā. aṭṭha. 2.623) vuttattā katanti ucchuraso gahetabbo.

    ೮೧೬. ಕತ್ವಾತಿ ಪಚಿತ್ವಾ ಫಾಣಿತಂ ಕತ್ವಾ।

    816.Katvāti pacitvā phāṇitaṃ katvā.

    ೮೧೭. ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಕತಞ್ಚಾಪೀತಿ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಅತ್ತನಾ ಚ ಕತಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಚ ಕತಂ ಫಾಣಿತಮ್ಪಿ।

    817.Pacchābhattaṃ katañcāpīti pacchābhattaṃ attanā ca kataṃ anupasampannena ca kataṃ phāṇitampi.

    ೮೧೮. ಕತಂ …ಪೇ॰… ಸೀತವಾರಿನಾತಿ ಸೀತುದಕೇ ಮಧುಕಪುಪ್ಫಾನಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಸ್ಸಾವಿತರಸೇನ ಕತಂ ಮಧುಕಫಾಣಿತಂ।

    818.Kataṃ…pe… sītavārināti sītudake madhukapupphāni pakkhipitvā ṭhapetvā madditvā parissāvitarasena kataṃ madhukaphāṇitaṃ.

    ೮೧೯. ಅಸ್ಸಾತಿ ಮಧುಕಫಾಣಿತಸ್ಸ। ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ತದಾಧಾರಭಾಜನಗಣನಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ। ಖೀರಂ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಕತಂ ಮಧುಕಫಾಣಿತಂ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ ಚೇ ಹೋತಿ, ಕಥಂ ಖಣ್ಡಸಕ್ಕರಾಕತಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಹೋತೀತಿ ವಿಚಾರಣಾಯಂ ಖೀರಜಲ್ಲಿಕಂ ಧೋವಿತ್ವಾ ಧೋವಿತ್ವಾ ಗಯ್ಹಮಾನತ್ತಾ ವಟ್ಟತೀತಿ ಪರಿಹರನ್ತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಖಣ್ಡಸಕ್ಕರಂ ಪನ ಖೀರಜಲ್ಲಿಕಂ ಅಪನೇತ್ವಾ ಅಪನೇತ್ವಾ ಸೋಧೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೩)। ‘‘ಬೀಜತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಮಧುಕಪುಪ್ಫಮೇರಯಂ ವಿನಾ ಆಮಕಞ್ಚ ಪಕ್ಕಞ್ಚ ಮಧುಕಪುಪ್ಫಂ ಪುರೇಭತ್ತಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ।

    819.Assāti madhukaphāṇitassa. Dukkaṭanti tadādhārabhājanagaṇanāya dukkaṭaṃ. Khīraṃ pakkhipitvā kataṃ madhukaphāṇitaṃ yāvakālikaṃ ce hoti, kathaṃ khaṇḍasakkarākataṃ sattāhakālikaṃ hotīti vicāraṇāyaṃ khīrajallikaṃ dhovitvā dhovitvā gayhamānattā vaṭṭatīti pariharanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘khaṇḍasakkaraṃ pana khīrajallikaṃ apanetvā apanetvā sodhenti, tasmā vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). ‘‘Bījato paṭṭhāya na vaṭṭatī’’ti paṭikkhittamadhukapupphamerayaṃ vinā āmakañca pakkañca madhukapupphaṃ purebhattaṃ vaṭṭatīti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ೮೨೦. ಸಬ್ಬೇಸಂ ಪನ ಫಲಾನನ್ತಿ ಕದಲಿಖಜ್ಜೂರಿಆದಿಫಲಾನಂ।

    820.Sabbesaṃ pana phalānanti kadalikhajjūriādiphalānaṃ.

    ೮೨೧. ಸಾಮಞ್ಞಜೋತನಾಯ ವಿಸೇಸೇಪಿ ಅವಟ್ಠಾನತೋ ‘‘ಕಾಲಿಕಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇ’’ತಿ ವಚನಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಯಾವಕಾಲಿಕವಜ್ಜಾ ತಯೋ ಕಾಲಿಕಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ , ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಂ ಯಥಾಸುಖ’’ನ್ತಿ ವಚನಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಯಾವಕಾಲಿಕವಜ್ಜಾ ತಯೋ ಕಾಲಿಕಾ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ವಿಕಾಲೇ ಪಚ್ಚಯೇ ಪಿಪಾಸಾದಿಕಾರಣೇ ಸತಿ ಕೇವಲಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚೇಕಮ್ಪಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾಪಿ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಕಾಲಿಕಾ ಚತ್ತಾರೋಪಿ ಪುರೇಭತ್ತಂ ಕಾಲೇ ಯಾವಮಜ್ಝನ್ಹಾ ಕೇವಲಮ್ಪಿ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾಪಿ ಯಥಾಸುಖಂ ಅಸತಿಪಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।

    821. Sāmaññajotanāya visesepi avaṭṭhānato ‘‘kālikā’’ti iminā ‘‘pacchābhattaṃ sati paccaye’’ti vacanasāmatthiyā yāvakālikavajjā tayo kālikā gahetabbā , ‘‘purebhattaṃ yathāsukha’’nti vacanasāmatthiyā cattāropi gahetabbā. Yāvakālikavajjā tayo kālikā pacchābhattaṃ vikāle paccaye pipāsādikāraṇe sati kevalampi paccekampi missetvāpi paribhuñjituṃ bhikkhussa vaṭṭanti. Kālikā cattāropi purebhattaṃ kāle yāvamajjhanhā kevalampi missetvāpi yathāsukhaṃ asatipi paccaye paribhuñjituṃ bhikkhussa vaṭṭantīti yojanā.

    ೮೨೨. ಅರುಆದೀನೀತಿ ವಣಾದೀನಿ। ‘‘ಮಕ್ಖೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಬಾಹಿರಪರಿಭೋಗೋಪಿ ನಿವಾರಿತೋ।

    822.Aruādīnīti vaṇādīni. ‘‘Makkhetuṃ na vaṭṭatī’’ti iminā bāhiraparibhogopi nivārito.

    ೮೨೩. ಅನಾಪತ್ತಿವಾರೇ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹ’’ನ್ತಿ ಅಧಿಕಾರೇ ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚತ್ತೇನ ವನ್ತೇನ ಮುತ್ತೇನ ಅನಪೇಕ್ಖೋ ದತ್ವಾ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೫) ವುತ್ತತ್ತಾ ಚಜಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಲಭಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇಪೀ’’ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ತೇನಾಹ ಮಹಾಪದುಮತ್ಥೇರೋ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ದಿನ್ನಸ್ಸ ಹಿ ಪುನ ಪರಿಭೋಗೇ ಆಪತ್ತಿಯೇವ ನತ್ಥಿ, ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಪರಿಭೋಗೇ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಮಿದಂ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ। ಲಭಿತ್ವಾತಿ ಗಹಿತತೇಲೇನ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ, ಅಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ವಾ ದಿನ್ನಂ ಲಭಿತ್ವಾ। ಸಾಯಿತುನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಲಭತೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ।

    823.Anāpattivāre ‘‘antosattāha’’nti adhikāre ‘‘anupasampannassa cattena vantena muttena anapekkho datvā paṭilabhitvā paribhuñjatī’’ti (pārā. 625) vuttattā cajitvāti ettha ‘‘antosattāhaṃ anupasampannassā’’ti vattabbaṃ. Labhitvāti ettha ‘‘sattāhātikkamepī’’ti sāmatthiyā labbhati. Tenāha mahāpadumatthero ‘‘antosattāhe dinnassa hi puna paribhoge āpattiyeva natthi, sattāhātikkantassa pana paribhoge anāpattīti dassanatthamidaṃ vutta’’nti. Labhitvāti gahitatelena anupasampannena sakkaccaṃ, asakkaccaṃ vā dinnaṃ labhitvā. Sāyitunti ettha ‘‘labhatī’’ti seso.

    ೮೨೪. ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿ ದ್ವಿನ್ನಂ ಪದಾನಂ ಅನ್ತರೇ ‘‘ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹ’’ನ್ತಿ ಸೇಸೋ, ಸಬ್ಬಪದೇಹಿಪಿ ಯುಜ್ಜತಿ। ಅಧಿಟ್ಠೇತೀತಿ ಸತ್ತಾಹಬ್ಭನ್ತರೇ ಸಪ್ಪಿಞ್ಚ ತೇಲಞ್ಚ ವಸಞ್ಚ ಮುದ್ಧನಿ ತೇಲಂ ವಾ ಅಬ್ಭಞ್ಜನಂ ವಾ, ಮಧುಂ ಅರುಮಕ್ಖನಂ, ಫಾಣಿತಂ ಘರಧೂಪನಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಅಧಿಟ್ಠೇತಿ। ಅಧಿಟ್ಠಿತೇನ ಅನಧಿಟ್ಠಿತಂ ಚೇ ಮಿಸ್ಸಂ ಹೋತಿ, ಪುನಪಿ ಅಧಿಟ್ಠಾತಬ್ಬಂ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತೀತಿ ಅನ್ತೋಸತ್ತಾಹೇ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದೇತಿ। ಸಚೇ ತಥಾ ದಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞೇನ ಅಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ , ತೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ಇತರಸ್ಸ ದಿನ್ನತ್ತಾ ತೇಸಂ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೫ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವುತ್ತಂ।

    824.‘‘Anāpatti adhiṭṭhetī’’ti dvinnaṃ padānaṃ antare ‘‘antosattāha’’nti seso, sabbapadehipi yujjati. Adhiṭṭhetīti sattāhabbhantare sappiñca telañca vasañca muddhani telaṃ vā abbhañjanaṃ vā, madhuṃ arumakkhanaṃ, phāṇitaṃ gharadhūpanaṃ bhavissatīti adhiṭṭheti. Adhiṭṭhitena anadhiṭṭhitaṃ ce missaṃ hoti, punapi adhiṭṭhātabbaṃ. Vissajjetīti antosattāhe aññassa upasampannassa deti. Sace tathā dinnaṃ aññena appaṭiggahitattā , tena paṭiggahitampi itarassa dinnattā tesaṃ anāpattīti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.625 atthato samānaṃ) vuttaṃ.

    ವಿನಸ್ಸತೀತಿ ಸತ್ತಾಹಬ್ಭನ್ತರೇ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಯಥಾ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಚೋರಿಕಾಯ ಹರಣಾದಿವಸೇನ ನಸ್ಸತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ವಿನಸ್ಸತೀತಿ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೫)। ಅಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೀತಿ ಅಞ್ಞೋ ತಸ್ಮಿಂ ಸತ್ತಾಹಬ್ಭನ್ತರೇ ವಿಲುಮ್ಪಿತ್ವಾ ಗಣ್ಹಾತಿ। ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹತೀತಿ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಸತ್ತಾಹಬ್ಭನ್ತರೇ ಅಞ್ಞೋ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ।

    Vinassatīti sattāhabbhantare yena kenaci ākārena yathā aparibhogaṃ hoti, tathā corikāya haraṇādivasena nassati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vinassatīti aparibhogaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.625). Acchinditvā gaṇhatīti añño tasmiṃ sattāhabbhantare vilumpitvā gaṇhāti. Vissāsaṃ gaṇhatīti tasmiṃyeva sattāhabbhantare añño vissāsaṃ gaṇhāti.

    ೮೨೫. ಅಕಥಿನಚಿತ್ತೇನ ಸತ್ಥುನಾ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇವ ಪಠಮೇನ ಕಥಿನೇನ ಸಮಾ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಕಥಿನಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಮಹಾಕರುಣಾರಸೇನ ತಿನ್ತತಾಯ ಅಕಕ್ಕಸಚಿತ್ತೇನ, ಅವಿಹಿಂಸಾಭಿರತಚಿತ್ತೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸತ್ಥುನಾತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಿಕಸಮ್ಪರಾಯಿಕಾದೀಹಿ ಅತ್ಥೇಹಿ ಸದೇವಕಂ ಲೋಕಂ ಅನುಸಾಸತೀತಿ ಸತ್ಥಾ, ತೇನ ಸಬ್ಬಞ್ಞುನಾ ದಸಬಲೇನ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ।

    825. Akathinacittena satthunā samuṭṭhānādayo sabbeva paṭhamena kathinena samā pakāsitāti yojanā. Akathinacittenāti mahākaruṇārasena tintatāya akakkasacittena, avihiṃsābhiratacittenāti vuttaṃ hoti. Satthunāti diṭṭhadhammikasamparāyikādīhi atthehi sadevakaṃ lokaṃ anusāsatīti satthā, tena sabbaññunā dasabalena sammāsambuddhena.

    ಭೇಸಜ್ಜಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Bhesajjasikkhāpadakathāvaṇṇanā.

    ೮೨೬. ಗಿಮ್ಹಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಮಾಸಾನ’’ನ್ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಸಾಮಿವಚನಂ, ಗಿಮ್ಹೇಸು ಚತೂಸು ಮಾಸೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿದ್ಧಾರಿತಬ್ಬಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ಮಾಸೋ ಸೇಸೋ’’ತಿ, ಏತ್ಥ ‘‘ವತ್ತಬ್ಬೇ ಕಾಲೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ಫಗ್ಗುನಮಾಸಕಣ್ಹಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಜೇಟ್ಠಮಾಸಪುಣ್ಣಮಿಪರಿಯೋಸಾನೇಸು ತೀಸು ಮಾಸೇಸು ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಮಾಸೋ ನಾಮ ಜೇಟ್ಠಮಾಸಸ್ಸ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಆಸಾಳ್ಹಿಮಾಸಪುಣ್ಣಮಿಪರಿಯೋಸಾನೋ। ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಮಾಸೋ ಸೇಸೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಕಾಲೇತಿ ಅತ್ಥೋ।

    826.Gimhānanti ettha ‘‘māsāna’’nti sāmatthiyā labbhati, niddhāraṇe sāmivacanaṃ, gimhesu catūsu māsesūti attho. Niddhāritabbaṃ dasseti ‘‘māso seso’’ti, ettha ‘‘vattabbe kāle’’ti seso. Phaggunamāsakaṇhapakkhapāṭipadato paṭṭhāya jeṭṭhamāsapuṇṇamipariyosānesu tīsu māsesu atikkantesūti attho. Sesamāso nāma jeṭṭhamāsassa kaṇhapakkhapāṭipadato paṭṭhāya āsāḷhimāsapuṇṇamipariyosāno. Gimhānaṃ māso sesoti vattabbe kāleti attho.

    ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಗಿಮ್ಹಮಾಸೇ ಜೇಟ್ಠಮಾಸಸ್ಸ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ಚೇ ನ ಲದ್ಧಾ, ಪರಿಯೇಸಿತುಂ ಲದ್ಧಂ ಕಾತುಂ ಖೇತ್ತಂ, ಅಧಿಟ್ಠಾನನಿವಾಸನಾನಂ ಅಖೇತ್ತಂ। ಆಸಾಳ್ಹಿಪುರಿಮಪಕ್ಖೋ ಪರಿಯೇಸನಕರಣನಿವಾಸನಾನಂ ಖೇತ್ತಂ, ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ ಅಖೇತ್ತಂ। ಆಸಾಳ್ಹಿಕಣ್ಹಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದತೋ ಯಾವ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮೀ, ಇದಂ ಚತುನ್ನಮ್ಪಿ ಖೇತ್ತನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಸಙ್ಖೇಪೋ।

    Imasmiṃ pacchime gimhamāse jeṭṭhamāsassa kaṇhapakkho vassikasāṭikā ce na laddhā, pariyesituṃ laddhaṃ kātuṃ khettaṃ, adhiṭṭhānanivāsanānaṃ akhettaṃ. Āsāḷhipurimapakkho pariyesanakaraṇanivāsanānaṃ khettaṃ, adhiṭṭhātuṃ akhettaṃ. Āsāḷhikaṇhapakkhapāṭipadato yāva pacchimakattikapuṇṇamī, idaṃ catunnampi khettanti ayamettha saṅkhepo.

    ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಯೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಪುಬ್ಬೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ದೇನ್ತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೮) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಪುಬ್ಬೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕದಾಯಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮ್ಮ ‘‘ದೇಥ ಮೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ವಚನೇನ ಅವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಕಾಲೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಸಮಯೋ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ, ಅಞ್ಞೇಪಿ ಮನುಸ್ಸಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸತುಪ್ಪಾದಮತ್ತಕರಣೇನ ಪರಿಯೇಸೇಯ್ಯ।

    Pariyeseyyāti ‘‘ye manussā pubbe vassikasāṭikaṃ dentī’’tiādinā (pārā. 628) padabhājane vuttanayena pubbe vassikasāṭikadāyakaṃ upasaṅkamma ‘‘detha me vassikasāṭikacīvara’’ntiādinā vacanena aviññāpetvā ‘‘kālo vassikasāṭikāya samayo vassikasāṭikāya, aññepi manussā vassikasāṭikaṃ dentī’’ti evaṃ satuppādamattakaraṇena pariyeseyya.

    ಸಾಟಿಕನ್ತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ। ‘‘ಅದ್ಧಮಾಸೋ ಸೇಸೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಗಿಮ್ಹಾನ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾವ ಯುಜ್ಜತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ವತ್ತಬ್ಬೇ ಕಾಲೇ’’ತಿ ಅಜ್ಝಾಹರಿತಬ್ಬಂ, ಆಸಾಳ್ಹಿಮಾಸಸ್ಸ ಪುರಿಮಪಕ್ಖೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಲದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಸತುಪ್ಪಾದೇನ ವಾ ಅವಸೇಸಾನಂ ಸದ್ಧಾಸಮ್ಪನ್ನಕುಲಾನಂ ವಾ ಸನ್ತಿಕಾ ಲದ್ಧಂ ಸಿಬ್ಬನರಜನಕಪ್ಪಬಿನ್ದುದಾನವಸೇನ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪರಿದಹೇತಿ ನಿವಾಸೇಯ್ಯ।

    Sāṭikanti vassikasāṭikaṃ. ‘‘Addhamāso seso’’ti idaṃ ‘‘gimhāna’’nti imināva yujjati. Tattha ‘‘vattabbe kāle’’ti ajjhāharitabbaṃ, āsāḷhimāsassa purimapakkheti attho. Katvāti ettha ‘‘laddha’’nti sāmatthiyā labbhati. Yathāvuttanayena satuppādena vā avasesānaṃ saddhāsampannakulānaṃ vā santikā laddhaṃ sibbanarajanakappabindudānavasena niṭṭhāpetvāti vuttaṃ hoti. Paridaheti nivāseyya.

    ೮೨೭-೮. ಪಿಟ್ಠಿಸಮ್ಮತೇ ಸಮಯೇತಿ ‘‘ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾ ಪನ ಪಚ್ಛಿಮಪಾಟಿಪದದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಜೇಟ್ಠಮೂಲಪುಣ್ಣಮಾ ಇಮೇ ಸತ್ತ ಮಾಸಾ ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯೋ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೮) ಏವಂ ದಸ್ಸಿತೇಸು ಸತ್ತಸು ಮಾಸೇಸು। ಞಾತಕಾಞ್ಞಾತಕಾದಿನೋ ಸತುಪ್ಪಾದಂ ಕತ್ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಪವಾರಿತಾಪವಾರಿತಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ’’ತಿ।

    827-8.Piṭṭhisammate samayeti ‘‘kattikapuṇṇamāsiyā pana pacchimapāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva jeṭṭhamūlapuṇṇamā ime satta māsā piṭṭhisamayo nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628) evaṃ dassitesu sattasu māsesu. Ñātakāññātakādino satuppādaṃ katvāti yojanā. Ādi-saddena pavāritāpavāritānaṃ saṅgaho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññātakaappavāritaṭṭhānato’’ti.

    ತೇಸುಯೇವಾತಿ ಞಾತಕಅಞ್ಞಾತಕಪವಾರಿತಅಪ್ಪವಾರಿತೇಸು। ‘‘ತಥಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಹೋತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ಇದಂ ದಸ್ಸಿತಂ। ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ದೇಥ ಮೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರ’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ನಿಪ್ಫಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೮)। ಞಾತಕಪವಾರಿತೇಸು ತೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ, ಪಿಟ್ಠಿಸಮಯತ್ತಾ ಇಮಿನಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇಸು ಚ ವಕ್ಖಮಾನನಯೇನ ವತ್ತಭೇದದುಕ್ಕಟೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಹೋತೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।

    Tesuyevāti ñātakaaññātakapavāritaappavāritesu. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘hoti nissaggiyāpattī’’ti idaṃ dassitaṃ. Sā āpatti aññātakaappavāritesu aññātakaviññattisikkhāpadena hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘detha me vassikasāṭikacīvara’ntiādinā nayena viññattiṃ katvā nipphādentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.628). Ñātakapavāritesu tena sikkhāpadena anāpatti, piṭṭhisamayattā iminā āpatti hoti. Aññātakaappavāritesu ca vakkhamānanayena vattabhedadukkaṭena saddhiṃ hotīti daṭṭhabbaṃ.

    ೮೨೯-೩೦. ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿನೋ ಕತ್ವಾ ಪನ ಸತುಪ್ಪಾದನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ಕುಚ್ಛಿಸಞ್ಞಿತೇ ಸಮಯೇತಿ ಯಥಾವುತ್ತಪಿಟ್ಠಿಸಮಯೇ ಸತ್ತಮಾಸೇ ವಿನಾ ಇತರೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ವುತ್ತಾ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಜೇಟ್ಠಮೂಲಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾ ಪನ ಪಚ್ಛಿಮಪಾಟಿಪದದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಕುಚ್ಛಿಸಮಯೋ ನಾಮಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೮)। ವತ್ಥನ್ತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ। ಅದಿನ್ನಪುಬ್ಬೇಸೂತಿ ಯೇಹಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾ ನ ದಿನ್ನಪುಬ್ಬಾ, ತೇಸು, ಇಮಿನಾ ವತ್ತಭೇದಸ್ಸ ಕಾರಣಮಾಹ। ಇಹ ವತ್ತಭೇದೋ ನಾಮ ‘‘ಯೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಪುಬ್ಬೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ದೇನ್ತೀ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ (ಪಾರಾ॰ ೬೨೮) ದಿನ್ನಪುಬ್ಬೇಸು ಕಾತಬ್ಬಸ್ಸ ಸತುಪ್ಪಾದಸ್ಸ ಅದಿನ್ನಪುಬ್ಬೇಸು ಕರಣಂ। ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ದಿನ್ನಪುಬ್ಬೇಸು ನತ್ಥೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ।

    829-30. Aññātakādino katvā pana satuppādanti yojanā. Ādi-saddena appavāritānaṃ saṅgaho. Kucchisaññite samayeti yathāvuttapiṭṭhisamaye sattamāse vinā itare pañca māsā vuttā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘jeṭṭhamūlapuṇṇamāsiyā pana pacchimapāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva kattikapuṇṇamā ime pañca māsā kucchisamayo nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628). Vatthanti vassikasāṭikaṃ. Adinnapubbesūti yehi vassikasāṭikā na dinnapubbā, tesu, iminā vattabhedassa kāraṇamāha. Iha vattabhedo nāma ‘‘ye manussā pubbe vassikasāṭikacīvaraṃ dentī’’tiādivacanato (pārā. 628) dinnapubbesu kātabbassa satuppādassa adinnapubbesu karaṇaṃ. Byatirekato dinnapubbesu natthīti dīpitaṃ hoti.

    ತತ್ರಾತಿ ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿಮ್ಹಿ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಹ। ಯಥಾಹ ಕುಚ್ಛಿಸಮಯಚತುಕ್ಕೇ ‘‘ವಿಞ್ಞತ್ತಿಮ್ಪಿ ಕತ್ವಾ ನಿಪ್ಫಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ। ಅಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ ಪಕತಿಯಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕದಾಯಕೇಸುಪಿ ಹೋತೀತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಇದಂ ಪನ ಪಕತಿಯಾ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕದಾಯಕೇಸುಪಿ ಹೋತಿಯೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೮) ವಚನತೋ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ।

    Tatrāti aññātakādimhi. ‘‘Nissaggiya’’nti iminā aññātakaviññattisikkhāpadena āpattiṃ āha. Yathāha kucchisamayacatukke ‘‘viññattimpi katvā nipphādentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiya’’nti. Ayaṃ pācittiyāpatti pakatiyā vassikasāṭikadāyakesupi hotīti idaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘idaṃ pana pakatiyā vassikasāṭikadāyakesupi hotiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628) vacanato viññāyati.

    ೮೩೧. ಓವಸ್ಸಾಪೇತೀತಿ ಆಕಾಸತೋ ಪತಿತಉದಕೇನೇವ ಕಾಯಂ ತೇಮೇತಿ, ಇಮಿನಾ ‘‘ಘಟಾದೀಹಿ ಓಸಿಞ್ಚಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ನಿಬ್ಬಕೋಸಮ್ಬುನಾ ನಹಾಯಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ। ಸತಿಪಿ ಚೀವರೇತಿ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಾಯ ಸತಿಯಾಪಿ। ‘‘ಪರಿಯೋಸಾನೇ ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಬಿನ್ದುಗಣನಾಯಾತಿ ದೀಪೇತಿ। ವಿವಟಙ್ಗಣೇತಿ ರುಕ್ಖಾದಿನಾ ಕೇನಚಿ ಅನಾವಟಟ್ಠಾನೇ।

    831.Ovassāpetīti ākāsato patitaudakeneva kāyaṃ temeti, iminā ‘‘ghaṭādīhi osiñcituṃ vaṭṭatī’’ti dīpitaṃ hoti. ‘‘Nibbakosambunā nahāyituṃ vaṭṭatī’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Satipi cīvareti vassikasāṭikāya satiyāpi. ‘‘Pariyosāne dukkaṭa’’nti iminā bindugaṇanāyāti dīpeti. Vivaṭaṅgaṇeti rukkhādinā kenaci anāvaṭaṭṭhāne.

    ೮೩೨. ಮಾಸಸ್ಮಿನ್ತಿ ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸ್ಮಿಂ।

    832.Māsasminti gimhānaṃ pacchimamāsasmiṃ.

    ೮೩೩. ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ಏತಂ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೩೦) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ನಹಾಯನ್ತಸ್ಸ ಚೋರುಪದ್ದವೋ ಆಪದಾ ನಾಮ। ನ್ಹಾನಕೋಟ್ಠಕನ್ತಿ ನಹಾನತ್ಥಾಯ ಕತಕೋಟ್ಠಕಂ। ‘‘ವಾಪೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪೋಕ್ಖರಣಿಜಾತಸ್ಸರಾದಯೋ ಉಪಲಕ್ಖಿತಾ। ನ್ಹಾಯನ್ತಸ್ಸಾತಿ ನಗ್ಗೋ ಹುತ್ವಾ ನಹಾಯನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ। ‘‘ಆಕಾಸತೋ ಪತಿತಉದಕೇನೇವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೨೯) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಮೇವ ವುತ್ತಂ।

    833. ‘‘Acchinnacīvarassāti etaṃ vassikasāṭikameva sandhāya vutta’’nti (pārā. aṭṭha. 2.630) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Vassikasāṭikaṃ nivāsetvā nahāyantassa corupaddavo āpadā nāma. Nhānakoṭṭhakanti nahānatthāya katakoṭṭhakaṃ. ‘‘Vāpī’’ti iminā pokkharaṇijātassarādayo upalakkhitā. Nhāyantassāti naggo hutvā nahāyantassāti pakaraṇato labbhati. ‘‘Ākāsato patitaudakenevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.629) aṭṭhakathāyameva vuttaṃ.

    ೮೩೪. ಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಅಕಾಲೇ ಪರಿಯೇಸನಕರಣಅಧಿಟ್ಠಾನನಿವಾಸನೇಹಿ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಕಿರಿಯಂ। ಕಾಯೇನ ಚ ವಾಚಾಯ ಚ ವಿಞ್ಞಾಪನಾದಿಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ ಹೋತಿ।

    834.Kriyanti akāle pariyesanakaraṇaadhiṭṭhānanivāsanehi āpajjitabbato kiriyaṃ. Kāyena ca vācāya ca viññāpanādiṃ karontassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ hoti.

    ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Vassikasāṭikakathāvaṇṇanā.

    ೮೩೫. ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಚೀವರಂ ದತ್ವಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೩೨) ವಚನತೋ ಸಾಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಚ ದತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ’’ಇತಿ ಚ ಲಬ್ಭತಿ। ಚೀವರನ್ತಿ ಛನ್ನಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ। ‘‘ಕುಪಿತೋ ಅನತ್ತಮನೋ ಅಚ್ಛಿನ್ದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೩೨) ವಚನತೋ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕುಪಿತಸ್ಸ ಅನತ್ತಮನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ಕುಪಿತಸ್ಸ ಅನತ್ತಮನಸ್ಸ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ದಿನ್ನಚೀವರಂ। ‘‘ಸಕಸಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಯ ಅವತ್ಥುಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ।

    835. ‘‘Yo pana bhikkhu bhikkhussa sāmaṃ cīvaraṃ datvā’’ti (pārā. 632) vacanato sāmanti ettha ‘‘bhikkhū’’ti ca datvāti ettha ‘‘bhikkhussa’’iti ca labbhati. Cīvaranti channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchimaṃ. ‘‘Kupito anattamano acchindeyyā’’ti (pārā. 632) vacanato acchindantassāti ettha ‘‘kupitassa anattamanassā’’ti seso, kupitassa anattamanassa acchindantassa vā acchindāpentassa vāti attho. Tanti attanā dinnacīvaraṃ. ‘‘Sakasaññāyā’’ti iminā pārājikāya avatthubhāvaṃ dīpeti.

    ೮೩೬. ತಥಾತಿ ಏಕಾಯೇವ ಆಪತ್ತೀತಿ ದೀಪೇತಿ।

    836.Tathāti ekāyeva āpattīti dīpeti.

    ೮೩೭. ವತ್ಥಾನನ್ತಿ ಚೀವರಾನಂ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ।

    837.Vatthānanti cīvarānaṃ. Assāti bhikkhussa.

    ೮೪೧. ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಗಣ್ಹ, ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಗಣ್ಹಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    841. Saṅghāṭiṃ gaṇha, uttarāsaṅgaṃ gaṇhāti yojanā.

    ೮೪೨. ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ಪಚ್ಛಿಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಆಯಾಮತೋ ವಡ್ಢಕಿಹತ್ಥಂ ತಿರಿಯಂ ತಥಾ ವಿದತ್ಥಿಪ್ಪಮಾಣಂ ವತ್ಥಖಣ್ಡಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದತೋ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಂ ನಾಮ। ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಿಕ್ಖಾರನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಸುಚಿಮ್ಪೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪರಂ ಪುಗ್ಗಲಂ। ಛಿನ್ದಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ದಾಪೇನ್ತಸ್ಸ। ಕಾರಿತನ್ತಸ್ಸ ದ್ವಿಕಮ್ಮಕತ್ತಾ ‘‘ಪರ’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಪರಿಕ್ಖಾರ’’ನ್ತಿ ಚ ಕಮ್ಮದ್ವಯಗಹಣಂ। ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಪರಿಕ್ಖಾರವಿಸೇಸನಂ। ದುಕ್ಕಟಂ ವತ್ಥುಗಣನಾಯ, ವಚನಗಣನಾಯ ಚ।

    842.Vikappanupagaṃ pacchimanti ettha ‘‘cīvara’’nti labbhati. Āyāmato vaḍḍhakihatthaṃ tiriyaṃ tathā vidatthippamāṇaṃ vatthakhaṇḍaṃ heṭṭhimaparicchedato vikappanupagaṃ nāma. Aññaṃ kiñci parikkhāranti yojanā, antamaso sucimpīti vuttaṃ hoti. Paraṃ puggalaṃ. Chindāpentassāti acchindāpentassa. Kāritantassa dvikammakattā ‘‘para’’nti ca ‘‘parikkhāra’’nti ca kammadvayagahaṇaṃ. Aññanti parikkhāravisesanaṃ. Dukkaṭaṃ vatthugaṇanāya, vacanagaṇanāya ca.

    ೮೪೪. ಏವನ್ತಿ ಯಥಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸಞ್ಞಿನೋ ದುಕ್ಕಟಂ, ಏವಂ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ…ಪೇ॰… ವೇಮತಿಕಸ್ಸಾಪಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾವುತ್ತಂ ‘‘ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ’’ತಿ ಇದಂ ವಿಭತ್ತಿವಿಪರಿಣಾಮೇನ ಸಾಮಿವಚನಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ದಿನ್ನ’’ನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಹಾರೇನ ಸಹ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ, ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ಪಕರಣತೋ ಲಬ್ಭತಿ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ಚೀವರಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    844.Evanti yathā anupasampanne anupasampannasaññino dukkaṭaṃ, evaṃ anupasampanne…pe… vematikassāpi dukkaṭanti yojanā. Acchindantassāti ettha yathāvuttaṃ ‘‘anupasampanne’’ti idaṃ vibhattivipariṇāmena sāmivacanaṃ katvā ‘‘dinna’’nti ajjhāhārena saha yojetabbaṃ, ‘‘cīvara’’nti pakaraṇato labbhati, anupasampannassa dinnaṃ cīvaraṃ acchindantassāti vuttaṃ hoti.

    ೮೪೫. ಸೋ ವಾತಿ ಯಸ್ಸ ಚೀವರಂ ದಿನ್ನಂ, ಸೋ ಏವ ವಾ ಭಿಕ್ಖು। ತುಟ್ಠೋ ವಾ ದುಟ್ಠೋ ವಾ ಸೋ ದೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ವಿಸ್ಸಾಸಮೇವ ವಾತಿ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಕತ್ವಾ ಗಣ್ಹತೋತಿ ಯೋಜನಾ।

    845.So vāti yassa cīvaraṃ dinnaṃ, so eva vā bhikkhu. Tuṭṭho vā duṭṭho vā so detīti yojanā. Vissāsameva vāti vissāsaṃ katvā gaṇhatoti yojanā.

    ೮೪೬. ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ।

    846.Etthāti imasmiṃ sikkhāpade.

    ಚೀವರಚ್ಛಿನ್ದನಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Cīvaracchindanakathāvaṇṇanā.

    ೮೪೭. ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ವತ್ಥವಾಯಾಪನಂ ಸನ್ಧಾಯ ಯಾಚಿತ್ವಾ। ಛಬ್ಬಿಧಂ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಖೋಮಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಂ ಕಮ್ಬಲಂ ಸಾಣಂ ಭಙ್ಗ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೩೮) ಆಗತಂ ಛಪ್ಪಕಾರಂ ಸುತ್ತಂ। ಕಮ್ಬಲನ್ತಿ ಏಳಕಲೋಮಸುತ್ತಂ। ಸಾನುಲೋಮಾನಿ ಛಪ್ಪಕಾರಸುತ್ತಾನಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಚೀವರವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತಾನುಸಾರೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಚೀವರತ್ಥಂ ವತ್ಥಂ ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತನ್ತವಾಯೇಹೀತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಪೇಸಕಾರೇಹಿ। ಪೋತ್ಥಕೇಸು ‘‘ವಾಯಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ, ‘‘ಸಚೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಯುಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ ಸೋ ಅಪಾಠೋ। ‘‘ವಾಯಾಪೇತಿ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಯುಜ್ಜತೀತಿ ಸಚೇ ವಾಯಾಪೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಯದಿ ವಾಯಾಪೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    847.Viññāpetvāti vatthavāyāpanaṃ sandhāya yācitvā. Chabbidhaṃ suttanti padabhājane ‘‘khomaṃ kappāsikaṃ koseyyaṃ kambalaṃ sāṇaṃ bhaṅga’’nti (pārā. 638) āgataṃ chappakāraṃ suttaṃ. Kambalanti eḷakalomasuttaṃ. Sānulomāni chappakārasuttāni heṭṭhā cīvaravinicchaye vuttānusārena veditabbāni. Cīvaratthaṃ vatthaṃ ‘‘cīvara’’nti vuttaṃ. Tantavāyehīti kappiyākappiyehi pesakārehi. Potthakesu ‘‘vāyāpetuṃ na vaṭṭatī’’ti pāṭho dissati, ‘‘sace’’ti iminā ayujjamānattā so apāṭho. ‘‘Vāyāpeti na vaṭṭatī’’ti pāṭho yujjatīti sace vāyāpetīti yojanā, attano atthāya yadi vāyāpeyyāti attho.

    ೮೪೮. ತಥಾ ಅಕಪ್ಪಿಯೋ। ಕೀದಿಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿಕೋ’’ತಿ। ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿಕೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಕೋ ಆದಿ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿಕೋ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಗಹಿತೋ। ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ತನ್ತವಾಯಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕೋ, ತೇನ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ ಚ, ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಕಾದಿಕೋ ಭಿಕ್ಖುನಾ ವಿಞ್ಞತ್ತೋ ಸೋ ತನ್ತವಾಯೋ ಅಕಪ್ಪಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ।

    848.Tathā akappiyo. Kīdisoti āha ‘‘aññātakādiko’’ti. Aññātakādikoti aññātako ādi yassa so aññātakādiko. Ādi-saddena appavārito gahito. Yo bhikkhu tantavāyassa aññātako, tena appavārito ca, tassa aññātakādiko bhikkhunā viññatto so tantavāyo akappiyoti attho.

    ೮೪೯. ಅಕಪ್ಪಿಯೇನಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಪಿತೇನ। ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ಯಥಾಹ ‘‘ವಾಯಾಪೇತಿ, ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೩೮)।

    849.Akappiyenāti viññāpitena. Vāyāpentassāti ettha ‘‘payoge payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhenā’’ti seso. Yathāha ‘‘vāyāpeti, payoge payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiya’’nti (pārā. 638).

    ೮೫೦. ಕಿತ್ತಕೇ ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ವಿದತ್ಥಿಮತ್ತೇ’’ತಿಆದಿ। ಹತ್ಥಮತ್ತೇತಿ ರತನಮತ್ತೇ। ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ಇಧ ‘‘ವೀತೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ಆಹಾತಿ? ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ। ತತ್ಥಾಪಿ ತಥಾ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ? ತದನನ್ತರಂ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ವೀತವೀತಟ್ಠಾನಂ ಪಟಿಲದ್ಧಮೇವ ಹೋತಿ, ಪದಭಾಜನೇಪಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಯಾವ ಚೀವರಂ ವಡ್ಢತಿ, ತಾವ ಇಮಿನಾ ಪಮಾಣೇನ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವಡ್ಢನ್ತಿ। ಫಲಕೇಪಿ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಫಲಕಂ ನಾಮ ತುರಿವೀತಟ್ಠಾನಂ, ಯತ್ಥ ಸಂಹರಿತ್ವಾ ಠಪೇನ್ತಿ। ಫಲಕೇ ಫಲಕೇಪಿ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    850. Kittake vīte nissaggiyaṃ hotīti āha ‘‘vidatthimatte’’tiādi. Hatthamatteti ratanamatte. Padabhājane ‘‘paṭilābhena nissaggiya’’nti vuttaṃ, idha ‘‘vīte nissaggiya’’nti kasmā āhāti? Aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. Tatthāpi tathā kasmā vuttanti? Tadanantaraṃ attano santakattā vītavītaṭṭhānaṃ paṭiladdhameva hoti, padabhājanepi iminā adhippāyena paṭilābhena nissaggiyaṃ vuttaṃ, tasmā yāva cīvaraṃ vaḍḍhati, tāva iminā pamāṇena āpattiyo vaḍḍhanti. Phalakepi cāti ettha phalakaṃ nāma turivītaṭṭhānaṃ, yattha saṃharitvā ṭhapenti. Phalake phalakepi ca nissaggiyaṃ vuttanti yojanā.

    ೮೫೧. ತೇನೇವಾತಿ ವಿಞ್ಞತ್ತತನ್ತವಾಯೇನೇವ। ಕಪ್ಪಿಯಂ ಸುತ್ತನ್ತಿ ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲದ್ಧಸುತ್ತಂ। ಕಪ್ಪಿಯೇನ ತನ್ತವಾಯೇನ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ತಥೇವ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।

    851.Tenevāti viññattatantavāyeneva. Kappiyaṃ suttanti aviññattiyā laddhasuttaṃ. Kappiyena tantavāyena akappiyasuttaṃ vāyāpentassa tatheva dukkaṭanti yojanā.

    ೮೫೨. ಏಕನ್ತರಿಕತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹೇವ ಸುತ್ತೇಹಿ ವೀತೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಾನಂ ಪಸಾರಣೇನ, ವಾಯನೇನ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ದೀಘತೋ ವಾ ತಿರಿಯತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹೇವ ಸುತ್ತೇಹಿ ವೀತೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ದೀಘತೋ ಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ತಿರಿಯಂ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇನ ವೀತೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಾಗ್ಗಹಣೇನ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯತೋಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ದೀಘತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ತಿರಿಯತೋ ಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇನ ವೀತೇತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ವಿಪರಿಯಾಯೋ। ವೀತೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಫಲಕೇ ಫಲಕೇ’’ತಿ ಅನುವತ್ತೇತಬ್ಬಂ।

    852. Ekantarikato vā kappiyākappiyeheva suttehi vīte dukkaṭanti yojanā, antarantarā akappiyasuttānaṃ pasāraṇena, vāyanena ca dukkaṭaṃ hotīti attho. Dīghato vā tiriyato vā kappiyākappiyeheva suttehi vīte dukkaṭanti yojanā, dīghato kappiyasuttaṃ pasāretvā tiriyaṃ akappiyasuttena vīte dukkaṭaṃ hotīti attho. Vāggahaṇena vuttavipariyāyatopi yojetabbaṃ. Dīghato akappiyasuttaṃ pasāretvā tiriyato kappiyasuttena vīteti ayamettha vipariyāyo. Vīteti ettha ‘‘phalake phalake’’ti anuvattetabbaṃ.

    ೮೫೩. ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯೇಹಿ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತೇ ವೀತೇ ಫಲಕೇ ಫಲಕೇ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ವೇತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ, ಅಥ ವಾ ವೇ ತಸ್ಮಿಂ ಕತೇ ವೀತೇತಿ ಅತ್ಥೋ।

    853. Kappiyākappiyehi tantavāyehi kappiyākappiyasuttaṃ missetvā kate vīte phalake phalake tassa bhikkhussa dukkaṭanti yojanā. Veti nipātamattaṃ, atha vā ve tasmiṃ kate vīteti attho.

    ೮೫೪-೫. ತೇ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯಾ ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ವಾರೇನೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತಂ ಸಚೇ ವಿನನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಕಪ್ಪಿಯೇನ ತನ್ತವಾಯೇನ ವೀತೇ। ಛನ್ದಾನುರಕ್ಖನತ್ಥಂ ‘‘ವಿತೇ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಮಾಣಸ್ಮಿನ್ತಿ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಸ್ಮಿಂ। ತದೂನೇತಿ ತತೋ ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣತೋ ಊನೇ। ಇತರೇನಾತಿ ಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ। ಉಭಯತ್ಥಾತಿ ಪಮಾಣಸ್ಮಿಂ, ತದೂನೇ ಚ ದುಕ್ಕಟಂ ಏವಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    854-5.Te kappiyākappiyatantavāyā paricchedaṃ dassetvā vāreneva akappiyasuttaṃ sace vinantīti yojanā. Akappiyena tantavāyena vīte. Chandānurakkhanatthaṃ ‘‘vite’’ti vuttaṃ. Pamāṇasminti vikappanupagapacchimappamāṇasmiṃ. Tadūneti tato vikappanupagapacchimappamāṇato ūne. Itarenāti kappiyatantavāyena. Ubhayatthāti pamāṇasmiṃ, tadūne ca dukkaṭaṃ evāti yojanā.

    ೮೫೬. ಸಚೇ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯಾ ದ್ವೇಪಿ ವೇಮಂ ಉಭಯಕೋಟಿಯಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕತೋವ ವಿನನ್ತಿ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತಿರಿಯಂ ಸುತ್ತಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಯೇನ ಆಕೋಟೇನ್ತೋ ಘನಭಾವಂ ಸಮ್ಪಾದೇನ್ತಿ, ತಂ ವೇಮಂ ವುಚ್ಚತಿ।

    856. Sace kappiyākappiyatantavāyā dvepi vemaṃ ubhayakoṭiyā gahetvā ekatova vinanti vāti yojanā. Tiriyaṃ suttaṃ pavesetvā yena ākoṭento ghanabhāvaṃ sampādenti, taṃ vemaṃ vuccati.

    ೮೫೭. ಸಬ್ಬತ್ಥ ಭೇದೇತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಕತೇ ಪಮಾಣತದೂನಏಕನ್ತರಿಕದೀಘತಿರಿಯಪ್ಪಕಾರೇ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಾರಭೇದೇ। ಆಪತ್ತಿಭೇದೋತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಸುತ್ತೇಹಿ ಆಯಾಮವಿತ್ಥಾರತೋ ಅಕಪ್ಪಿಯತನ್ತವಾಯೇನ ವೀತಪ್ಪದೇಸೇ ಪಮಾಣಯುತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಇತರತ್ರ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಭೇದೋ।

    857.Sabbattha bhedeti kappiyākappiyasuttatantavāyehi kate pamāṇatadūnaekantarikadīghatiriyappakāre sabbattha vārabhede. Āpattibhedoti akappiyasuttehi āyāmavitthārato akappiyatantavāyena vītappadese pamāṇayutte pācittiyaṃ, itaratra dukkaṭanti bhedo.

    ೮೫೮. ಕಪ್ಪಿಯೋ ತನ್ತವಾಯೋ ನಾಮ ಞಾತಕೋ ವಾ ಪವಾರಿತೋ ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಮೂಲೇನ ಪಯೋಜಿತೋ ವಾ।

    858.Kappiyo tantavāyo nāma ñātako vā pavārito vā kappiyamūlena payojito vā.

    ೮೫೯. ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇತುಂ, ಆಯೋಗೇ, ಕಾಯಬನ್ಧನೇ, ಅಂಸಬದ್ಧಕೇ, ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಾಯ, ಪರಿಸ್ಸಾವನೇ, ಞಾತಕಾನಂ, ಪವಾರಿತಾನಂ, ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ, ಅತ್ತನೋ ಧನೇನಾ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೦) ಅನಾಪತ್ತಿವಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿಆದಿ। ಇಧ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋವ ಲಕ್ಖಣೇನ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠಮ್ಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಚೀವರಂ ಸಿಬ್ಬೇತುಂ ಸುತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಧನಂ ನಾಮ ತಣ್ಡುಲಾದಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥು। ‘‘ಪರಿಸ್ಸಾವನೇ’’ತಿಆದೀಸು ನಿಮಿತ್ತತ್ಥೇ ಭುಮ್ಮಂ, ಪರಿಸ್ಸಾವನಾದಿನಿಮಿತ್ತಂ ಸುತ್ತಞ್ಚ ತನ್ತವಾಯೇ ಚ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    859. ‘‘Anāpatti cīvaraṃ sibbetuṃ, āyoge, kāyabandhane, aṃsabaddhake, pattatthavikāya, parissāvane, ñātakānaṃ, pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanenā’’tiādikaṃ (pārā. 640) anāpattivāraṃ dassetumāha ‘‘anāpattī’’tiādi. Idha niddiṭṭhova lakkhaṇena aniddiṭṭhampi veditabbaṃ. Ettha cīvaraṃ sibbetuṃ suttaṃ viññāpentassa anāpattīti yojanā. Dhanaṃ nāma taṇḍulādi kappiyavatthu. ‘‘Parissāvane’’tiādīsu nimittatthe bhummaṃ, parissāvanādinimittaṃ suttañca tantavāye ca viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti.

    ಸುತ್ತವಿಞ್ಞತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Suttaviññattikathāvaṇṇanā.

    ೮೬೦. ಅಪ್ಪವಾರಿತಞ್ಞಾತೀನನ್ತಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ಅಞ್ಞಾತೀನಂ, ‘‘ಕೀದಿಸೇನ ತೇ ಭನ್ತೇ ಚೀವರೇನ ಅತ್ಥೋ, ಕೀದಿಸಂ ತೇ ಚೀವರಂ ವಾಯಾಪೇಮೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೩) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನ ಅಪ್ಪವಾರಿತಾನಂ ಅಞ್ಞಾತೀನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮೇಚ್ಚಾತಿ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ। ವಿಕಪ್ಪನ್ತಿ ವಿಸಿಟ್ಠಂ ಕಪ್ಪಂ ಅಧಿಕವಿಧಾನಂ। ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಕರೋತಿ, ‘‘ಇದಂ ಖೋ ಆವುಸೋ ಚೀವರಂ ಮಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಯ್ಯತಿ, ಆಯತಞ್ಚ ಕರೋಥ, ವಿತ್ಥತಞ್ಚ ಅಪ್ಪಿತಞ್ಚ ಸುವೀತಞ್ಚ ಸುಪ್ಪವಾಯಿತಞ್ಚ ಸುವಿಲೇಖಿತಞ್ಚ ಸುವಿತಚ್ಛಿತಞ್ಚ ಕರೋಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೨) ನಯೇನ ದಾಯಕಾನಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯತೋ ಅಧಿಕತರಆಯತಾದಿಕರಣತ್ಥಂ ವಿಧಾನಂ ಕರೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    860.Appavāritaññātīnanti appavāritānaṃ aññātīnaṃ, ‘‘kīdisena te bhante cīvarena attho, kīdisaṃ te cīvaraṃ vāyāpemī’’ti (pārā. 643) padabhājane vuttanayena appavāritānaṃ aññātīnanti attho. Sameccāti upagantvā. Vikappanti visiṭṭhaṃ kappaṃ adhikavidhānaṃ. Āpajjatīti karoti, ‘‘idaṃ kho āvuso cīvaraṃ maṃ uddissa viyyati, āyatañca karotha, vitthatañca appitañca suvītañca suppavāyitañca suvilekhitañca suvitacchitañca karothā’’tiādinā (pārā. 642) nayena dāyakānaṃ adhippāyato adhikataraāyatādikaraṇatthaṃ vidhānaṃ karotīti vuttaṃ hoti.

    ತತ್ಥ ಆಯತನ್ತಿ ದೀಘಂ। ವಿತ್ಥತನ್ತಿ ಪುಥುಲಂ। ಅಪ್ಪಿತನ್ತಿ ಘನಂ। ಸುವೀತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ವೀತಂ ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ವೀತಂ। ಸುಪ್ಪವಾಯಿತನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಪವಾಯಿತಂ ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಸಮಂ ಕತ್ವಾ ತನ್ತೇ ಪಸಾರಿತಂ। ಸುವಿಲೇಖಿತನ್ತಿ ಲೇಖನಿಯಾ ಸುಟ್ಠು ವಿಲಿಖಿತಂ। ಸುವಿತಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಕೋಚ್ಛೇನ ಸುಟ್ಠು ವಿತಚ್ಛಿತಂ, ಸುವಿನಿದ್ಧೋತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tattha āyatanti dīghaṃ. Vitthatanti puthulaṃ. Appitanti ghanaṃ. Suvītanti suṭṭhu vītaṃ sabbaṭṭhānesu samaṃ katvā vītaṃ. Suppavāyitanti suṭṭhu pavāyitaṃ sabbaṭṭhāne samaṃ katvā tante pasāritaṃ. Suvilekhitanti lekhaniyā suṭṭhu vilikhitaṃ. Suvitacchitanti kocchena suṭṭhu vitacchitaṃ, suviniddhotanti attho.

    ೮೬೧. ಸುತ್ತವಡ್ಢನಪ್ಪಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ದೀಘಾಯತಪ್ಪಿತತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ। ತೇನ ಚ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ತಸ್ಸ ವಚನೇನ ಆಯತಂ ವಾ ವಿತ್ಥತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಿತಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೩) ಏತಂ ಆಯತಾದಿತ್ತಯಮೇವ ವುತ್ತಂ। ಸುತ್ತವಡ್ಢನಕೇ ಕತೇತಿ ಏತ್ಥ ಅನನ್ತರಂ ವತ್ತಬ್ಬೇನ ‘‘ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಪಟಿಲಾಭೇನಾ’’ತಿ ಪಾಠಸೇಸೇನ ಸಹ ಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ದಾಯಕೇಹಿ ತುಲಯಿತ್ವಾ ದಿನ್ನಪ್ಪಮಾಣತೋ ಸುತ್ತಂ ವಡ್ಢಿತುಂ ತೇನ ಕತೇನ ಸಬ್ಬೇನಾಪಿ ಪಯೋಗೇನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಪಟಿಲಾಭೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    861. Suttavaḍḍhanappakāraṃ dassetumāha ‘‘dīghāyatappitatthāyā’’ti. Tena ca padabhājane ‘‘tassa vacanena āyataṃ vā vitthataṃ vā appitaṃ vā karoti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hotī’’ti (pārā. 643) etaṃ āyatādittayameva vuttaṃ. Suttavaḍḍhanake kateti ettha anantaraṃ vattabbena ‘‘payoge dukkaṭaṃ paṭilābhenā’’ti pāṭhasesena saha yojanā kātabbā, dāyakehi tulayitvā dinnappamāṇato suttaṃ vaḍḍhituṃ tena katena sabbenāpi payogena bhikkhuno dukkaṭañca paṭilābhena nissaggiyapācittiyañca hotīti attho.

    ೮೬೨. ಞಾತಕಾದೀನಂ ತನ್ತವಾಯೇಸು ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ವಿನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಅತ್ತನೋ ಧನೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಯೋಜಿತೇಸೂ’’ತಿ ಸೇಸೋ, ತನ್ತವಾಯೇಸೂತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ। ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪಯೋಜಿತೇಸು ತನ್ತವಾಯೇಸು ಚೀವರೇ ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ವಿನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ, ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿನನ್ತೇಸು ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಿನನ್ತೇಸು ವಿಕಪ್ಪಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಸಹ ಪಾಠಸೇಸೇನ ಯೋಜನಾ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ।

    862. Ñātakādīnaṃ tantavāyesu cīvare vikappaṃ āpajjantassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā. Attano dhanenāti ettha ‘‘payojitesū’’ti seso, tantavāyesūti etassa visesanaṃ. Attano dhanena payojitesu tantavāyesu cīvare vikappaṃ āpajjantassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā, attano santakaṃ kappiyavatthuṃ gahetvā vinantesu vikappaṃ āpajjantassāti attho. Aññassatthāya vinantesu vikappaṃ āpajjantassāti saha pāṭhasesena yojanā daṭṭhabbā.

    ೮೬೩. ಮಹಗ್ಘಂ ಕತ್ತುಕಾಮಿನೋ ತನ್ತವಾಯೇಹಿ ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ವಾಯಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ವಿನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ।

    863. Mahagghaṃ kattukāmino tantavāyehi appagghaṃ vāyāpentassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā.

    ಪೇಸಕಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Pesakārakathāvaṇṇanā.

    ೮೬೪. ವಸ್ಸಂವುತ್ಥೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉದ್ದಿಸ್ಸಾತಿ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸೂಪಗತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ। ಪವಾರಣಾಯ ಪುಬ್ಬೇವ ಯಂ ಚೀವರಂ ದೀಯತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ‘‘ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೮) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ ಮಹಾಪವಾರಣಾಉಪೋಸಥದಿವಸಸ್ಸ ಪುರೇತರಮೇವ ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪಞ್ಚಮಿಯಂ ಯಂ ಚೀವರಂ ‘‘ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ ನಾಮ ಸೇನಾಯ ವಾ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೯) ಪದಭಾಜನಾಗತೇಸು ಗಮಿಕಗಿಲಾನಗಬ್ಭಿನಿಅಭಿನವುಪ್ಪನ್ನಸದ್ಧಾದೀಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ದೂತಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ವಾ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ವಸ್ಸಾವಾಸಿಕಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ದಿಯ್ಯತೀತಿ। ತಂ ಹೋತಚ್ಚೇಕಚೀವರನ್ತಿ ತಂ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಚೀವರಂ ನಾಮ ಹೋತಿ।

    864.Vassaṃvutthe bhikkhū uddissāti purimikāya vassūpagate bhikkhū uddisitvā. Pavāraṇāya pubbeva yaṃ cīvaraṃ dīyatīti sambandho. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘dasāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti (pārā. 648) pāḷiyaṃ vuttaṃ mahāpavāraṇāuposathadivasassa puretarameva pubbakattikamāsassa juṇhapakkhapañcamiyaṃ yaṃ cīvaraṃ ‘‘accekacīvaraṃ nāma senāya vā gantukāmo hotī’’tiādinā (pārā. 649) padabhājanāgatesu gamikagilānagabbhiniabhinavuppannasaddhādīsu aññatarena dūtaṃ pesetvā vā attanā vā āgantvā ‘‘vassāvāsikaṃ dammī’’ti vatvā diyyatīti. Taṃ hotaccekacīvaranti taṃ accāyikacīvaraṃ nāma hoti.

    ೮೬೫. ಪುರೇ ಪವಾರಣಾಯೇವಾತಿ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪುರೇತರಮೇವ ಪಞ್ಚಮಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಸ್ಮಿಂ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ ದಿವಸೇ। ಭಾಜೇತ್ವಾ ಯದಿ ಗಯ್ಹತೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಯೇನಾ’’ತಿ ಚ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ತೇನಾ’’ತಿ ಚ ಕರೋತಿ ಚೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸೋ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದ’’ನ್ತಿ ಚ ಸಾಮತ್ಥಿಯಾ ಲಬ್ಭತಿ। ಭಾಜೇತ್ವಾ ಯದಿ ಯೇನ ಗಯ್ಹತಿ, ತೇನ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಸೋ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಂ ಕರೋತಿ ಚೇ, ತಂ ಭಾಜೇತ್ವಾ ಗಹಿತಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ, ಛಿನ್ನವಸ್ಸೇನ ತಂ ಚೀವರಂ ಸಙ್ಘಸ್ಸೇವ ದಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।

    865.Pure pavāraṇāyevāti mahāpavāraṇāya puretarameva pañcamito paṭṭhāya yasmiṃ kismiñci divase. Bhājetvā yadi gayhatīti ettha ‘‘yenā’’ti ca na kātabboti ettha ‘‘tenā’’ti ca karoti ceti ettha ‘‘so vassaccheda’’nti ca sāmatthiyā labbhati. Bhājetvā yadi yena gayhati, tena vassacchedo na kātabbo. So vassacchedaṃ karoti ce, taṃ bhājetvā gahitacīvaraṃ saṅghikaṃ hotīti yojanā, chinnavassena taṃ cīvaraṃ saṅghasseva dātabbanti vuttaṃ hoti.

    ೮೬೬. ‘‘ಅನ್ತೋಸಮಯಮೇವಾ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠೇತೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಚೀವರಕಾಲಸಮಯೋ ನಾಮ ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚಮಾಸಾ’’ತಿ ವುತ್ತಸಮಯಬ್ಭನ್ತರೇಯೇವ ತಂ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಂ।

    866.‘‘Antosamayamevā’’ti idaṃ ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādīhi padehi paccekaṃ yojetabbaṃ. Padabhājane ‘‘cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañcamāsā’’ti vuttasamayabbhantareyeva taṃ accekacīvaraṃ.

    ೮೬೭. ಕಥಿನೇ ತು ಅನತ್ಥತೇತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಕಥಿನಂ ಅನತ್ಥತಂ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹಾರೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತು-ಸದ್ದೋ ವಿಸೇಸತ್ಥಜೋತಕೋ। ಅನಧಿಟ್ಠಾಯ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಪರಿಹರೀಯತಿ ಏತ್ಥ ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರನ್ತಿ ಪರಿಹಾರೋ, ಮಾಸೋ, ಏಕೋ ಚ ಸೋ ಮಾಸೋ ಚಾತಿ ಏಕಮಾಸೋ, ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪಾಟಿಪದದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅಪರಕತ್ತಿಕಮಾಸಸ್ಸ ಪುಣ್ಣಮೀ, ಅಯಂ ಚೀವರಕಾಲಸಮಯೋತಿ ವುತ್ತೋ ಮಾಸೋ। ದಸನ್ನಂ ಅಹಾನಂ ಸಮಾಹಾರೋ ದಸಾಹಂ, ತಂ ಪರಮಂ ಅಧಿಕಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ದಸಾಹಪರಮೋ, ಮಾಸೋ। ‘‘ದಸಾಹಾನಾಗತಂ ಕತ್ತಿಕತೇಮಾಸಿಕಪುಣ್ಣಮ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೮) ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಿಪರಿಯನ್ತದಸಾಹಾಧಿಕೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಥಿನೇ ಅನತ್ಥತೇ ತು ದಸಾಹಪರಮೋ ಏಕಮಾಸೋವ ತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಾಯಿಕವತ್ಥಸ್ಸ ಪರಿಹಾರೋ ಮತೋತಿ ಯೋಜನಾ।

    867.Kathine tu anatthateti yasmiṃ kathinaṃ anatthataṃ, tasmiṃ vihāreti vuttaṃ hoti. Tu-saddo visesatthajotako. Anadhiṭṭhāya avikappetvā pariharīyati ettha accekacīvaranti parihāro, māso, eko ca so māso cāti ekamāso, pubbakattikamāsassa pāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva aparakattikamāsassa puṇṇamī, ayaṃ cīvarakālasamayoti vutto māso. Dasannaṃ ahānaṃ samāhāro dasāhaṃ, taṃ paramaṃ adhikaṃ etassāti dasāhaparamo, māso. ‘‘Dasāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti (pārā. 648) pāḷiyaṃ vuttapubbakattikapuṇṇamipariyantadasāhādhikoti attho. Kathine anatthate tu dasāhaparamo ekamāsova tassa accāyikavatthassa parihāro matoti yojanā.

    ೮೬೮. ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇತಿ ಕಥಿನತ್ಥತವಿಹಾರೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಾಯಿಕವತ್ಥಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ದಸಾಹಪರಮಾ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅನತ್ಥತಕಥಿನೇ ವಿಹಾರೇ ಯಥಾವುತ್ತಚೀವರಕಾಲಸಮಯಸಙ್ಖಾತವಸ್ಸಾನಾವಸಾನಮಾಸೋ ಚ ಕಥಿನುದ್ಧಾರದಿವಸಸಙ್ಖಾತಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಕಾಳಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದತೋ ಯಾವ ಫಗ್ಗುನಮಾಸಪುಣ್ಣಮೀ, ತಾವ ಹೇಮನ್ತಾ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸಾ ಚಾತಿ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ। ಪಕಾಸಿತಾತಿ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೪೯) ದೀಪಿತಾ। ದಸಾಹಪರಮಾತಿ ವುತ್ತತ್ಥೋಯೇವ। ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ದಸಾಹಪರಮಾ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಾಯಿಕವತ್ಥಸ್ಸ ಪರಿಹಾರೋ ಕಾಲೋತಿ ಮುನಿನ್ದೇನ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    868.Atthate kathineti kathinatthatavihāreti vuttaṃ hoti. Tassa accāyikavatthassāti sambandho. Dasāhaparamā pañca māsāti sambandho. Anatthatakathine vihāre yathāvuttacīvarakālasamayasaṅkhātavassānāvasānamāso ca kathinuddhāradivasasaṅkhātapacchimakattikakāḷapakkhapāṭipadato yāva phaggunamāsapuṇṇamī, tāva hemantā cattāro māsā cāti pañca māsā. Pakāsitāti ‘‘anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) dīpitā. Dasāhaparamāti vuttatthoyeva. Atthate kathine dasāhaparamā pañca māsā tassa accāyikavatthassa parihāro kāloti munindena pakāsitāti yojanā.

    ಅಯಮುಭಯತ್ಥ ವುತ್ತಾ ದಸಾಹಪರಮತಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಏಕಾದಸದಿವಸಾಧಿಕೋ ಮಾಸೋ, ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ಏಕಾದಸದಿವಸಾಧಿಕಾ ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೦) ವುತ್ತಪಾಠೇನ ಯಥಾ ನ ವಿರುಜ್ಝತಿ, ತಥಾ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಏವಞ್ಹಿ ಪಾಠೇ ಸತಿ ನ ವಿರುಜ್ಝತಿ –

    Ayamubhayattha vuttā dasāhaparamatā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anatthate kathine ekādasadivasādhiko māso, atthate kathine ekādasadivasādhikā pañca māsā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.650) vuttapāṭhena yathā na virujjhati, tathā vicāretvā gahetabbā. Evañhi pāṭhe sati na virujjhati –

    ‘‘ತಸ್ಸಚ್ಚಾಯಿಕವತ್ಥಸ್ಸ , ಕಥಿನೇ ತು ಅನತ್ಥತೇ।

    ‘‘Tassaccāyikavatthassa , kathine tu anatthate;

    ಪರಿಹಾರೇಕಮಾಸೇಕಾ-ದಸಾಹಪರಮೋ ಮತೋ॥

    Parihārekamāsekā-dasāhaparamo mato.

    ಅತ್ಥತೇ ಕಥಿನೇ ತಸ್ಸ, ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾ ಪಕಾಸಿತಾ।

    Atthate kathine tassa, pañca māsā pakāsitā;

    ಪರಿಹಾರೋ ದಿನೇನೇಕಾ-ದಸಾಹಪರಮಾ ಪನಾ’’ತಿ॥

    Parihāro dinenekā-dasāhaparamā panā’’ti.

    ೮೬೯. ಪಠಮೇನ ಕಥಿನೇನಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅಕ್ರಿಯಂ ಅಚಿತ್ತ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಅಕ್ರಿಯನ್ತಿ ಅನ್ತೋಸಮಯೇ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾದಿಅಕರಣಂ।

    869. Paṭhamena kathinenāti yojanā. ‘‘Akriyaṃ acitta’’nti padacchedo. Akriyanti antosamaye adhiṭṭhānādiakaraṇaṃ.

    ಅಚ್ಚೇಕಚೀವರಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Accekacīvarakathāvaṇṇanā.

    ೮೭೦-೧. ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನೇ ವಸನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಮಾಹ। ಯಥಾಹ ‘‘ಯಾನಿ ಖೋ ಪನ ತಾನಿ ಆರಞ್ಞಕಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನಿ, ತಥಾರೂಪೇಸು ಭಿಕ್ಖು ಸೇನಾಸನೇಸು ವಿಹರನ್ತೋ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೩)। ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ವಸಿತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪುಬ್ಬಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾ ನಾಮ ಅಸ್ಸಯುಜಮಾಸಸ್ಸ ಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪನ್ನರಸೀ, ಏತ್ಥ ಪನ ಸಹಚರಿಯನಯೇನ ತದುಪಲಕ್ಖಿತಾ ಪುರಿಮಿಕಾ ತಯೋ ವಸ್ಸಾನಮಾಸಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಪುಣ್ಣಮನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಾಸಕಿರಿಯಾಯ ಅಚ್ಚನ್ತಸಂಯೋಗೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನವಸ್ಸೋ ಹುತ್ವಾ ತಯೋ ಮಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಯೋ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಯಾವ ಪಠಮಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ ವಸತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೩-೬೫೪)।

    870-1.Bhikkhūti sāsaṅkasammate sappaṭibhaye āraññakasenāsane vasantaṃ bhikkhumāha. Yathāha ‘‘yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni, tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto’’ti (pārā. 653). Pubbakattikapuṇṇamaṃ vasitvāti sambandho. Pubbakattikapuṇṇamā nāma assayujamāsassa juṇhapakkhapannarasī, ettha pana sahacariyanayena tadupalakkhitā purimikā tayo vassānamāsā vuccanti. Puṇṇamanti ettha vāsakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Purimikāya vassaṃ upagantvā acchinnavasso hutvā tayo māse vasitvāti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmā pana yo vassaṃ upagantvā yāva paṭhamakattikapuṇṇamaṃ vasatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654).

    ‘‘ಚೀವರ’’ನ್ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಗಾಮೇ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ, ಏತ್ಥ ‘‘ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮ’’ನ್ತಿ ಚ ‘‘ಆಕಙ್ಖಮಾನೋ’’ತಿ ಚ ಸೇಸೋ, ಅಪರಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಕತ್ತಿಕಚೋರಭಯೇನ ಚೀವರಂ ಪಟಿಸಾಮೇತುಕಾಮೋ ಭಿಕ್ಖು ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ‘‘ಉಪವಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನ ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಂ…ಪೇ॰… ಆಕಙ್ಖಮಾನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಚೀವರಂ ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೩)।

    ‘‘Cīvara’’nti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ vuccati. Gāme ṭhapetvāti sambandho, ettha ‘‘kattikapuṇṇama’’nti ca ‘‘ākaṅkhamāno’’ti ca seso, aparakattikamāse kattikacorabhayena cīvaraṃ paṭisāmetukāmo bhikkhu āraññakasenāsanassa sāmantā gocaragāme nikkhipitvāti attho. Yathāha ‘‘upavassaṃ kho pana kattikapuṇṇamaṃ…pe… ākaṅkhamāno tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipeyyā’’ti (pārā. 653).

    ‘‘ಸಮನ್ತಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ಅನ್ತರಘರೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮನ್ತಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೪) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಅಪರಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ’’ತಿ ಚ ‘‘ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮನ್ತಿ ಕತ್ತಿಕಚಾತುಮಾಸಿನೀ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೪) ಪದಭಾಜನಿಯವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಇಧಾಪಿ ಹಿ ‘‘ಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮ’’ನ್ತಿ ಅಪರಕತ್ತಿಕಜುಣ್ಹಪಕ್ಖಪನ್ನರಸಿಯಾ ವುಚ್ಚಮಾನಾಯಾಪಿ ಸಹಚರಿಯನಯೇನ ತಂಸಹಚರಿತೋ ಚತುತ್ಥೋ ಮಾಸೋ ವುತ್ತೋ।

    ‘‘Samantā gocaragāme’’ti idaṃ ‘‘antaraghare nikkhipeyyāti samantā gocaragāme nikkhipeyyā’’ti (pārā. 654) padabhājane vuttattā vuttaṃ. ‘‘Aparakattikamāse’’ti ca ‘‘kattikapuṇṇamanti kattikacātumāsinī vuccatī’’ti (pārā. 654) padabhājaniyavasena vuttaṃ. Idhāpi hi ‘‘kattikapuṇṇama’’nti aparakattikajuṇhapakkhapannarasiyā vuccamānāyāpi sahacariyanayena taṃsahacarito catuttho māso vutto.

    ಏತ್ತಾವತಾ ಪುರಿಮಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರೇತ್ವಾ ವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನೇ ವಸನ್ತಸ್ಸ ಆರಞ್ಞಕಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಚ್ಛಿಮಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಕತ್ತಿಕಚೋರಭಯೇ ಸತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಚೀವರಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗೋಚರಗಾಮೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಆರಞ್ಞಕಙ್ಗಂ ಪೂರಯತೋ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಾಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಮಾಸೇ ನ ಹೋತೀತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಭಾವೋ ದೀಪಿತೋ। ತದೇವ ಪಕಾಸೇತುಂ ನಿಕ್ಖೇಪೋಪಾಯಸನ್ದಸ್ಸನಮುಖೇನ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಕತ್ತಿಕೇಯೇವ ಮಾಸಸ್ಮಿಂ…ಪೇ॰… ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ।

    Ettāvatā purimikāya vassaṃ upagantvā mahāpavāraṇāya pavāretvā vuttalakkhaṇe āraññakasenāsane vasantassa āraññakassa bhikkhuno pacchimakattikamāse kattikacorabhaye sati tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ gocaragāme ṭhapetvā āraññakaṅgaṃ pūrayato cīvarena vippavāso tasmiṃ māse na hotīti anuññātabhāvo dīpito. Tadeva pakāsetuṃ nikkhepopāyasandassanamukhena vakkhati ‘‘kattikeyeva māsasmiṃ…pe… vaṭṭatī’’ti.

    ಇದಾನಿ ಅಸ್ಮಿಂಯೇವ ಮಾಸೇ ತತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಗಚ್ಛತೋ ಗಾಮೇ ಠಪಿತೇನ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸತೋ ನಿದ್ದೋಸಭಾವಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ಭಗವತಾ ‘‘ಸಿಯಾ ಚ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ…ಪೇ॰… ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೩) ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಚ್ಚಯೇ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮುತಿ’’ನ್ತಿ। ಪಚ್ಚಯೇ ಸತಿ ತಾದಿಸೇತಿ ‘‘ಸಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಿಯಾ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೪) ವಚನತೋ ತಾದಿಸೇ ಕಿಚ್ಚೇ ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಛಾರತ್ತಪರಮನ್ತಿ ಛ ರತ್ತಿಯೋ ಪರಮಾ ಯಸ್ಸ ವಾಸಕಮ್ಮಸ್ಸ ತಂ ಛಾರತ್ತಪರಮಂ, ಕಿರಿಯಾವಿಸೇಸನಂ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ವಾಸಕಮ್ಮಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನ ವಿನಾ ವಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಗಾಮೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೇನ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿನಾ ತಮ್ಹಾ ಆವಾಸಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ವಸಿತಬ್ಬಂ। ತದೇವ ಪಾಕಟಂ ಕಾತುಂ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ಥೇವ ವಸನ್ತಸ್ಸ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ಮತ’’ನ್ತಿ।

    Idāni asmiṃyeva māse tato aññattha tassa bhikkhuno kenaci karaṇīyena gacchato gāme ṭhapitena tena cīvarena vippavasato niddosabhāvaṃ anujānantena bhagavatā ‘‘siyā ca tassa bhikkhuno…pe… tena cīvarena vippavasitabba’’nti (pārā. 653) vuttamatthaṃ dassetumāha ‘‘paccaye…pe… sammuti’’nti. Paccaye sati tādiseti ‘‘siyā paccayo, siyā karaṇīya’’nti (pārā. 654) vacanato tādise kicce satīti attho. Chārattaparamanti cha rattiyo paramā yassa vāsakammassa taṃ chārattaparamaṃ, kiriyāvisesanaṃ, chārattaparamaṃ vāsakammaṃ kātabbanti attho. Tena vinā vasitabbanti gāme nikkhittena tena cīvarena vinā tamhā āvāsā aññattha vasitabbaṃ. Tadeva pākaṭaṃ kātuṃ vakkhati ‘‘aññattheva vasantassa, chārattaparamaṃ mata’’nti.

    ತತೋತಿ ಛಾರತ್ತತೋ। ಉತ್ತರಿ ವಸತೋತಿ ಸತ್ತಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ವಸನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾಹ ‘‘ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ವಿಪ್ಪವಸೇಯ್ಯಾತಿ ಸತ್ತಮೇ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೪)। ದೋಸೋತಿ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ‘‘ವಿನಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಸಮ್ಮುತಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ? ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಂ ಕತ್ವಾ ಕೋಸಮ್ಬಿಯಂ ಗಿಲಾನಭಿಕ್ಖುನೋ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ತಿಚೀವರೇನ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿಂ ದಾತು’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೪೭೩) ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ಗಿಲಾನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಸಙ್ಘೇನ ಞತ್ತಿದುತಿಯಾಯ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಪುರಿಮಮೇವ ಯಾ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸಮ್ಮುತಿ ದಿನ್ನಾ, ತಂ ವಿನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತೇನ ಲದ್ಧಸಮ್ಮುತಿಕೇನ ಯಾವ ರೋಗೋ ವೂಪಸಮ್ಮತಿ, ತಾವ ಚಿರಮ್ಪಿ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿನಾ ವಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಭಿಕ್ಖುಸಮ್ಮುತಿಯಾತಿ ಯಾ ಉದೋಸಿತಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಕೋಸಮ್ಬಕಸಮ್ಮುತಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾ, ತಸ್ಸಾ ಸಮ್ಮುತಿಯಾ ಅಞ್ಞತ್ರ। ಸಚೇ ಸಾ ಲದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ಛಾರತ್ತಾತಿರೇಕಮ್ಪಿ ವಿಪ್ಪವಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೩-೬೫೪)।

    Tatoti chārattato. Uttari vasatoti sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetvā vasantassāti attho. Yathāha ‘‘tato ce uttari vippavaseyyāti sattame aruṇuggamane nissaggiya’’nti (pārā. 654). Dosoti nissaggiyapācittiyaṃ. ‘‘Vinā saṅghassa sammuti’’nti iminā kiṃ vuttaṃ hoti? Udositasikkhāpade anupaññattiṃ katvā kosambiyaṃ gilānabhikkhuno ‘‘anujānāmi bhikkhave gilānassa bhikkhuno ticīvarena avippavāsasammutiṃ dātu’’nti (pārā. 473) anuññātattā gilānassa bhikkhuno saṅghena ñattidutiyāya kammavācāya purimameva yā avippavāsasammuti dinnā, taṃ vināti vuttaṃ hoti. Tena laddhasammutikena yāva rogo vūpasammati, tāva cirampi tena cīvarena vinā vasituṃ vaṭṭatīti adhippāyo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññatra bhikkhusammutiyāti yā udositasikkhāpade kosambakasammuti anuññātā, tassā sammutiyā aññatra. Sace sā laddhā hoti, chārattātirekampi vippavasituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654).

    ೮೭೨-೩. ಚೀವರನಿಕ್ಖೇಪಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಕತ್ತಿಕೇಯೇವ…ಪೇ॰… ಪಕಾಸಿತೋ’’ತಿ। ಕತ್ತಿಕೇಯೇವ ಮಾಸಸ್ಮಿನ್ತಿ ಚತುನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಾನಂ ಮಾಸಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇಯೇವ ಇದಮೇಕಙ್ಗಂ। ಪಠಮಾಯ ಪವಾರಿತೋತಿ ದುತಿಯಮಙ್ಗಂ, ಇಧ ಪಠಮಾಯ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಾಯ ವಸ್ಸಂ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಪವಾರಿತೋತಿ ಯೋಜನಾ, ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಪುರಿಮಿಕಾಯ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೩-೬೫೪)। ಪಚ್ಛಿಮೇನ ಪಮಾಣೇನ ಯುತ್ತೇತಿ ತತಿಯಮಙ್ಗಂ। ಸೇನಾಸನೇತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ। ಇಹ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಪ್ಪಮಾಣಂ ನಾಮ ಪಾಕಾರೇನ ವಾ ವತಿಯಾ ವಾ ಪರಿಖಾಯ ವಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಇನ್ದಖೀಲಸಙ್ಖಾತಗಾಮದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕುಮ್ಮಾರತೋ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಾರಹಟ್ಠಾನಸಙ್ಖಾತೇ ಪರಿಯನ್ತಗೇಹಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇ ಠಿತಸ್ಸ ಥಾಮಮಜ್ಝಿಮಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಬಲಪ್ಪಮಾಣೇನ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಲೇಡ್ಡುಪಾತದ್ವಯತೋ ವಾ ಪಟ್ಠಾಯ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಸಪರಿಕ್ಖೇಪಂ ವಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಯಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ ಗಾಮೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಗಾಮಪರಿಯನ್ತಸೇನಾಸನಂ ವಾ ಚೇತಿಯಂ ವಾ ಬೋಧಿಂ ವಾ ಅವಧಿಂ ಕತ್ವಾ ವಿಹಾರಗಮನೀಯೇನ ಪಕತಿಮಗ್ಗೇನ ವಿದತ್ಥಿಗಮ್ಭೀರಂ ಆರೋಪಿತೇನ ಆಚರಿಯಧನುನಾ ಪಮಿತಪಞ್ಚಧನುಸತಪಮಾಣದೂರನ್ತಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।

    872-3. Cīvaranikkhepaṃ dassetumāha ‘‘kattikeyeva…pe… pakāsito’’ti. Kattikeyeva māsasminti catunnaṃ vassānānaṃ māsānaṃ pacchime kattikamāseyeva idamekaṅgaṃ. Paṭhamāya pavāritoti dutiyamaṅgaṃ, idha paṭhamāya vassūpanāyikāya vassaṃ upagantvā pavāritoti yojanā, mahāpavāraṇāya pavāritoti vuttaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘purimikāya upagantvā mahāpavāraṇāya pavārito hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654). Pacchimena pamāṇena yutteti tatiyamaṅgaṃ. Senāsaneti etassa visesanaṃ. Iha āraññakasenāsanassa pacchimappamāṇaṃ nāma pākārena vā vatiyā vā parikhāya vā parikkhittassa gāmassa indakhīlasaṅkhātagāmadvārakoṭṭhakummārato vā aparikkhittassa gāmassa parikkhepārahaṭṭhānasaṅkhāte pariyantagehassa upacāre ṭhitassa thāmamajjhimassa purisassa balappamāṇena vissaṭṭhaleḍḍupātadvayato vā paṭṭhāya parikkhittassa vihārassa saparikkhepaṃ vā aparikkhittassa vihārassa yassaṃ disāyaṃ gāmo hoti, tattha gāmapariyantasenāsanaṃ vā cetiyaṃ vā bodhiṃ vā avadhiṃ katvā vihāragamanīyena pakatimaggena vidatthigambhīraṃ āropitena ācariyadhanunā pamitapañcadhanusatapamāṇadūranti saṅkhepato gahetabbaṃ.

    ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇತಿ ಚತುತ್ಥಮಙ್ಗಂ, ‘‘ಇಹ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ‘‘ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತಾನಿ ಸಪ್ಪಟಿಭಯಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೩) ಹಿ ಪಾಳಿ। ಇದಂ ದ್ವಯಮ್ಪಿ ‘‘ಸೇನಾಸನೇ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ವಿಸೇಸನಂ। ಆರಾಮಆರಾಮೂಪಚಾರೇಸು ಚೋರಾನಂ ನಿಸಿನ್ನಸಯಿತಟ್ಠಿತಭುತ್ತಪೀತಟ್ಠಾನಾದೀನಂ ದಿಸ್ಸಮಾನತಾಯ ಆಸಙ್ಕಾಸಹಿತೇ ತತ್ಥೇವ ಆರಾಮಾದೀಸು ಪಹಟಮಾರಿತವಿಲುತ್ತಮನುಸ್ಸಾನಂ ದಿಸ್ಸಮಾನತಾಯ ವಿಸೇಸೇನ ಸಹಭಯತಾಯ ಸಪ್ಪಟಿಭಯೇ ಆರಞ್ಞಕೇ ಸೇನಾಸನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಸನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು। ವಸನ್ತೋವಾತಿ ಏತ್ಥ ಏವಕಾರೋ ಅಟ್ಠಾನಪ್ಪಯುತ್ತೋ। ತಸ್ಮಾ ತತೋ ಆನೇತ್ವಾ ಚತುರಙ್ಗಸಮಾಯೋಗೇ ಏವಾತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ಚತುರಙ್ಗಸಮಾಯೋಗೇ ಏವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ಅಙ್ಗಾನಂ ಸಮಾಯೋಗೇ ಸನ್ನಿಪಾತೇ ಸತಿ ಏವ। ಏತ್ಥ ಏವಕಾರೇನ ತಸ್ಸ ಅಙ್ಗಸ್ಸ ಅಭಾವೇ ಅಲಬ್ಭಮಾನತಂ ದೀಪೇತಿ। ಪಕಾಸಿತೋತಿ ‘‘ತತ್ರಾಯಂ ಅಙ್ಗಸಮ್ಪತ್ತೀ’’ತಿಆದಿಕಾಯ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೩-೬೫೪) ಅಟ್ಠಕಥಾಯ ವುತ್ತೋ।

    Sāsaṅkasammateti catutthamaṅgaṃ, ‘‘iha sappaṭibhaye’’ti seso. ‘‘Sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayānī’’ti (pārā. 653) hi pāḷi. Idaṃ dvayampi ‘‘senāsane’’ti etassa visesanaṃ. Ārāmaārāmūpacāresu corānaṃ nisinnasayitaṭṭhitabhuttapītaṭṭhānādīnaṃ dissamānatāya āsaṅkāsahite tattheva ārāmādīsu pahaṭamāritaviluttamanussānaṃ dissamānatāya visesena sahabhayatāya sappaṭibhaye āraññake senāsaneti attho. Vasanto bhikkhu. Vasantovāti ettha evakāro aṭṭhānappayutto. Tasmā tato ānetvā caturaṅgasamāyoge evāti yojetabbo. Caturaṅgasamāyoge evāti yathāvuttānaṃ catunnaṃ aṅgānaṃ samāyoge sannipāte sati eva. Ettha evakārena tassa aṅgassa abhāve alabbhamānataṃ dīpeti. Pakāsitoti ‘‘tatrāyaṃ aṅgasampattī’’tiādikāya (pārā. aṭṭha. 2.653-654) aṭṭhakathāya vutto.

    ೮೭೪. ತಂ ಚೀವರಂ। ಮಾಸಮೇಕನ್ತಿ ವಸ್ಸಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸಸಙ್ಖಾತಂ ಏಕಂ ಮಾಸಂ। ಯೋ ಗಾಮೋ ಸಚೇ ಪುರಿಮಬದ್ಧಾಯ ಅವಿಪ್ಪವಾಸಸೀಮಾಯ ಅನ್ತೋ ಹೋತಿ, ತತ್ಥ ಮಾಸತೋ ಅತಿರೇಕಮ್ಪಿ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ (ವಜಿರ॰ ಟೀ॰ ಪಾರಾಜಿಕ ೬೫೩ ಅತ್ಥತೋ ಸಮಾನಂ) ವಜಿರಬುದ್ಧಿತ್ಥೇರೇನ ವುತ್ತಂ।

    874.Taṃ cīvaraṃ. Māsamekanti vassānassa pacchimamāsasaṅkhātaṃ ekaṃ māsaṃ. Yo gāmo sace purimabaddhāya avippavāsasīmāya anto hoti, tattha māsato atirekampi ṭhapetuṃ vaṭṭatīti (vajira. ṭī. pārājika 653 atthato samānaṃ) vajirabuddhittherena vuttaṃ.

    ೮೭೫. ಅಞ್ಞತ್ಥೇವಾತಿ ಯಸ್ಸ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನಸ್ಸ ಗೋಚರಗಾಮೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತತೋ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನತೋ ಬಹಿ ಏವ। ಅಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋತಿ ‘‘ಯಂ ಗಾಮ’’ನ್ತಿಆದಿಕಾಯ ದಿಯಡ್ಢಗಾಥಾಯ ಪಟಿಪಾದಿತತ್ಥದ್ವಯಸಙ್ಖಾತೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಸಾಸಙ್ಕಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ। ಏವಂ ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ‘‘ಚೀವರೇನ ವಿನಾ ಕತ್ತಿಕಮಾಸೇ ಅರಞ್ಞೇ ವಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅನುಞ್ಞಾತತ್ತಾ ‘‘ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೩) ಇಮಿನಾ ಗೋಚರಗಾಮೇ ತಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಞ್ಞಕಾವಾಸೇ ವಸಿತ್ವಾ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ತತೋ ಆವಾಸತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಬಹಿ ವಸತೋ ದಿವಸಪರಿಚ್ಛೇದಸ್ಸ ವಿಞ್ಞಾಯಮಾನತ್ತಾಯೇವಾಹ ‘‘ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋ ಪಕಾಸಿತೋ’’ತಿ।

    875.Aññatthevāti yassa āraññakasenāsanassa gocaragāme cīvaraṃ nikkhittaṃ, tato āraññakasenāsanato bahi eva. Ayaṃ adhippāyoti ‘‘yaṃ gāma’’ntiādikāya diyaḍḍhagāthāya paṭipāditatthadvayasaṅkhāto adhippāyo. Assāti sāsaṅkasikkhāpadassa. Evaṃ iminā sikkhāpadena ‘‘cīvarena vinā kattikamāse araññe vaseyyā’’ti anuññātattā ‘‘chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabba’’nti (pārā. 653) iminā gocaragāme taṃ ṭhapetvā tasmiṃ āraññakāvāse vasitvā kenaci karaṇīyena tato āvāsato gantvā bahi vasato divasaparicchedassa viññāyamānattāyevāha ‘‘paṭicchanno pakāsito’’ti.

    ೮೭೬. ‘‘ಸಚೇ ಗೋಚರಗಾಮತೋ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಸೇನಾಸನಂ, ಅಯಞ್ಚ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಗತೋ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೬) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಕಥಿತನಿಯಾಮೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸೇನಾಸನಮಥಾಗನ್ತ್ವಾ’’ತಿಆದಿ। ಸೇನಾಸನನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ನಿವುತ್ಥಂ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನಂ। ಆಗನ್ತ್ವಾತಿ ಬಹಿ ಗತಟ್ಠಾನತೋ ಆಗನ್ತ್ವಾ। ಗೋಚರಗಾಮೇ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ತತೋ ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಆರಞ್ಞಕಸೇನಾಸನೇ ವಿಹರತೋ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ತತೋ ಗೋಚರಗಾಮತೋ ಪಚ್ಛಿಮದಿಸಾಯ ದೂರಟ್ಠಾನಂ ಗತಸ್ಸ ಆಗತಟ್ಠಾನತೋ ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ವಿದೂರತ್ತಾ ಸತ್ತಮಂ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಂ ವಿಹಿತನ್ತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಯೋಜನಾ।

    876. ‘‘Sace gocaragāmato puratthimāya disāya senāsanaṃ, ayañca pacchimaṃ disaṃ gato hotī’’tiādinā (pārā. aṭṭha. 2.656) aṭṭhakathāyaṃ kathitaniyāmena vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘senāsanamathāgantvā’’tiādi. Senāsananti attanā nivutthaṃ āraññakasenāsanaṃ. Āgantvāti bahi gataṭṭhānato āgantvā. Gocaragāme cīvaraṃ nikkhipitvā tato puratthimāya disāya āraññakasenāsane viharato vihārā nikkhamma tato gocaragāmato pacchimadisāya dūraṭṭhānaṃ gatassa āgataṭṭhānato taṃ senāsanaṃ āgantvā vidūrattā sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetuṃ asakkontassa bhikkhuno kiṃ vihitanti ayamettha yojanā.

    ೮೭೭. ಗಾಮಸೀಮಮ್ಪಿ ವಾಗನ್ತ್ವಾತಿ ಯತ್ಥ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ತಂ ಗಾಮಸೀಮಮ್ಪಿ ಪುರಾರುಣಾಯೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ। ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚೀತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೬) ಸಭಾದೇವಾಲಯದ್ವಾರಕೋಟ್ಠಕಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಕಪ್ಪಿಯಟ್ಠಾನೇ । ‘‘ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚೀ’’ತಿ ಸಾಮಞ್ಞೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ ತಸ್ಸಾ ಗಾಮಸೀಮಾಯ ಅನ್ತೋ ಆರಞ್ಞಕಙ್ಗಾರಕ್ಖನಾರಹಂ ದೂರಟ್ಠಾನಂ ಲದ್ಧಂ ಚೇ, ಅಙ್ಗಭೇದಂ ಅಕತ್ವಾ ತತ್ಥ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಧುತಙ್ಗೇ ವಿಜ್ಜಮಾನೇಪಿ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನಾಪಜ್ಜಿತುಂ ಅನ್ತೋಗಾಮೇಪಿ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಚೀವರಪವತ್ತಿಯೇವ ಞಾತಬ್ಬಾ। ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಗಾಮಸೀಮಮ್ಪಿ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಭಾಯಂ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ವಾ ವಸಿತ್ವಾ ಚೀವರಪ್ಪವತ್ತಿಂ ಞತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೬)।

    877.Gāmasīmampivāgantvāti yattha cīvaraṃ nikkhittaṃ, taṃ gāmasīmampi purāruṇāyeva āgantvā. Yattha katthacīti (pārā. aṭṭha. 2.656) sabhādevālayadvārakoṭṭhakādīsu yattha katthaci kappiyaṭṭhāne . ‘‘Yattha katthacī’’ti sāmaññena vuttattā tassā gāmasīmāya anto āraññakaṅgārakkhanārahaṃ dūraṭṭhānaṃ laddhaṃ ce, aṅgabhedaṃ akatvā tattha aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ. Dhutaṅge vijjamānepi āpattiṃ anāpajjituṃ antogāmepi aruṇaṃ uṭṭhāpetvā cīvarapavattiyeva ñātabbā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘gāmasīmampi okkamitvā sabhāyaṃ vā yattha katthaci vā vasitvā cīvarappavattiṃ ñatvā pakkamituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.656).

    ೮೭೮. ಏವಞ್ಚಾಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋತಿ ಅಙ್ಗಭೇದಂ ಅಕತ್ವಾ, ಕತ್ವಾ ವಾ ಅನ್ತೋಗಾಮಸೀಮಾಯ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇತುಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ। ಞತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಸ್ಸ ಠಪಿತಟ್ಠಾನಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಠಿತೋ’’ತಿ ಲಬ್ಭತಿ। ಖಿಪ್ಪನ್ತಿ ಸೀಘಂ, ಪುರಾರುಣಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅತಿರೇಕೇ ಠಾನೇತಿ ಯೋಜನಾ, ಯಥಾಹ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅತಿರೇಕಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ಠಸ್ಸತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೬೫೬), ‘‘ಅತಿರೇಕಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।

    878.Evañcāpi asakkontoti aṅgabhedaṃ akatvā, katvā vā antogāmasīmāya aruṇaṃ uṭṭhāpetumpi gantuṃ asakkonto. Ñatvāti attano cīvarassa ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā. Tatthevāti ettha ‘‘ṭhito’’ti labbhati. Khippanti sīghaṃ, purāruṇāti vuttaṃ hoti. Atireke ṭhāneti yojanā, yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne ṭhassatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.656), ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhatī’’ti cintetvāti attho.

    ೮೭೯. ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತೀತಿ ಸತ್ತಮಅರುಣುಟ್ಠಾನತೋ ಪುರೇತರಮೇವ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇತಿ। ಉಪರಿಪಿ ಏವಮೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ।

    879.Vissajjetīti sattamaaruṇuṭṭhānato puretarameva aññassa deti. Uparipi evameva vattabbaṃ.

    ೮೮೦. ಸಾಸಙ್ಕಸಮ್ಮತೇ ಏವಂನಾಮಕೇ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಸಮುಟ್ಠಾನಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ತೇನ ದುತಿಯೇನ ಕಥಿನೇನ ಸಮಾ ಇತಿ ಮುನಿನ್ದೇನ ಮತಾ ಅನುಮತಾ ಅನುಞ್ಞಾತಾತಿ ಯೋಜನಾ।

    880.Sāsaṅkasammate evaṃnāmake sikkhāpade samuṭṭhānādayo sabbe tena dutiyena kathinena samā iti munindena matā anumatā anuññātāti yojanā.

    ಸಾಸಙ್ಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Sāsaṅkakathāvaṇṇanā.

    ೮೮೧. ಜಾನನ್ತಿ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದೇಮಾ’’ತಿ ವಚನೇನ ಪರಿಣಾಮಿತಭಾವಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಜಾನನ್ತೋ। ಯಥಾಹ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಸಾಮಂ ವಾ ಜಾನಾತೀ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೯)। ಪರಿಣತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಪರಿಣತಂ ನಾಮ ‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ ವಾಚಾ ಭಿನ್ನಾ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತನಿಯಾಮೇನ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲಾಭನ್ತಿ ಲಭಿತಬ್ಬಂ ಚೀವರಾದಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ। ಯಥಾಹ ‘‘ಲಾಭೋ ನಾಮ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾ, ಅನ್ತಮಸೋ ಚುಣ್ಣಪಿಣ್ಡೋಪಿ ದನ್ತಕಟ್ಠಮ್ಪಿ ದಸಿಕಸುತ್ತಮ್ಪೀ’’ತಿ। ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ‘‘ಬಹೂ ಆವುಸೋ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾಯಕಾ, ಬಹೂ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭತ್ತಾ, ಮಯಂ ತುಮ್ಹೇ ನಿಸ್ಸಾಯ ತುಮ್ಹೇ ಸಮ್ಪಸ್ಸನ್ತಾ ಇಧ ವಿಹರಾಮ। ತುಮ್ಹೇ ಚೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ನ ದಸ್ಸಥ, ಅಥ ಕೋ ಚರಹಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸತಿ। ದೇಥಾವುಸೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇಮಾನಿ ಚೀವರಾನೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೫೭) ಪಾಳಿಯಾ ಆಗತನಯೇನ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಪಟಿಲಾಭೇನಾ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ಇದಂ ಪರಿಣತೇ ಪರಿಣತಸಞ್ಞಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ವೇಮತಿಕಸ್ಸ ಪನ ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತಿ। ಯಥಾಹ ‘‘ಪರಿಣತೇ ವೇಮತಿಕೋ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞಿನೋ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯಥಾಹ ‘‘ಪರಿಣತೇ ಅಪರಿಣತಸಞ್ಞೀ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ।

    881.Jānanti ‘‘saṅghassa demā’’ti vacanena pariṇāmitabhāvaṃ yena kenaci ākārena jānanto. Yathāha padabhājane ‘‘sāmaṃ vā jānātī’’tiādi (pārā. 659). Pariṇatanti ettha padabhājane ‘‘pariṇataṃ nāma ‘dassāma karissāmā’ti vācā bhinnā hotī’’ti vuttaniyāmena saṅghassa pariṇatanti attho. Lābhanti labhitabbaṃ cīvarādi yaṃ kiñci. Yathāha ‘‘lābho nāma cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti. Attano pariṇāmeyyāti ‘‘bahū āvuso saṅghassa dāyakā, bahū saṅghassa bhattā, mayaṃ tumhe nissāya tumhe sampassantā idha viharāma. Tumhe ce amhākaṃ na dassatha, atha ko carahi amhākaṃ dassati. Dethāvuso amhākaṃ imāni cīvarānī’’ti (pārā. 657) pāḷiyā āgatanayena attano pariṇāmeyyāti vuttaṃ hoti. Tassa nissaggiyanti ettha ‘‘payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhenā’’ti seso. Nissaggiyanti idaṃ pariṇate pariṇatasaññiṃ sandhāya vuttaṃ. Vematikassa pana dukkaṭaṃ hoti. Yathāha ‘‘pariṇate vematiko attano pariṇāmeti, āpatti dukkaṭassā’’ti. Apariṇatasaññino anāpatti. Yathāha ‘‘pariṇate apariṇatasaññī attano pariṇāmeti, anāpattī’’ti.

    ೮೮೨. ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿ ಸಚೇ ಪರಿಣಾಮೇತೀತಿ ತಥಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸ ದೇಹೀ’’ತಿ ಯದಿ ಪರಿಣಾಮೇತಿ। ಸುದ್ಧಿಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಬ್ಬವತ್ಥುರಹಿತಂ ಕೇವಲಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮತ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನಾತಿ ಸವಾಸನಾನವಸೇಸಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನೇನ ಪರಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಭಗವತಾ। ಪಾಚಿತ್ತಿಯಮುದೀರಿತನ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇಸು ಅಟ್ಠಮಸ್ಸ ಸಹಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗಸ್ಸ ಅವಸಾನೇ ‘‘ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೪೯೦) ದೇಸಿತಂ।

    882.‘‘Aññassa dehī’’ti sace pariṇāmetīti tathā saṅghassa pariṇatabhāvaṃ jānanto ‘‘aññassa dehī’’ti yadi pariṇāmeti. Suddhikaṃ pācittiyanti nissajjitabbavatthurahitaṃ kevalaṃ pācittiyamattanti attho. Suddhacittenāti savāsanānavasesakilesappahānena parisuddhacittena bhagavatā. Pācittiyamudīritanti pācittiyesu aṭṭhamassa sahadhammikavaggassa avasāne ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, pācittiya’’nti (pāci. 490) desitaṃ.

    ೮೮೩. ಏಕಂ ಚೀವರನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತಚೀವರತೋ ಏಕಂ ಚೀವರಂ। ಚೀವರಂ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚಯನ್ತರವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ। ವಾ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಅತ್ಥವಿಕಪ್ಪತ್ಥೋ। ಏಕಂ ಚೀವರಂ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪಚ್ಚಯಂ ಪರಸ್ಸ, ಏಕಂ ಪನ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ ಚೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ, ಏಕಕ್ಖಣೇತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಸದ್ಧಿಂ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ, ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮನೇನ ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮನೇನ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಞ್ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೋ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    883.Ekaṃcīvaranti saṅghassa pariṇatacīvarato ekaṃ cīvaraṃ. Cīvaraṃ vāti ettha vā-saddo paccayantaravikappattho. Vā panāti ettha vā-saddo atthavikappattho. Ekaṃ cīvaraṃ vā aññaṃ vā paccayaṃ parassa, ekaṃ pana attano vā pariṇāmeyya ceti yojanā. Saddhinti ekato, ekakkhaṇeti vuttaṃ hoti. Dve pācittiyo saddhiṃ siyunti yojanā, aññassa pariṇāmanena suddhapācittiyañca attano pariṇāmanena nissaggiyapācittiyañcāti dve pācittiyo ekakkhaṇe hontīti attho.

    ೮೮೪. ಪರಿಣಾಮೇತ್ವಾ ಠಪಿತೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ದಿನ್ನೇ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಪರಾಜಯೋ’’ತಿ ಇದಂ ಪಾದಪ್ಪಹೋನಕಂ ವತ್ಥುಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾವತ್ಥುವಸೇನ ಪನ ದುಕ್ಕಟಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾಪಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ।

    884. Pariṇāmetvā ṭhapite vinicchayaṃ dassetvā pariccajitvā dinne vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘saṅghassā’’tiādi. ‘‘Parājayo’’ti idaṃ pādappahonakaṃ vatthuṃ sandhāya vuttaṃ. Yathāvatthuvasena pana dukkaṭathullaccayāpi vattabbā.

    ೮೮೫. ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಪೋಣಂ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾಪಿ ಪನ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏವಮೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಯಥಾಹ ‘‘ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪರಿಣತಂ ಅಞ್ಞಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಾ ಚೇತಿಯಸ್ಸ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಾ ಪರಿಣಾಮೇತಿ , ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಾಚಿ॰ ೪೯೨)। ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪೋಣಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯಾತಿ।

    885. Aññassa cetiyassa poṇaṃ pariṇataṃ aññassa cetiyassa vā saṅghassa vā puggalassa vāpi pana pariṇāmeyyāti yojanā. Saṅghassa puggalassāti padadvayepi evameva yojetabbaṃ. Yathāha ‘‘saṅghassa pariṇataṃ aññasaṅghassa vā cetiyassa vā puggalassa vā pariṇāmeti , āpatti dukkaṭassā’’tiādi (pāci. 492). Aññassa puggalassa poṇaṃ aññassa puggalassa pariṇāmeyyāti.

    ೮೮೬. ಇಮಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸತ್ತವಿಸಯತಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಯೋ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ।

    886. Imassa sabbasattavisayataṃ dassetumāha ‘‘yo panā’’tiādi.

    ೮೮೭. ಇದಂ ಪರಿಣತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ। ತಿಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಕಾಯಚಿತ್ತವಾಚಾಚಿತ್ತಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ತೀಹಿ ಸಚಿತ್ತಕಸಮುಟ್ಠಾನೇಹಿ ಸಮುಟ್ಠಾನತೋ ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಪರಿಣಾಮನಪಚ್ಚಯಾ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬತೋ ಕ್ರಿಯಂ। ಸಙ್ಘಾದೀನಂ ಪರಿಣತನ್ತಿಸಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವೇನ ವಿಮುಚ್ಚನತೋ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ। ಕಾಯವಿಞ್ಞತ್ತಿವಚೀವಿಞ್ಞತ್ತೀಹಿ ಪರಿಣಾಮೇತಬ್ಬತೋ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ।

    887.Idaṃ pariṇatasikkhāpadaṃ. Tisamuṭṭhānanti kāyacittavācācittakāyavācācittasaṅkhātehi tīhi sacittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhānato tisamuṭṭhānaṃ. Pariṇāmanapaccayā āpajjitabbato kriyaṃ. Saṅghādīnaṃ pariṇatantisaññāya abhāvena vimuccanato saññāvimokkhaṃ. Kāyaviññattivacīviññattīhi pariṇāmetabbato kāyakammaṃ vacīkammaṃ.

    ಪರಿಣತಕಥಾವಣ್ಣನಾ।

    Pariṇatakathāvaṇṇanā.

    ಪತ್ತವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।

    Pattavaggo tatiyo.

    ೮೮೮. ಯೇ ಇಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಂ ತರನ್ತಿ, ತೇ ಪಞ್ಞತ್ತಿಮಹಾಸಮುದ್ದಂ ತರನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಞ್ಞತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಂ ವಿನಯಪಿಟಕಮೇವ ಮಹಾಸಮುದ್ದೋ ವಿಯಾತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿಮಹಾಸಮುದ್ದೋ, ತಂ। ಏವಂ ಸಮುದಾಯಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತದವಯವೇ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ನೇಕಾ’’ತಿಆದಿ। ನೇಕಾನಿ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾನಿ ವತ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನವತ್ತಾದೀನಿ ಖನ್ಧಕಾಗತಾನಿ ಉಗ್ಗಾ ಉತ್ತುಙ್ಗಾ ತರಙ್ಗಮಾಲಾ ಮಹಾವೀಚಿಪರಮ್ಪರಾ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ನಾನಪ್ಪಕಾರಖನ್ಧಕವತ್ತಸಙ್ಖಾತಮಹಾತರಙ್ಗಪರಮ್ಪರಾಯ ಸಜ್ಜಿತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೀಲಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಾದಿಕಮೇವ ಅನ್ತೋ ವೇಲಾವಲಯೋ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಸೀಲನ್ತೋ, ತಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಾದಿಚತುಪಾರಿಸುದ್ಧಿಸೀಲಮೇವ ಪಟಿಪಾದೇತಬ್ಬತಾಯ ಅನ್ತಂ ವೇಲಾವಲಯಭೂತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತಾಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ, ಸೀಲಾಚಾರದಿಟ್ಠಿಆಜೀವವಿಪತ್ತಿಯೋ ಚ ಗಾಹಕಾ ಮಕರಾದಯೋ ಯಸ್ಸಾತಿ ವಿಗ್ಗಹೋ, ಸೀಲಾಚಾರಾಜೀವದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಮುದುಸತ್ತನಾಸಕಆಪತ್ತಿವಿಪತ್ತಿಸಙ್ಖಾ- ತಮಾತಙ್ಗಮಕರಾದಿಚಣ್ಡಸತ್ತವನ್ತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಂ ಅಯಂ ಗಾಥಾ ಸಮುದಾಯಾವಯವಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಮೇವ ರೂಪಕಾಲಙ್ಕಾರೇನ ವಿರಚಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ।

    888. Ye imaṃ vinicchayaṃ taranti, te paññattimahāsamuddaṃ tarantīti yojanā. Paññattisaṅkhātaṃ vinayapiṭakameva mahāsamuddo viyāti paññattimahāsamuddo, taṃ. Evaṃ samudāyaṃ dassetvā tadavayave dassetumāha ‘‘nekā’’tiādi. Nekāni nānappakārāni vattāni senāsanavattādīni khandhakāgatāni uggā uttuṅgā taraṅgamālā mahāvīciparamparā yassāti viggaho, nānappakārakhandhakavattasaṅkhātamahātaraṅgaparamparāya sajjitanti attho. Sīlaṃ pātimokkhasaṃvarādikameva anto velāvalayo yassa so sīlanto, taṃ, pātimokkhasaṃvarasīlādicatupārisuddhisīlameva paṭipādetabbatāya antaṃ velāvalayabhūtanti attho. Āpattiyo sattāpattikkhandhā, sīlācāradiṭṭhiājīvavipattiyo ca gāhakā makarādayo yassāti viggaho, sīlācārājīvadiṭṭhisampattisaṅkhātamudusattanāsakaāpattivipattisaṅkhā- tamātaṅgamakarādicaṇḍasattavantanti attho. Evaṃ ayaṃ gāthā samudāyāvayavānaṃ sabbesameva rūpakālaṅkārena viracitāti daṭṭhabbā.

    ಇತಿ ವಿನಯತ್ಥಸಾರಸನ್ದೀಪನಿಯಾ

    Iti vinayatthasārasandīpaniyā

    ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯವಣ್ಣನಾಯ

    Vinayavinicchayavaṇṇanāya

    ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Nissaggiyakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.




    Next: ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pācittiyakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact