Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਨਯવਿਨਿਚ੍ਛਯ-ਟੀਕਾ • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    Nissaggiyakathāvaṇṇanā

    ੫੫੧. ਏવਂ ਅਨਿਯਤਕਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਕਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਖੋਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ । ਖੋਮਨ੍ਤਿ ਏવਂਨਾਮਕਂ ਚੀવਰਂ। ਖੋਮਨ੍ਤਿ ਗਚ੍ਛવਿਸੇਸਸ੍ਸ ਨਾਮਂ, ਤਸ੍ਸ વਾਕੇਹਿ ਕਤਚੀવਰਂ ਕਾਰਣੋਪਚਾਰવੋਹਾਰવਸੇਨ ‘‘ਖੋਮ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਪ੍ਪਾਸਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਾਸਸੁਤ੍ਤਮਯਂ ਚੀવਰਂ, ਇਦਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ‘‘ਕਪ੍ਪਾਸ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕੋਸੇਯ੍ਯਂ ਨਾਮ ਕੋਸਕਾਰਕਿਮਿਕੋਸਂ, ਕੋਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਂ। ਇਧ ਪਨ ਤੇਨ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਚੀવਰਂ ‘‘ਕੋਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਣਨ੍ਤਿ ਸਾਣવਾਕਸੁਤ੍ਤੇਹਿ વਾਯਿਤ੍વਾ ਕਤਚੀવਰਂ। ਇਦਞ੍ਚ ਖੋਮਂ વਿਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਭਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਖੋਮਸੁਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ, ਏਕਚ੍ਚਾਨਿ વਾ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਕਤਚੀવਰਂ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਲਦ੍ਧਨਾਮਕਂ। ‘‘ਭਙ੍ਗਂ ਨਾਮ ਏਕਾ ਗਚ੍ਛਜਾਤਿ, ਤਸ੍ਸਾ વਾਕਮਯਸੁਤ੍ਤੇਹਿ વਾਯਿਤ੍વਾ ਕਤਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਖੋਮਂ વਿਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਕਮ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਮવਾਲ਼ਲੋਮਂ વਿਨਾ ਸੇਸਲੋਮੇਹਿ વਾਯਿਤ੍વਾ ਕਤਚੀવਰਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ‘‘ਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਛਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੬੩) ਪਦਭਾਜਨੇ ਚ ‘‘ਖੋਮਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਂ ਕਮ੍ਬਲਂ ਸਾਣਂ ਭਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੨-੪੬੩) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ વੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ‘‘ਜਾਤਿਤੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਮਾਣਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ વਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਜਾਤਿਤੋਤਿ ਖੋਮਾਦਿਸਾਮਞ੍ਞਤੋ। ਸਾਮਞ੍ਞਞ੍ਹਿ ‘‘ਜਾਤੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਦੀਘਰਸ੍ਸਥੂਲਸੁਖੁਮਨੀਲਪੀਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ વਤ੍ਥਾવਯવਾਨਂ ਸਙ੍ਗਾਹਿਕਖੋਮਸੁਤ੍ਤਮਯਤਾਸਾਮਞ੍ਞਂ ਜਾਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ।

    551. Evaṃ aniyatakathaṃ dassetvā idāni nissaggiyakathaṃ dassetumāha ‘‘khoma’’ntiādi . Khomanti evaṃnāmakaṃ cīvaraṃ. Khomanti gacchavisesassa nāmaṃ, tassa vākehi katacīvaraṃ kāraṇopacāravohāravasena ‘‘khoma’’nti vuttaṃ. Kappāsanti kappāsasuttamayaṃ cīvaraṃ, idampi vuttanayeneva ‘‘kappāsa’’nti vuccati. Koseyyaṃ nāma kosakārakimikosaṃ, kosena nibbattaṃ suttaṃ koseyyaṃ. Idha pana tena koseyyasuttena nibbattaṃ cīvaraṃ ‘‘koseyya’’nti vuttaṃ. Sāṇanti sāṇavākasuttehi vāyitvā katacīvaraṃ. Idañca khomaṃ viya daṭṭhabbaṃ. Bhaṅganti khomasuttādīni sabbāni, ekaccāni vā missetvā katacīvaraṃ. Idampi karaṇappakārena laddhanāmakaṃ. ‘‘Bhaṅgaṃ nāma ekā gacchajāti, tassā vākamayasuttehi vāyitvā katacīvara’’nti keci. Imasmiṃ pakkhe khomaṃ viya gahetabbaṃ. Kambalanti manussalomavāḷalomaṃ vinā sesalomehi vāyitvā katacīvaraṃ vuttanti. Idaṃ ‘‘cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvara’’nti (pārā. 463) padabhājane ca ‘‘khomaṃ kappāsikaṃ koseyyaṃ kambalaṃ sāṇaṃ bhaṅga’’nti (pārā. aṭṭha. 2.462-463) aṭṭhakathāya ca vuttaṃ sandhāyāha. ‘‘Jātito’’ti idaṃ pamāṇādibhedassa vakkhamānattā vuttaṃ. Jātitoti khomādisāmaññato. Sāmaññañhi ‘‘jātī’’ti vuccati. Dīgharassathūlasukhumanīlapītādibhedabhinnānaṃ sabbesaṃ vatthāvayavānaṃ saṅgāhikakhomasuttamayatāsāmaññaṃ jātīti vuttaṃ hoti. Evaṃ sesesupi.

    ੫੫੨. ਦੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਏવਂਨਾਮਕਂ ਰੁਕ੍ਖવਾਕਮਯਚੀવਰਂ। ਪਤ੍ਤੁਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤੁਣ੍ਣਦੇਸੇ ਸਞ੍ਜਾਤવਤ੍ਥਂ। ‘‘ਪਤ੍ਤੁਣ੍ਣਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯવਿਸੇਸੋ’’ਤਿ ਅਭਿਧਾਨਕੋਸੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਚਿਨਨ੍ਤਿ ਚਿਨਦੇਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨવਤ੍ਥਂ। ਸੋਮਾਰਪਟ੍ਟਕਨ੍ਤਿ ਸੋਮਾਰਦੇਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨવਤ੍ਥਂ। ‘‘ਸੋਮਾਰਚਿਨਪਟਕ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਸੋਯੇવਤ੍ਥੋ। ਇਦ੍ਧਿਜਨ੍ਤਿ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੁਞ੍ਞਿਦ੍ਧਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਚੀવਰਂ। ਦੇવਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦੇવਤਾਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਰੁਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਜਾਲਿਨਿਯਾ ਦੇવਕਞ੍ਞਾਯ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨવਤ੍ਥਸਦਿਸਂ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਿਤੋ ਛਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਸ੍ਸ। ਇਦਂ ਛਬ੍ਬਿਧਚੀવਰਂ ਯਥਾਰਹਂ ਅਨੁਲੋਮਿਕਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੁਕੂਲਞ੍ਹਿ ਸਾਣਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਂ વਾਕਮਯਤ੍ਤਾ, ਪਤ੍ਤੁਣ੍ਣਾਦੀਨਿ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮਾਨਿ ਪਾਣਕੇਹਿ ਕਤਸੁਤ੍ਤਮਯਤ੍ਤਾ, ਇਦ੍ਧਿਜਮ੍ਪਿ ਖੋਮਾਦੀਨਂਯੇવ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਲੋਮਂ, ਦੇવਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖੋਮਾਦੀਨਂਯੇવ ਅਨੁਲੋਮਂ ਹੋਤਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾવਤੋ। ਯਥਾਹ –

    552.Dukūlanti evaṃnāmakaṃ rukkhavākamayacīvaraṃ. Pattuṇṇanti pattuṇṇadese sañjātavatthaṃ. ‘‘Pattuṇṇaṃ koseyyaviseso’’ti abhidhānakose vuttaṃ. Cinanti cinadese uppannavatthaṃ. Somārapaṭṭakanti somāradese uppannavatthaṃ. ‘‘Somāracinapaṭaka’’ntipi likhanti, soyevattho. Iddhijanti ehibhikkhūnaṃ puññiddhiyā nibbattaṃ cīvaraṃ. Devadinnanti devatāhi dinnaṃ cīvaraṃ. Tañhi kapparukkhe nibbattaṃ, jāliniyā devakaññāya anuruddhattherassa dinnavatthasadisaṃ. Tassāti jātito chabbidhassa kappiyacīvarassa. Idaṃ chabbidhacīvaraṃ yathārahaṃ anulomikaṃ vuttanti attho. Dukūlañhi sāṇassa anulomaṃ vākamayattā, pattuṇṇādīni koseyyassa anulomāni pāṇakehi katasuttamayattā, iddhijampi khomādīnaṃyeva aññataraṃ hotīti tesaṃ anulomaṃ, devadinnampi khomādīnaṃyeva anulomaṃ hoti tesaṃ aññatarabhāvato. Yathāha –

    ‘‘ਸਾਣਸ੍ਸ ਤੁ ਦੁਕੂਲਞ੍ਹਿ, ਇਦ੍ਧਿਜਂ ਦੇવਦਿਨ੍ਨਕਂ।

    ‘‘Sāṇassa tu dukūlañhi, iddhijaṃ devadinnakaṃ;

    ਖੋਮਾਦੀਨਂવਸਿਟ੍ਠਂਤੁ, ਕੋਸੇਯ੍ਯਸ੍ਸਾਨੁਲੋਮਿਕ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Khomādīnaṃvasiṭṭhaṃtu, koseyyassānulomika’’nti.

    ੫੫੩. ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦਿਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸੇવ ਨਾਮਤ੍ਤਾ ਤਦੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਗਣਨવਸੇਨ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚੀવਰਤ੍ਤਯਂ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਸਮੁਦ੍ਦੇਕਦੇਸੋਪਿ ਯਥਾ ‘‘ਸਮੁਦ੍ਦੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ‘‘ਤਿਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦਿવਿਸਿਟ੍ਠਨਾਮੇਹਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਆਯਾਮੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਂ ਸੁਗਤਙ੍ਗੁਲੇਨ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲવਿਤ੍ਥਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੩੫੮) ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪਚ੍ਛਿਮਚੀવਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਕਤਾਕਤਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਰੁਲ਼੍ਹਿਸਞ੍ਞਾ।

    553. Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ samāhāro ticīvaranti pamāṇayuttaṃ saṅghāṭiādināmena adhiṭṭhitacīvarasseva nāmattā tadeva vuccati. Gaṇanavasena yaṃ kiñci cīvarattayaṃ na vattabbaṃ. Samuddekadesopi yathā ‘‘samuddo’’ti vuccati, evaṃ adhiṭṭhitesu tīsu cīvaresu aññataraṃ ‘‘ticīvara’’nti vuccati. Parikkhāracoḷanti saṅghāṭiādivisiṭṭhanāmehi anadhiṭṭhitaṃ ‘‘anujānāmi bhikkhave āyāmena aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulena caturaṅgulavitthataṃ pacchimaṃ cīvara’’nti (pārā. 358) anuññātaṃ pacchimacīvarapariyantaṃ katvā katākatassa yassa kassaci cīvarassa ruḷhisaññā.

    ਮੁਖਂ ਸਨ੍ਦਮਾਨਲਾਲਂ ਪੁਞ੍ਛਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨਨ੍ਤਿ ਕਪੋਲਤੋ ਨਿਚ੍ਚਂ ਸਨ੍ਦਮਾਨਲਾਲਾਨਂ ਪੁਞ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਸ੍ਸ ਚੀવਰવਿਸੇਸਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਨਿਸੀਦਨਨ੍ਤਿ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਕਣ੍ਡੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (વਿ॰ વਿ॰ ੫੮੫) વਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਮੇવ ਚਾਤਿ ਸਙ੍ਘਿਕੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇ ਸਰੀਰਸਮ੍ਫੁਸਨੇਨ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੋਚਨਤ੍ਥਾਯ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੋਗਤ੍ਥਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਚੀવਰਞ੍ਚ।

    Mukhaṃ sandamānalālaṃ puñchati etenāti mukhapuñchananti kapolato niccaṃ sandamānalālānaṃ puñchanatthāya anuññātassa cīvaravisesassa nāmaṃ. Nisīdanti etthāti nisīdananti ca bhikkhūnaṃ attharitvā nisīdituṃ anuññātassa cīvarassa nāmaṃ. Adhiṭṭheyyāti ‘‘imaṃ kaṇḍuppaṭicchādi’’ntiādinā (vi. vi. 585) vakkhamānanayena nāmaṃ gahetvā adhiṭṭheyyāti attho. Paccattharaṇameva cāti saṅghike mañcapīṭhe sarīrasamphusanena āpajjitabbāya āpattiyā mocanatthāya tattha attharitvā paribhogatthāya anuññātaṃ paccattharaṇacīvarañca.

    ੫੫੪. ਏਕਾਹਨ੍ਤਿ વਸਨਕਿਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਤਿਚੀવਰੇਨ। વਿਪ੍ਪવਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ વਾ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇਨ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੬) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਏਕਦੇਸੇ ਸਮੁਦਾਯੋਪਚਾਰવਸੇਨ ਅવਯવਸ੍ਸ વਚਨਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨਾਤਿਪਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘વਿਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਚਾਮਸਤਿ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੨, ੨੩; ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੫੮) ਯਥਾ, ਏਤ੍ਥ ‘‘વਲ਼ਞ੍ਜਿਯਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ વਲ਼ਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ ਨਿਸੀਦਨਂ ਤਥਾ વਿਨਾ ਚਤੁਮਾਸਂ ਨ વਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    554.Ekāhanti vasanakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Ticīvaranti ticīvarena. Vippavaseyyāti ‘‘saṅghāṭiyā vā uttarāsaṅgena vā antaravāsakena vā’’ti (pārā. 476) vuttattā ekadese samudāyopacāravasena avayavassa vacanato tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarenātipi vuttaṃ hoti. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘vinā’’ti idaṃ paccāmasati. Adhiṭṭhāti adhiṭṭhāyāti gahetabbaṃ ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’ti (ma. ni. 1.22, 23; a. ni. 6.58) yathā, ettha ‘‘vaḷañjiyamāna’’nti seso, adhiṭṭhāya vaḷañjiyamānaṃ nisīdanaṃ tathā vinā catumāsaṃ na vaseyyāti yojanā.

    ੫੫੫. ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਣਂ ਨੀਲਾਦਿવਣ੍ਣਭੇਦਕਰਣਂ। ਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਰਣੇ ਕਾਰਿਯੂਪਚਾਰੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਬਿਨ੍ਦੁਂ ਦਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਨੀਲਂ વਾ ਕਦ੍ਦਮਂ વਾ ਕਾਲ਼ਸਾਮਂ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੩੬੮) વੁਤ੍ਤਲੋਹਮਲਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿਪਿ ਮਙ੍ਗੁਲਪਿਟ੍ਠਿਪ੍ਪਮਾਣਾਦਿਕਂ ਬਿਨ੍ਦੁਂ ਦਤ੍વਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬੇਸੁ ਤਿਚੀવਰਾਦੀਸੁ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਉਪਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਂ। ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਂ વਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਪਮਾਣੇਨ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਨਾਮਂ વਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। ਏવਕਾਰੇਨ ਪਨ ਨਾਮਂ વਤ੍વਾ ਨ વਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਚੀવਰੇਸੁਪਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਤਿਚੀવਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ, ਨ વਿਕਪ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੫੮)। ਤਸ੍ਮਾ ਤਿਚੀવਰਾਦੀਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਾਮਂ વਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। વਿਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ‘‘ਇਮਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਤੁਯ੍ਹਂ વਿਕਪ੍ਪੇਮੀ’’ਤਿ વਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਿਚੀવਰਂ વਾ ਹੋਤੁ ਅਞ੍ਞਂ વਾ, ਯਦਿ ਤਂ ਤਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿਕਪ੍ਪੇਤਿ, ਅવਿਕਪ੍ਪਿਤਂ ਹੋਤਿ ਅਤਿਰੇਕਚੀવਰਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਤਂ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।

    555.Kappiyanti kappiyakāraṇaṃ nīlādivaṇṇabhedakaraṇaṃ. Kappiyanti ca kāraṇe kāriyūpacārena gahetabbaṃ. Binduṃ datvāti ‘‘nīlaṃ vā kaddamaṃ vā kāḷasāmaṃ vā’’ti (pāci. 368) vuttalohamalādinā yena kenacipi maṅgulapiṭṭhippamāṇādikaṃ binduṃ datvā. Tatthāti tesu adhiṭṭhātabbesu ticīvarādīsu, niddhāraṇe bhummaṃ. Ticīvaranti niddhāritabbaṃ. Upapannanti yuttaṃ. Pamāṇenāti anantaraṃ vakkhamānena pamāṇena. Adhiṭṭhātabbanti ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā vakkhamānanayena nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ. Evakārena pana nāmaṃ vatvā na vikappetabbanti dasseti. Esa nayo sesacīvaresupi. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘anujānāmi bhikkhave ticīvaraṃ adhiṭṭhātuṃ, na vikappetu’’ntiādi (mahāva. 358). Tasmā ticīvarādīni adhiṭṭhahantena ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ. Vikappentena pana ‘‘imaṃ saṅghāṭi’’ntiādinā tassa cīvarassa nāmaṃ aggahetvā ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vikappetabbaṃ. Ticīvaraṃ vā hotu aññaṃ vā, yadi taṃ taṃ nāmaṃ gahetvā vikappeti, avikappitaṃ hoti atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhati. Taṃ cīvaranti sambandho.

    ੫੫੬-੭. ‘‘ਉਪਪਨ੍ਨਂ ਪਮਾਣੇਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਸਙ੍ਘਟਿਤਟ੍ਠੇਨ ਸਙ੍ਘਾਟਿ। વਤ੍ਥਖਣ੍ਡਾਨਿ ਸਿਬ੍ਬਨਕਮ੍ਮੇਨ ਸਙ੍ਘਟੇਤ੍વਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟੀ’’ਤਿ ਚੀવਰਾਨਂ ਸਾਮਞ੍ਞਨਾਮਂ। ਇਧ ਪਨ ਰੁਲ਼੍ਹਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਾਦਿવਿਸੇਸਨਾਮਬ੍ਯਤਿਰਿਤ੍ਤੇ ਚੀવਰવਿਸੇਸੇ વਤ੍ਤਤਿ। ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏਕਾਦੀਨਮਟ੍ਠਾਰਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਸਦ੍ਦਾਨਂ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ વਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਚਸਦ੍ਦੋ ਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਹਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਰਤਨੇਯੇવ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨੇવ ਮੁਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਮੁਟ੍ਠਿਰਤਨੇ વਤ੍ਤਤਿ। ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪੂਰਣੋ ਪਞ੍ਚਮੋ, ਮੁਟ੍ਠਿਯਾ ਪਞ੍ਚਮੋ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਮੋ। ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਮੋ ਪਰਿਮਾਣਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਮਕਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਮ-ਕਾਰਲੋਪੇਨ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿ વੁਤ੍ਤਾ।

    556-7. ‘‘Upapannaṃ pamāṇenā’’ti ettha vuttappamāṇaṃ dassetumāha ‘‘pacchimantenā’’tiādi. Saṅghaṭitaṭṭhena saṅghāṭi. Vatthakhaṇḍāni sibbanakammena saṅghaṭetvā katattā ‘‘saṅghāṭī’’ti cīvarānaṃ sāmaññanāmaṃ. Idha pana ruḷhiyā antaravāsakādivisesanāmabyatiritte cīvaravisese vattati. Muṭṭhipañcakāti ettha ekādīnamaṭṭhārasantānaṃ saṅkhyāsaddānaṃ saṅkhyeyye vattamānattā pañcasaddo cīvarappamāṇappakaraṇato labbhamānahatthasaṅkhātarataneyeva pavattati, teneva muṭṭhisaddopi uttarapadalopena muṭṭhiratane vattati. Pañcannaṃ pūraṇo pañcamo, muṭṭhiyā pañcamo muṭṭhipañcamo. Muṭṭhipañcamo parimāṇametissāti ‘‘muṭṭhipañcamakā’’ti vattabbe ma-kāralopena ‘‘muṭṭhipañcakā’’ti saṅghāṭi vuttā.

    ਮੁਟ੍ਠਿਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ વਤ੍ਤਮਾਨੋ ਤਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣਪ੍ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਹਤ੍ਥਸਙ੍ਖਾਤਰਤਨੇਯੇવ વਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਨੇવ ਮੁਟ੍ਠਿਸਦ੍ਦੋਪਿ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਮੁਟ੍ਠਿਰਤਨੇ વਤ੍ਤਤਿ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਪੂਰਣੋ ਤਤਿਯੋ, ਮੁਟ੍ਠਿਯਾ ਤਤਿਯੋ ਮੁਟ੍ਠਿਤਤਿਯੋ, ਮੁਟ੍ਠਿਤਤਿਯੋ ਪਰਿਮਾਣਮੇਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਤਤਿਯਕਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਤਿਯ-ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇਨ ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਤ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਏવਮੁਪਰਿਪਿ। ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਿ ਤਿਰਿਯਤੋ।

    Muṭṭhittikāti ettha vuttanayena saṅkhyeyye vattamāno ti-saddo cīvarappamāṇappakaraṇato labbhamānahatthasaṅkhātarataneyeva vattati, teneva muṭṭhisaddopi uttarapadalopena muṭṭhiratane vattati. Tiṇṇaṃ pūraṇo tatiyo, muṭṭhiyā tatiyo muṭṭhitatiyo, muṭṭhitatiyo parimāṇametissāti ‘‘muṭṭhitatiyakā’’ti vattabbe tiya-paccayalopena ‘‘muṭṭhittikā’’ti saṅghāṭiyeva vuccati. Evamuparipi. Tiriyanti tiriyato.

    ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤੇਨਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਮਾਣਨ੍ਤੇਨ। ਸਤ੍ਥੁਨੋ ਚੀવਰੂਨਾਪੀਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸੁਗਤਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਦੀਘਸੋ ਨવ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਯਾ, ਤਿਰਿਯਂ ਛ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੫੪੮) વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਸੁਗਤਚੀવਰਤੋ ਊਨਾਪਿ। ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਭਾવਨੇ, ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਤਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਤੋ ਚੇ ਊਨਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨ੍ਤਦ੍વਯਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਉਭਯਮਜ੍ਝੇ ਯਂ ਪਹੋਨਕਰੁਚ੍ਚਨਕਪ੍ਪਮਾਣਂ, ਤਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    Uttamantenāti ukkaṭṭhaparimāṇantena. Satthuno cīvarūnāpīti ‘‘tatridaṃ sugatassa sugatacīvarappamāṇaṃ, dīghaso nava vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṃ cha vidatthiyo’’ti (pāci. 548) vuttappamāṇasugatacīvarato ūnāpi. Pi-saddo sambhāvane, ukkaṭṭhaparicchedena tattakampi vaṭṭati, tato ce ūnaṃ vattabbameva natthīti attho. Antadvayasandassanena ubhayamajjhe yaṃ pahonakaruccanakappamāṇaṃ, taṃ gahetabbanti dasseti.

    ੫੫੮. ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਸਦ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨਿਧ ਦੀਘਨ੍ਤੇ વਤ੍ਤਤਿ। ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕੋ ਦੀਘਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ, ਯਸ੍ਮਿਂ વਾ ਪਮਾਣੇਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ, ਦੀਘਨ੍ਤਤੋ ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਕਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਮੁਟ੍ਠਿਪਞ੍ਚਮ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਲਿਖਨ੍ਤਿ। ਤਿਰਿਯਨ੍ਤਤੋਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰਨ੍ਤਤੋ। ਅਡ੍ਢਹਤ੍ਥੋ ਅਡ੍ਢੋ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ, ਸੋ ਤੇਯ੍ਯੋ ਤਤਿਯੋ ਯਸ੍ਸ ਪਮਾਣਸ੍ਸਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ, ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦ੍વਿਹਤ੍ਥਂ વਾਤਿ ਦ੍વੇ ਹਤ੍ਥਾ ਯਸ੍ਸ ਪਮਾਣਸ੍ਸਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ, ਦ੍વਿਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਂ વਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਞ੍ਚ ‘‘ਤਿਰਿਯਂ ਦ੍વਿਹਤ੍ਥੋਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਾਰੁਪਨੇਨਪਿ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਨਾਭਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯) ਅਟ੍ਠਕਥਾਗਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਸੇਸੇ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣੇਨ ਪਰਿਮਿਤਚੀવਰਨਿਦਸ੍ਸਨਂ।

    558.Muṭṭhipañcakasaddo pubbe vuttanayenidha dīghante vattati. Muṭṭhipañcako dīghanto yassa, yasmiṃ vā pamāṇeti viggaho, dīghantato muṭṭhipañcakappamāṇenāti vuttaṃ hoti. ‘‘Muṭṭhipañcama’’ntipi likhanti. Tiriyantatoti vitthārantato. Aḍḍhahattho aḍḍho uttarapadalopena, so teyyo tatiyo yassa pamāṇassāti gahetabbaṃ, taṃ, aḍḍhateyyaratanappamāṇaṃ hotīti attho. Dvihatthaṃ vāti dve hatthā yassa pamāṇassāti viggaho, dviratanappamāṇaṃ vā hotīti attho. Idañca ‘‘tiriyaṃ dvihatthopi vaṭṭati. Pārupanenapi hi sakkā nābhiṃ paṭicchādetu’’nti (pārā. aṭṭha. 2.469) aṭṭhakathāgatattā vuttaṃ. ‘‘Sese antaravāsake’’ti idaṃ yathāvuttaparimāṇena parimitacīvaranidassanaṃ.

    ੫੫੯. ਅਹਤਾਹਤਕਪ੍ਪਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਤ੍ਥਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ। ਅਹਤਾਨਂ વਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਨવવਤ੍ਥਾਨਂ। ਅਹਤਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਊਨਾਨਿ ਅਹਤਕਪ੍ਪਾਨਿ, ਤੇਸਂ ਨવવੋਹਾਰੂਪਗਾਨਂ ਕਤਿਪਯਧੋਤਾਨਂ વਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਙ੍ਘਾਟੀਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਨਾਮਕਚੀવਰਂ। ਦਿਗੁਣਾਤਿ ਦੁਪਟ੍ਟਕਤਾ।

    559.Ahatāhatakappānanti ettha ‘‘vatthāna’’nti seso. Ahatānaṃ vatthānanti navavatthānaṃ. Ahatato kiñci ūnāni ahatakappāni, tesaṃ navavohārūpagānaṃ katipayadhotānaṃ vatthānanti vuttaṃ hoti. Saṅghāṭīti saṅghāṭināmakacīvaraṃ. Diguṇāti dupaṭṭakatā.

    ੫੬੦. ਉਤੁਦ੍ਧਟਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਦਿવਸਾਨਂ, ਬਹੁਕਾਲਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਥ વਾ ਯਾਨਿ ਉਤੁਤੋ ਉਦ੍ਧਟਾਨਿ, ਤੇਸਂ વਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਉਤੂਨਮਞ੍ਞਤਰਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਠਿਤਾਨਂ ਪੁਰਾਣવਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਚੀવਰਾਨਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਤ੍ਥਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨੇવ ਗਹਿਤਾਨਿ। ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਾਤਿ ਚਤੁਪਟ੍ਟਾ। ਸੇਸਾ ਦੁવੇਤਿ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਾ ਦ੍વੇ। ਯਥਾਸੁਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੁਚਿ। ਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਸੁਸਾਨਾਦੀਸੁ ਪਤਿਤਪਿਲੋਤਿਕਚੀવਰਂ।

    560.Utuddhaṭānanti atikkantadivasānaṃ, bahukālaṃ nivāsetvā pariccattānanti vuttaṃ hoti. Atha vā yāni ututo uddhaṭāni, tesaṃ vatthānanti gahetabbaṃ, tiṇṇaṃ utūnamaññataraṃ atikkamitvā ṭhitānaṃ purāṇavatthānanti vuttaṃ hoti. Cīvarānanti cīvaratthāni vatthāneva gahitāni. Catugguṇāti catupaṭṭā. Sesā duveti antaravāsakauttarāsaṅgā dve. Yathāsukhanti yathāruci. Paṃsukūlanti susānādīsu patitapilotikacīvaraṃ.

    ੫੬੧. ‘‘ਤੀਣਿਪੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਤਿਚੀવਰੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਸਬ੍ਬਂ ਛਿਨ੍ਨਕਂ ਨਪ੍ਪਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਦ੍વੇ ਛਿਨ੍ਨਕਾਨਿ ਏਕਂ ਅਛਿਨ੍ਨਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੦) ਆਦਿવਚਨਤੋ ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ। ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬੇਤ੍વਾ ਕਾਤਬ੍ਬਂ। ਪਹੋਤਿ ਚੇਤਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਰਣੇ ਯਦਿ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਹੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਤੀਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ। ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੇਸੂਤਿ વਤ੍ਥਾਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਨੇਨ ਅਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੇਸੁ। ਅਨ੍વਾਧਿਕਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੇ ਊਨਾਤਿਰੇਕਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤੁਕਪਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਂ ਅਨੁવਾਤਂ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ, ਮਜ੍ਝੇ ਚ ਯਥਾਰਹਂ ਦੀਘਰਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣਯੁਤ੍ਤਂ ਅਲ੍ਲਿਯਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    561.‘‘Tīṇipī’’tiādīsu ‘‘ticīvare kayiramāne sabbaṃ chinnakaṃ nappahotī’’ti pāḷiyaṃ āgatavatthumhi ‘‘anujānāmi bhikkhave dve chinnakāni ekaṃ achinnaka’’nti (mahāva. 360) ādivacanato ‘‘cīvara’’nti seso. Chinditabbanti vatthāni chinditvā sibbetvā kātabbaṃ. Pahoti ceti vatthāni chinditvā karaṇe yadi cīvarassa pahoti. Sabbesūti tīsu cīvaresu. Appahontesūti vatthānaṃ chinditvā sibbanena appahontesu. Anvādhikanti vatthe ūnātirekaṃ apanetvā āgantukapattasaṅkhātaṃ anuvātaṃ cīvarassa pariyante, majjhe ca yathārahaṃ dīgharassaparimāṇayuttaṃ alliyāpetabbanti vuttaṃ hoti.

    ੫੬੨. ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વਾ। ਅਨਾਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਅਨਾਦਿਨ੍ਨਆਗਨ੍ਤੁਕਪਤ੍ਤਂ । ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਏਕੇਕਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਦੁਬ੍ਭੋਗੇਨਾਤਿ ਦੁਟ੍ਠੁ ਪਰਿਭੋਗੇਨ । ਯਥਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਕਿਲਿਟ੍ਠਾਨਂ ਧੋવਨਾਦਿਮਕਤ੍વਾ ਨਿવਾਸਨਾਦਿਨਾ ਪਰਿਭੋਗੇਨ।

    562.Acchinnaṃ vāti yathāvuttanayena acchinnaṃ vā. Anādinnanti anādinnaāgantukapattaṃ . Ticīvaranti tīsu cīvaresu ekekanti vuttaṃ hoti. Dubbhogenāti duṭṭhu paribhogena . Yathā paribhuttaṃ nassati, tathā kiliṭṭhānaṃ dhovanādimakatvā nivāsanādinā paribhogena.

    ੫੬੩-੪. ਕੁਸਿਨ੍ਤਿ ਆਯਾਮਤੋ ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਅਨੁવਾਤਂ ਚੀવਰਮਜ੍ਝੇ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਦੀਘਪਤ੍ਤਞ੍ਚ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਚੀવਰਕ੍ਖਨ੍ਧਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕੁਸੀਤਿ ਆਯਾਮਤੋ ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਚ ਅਨੁવਾਤਾਦੀਨਂ ਦੀਘਪਤ੍ਤਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਅਡ੍ਢਕੁਸਿਨ੍ਤਿ ਅਨੁવਾਤਸਦਿਸਂ ਚੀવਰਮਜ੍ਝੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਰਸ੍ਸਪਤ੍ਤਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਅਡ੍ਢਕੁਸੀਤਿ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਰਸ੍ਸਪਤ੍ਤਾਨਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣ੍ਡੇ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਖਣ੍ਡਿਕਚੀવਰਸ੍ਸ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਖਣ੍ਡੇ ਮਹਾਮਣ੍ਡਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਅਡ੍ਢਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਨਿવੇਸਿਯਮਾਨਂ ਖੁਦ੍ਦਕਮਣ੍ਡਲਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਅਡ੍ਢਮਣ੍ਡਲਨ੍ਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਮਣ੍ਡਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਮਣ੍ਡਲਂ, ਅਡ੍ਢਮਣ੍ਡਲਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍વੇ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤਂ વੇਮਜ੍ਝੇ ਖਣ੍ਡਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਮਣ੍ਡਲਞ੍ਚ ਅਡ੍ਢਮਣ੍ਡਲਞ੍ਚ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤਂ ਮਜ੍ਝਿਮਖਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮਖਣ੍ਡਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਸਿਬ੍ਬਿਤਂ ਤਥੇવ ਦ੍વਿਮਣ੍ਡਲਪਤ੍ਤਂ ਖਣ੍ਡਦ੍વਯਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਦ੍વੇ ਖਣ੍ਡਾਨੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਬਾਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਾਨਂ ਬਾਹਿਰਪਸ੍ਸੇ ਸਿਬ੍ਬਿਤਂ ਬਾਹਿਰਖਣ੍ਡਦ੍વਯਂ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਬਾਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਾਨਂ ਬਹਿ ਏਕੇਕਂ ਖਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)।

    563-4.Kusinti āyāmato ca vitthārato ca anuvātaṃ cīvaramajjhe tādisameva dīghapattañca. Vuttañhetaṃ cīvarakkhandhaaṭṭhakathāyaṃ ‘‘kusīti āyāmato ca vitthārato ca anuvātādīnaṃ dīghapattānametaṃ adhivacana’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Aḍḍhakusinti anuvātasadisaṃ cīvaramajjhe tattha tattha rassapattaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘aḍḍhakusīti antarantarā rassapattānaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Maṇḍalanti ekekasmiṃ khaṇḍe mahāmaṇḍalaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘maṇḍalanti pañcakhaṇḍikacīvarassa ekekasmiṃ khaṇḍe mahāmaṇḍala’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Aḍḍhamaṇḍalanti maṇḍalassa anto nivesiyamānaṃ khuddakamaṇḍalaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘aḍḍhamaṇḍalanti khuddakamaṇḍala’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Vivaṭṭanti maṇḍalaṃ, aḍḍhamaṇḍalañcāti dve ekato katvā sibbitaṃ vemajjhe khaṇḍaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘vivaṭṭanti maṇḍalañca aḍḍhamaṇḍalañca ekato katvā sibbitaṃ majjhimakhaṇḍa’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Anuvivaṭṭanti majjhimakhaṇḍassa ubhosu passesu sibbitaṃ tatheva dvimaṇḍalapattaṃ khaṇḍadvayaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘anuvivaṭṭanti tassa ubhosu passesu dve khaṇḍānī’’ti (mahāva. aṭṭha. 345). Bāhantanti tesaṃ anuvivaṭṭānaṃ bāhirapasse sibbitaṃ bāhirakhaṇḍadvayaṃ. Vuttampi cetaṃ ‘‘bāhantanti tesaṃ anuvivaṭṭānaṃ bahi ekekaṃ khaṇḍa’’nti (mahāva. aṭṭha. 345).

    ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਪਞ੍ਚਕਂ, ਦਸ੍ਸਿਤਪ੍ਪਕਾਰਪਞ੍ਚਖਣ੍ਡੇਹਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤਚੀવਰਂ ਪਞ੍ਚਕਂ ਨਾਮ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਤ੍ਤਖਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਸਿਬ੍ਬਿਤਚੀવਰਾਨਂ ਗਹਣਂ। ਤੇਨੇવੇਤ੍ਥਾਹ ‘‘ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਤੁ ਤਿਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਤਖਣ੍ਡਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਏਕਂ ਮਜ੍ਝਿਮਖਣ੍ਡਂ વਿવਟ੍ਟਨਾਮਮੇવ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਉਭੋਸੁ ਪਸ੍ਸੇਸੁ ਦ੍વੇ ਦ੍વੇ ਖਣ੍ਡਾਨਿ ਚੂਲ਼ਾਨੁવਿવਟ੍ਟਮਹਾਨੁવਿવਟ੍ਟਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਨਾਮਾਨੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਥ વਾ ਅਨੁવਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ વਿવਟ੍ਟਸ੍ਸ ਏਕਪਸ੍ਸਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ, ਏਕਪਸ੍ਸਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖਣ੍ਡਾਨਮੇਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਬਾਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦ੍વੀਸੁ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇਸੁ ਸਿਬ੍ਬਨੀਯਂ ਬਾਹਿਰਖਣ੍ਡਦ੍વਯਂ, ਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਘਟੇਤ੍વਾ ਬਾਹਮਤ੍ਥਕੇ ਠਪਿਯਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਮਞ੍ਚਾ ਉਕ੍ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ ਆਧੇਯ੍ਯੇ ਆਧਾਰੋਪਚਾਰવਸੇਨ ਬਾਹਾਤਿ ਚ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਾવਯવਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਬਾਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਪ੍ਪਮਾਣਂ ਚੀવਰਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤੇਨ ਸਂਹਰਿਤ੍વਾ ਬਾਹਾਯ ਉਪਰਿ ਠਪਿਤਾ ਉਭੋ ਅਨ੍ਤਾ ਬਹਿਮੁਖਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਏਤਂ ਨਾਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੫)। ਇਦਂ ਸਤ੍ਤਖਣ੍ਡਚੀવਰਮੇવ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿਪਿ ਤਦੇવ વਟ੍ਟਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ‘‘ਅਯਮੇવ ਹਿ ਨਯੋ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕੁਸਿਂ…ਪੇ॰… ਬਾਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ વਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾવ ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਞ੍ਚਕਾਦਿਪ੍ਪਭੇਦਕਂ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਤਿਚੀવਰਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    Pañcannaṃ samāhāro pañcakaṃ, dassitappakārapañcakhaṇḍehi sibbitacīvaraṃ pañcakaṃ nāma. Ādi-saddena sattakhaṇḍādīhi sibbitacīvarānaṃ gahaṇaṃ. Tenevetthāha ‘‘kattabbaṃ tu ticīvara’’nti. Sattakhaṇḍassa cīvarassa ekaṃ majjhimakhaṇḍaṃ vivaṭṭanāmameva hoti, tassa ubhosu passesu dve dve khaṇḍāni cūḷānuvivaṭṭamahānuvivaṭṭasaṅkhātāni anuvivaṭṭanāmāneva honti. Vuttañcetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘atha vā anuvivaṭṭanti vivaṭṭassa ekapassato dvinnaṃ, ekapassato dvinnanti catunnampi khaṇḍānametaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Bāhantanti dvīsu pariyantesu sibbanīyaṃ bāhirakhaṇḍadvayaṃ, tañca saṅghaṭetvā bāhamatthake ṭhapiyamānattā ‘‘mañcā ukkuṭṭhiṃ karontī’’tiādīsu viya ādheyye ādhāropacāravasena bāhāti ca cīvarassa pariyantāvayavattā ‘‘anta’’nti ca vuccati. Vuttampi cetaṃ ‘‘bāhantanti suppamāṇaṃ cīvaraṃ pārupantena saṃharitvā bāhāya upari ṭhapitā ubho antā bahimukhā tiṭṭhanti, tesaṃ etaṃ nāma’’nti (mahāva. aṭṭha. 345). Idaṃ sattakhaṇḍacīvarameva mahāaṭṭhakathāyaṃ vihitanti idānipi tadeva vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ ‘‘ayameva hi nayo mahāaṭṭhakathāyaṃ vutto’’ti. Bhikkhunā kusiṃ…pe… bāhantampicāti sabbaṃ vidhiṃ dassetvāva chinnaṃ pañcakādippabhedakaṃ samaṇasāruppaṃ ticīvaraṃ kattabbanti yojanā.

    ੫੬੫-੬. ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਿਧਿਂ ਅવਿਰਾਧੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਂ ਦਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਆਦਿਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥਂ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦਾਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਦਾਨੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਨੇਨ। ਅਚ੍ਛਿਜ੍ਜਗਾਹੇਨਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਹਣੇਨ। વਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿ વਿਸ੍ਸਾਸੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਗਹਣੇਨ। ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਗਿਹਿਭਾવੂਪਗਮਨੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਨੇ વਿਯ ਚੀવਰੇ ਨਿਰਾਲਯਭਾવੇਨੇવ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਾ।

    565-6. Yathāvuttavidhiṃ avirādhetvā cīvaraṃ kappabinduṃ datvā saṅghāṭiādināmena adhiṭṭhāya paribhuñjantassa adhiṭṭhānaṃ kathaṃ bhijjatīti āha ‘‘dānenā’’tiādi. Dānenāti aññassa dānena. Acchijjagāhenāti aññena acchinditvā gahaṇena. Vissāsaggahaṇena cāti attani vissāsena aññassa gahaṇena. Hīnāyāvattanenāti sikkhaṃ appaccakkhāya gihibhāvūpagamanena aññassa dāne viya cīvare nirālayabhāveneva pariccattā.

    ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਨੇਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਗਿਹਿਭਾવੂਪਗਮਨੇਨਾਤਿ ਏવਮਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਨ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋਪਿ ਯਾવ ਸਿਕ੍ਖਂ ਨ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਤਾવ ਭਿਕ੍ਖੁਯੇવਾਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਨ વਿਜਹਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਨੇਨਾ’’ਤਿ વਿਸੇਸੇਤ੍વਾ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਚ ਗਿਹਿਭਾવੂਪਗਮਨੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਿਜਹਨਂ વਿਸੁਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਤਸ੍ਸਾ વਿਬ੍ਭਮਨੇਨੇવ ਅਸ੍ਸਮਣਿਭਾવਤੋ।

    Keci pana ‘‘hīnāyāvattanenāti bhikkhuniyā gihibhāvūpagamanenāti evamatthaṃ gahetvā bhikkhu pana vibbhantopi yāva sikkhaṃ na paccakkhāti, tāva bhikkhuyevāti adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ ‘‘bhikkhuniyā hīnāyāvattanenā’’ti visesetvā avuttattā, bhikkhuniyā ca gihibhāvūpagamane adhiṭṭhānavijahanaṃ visuṃ vattabbanti natthi tassā vibbhamaneneva assamaṇibhāvato.

    ਸਿਕ੍ਖਾਯਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਿਕ੍ਖਾਯ। ਪਹਾਨੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ। ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁਲਿਙ੍ਗੇ ਠਿਤੋ ਸਿਕ੍ਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਲਗ੍ਗਮ੍ਪਿਚੀવਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વਿਜਹਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਗਹਿਤਂ। ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚ ਪਹਾਨਤੋ’’ਤਿ ਚ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ‘‘ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਨੇਨਾਪਿ, ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚ ਪਹਾਨਤੋ’’ਤਿ ਪਾਠਕ੍ਕਮੇ ਸਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤੋ ਪਨ ਪਾਠੋ ‘‘ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਚ ਪਹਾਨੇਨ, ਹੀਨਾਯਾવਤ੍ਤਨੇਨਪੀ’’ਤਿ ਪਾਠਕ੍ਕਮੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਯਥਾ ਤਥਾ વਾ ਹੋਤੁ, ਨ ਕੋਚਿ વਿਰੋਧੋ।

    Sikkhāyāti bhikkhusikkhāya. Pahānenāti paccakkhānena. Sikkhāpaccakkhānaṃ panettha sace bhikkhuliṅge ṭhito sikkhaṃ paccakkhāti, tassa kāyalaggampicīvaraṃ adhiṭṭhānaṃ vijahatīti dassanatthaṃ gahitaṃ. ‘‘Sikkhāya ca pahānato’’ti ca likhanti, taṃ ‘‘hīnāyāvattanenāpi, sikkhāya ca pahānato’’ti pāṭhakkame sati yujjati. Yathāvutto pana pāṭho ‘‘sikkhāya ca pahānena, hīnāyāvattanenapī’’ti pāṭhakkame yujjati. Yathā tathā vā hotu, na koci virodho.

    ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇਨਾਤਿ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਣੇਨ। ‘‘ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨਤੋ વਿਨਾਸੇਨਾਤਿ ਚੀવਰਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਜੀવਿਤવਿਨਾਸੋવ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ। ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਪਰਿવਤ੍ਤਨਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਪਰਿવਤ੍ਤਨਾਤਿ ਏવਂ ਉਭਯਥਾ ਲਿਙ੍ਗਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤਨੇਨ। ਸਬ੍ਬਂ ਨવવਿਧਮ੍ਪਿ ਚੀવਰਂ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹੀ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। વੁਤ੍ਤੋવਾਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਸਬ੍ਬਚੀવਰਾਨਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ વਿਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯)। ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਜਹਤਿ। ਛਿਦ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਛਿਦ੍ਦਭਾવੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਛਿਦ੍ਦੇ ਸਤਿ ਛਿਦ੍ਦੇ ਜਾਤੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਤੀਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਿਚੀવਰਮੇવ વਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ‘‘ਛਿਦ੍ਦਭਾવੇਨ ਪਨ ਤਿਚੀવਰਸ੍ਸੇવਾ’’ਤਿ।

    Paccuddhārenāti cīvarassa paccuddharaṇena. ‘‘Kālakiriyāyā’’ti aṭṭhakathāvacanato vināsenāti cīvarasāmikassa jīvitavināsova vuccatīti. Liṅgassa parivattanāti bhikkhussa itthiliṅgaparivattanā, bhikkhuniyā purisaliṅgaparivattanāti evaṃ ubhayathā liṅgassa parivattanena. Sabbaṃ navavidhampi cīvaraṃ. Adhiṭṭhānanti ettha ‘‘imehi aṭṭhahī’’ti seso. Vuttovāyamattho aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tattha purimehi aṭṭhahi sabbacīvarāni adhiṭṭhānaṃ vijahantī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). Bhijjatīti pajahati. Chiddassa bhāvo chiddabhāvo, tasmiṃ, chidde sati chidde jāteti vuttaṃ hoti. Ticīvaranti tīsu cīvaresu aññataranti vuttaṃ hoti. Ticīvarameva vāti gahetabbaṃ. Vuttañca ‘‘chiddabhāvena pana ticīvarassevā’’ti.

    ੫੬੭. ਕੀવਪ੍ਪਮਾਣੇ ਛਿਦ੍ਦੇ ਜਾਤੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਨਿਟ੍ਠਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਕਨਿਟ੍ਠ…ਪੇ॰… ਮਾਣਕ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    567. Kīvappamāṇe chidde jāteti āha ‘‘kaniṭṭhassā’’tiādi. ‘‘Kaniṭṭha…pe… māṇaka’’nti iminā heṭṭhimaparicchedaṃ dasseti.

    ੫੬੮. ਏਕੋ ਤਨ੍ਤੁਪੀਤਿ ਦੀਘਤੋ વਾ ਤਿਰਿਯਤੋ વਾ ਏਕਮ੍ਪਿ ਸੁਤ੍ਤਂ।

    568.Ekotantupīti dīghato vā tiriyato vā ekampi suttaṃ.

    ੫੬੯. ਜਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨੇ ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਦੇਨ੍ਤੇਨ ਤੇਚੀવਰਿਕੇਨ વਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬવਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਠਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਪਠਮਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਯੇવ। ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਦਤ੍વਾਤਿ વਤ੍ਥਖਣ੍ਡਂ ਅਲ੍ਲਿਯਾਪੇਤ੍વਾ। ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਨੁવਤ੍ਤਤੇ, ‘‘ਤੇਚੀવਰਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏવਂ વਤ੍ਥਖਣ੍ਡਂ ਅਲ੍ਲਿਯਾਪੇਨ੍ਤੋ ਤੇਚੀવਰਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। વਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਪਠਮਂ ਦ੍વੇ ਕੋਟਿਯੋ ਘਟੇਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਮਜ੍ਝੇ ਜਿਣ੍ਣਂ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਂ ਮਜ੍ਝੇ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਯੇવ ਦ੍વੇ ਕੋਟਿਯੋ ਏਕਤੋ ਘਟੇਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ। ਪਚ੍ਛਾਤਿ ਕੋਟਿਘਟਨਤੋ ਪਚ੍ਛਾ। ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਮਜ੍ਝਂ ਉਭਯਕੋਟਿਂ ਕਾਤੁਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ। ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਮੇવ।

    569. Jiṇṇaṭṭhāne aggaḷaṃ dentena tecīvarikena vattitabbavidhiṃ dassetumāha ‘‘paṭhama’’ntiādi. Paṭhamanti chinnaṭṭhānassa chindanato pubbeyeva. Aggaḷaṃ datvāti vatthakhaṇḍaṃ alliyāpetvā. Rakkhatīti ettha ‘‘adhiṭṭhāna’’nti anuvattate, ‘‘tecīvariko bhikkhū’’ti labbhati, evaṃ vatthakhaṇḍaṃ alliyāpento tecīvariko bhikkhu adhiṭṭhānaṃ rakkhatīti vuttaṃ hoti. Vipariyāyena adhiṭṭhānaṃ bhindatīti labbhati. Paṭhamaṃ dve koṭiyo ghaṭetvāti yojanā. Majjhe jiṇṇaṃ adhiṭṭhitacīvaraṃ majjhe chindanto tato pubbeyeva dve koṭiyo ekato ghaṭetvā sibbitvā. Pacchāti koṭighaṭanato pacchā. Chindatīti majjhaṃ ubhayakoṭiṃ kātuṃ chindati. Rakkhatīti vuttappakārameva.

    ੫੭੦. ਤਿਚੀવਰੇ ਕਤ੍ਥ ਜਾਤਂ ਛਿਦ੍ਦਮਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚ ਅਟ੍ਠ ਚ ਚਤੁਰਟ੍ਠਂ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ વਾ ਅਙ੍ਗੁਲਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਚਤੁਰਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਂ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਓਰਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ। ਏਕਞ੍ਚ ਦ੍વੇ ਚ ਏਕਦ੍વੇ, ਤੇਸਂ ਏਕਦ੍વਿਨ੍ਨਂ, ‘‘ਚੀવਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਞ੍ਚ ਚੀવਰਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਥਾਸਙ੍ਖ੍ਯਾਨੁਦ੍ਦੇਸવਸੇਨ ਏਕਸ੍ਸ ਤਿਰਿਯਤੋ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਤੋ ਓਰਂ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਤਿਰਿਯਤੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਤੋ ਓਰਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਾਕ੍ਯਦ੍વਯੇਪਿ ‘‘ਛਿਦ੍ਦਂ ਭਿਨ੍ਦਤੇવਾ’’ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ।

    570. Ticīvare kattha jātaṃ chiddamadhiṭṭhānaṃ bhindatīti āha ‘‘caturaṅgulā’’tiādi. Cattāri ca aṭṭha ca caturaṭṭhaṃ, catunnaṃ aṭṭhannaṃ vā aṅgulānaṃ samāhāro caturaṭṭhaṅgulaṃ, tasmāti gahetabbaṃ. Caturaṅgulā aṭṭhaṅgulāti yojanā. Oranti abbhantaraṃ. Ekañca dve ca ekadve, tesaṃ ekadvinnaṃ, ‘‘cīvarāna’’nti pakaraṇato labbhati, ekassa cīvarassa, dvinnañca cīvarānanti yojanā. Yathāsaṅkhyānuddesavasena ekassa tiriyato caturaṅgulato oraṃ, dvinnaṃ tiriyato aṭṭhaṅgulato oranti yojanā. Vākyadvayepi ‘‘chiddaṃ bhindatevā’’ti yojetabbaṃ.

    ਏਕਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਚੀવਰਸ੍ਸ। ਤਿਰਿਯਤੋਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ। ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਂ ਓਰਨ੍ਤਿ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਤੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤਿ। ਦ੍વਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਸਙ੍ਘਾਟੀਨਂ। ਤਿਰਿਯਤੋਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ। ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਤੋ ਓਰਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਤੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ। ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਦੀਘਤੋ વਿਦਤ੍ਥਿਯਾ ਓਰਂ ਛਿਦ੍ਦਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਤੇવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ વਿਦਤ੍ਥਿ વਡ੍ਢਕਿવਿਦਤ੍ਥਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਛਿਦ੍ਦੇ ਜਾਤੇ ਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਅਤਿਰੇਕਚੀવਰਤ੍ਤਾ ਦਸਾਹਮਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸੂਚਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। ਤਥਾ ਅਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ।

    Ekassa cīvarassāti antaravāsakacīvarassa. Tiriyatoti vitthārato. Caturaṅgulaṃ oranti caturaṅgulato abbhantare chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindati. Dvinnanti uttarāsaṅgasaṅghāṭīnaṃ. Tiriyatoti vitthārato. Aṭṭhaṅgulato oranti aṭṭhaṅgulato abbhantare. Tiṇṇampi dīghato vidatthiyā oraṃ chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindatevāti yojanā. Ettha vidatthi vaḍḍhakividatthi gahetabbā. Evaṃ vuttaparicchedabbhantare chidde jāte tassa cīvarassa atirekacīvarattā dasāhamanatikkamitvā sūcikammaṃ katvā adhiṭṭhātabbaṃ. Tathā akarontena pana parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātabbaṃ.

    ੫੭੧. ‘‘ਨਿਸੀਦਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ‘‘ਨਿਸੀਦਨਚੀવਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਦਿਯਡ੍ਢਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਾ વਿਦਤ੍ਥਿ ‘‘ਦ੍વੇ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯਾ’’ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਅਡ੍ਢੇਨ ਦੁਤਿਯਾ ਦਿਯਡ੍ਢਾ, ਦੁਤਿਯਂ ਅਡ੍ਢਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਦੁਤਿਯਡ੍ਢਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਤਿਯ-ਪਚ੍ਚਯਲੋਪੇਨ ‘‘ਦਿਯਡ੍ਢਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਡ੍ਢਦੁਤਿਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਸੁਗਤਸ੍ਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯਾ’’ਤਿ ਪਮਾਣਨਿਯਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ વਡ੍ਢਕਿવਿਦਤ੍ਥਿਯਾ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ ਏਕਾ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਨਿਸੀਦਨਚੀવਰਂ ਦੀਘਤੋ વਡ੍ਢਕਿਹਤ੍ਥੇਨ ਤਿਹਤ੍ਥਂ, વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਦ੍વਿਹਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਦਸਾ વਿਦਤ੍ਥੀ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੫੩੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦਿਯਡ੍ਢਹਤ੍ਥਾ ਦਸਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।

    571.‘‘Nisīdanassā’’ti ‘‘nisīdanacīvarassā’’ti vattabbe uttarapadalopena vuttanti daṭṭhabbaṃ. Diyaḍḍhāti ettha visesitabbā vidatthi ‘‘dve vidatthiyo’’ti ca ‘‘sugatassa vidatthiyā’’ti ca vuttasāmatthiyā labbhati. Aḍḍhena dutiyā diyaḍḍhā, dutiyaṃ aḍḍhametassāti ‘‘dutiyaḍḍhā’’ti vattabbe tiya-paccayalopena ‘‘diyaḍḍhā’’ti vuttaṃ, aḍḍhadutiyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Sugatassa vidatthiyā’’ti pamāṇaniyamassa katattā vaḍḍhakividatthiyā tisso vidatthiyo ekā sugatavidatthi hoti. Idaṃ nisīdanacīvaraṃ dīghato vaḍḍhakihatthena tihatthaṃ, vitthārato chaḷaṅgulādhikadvihatthappamāṇaṃ hoti. ‘‘Dasā vidatthī’’ti (pāci. 533) vuttattā diyaḍḍhahatthā dasāti veditabbā.

    ੫੭੨. ਚਤਸ੍ਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘વਿਦਤ੍ਥਿਯੋ’’ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾવ ਲਬ੍ਭਤਿ। ‘‘ਕਣ੍ਡੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਯਾ’’ਤਿ વਿਭਤ੍ਤਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਦੀਘਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    572.Catassoti etthāpi ‘‘vidatthiyo’’ti sāmatthiyāva labbhati. ‘‘Kaṇḍuppaṭicchādiyā’’ti vibhattipariṇāmena dīghatoti yojanā.

    ੫੭੩. ਅਡ੍ਢਂ ਤੇਯ੍ਯਂ ਤਤਿਯਂ ਯਸ੍ਸਾ ਸਾ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਾ, ਅਡ੍ਢਤਤਿਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    573. Aḍḍhaṃ teyyaṃ tatiyaṃ yassā sā aḍḍhateyyā, aḍḍhatatiyāti vuttaṃ hoti.

    ੫੭੪. ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਤਦੁਤ੍ਤਰਿਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ। ਅਧਿਕਚ੍ਛੇਦਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਸ੍ਸ ਪਮਾਣਾਤਿਰਿਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਛੇਦਨਂ ਅਸ੍ਸ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾਯਾਤਿ ਅਧਿਕਚ੍ਛੇਦਨਂ, વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਧਿਕਟ੍ਠਾਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ਉਦੀਰਿਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    574. Tato uttariṃ taduttariṃ, tassa tassa vuttappamāṇato atirekaṃ. Adhikacchedananti adhikassa pamāṇātirittaṭṭhānassa chedanaṃ assa pācittiyassa desanāyāti adhikacchedanaṃ, vuttappamāṇato adhikaṭṭhānaṃ chinditvā desetabbaṃ pācittiyaṃ. Udīritaṃ vuttaṃ pāḷiyāti attho.

    ੫੭੫. ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਗੁਣવਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ।

    575.Appamāṇenāti guṇavasena appamāṇena sammāsambuddhena.

    ੫੭੬. ਸਬ੍ਬਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਗਤਂ ਨੀਲਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਮਹਨ੍ਤਾਦਿਭੇਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਚੀવਰਂ વਟ੍ਟਤਿ।

    576. Sabbaṃ vaṭṭatīti sambandho. ‘‘Sabba’’nti iminā aṭṭhakathāya āgataṃ nīlādiṃ saṅgaṇhāti. Mahantādibhedaṃ sabbaṃ paccattharaṇacīvaraṃ vaṭṭati.

    ੫੭੭. ‘‘ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨਚੋਲ਼ਂ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਏਕਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਯਾવ ਸੁਕ੍ਖਾਪੀਯਤਿ, ਤਾવ ਅਞ੍ਞੇਨ ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਦ੍વੇਪਿ વਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਥਾ’’ਤਿ।

    577. ‘‘Mukhapuñchanacoḷaṃ eka’’nti padacchedo. Ekaṃ dhovitvā yāva sukkhāpīyati, tāva aññena mukhapuñchanena bhavitabbattā āha ‘‘dvepi vaṭṭanti sabbathā’’ti.

    ੫੭੯. ਪਮਾਣਤੋ, ਗਣਨਤੋ ਚ ਅਤੀਤਾਤਿ ਪਮਾਣਗਣਨਾਤੀਤਾ। ‘‘ਪਮਾਣਾਤੀਤਾ’’ਤਿ વਚਨੇਨ વਿਨਯਧਰਾਨਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣਗੁਣਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ‘‘ਗਣਨਾਤੀਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਗਣਨਤਂ। ਪਕਤਂ વਿਨਯੇ ਪਠਮਂ ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਗવਤਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਪਕਤਞ੍ਞੂ, વਿਨਯਧਰਾ, ਤੇ ਪਕਤਞ੍ਞੁਨੋ। ਅਪਰਿਮਾਣਗੁਣਮਣਿਗਣਭੂਸਿਤਉਪਾਲਿਦਾਸਕਾਦਿਮਹਾਥੇਰਾਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਥਾਤੀਤਾ વਿਨਯਧਰਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    579. Pamāṇato, gaṇanato ca atītāti pamāṇagaṇanātītā. ‘‘Pamāṇātītā’’ti vacanena vinayadharānaṃ appamāṇaguṇataṃ dasseti, ‘‘gaṇanātītā’’ti iminā atikkantagaṇanataṃ. Pakataṃ vinaye paṭhamaṃ kataṃ buddhena bhagavatā paññattaṃ jānantīti pakataññū, vinayadharā, te pakataññuno. Aparimāṇaguṇamaṇigaṇabhūsitaupālidāsakādimahātherācariyaparamparāgatā saṅkhyāpathātītā vinayadharāti vuttaṃ hoti.

    ੫੮੦. ਸੁਗਤਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਾਯਾਮਨ੍ਤਿ વਡ੍ਢਕਿਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਦੀਘਂ। ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲવਿਤ੍ਥਤਨ੍ਤਿ વਡ੍ਢਕਿવਿਦਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣવਿਤ੍ਥਾਰਂ। વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਪਟਾਦੀਨਂ વਿਸੇਸਨਂ, ਪਚ੍ਛਿਮਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    580.Sugataṭṭhaṅgulāyāmanti vaḍḍhakiratanappamāṇadīghaṃ. Caturaṅgulavitthatanti vaḍḍhakividatthippamāṇavitthāraṃ. Vikappanupagaṃ pacchimaṃ cīvaraṃ nāma hoti. Pacchimaṃ cīvaranti parissāvanapaṭādīnaṃ visesanaṃ, pacchimacīvarappamāṇanti vuttaṃ hoti.

    ੫੮੧. ਪਰਿਸ੍ਸਾવਪਟਨ੍ਤਿ ਉਦਕਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਤ੍ਥਂ ਪਟਂ। ਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਕਞ੍ਚੁਕਂ। ਪੋਤ੍ਥਕਤ੍ਥવਿਕਨ੍ਤਿ ਪੋਤ੍ਥਕਕਞ੍ਚੁਕਂ । ਆਦਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਾਦਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਟਂ, ਦਣ੍ਡਪਟਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    581.Parissāvapaṭanti udakaparissāvanatthaṃ paṭaṃ. Pattatthavikanti pattakañcukaṃ. Potthakatthavikanti potthakakañcukaṃ . Ādiggahaṇena pacchimappamāṇādiṃ yaṃ kiñci paṭaṃ, daṇḍapaṭañca saṅgaṇhāti.

    ੫੮੨. ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ। ਠਪਿਤੇਤਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਯ ਠਪਿਤੇ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯) ਆਹ। ਨਤ੍ਥਿ ਦੋਸਤਾਤਿ ਦੋਸੋ ਏવ ਦੋਸਤਾ। ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਭਾવਤੋ ਮੋਚੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ‘‘ਇਮਿਨਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਚੇਤਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਂ ਮਾਤੁਯਾ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਇਦਂ ਭੇਸਜ੍ਜਸ੍ਸ, ਮਾਤੁਯਾ’’ਤਿ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਸਸਨ੍ਤਕਭਾવਤੋ ਮੋਚਿਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

    582.Adhiṭṭhātunti parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ. Ṭhapiteti anadhiṭṭhāya ṭhapite. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) āha. Natthi dosatāti doso eva dosatā. ‘‘Attano santakabhāvato mocetvā ṭhapitaṃ sandhāya mahāpaccariyaṃ anāpatti vuttā’’ti vadanti. ‘‘Iminā bhesajjaṃ cetāpessāmi, idaṃ mātuyā dassāmī’’ti ṭhapentena adhiṭṭhātabbaṃ. ‘‘Idaṃ bhesajjassa, mātuyā’’ti vibhajitvā sasantakabhāvato mocite adhiṭṭhānakiccaṃ natthīti adhippāyo. Hoti cettha –

    ‘‘ਯਂ વਤ੍ਥਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਲਦ੍ਧਂ, ਕਤਂ ਮਾਤਾਦਿਸਨ੍ਤਕਂ।

    ‘‘Yaṃ vatthaṃ bhikkhunā laddhaṃ, kataṃ mātādisantakaṃ;

    ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ, ਤਮਾਹੁ વਿਨਯਞ੍ਞੁਨੋ’’ਤਿ॥

    Nissaggiyaṃ na hotīti, tamāhu vinayaññuno’’ti.

    ੫੮੩. વਸ੍ਸਮਾਸੇ ਚਤੁਰੋਤਿ વਸ੍ਸਾਨੇ ਚਤੁਰੋ ਮਾਸੇ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਕਿਰਿਯਾਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਅવਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। વਸ੍ਸਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਨਿવਾਸੇਤਬ੍ਬਾ ਸਾਟਿਕਾ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ।

    583.Vassamāse caturoti vassāne caturo māse, adhiṭṭhānakiriyāya cattāro māse avicchedoti accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Vassike cattāro māse nivāsetabbā sāṭikā vassikasāṭikā.

    ੫੮੪. ਕਣ੍ਡੁਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੀਤਿ ਕਣ੍ਡੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿ, ਕਣ੍ਡੁਰੋਗਾਤੁਰਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਮਨੁਞ੍ਞਾਤਚੀવਰਸ੍ਸੇਤਮਧਿવਚਨਂ। ਹੋਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

    584. Kaṇḍuṃ paṭicchādetīti kaṇḍuppaṭicchādi, kaṇḍurogāturassa bhikkhuno tappaṭicchādanatthamanuññātacīvarassetamadhivacanaṃ. Honti cettha –

    ‘‘ਮਾਤਿਕਟ੍ਠਕਥਾਯਸ੍ਸਾ, ਕਣ੍ਡੁਚ੍ਛਾਦਿਕਸਾਟਿਯਾ।

    ‘‘Mātikaṭṭhakathāyassā, kaṇḍucchādikasāṭiyā;

    ਨ ਕਾਲਾਤਿਕ੍ਕਮੇ વੁਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਿવਟ੍ਟਨਂ॥

    Na kālātikkame vuttaṃ, adhiṭṭhānavivaṭṭanaṃ.

    ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਪਹਾਨਙ੍ਗੇ-ਸੁ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વਿਸੇਸਤੋ।

    Adhiṭṭhānapahānaṅge-su vuttattā visesato;

    વੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞੂਹਿ, ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਕਾਰਣਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ॥

    Vīmaṃsitabbaṃ viññūhi, tattha yaṃ kāraṇaṃ siyā’’ti.

    ੫੮੬. ‘‘ਅਸਮ੍ਮੁਖੇ ਏਤਨ੍ਤਿ ਚਾ’’ਤਿ વਚਨੇਨੇવ ਸਮ੍ਮੁਖੇ ‘‘ਇਮ’’ਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। વਿਚਕ੍ਖਣੋ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    586.‘‘Asammukheetanti cā’’ti vacaneneva sammukhe ‘‘ima’’nti viññāyati. Vicakkhaṇo paccuddhareyyāti yojanā.

    ੫੮੭. ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ।

    587. Adhiṭṭhitanti adhiṭṭhānaṃ.

    ੫੮੮. ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਮਿਦਨ੍ਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ ਇਦਂ ਤਿਚੀવਰਾਦੀਨਂ ਪਮਾਣਾਦਿਸਬ੍ਬવਿਧਾਨਂ। ਤੇਚੀવਰਿਕਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਤਿਚੀવਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸ વਿਨਯਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਤਿਚੀવਰਂ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਤਿਚੀવਰਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋਤਿ ‘‘ਤਿਤਿਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਏਕਦੇਸਸਰੂਪੇਕਸੇਸਨਯੇਨ ‘‘ਤਿਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਨવਚੀવਰਾਨਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ, ਤਿਚੀવਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਤੇਚੀવਰਿਕੋਤਿ વਿਨਯਤੇਚੀવਰਿਕੋ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਧੁਤਙ੍ਗਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸਾਪਿ ਤਿਚੀવਰੇ ਇਦਮੇવ વਿਧਾਨਨ੍ਤਿ ਸੋਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ। ਅਞ੍ਞੇਸੁ વਾ ਪਨ ਛਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਏਕਂ ਅਂਸਕਾਸਾવਮੇવ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਥਾ વਤ੍વਾવਾਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਤ੍વਾ। ਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ। ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਮਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ વਾ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਿਕੋ।

    588.Iti sabbamidanti evaṃ vuttaṃ idaṃ ticīvarādīnaṃ pamāṇādisabbavidhānaṃ. Tecīvarikabhikkhunoti ticīvarādhiṭṭhānena adhiṭṭhitatecīvarikassa vinayatecīvarikassa. Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ samāhāro ticīvaraṃ, tiṇṇaṃ ticīvarānaṃ samāhāroti ‘‘titicīvara’’nti vattabbe ekadesasarūpekasesanayena ‘‘ticīvara’’nti navacīvarāni saṅgahitāni, ticīvare niyutto tecīvarikoti vinayatecīvariko vuccati. Dhutaṅgatecīvarikassāpi ticīvare idameva vidhānanti sopi saṅgayhati. Aññesu vā pana chasu cīvaresu parikkhāracoḷaṃ ekaṃ aṃsakāsāvameva vaṭṭati. Tathā vatvāvāti ‘‘imaṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā nayena vatvā. Taṃ parikkhāracoḷaṃ. Parikkhāracoḷamassa atthi, tattha vā niyuttoti parikkhāracoḷiko.

    ੫੮੯. ‘‘ਤਿਚੀવਰਂ ਪਨ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਧ ‘‘ਤਿਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਤ੍ਤਯਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਸੁਖਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਏਕਮ੍ਪਿ વਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਤੋ ਏਕਦੇਸੇ ਸਮੁਦਾਯੋਪਚਾਰવਸੇਨ ਏਕਮ੍ਪਿ વਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਮੇવ ਹੋਤਿ।

    589. ‘‘Ticīvaraṃ pana parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati, na vaṭṭatī’’ti anuyogaṃ katvā ‘‘vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) aṭṭhakathāya vuttattā idha ‘‘ticīvara’’nti cīvarattayameva vuttaṃ. ‘‘Sukhaparihāratthaṃ ekampi vikappetabba’’nti vacanato ekadese samudāyopacāravasena ekampi vikappetabbameva hoti.

    ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਕਾਤੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਬਦ੍ਧਸੀਮਤੋ ਬਹਿ વਸਨ੍ਤੇਨ ਏਕਕੇਨ ਤੇਚੀવਰਿਕੇਨ ਅਨ੍ਤੋਅਰੁਣੇ ਅਸਤਿਯਾ ਤੀਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਅਕਤੇਸੁ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ, વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤੁਂ ਸਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਦੁਲ੍ਲਭਤ੍ਤਾ ਚ ਸੁਖਪਰਿਹਾਰਤ੍ਥਂ ਤੀਸੁ ਏਕਂ વਾ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਏવ વਾ ਤਿਚੀવਰਨਾਮੇਨ ਕਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Parikkhāracoḷaṃ kātumpi vaṭṭatīti baddhasīmato bahi vasantena ekakena tecīvarikena antoaruṇe asatiyā tīsu cīvaresu hatthapāse akatesu nissaggiyaṃ pācittiyaṃ hotīti, vinayakammaṃ kātuṃ sabhāgapuggalānaṃ dullabhattā ca sukhaparihāratthaṃ tīsu ekaṃ vā sabbāni eva vā ticīvaranāmena katādhiṭṭhānāni paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātumpi vaṭṭatīti vuttaṃ hoti.

    ਏવਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਸਚੇ ਤਿਚੀવਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਰਿਹਾਰੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋ ਭવੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯) વੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏવਂ ਚੁਦੋਸਿਤੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਏવਂ ਚੇਤਿ ਏવਂ ਤਿਚੀવਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਚੇ। ਉਦੋਸਿਤੇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਦੁਤਿਯਕਥਿਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ। વੁਤ੍ਤੋ ਪਰਿਹਾਰੋਤਿ ‘‘ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚ। ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ વਤ੍ਥਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੮) ਨਯੇਨ ਪਦਭਾਜਨਾવਸਾਨੇ વੁਤ੍ਤੋ, ਇਧ ਚ ‘‘ਗਾਮਾਦੀਸੁ ਪਦੇਸੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਂ વਕ੍ਖਮਾਨੋ ਤਿਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਰਿਹਰਣવਿਧਿ। ਨਿਰਤ੍ਥਕੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਤੇਨ વਿਧਿਨਾ ਤਿਚੀવਰਂ ਅਪਰਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭਾવਤੋ ਨਿਪ੍ਪਯੋਜਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Evaṃ aggahetvā ‘‘sace ticīvaraṃ parikkhāracoḷādhiṭṭhānaṃ labheyya, udositasikkhāpade parihāro niratthako bhaveyyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469) vuttaṃ mahāpadumattherassa mataṃ dassetumāha ‘‘evaṃ cudosite’’tiādi. Evaṃ ceti evaṃ ticīvaraṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhahitvā pariharituṃ vaṭṭati ce. Udositeti imassa sikkhāpadassa anantare dutiyakathinasikkhāpade. Vutto parihāroti ‘‘ekakulassa gāmo hoti parikkhitto ca. Antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā antogāme vatthabba’’ntiādinā (pārā. 478) nayena padabhājanāvasāne vutto, idha ca ‘‘gāmādīsu padesesū’’tiādinā nayena anantaraṃ vakkhamāno ticīvarassa pariharaṇavidhi. Niratthakoti parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhitacīvarassa tena vidhinā ticīvaraṃ apariharantassāpi bhikkhuno anāpattibhāvato nippayojanoti attho.

    ੫੯੦. ਤਪ੍ਪਰਿਹਰਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਨ’’ਇਚ੍ਚਾਦਿ। ਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਹੇਤੁਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸੇવਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਯੋ ਤਿਚੀવਰਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋਅਰੁਣੇ ਚੀવਰਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸਤੋ ਅਮੋਚੇਤ੍વਾ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸੇવ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਉਦੋਸਿਤਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸ ਭਗવਤਾ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸੇવ ਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸ ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਪਰਿਹਾਰੋ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਂ ਨવવਿਧਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਚੀવਰਂ। ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।

    590. Tappariharitumāha ‘‘na’’iccādi. Na niratthakoti yojanā. Hetuṃ dassetumāha ‘‘tecīvarikassevā’’tiādi. Yo ticīvaranāmena adhiṭṭhānaṃ apaccuddharitvā satiṃ upaṭṭhapetvā antoaruṇe cīvaraṃ hatthapāsato amocetvā aruṇaṃ uṭṭhāpeti, tādisassa tecīvarikasseva tasmiṃ sikkhāpade udositaparihārassa bhagavatā desitattāti attho. Yasmā tādisasseva tecīvarikassa udositasikkhāpade parihāro vutto, tasmā. Taṃ sabbampīti taṃ navavidhaṃ sabbampi cīvaraṃ. Parikkhāracoḷassāti parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhahitvā cīvaraṃ paribhuñjitukāmassa parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati.

    ੫੯੧. ਇਮਿਨਾ ਉਦੋਸਿਤਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅਨਿਰਤ੍ਥਕਭਾવਂ ਸਾਧੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਤਿਚੀવਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨਾਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਅਧਿਕਤ੍ਥਸ੍ਸ ਮਹਾਕਾਰੁਣਿਕੇਨ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਭਾવੇ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਾਨੁਜਾਨਨਸਙ੍ਖਾਤਅਧਿਕવਚਨਸ੍ਸ ਞਾਪਕਹੇਤੁਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ, વਿਕਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭਾવੇ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇવ ਪਰਿਯਤ੍ਤੇ (ਪਾਰਾ॰ ੪੬੯) ‘‘વਿਕਪ੍ਪੇਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਨ੍ਤਰਾਨੁਜਾਨਨੇਨ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    591. Iminā udositaparihārassa aniratthakabhāvaṃ sādhetvā idāni ‘‘ticīvaraṃ parikkhāracoḷanāmenāpi adhiṭṭhātuṃ vaṭṭatī’’ti imassa adhikatthassa mahākāruṇikena anuññātabhāve kiriyantarānujānanasaṅkhātaadhikavacanassa ñāpakahetubhāvaṃ dassetumāha ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādi. Imasmiṃyeva sikkhāpade anāpattivāre ‘‘anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti, vikappetī’’ti pāṭhe anāpattibhāve ‘‘adhiṭṭhetī’’ti ettakeneva pariyatte (pārā. 469) ‘‘vikappetī’’ti kiriyantarānujānanena pakārantarenāpi doso natthīti adhippāyassa viññāpitattāti attho.

    ੫੯੨. ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਚੀવਰਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਇਦਾਨਿ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਕਾਮਸ੍ਸ ਚੋਦਕਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਏવ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਮੂਲਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਹਾਯ ਕਾਤਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾਪਿ વਿਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤਿਚੀવਰਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨਾਦਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਹਤੋਪਿ ਦੋਸੋ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਨਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਇਤਿ ਅਤਿਪ੍ਪਸਙ੍ਗਨਿવਾਰਣੇ।

    592.Evaṃ karontassāti ticīvaranāmena adhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhahantassa. Idāni atippasaṅgaṃ dassetukāmassa codakassa adhippāyaṃ dassetumāha ‘‘eva’’ntiādi. Mūlādhiṭṭhānaṃ pahāya kātabbappakārantarassāpi vijjamānattā ticīvaraṃ paccuddharitvā mukhapuñchanādikaṃ katvā adhiṭṭhahatopi doso na siyāti kasmā nāpajjatīti attho. Naiti atippasaṅganivāraṇe.

    ੫੯੩. ਕਿਚ੍ਚવਿਧਾਨਤੋਤਿ ਤੇਸਂ ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਸਾਧਨਤੋ, ਤਾਦਿਸਂ ਕਿਚ੍ਚવਿਸੇਸਾਪੇਕ੍ਖਂ વਿਨਾ ਤਂਤਂਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਕਿਚ੍ਚਸ੍ਸਾਤਿ ਮੁਖਪੁਞ੍ਛਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਰਹਿਤਸ੍ਸ। ਅਧਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਪਠਮਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ વਿਜਹਿਤਤ੍ਤਾ ਅਤਿਰੇਕਸ੍ਸ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਚੀવਰਸ੍ਸ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਤੁ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਦਸਾਹਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ।

    593.Kiccavidhānatoti tesaṃ mukhapuñchanādīnaṃ attano attano kiccassa sādhanato, tādisaṃ kiccavisesāpekkhaṃ vinā taṃtaṃnāmena adhiṭṭhātuṃ na yujjatīti adhippāyo. Akiccassāti mukhapuñchanādikiccarahitassa. Adhikassāti paccuddharitvā paṭhamaṃ adhiṭṭhānassa vijahitattā atirekassa. Assāti ticīvarassa. Adhiṭṭhānaṃ tu yujjatīti dasāhaṃ anatikkamitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhānaṃ pana yujjati.

    ੫੯੪. ਨਿਧਾਨਸ੍ਸ ਮੁਖਂ ਉਪਾਯੋਤਿ ਨਿਧਾਨਮੁਖਂ, ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਾਦਿਤਂਤਂਚੀવਰਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚੀવਰਂ ਯਥਾ ਠਪਿਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਤਥਾ ਨਿਧਾਨਸ੍ਸ ਉਪਾਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਤਿਸ੍ਸਭਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਨੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਆਣਤ੍ਤਿਯਾ વਿਸੁਕਮ੍ਮੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਲਿਖਿਤਤ੍ਤਾ ਤਂਨਾਮਕਾਯਂ વਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ, ‘‘ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦਿਸੂ’’ਤਿਪਿ ਲਿਖਨ੍ਤਿ।

    594. Nidhānassa mukhaṃ upāyoti nidhānamukhaṃ, antaravāsakāditaṃtaṃcīvaranāmena adhiṭṭhānato atirekaṃ yaṃ kiñci cīvaraṃ yathā ṭhapitaṃ āpattiṃ na karoti, tathā nidhānassa upāyoti attho. Etaṃ parikkhāracoḷādhiṭṭhānaṃ. Mahāpaccariyanti brāhmaṇatissabhaye bhikkhusaṅghaṃ jambudīpaṃ netuṃ sakkassa devānamindassa āṇattiyā visukammena nimmitamahāpaccariyaṃ nisīditvā likhitattā taṃnāmakāyaṃ vinayaṭṭhakathāyaṃ, ‘‘mahāpaccariyādisū’’tipi likhanti.

    ੫੯੫. ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવਿਧਾਨਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਕਤਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਨਿਦਾਨੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ‘‘ਚੀવਰਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿ ਨਿਦਾਨੇ ‘‘ਤਿਚੀવਰਂ ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਂ વਿਜ੍ਜਤਿ, ਇਦਮਤਿਰੇਕਚੀવਰਂ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚਿਤવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ । ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਾਧਿਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ, ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਹੋਤਿ ਤਿਚੀવਰਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਹੋਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨੇਹਿਪਿ ਥવਿਕਾਹਿਪਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੫੭) ਏਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਏવਂ વਿਪ੍ਪવਾਸਸੁਖਤ੍ਥਂ ਨਾਮੇਨਾਧਿਟ੍ਠਿਤਤਿਚੀવਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼ਨਾਮੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਾਧਨੇਨ ਤਦੇਕਸਾਧਨਤ੍ਤਾ ਏવ ਏਕਮ੍ਪਿ ਚੀવਰਂ વਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਏવਞ੍ਚ ਸਤਿ ਯੋ ਤਿਚੀવਰੇ ਏਕੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਸਿਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਿਚੀવਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ વਿਪ੍ਪવਾਸਸੁਖਤ੍ਥਂ વਿਕਪ੍ਪਨਾਯ ਓਕਾਸੋ ਦਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯)।

    595. Parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhānavidhānassa vuttappamāṇaṃ katamanti āha ‘‘cīvara’’ntiādi. ‘‘Nidāne uppattito’’ti padacchedo. ‘‘Cīvaraṃ paripuṇṇa’’nti nidāne ‘‘ticīvaraṃ sampuṇṇaṃ vijjati, idamatirekacīvaraṃ kiṃ kātabba’’nti bhikkhūhi bhagavato ārocitavatthumhi . Uppattitoti parikkhāracoḷādhiṭṭhānassa uppannattā, anuññātattāti attho. ‘‘Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ paripuṇṇaṃ hoti ticīvaraṃ, attho ca hoti parissāvanehipi thavikāhipi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi bhikkhave parikkhāracoḷaka’’nti (mahāva. 357) ettha pāḷiyaṃ evaṃ vippavāsasukhatthaṃ nāmenādhiṭṭhitaticīvaraṃ adhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā parikkhāracoḷanāmena adhiṭṭhātuṃ vaṭṭatīti sādhanena tadekasādhanattā eva ekampi cīvaraṃ vikappetuṃ vaṭṭatīti vuttameva hoti. Tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘evañca sati yo ticīvare ekena cīvarena vippavasitukāmo hoti, tassa ticīvarādhiṭṭhānaṃ paccuddharitvā vippavāsasukhatthaṃ vikappanāya okāso dinno hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469).

    ੫੯੬-੮. ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਕੁਸવਾਕਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਕੁਸਨ੍ਤਿ ਦਬ੍ਬਤਿਣਂ। વਾਕਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਨਂ વਾਕਂ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਫਲਕਂ ਗਹਿਤਂ, ਚੀਰ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੀવਰਪਰਿਯਾਯੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕੁਸਾਦਯੋ ਗਨ੍ਥੇਤ੍વਾ ਕਤੇ ਚੀવਰੇਯੇવ વਤ੍ਤਤਿ। ਕੇਸਜਂ ਕਮ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਕੇਸੇਹਿ વੀਤਕਮ੍ਬਲਞ੍ਚ। વਾਲਜਂ ਕਮ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਅਸ੍ਸવਾਲਚਮਰવਾਲੇਹਿ વੀਤਕਮ੍ਬਲਞ੍ਚ। ਉਲੂਕਪਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਕੋਸਿਯਸਕੁਣਪਤ੍ਤਂ। ਇਧ ਪਨ ਤਂ ਗਨ੍ਥੇਤ੍વਾ ਕਤਚੀવਰਮੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਜਿਨਕ੍ਖਿਪੇਤਿ ਅਜਿਨਦੀਪਿਚਮ੍ਮੇ। ‘‘ਧਾਰਯਤੋ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।

    596-8. Ettāvatā kappiyacīvarañca tattha kattabbañca dassetvā idāni akappiyacīvaraṃ dassetumāha ‘‘kusavākādī’’tiādi. Kusanti dabbatiṇaṃ. Vākanti rukkhādīnaṃ vākaṃ. Ādi-saddena phalakaṃ gahitaṃ, cīra-saddo cīvarapariyāyo, imasmiṃ kusādayo ganthetvā kate cīvareyeva vattati. Kesajaṃ kambalanti manussakesehi vītakambalañca. Vālajaṃ kambalanti assavālacamaravālehi vītakambalañca. Ulūkapakkhanti kosiyasakuṇapattaṃ. Idha pana taṃ ganthetvā katacīvarameva gahetabbaṃ. Ajinakkhipeti ajinadīpicamme. ‘‘Dhārayato thullaccaya’’nti paccekaṃ sambandho.

    ਕਦਲਿਦੁਸ੍ਸੇਤਿ ਕਦਲਿવਾਕਮਯવਤ੍ਥੇ। ਏਰਕਦੁਸ੍ਸੇਤਿ ਏਰਕਮਯવਤ੍ਥੇ। ਅਕ੍ਕਦੁਸ੍ਸੇਤਿ ਅਕ੍ਕਦਣ੍ਡੇ વਾ ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਤવਤ੍ਥੇ। ਪੋਤ੍ਥਕੇਤਿ ਮਕਚਿવਾਕਮਯવਤ੍ਥੇ। ਤਿਰੀਟੇ વਾਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੇ ਰੁਕ੍ਖਤਚੇ। વੇਠਨੇਤਿ ਸੀਸવੇਠਨੇ। ਕਞ੍ਚੁਕੇਤਿ ਕવਚੇ।

    Kadalidusseti kadalivākamayavatthe. Erakadusseti erakamayavatthe. Akkadusseti akkadaṇḍe vā tesaṃ suttāni vā gahetvā katavatthe. Potthaketi makacivākamayavatthe. Tirīṭe vāti evaṃnāmake rukkhatace. Veṭhaneti sīsaveṭhane. Kañcuketi kavace.

    ਸਬ੍ਬਨੀਲਕੇਤਿ ਕੇવਲਨੀਲਕੇ। ਏਸ ਨਯੋ ਮਞ੍ਜੇਟ੍ਠਾਦੀਸੁ। ਮਹਾਨਾਮਰਤ੍ਤੇਤਿ ਤਨੁਪਦੁਮਦਲવਣ੍ਣਰਤ੍ਤੇ। ਮਹਾਰਙ੍ਗਰਤ੍ਤੇਤਿ ਸਤਪਦਿવਣ੍ਣਰਤ੍ਤੇ।

    Sabbanīlaketi kevalanīlake. Esa nayo mañjeṭṭhādīsu. Mahānāmaratteti tanupadumadalavaṇṇaratte. Mahāraṅgaratteti satapadivaṇṇaratte.

    ੫੯੯. ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਦਸਕੇਤਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਦਸਾ ਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੀવਰੇ। ਏਸ ਨਯੋ ਦੀਘਦਸੇਪਿ। ਫਲਦਸੇਤਿ ਫਲਸਦਿਸਗਨ੍ਥਿਤਾ ਦਸਾ ਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਿਂ। ਪੁਪ੍ਫਦਸੇਤਿ ਕਣ੍ਣਿਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ વਿਕਾਸੇਤ੍વਾ ਕਤਾ ਦਸਾ ਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੀવਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਸ੍ਸਾਤਿ ਨਗ੍ਗਂ ਕਤ੍વਾ ਚੋਰੇਹਿ વਿਲੁਤ੍ਤਚੀવਰਸ੍ਸ । ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕੁਸવਾਕਾਦੀਸੁ, ਸਬ੍ਬਨੀਲਾਦੀਸੁ ਚ। ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਤ੍ਥਿ ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਂ ਨਤ੍ਥਿ। ‘‘ਨਗ੍ਗੇਨ ਏਤੇਸੁ ਅਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰੇਸੁ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਲਦ੍ਧਂ, ਤੇਨ ਹਿਰਿਕੋਪਿਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰੇ ਲਦ੍ਧੇ ਤਂ ਅਧਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਇਦਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਚੀવਰਂ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਬ੍ਬਨੀਲਕਾਦਿવਤ੍ਥੇਸੁ ਲਦ੍ਧੇਸੁ ਕਪ੍ਪਿਯਰਜਨੇਨ ਰਜਿਤ੍વਾ, ਤਂ વਣ੍ਣਂ ਨਾਸੇਤ੍વਾ વਾ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥਾਨਿ ਉਭਯਪਸ੍ਸੇਸੁ ਅਲ੍ਲਿਯਾਪੇਤ੍વਾ, ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ વਾ ਨਿવਾਸੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    599.Acchinnadasaketi acchinnā dasā yassa, tasmiṃ cīvare. Esa nayo dīghadasepi. Phaladaseti phalasadisaganthitā dasā yassa, tasmiṃ. Pupphadaseti kaṇṇikaṃ bandhitvā vikāsetvā katā dasā yassa, tasmiṃ cīvareti attho. Acchinnacīvarassāti naggaṃ katvā corehi viluttacīvarassa . Etthāti kusavākādīsu, sabbanīlādīsu ca. Kiñcīti ekampi akappiyaṃ natthi ananulomikaṃ natthi. ‘‘Naggena etesu akappiyacīvaresu yaṃkiñci laddhaṃ, tena hirikopinaṃ paṭicchādetvā pacchā kappiyacīvare laddhe taṃ adhivāsetvā idaṃ akappiyacīvaraṃ pariccajitabbaṃ. Sabbanīlakādivatthesu laddhesu kappiyarajanena rajitvā, taṃ vaṇṇaṃ nāsetvā vā kappiyavatthāni ubhayapassesu alliyāpetvā, paṭicchādetvā vā nivāsetuṃ vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ੬੦੦. ‘‘ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਤਿ। ਇਧ ਦਾਨਂ ਦੁવਿਧਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਦਾਨਂ, ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਦਾਨਨ੍ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਇਦਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਦਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾਦਾਨਂ ਨਾਮ। ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ‘‘ਇਦਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਦਾਨਂ। ‘‘ਇਦਂ ਤ੍વਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਤੁਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ વਾ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ ਸਚੇ વਦਤਿ, ਦਾਨਗਹਣਦ੍વਯਮ੍ਪਿ ਸੁਦ੍ਧਂ। ‘‘ਇਦਂ ਤવ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਹਿ, ਤવ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੁ, ਤવ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਦਾਯਕੇਨ વੁਤ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਮਿ, ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੁ, ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਦਤਿ ਚੇ, ਦਾਨਂ, ਗਹਣਞ੍ਚ ਅਸੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਤવ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ‘‘ਸਾਧੁ ਭਨ੍ਤੇ ਮਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਗਹਣਂ ਸੁਦ੍ਧਂ। ‘‘ਇਦਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਹਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮੀ’’ਤਿ વਦਤਿ, ਪੁਨ ‘‘ਦਿਨ੍ਨਂ ਮਯਾ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਇਤਰੋਪਿ ਪੁਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਂ ਚੀવਰਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਦਸਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇਨਾਪਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਤੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਮਿਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વੁਤ੍ਤਂ।

    600.‘‘Antodasāha’’nti idaṃ ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādīhi sabbapadehipi yojetabbaṃ. Vissajjetīti aññassa deti. Idha dānaṃ duvidhaṃ sammukhādānaṃ, parammukhādānanti. Paṭiggāhakaṃ disvā ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’ti dānaṃ sammukhādānaṃ nāma. Parammukhā ‘‘idaṃ itthannāmassa dammī’’ti dinnaṃ parammukhādānaṃ. ‘‘Idaṃ tvaṃ gaṇhāhī’’ti vā ‘‘tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vā vutte ‘‘mayhaṃ gaṇhāmī’’ti sace vadati, dānagahaṇadvayampi suddhaṃ. ‘‘Idaṃ tava santakaṃ karohi, tava santakaṃ hotu, tava santakaṃ hotī’’ti dāyakena vutte gaṇhantopi ‘‘mama santakaṃ karomi, mama santakaṃ hotu, mama santakaṃ hotī’’ti vadati ce, dānaṃ, gahaṇañca asuddhaṃ hoti. ‘‘Tava santakaṃ karohī’’ti vutte pana ‘‘sādhu bhante mayhaṃ gaṇhāmī’’ti vatvā gaṇhāti, gahaṇaṃ suddhaṃ. ‘‘Idaṃ tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte ‘‘ahaṃ na gaṇhāmī’’ti vadati, puna ‘‘dinnaṃ mayā, tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte itaropi puna paṭikkhipati, taṃ cīvaraṃ kassaci asantakattā dasāhātikkamenāpi nissaggiyaṃ na hotīti pacchā tesu dvīsu yo icchati, tena adhiṭṭhāya paribhuñjitabbanti sabbamidaṃ aṭṭhakathāya (pārā. aṭṭha. 2.469 atthato samānaṃ) vuttaṃ.

    ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇ વੇਮਤਿਕੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਮਤਿਂ ਪਠਮਂ ਆવਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਸਚੇ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਏવਂ ਕਤੇ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾવਾਦਦੋਸੋ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਨ ਹਿ ਏવਂ ਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯)। ‘‘ਕੇਚਿ ‘ਤਥਾ વੇਮਤਿਕਚੀવਰਂ ਅਞ੍ਞੇਨ વਿਸ੍ਸਾਸੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਦਾਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯ ਥੋਕਂ વਿਸਦਿਸਂ) ਤਤ੍ਥੇવ વੁਤ੍ਤਂ।

    Adhiṭṭhitacīvare adhiṭṭhāne vematikena attano vimatiṃ paṭhamaṃ āvi katvā ‘‘sace anadhiṭṭhitaṃ, evaṃ kate kappiyaṃ hotī’’ti cintetvā nissajjetvā vinayakammaṃ karontassa musāvādadoso nāpajjati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘na hi evaṃ jānāpetvā vinayakammaṃ karontassa musāvādo hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). ‘‘Keci ‘tathā vematikacīvaraṃ aññena vissāsena gahetvā puna dātabba’nti vadanti, taṃ na sundara’’nti (pārā. aṭṭha. 2.469 thokaṃ visadisaṃ) tattheva vuttaṃ.

    વਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚੋਰਾਦੀਹਿ વਿਨਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਨਸ੍ਸਤਿ, ਡਯ੍ਹਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਾਨਿਪਿ વਿਨਾਸਪ੍ਪਕਾਰਤ੍ਤਾ ‘‘વਿਨਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਨਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਚੋਰਾਦੀਹਿ ਹਟਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ‘‘વਿਨਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਨ੍ਦੂਰਖਾਯਿਤਾਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਡਯ੍ਹਤੀ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਦਡ੍ਢਂ ਸਨ੍ਧਾਯ। વਿਸ੍ਸਾਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠੋ ਚ ਸਮ੍ਭਤ੍ਤੋ ਚ ਆਲਪਿਤੋ ਚ ਜੀવਤਿ ਚ ਗਹਿਤੇ ਚਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤੀਤਿ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਿਸ੍ਸਾਸੇਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਗਹਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਦਸਾਹਂ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੪੬੯) ਨਯੇਨ વੁਤ੍ਤਾ।

    Vinassatīti corādīhi vinassati. ‘‘Nassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhantī’’ti imānipi vināsappakārattā ‘‘vinassatī’’ti imināva saṅgayhanti. Tattha ‘‘nassatī’’ti idaṃ corādīhi haṭaṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘vinassatī’’ti idaṃ undūrakhāyitādiṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘ḍayhatī’’ti agginā daḍḍhaṃ sandhāya. Vissāseti ettha sandiṭṭho ca sambhatto ca ālapito ca jīvati ca gahite cattamano hotīti pañcaṅgasamannāgatena attani vissāsena aññena gahiteti attho. Pakāsitāti ‘‘anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭhetī’’tiādinā (pārā. 469) nayena vuttā.

    ੬੦੧. ਇਦਂ ਪਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮੇਨ ਕਥਿਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਂ ਕਥਿਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਕਾਯવਾਚਤੋ ਚ ਕਾਯવਾਚਾਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ। ਅਤਿਰੇਕਚੀવਰਭਾવਸ੍ਸ ਜਾਨਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਜਾਨਨਚਿਤ੍ਤੇ ਅਸਤਿਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਭવਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤਂ। ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਤੋ, ਅવਿਕਪ੍ਪਨਤੋ ਚ ਅਕ੍ਰਿਯਂ। ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ વਾ ਚੇਤਿਯਾਦਿਂ વਨ੍ਦਨ੍ਤੋ વਾ ਏਕਾਦਸਮਂ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਕਲਹਾਦਿਪਸੁਤੋ વਾ વੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ વਾ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਖੀਣਾਸવੋ ਪਨ ਅਸਤਿਯਾ વਾ ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ વਾ ਤਥਾ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ। વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਾਦਿਮਨੁਯੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋਮਨਸ੍ਸਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਸੁਖવੇਦਨਾ, ਉਪੇਕ੍ਖਾਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਉਪੇਕ੍ਖਾવੇਦਨਾ, ਕਲਹਾਦਿਪਸੁਤਸ੍ਸ ਦੋਮਨਸ੍ਸਚਿਤ੍ਤਸਮਙ੍ਗਿਨੋ ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ਤਿવੇਦਨਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਉਪਰਿਪਿ ਏવਰੂਪੇ ਠਾਨੇ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ।

    601. Idaṃ pana samuṭṭhānaṃ nāmena kathinasamuṭṭhānaṃ nāmāti attho. Idaṃ kathinasamuṭṭhānaṃ nāma kāyavācato ca kāyavācācittato ca samuṭṭhāti. Atirekacīvarabhāvassa jānanacittena paṇṇattijānanacitte asatipi āpattisambhavato acittaṃ. Anadhiṭṭhānato, avikappanato ca akriyaṃ. Kammaṭṭhānamanuyuñjanto vā cetiyādiṃ vandanto vā ekādasamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpeti, kusalacitto āpajjati, kalahādipasuto vā vītikkamaṃ jānanto vā uṭṭhāpeti, akusalacitto āpajjati, khīṇāsavo pana asatiyā vā paṇṇattiṃ ajānanto vā tathā karonto abyākatacitto āpajjatīti ticittaṃ. Vuttanayena kammaṭṭhānādimanuyuñjantassa somanassacittasamaṅgino sukhavedanā, upekkhācittasamaṅgino upekkhāvedanā, kalahādipasutassa domanassacittasamaṅgino dukkhavedanā hotīti tivedanaṃ. Esa nayo uparipi evarūpe ṭhāne yojetabbo.

    ਪਠਮਕਥਿਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Paṭhamakathinakathāvaṇṇanā.

    ੬੦੨. ਗਾਮਾਦੀਸੁ ਪਦੇਸੇਸੁ ਤਿਪਞ੍ਚਸੂਤਿ ਤਿਚੀવਰਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ વਿਪ੍ਪવਾਸੇਨ ਦੋਸਂ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਗਾਮੋ ਏਕੂਪਚਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੭) ਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਗਾਮਨਿવੇਸਨਉਦੋਸਿਤਅਟ੍ਟਮਾਲ਼ਪਾਸਾਦਹਮ੍ਮਿਯਨਾવਾਸਤ੍ਥਖੇਤ੍ਤਧਞ੍ਞਕਰ- ਣਆਰਾਮવਿਹਾਰਰੁਕ੍ਖਮੂਲਅਜ੍ਝੋਕਾਸਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਪਨ੍ਨਰਸਸੁ ਚੀવਰਨਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਗਾਮੋ ਨਾਮ ਏਕਕੁਟਿਕਾਦਿਗਾਮੋ।

    602.Gāmādīsupadesesu tipañcasūti ticīvarāni nikkhipitvā vippavāsena dosaṃ, uppajjanaṭṭhānañca dassetuṃ ‘‘gāmo ekūpacāro’’tiādinā (pārā. 477) nayena pāḷiyaṃ vuttagāmanivesanaudositaaṭṭamāḷapāsādahammiyanāvāsatthakhettadhaññakara- ṇaārāmavihārarukkhamūlaajjhokāsasaṅkhātesu pannarasasu cīvaranikkhepaṭṭhānesūti vuttaṃ hoti. Ettha gāmo nāma ekakuṭikādigāmo.

    ਨਿવੇਸਨਂ ਨਾਮ ਗਾਮਤੋ ਬਹਿ ਚਤੁਸਾਲਾਦਿਕੋ ਗੇਹੋ। ਤੇਨਾਹ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ‘‘ਗਾਮਨਿવੇਸਨਾਨਂ વਿਸੇਸਂ વਦਨ੍ਤਾ ‘ਪੁਨ ਏਕਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿવੇਸਿਤਾ ਬਹੁਗੇਹਾ ਨਿવੇਸਨਂ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਨਿવੇਸਨਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ‘ਗਾਮਤੋ ਬਹੀ’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥੇવ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿવੇਸਨਾਦਿਕਂ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਗਾਮੇ વੁਤ੍ਤਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸੇવ ਲਬ੍ਭਨਤੋ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਤੋ ਬਹੀ’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ।

    Nivesanaṃ nāma gāmato bahi catusālādiko geho. Tenāha gaṇṭhipade ‘‘gāmanivesanānaṃ visesaṃ vadantā ‘puna ekaparicchedaṃ katvā nivesitā bahugehā nivesanaṃ nāma hontī’ti vadanti, tasmā idaṃ nivesanādi sabbaṃ ‘gāmato bahī’ti gahetabba’’nti. Idañca tattheva vuttaṃ ‘‘nivesanādikaṃ antogāme ce hoti, gāme vuttaparihārasseva labbhanato antogāmato bahī’ti gahetabba’’nti.

    ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਉਦੋਸਿਤੋਤਿ ਯਾਨਾਦੀਨਂ ਭਣ੍ਡਾਨਂ ਸਾਲਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੮੨-੪੮੭) વੁਤ੍ਤਸਰੂਪਂ ਉਦੋਸਿਤਂ ਨਾਮ। ‘‘ਅਟ੍ਟੋਤਿ ਪਟਿਰਾਜਾਦਿਪਟਿਬਾਹਨਤ੍ਥਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਕਤੋ ਬਹਲਭਿਤ੍ਤਿਕੋ ਚਤੁਪਞ੍ਚਭੂਮਿਕੋ ਪਤਿਸ੍ਸਯવਿਸੇਸੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੮੨-੪੮੭) વੁਤ੍ਤਸਰੂਪੋ ਅਟ੍ਟੋ ਨਾਮ। ‘‘ਮਾਲ਼ੋਤਿ ਏਕਕੂਟਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਚਤੁਰਸ੍ਸਪਾਸਾਦੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੪੮੨-੪੮੭) વੁਤ੍ਤੋ ਏਕਕਣ੍ਣਿਕਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਚਤੁਰਸ੍ਸਗੇਹੋ ਮਾਲ਼ੋ ਨਾਮ। ਪਾਸਾਦੋਤਿ ਦੀਘਪਾਸਾਦੋ। ਹਮ੍ਮਿਯਨ੍ਤਿ ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਪਾਸਾਦੋ। ਨਾવਾਤਿ ਯਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਜਙ੍ਘਸਤ੍ਥਸਕਟਸਤ੍ਥવਸੇਨ ਦੁવਿਧੋ ਜਨਸਮੂਹੋ, ਸੋ ਚ ਨਿવਿਟ੍ਠਾਨਿવਿਟ੍ਠવਸੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦੁવਿਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਨਿવਿਟ੍ਠੇ વਤਿਆਦਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਪਿ ਹੋਤੇવ।

    Aṭṭhakathāyaṃ ‘‘udositoti yānādīnaṃ bhaṇḍānaṃ sālā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.482-487) vuttasarūpaṃ udositaṃ nāma. ‘‘Aṭṭoti paṭirājādipaṭibāhanatthaṃ iṭṭhakāhi kato bahalabhittiko catupañcabhūmiko patissayaviseso’’ti (pārā. aṭṭha. 2.482-487) vuttasarūpo aṭṭo nāma. ‘‘Māḷoti ekakūṭasaṅgahito caturassapāsādo’’ti (pārā. aṭṭha. 482-487) vutto ekakaṇṇikasaṅgahito caturassageho māḷo nāma. Pāsādoti dīghapāsādo. Hammiyanti muṇḍacchadanapāsādo. Nāvāti yānappatti. Satthanti jaṅghasatthasakaṭasatthavasena duvidho janasamūho, so ca niviṭṭhāniviṭṭhavasena paccekaṃ duvidho. Tattha niviṭṭhe vatiādiparikkhepopi hoteva.

    ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯવਖੇਤ੍ਤਾਦਿਖੇਤ੍ਤਂ। ਧਞ੍ਞਕਰਣਂ ਖਲਂ। ਆਰਾਮੋ ਪੁਪ੍ਫਾਰਾਮੋ, ਫਲਾਰਾਮੋ ਚ। વਿਹਾਰੋਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ‘‘ਰੁਕ੍ਖੋ ਨਾਮ ਯਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕੇ ਕਾਲੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਛਾਯਾ ਫਰਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੯੪) વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਪਰਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਰੁਕ੍ਖੋ। ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ, ਸੋ વਿਞ੍ਚਾਟવਿਆਦਿਅਗਾਮਕਾਰਞ੍ਞੇ ਚ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾਨਂ ਅਗਮਨਪਥੇ ਸਮੁਦ੍ਦਦੀਪੇ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਾਨਂ ਅਗਮਨਪਥੋ ਨਾਮ ਉਦਕਪਿਟ੍ਠਿਯਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤਦਹੇવ ਗੇਹਂ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਾਯ ਦੂਰੋ ਸਮੁਦ੍ਦਪ੍ਪਦੇਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ।

    Khettanti yavakhettādikhettaṃ. Dhaññakaraṇaṃ khalaṃ. Ārāmo pupphārāmo, phalārāmo ca. Vihāroti ekampi senāsanaṃ vuccati. ‘‘Rukkho nāma yaṃ majjhantike kāle samantā chāyā pharatī’’ti (pārā. 494) vuttappamāṇaparicchanno rukkho. Ajjhokāso nāma sattabbhantaro, so viñcāṭaviādiagāmakāraññe ca macchabandhānaṃ agamanapathe samuddadīpe ca labbhati. Macchabandhānaṃ agamanapatho nāma udakapiṭṭhiyā gantvā puna tadaheva gehaṃ āgantuṃ asakkuṇeyyatāya dūro samuddappadeso vuccati.

    ਅਯਂ ਗਾਮਾਦਿਕੋ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਏਕੂਪਚਾਰੋ, ਨਾਨੂਪਚਾਰੋਤਿ ਦੁવਿਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸਂ વਿਨਾ ਗਾਮਾਦਿਕੋ ਤਂਤਂਰਾਜਾਦਿਸਾਮਿਕਕੁਲਾਨਂ ਏਕਤ੍ਥਨਾਨਤ੍ਥવਸੇਨ ਏਕਕੁਲਸਨ੍ਤਕੋ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਏਕੂਪਚਾਰੋ। ਨਾਨਾਕੁਲਸਨ੍ਤਕੋ ਚੇ, ਨਾਨੂਪਚਾਰੋ ਹੋਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਗਾਮੋ ਏਕੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੮)। ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ વਾ ਭੋਜਕਸ੍ਸ વਾ ਗਾਮੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋਤਿ ਨਾਨਾਰਾਜੂਨਂ વਾ ਭੋਜਕਾਨਂ વਾ ਗਾਮੋ વੇਸਾਲੀਕੁਸਿਨਾਰਾਦਿਸਦਿਸੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੭੯) ਚ।

    Ayaṃ gāmādiko paccekaṃ ekūpacāro, nānūpacāroti duvidho. Tattha ajjhokāsaṃ vinā gāmādiko taṃtaṃrājādisāmikakulānaṃ ekatthanānatthavasena ekakulasantako ce hoti, ekūpacāro. Nānākulasantako ce, nānūpacāro hoti. Vuttañhetaṃ ‘‘gāmo ekūpacāro nāma ekakulassa gāmo hotī’’tiādi (pārā. 478). Aṭṭhakathāyampi vuttaṃ ‘‘ekakulassa gāmoti ekassa rañño vā bhojakassa vā gāmo’’ti ca ‘‘nānākulassa gāmoti nānārājūnaṃ vā bhojakānaṃ vā gāmo vesālīkusinārādisadiso’’ti (pārā. aṭṭha. 2.479) ca.

    ਏਕਕੁਲੇਨ ਕਾਰਾਪਿਤੋ વਿਹਾਰੋ ਏਕੂਪਚਾਰੋ, ਨਾਨਾਕੁਲੇਹਿ ਕਾਰਾਪਿਤੋ ਨਾਨੂਪਚਾਰੋ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ‘‘વਿਹਾਰੇ ਏਕਕੁਲਨਾਨਾਕੁਲવੋਹਾਰੋ ਕਾਰਾਪਕਾਨਂ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਪਨ ਉਪਚਾਰਭੇਦੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਚੇਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੋ ਏਕੂਪਚਾਰੋ ਨਾਮ ਅਗਾਮਕੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਸਮਨ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾ ਏਕੂਪਚਾਰੋ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਨਾਨੂਪਚਾਰੋ’’ਤਿ। ਇਧ ਏਕਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਰਤਨਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਏਕਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਅਟ੍ਠવੀਸਤਿਹਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੮੯)। ਏવਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ વੁਤ੍ਤਸਰੂਪਪ੍ਪਭੇਦਾਨਿ ਪਨ੍ਨਰਸ ਠਾਨਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਗਾਮਾਦੀਸੁ ਪਦੇਸੇਸੁ ਤਿਪਞ੍ਚਸੂ’’ਤਿ। ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ, વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨ ਪਾਲ਼ਿਅਟ੍ਠਕਥਾવਣ੍ਣਨਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    Ekakulena kārāpito vihāro ekūpacāro, nānākulehi kārāpito nānūpacāro hoti. Yathāha gaṇṭhipade ‘‘vihāre ekakulanānākulavohāro kārāpakānaṃ vasena vutto’’ti. Ajjhokāse pana upacārabhedo abbhantaravasena veditabbo. Vuttañcetaṃ pāḷiyaṃ ‘‘ajjhokāso ekūpacāro nāma agāmake araññe samantā sattabbhantarā ekūpacāro. Tato paraṃ nānūpacāro’’ti. Idha ekaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsatiratanaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ekaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsatihattha’’nti (pārā. aṭṭha. 2.489). Evaṃ saṅkhepato vuttasarūpappabhedāni pannarasa ṭhānāni dassetumāha ‘‘gāmādīsu padesesu tipañcasū’’ti. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana pāḷiaṭṭhakathāvaṇṇanato veditabbo.

    ‘‘ਤਿਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ વਾ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇਨ વਾ। ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੬, ੪੭੮) વਚਨਤੋ ਏਤ੍ਥ ਤਿਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਮਞ੍ਞਤਰਮੇવ ਚੀવਰਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਏਕਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વਿਪ੍ਪવਾਸਕਿਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਿਂ ਪਨ ਦਿਰਤ੍ਤਾਦਿਕਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    ‘‘Ticīvarena vippavāseyyāti saṅghāṭiyā vā uttarāsaṅgena vā antaravāsakena vā. Antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā’’ti (pārā. 476, 478) vacanato ettha ticīvaranti tiṇṇaṃ cīvarānamaññatarameva cīvaraṃ vattabbaṃ. Ekarattanti vippavāsakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Api-saddena kiṃ pana dirattādikanti dasseti.

    ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ વਿਨਾਤਿ ਤਿਚੀવਰਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥੇਨ ਗਿਲਾਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਙ੍ਘਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਗਿਲਾਨੋ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਤਿਚੀવਰਂ ਆਦਾਯ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਂ, ਸੋਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਂ ਤਿਚੀવਰੇਨ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਯਾਚਾਮੀ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਯਾਚਿਤੇਨ ਸਙ੍ਘੇਨ ਤਸ੍ਸ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿਂ વਿਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਥਾ ਲਦ੍ਧਸਮ੍ਮੁਤਿਕਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਗੇਲਞ੍ਞੇ ਅવੂਪਸਨ੍ਤੇ વਾ વੂਪਸਨ੍ਤੇਪਿ ਚੀવਰਨਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਨਕਾਲੇ વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਰੋਗੇ ਅવੂਪਸਨ੍ਤੇ ਤਾਯਯੇવ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਨ ਦੋਸੋ।

    Saṅghasammutiyā vināti ticīvaraṃ pariharituṃ asamatthena gilānena bhikkhunā saṅghaṃ vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggayha ‘‘ahaṃ bhante gilāno, na sakkomi ticīvaraṃ ādāya pakkamituṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ ticīvarena avippavāsasammutiṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ yācitena saṅghena tassa ñattidutiyāya kammavācāya dinnaṃ avippavāsasammutiṃ vināti vuttaṃ hoti. Tathā laddhasammutikassa gilānassa bhikkhuno tasmiṃ gelaññe avūpasante vā vūpasantepi cīvaranikkhepaṭṭhānaṃ āgamanakāle vā uppanne aññepi roge avūpasante tāyayeva sammutiyā na doso.

    ੬੦੩. ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਅਲਦ੍ਧਸਮ੍ਮੁਤਿਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ। ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ। વਿਪ੍ਪવਤ੍ਥੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વਿਨਾ વਸਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਿਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ‘‘ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚ, ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ વਤ੍ਥਬ੍ਬਂ। ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ વਤ੍ਥਬ੍ਬਂ, ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ વਾ ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬਂ। ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਗਾਮੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਚ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ વਤ੍ਥਬ੍ਬਂ ਸਭਾਯੇ વਾ ਦ੍વਾਰਮੂਲੇ વਾ, ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ વਾ ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੮) ਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਾ વੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਬਹਿ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    603.Bhikkhunoti aladdhasammutikassa bhikkhuno. Tena cīvarena. Vippavatthuṃ na vaṭṭatīti vinā vasituṃ na vaṭṭati. Kiṃ vuttaṃ hoti? ‘‘Ekakulassa gāmo hoti parikkhitto ca, antogāme cīvaraṃ nikkhipitvā antogāme vatthabbaṃ. Aparikkhitto hoti, yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ ghare vatthabbaṃ, hatthapāsā vā na vijahitabbaṃ. Nānākulassa gāmo hoti parikkhitto ca, yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ ghare vatthabbaṃ sabhāye vā dvāramūle vā, hatthapāsā vā na vijahitabba’’ntiādinā (pārā. 478) nayena pāḷiyā vuttaṭṭhānato bahi aruṇaṃ uṭṭhāpetuṃ na vaṭṭatīti vuttaṃ hoti.

    ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਾਠੇ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਾਕਾਰੇਨ વਾ વਤਿਯਾ વਾ ਪਰਿਖਾਯ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਤਿਯਰਤਨਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਂ ਘਰਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਾ ਪਦੇਸਾ ਉਦ੍ਧਂ ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੭੭-੪੭੮)।

    Imasmiṃ pāṭhe ‘‘parikkhitto’’ti idaṃ pākārena vā vatiyā vā parikhāya vā parikkhittaṃ sandhāya vuttaṃ. Hatthapāsā vāti ettha hatthapāsā nāma aḍḍhatiyaratanaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘taṃ gharaṃ samantato hatthapāsā na vijahitabbaṃ, aḍḍhateyyaratanappamāṇā padesā uddhaṃ na vijahitabbanti vuttaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.477-478).

    વਿਪ੍ਪવਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋ ਦੋਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮੇ’’ਤਿ। ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਹਿ ਬਹਿ ਚੀવਰੇਨ વਿਨਾ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਤਂਹੇਤੁਕਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤਿਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨੇવ વਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞੁਨਾ’’ਤਿ।

    Vippavasantassa ko dosoti āha ‘‘hoti…pe… aruṇuggame’’ti. Anuññātaṭṭhānato hi bahi cīvarena vinā aruṇaṃ uṭṭhāpentassa taṃ cīvaraṃ nissajjitabbaṃ hoti, taṃhetukā pācittiyāpattipi hotīti attho. Teneva vakkhati ‘‘nissajjitvā…pe… viññunā’’ti.

    ੬੦੪. ਨ੍ਹਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇવਾਤਿ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸਤੋ ਦੂਰੇ ਨਹਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ, ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ।

    604.Nhāyantassevāti cīvarassa hatthapāsato dūre nahāyantasseva, anādare sāmivacanaṃ.

    ੬੦੬. ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વਿਲੁਤ੍ਤਂ ਚੀવਰਂ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਸ੍ਸ ਠਾਨਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ।

    606. Acchinnaṃ viluttaṃ cīvaraṃ yassa so acchinnacīvaro, bhikkhu, tassa ṭhānaṃ acchinnacīvaraṭṭhānaṃ, tasmiṃ.

    ੬੦੭. ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਗਹੇਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਇਤਰਾਨੀ’’ਤਿ ਚ ਸੇਸੋ। ਇਦਞ੍ਚ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ, ਆਸਨ੍ਨੇ ਮਗ੍ਗੇ ਚ ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਬਾਧੇ ਅਸਤਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਂ। ਇਤਰਤ੍ਥ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ, ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਚ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਂਸੇ ਕਤ੍વਾવ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ। વਿਹਾਰੇ ਸਭਾਗੇਸੁ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨੇਸੁ ਆਸਨਸਾਲਮ੍ਪਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਭਾਗਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੯੫ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਚੀવਰਂ ਰਤ੍ਤਿવਿਪ੍ਪવੁਤ੍ਥਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ, ਇਮਾਹਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘੇ વਾ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਚੀવਰਂ…ਪੇ॰… ਅਹਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ વਾ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ ਆવੁਸੋ…ਪੇ॰… ਇਮਾਹਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ વਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। વਿਞ੍ਞੁਨਾਤਿ ਏવਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਾਦਿਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰવਿਧਿਜਾਨਨਕੇਨ ਞਾਣવਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    607.Nivāsetvāti ettha ‘‘antaravāsaka’’nti ca gahetvāti ettha ‘‘itarānī’’ti ca seso. Idañca gantabbaṭṭhāne, āsanne magge ca manussasambādhe asati kattabbadassanaṃ. Itarattha nivāsetvā, pārupitvā ca saṅghāṭiṃ aṃse katvāva gantabbaṃ hoti. Vihāre sabhāgesu alabbhamānesu āsanasālampi gantvā sabhāgassa santike vinayakammaṃ kattabbanti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.495 atthato samānaṃ) vuttaṃ. ‘‘Nissajjitvā’’ti iminā ‘‘idaṃ me bhante cīvaraṃ rattivippavutthaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti saṅghe vā ‘‘idaṃ me bhante cīvaraṃ…pe… ahaṃ āyasmantānaṃ nissajjāmī’’ti tiṇṇaṃ, dvinnaṃ vā santike vā ‘‘idaṃ me āvuso…pe… imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti ekassa santike vā vatvā nissajjitvāti vuttaṃ hoti. Viññunāti evaṃ nissaggiyavatthunissajjanādinānappakāravidhijānanakena ñāṇavatāti attho.

    ੬੦੮. ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਚੀવਰਂ।

    608.Taṃ nissaggiyacīvaraṃ.

    ੬੦੯. ‘‘ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ, ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੀવਰਂ ਦਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਮਂ વਿਧਿਂ ਜਾਨਨਤਾਯ ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਯਥਾવਿਧਿਂ ਕਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਪਟਿਬਲੇਨ ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੩੯) ਆਗਤਨਯੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੀવਰਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾ ਸਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਸੁਣਾਤੁ ਮੇ ਭਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘੋ, ਇਦਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ, ਯਦਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਸਙ੍ਘੋ ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਸਚੇ ਤਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਮੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਇਦਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ, ਯਦਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾਨਂ ਪਤ੍ਤਕਲ੍ਲਂ, ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਾ ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਦੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ, ਸਚੇ ਏਕਕੋ ਹੋਤਿ, ‘‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੀવਰਂ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋਯੇવ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਸਞ੍ਞਾਯ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    609.‘‘Adentassa ca nissaṭṭhaṃ dukkaṭa’’nti iminā ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhacīvaraṃ dātabba’’nti vuttattā imaṃ vidhiṃ jānanatāya byattena yathāvidhiṃ kātuṃ samatthatāya paṭibalena khandhake (cūḷava. 239) āgatanayena āpattiṃ paṭiggahetvā nissaṭṭhacīvaraṃ hatthena gahetvā nisīdāpetvā sace saṅgho hoti, ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti, sace tayo honti, ‘‘suṇantu me āyasmantā, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ āyasmantānaṃ nissaṭṭhaṃ, yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti, sace ekako hoti, ‘‘imaṃ cīvaraṃ āyasmato dammī’’ti dātabbaṃ, nissaṭṭhacīvaraṃ ‘‘attanoyeva dinna’’nti suddhasaññāya gahetvā adentassa dukkaṭaṃ hotīti vuttaṃ hoti.

    ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਲੇਸੇਨ વਿਲੁਮ੍ਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਭਾવਂ ਪਨ ਞਤ੍વਾ ਲੇਸੇਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਭਣ੍ਡਂ ਅਗ੍ਘਾਪੇਤ੍વਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੬੯)। ਪਰਿਯਾਪੁਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੀવਰਂ ਨ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਯੋ ਨ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੦) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tassa santakabhāvaṃ ñatvā lesena vilumpantassa pana bhaṇḍagghavasena dukkaṭathullaccayapārājikāpattiyo honti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tassa santakabhāvaṃ pana ñatvā lesena acchindanto bhaṇḍaṃ agghāpetvā kāretabbo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.469). Pariyāputanti ‘‘na bhikkhave nissaṭṭhacīvaraṃ na dātabbaṃ, yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 470) pāḷiyaṃ vuttanti attho.

    ੬੧੦-੧. ਥੇਰੇ ਦਹਰੇ ਚਾਤਿ ਏਤੇਸੁ ਉਭੋਸੁਪਿ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਥੇਰੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨਿਸ੍ਸਿਤਭਾવਮਾਹ, ‘‘ਦਹਰੇ ਚਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਸ੍ਸਿਤਭਾવਂ। ਓਹੀਨੇਤਿ ਓਸਕ੍ਕਿਤੇ। ਸਚੇ ਸੋ ਥੇਰੋ ਨਿਸ੍ਸਯਾਚਰਿਯੋ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਗਰੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਹਰੇ। વਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਿਤਚੀવਰਂ। ਨ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਅਕਤ੍વਾ ਗਮਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਨੇવ ‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ।

    610-1. There dahare cāti etesu ubhosupi maggaṃ gacchantesūti yojanā. ‘‘There’’ti iminā anissitabhāvamāha, ‘‘dahare cā’’ti iminā nissitabhāvaṃ. Ohīneti osakkite. Sace so thero nissayācariyo bhaveyyāti adhippāyenāha ‘‘garu’’nti. Tasmiṃ dahare. Vatthanti tassa hatthe ṭhitacīvaraṃ. Na passambhatīti dhuranikkhepaṃ akatvā gamane saussāhattā nissayapaṭippassaddhi na hotīti adhippāyo. Teneva ‘‘muhutta’’ntiādimāha.

    ੬੧੪. ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਾਰੇ ਅਨ੍ਤੋਯੇવਾਰੁਣੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਦਹਰਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੂਰਭਾવਞ੍ਚ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਞ੍ਚ ਞਤ੍વਾ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਅਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਤ੍ਥਂ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਿਤਭਾવਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਤਿ। વਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਚੋਰਾਦੀਹਿ ਨਸ੍ਸਤਿ।

    614. Paccuddhāre antoyevāruṇeti iminā sambandho, daharabhikkhuno dūrabhāvañca aruṇuggamanañca ñatvā cīvarassa anissaggiyatthaṃ tassa hatthe ṭhitabhāvaṃ sallakkhetvā purāruṇā paccuddhareti attho. Vissajjetīti aññassa deti. Vinassatīti corādīhi nassati.

    ਦੁਤਿਯਕਥਿਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Dutiyakathinakathāvaṇṇanā.

    ੬੧੬. ਅਕਾਲਚੀવਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਕਾਲਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਏਕਾਦਸਮਾਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਸਤ੍ਤਮਾਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਕਾਲੇਪਿ ਆਦਿਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) વਚਨਤੋ ਅਨਤ੍ਥਤਕਥਿਨੇ વਿਹਾਰੇ ‘‘ਚੀવਰਮਾਸੋ’’ਤਿ ਯੋ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਅਪਰਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮੀ, ਤਾવ ਮਾਸੋ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਤੋ ਪਰੇਸੁ ਏਕਾਦਸਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨੇ વਿਹਾਰੇ ਯੋ ਚੀવਰਮਾਸੋ, ਹੇਮਨ੍ਤਾ ਚ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਮਾਸਤੋ ਬਹਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਅਕਾਲਚੀવਰਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਞ੍ਚੇਤਿ ਇਦਂ ਅਕਾਲਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ, ‘‘ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਘਤੋ વਾ ਗਣਤੋ વਾ ਞਾਤਿਤੋ વਾ ਮਿਤ੍ਤਤੋ વਾ ਪਂਸੁਕੂਲਤੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਧਨੇਨਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) વਚਨਤੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ‘‘ਇਦਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿਕਗਣਸ੍ਸ ਦੇਮ, ਇਦਂ ਆਭਿਧਮ੍ਮਿਕਗਣਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਗਣਸ੍ਸ વਾ ਦਿਨ੍ਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ વਾ ਞਾਤਿਆਦਿਤੋ વਾ ਸੁਸਾਨਾਦਿਪਂਸੁਕੂਲਖੇਤ੍ਤਤੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕੇਨ ਸੁਤ੍ਤਕਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਤੋ વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    616.Akālacīvaranti ‘‘akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppannaṃ, kālepi ādissa dinna’’nti (pārā. 500) vacanato anatthatakathine vihāre ‘‘cīvaramāso’’ti yo pubbakattikakāḷapakkhapāṭipadato paṭṭhāya yāva aparakattikapuṇṇamī, tāva māso vuccati, tato paresu ekādasasu māsesu uppannañca atthatakathine vihāre yo cīvaramāso, hemantā ca cattāro māsāti pañcamāsato bahi sattasu māsesu uppannañca atthatakathine pañca māsā yathāparicchinnakāle saṅghassa ca ‘‘idaṃ akālacīvaraṃ dammī’’ti puggalassa ca ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’ti dinnañceti idaṃ akālacīvaranti attho. ‘‘Uppanna’’nti seso, ‘‘uppajjeyya saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlato vā attano vā dhanenā’’ti (pārā. 500) vacanato saṅghassa vā ‘‘idaṃ suttantikagaṇassa dema, idaṃ ābhidhammikagaṇassa demā’’tiādinā nayena gaṇassa vā dinnato attano vassaggena vā ñātiādito vā susānādipaṃsukūlakhettato vā attano santakena suttakappāsādikappiyavatthuto vā uppannacīvaranti attho.

    ਮਾਸਪਰਮਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਤਿ ਮਾਸੋ ਪਰਮਂ ਪਮਾਣਂ ਏਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਸਪਰਮਂ, ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਨ੍ਤਿ ਕਿਰਿਯਾવਿਸੇਸਨਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਮਾਸਪਰਮਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ, ਨੋ ਚਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰੀ, ਮਾਸਪਰਮਂ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ ਊਨਸ੍ਸ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) વਚਨਤੋ ਏવਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਚੇ ਪਹੋਤਿ, ਦਸਾਹਮਨਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤ੍વਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਨਪ੍ਪਹੋਤਿ, ਊਨਸ੍ਸ ਪਰਿਪੂਰਣਤ੍ਥਂ ਮਾਸਪਰਮਂ ਠਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Māsaparamaṃ nikkhipeti māso paramaṃ pamāṇaṃ etassa nikkhipanassāti māsaparamaṃ, nikkhipananti kiriyāvisesanaṃ kātabbaṃ, māsaparamaṃ nikkhipanaṃ kareyyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ, paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ, no cassa pāripūrī, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā’’ti (pārā. 500) vacanato evaṃ uppannaṃ cīvaraṃ icchantena paṭiggahetvā sace pahoti, dasāhamanatikkāmetvā kāretabbaṃ. Sace nappahoti, ūnassa paripūraṇatthaṃ māsaparamaṃ ṭhapetabbanti attho.

    ਕਦਾ ਏવਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਾਸਾਯਾ’’ਤਿ, ‘‘ਪਚ੍ਚਾਸਾ ਹੋਤਿ ਸਙ੍ਘਤੋ વਾ ਗਣਤੋ વਾ ਞਾਤਿਤੋ વਾ ਮਿਤ੍ਤਤੋ વਾ ਪਂਸੁਕੂਲਤੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਧਨੇਨਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) વੁਤ੍ਤਸਙ੍ਘਾਦਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸ੍ਸਗ੍ਗਾਦਿਤੋ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਊਨੇ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇ ਕਾਰੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚਾਸਾਯ ਸਤਿ ਏવਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਠਪੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਮਾਸਤੋ ਅਤਿਰੇਕਕਾਲਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Kadā evaṃ nikkhipitabbanti āha ‘‘sati paccāsāyā’’ti, ‘‘paccāsā hoti saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlato vā attano vā dhanenā’’ti (pārā. 500) vuttasaṅghādito attano vassaggādito labheyya, tena ‘‘imassa ūne paripuṇṇe kāressāmī’’ti paccāsāya sati evaṃ nikkhipitabbanti attho. Tato uddhaṃṭhapetuṃna vaṭṭatīti māsato atirekakālaṃ nikkhipituṃ na vaṭṭati, nissaggiyapācittiyaṃ hotīti attho.

    ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਤਦਹੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮੂਲਚੀવਰੇ ਪਚ੍ਚਾਸਾਚੀવਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਦਸਾਹਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬਂ…ਪੇ॰… વੀਸੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਮੂਲਚੀવਰੇ ਪਚ੍ਚਾਸਾਚੀવਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਦਸਾਹਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) ਕਸ੍ਮਾ ਆਹਾਤਿ? ਪਚ੍ਚਾਸਾਚੀવਰਸ੍ਸ ਦਸਦਿવਸੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਠਪੇਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਮੂਲਚੀવਰਸ੍ਸ ਤਗ੍ਗਤਿਕਤ੍ਤਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਮੂਲਚੀવਰਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਦਿવਸਤੋ ਯਾવ વੀਸਤਿਮੋ ਦਿવਸੋ, ਤਾવ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਚ੍ਚਾਸਾਚੀવਰਂ ਮੂਲਚੀવਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤਿਕਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੦)।

    Yadi evaṃ ‘‘tadahuppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ…pe… vīse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabba’’nti (pārā. 500) kasmā āhāti? Paccāsācīvarassa dasadivase atikkamma ṭhapetuṃ ayuttattā, mūlacīvarassa taggatikattā evaṃ vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘mūlacīvarassa uppannadivasato yāva vīsatimo divaso, tāva uppannaṃ paccāsācīvaraṃ mūlacīvaraṃ attano gatikaṃ karotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.500).

    ਤਤਿਯਕਥਿਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Tatiyakathinakathāvaṇṇanā.

    ੬੧੮-੯. ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਯੋ ਧੋવਾਪੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਨਾਮ ਉਭਤੋਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੦) વਚਨਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੇ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯਾਤਿ ਅਟ੍ਠવਾਚਿਕਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਨਾਮ। ਭੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਰਜਿਤਂ ਆਦਿਨ੍ਨਕਪ੍ਪਂ, ‘‘ਪਰਿਭੋਗਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੀਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਯਨਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਪੁਰਾਣਭੂਤਂ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਰਜਿਤ੍વਾ ਕਪ੍ਪਂ ਕਤ੍વਾ ਏਕવਾਰਮ੍ਪਿ ਨਿવਤ੍ਥਂ વਾ ਪਾਰੁਤਂ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਰਿਭੋਗਸੀਸੇਨ ਅਂਸੇ વਾ ਮਤ੍ਥਕੇ વਾ ਕਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਗਤੋ ਹੋਤਿ, ਉਸ੍ਸੀਸਕਂ વਾ ਕਤ੍વਾ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਏਤਮ੍ਪਿ ਪੁਰਾਣਚੀવਰਮੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੩-੫੦੫)। વਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਕਾਰਿਯੇ ਕਾਰਣੋਪਚਾਰવਸੇਨ ਚੀવਰਮੇવ ਆਹ।

    618-9. Bhikkhuniyā yo dhovāpetīti sambandho. ‘‘Bhikkhunī nāma ubhatosaṅghe upasampannā’’ti (pārā. 500) vacanato bhikkhunisaṅghe ñatticatutthāya kammavācāya, bhikkhusaṅghe ñatticatutthāya kammavācāyāti aṭṭhavācikāya upasampannā bhikkhunī nāma. Bhuttanti bhikkhunā attanā paribhuttaṃ rajitaṃ ādinnakappaṃ, ‘‘paribhogaṃ karissāmī’’ti antamaso sīsaṃ ṭhapetvā sayanamattenāpi purāṇabhūtaṃ cīvaranti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘rajitvā kappaṃ katvā ekavārampi nivatthaṃ vā pārutaṃ vā antamaso paribhogasīsena aṃse vā matthake vā katvā maggaṃ gato hoti, ussīsakaṃ vā katvā nipanno hoti, etampi purāṇacīvaramevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Vatthanti kāriye kāraṇopacāravasena cīvarameva āha.

    ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯਾਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾ ਨਾਮ ਮਾਤਿਤੋ વਾ ਪਿਤਿਤੋ વਾ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਤਸ੍ਸਾ વਾ ਮਾਤੁ વਾ ਪਿਤੁ વਾ ਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਯੁਗਾ, ਏਤ੍ਥਨ੍ਤਰੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਞਾਤਕੇਨ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਭਾવੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾ ਚਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਿਤਾਮਹੋਯੇવ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਂ। ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪੁਬ੍ਬਪੁਰਿਸਾ ਪਿਤਾਮਹਗ੍ਗਹਣੇਨੇવ ਗਹਿਤਾ। ਏવਂ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਤਾવ ਯਾ ਅਸਮ੍ਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੩-੫੦੫)। ਆਕੋਟਾਪੇਤੀਤਿ ਪਹਰਾਪੇਤਿ।

    Aññātikāyāti ‘‘aññātikā nāma mātito vā pitito vā yāva sattamā pitāmahayugā asambaddhā’’ti vacanato attano vā tassā vā mātu vā pitu vā paramparāya yāva sattamā yugā, etthantare yena kenaci ñātakena asambaddhabhāvena aññātikāyāti attho. Yathā cāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pitāmahoyeva pitāmahayugaṃ. Tato uddhaṃ sabbepi pubbapurisā pitāmahaggahaṇeneva gahitā. Evaṃ yāva sattamo puriso, tāva yā asambaddhā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Ākoṭāpetīti paharāpeti.

    ਤਤੋ ਧੋવਾਪਨਾਦਿਤੋ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਾਮੇਨ વਿਸਿਟ੍ਠਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਞ੍ਚ ਤਿਣ੍ਣਂ ਪਯੋਗਾਨਂ ਅਨ੍ਤੇ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਂ। ਤਸ੍ਸ ਨਿਯੋਗੇਨ ਧੋવਨਾਦਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਤਦਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਗਣਨਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਾવ ਨਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਤਾવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੩-੫੦੫)। ਪਠਮੇਨਾਤਿ ਤੀਣਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਯਂ ਪਠਮਂ ਕਾਰਾਪੇਤਿ, ਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੀਪਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਸਞ੍ਞੀ ਪੁਰਾਣਚੀવਰਂ ਧੋવਾਪੇਤਿ ਰਜਾਪੇਤਿ ਆਕੋਟਾਪੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੫੦੬) ਦੇਸਿਤਂ। ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦ੍વੇ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਠਮੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤਿ, ਦੁਤਿਯੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ।

    Tato dhovāpanādito. Nissaggiyāpattīti nissaggiyassa āpatti nissaggiyāpatti, nissaggiyassa cīvarassa nāmena visiṭṭhā pācittiyāpatti hotīti attho. Idañca tiṇṇaṃ payogānaṃ ante āpajjitabbāya āpattiyā dassanaṃ. Tassa niyogena dhovanādiṃ karontiyā bhikkhuniyā tadatthaṃ sabbapubbapayogagaṇanāya bhikkhuno dukkaṭaṃ hotīti gahetabbo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yāva naṃ dhovitvā ukkhipati, tāva bhikkhuniyā payoge payoge bhikkhussa dukkaṭa’’nti (pārā. aṭṭha. 2.503-505). Paṭhamenāti tīṇipi kārāpentassa yaṃ paṭhamaṃ kārāpeti, tenāti attho. Dīpitanti ‘‘aññātikāya aññātikasaññī purāṇacīvaraṃ dhovāpeti rajāpeti ākoṭāpeti, nissaggiyena āpatti dvinnaṃ dukkaṭāna’’ntiādinā (pārā. 506) desitaṃ. Iminā nayena dve kārāpentassa paṭhamena nissaggiyāpatti, dutiyena dukkaṭanti ayamattho saṅgayhati.

    ੬੨੦. ‘‘ਧੋવਨਤ੍ਥਾਯ ਦੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਭੁਤ੍ਤਂ વਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ।

    620.‘‘Dhovanatthāya detī’’ti iminā ‘‘bhuttaṃ vattha’’nti adhikārato labbhati.

    ੬੨੧. ਸਾਮਣੇਰਨਿਦ੍ਦੇਸੇਪੀਤਿ ‘‘ਸਾਮਣੇਰਾ’’ਤਿ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ વਤ੍ਥਂ ਧੋવਨਤ੍ਥਾਯ ਦੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਚੀવਰਂ ਧੋવਨਤ੍ਥਾਯ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ। ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਯ ‘‘ਧੋવਤੀ’’ਤਿ ਅਪਰਕਿਰਿਯਾ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ।

    621.Sāmaṇeraniddesepīti ‘‘sāmaṇerā’’ti niddeso nāma yassa, tasmimpi, attanā paribhuttaṃ vatthaṃ dhovanatthāya detīti yojanā, attano paribhuttaṃ cīvaraṃ dhovanatthāya sāmaṇerassa detīti attho. Pi-saddo samuccayattho. Upasampajjāti pubbakiriyāya ‘‘dhovatī’’ti aparakiriyā sāmatthiyā labbhati.

    ੬੨੨. ਦਹਰਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨવਕਤਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ਨਿਯ੍ਯਾਦਿਤੇ ਦਿਨ੍ਨੇ। ਏਸ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਏਕੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਅવਸਿਟ੍ਠੇਹਿ ਦ੍વੀਹਿ વਾ ਏਕੇਨ વਾ ਸਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਨਯੋ।

    622.Daharānañca bhikkhūnanti attano navakatarānaṃ bhikkhūnaṃ. Niyyādite dinne. Esa nayoti ‘‘ekena pācittiyaṃ, avasiṭṭhehi dvīhi vā ekena vā sabbapayogesu dukkaṭaṃ hotī’’ti nayo.

    ੬੨੩. ਚੀવਰੇਤਿ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਚੀવਰੇ।

    623.Cīvareti paribhuttacīvare.

    ੬੨੪. ‘‘ਧੋવਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਯੇવਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਤਰਦ੍વਯਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ਤਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭਾવਮਾਹ।

    624.‘‘Dhovanappaccayāyevā’’ti iminā itaradvayassa tassa anāṇattiyā katattā tato anāpattibhāvamāha.

    ੬੨੬. ਞਾਤਿਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾ ਯੋਨਿਸੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੨-੨੩, ੪੨੨; ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੫੮; ੮.੯; ਮਹਾਨਿ॰ ੨੦੬; ਧ॰ ਸ॰ ੧੩੫੫; વਿਭ॰ ੫੧੮) વਿਯ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਯ-ਕਾਰਲੋਪੋ, ਞਾਤਿਕਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਞਾਤਿਕਾ ਅਞ੍ਞਾਤਿਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਚੀવਰਞ੍ਚ।

    626.Ñātikāti ettha ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’tiādīsu (ma. ni. 1.22-23, 422; a. ni. 6.58; 8.9; mahāni. 206; dha. sa. 1355; vibha. 518) viya gāthābandhavasena ya-kāralopo, ñātikāya bhikkhuniyāti attho. ‘‘Ñātikā aññātisaññissā’’ti padacchedo. Paccattharaṇanti mañcapīṭhe attharitabbaṃ paccattharaṇacīvarañca.

    ੬੨੭. ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ વਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਪਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚੇ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸਮ੍ਭવਾ વੁਤ੍ਤਂ । ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਨ ਯਥਾવਤ੍ਥੁਕਮੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੬)। ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੇ ਪਠਮਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਚੇ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਕੇવਲਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਨ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਤਾ ਭਗવਤਿ ਧਰਮਾਨੇ ਪਠਮਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਸਾਕਿਯਾਨਿਯੋ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਪਞ੍ਚਸਤਾ ਸਾਕਿਯਾਨਿਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੦੬)। ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਲਿਙ੍ਗੇ ਪਰਿવਤ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸੇવ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਸੋਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਯੇવ।

    627.‘‘Bhikkhunīnaṃ vasenā’’ti idaṃ bhikkhusaṅghepi upasampannā ce, pācittiyasambhavā vuttaṃ . Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannāya pana yathāvatthukamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.506). Bhikkhunisaṅghe paṭhamaṃ upasampajjitvā pacchā bhikkhusaṅghe ce upasampajjati, kevalaṃ bhikkhusaṅghe upasampannāti na vuccatīti tā bhagavati dharamāne paṭhamaṃ pabbajitā pañcasatā sākiyāniyo vuccanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannā nāma pañcasatā sākiyāniyo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.506). Bhikkhuno liṅge parivatte tasseva upasampannakammassa anuññātattā sopi gahetabboyeva.

    ੬੨੮. ਅવੁਤ੍ਤਾ ਧੋવਤੀਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਧੋવਾ’’ਤਿ ਅવੁਤ੍ਤਾ ਚੀવਰਂ ਕਿਲਿਟ੍ਠਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅવਤ੍વਾ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਚੀવਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਾ ਸਯਮੇવ વਤ੍વਾ ਯਾਚਨਾਦਿਨਯੇਨ વਾ ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਗਹੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਧੋવਨਾਦਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ ਚੇ। ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ વਾਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਚੀવਰਂ। ਅਞ੍ਞਂ વਾਤਿ ਉਪਾਹਨਤ੍ਥવਿਕਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਪੋਤ੍ਥਕਤ੍ਥવਿਕਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ।

    628.Avuttā dhovatīti ‘‘imaṃ cīvaraṃ dhovā’’ti avuttā cīvaraṃ kiliṭṭhaṃ disvā avatvā ṭhapitaṭṭhānato cīvaraṃ gahetvā vā sayameva vatvā yācanādinayena vā anāṇattiyā ca gahetvā cīvaradhovanādiṃ kareyya ce. Aparibhuttaṃ vāti heṭṭhā vuttanayena aparibhuttaṃ cīvaraṃ. Aññaṃ vāti upāhanatthavikapattatthavikapotthakatthavikamañcapīṭhādiṃ yaṃ kiñci parikkhāraṃ.

    ਪੁਰਾਣਚੀવਰਧੋવਾਪਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Purāṇacīvaradhovāpanakathāvaṇṇanā.

    ੬੨੯. વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਉਪਾਦਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚੀવਰਂ ਗਣ੍ਹਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਹਤ੍ਥਤੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਞਾਤਿਕਾਯ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਏਕਤੋਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਹਤ੍ਥਤੋ ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਚ વਕ੍ਖਮਾਨવਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਞ੍ਞਾਤਿਕਾਯ ਉਭਤੋਸਙ੍ਘੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਹਤ੍ਥਤੋ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਰਤਨવਿਦਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣવਤ੍ਥਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਚੀવਰਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ વੁਤ੍ਤੇਪਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਚ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਤੋ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤੇਨ વਾ વਿਪੁਲਂ, વਿਪੁਲੇਨ વਾ ਪਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੪) વਚਨਤੋ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਹਰੀਤਕਖਣ੍ਡੇਨਾਪੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੧੪) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤਤੋ ਹਰੀਤਕਖਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਦਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਤਿਚੀવਰਞ੍ਚ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਪਰਿવਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ, ਕਯવਿਕ੍ਕਯੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    629. Vikappanupagaṃ pacchimaṃ upādāya kiñci cīvaraṃ gaṇhatoti yojanā, ettha ‘‘aññātikāya bhikkhuniyā hatthato’’ti ca ‘‘ñātikāya aññātikasaññissā’’ti ca ‘‘ekatoupasampannāya hatthato gaṇhātī’’ti ca vakkhamānavacanasāmatthiyā labbhamānato pubbe vuttanayena aññātikāya ubhatosaṅghe upasampannāya bhikkhuniyā hatthato vikappanupagaratanavidatthippamāṇavatthato paṭṭhāya yaṃ kiñci cīvaraṃ gaṇhantassāti attho. ‘‘Āpattī’’ti sāmaññena vuttepi ‘‘nissaggiyā pācittiyāpattī’’ti pakaraṇato ca ‘‘nissaggiyāpattī’’ti vakkhamānato ca labbhati. Ṭhapetvā pārivattakanti ‘‘pārivattakaṃ parittena vā vipulaṃ, vipulena vā paritta’’nti (pārā. 514) vacanato mahāpaccariyaṃ ‘‘antamaso harītakakhaṇḍenāpī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.514) vuttattā ca heṭṭhimantato harītakakhaṇḍampi datvā gahetabbaṃ ticīvarañca pārivattakaṃ nāma hoti, taṃ ṭhapetvāti vuttaṃ hoti. Parivattanaṃ parivattaṃ, taṃ etassa atthīti pārivattakaṃ, kayavikkayena gahetabbaṃ cīvaranti attho.

    ੬੩੦. ਗਹਣਤ੍ਥਾਯ ਪਯੋਗੇਤਿ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਹਤ੍ਥਪਸਾਰਣਾਦਿਪ੍ਪਯੋਗੇ। ਪਰਿਯਾਪੁਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੨) ਦੇਸਿਤਂ।

    630.Gahaṇatthāyapayogeti gaṇhituṃ hatthapasāraṇādippayoge. Pariyāputanti ‘‘paṭiggaṇhāti payoge dukkaṭa’’nti (pārā. 512) desitaṃ.

    ੬੩੧. ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਹਤ੍ਥੇਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਤੋ ਅਞ੍ਞੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗਹਿਤਾ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰਿਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਪੇਸਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੧੨)।

    631.Anupasampannahattheti bhikkhubhikkhunito aññe sabbe anupasampannā gahitā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana sikkhamānāsāmaṇerasāmaṇeriupāsakaupāsikānaṃ hatthe pesitaṃ paṭiggaṇhāti, anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.512).

    ੬੩੨. ਏਕਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘਤੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਖੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇવ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਪਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੧੩)।

    632.Ekatoti ettha bhikkhunisaṅghatoti gahetabbaṃ. Aññasmiṃ pakkhe pācittiyameva. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘bhikkhūnaṃ santike upasampannāya pana pācittiyamevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.513).

    ੬੩੩. ‘‘ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਭੋਗਂ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦੋਸੋ ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    633. ‘‘Pārivattakaṃ dassāmī’’ti ābhogaṃ katvā gaṇhāti, doso na vijjatīti yojanā.

    ੬੩੪. ਅਞ੍ਞਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਥવਿਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਾਦਿ ਅવਿਕਪ੍ਪਿਯਂ વਾ ਅવਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਮੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਨ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮਚੀવਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਪਨ ਪਟਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੧੪)। ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨਂ ਕਿਰਿਯਾ, ਪਾਰਿવਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਦਾਨਂ ਅਕਿਰਿਯਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਅਕਿਰਿਯਾਯ ਚ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਕ੍ਰਿਯਾਕ੍ਰਿਯਂ।

    634.Aññaṃ parikkhāranti thavikakāyabandhanādi avikappiyaṃ vā avikappanupagaṃ vā parikkhārameva gahetabbaṃ. Vikappanupagaṃ pana na vaṭṭati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vikappanupagaṃ pacchimacīvarappamāṇaṃ pana paṭaparissāvanampi na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.514). Cīvarapaṭiggaṇhanaṃ kiriyā, pārivattakassa adānaṃ akiriyāti kiriyāya ca akiriyāya ca āpajjitabbato kriyākriyaṃ.

    ਚੀવਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Cīvarapaṭiggahaṇakathāvaṇṇanā.

    ੬੩੫. ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਂ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ‘‘ਗਹਪਤਿਂ વਾ ਗਹਪਤਾਨਿਂ વਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਭਗવਤਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਂ ਗਹਪਤਿਂ વਾ ਗਹਪਤਾਨਿਂ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੬, ੫੧੮)। ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧਞ੍ਞਾਤਿਕਤਾਯ ਅਭਾવਤੋ ਅਞ੍ਞਾਤਕਂ। ‘‘ਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਗੇਹੇ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਪવਾਰੇਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਂ। ‘‘ਗਹਪਤਿ ਨਾਮ ਯੋ ਕੋਚਿ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੯) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ਗਹਪਤਿਂ વਾ। ‘‘ਗਹਪਤਾਨੀ ਨਾਮ ਯਾ ਕਾਚਿ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੯) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ਘਰਣਿਂ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    635. ‘‘Aññātakaṃ appavārita’’nti padacchedo. ‘‘Gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti pāṭhaseso. Vuttañhi bhagavatā ‘‘aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti (pārā. 516, 518). Pubbe vuttanayena yāva sattamā pitāmahayugā sambaddhaññātikatāya abhāvato aññātakaṃ. ‘‘Yaṃ mayhaṃ gehe atthi, taṃ pavāremī’’tiādinā nayena appavāritaṃ. ‘‘Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasatī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttaṃ gahapatiṃ vā. ‘‘Gahapatānī nāma yā kāci agāraṃ ajjhāvasatī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttaṃ gharaṇiṃ vāti attho.

    ਹੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੯) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗੇਸੁ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯਾਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਸਮਯੋ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੋ વਾ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਟ੍ਠਚੀવਰੋ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੮) ਮਾਤਿਕਾਯ, ‘‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ ਰਾਜੂਹਿ વਾ ਚੋਰੇਹਿ વਾ ਧੁਤ੍ਤੇਹਿ વਾ ਯੇਹਿ ਕੇਹਿਚਿ વਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ। ਨਟ੍ਠਚੀવਰੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਅਗ੍ਗਿਨਾ વਾ ਦਡ੍ਢਂ ਹੋਤਿ, ਉਦਕੇਨ વਾ વੂਲ਼੍ਹਂ ਹੋਤਿ, ਉਨ੍ਦੂਰੇਹਿ વਾ ਉਪਚਿਕਾਹਿ વਾ ਖਾਯਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੧੯) ਪਦਭਾਜਨੇ ਚ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸਰੂਪਕਾਲਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Hoti nissaggiyāpattīti ‘‘aññatra samayā viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hotī’’ti (pārā. 519) pāḷiyaṃ vuttesu sabbesu pubbapayogesu dukkaṭena saddhiṃ nissaggiyapācittiyaṃ hotīti vuttaṃ hoti. Aññatra samayāti ‘‘tatthāyaṃ samayo, acchinnacīvaro vā hoti bhikkhu naṭṭhacīvaro vā’’ti (pārā. 518) mātikāya, ‘‘acchinnacīvaro nāma bhikkhussa cīvaraṃ acchinnaṃ hoti rājūhi vā corehi vā dhuttehi vā yehi kehici vā acchinnaṃ hoti. Naṭṭhacīvaro nāma bhikkhussa cīvaraṃ agginā vā daḍḍhaṃ hoti, udakena vā vūḷhaṃ hoti, undūrehi vā upacikāhi vā khāyitaṃ hotī’’ti (pārā. 519) padabhājane ca niddiṭṭhasarūpakālato aññatrāti attho.

    ੬੩੬. ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਤਕਸਞ੍ਞੀ, વੇਮਤਿਕੋ, ਞਾਤਕਸਞ੍ਞੀ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯਾ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੦) ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਤ੍ਤਯਂ ਭਗવਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਞਾਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਤਿਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਞਾਤਕੇ। વੇਮਤਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਞਾਤਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ’’ਤਿ વੇਮਤਿਕਸ੍ਸ। ਦ੍વਿਕਦੁਕ੍ਕਟਂ ਤਥੇવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਤਥੇવਾ’’ਤਿ ‘‘વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ, ‘‘ਞਾਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਤਕਸਞ੍ਞੀ, વੇਮਤਿਕੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਮਯਾ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੦) ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    636.Tikapācittiyaṃ vuttanti ‘‘aññātake aññātakasaññī, vematiko, ñātakasaññī aññatra samayā cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 520) pācittiyattayaṃ bhagavatā vuttaṃ. ‘‘Ñātake aññātisaññissā’’ti padacchedo. Tatthāti tasmiṃ ñātake. Vematikassāti ‘‘ñātako nu kho, aññātako’’ti vematikassa. Dvikadukkaṭaṃ tathevāti yojanā. ‘‘Tathevā’’ti ‘‘vutta’’nti idaṃ ākaḍḍhati, ‘‘ñātake aññātakasaññī, vematiko aññatra samayā cīvaraṃ viññāpeti, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 520) desitanti attho.

    ੬੩੭-੮. ਸਮਯੇ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚੀવਰਂ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਲਦ੍વਯਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਂ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਞਾਤਕੇ વਾ ਪવਾਰਿਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰੋ, ‘‘ਸਮਯੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤਕਪવਾਰਿਤੇ ਅਸਮਯੇਪਿ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤਕੇ, ਪવਾਰਿਤੇ વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਞ੍ਞਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਤਕੇ વਾ ਪવਾਰਿਤੇ વਾ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਤਰਂ ਪਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕੇ વਾ ਪવਾਰਿਤੇ વਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ, ‘‘વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। વਾਤਿ ਪੁਰਿਮવਿਕਪ੍ਪਾਪੇਕ੍ਖਂ। ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕੇ વਾ ਪવਾਰਿਤੇ વਾ ਤਂਯੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    637-8. Samaye viññāpentassa anāpattīti yojanā. Ettha ‘‘cīvaraṃ aññātakaappavārita’’nti ānetvā sambandhitabbaṃ, yathāparicchinnakāladvayato aññatarasmiṃ kāle aññātakaappavāritaṃ cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti attho. Ñātake vā pavāriteti etthāpi ‘‘attano’’ti ajjhāhāro, ‘‘samaye’’ti iminā yojetabbaṃ, attano ñātakapavārite asamayepi cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti attho. Aññassatthāyāti ettha ‘‘attano’’ti seso, attano ñātake, pavārite vā viññāpentassa anāpattīti yojanā, aññaṃ bhikkhuṃ nissāya attano ñātake vā pavārite vā cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti. Itaraṃ pakkhaṃ dasseti ‘‘tassa ñātake vā pavārite vā’’ti. Tassāti ‘‘aññassā’’ti vuttassa, ‘‘viññāpentassa anāpattī’’ti iminā yojetabbaṃ. Vāti purimavikappāpekkhaṃ. Yaṃ sandhāya cīvaraṃ viññāpeti, tassa ñātake vā pavārite vā taṃyeva sandhāya cīvaraṃ viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti.

    ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਧਨੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਅਙ੍ਗਂ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਾਦਿਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ , ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਸੁਤ੍ਤਕਪ੍ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਂ ਦਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਅਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰੇਨ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    ‘‘Attano vā dhanenā’’ti vuttaṃ anāpattiaṅgaṃ ummattakādinoti ettha ādi-saddena saṅgayhati , attano santakaṃ suttakappāsādikaṃ kappiyavatthuṃ datvā gaṇhitukāmatāya akappiyavohārena yācantassa ca anāpattīti attho.

    ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Aññātakaviññattikathāvaṇṇanā.

    ੬੩੯. ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਮਞ੍ਞਾਤਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਗਹਪਤਿਂ વਾ ਗਹਪਤਾਨਿਂ વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਨ੍ਤਿ ਤਤੋ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਂ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਤੋ ਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੇਨ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਮਤ੍ਤੇਨ ਅਧਿਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    639.Appavāritamaññātinti ettha ‘‘gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā’’ti idaṃ sāmatthiyā labbhati. Tatuttarinti tato santaruttaraparamato uttarinti gahetabbaṃ, ‘‘santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti (pārā. 523) vuttattā acchinnacīvarena sāditabbaantaravāsakauttarāsaṅgamattena adhikanti attho.

    ‘‘ਤਤੋ ਚੇ ਉਤ੍ਤਰਿ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੩) વਚਨਤੋ ‘‘ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਏવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਚੀવਰવਿਞ੍ਞਾਪਨવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਨ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੨) ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਰਹਿਤ੍વਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨੇવ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਤਤੋ ਚੇ ਉਤ੍ਤਰਿ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੪) ਚ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠਾਨੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਤਕਸਞ੍ਞੀ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੫) ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਯੇવ ‘‘ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚ ਉਭਯਤ੍ਥ ‘‘વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਂ, વਿਞ੍ਞਾਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚ ਕਸ੍ਮਾ ਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅવਿਞ੍ਞਾਪਿਤੇਪਿ ਅਭਿਹਰਿਤ੍વਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਮ੍ਪਿ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤੇਨ ਏવਮੇવ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਮਸ੍ਸੇવ ਚ ਅਧਿਕવਿਞ੍ਞਾਪਨਨਿਸੇਧਨਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ‘‘ਤਞ੍ਚੇ ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਾਨੀ વਾ ਬਹੂਹਿ ਚੀવਰੇਹਿ ਅਭਿਹਟ੍ਠੁਂ ਪવਾਰੇਯ੍ਯ, ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਂ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਤੋ ਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਨਿਯਮਪ੍ਪਧਾਨਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਞ੍ਞੇਨ વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅવਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਪਿ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨਾਪਿ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਤਂ ਨਾਤਿਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਤ੍ਥੋਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਞਾਪੇਤੁਂ ‘‘ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਚਰਿਯਾਭਿਸਨ੍ਧਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।

    ‘‘Tato ce uttari sādiyeyyā’’ti (pārā. 523) vacanato ‘‘sādiyantassā’’ti vattabbaṃ, evaṃ vattabbe ‘‘viññāpentassā’’ti kasmā vuttanti? Acchinnacīvarānaṃ bhikkhūnaṃ chabbaggiyehi bhikkhūhi cīvaraviññāpanavatthusmiṃ ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) chabbaggiye bhikkhū garahitvā imassa sikkhāpadassa paññattattā ‘‘sāditabba’’nti ettha viññāpetabbanti attho hoti, teneva imasmiṃ padabhājane ‘‘tato ce uttari sādiyeyyāti tatuttari viññāpetī’’ti (pārā. 524) ca āpattibhedasandassanaṭṭhāne ‘‘aññātake aññātakasaññī tatuttari cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’ntiādivacanato (pārā. 525) ca vuttaṃ. Yadi evaṃ sikkhāpadeyeva ‘‘sāditabbaṃ, sādiyeyyā’’ti ca ubhayattha ‘‘viññāpetabbaṃ, viññāpeyyā’’ti ca kasmā na vuttanti? Acchinnacīvarabhāvaṃ ñatvā aviññāpitepi abhiharitvā diyyamānampi adhivāsentena evameva sāditabbanti na vuttaṃ. Imasseva ca adhikaviññāpananisedhanatthaṃ vadantenāpi ‘‘tañce aññātako gahapati vā gahapatānī vā bahūhi cīvarehi abhihaṭṭhuṃ pavāreyya, santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti sāditabbaniyamappadhānaṃ vuttaṃ. Tasmā acchinnacīvarena attanā vā taṃ sandhāya aññena vā viññāpentenapi aviññāpentepi diyyamānaṃ sādiyantenāpi santaruttaraparamataṃ nātikkamitabbanti imasmiṃ sikkhāpade sandhāya bhāsitatthoti sallakkhetabbanti ettakaṃ ñāpetuṃ ‘‘sādiyantassā’’ti avatvā ‘‘viññāpentassā’’ti vuttanti ācariyābhisandhi veditabbā.

    ੬੪੦. ਇਦਾਨਿ વਿਞ੍ਞਾਪਨੇ ਚ ਅਧਿવਾਸਨੇ ਚ ਉਭਯਤ੍ਥੇવ ਨਿਯਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਚੇ ਤੀਣਿ ਨਟ੍ਠਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦ੍વੇ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਦ੍વੇ ਨਟ੍ਠਾਨਿ, ਏਕਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਏਕਂ ਨਟ੍ਠਂ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੪) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸ ਤੀਣਿਪਿ ਨਟ੍ਠਾਨਿ, ਦ੍વੇ વਾ ਨਟ੍ਠਾਨਿ, ਏਕਂ વਾ ਨਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਯਥਾਕ੍ਕਮਂ ‘‘ਤੇਨ ਦ੍વੇ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਏਕਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ। ਯਸ੍ਸ ਤੀਣਿਪਿ ਚੀવਰਾਨਿ ਨਟ੍ਠਾਨਿ, ਬਹੁ ਚ ਦਿਯ੍ਯਤਿ, ਤੇਨ ਦ੍વੇਯੇવ ਚੀવਰਾਨਿ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਦ੍વੇ ਚੀવਰਾਨਿ ਨਟ੍ਠਾਨਿ, ਏਕਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਏਕਞ੍ਚੇ ਨਟ੍ਠਂ, ਨ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਪਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧਨੀਹਾਰੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸੇਸਂ ਸਭਾਗਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਰਿਯੇਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਪਨ ਪਞ੍ਚਸੁਪਿ ਨਟ੍ਠੇਸੁ ਦ੍વੇ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਚਤੂਸੁ ਨਟ੍ਠੇਸੁ ਏਕਂ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤੀਸੁ ਨਟ੍ਠੇਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੨੨-੫੨੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    640. Idāni viññāpane ca adhivāsane ca ubhayattheva niyamaṃ dassetuṃ ‘‘sace tīṇi naṭṭhāni honti, dve sāditabbāni. Dve naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ. Ekaṃ naṭṭhaṃ, na kiñci sāditabba’’nti (pārā. 524) padabhājane vuttavinicchayaṃ dassetumāha ‘‘yassā’’tiādi. ‘‘Yassa tīṇipi naṭṭhāni, dve vā naṭṭhāni, ekaṃ vā naṭṭha’’nti sambandhitvā yathākkamaṃ ‘‘tena dve sāditabbāni, ekaṃ sāditabbaṃ, na kiñcipi sāditabba’’nti yojanā kātabbā. Yassa tīṇipi cīvarāni naṭṭhāni, bahu ca diyyati, tena dveyeva cīvarāni sāditabbāni. Dve cīvarāni naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ. Ekañce naṭṭhaṃ, na sāditabbaṃ, avasiṭṭhaṃ pacchā dhammena samena laddhanīhārena gahetabbanti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sesaṃ sabhāgaṭṭhānato pariyesissatī’’ti. ‘‘Bhikkhuniyā pana pañcasupi naṭṭhesu dve sāditabbāni, catūsu naṭṭhesu ekaṃ sāditabbaṃ, tīsu naṭṭhesu kiñci na sāditabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.522-524) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ੬੪੧-੨. ਸੇਸਕਂ ਆਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਞਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏવਮੁਪਰਿਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਚੀવਰਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਅਤਿਰੇਕਂ વਤ੍ਥਂ ਪਚ੍ਚਾਹਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਤਿਰੇਕਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਹੇਯੇવ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਗਣ੍ਹਤੋਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਰਣਾ ਦਿਨ੍ਨੇਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਭਾવਂ ਅਨੁਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਬਹੂਨਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਗਹਣਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏવਮੇવ ‘‘ਨ ਨਟ੍ਠਕਾਰਣਾ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇવ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਚੀવਰવਿਞ੍ਞਾਪਨવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਨ ਗਹਿਤਂ।

    641-2. Sesakaṃ āharantassa anāpattīti ñātabbanti yojanā. Evamuparipi yojetabbaṃ. Cīvaraṃ yojetvā atirekaṃ vatthaṃ paccāharitvā ‘‘dassāmī’’ti bahumpi gahetvā gacchantassa anāpattīti attho. Atirekampi tumheyeva gaṇhathāti dinnaṃ gaṇhatopi anāpatti. Na acchinnakāraṇā dinneti yojanā, acchinnacīvarabhāvaṃ anuddissa bahūnaṃ cīvarānaṃ gahaṇanimittenāpi anāpattīti attho. Evameva ‘‘na naṭṭhakāraṇā dentī’’ti idampi dassitameva. Acchinnacīvare nissāya tatuttaricīvaraviññāpanavatthumhi imassa sikkhāpadassa paññattattā anāpattivāre ‘‘aññassatthāyā’’ti na gahitaṃ.

    ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Tatuttarikathāvaṇṇanā.

    ੬੪੩. ਕਲ੍ਯਾਣਕਮ੍ਯਤਾਹੇਤੂਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘਸ੍ਸ ਕਾਮਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਚੀવਰੇ વਿਕਪ੍ਪਨਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ‘‘ਕੀਦਿਸੇਨ ਤੇ ਭਨ੍ਤੇ ਚੀવਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੋ ‘‘ਆਯਤਂ વਾ ਹੋਤੁ વਿਤ੍ਥਤਂ વਾ ਅਪ੍ਪਿਤਂ વਾ ਸਣ੍ਹਂ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੯) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤવਿਸਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਂ ਅਧਿਕવਿਧਾਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸ ਲਾਭਾ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਭવੇਤਿ ਤਥਾ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇਨ ਹੁਤ੍વਾ ਕਤੇਨ ਅਧਿਕવਿਧਾਨੇਨ ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਚੀવਰਸ੍ਸ ਲਾਭਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।

    643.Kalyāṇakamyatāhetūti sundarassa mahagghassa kāmataṃ paṭicca cīvare vikappanaṃ āpajjeyyāti yojanā, ‘‘kīdisena te bhante cīvarena attho’’ti pubbe appavārito ‘‘āyataṃ vā hotu vitthataṃ vā appitaṃ vā saṇhaṃ vā’’ti (pārā. 529) padabhājane vuttavisiṭṭhakappaṃ adhikavidhānaṃ karotīti attho. Tassa lābhā nissaggiyaṃ bhaveti tathā appavāritena hutvā katena adhikavidhānena nipphannacīvarassa lābhappayogena dukkaṭanissaggiyapācittiyā honti.

    ੬੪੪. ਮਹਗ੍ਘਂ …ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ વੀਸਤਿਅਗ੍ਘਨਕਂ ਚੀવਰਂ ਦਾਤੁਕਾਮਮ੍ਹਿ ਉਪਾਸਕੇ, ‘‘ਅਲਂ ਮਯ੍ਹਂ ਏਤੇਨ, ਦਸਗ੍ਘਨਕਂ વਾ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਨਕਂ વਾ ਦੇਹੀ’’ਤਿ વਦਤਿ।

    644.Mahagghaṃ…pe… viññāpetīti vīsatiagghanakaṃ cīvaraṃ dātukāmamhi upāsake, ‘‘alaṃ mayhaṃ etena, dasagghanakaṃ vā appagghanakaṃ vā dehī’’ti vadati.

    ੬੪੫. ‘‘ਞਾਤਕੇ ਅਞ੍ਞਾਤਿਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ।

    645. ‘‘Ñātake aññātisaññissā’’ti padacchedo.

    ਪਠਮੋਪਕ੍ਖਟਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Paṭhamopakkhaṭakathāvaṇṇanā.

    ੬੪੬. ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਏਕੇਨ ਉਪਾਸਕੇਨ ਪੀਲ਼ਾ ਲਦ੍ਧਾ, ਇਧ ਦ੍વੀਹੀਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ। ਸੇਸਂ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਦਿਸਮੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਦੁਤਿਯੋ…ਪੇ॰… વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿ। ਉਪਕ੍ਖਟਪਦੇਨ ਲਕ੍ਖਿਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਪਕ੍ਖਟਂ, ਦੁਤਿਯਞ੍ਚ ਤਂ ਉਪਕ੍ਖਟਞ੍ਚਾਤਿ ਦੁਤਿਯੋਪਕ੍ਖਟਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਦੁਤਿਯੋਪਕ੍ਖਟੇ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਤਿਯੋਪਕ੍ਖਟਸ੍ਸ।

    646. Paṭhamasikkhāpade ekena upāsakena pīḷā laddhā, idha dvīhīti ettakaṃ nānākaraṇaṃ. Sesaṃ paṭhamasikkhāpadasadisamevāti āha ‘‘dutiyo…pe… vinicchayo’’ti. Upakkhaṭapadena lakkhitaṃ sikkhāpadaṃ upakkhaṭaṃ, dutiyañca taṃ upakkhaṭañcāti dutiyopakkhaṭaṃ, tasmiṃ dutiyopakkhaṭe. Assāti dutiyopakkhaṭassa.

    ਦੁਤਿਯੋਪਕ੍ਖਟਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Dutiyopakkhaṭakathāvaṇṇanā.

    ੬੪੭. ਰਞ੍ਞਾ વਾਤਿ ਰਾਜਤੋ વਾ। ਰਾਜਤੋ ਭੋਗ੍ਗਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਅਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ‘‘ਰਾਜਭੋਗ੍ਗੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ, ਰਾਜਤੋ ਭਤ੍ਤવੇਤ੍ਤਨਲਾਭਿਤੋ ਯਤੋ ਕੁਤੋਚਿ ਦਾਯਕਾ ਆਭਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਨ ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਭਾવਤੋ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਧ ਉਤ੍ਤਰਿਕਰਣੀਯਂ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯ (વਿ॰ વਿ॰ ੬੭੧) વਕ੍ਖਤਿ।

    647.Raññā vāti rājato vā. Rājato bhoggaṃ bhuñjitabbaṃ assa atthīti ‘‘rājabhoggo’’ti vutto, rājato bhattavettanalābhito yato kutoci dāyakā ābhatanti sambandho. Na ca vaṭṭatīti ettha ‘‘nissaggiyapācittiyabhāvato’’ti ajjhāharitabbaṃ. Idha uttarikaraṇīyaṃ ‘‘tikkhattu’’ntiādigāthāya (vi. vi. 671) vakkhati.

    ੬੪੮. ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨવਸੇਨ ਅਧਿਗਤਰਜਤਾਦਿ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਪਿ ਨ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਰਜਤਂ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਧવਲਸਭਾવਤਾਯ ਰਾਜਤੀਤਿ ਰਜਤਂ, ਸਜ੍ਝੁ। ਜਾਤਂ ਰੂਪਂ વਣ੍ਣਾਯਤਨਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਜਾਤਰੂਪਂ, ਸੁવਣ੍ਣਂ। ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਪਰਸ੍ਸ વਾ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    648. Cīvaracetāpannavasena adhigatarajatādi yena kenaci pariyāyenāpi na sāditabbanti dassetumāha ‘‘rajataṃ vā’’tiādi. Dhavalasabhāvatāya rājatīti rajataṃ, sajjhu. Jātaṃ rūpaṃ vaṇṇāyatanametassāti jātarūpaṃ, suvaṇṇaṃ. Kiñcīti appamattakampi. Attano vā atthāya parassa vā atthāya diyyamānaṃ kiñci gaṇhituṃ na vaṭṭatīti yojanā.

    ੬੪੯. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਰੂਪਿਯਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਗਹਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ, ਗਣਸ੍ਸ, ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ, ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ, ਨવਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਾ ਅਤ੍ਥਾਯ। ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਰਜਤਂ, ਜਾਤਰੂਪਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    649. Attano paṭiggahaṇe āpattiyā rūpiyagahaṇasikkhāpade vakkhamānattā aññassa atthāya gahaṇe āpattidassanatthamāha ‘‘aññassatthāyā’’tiādi. Tattha aññassatthāyāti aññassa puggalassa, gaṇassa, saṅghassa, cetiyassa, navakammassa vā atthāya. Niddiṭṭhanti āharitvā ‘‘imaṃ gaṇhathā’’ti vuttaṃ rajataṃ, jātarūpaṃ vā aññaṃ vā yaṃ kiñci nissaggiyadukkaṭavatthuṃ paṭiggaṇhato tassa bhikkhuno dukkaṭaṃ hotīti mahāpaccariyaṃ vuttanti yojanā.

    ੬੫੦-੧. વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਸਰੂਪਤੋ વਿਭਾવੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਨੇਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਨੇਤ੍વਾਤਿ ਆਨੇਤ੍વਾ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ‘‘ਰਜਤਂ ਜਾਤਰੂਪਂ વਾ’’ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਮੇવ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ। ਇਤ੍ਥਨ੍ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਪ੍ਪਕਾਰੇਨ। ਨ ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਕਾਰੇਨ વਟ੍ਟਤਿ ਚਾਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਕਤਨ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –

    650-1. Vuttamevatthaṃ sarūpato vibhāvetumāha ‘‘netvā’’tiādi. Netvāti ānetvā. Akappiyaṃ bhaṇḍanti ‘‘rajataṃ jātarūpaṃ vā’’ti yathāvuttameva akappiyabhaṇḍaṃ. Itthanti vakkhamānappakārena. Na ca vaṭṭatīti ettha ca-kārena vaṭṭati cāti anuññātaṃ katanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ –

    ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ‘ਨਯਿਦਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ‘વਡ੍ਢਕੀਨਂ વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਾਨਂ વਾ ਹਤ੍ਥੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੇવਲਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਂ ਜਾਨਾਥਾ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥੇ ਦਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਅਥਾਪਿ ‘ਮਮ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯ੍ਹਮੇવ વਾ ਹਤ੍ਥੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਕੇવਲਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਂ ਯਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਪੇਸੇਯ੍ਯਾਥਾ’ਤਿ વਦਤਿ, ਏવਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)।

    ‘‘Sace pana ‘nayidaṃ bhikkhūnaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’ti paṭikkhitte ‘vaḍḍhakīnaṃ vā kammakarānaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe sukatadukkaṭaṃ jānāthā’ti vatvā tesaṃ hatthe datvā pakkamati, vaṭṭati. Athāpi ‘mama manussānaṃ hatthe bhavissati, mayhameva vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe yaṃ yassa dātabbaṃ, tadatthāya peseyyāthā’ti vadati, evampi vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ੬੫੨. વਿਹਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਨવਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਨ વੁਤ੍ਤਂ।

    652.Vihārassāti ettha ‘‘navakammassā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā vattabbaṃ gāthābandhavasena na vuttaṃ.

    ੬੫੪. ਰਜਤਂ ਜਾਤਰੂਪਂ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾਤਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਕੋਚਿ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ‘ਇਦਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’ਤਿ વਦਤਿ, ਤਂ ਚੇ ਸਙ੍ਘੋ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਪਿ ਪਰਿਭੋਗੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)। ਏવਂ ਆਭਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਘੇ ਯੋ ਕੋਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘‘ਨਯਿਦਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਸਚੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ‘‘ਅਯਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਲਾਭਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯੋ ਹਿ ਤਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸ੍વੇવ ਸਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਪਨ ਏਕੇਨ ਬਹੂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)। ਇਧ ਸ੍વੇવ ਸਾਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿਕੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਲਿਖਿਤ੍વਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ’’ਤਿ ਚ ਲਿਖਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸੁਨ੍ਦਰਂ। ਇਦਾਨਿ ਦਸ੍ਸਿਤਅਟ੍ਠਕਥਾਪਾਠੇ ‘‘ਸਙ੍ਘੋ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਸੁਨ੍ਦਰੋ।

    654.Rajataṃ jātarūpaṃ vā saṅghassāti ettha ‘‘cattāro paccaye paribhuñjathāti dinna’’nti seso. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sace pana koci bahumpi hiraññasuvaṇṇaṃ ānetvā ‘idaṃ saṅghassa dammi, cattāro paccaye paribhuñjathā’ti vadati, taṃ ce saṅgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Evaṃ ābhataṃ tasmiṃ saṅghe yo koci bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti sace paṭikkhipati, ‘‘ayaṃ saṅghassa lābhantarāyaṃ karotī’’ti vadantasseva āpatti hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti, tena pana ekena bahū anāpattikā katā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Idha sveva sāpattikoti ettha ‘‘dukkaṭāpattikoti vuttaṃ hotī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Imissā gāthāya ‘‘saṅghassā’’ti alikhitvā ‘‘bhikkhuno’’ti ca likhanti, taṃ na sundaraṃ. Idāni dassitaaṭṭhakathāpāṭhe ‘‘saṅgho sampaṭicchatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539) vuttattā ‘‘saṅghassā’’ti pāṭho sundaro.

    ੬੫੫. ਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸਾਤਿ વਾਪਿਯਾ। ਸਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਨਿਦਾਨਤੋ ਤਲ਼ਾਕਂ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਤਸ੍ਸ ਗਹਣਂ વਾ ਪਰਿਭੋਗੋ વਾ ਨ ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਲ਼ਾਕਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਕਾਰੇਨ ਖੇਤ੍ਤવਤ੍ਥੁ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ। ਨ ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਕਾਰੇਨ વਟ੍ਟਤਿ ਚਾਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    655.Taḷākassāti vāpiyā. Sassuppattinidānato taḷākaṃ khettaṃ, tato tassa gahaṇaṃ vā paribhogo vā na ca vaṭṭatīti yojanā. Taḷākassa cāti ettha ca-kārena khettavatthu saṅgahitaṃ. Na ca vaṭṭatīti ettha cakārena vaṭṭati cāti dassitaṃ hoti.

    ੬੫੬. ਤਂ ਕਤਮਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਸਬ੍ਬਮ੍ਪੀਤਿ ਤਲ਼ਾਕਪੋਕ੍ਖਰਣਿਖੇਤ੍ਤਾਦਿ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ।

    656. Taṃ katamanti āha ‘‘cattāro’’tiādi. Sabbampīti taḷākapokkharaṇikhettādi sabbampi.

    ੬੫੮-੯. ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਭਾਗਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਕਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਏਤ੍ਤਕੋ ਭਾਗੋ ਦੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਿਯਮਿਤਆਯੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ। ਅਕਤਪੁਬ੍ਬਂ ਨવਸਸ੍ਸਂ ਨਾਮ। ਏਤ੍ਤਕਂ ਭਾਗਂ ਦੇਥਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਹਾਪਣਭਾਗਂ ਦੇਥ। ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਿ।

    658-9.Aparicchinnabhāgasminti ‘‘imasmiṃ bhūmibhāge katassa kammehi ettako bhāgo deyyo’’ti evaṃ pubbe aniyamitaāye bhūmibhāge. Akatapubbaṃ navasassaṃ nāma. Ettakaṃ bhāgaṃ dethāti ettakaṃ kahāpaṇabhāgaṃ detha. Uṭṭhāpetīti uppādeti.

    ‘‘ਕਸਥ વਪਥਾ’’ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ વਾਚਂ વਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਪਥਾਤਿ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਇਧ ਅવੁਤ੍ਤਂ ਤਂਕਤ੍ਤੁਯੋਗਕਾਲੇ વੁਚ੍ਚਮਾਨਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯવਚਨਨ੍ਤਰਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ। ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਕਹਾਪਣਂ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ। ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਕਹਾਪਣਞ੍ਚ ਏવਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰੇਨ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤਞ੍ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ।

    ‘‘Kasatha vapathā’’ti akappiyaṃ vācaṃ vatvāti yojanā. Vapathāti cāti ettha ca-saddo idha avuttaṃ taṃkattuyogakāle vuccamānaṃ akappiyavacanantaraṃ samuccinoti. Uppāditañcāti ettha ca-saddo kahāpaṇaṃ samuccinoti. Sabbanti tathā uppāditakahāpaṇañca evaṃ akappiyavohārena uppāditañcāti sabbaṃ.

    ੬੬੦. ਕਸਥਾਦਿਕਂ વਚਨਂ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਿਕਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਏਤ੍ਤਕੋ ਨਾਮ ਭਾਗੋ’’ਤਿ ਭੂਮਿਂ ਯੋ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਸੇવੇਤਮਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਪੁਗ੍ਗਲਨ੍ਤਰਾਪੇਕ੍ਖੋ।

    660. Kasathādikaṃ vacanaṃ avatvā ‘‘ettikāya bhūmiyā ettako nāma bhāgo’’ti bhūmiṃ yo ca patiṭṭhāpeti, tassevetamakappiyanti vakkhamānena yojetabbaṃ. Ca-saddo ‘‘yo panā’’ti vakkhamānapuggalantarāpekkho.

    ੬੬੧-੨. ਭੂਮਿਯਾ ਸਯਮੇવ ਪਮਾਣਸ੍ਸ ਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਤੂਤਿ ਯੋਜਨਾ, ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਸਸ੍ਸਂ ਕਤਂ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਨਾਮ ਭਾਗਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਕਸਕੇਹਿ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਅਸਦ੍ਦਹਿਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਖੇਤ੍ਤਭੂਮਿਯਾ ਪਮਾਣਂ ਞਾਤੁਕਾਮਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੁ-ਸਦ੍ਦੋ ਇਮਮੇવ વਿਸੇਸਂ ਜੋਤੇਤਿ। ਯੋ ਪਨ ਮਿਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਸੇવੇਤਮਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਰਜ੍ਜੁਯਾਪਿ ਚ ਦਣ੍ਡੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਦੇਨਾਪਿ ਮਿਨਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ‘‘ਰਕ੍ਖਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਿਰਿਯਾਪਦੇਹਿਪਿ ਏવਮੇવ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ।

    661-2. Bhūmiyā sayameva pamāṇassa jānanatthaṃ tūti yojanā, ‘‘ettake bhūmibhāge amhehi sassaṃ kataṃ, ettakaṃ nāma bhāgaṃ gaṇhathā’’ti kasakehi vutte tesaṃ vacanaṃ asaddahitvā sayameva khettabhūmiyā pamāṇaṃ ñātukāmatāyāti attho. Tu-saddo imameva visesaṃ joteti. Yo pana mināti, tassevetamakappiyanti vakkhamānena yojetabbaṃ. Rajjuyāpi ca daṇḍenāti ettha pādenāpi minituṃ na vaṭṭatīti vadanti. ‘‘Rakkhatī’’tiādikiriyāpadehipi evameva yojetabbaṃ.

    ਖਲੇ ਠਤ੍વਾ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਧਞ੍ਞਕਰਣੇ ਠਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ ਅਦਤ੍વਾ ਪਾਲੇਤਿ। ਕਥਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਕਥਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ? ਤਂ ਪਨ વੀਹਿਂ ‘‘ਇਦਂ વਾ ਏਤ੍ਤਕਂ વਾ ਮਾ ਗਣ੍ਹ, ਇਦਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਇਤੋ ਅਪਨੇਹਿ, ਇਧ ਪੁਞ੍ਜਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ વਾ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਪਯੋਗੇਨ ਚੇ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ। ਸਚੇ ‘‘ਮਯਿ ਠਿਤੇ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ વਾ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਭਣਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ। ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਦ੍વਾਰਂ ਪਿਦਹਿਤ੍વਾ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਥੇਨੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ਸਤਿ ਏਤਂ ਭੋ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਿਂ ਆਰੋਚੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਨੀਹਰਾਪੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਸਚੇ ਪਰਿਯਾਯੇਨ વਦਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸੇવੇਤਮਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਖੇਤ੍ਤਮਿਨਨਾਦਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਅਭਿਨવੁਪ੍ਪਾਦਿਤਸ੍ਸ ਅਭਾવਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦ੍વੀਸੁ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ।

    Khaleṭhatvā rakkhatīti dhaññakaraṇe ṭhatvā aññe gaṇhituṃ adatvā pāleti. Kathaṃ rakkhituṃ vaṭṭati, kathaṃ rakkhituṃ na vaṭṭatīti? Taṃ pana vīhiṃ ‘‘idaṃ vā ettakaṃ vā mā gaṇha, idaṃ gahetuṃ na labbhatī’’ti vā ‘‘ito apanehi, idha puñjaṃ karohī’’ti vā evamādinā payogena ce rakkhati, taṃ akappiyaṃ. Sace ‘‘mayi ṭhite rakkhitaṃ hotī’’ti rakkhati, gaṇhante vā passitvā ‘‘kiṃ karothā’’ti bhaṇati, vaṭṭati. Rūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpade dvāraṃ pidahitvā rakkhantena vasitabbanti hi vuttanti gaṇṭhipade vuttanayena veditabbo. Aññasmimpi gaṇṭhipade vuttaṃ ‘‘thenetvā gaṇhante sati etaṃ bho pavattiṃ bhikkhusaṅghassa kiṃ ārocessāmīti paṭipucchituṃ vaṭṭatīti vadantī’’ti. Nīharāpetīti etthāpi sace pariyāyena vadati, vaṭṭatīti vadanti. Tassevetamakappiyanti idaṃ khettaminanādiṃ karontena laddhabbato aññassa abhinavuppāditassa abhāvā aññesaṃ vaṭṭatīti dvīsu gaṇṭhipadesu vuttaṃ.

    ੬੬੩. ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ વੀਹੀਹਿ ਇਦਂ ਆਹਰਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ ਸਚੇ ਆਹਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਸ੍ਸੇવੇਤਮਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਧਞ੍ਞਸ੍ਸ વਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਸ੍ਸੇવ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਧਞ੍ਞਸ੍ਸ વਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)।

    663. ‘‘Ettakehi vīhīhi idaṃ āharathā’’ti vuttā sace āharantīti yojanā. Ettha ‘‘tassevetamakappiya’’nti idaṃ dhaññassa vicāritattā vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tasseva akappiyaṃ. Kasmā? Dhaññassa vicāritattā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ੬੬੪. ਹਿਰਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਕਹਾਪਣੇਨ। ‘‘ਤਮਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਕਹਾਪਣਾਨਂ વਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਕਹਾਪਣਾਨਂ વਿਚਾਰਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)।

    664.Hiraññenāti kahāpaṇena. ‘‘Tamakappiya’’nti idaṃ kahāpaṇānaṃ vicāritattā vuttaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbesaṃ akappiyaṃ. Kasmā? Kahāpaṇānaṃ vicāritattā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539).

    ੬੬੫. ਪੇਸਕਾਰਕਦਾਸਂ વਾਤਿ ਪੇਸਕਾਰਕਸਙ੍ਖਾਤਂ ਦਾਸਂ વਾ, ਪੇਸਕਾਰੋ ਤਨ੍ਤવਾਯੋ। ਆਰਾਮਿਕਾਨਂ ਨਾਮੇਨ ਦੇਨ੍ਤੇਤਿ ‘‘ਆਰਾਮਿਕਂ ਦਮ੍ਮਿ, વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਦੇਨ੍ਤੇ।

    665.Pesakārakadāsaṃ vāti pesakārakasaṅkhātaṃ dāsaṃ vā, pesakāro tantavāyo. Ārāmikānaṃ nāmena denteti ‘‘ārāmikaṃ dammi, veyyāvaccakaraṃ dammī’’tiādinā nayena dente.

    ੬੬੬. ਖੀਰਂ ਦਧਿ ਤਕ੍ਕਂ ਸਪ੍ਪਿ ਨવਨੀਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਾ।

    666. Khīraṃ dadhi takkaṃ sappi navanītanti pañcagorasā.

    ੬੬੭. ਅਜਿਕਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਿਸਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    667.Ajikādīsūti ādi-saddena mahisaṃ saṅgaṇhāti.

    ੬੬੯. ਪਟਿਸਿਦ੍ਧੇਪੀਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਪਿ। ਮੂਲਂ ਦਤ੍વਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਮੂਲਂ ਦਤ੍વਾ। ਕੁਕ੍ਕੁਟਾਦਯੋ ਪਨ ‘‘ਸੁਖੇਨ વਸਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇਯੇવ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰੇ ‘ਸੁਖਂ ਜੀવਨ੍ਤੂ’ਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੩੮-੫੩੯)। ਸੂਕਰਮਯੂਰਾਦੀਸੁਪਿ ਲਦ੍ਧੇਸੁ ਤੇਸਂ ਅਨੁਰੂਪੇਯੇવ વਿਸਯੇ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾ।

    669.Paṭisiddhepīti paṭikkhittepi. Mūlaṃ datvāti kappiyabhaṇḍamūlaṃ datvā. Kukkuṭādayo pana ‘‘sukhena vasantū’’ti araññeyeva vissajjetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kukkuṭasūkare ‘sukhaṃ jīvantū’ti araññe vissajjetuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.538-539). Sūkaramayūrādīsupi laddhesu tesaṃ anurūpeyeva visaye vissajjetabbā.

    ੬੭੧. ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯ ਕੋ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ? ‘‘ਰਞ੍ਞਾ વਾ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨਯੇਨ ਰਾਜਰਾਜਾਮਚ੍ਚਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਾਦੀਸੁ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨੇਨ ਚੀવਰਂ ਚੇਤਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਚੀવਰੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਂ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਚੀવਰਮੂਲਂ ਦਤ੍વਾ ਪਹਿਤਦੂਤੇਨ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਆਭਤਂ, ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਯਦਿ વੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ ਆવੁਸੋ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮ, ਚੀવਰਞ੍ਚ ਖੋ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮ ਕਾਲੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਸਚੇ ਤੇਨ ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਚਿ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਚੀવਰਤ੍ਥਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਏਸੋ ਖੋ ਆવੁਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰੋ’’ਤਿ ਆਰਾਮਿਕੇ વਾ ਉਪਾਸਕੇ વਾ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਯਦਿ ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚੀવਰੇਨ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚੀવਰਂ ਚੇਤਾਪੇਤ੍વਾ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਯਂ ਖੋ ਭਨ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਂ ਨਿਦ੍ਦਿਸਿ, ਸਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਸੋ ਮਯਾ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਤੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਕਾਲੇਨ, ਚੀવਰੇਨ ਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਯਦਿ વਦੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਚੀવਰਤ੍ਥਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਭਗવਤਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹਾਤਿ ਅਯਮਿਮਿਸ੍ਸਾ ਗਾਥਾਯ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।

    671. ‘‘Tikkhattu’’ntiādigāthāya ko sambandho? ‘‘Raññā vā rājabhoggenā’’tiādigāthāya saṅgahitanayena rājarājāmaccabrāhmaṇagahapatādīsu yena kenaci attanā vā cīvaracetāpannena cīvaraṃ cetāpetvā ‘‘itthannāmaṃ bhikkhuṃ cīvarena acchādehī’’ti vatvā taṃ cīvaracetāpannasaṅkhātaṃ cīvaramūlaṃ datvā pahitadūtena vā bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘idaṃ kho bhante āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhataṃ, paṭiggaṇhātu āyasmā cīvaracetāpanna’’nti yadi vucceyya, bhikkhunā ‘‘na kho mayaṃ āvuso cīvaracetāpannaṃ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṃ paṭiggaṇhāma kālena kappiya’’nti vutte sace tena ‘‘atthi panāyasmato koci veyyāvaccakaro’’ti vutte cīvaratthikena bhikkhunā ‘‘eso kho āvuso bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti ārāmike vā upāsake vā dassite yadi so tassa attanā āharitvā ‘‘imassa bhikkhuno cīvarena atthe sati iminā cīvaraṃ cetāpetvā acchādehī’’ti vatvā taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘yaṃ kho bhante āyasmā veyyāvaccakaraṃ niddisi, saññatto so mayā, upasaṅkamatu āyasmā kālena, cīvarena taṃ acchādessatī’’ti yadi vadeyya, tena cīvaratthikena bhikkhunā kiṃ kātabbanti bhagavatā vuttanti āhāti ayamimissā gāthāya sambandho.

    ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦਨਾ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ‘‘ਚੀવਰਤ੍ਥਿਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਦ੍વਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ ਸਾਰੇਤਬ੍ਬੋ ‘ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ ਆવੁਸੋ ਚੀવਰੇਨਾ’’ਤਿ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾਤਿ વੁਤ੍ਤਾ।

    Tikkhattuṃ codanā vuttāti ‘‘cīvaratthikena bhikkhave bhikkhunā veyyāvaccakaro upasaṅkamitvā dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo ‘attho me āvuso cīvarenā’’ti tikkhattuṃ codanā kātabbāti vuttā.

    ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਨਮਬ੍ਰવੀਤਿ ‘‘ਦ੍વਤ੍ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦਯਮਾਨੋ ਸਾਰਯਮਾਨੋ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਯ੍ਯ, ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲਂ, ਨੋ ਚੇ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਯ੍ਯ, ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੇਨ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਠਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੩੮) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ ਆવੁਸੋ ਚੀવਰੇਨਾ’’ਤਿ ਕਤਾਯ ਚੋਦਨਾਯ ਨ ਨਿਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਤੇਨ ਪੁਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਨ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਆਮਿਸਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਧਮ੍ਮੋ ਭਾਸਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੩੯) વਚਨਤੋ ਠਾਨਭਞ੍ਜਨਕਂ ਨਿਸਜ੍ਜਾਦਿਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਕਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ ਆਗਤੋਸੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ‘‘ਜਾਨਾਹਿ , ਆવੁਸੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਂ વਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਨਂ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮવਰਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਨਾ ਭਗવਤਾ ਦੇਸਿਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Chakkhattuṃ ṭhānamabravīti ‘‘dvattikkhattuṃ codayamāno sārayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeyya, iccetaṃ kusalaṃ, no ce abhinipphādeyya, catukkhattuṃ pañcakkhattuṃ chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabba’’nti (pārā. 538) vuttattā tikkhattuṃ upasaṅkamitvā ‘‘attho me āvuso cīvarenā’’ti katāya codanāya na nippajjeyya, tena puna gantvā yaṃ kiñci avatvā ‘‘na āsane nisīditabbaṃ, na āmisaṃ paṭiggahetabbaṃ, na dhammo bhāsitabbo’’ti (pārā. 539) vacanato ṭhānabhañjanakaṃ nisajjādiṃ kiñci akatvā ‘‘kiṃ kāraṇaṃ āgatosī’’ti pucchite ‘‘jānāhi , āvuso’’ti ettakamattaṃ vatvā ukkaṭṭhaparicchedena chakkhattuṃ ṭhānaṃ saddhammavaracakkavattinā bhagavatā desitanti vuttaṃ hoti.

    ਯਦਿ ਚੋਦੇਤਿਯੇવਾਤਿ ਸਚੇ ਠਾਨਂ ਅਕਤ੍વਾ ਚੋਦਨਾਮਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਛ ਅਬ੍ਰવੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ‘‘ਚੋਦਨਾ’’ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍વਾ ਸਕਿਮ੍ਪਿ ਨ ਠਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Yadi codetiyevāti sace ṭhānaṃ akatvā codanāmattaṃ karoti, cha abravīti yojanā, ‘‘codanā’’ti sāmatthiyato labbhati, chakkhattuṃ codetvā sakimpi na ṭhātabbanti vuttaṃ hoti.

    ਛਚੋਦਨਂ ਅਕਤ੍વਾ ਯੋ ਠਾਨਮੇવ ਕਰੋਤਿ, ਤੇਨ ਕਤਿ ਠਾਨਾਨਿ ਕਾਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਚੋਦਨਾਦਿਗੁਣਾ ਠਿਤੀ’’ਤਿ, ‘‘ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ‘‘ਅਬ੍ਰવੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍વਾ ਚਤੁਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍વਾ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਠਾਤਬ੍ਬਂ, ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦੇਤ੍વਾ ਨ ਠਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੩੯) વਚਨਤੋ, ‘‘ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੩੯) વਚਨਤੋ ਚ ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚੋਦਨਾਯ ਦਿਗੁਣਾ ਦ੍વਾਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਕਾ ਠਿਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਚੋਦਨਮੇવ ਅਕਤ੍વਾ ਠਾਨਮਤ੍ਤਮੇવ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍વਾਦਸਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਠਾਤਬ੍ਬਮੇવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਅਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਏਤ੍ਤਕੇਨੇવ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਤੋ ਚੇ ਉਤ੍ਤਰਿ વਾਯਮਮਾਨੋ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤਿ, ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੩੯) વੁਤ੍ਤਨਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    Chacodanaṃ akatvā yo ṭhānameva karoti, tena kati ṭhānāni kātabbānīti āha ‘‘codanādiguṇā ṭhitī’’ti, ‘‘kātabbā’’ti seso, ‘‘abravī’’ti iminā yojetabbaṃ, ‘‘catukkhattuṃ codetvā catukkhattuṃ ṭhātabbaṃ, pañcakkhattuṃ codetvā dvikkhattuṃ ṭhātabbaṃ, chakkhattuṃ codetvā na ṭhātabba’’nti (pārā. 539) vacanato, ‘‘chakkhattuparama’’nti (pārā. 539) vacanato ca chakkhattuṃ codanāya diguṇā dvādasakkhattukā ṭhiti hotīti siddhattā codanameva akatvā ṭhānamattameva karontassa dvādasakkhattuṃ vuttanayena ṭhātabbamevāti vuttaṃ hoti. Tato paraṃ kātabbaṃ adassetvā ettakeneva nivattetabbanti ñāpento ‘‘tato ce uttari vāyamamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiya’’nti (pārā. 539) vuttanayā āpatti hotīti dasseti.

    ੬੭੨. ‘‘ਅਚੋਦੇਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧੇ’’ਤਿ ਚ ਗਯ੍ਹਮਾਨਤ੍ਤਾ।

    672.‘‘Acodetvā laddhe’’ti idaṃ upalakkhaṇaṃ ‘‘aṭṭhatvā laddhe’’ti ca gayhamānattā.

    ਰਾਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Rājasikkhāpadakathāvaṇṇanā.

    ਚੀવਰવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।

    Cīvaravaggo paṭhamo.

    ੬੭੩. ‘‘ਏਕੇਨਾਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਪਨ ਦ੍વੀਹਿ, ਬਹੂਹਿ વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ વਾਤੇਨ ਆਹਟੇਨਾਪਿ ਕੋਸਿਯਂਸੁਨਾ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ। ਸਨ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਨ੍ਥਤਂ ਨਾਮ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਕਤਂ ਹੋਤਿ ਅવਾਯਿਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੪੪) ਪਦਭਾਜਨੇ ਚ ‘‘ਸਮੇ ਭੂਮਿਭਾਗੇ ਕੋਸਿਯਂਸੂਨਿ ਉਪਰੂਪਰਿ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਕਞ੍ਜਿਕਾਦੀਹਿ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਕਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੪੨) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਚ વੁਤ੍ਤਸਰੂਪਂ ਕਞ੍ਜਿਕਂ ਸਿਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਕੋਸਿਯਂਸੂਨਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਯਾવ ਬਹਲਮਿਚ੍ਛਤਿ, ਤਾવ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਨਨਿਪਜ੍ਜਨਾਦਿਅਤ੍ਥਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਨ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੋਸਿਯਂਸੁਨਾਤਿ ਕੋਸਿਯਕਿਮਿਕੋਸਿਯਸ੍ਸ ਇਦਨ੍ਤਿ ਕੋਸਿਯਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਂਸੁ, ਤੇਨ ਕੋਸਿਯਂਸੁਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ । ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏਕੇਨਾਪਿ ਕੋਸਿਯਂਸੁਨਾ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਕਰੋਤਿ વਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੪੪)। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਪਰਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।

    673.‘‘Ekenāpī’’ti iminā kiṃ pana dvīhi, bahūhi vāti vuttaṃ hoti. Missetvāti antamaso vātena āhaṭenāpi kosiyaṃsunā missetvā. Santhatanti ‘‘santhataṃ nāma santharitvā kataṃ hoti avāyima’’nti (pārā. 544) padabhājane ca ‘‘same bhūmibhāge kosiyaṃsūni uparūpari santharitvā kañjikādīhi siñcitvā kataṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.542) aṭṭhakathāya ca vuttasarūpaṃ kañjikaṃ siñcitvā kosiyaṃsūni attharitvā yāva bahalamicchati, tāva vaḍḍhetvā nisīdananipajjanādiatthaṃ kātabbaṃ santhatanti attho. Kosiyaṃsunāti kosiyakimikosiyassa idanti kosiyaṃ, suttaṃ, tassa suttassa aṃsu, tena kosiyaṃsunāti attho . Kārāpentassāti upalakkhaṇattā ‘‘karontassā’’tipi gahetabbaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘kārāpeyyāti ekenāpi kosiyaṃsunā missetvā karoti vā kārāpeti vā’’ti (pārā. 544). Tenevāha ‘‘paratthāya karontassa kārāpentassā’’ti.

    ੬੭੫. ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ ਛવਿਰਕ੍ਖਨਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਰਣਂ। ਭਿਸਿ ਨਾਮ ਮਞ੍ਚਭਿਸਿ, ਪੀਠਭਿਸੀਤਿ ਦ੍વਯਂ। ਬਿਬ੍ਬੋਹਨਂ ਉਪਧਾਨਂ।

    675.Bhūmattharaṇanti parikammakatāya bhūmiyā chavirakkhanatthāya attharitabbaṃ attharaṇaṃ. Bhisi nāma mañcabhisi, pīṭhabhisīti dvayaṃ. Bibbohanaṃ upadhānaṃ.

    ਕੋਸਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Kosiyakathāvaṇṇanā.

    ੬੭੬. ਕਾਲ਼ਕੇਲ਼ਕਲੋਮਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਾਲ਼ਕਂ ਨਾਮ ਦ੍વੇ ਕਾਲ਼ਕਾਨਿ ਜਾਤਿਯਾ ਕਾਲ਼ਕਂ વਾ ਰਜਨਕਾਲ਼ਕਂ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੪੯) વਚਨਤੋ ਏવਂ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ। ਸੁਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਇਤਰવਣ੍ਣੇਹਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸਾਨਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਕਾਲ਼ਕਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੪੭)। ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ‘‘ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਕਰੋਤਿ વਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ વਾ’’ਤਿ। ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਆਹ।

    676.Kāḷakeḷakalomānanti ‘‘kāḷakaṃ nāma dve kāḷakāni jātiyā kāḷakaṃ vā rajanakāḷakaṃ vā’’ti (pārā. 549) vacanato evaṃ kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ. Suddhānanti itaravaṇṇehi eḷakalomehi amissānaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘suddhakāḷakānanti suddhānaṃ kāḷakānaṃ, aññehi amissitakāḷakānanti attho’’ti (pārā. aṭṭha. 2.547). Kareyyāti karontassa ca kārāpentassa cāti vuttaṃ hoti. Yathāha ‘‘kārāpeyyāti karoti vā kārāpeti vā’’ti. Āpatti hotīti ‘‘payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiya’’nti pāḷiyaṃ vuttaṃ pubbapayogadukkaṭañca nissaggiyapācittiyañca āha.

    ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Suddhakāḷakakathāvaṇṇanā.

    ੬੭੭. ਓਦਾਤਂ ਤੁਲਂ વਾ ਬਹੁਂ વਾ ਸਬ੍ਬਮੇવ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਪਿਲਮ੍ਪਿ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏવਮੇવ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਮੇવ વਾਤਿ ਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਮੇવ વਾ ਲੋਮਂ। ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਨ੍ਥਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ‘‘ਨવ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਸਾਮਤ੍ਥਿਯੇਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨવਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕਪਿਲਮ੍ਪਿ વਾਤਿ વਾਕਾਰੇਨ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਨਾਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ? ‘‘ਨવਂ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਰਯਮਾਨੇਨ ਦ੍વੇ ਭਾਗਾ ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ ਆਦਾਤਬ੍ਬਾ ਤਤਿਯਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੫੩) ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਪ੍ਪਕਾਰੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।

    677. Odātaṃ tulaṃ vā bahuṃ vā sabbameva vā gahetvānāti yojanā. Kapilampi vāti etthāpi evameva yojetabbaṃ. Ettha sabbameva vāti santhatassa gahetabbaṃ sabbameva vā lomaṃ. Karontassāti ettha ‘‘santhata’’nti adhikārato labbhati. ‘‘Nava’’nti idaṃ ‘‘karontassā’’ti padasāmatthiyena labbhati, navaṃ santhataṃ karontassāti attho, ‘‘anāpattī’’ti iminā sambandho. Kapilampi vāti vākārena pakārantarenāpi karontassa anāpattiṃ saṅgaṇhāti. Seyyathidaṃ? ‘‘Navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārayamānena dve bhāgā suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ ādātabbā tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyāna’’nti (pārā. 553) mātikāya anuññātappakāro veditabbo.

    ਏਤ੍ਥ ‘‘ਓਦਾਤਂ ਕਪਿਲਮ੍ਪਿ વਾ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ‘‘ਬਹੁਂ વਾ’’ਤਿ વਿਸੇਸਨੇਨ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਭਾਗਦ੍વਯਤੋ ਅਧਿਕਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਮ੍ਪਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ ਕੇવਲਾਨਂ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨੇવ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ‘‘ਸਬ੍ਬਮੇવ વਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વਿਯ ਇਮੇ ਓਦਾਤਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ ਕੇવਲਾ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਏવਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    Ettha ‘‘odātaṃ kapilampi vā’’ti etassa ‘‘bahuṃ vā’’ti visesanena kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ yathāvuttabhāgadvayato adhikaṃ eḷakalomampi na gahetabbanti dīpeti kevalānaṃ kāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ aggahetabbatāya paṭhamasikkhāpadeneva vuttattā. ‘‘Sabbameva vā’’ti imināpi purimasikkhāpade viya ime odātādayo sabbe kevalā na gahetabbā na hontīti dassitaṃ hoti. ‘‘Anāpattī’’ti iminā evaṃ akatvā aññena pakārena karontassa āpatti hotīti byatirekato dīpitaṃ hoti.

    ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ? વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘‘ਅਨਾਦਾ ਚੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਦ੍વੇ ਭਾਗੇ ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ ਤਤਿਯਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨਂ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਯਤ੍ਤਕਪ੍ਪਮਾਣੇਹਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮੇਹਿ ਨવਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤੇ ਲੋਮੇ ਚਤੁਭਾਗਂ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਤੁਲੇ વਾ ਊਨੇ વਾ ਕਾਲ਼ਕਲੋਮੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਂ ਤੁਲਂ ਓਦਾਤੇਹਿ વਾ ਏਕਂ ਤੁਲਂ ਗੋਚਰਿਯੇਹਿ વਾ ਕਾਲ਼ਕੇਹਿ વਾ ਊਨੇ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વੀਹਿਪਿ ਅਧਿਕੇ વਾ ਕਤ੍વਾ ਕਾਲ਼ਕਲੋਮੇ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਦ੍વੀਸੁ ਏਕਂ વਾ ਦ੍વੇ ਏવ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਾਤੁਞ੍ਚ ਕਾਰਾਪੇਤੁਞ੍ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ । ਏવਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਤ੍ਥੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।

    Seyyathidaṃ? Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘anādā ce bhikkhu dve bhāge suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyānaṃ navaṃ santhataṃ kārāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti. Yattakappamāṇehi eḷakalomehi navaṃ santhataṃ kātukāmo hoti, te lome catubhāgaṃ tulayitvā dve tule vā ūne vā kāḷakalome gahetvā ekaṃ tulaṃ odātehi vā ekaṃ tulaṃ gocariyehi vā kāḷakehi vā ūne katvā dvīhipi adhike vā katvā kāḷakalome vajjetvā dvīsu ekaṃ vā dve eva vā gahetvā kātuñca kārāpetuñca vaṭṭatīti vuttaṃ hoti . Evaṃ anāpattidassanena sabbopi sikkhāpadattho saṅgahitoti daṭṭhabbo.

    ੬੭੮. ‘‘ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਇਮਮੇવ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਾਨਨ੍ਤਰਂ વੁਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਦ੍વਯਞ੍ਚ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧਾਨਿਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਅਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੫੫) વੁਤ੍ਤਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਚੀવਰਂ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੬੮) ਪਠਮਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਇਹਾਪਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਹਕਾਰਕੇਹਿ ਪੇਯ੍ਯਾਲવਸੇਨ ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ ਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚਾਤਿ ਇਦਂ ਦ੍વਯਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।

    678.‘‘Anukkamenā’’ti iminā imameva aggahetvā purimānantaraṃ vuttasikkhāpadadvayañca gahetabbanti dīpeti. Nissajjitvā laddhānipīti yojanā. ‘‘Apī’’ti iminā ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 555) vuttadukkaṭañca ‘‘nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 468) paṭhamanissaggiyasikkhāpade vuttanayena ihāpi ‘‘nissaggiyaṃ santhataṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti vuttampi dhammasaṅgahakārakehi peyyālavasena saṃkhittaṃ taṃ dukkaṭañcāti idaṃ dvayaṃ saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ.

    ੬੭੯. ਤਤਿਯਂ ਤੁ ਕ੍ਰਿਯਾਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਨ ‘‘ਦ੍વੇ ਭਾਗਾ ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੫੫੪) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਅਤਿਰੇਕਗ੍ਗਹਣવਸੇਨ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਕਰਣਤੋ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਂ ਨਾਮ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਆਦਾਯ ਚ ਅਨਾਦਾਯ ਚ ਕਰਣਤੋ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੫੨)।

    679.Tatiyaṃ tu kriyākriyanti idaṃ tatiyasikkhāpadaṃ pana ‘‘dve bhāgā suddhakāḷakāna’’ntiādinā (pārā. 554) vuttanayena aggahetvā kāḷakānaṃ atirekaggahaṇavasena ananuññātappakārena karaṇato kiriyākiriyaṃ nāma. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ādāya ca anādāya ca karaṇato kiriyākiriya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.552).

    ਦ੍વੇਭਾਗਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Dvebhāgakathāvaṇṇanā.

    ੬੮੦. ਛਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਓਰੇਨਾਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਕਤਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਉਪਰਿ ਛਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਹੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇ ਕਤਸਨ੍ਥਤਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤਿ, ਕਾਰਕਸ੍ਸ ਚ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਿਕ੍ਖੁਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਨ੍ਥਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਗਿਲਾਨੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਸਨ੍ਥਤਂ ਆਦਾਯ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਂ, ਸੋਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਥਤਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਯਾਚਾਮੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੫੯) ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਜ੍ਜ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਯਾਚਿਤੇ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਤੁਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਦਿਨ੍ਨਸਮ੍ਮੁਤਿਂ વਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    680.Channaṃvassānaṃ orenāti pubbe santhatassa katadivasato paṭṭhāya upari channaṃ vassānaṃ abbhantareti attho. Hoti nissaggiyāpattīti chabbassantare katasanthataṃ nissaggiyaṃ hoti, kārakassa ca pācittiyaṃ hotīti attho. Bhikkhusammutiṃ ṭhapetvāti santhataṃ gahetvā addhānamaggaṃ paṭipajjituṃ asamatthassa gilānassa ‘‘ahaṃ bhante gilāno na sakkomi santhataṃ ādāya pakkamituṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ santhatasammutiṃ yācāmī’’ti (pārā. 559) saṅghamajjhe nisajja añjaliṃ paggahetvā tikkhattuṃ yācite ñattidutiyāya kammavācāya gataṭṭhāne chabbassānaṃ antopi santhataṃ kātuṃ saṅghena dinnasammutiṃ vināti attho.

    ੬੮੨. ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਦਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ, ਤਦਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ਛਬ੍ਬਸ੍ਸੇਸੁ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੇਸੁ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਦਾ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੫੭)। ਤਦੁਦ੍ਧਮ੍ਪੀਤਿ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਤੋ ਉਪਰਿਪਿ। વਿਤਾਨੇਤਿ વਿਤਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸਾਣਿਪਾਕਾਰੇਤਿ ਪਾਕਾਰਸਦਿਸਤਿਰੋਕਰਣੀਯਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਕਤੇਪਿ ਚਾਤਿ ਪੁਰਾਣਸਨ੍ਥਤੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਥਤੇ ਓਰਤੋ ਛਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਕਤੇਪਿ ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਯਮਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੋ ਨੇવ ਪਾਲ਼ਿਯਂ, ਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਆਚਰਿਯਪਰਮ੍ਪਰਾਭਤੋ ਆਚਰਿਯੇਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋਤਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਸਾਧਾਰਣવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਪਨ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸਾਪਿ, વਿਸੇਸੋ ਨੁਪਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ વਕ੍ਖਤਿ।

    682.Chabbassāni karontassāti ettha ‘‘yadā paripuṇṇāni, tadā’’ti seso, chabbassesu paripuṇṇesu santhataṃ karontassāti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yadā chabbassāni paripuṇṇāni honti, tadā santhataṃ karotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.557). Taduddhampīti chabbassato uparipi. Vitāneti vitānanimittaṃ karontassa. Sāṇipākāreti pākārasadisatirokaraṇīyanimittaṃ karontassa. Nissajjitvā katepi cāti purāṇasanthate aññassa datvā aññasmiṃ santhate orato channaṃ vassānaṃ katepi ca anāpattīti yojanā. Ayamanāpattivāro neva pāḷiyaṃ, na aṭṭhakathāsu dissati, tasmā so ācariyaparamparābhato ācariyena dassitoti viññāyati. Sādhāraṇavinicchayaṃ pana ‘‘anantarassimassāpi, viseso nupalabbhatī’’ti vakkhati.

    ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Chabbassakathāvaṇṇanā.

    ੬੮੩. ਅਨਾਦਾਯਾਤਿ ਨવਂ ਨਿਸੀਦਨਸਨ੍ਥਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤਸ੍ਸ વਿવਣ੍ਣਕਰਣਤ੍ਥਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਪੁਰਾਣਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿ ਆਦਾਤਬ੍ਬਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਕਰਣਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੬੭) ਯਾ ਆਦਾਤੁਂ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਪੁਰਾਣਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਮੁਖਾવਤ੍ਤਤੋ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਂ ਅਦਤ੍વਾ। ਏવਮੇਤਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਥਂ વਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ? ‘‘ਅਨਾਦਾਨવਸੇਨਸ੍ਸ, ਸੁਗਤਸ੍ਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯਾ’’ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨੇਨ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਸਨ੍ਥਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪੁਰਾਣੇ’’ਇਤਿ ਚ ਕਾਰੇਤੁਂ ਕਤਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਨવਂ ਨਿਸੀਦਨਂ ਸਨ੍ਥਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਸੇਸੋ , ਪੁਰਾਣੇ ਸਨ੍ਥਤੇ ਅਸਨ੍ਤੇ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਸੁਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਂ ਅਨਾਦਾਯ ਨવਂ ਨਿਸੀਦਨਸਨ੍ਥਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਨવਂ ਨਿਸੀਦਨਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਰੇਤੁਂ, ਨવਂ ਨਿਸੀਦਨਸਨ੍ਥਤਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਞ੍ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    683.Anādāyāti navaṃ nisīdanasanthataṃ karontena bhikkhunā tassa vivaṇṇakaraṇatthāya pāḷiyaṃ ‘‘purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthi ādātabbā dubbaṇṇakaraṇāyā’’ti (pārā. 567) yā ādātuṃ vuttā, taṃ purāṇasanthatassa chinnamukhāvattato sugatavidatthiṃ adatvā. Evametaṃ vuttanti kathaṃ viññāyatīti? ‘‘Anādānavasenassa, sugatassa vidatthiyā’’ti vakkhamānena viññāyati. Santhateti ettha ‘‘purāṇe’’iti ca kāretuṃ katañcāti ettha ‘‘navaṃ nisīdanaṃ santhata’’nti ca seso , purāṇe santhate asante sāmantā sugatavidatthiṃ anādāya navaṃ nisīdanasanthataṃ karontassa anāpatti. Aññassatthāya navaṃ nisīdanasanthataṃ kāretuṃ, navaṃ nisīdanasanthataṃ aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjituñca anāpattīti yojanā.

    ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕਾਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨੇવ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਤਿ વਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ વਾ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੬੯) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ, ਤਬ੍ਬਣ੍ਣਨਾਸੁ ਚ ਅਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤ੍ਤਾ વਾ ਤਂ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਛਬ੍ਬਸ੍ਸਾਨਿ ਕਰੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕਰੋਤਿ વਾ ਕਾਰਾਪੇਤਿ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੬੪) ਅਨਨ੍ਤਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વੁਤ੍ਤਮੋਲੋਕੇਤ੍વਾ વਾ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਚ વਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਲਿਖਿਤਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਕਤਞ੍ਚ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਮਿਨਾ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੋવ ਦਸ੍ਸਿਤੋ।

    ‘‘Aññassatthāyakāretu’’nti idamettha pācittiyeneva anāpattidassananti gahetabbaṃ. Tasmā ‘‘aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 569) vuttattā ca aṭṭhakathāya, tabbaṇṇanāsu ca adissamānattā vā taṃ na vattabbaṃ. ‘‘Anāpatti chabbassāni karoti…pe… aññassatthāya karoti vā kārāpeti vā’’ti (pārā. 564) anantarasikkhāpade vuttamoloketvā vā dukkaṭassa ca vihitattā pācittiyena anāpattibhāvaṃ sandhāya likhitanti viññāyati. Katañca paribhuñjitunti ettha ‘‘aññenā’’ti vattabbaṃ, iminā ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, anāpattī’’ti pāṭhova dassito.

    ੬੮੪. ਸੁਗਤਸ੍ਸ વਿਦਤ੍ਥਿਯਾ ਅਨਾਦਾਨવਸੇਨ ਚ ਅਸ੍ਸ ਸਨ੍ਥਤਸ੍ਸ ਕਰਣੇਨ ਚ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਏਤਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    684. Sugatassa vidatthiyā anādānavasena ca assa santhatassa karaṇena ca satthārā etaṃ sikkhāpadaṃ kiriyākiriyaṃ vuttanti yojanā.

    ੬੮੫. ਨਨੁ ਚ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਤ੍ਤਾ ਇਮਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਦ੍વੇਭਾਗਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਦਿਸਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੬੭) વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਇਹ ‘‘ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਸਮਾ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਾਨੀਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਦ੍વੇਭਾਗਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਿਪਿ ਕੋਸਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸਦਿਸਾਨੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੫੨) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਕੋਸਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤੇਨ ਸਮਭਾવਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਮੂਲਮੇવ ਸਰਿਤ੍વਾ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤવਿਸੇਸਸ੍ਸ વਿਸੁਂ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਅવਸਿਟ੍ਠવਿਨਿਚ੍ਛਯਮਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਇਮਂ વਿਸੇਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਅવਸਿਟ੍ਠવਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਦ੍વੀਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਾਧਾਰਣવਿਨਿਚ੍ਛਯਸ੍ਸ ਅવਿਸੇਸਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਨਨ੍ਤਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ।

    685. Nanu ca imassa sikkhāpadassa aṭṭhakathāya ‘‘samuṭṭhānādīni kiriyākiriyattā imassa sikkhāpadassa dvebhāgasikkhāpadasadisānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.567) vuttāni, iha ‘‘sañcarittasamā’’ti kasmā vuttānīti? Vuccate – dvebhāgasikkhāpade ‘‘samuṭṭhānādīnipi kosiyasikkhāpadasadisānevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.552) aṭṭhakathāya vuttāni, kosiyasikkhāpade samuṭṭhānādīnaṃ sañcarittena samabhāvassa vuttattā, mūlameva saritvā kiriyākiriyasaṅkhātavisesassa visuṃ dassitattā avasiṭṭhavinicchayamattaṃ sandhāya evaṃ vuttanti gahetabbaṃ. Imaṃ visesaṃ muñcitvā avasiṭṭhavinicchayena dvīsu sikkhāpadesu sādhāraṇavinicchayassa avisesataṃ dassetumāha ‘‘anantarassā’’tiādi.

    ਨਿਸੀਦਨਸਨ੍ਥਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Nisīdanasanthatakathāvaṇṇanā.

    ੬੮੬-੭. ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਤਿ ਤਿਯੋਜਨਪੂਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ। ਯਾਨੇਤਿ ਸਕਟਾਦਿਕੇ। ਲੋਮਾਨੀਤਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਿ। ਸਾਮਿਕਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾਨਾਦਿਸਾਮਿਨੋ। ਅਜਾਨਤੋਤਿ ਅਨਾਦਰੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਲ਼ਕਲੋਮਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ‘‘ਤਿਯੋਜਨਪਰਮਂ ਸਹਤ੍ਥਾ ਹਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੭੩) ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਿਯੋਜਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਹਤ੍ਥੇਨਾਪਿ ਹਰਿਤ੍વਾ ਤਿਯੋਜਨਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਰੇਸਂ ਯਾਨਾਦੀਸੁ ਸਾਮਿਕੇਸੁ ਅਜਾਨਨ੍ਤੇਸੁ ‘‘ਏਤੇ ਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਯਦਿ ਠਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਸੂਤਿ ਯੇਸੁ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਿ ਠਪਿਤਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਯਾਨਾਦੀਸੁ ਤਿਯੋਜਨਮਤੀਤੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਪਯੋਗਂ વਿਨਾਪਿ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਪਠਮਂ ਪਾਦਂ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਦੁਤਿਯਂ ਪਾਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੭੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    686-7.Gacchanteti tiyojanapūraṇaṭṭhānaṃ atikkamma gacchante. Yāneti sakaṭādike. Lomānīti eḷakalomāni. Sāmikassāti yānādisāmino. Ajānatoti anādare sāmivacanaṃ. Addhānamaggapaṭipanno yo pana bhikkhu eḷakalomaṃ labhitvā ‘‘tiyojanaparamaṃ sahatthā hāretabbānī’’ti (pārā. 573) anuññātattā tiyojanabbhantare sahatthenāpi haritvā tiyojanātikkame paresaṃ yānādīsu sāmikesu ajānantesu ‘‘ete harissantī’’ti cintetvā yadi ṭhapeyyāti attho. Tesūti yesu eḷakalomāni ṭhapitāni, tesu yānādīsu tiyojanamatītesu bhikkhussa payogaṃ vināpi tiyojanaṃ atikkantesu tassa bhikkhuno āpatti hotīti yojanā, tassa bhikkhuno ‘‘paṭhamaṃ pādaṃ tiyojanaṃ atikkāmeti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 573) vuttattā dukkaṭapācittiyā hontīti attho.

    ਅਯਂ ਨਯੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਯੋਗਂ વਿਨਾ ਯਤ੍ਥ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਿ ਠਪਿਤਾਨਿ, ਤੇਸੁ ਯਾਨਾਦੀਸੁ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਸੁ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Ayaṃ nayoti bhikkhuno payogaṃ vinā yattha eḷakalomāni ṭhapitāni, tesu yānādīsu tiyojanaṃ atikkamantesu āpatti hotīti ayamattho daṭṭhabboti attho.

    ੬੮੮. ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਤਿ ਤਿਯੋਜਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਠਿਤੇ। ‘‘ਅਭਿਰੂਹਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣੇਸੁ ਏਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ। ‘‘ਭੂਮਿਯਞ੍ਹਿ ਠਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤੋ, ਅવ੍ਹਾਯਨ੍ਤੋ વਾ ਪੁਰਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏਸੇવਨਯੋ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਹਰਾਪੇਤੀ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪੇਸਿਤੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਹਰਨ੍ਤੇ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਚੇ ਸਾਰੇਤਿ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਤਂ ਪਨਞ੍ਞਂ ਹਰਾਪੇਤਿ, વਚਨੇਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ।

    688.Agacchanteti tiyojanabbhantare ṭhite. ‘‘Abhirūhitvā’’ti idaṃ anāpattikāraṇesu ekaṃ dassetumāha. ‘‘Bhūmiyañhi ṭhatvā dento, avhāyanto vā purato gacchati, esevanayo’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Anāpattivāre ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti vacanato attanā pesite aññasmiṃ harante vaṭṭatīti dassetumāha ‘‘sace sāreti vaṭṭatī’’ti. Tenevāha ‘‘taṃ panaññaṃ harāpeti, vacanena virujjhatī’’ti.

    ੬੯੦. ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਣ੍ਣਬਿਲੇਸੁ।

    690.Kaṇṇacchiddesūti attano kaṇṇabilesu.

    ੬੯੧. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ‘‘ਕਤਭਣ੍ਡ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਬਦ੍ਧਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਤਭਣ੍ਡਮੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਚ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ’’ਤਿ। વੇਣਿਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਕੁਦ੍ਰੂਸਸੀਸਪਲਾਲવੇਣਿਸਦਿਸਂ વੇਣਿਂ ਕਤ੍વਾ। ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਰਿਦੀਪਿਤਾਤਿ ‘‘વੇਣਿਂ ਕਤ੍વਾ ਹਰਤਿ, ਇਦਂ ਨਿਧਾਨਮੁਖਂ ਨਾਮ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੭੫) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    691. Anāpattivāre ‘‘katabhaṇḍa’’nti vuttattā tattha antamaso suttakena baddhamattampi katabhaṇḍamevāti āha ‘‘suttakena ca bandhitvā’’ti. Veṇiṃ katvāti kudrūsasīsapalālaveṇisadisaṃ veṇiṃ katvā. Āpatti paridīpitāti ‘‘veṇiṃ katvā harati, idaṃ nidhānamukhaṃ nāma, āpattiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ੬੯੨. ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤਂ ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ, ਯਦਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਤਿਯੋਜਨੋਸਾਨਟ੍ਠਾਨਂ ਯਦਿ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤਟ੍ਠਾਨਂ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍વਾਤਿ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍વਾ। ਚੋਰਾਦੀਹਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਯੋ ਅਞ੍ਞવਿਹਿਤੋ વਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤੋਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਏਤ੍ਥ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਮਾਹ। ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤਾਯ ਤੇਸਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਹੋਤਿ। ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਪਾਰਾਜਿਕਂ ਪਨ ਸਚਿਤ੍ਤਕਤਾਯ ਏਤੇਸਂ ਨ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਇਧ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਯਾ ਇਧ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੭੨)। ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤੇਨ ਹਰਤੋ ਭਣ੍ਡਗ੍ਘવਸੇਨ ਪਾਰਾਜਿਕਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦੁਕ੍ਕਟੇਸੁ ਏਕਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਪਨ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੭੨)।

    692.Suṅkaghātanti ettha ‘‘taṃ ṭhāna’’nti seso, yadi taṃ ṭhānaṃ suṅkaghātanti yojanā, tiyojanosānaṭṭhānaṃ yadi suṅkaghātaṭṭhānaṃ bhaveyyāti attho. Anuppatvāti taṃ ṭhānaṃ patvā. Corādīhi upadduto vā gacchati, yo aññavihito vā gacchatīti yojanā. Āpattīti ettha āpatti tassa gacchatoti labbhati. Ettha ‘‘āpattī’’ti iminā sikkhāpadena āpattimāha. Imissā acittakatāya tesaṃ dvinnampi hoti. Adinnādānapārājikaṃ pana sacittakatāya etesaṃ na hoti. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yā hi tattha āpatti, sā idha anāpatti. Yā idha āpatti, sā tattha anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.572). Theyyacittena harato bhaṇḍagghavasena pārājikathullaccayadukkaṭesu ekaṃ hoti. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘adinnādāne pana suṅkaghāte āpatti hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.572).

    ੬੯੩. ਤਿਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਰਣਕਿਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। ‘‘ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਦੀਪਕਂ ‘‘ਲੋਮਾਨੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਪਕਾਸਿਤਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਕ੍ਖਮਾਨੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨੀਯਂ। ਤਾਨਿਯੇવ ਪਚ੍ਚਾਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਿਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂਯੇવ ਤਿਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਤਂ ਤਿਯੋਜਨਂ ਪੁਨ ਤਾਨੇવ ਲੋਮਾਨਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    693.Tiyojananti ettha haraṇakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. ‘‘Harantassā’’ti imassa kammadīpakaṃ ‘‘lomānī’’ti idaṃ pakaraṇato labbhati. ‘‘Anāpatti pakāsitā’’ti idaṃ sabbattha vakkhamānena sambandhanīyaṃ. Tāniyeva paccāharantassāti yojanā. Tiyojananti ettha taṃyeva tiyojananti labbhati. Attanā gataṃ tiyojanaṃ puna tāneva lomāni gahetvā paccāgacchantassāti attho.

    ੬੯੪. ਨਿવਾਸਤ੍ਥਾਯ વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਤਿਯੋਜਨਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ વਾ ਸੀਮਾਯ વਾ ਆવਾਸੇ વਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਗਨ੍ਤ੍વਾ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆવਾਸੇ ਉਦ੍ਦੇਸਾਦਿਂ ਅਲਭਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆવਾਸੇ વਸਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪੁਨਪਿ ਤਿਯੋਜਨਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮਿਨਾવ ਨਯੇਨ ਤਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਂ ਠਾਨਂ, ਤਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪੁਨਪਿ ਪਰਮ੍ਪਰਂ ਠਾਨਂ ਗਮਨવਸੇਨ ਯੋਜਨਸਤਮ੍ਪਿ ਹਰਤੋ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਏવਂ ਯੋਜਨਸਤਮ੍ਪਿ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੭੫)। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ વਾਪਿ ਲਭਿਤ੍વਾ ਹਰਤੋਪੀਤਿ ‘‘ਚੋਰਾવਹਟਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਇਧ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇવ ‘‘ਨਿવਾਸਤ੍ਥਾਯ વਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿਕੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ਪਠਮਲਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਭੁਤਿ ਅਤਿਰੇਕਤਿਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਲਭਿਤ੍વਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਲਭਿਤ੍વਾ।

    694.Nivāsatthāya vā gantvāti tiyojanabbhantare vā sīmāya vā āvāse vasitukāmatāya gantvā. Tato paraṃ harantassāti tasmiṃ āvāse uddesādiṃ alabhitvā tato paraṃ aññasmiṃ āvāse vasitukāmatāya punapi tiyojanaṃ harantassāti attho. Imināva nayena tatopi aññaṃ ṭhānaṃ, tatopi aññanti suddhacittena gatagataṭṭhānato punapi paramparaṃ ṭhānaṃ gamanavasena yojanasatampi harato doso natthīti idampi vuttaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘evaṃ yojanasatampi harantassa anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575). Acchinnaṃ vāpi labhitvā haratopīti ‘‘corāvahaṭapariccattaṃ labhitvā harantassa. Idha sabbattheva ‘‘nivāsatthāya vā gantvā’’tiādike anāpattivāre paṭhamaladdhaṭṭhānato pabhuti atirekatiyojanampi harantassa anāpattīti attho viññāyati. Nissaṭṭhaṃ labhitvāti nissajjitvā vinayakammaṃ katvā dinnaṃ labhitvā.

    ੬੯੫. ਅਞ੍ਞੇਨਾਤਿ ਤਾਨਿ ਹਾਰਿਨਾ ਅਞ੍ਞੇਨ। ਕਤਭਣ੍ਡਕਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਮ੍ਬਲਕੋਜવਸਨ੍ਥਤਾਦਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਬਦ੍ਧਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੭੫) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਏਲ਼ਕਲੋਮੇਹਿ ਕਤਭਣ੍ਡਕਂ।

    695.Aññenāti tāni hārinā aññena. Katabhaṇḍakanti ‘‘kambalakojavasanthatādiṃ yaṃ kiñci antamaso suttakena baddhamattampī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.575) aṭṭhakathāyaṃ vuttaeḷakalomehi katabhaṇḍakaṃ.

    ੬੯੬. ਇਦਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਂ ਅਜਾਨਨਤਾਯ વਾ ਞਤ੍વਾਪਿ ਚੀવਰਾਦਿਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਸੁ ਲੋਮਸ੍ਸ ਅਲ੍ਲਿਨਭਾવਂ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾਪਿ વਾ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤੋਪਿ ਇਮਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਭવਤੋ ‘‘ਅਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ।

    696.Idaṃ samuṭṭhānanti idaṃ eḷakalomasamuṭṭhānaṃ. Paṇṇattiṃ ajānanatāya vā ñatvāpi cīvarādiparikkhāresu lomassa allinabhāvaṃ ajānitvāpi vā tiyojanaṃ atikkāmentassa arahatopi imāya āpattiyā sambhavato ‘‘acitta’’nti āha.

    ਏਲ਼ਕਲੋਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Eḷakalomakathāvaṇṇanā.

    ੬੯੭. ਏਲ਼ਕਲੋਮਧੋવਾਪਨਕਥਾ ਉਤ੍ਤਾਨਾਯੇવ।

    697. Eḷakalomadhovāpanakathā uttānāyeva.

    ਏਲ਼ਕਲੋਮਧੋવਾਪਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Eḷakalomadhovāpanakathāvaṇṇanā.

    ੬੯੮. ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯੋ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ‘‘ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ વਾ ਗਣ੍ਹਾਪੇਯ੍ਯ વਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਤਤ੍ਥਤ੍ਤਨੋ ਪਨਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ વਾ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪੇਯ੍ਯ વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। વਾਕਾਰੇਨ ‘‘ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚੇ ਸਾਦਿਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    698.Gaṇheyya vāti ettha ‘‘yo’’ti seso. ‘‘Gaṇheyya vā gaṇhāpeyya vā’’ti iminā ‘‘tatthattano panatthāyā’’ti vakkhamānattā ca ‘‘nissajjitvā’’tiādivacanato ca attano atthāya uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vāti vuttaṃ hoti. Vākārena ‘‘upanikkhittaṃ vā sādiyeyyā’’ti idaṃ saṅgaṇhāti, ‘‘idaṃ ayyassa hotū’’ti upanikkhittaṃ ce sādiyatīti attho.

    ਰਜਤਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਸਜ੍ਝੁ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਇਧ ਪਨ વੋਹਾਰੂਪਗਕਹਾਪਣਾਦਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਰਜਤਂ ਨਾਮ ਕਹਾਪਣੋ ਲੋਹਮਾਸਕੋ ਦਾਰੁਮਾਸਕੋ ਜਤੁਮਾਸਕੋ, ਯੇ વੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪)। ਇਧ ਕਹਾਪਣਾਦੀਨਂ ਸਰੂਪਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ –

    Rajatanti aññattha sajjhu vuccati, idha pana vohārūpagakahāpaṇādi vuccati. Vuttañhetaṃ pāḷiyaṃ ‘‘rajataṃ nāma kahāpaṇo lohamāsako dārumāsako jatumāsako, ye vohāraṃ gacchantī’’ti (pārā. 584). Idha kahāpaṇādīnaṃ sarūpaṃ aṭṭhakathāyaṃ –

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਹਾਪਣੋਤਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ વਾ ਰੂਪਿਯਮਯੋ વਾ ਪਾਕਤਿਕੋ વਾ। ਲੋਹਮਾਸਕੋਤਿ ਤਮ੍ਬਲੋਹਾਦੀਹਿ ਕਤਮਾਸਕੋ। ਦਾਰੁਮਾਸਕੋਤਿ ਸਾਰਦਾਰੁਨਾ વਾ વੇਲ਼ੁਪੇਸਿਕਾਯ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਾਲਪਣ੍ਣੇਪਿ ਰੂਪਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਤਮਾਸਕੋ। ਜਤੁਮਾਸਕੋਤਿ ਲਾਖਾਯ વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸੇਨ વਾ ਰੂਪਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਕਤਮਾਸਕੋ। ‘ਯੇ વੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਪਦੇਨ ਯੋ ਯੋ ਯਤ੍ਥ ਯਤ੍ਥ ਜਨਪਦੇ ਯਦਾ ਯਦਾ વੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਅਟ੍ਠਿਮਯੋਪਿ ਚਮ੍ਮਮਯੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਫਲਬੀਜਮਯੋਪਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਤਰੂਪੋਪਿ ਅਸਮੁਟ੍ਠਾਪਿਤਰੂਪੋਪਿ ਸਬ੍ਬੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪) –

    ‘‘Tattha kahāpaṇoti sovaṇṇamayo vā rūpiyamayo vā pākatiko vā. Lohamāsakoti tambalohādīhi katamāsako. Dārumāsakoti sāradārunā vā veḷupesikāya vā antamaso tālapaṇṇepi rūpaṃ chinditvā katamāsako. Jatumāsakoti lākhāya vā niyyāsena vā rūpaṃ samuṭṭhāpetvā katamāsako. ‘Ye vohāraṃ gacchantī’ti iminā pana padena yo yo yattha yattha janapade yadā yadā vohāraṃ gacchati, antamaso aṭṭhimayopi cammamayopi rukkhaphalabījamayopi samuṭṭhāpitarūpopi asamuṭṭhāpitarūpopi sabbo saṅgahito’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) –

    વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।

    Vuttanayena veditabbaṃ.

    ਏਤ੍ਥ ਚ ਪਾਕਤਿਕੋ ਨਾਮ ਏਤਰਹਿ ਪਕਤਿਕਹਾਪਣੋ। ਰੁਕ੍ਖਫਲਬੀਜਮਯੋਤਿ ਤਿਨ੍ਤਿਣਿਕਾਦਿਰੁਕ੍ਖਾਨਂ ਫਲਬੀਜੇਨ ਕਤੋ।

    Ettha ca pākatiko nāma etarahi pakatikahāpaṇo. Rukkhaphalabījamayoti tintiṇikādirukkhānaṃ phalabījena kato.

    ਜਾਤਰੂਪਕਂ ਸੁવਣ੍ਣਂ। ਯਥਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਜਾਤਰੂਪਂ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥੁવਣ੍ਣੋ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪)। ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਏવਂ ਸਾਦਿਤਭਿਕ੍ਖੁਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਉਗ੍ਗਹਿਤਂ વਾ ਪਰੇਨ ਉਗ੍ਗਹਾਪਿਤਂ વਾ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਸ੍ਸ ਸਾਦਿਯਨવਸੇਨ ਸਾਦਿਤਂ વਾ ਰਜਤਂ વਾ ਜਾਤਰੂਪਂ વਾ ‘‘ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਙ੍ਘਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ વੁਡ੍ਢਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪) વਚਨਤੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વੁਡ੍ਢਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਂ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ‘‘ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿਂ, ਇਦਂ ਮੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ, ਇਮਾਹਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਾਮੀ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    Jātarūpakaṃ suvaṇṇaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘jātarūpaṃ nāma satthuvaṇṇo vuccatī’’ti (pārā. 584). Nissajjitvāti ettha ‘‘tenā’’ti labbhati, ‘‘bhikkhunā’’ti iminā yujjati, evaṃ sāditabhikkhunāti attho. Nissajjitvāti attanā uggahitaṃ vā parena uggahāpitaṃ vā upanikkhipitassa sādiyanavasena sāditaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā ‘‘tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā’’ti (pārā. 584) vacanato saṅghamajjhe upasaṅkamitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggayha ‘‘ahaṃ bhante rūpiyaṃ paṭiggahesiṃ, idaṃ me nissaggiyaṃ, imāhaṃ nissajjāmī’’ti nissajjitvāti vuttaṃ hoti.

    ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਾવਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਏવ ਆਪਨ੍ਨਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਏવਮੇવ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਦੇਸੇਤਬ੍ਬਾ। ਏવਂ ਦੇਸਿਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਾਨੁਮਤੇਨ ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਪਟਿਬਲੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਬ੍ਯਤ੍ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਟਿਬਲੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪)।

    Āpattidesetabbāvāti attanā eva āpannaṃ nissaggiyaṃ pācittiyaṃ tasmiṃ saṅghamajjhe evameva nisīditvā desetabbā. Evaṃ desitā āpatti saṅghānumatena byattena paṭibalena bhikkhunā paṭiggahetabbā. Vuttañhetaṃ ‘‘byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā’’ti (pārā. 584).

    ੬੯੯. ਰਜਤਨ੍ਤਿ ਰੂਪਿਯਂ। ਜਾਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਸੁવਣ੍ਣਂ। ਇਮਿਨਾ ਪਦਦ੍વਯੇਨ ਕਤਾਕਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਮਾਸਕੋਤਿ ਜਾਤਰੂਪਮਾਸਕੋ, ਰਜਤਮਾਸਕੋਪਿ ਚਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਧ ਰਜਤਮਾਸਕੋਤਿ ‘‘ਰਜਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਭਾਜਨੇ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪) વੁਤ੍ਤਕਹਾਪਣਾਦਿ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰੋ ਮਾਸਕੋ ਗਹਿਤੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਸਬ੍ਬੋਪਿ ਰਜਤਮਾਸਕੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪)। ਇਧ ‘‘ਜਾਤਰੂਪਮਾਸਕੋ’’ਤਿ વਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਕਹਾਪਣਪਦੇਨ ਸੁવਣ੍ਣਕਹਾਪਣਂ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਇਤਰਦ੍વਯਮੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾવਹ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਨਉਗ੍ਗਣ੍ਹਾਪਨਸਾਦਿਯਨਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਾવਹਞ੍ਚ ਹੋਤੇવ।

    699.Rajatanti rūpiyaṃ. Jātarūpanti suvaṇṇaṃ. Iminā padadvayena katākataṃ sabbaṃ saṅgaṇhāti. Ubhinnaṃ māsakoti jātarūpamāsako, rajatamāsakopi cāti vuttaṃ hoti. Idha rajatamāsakoti ‘‘rajata’’nti padabhājane (pārā. 584) vuttakahāpaṇādi pañcappakāro māsako gahito. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vuttappakāro sabbopi rajatamāsako’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584). Idha ‘‘jātarūpamāsako’’ti visuṃ gahitattā kahāpaṇapadena suvaṇṇakahāpaṇaṃ vajjetvā itaradvayameva vattabbaṃ. ‘‘Nissaggiyāvaha’’nti idaṃ attano atthāya uggaṇhanauggaṇhāpanasādiyanāni karontaṃ sandhāyāha. ‘‘Tatthā’’tiādinā vakkhamānanayena dukkaṭāvahañca hoteva.

    ੭੦੦-੧. ਮੁਤ੍ਤਾਦੀਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਿਭਙ੍ਗੇ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤੇਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਕਣ੍ਡੇ ਨવਮવਗ੍ਗੇ ਦੁਤਿਯਸ੍ਸ ਰਤਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਰਤਨਂ ਨਾਮ ਮੁਤ੍ਤਾ ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸਙ੍ਖੋ ਸਿਲਾ ਪવਾਲਂ ਰਜਤਂ ਜਾਤਰੂਪਂ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕੋ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੫੦੬) વੁਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸਨ੍ਨਂ ਰਤਨਾਨਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਂ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ਰਜਤਂ, ਜਾਤਰੂਪਞ੍ਚ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅવਸਿਟ੍ਠਾਨਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਰਤਨਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਭਾવੋ ਇਮਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વવਤ੍ਥਾਪਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮਾਹ ‘‘ਮੁਤ੍ਤਾ…ਪੇ॰… ਮਸਾਰਗਲ੍ਲ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਥ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਗਾਥਾਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਨ વੁਤ੍ਤੋ , ਸੋ ਏਕਯੋਗਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਰਤਨਾਨਂ ਗਹਣੇਨੇવ ਗਯ੍ਹਤਿ। ਮੁਤ੍ਤਾਦਯੋ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤਸਰੂਪਾਯੇવ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾਲਾਦਿਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤવਸੇਨਾਪਿ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਾ’’ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਾਨਂ ਸਤ੍ਤਧਞ੍ਞਾਦੀਨਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਧਞ੍ਞਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ।

    700-1.Muttādīnaṃ imasmiṃ sikkhāpadavibhaṅge avuttattepi pācittiyakaṇḍe navamavagge dutiyassa ratanasikkhāpadassa padabhājane ‘‘ratanaṃ nāma muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavālaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅko masāragalla’’nti (pāci. 506) vuttānaṃ dasannaṃ ratanānaṃ imasmiṃ sikkhāpade nissaggiyavatthuṃ katvā vuttaṃ rajataṃ, jātarūpañca vajjetvā avasiṭṭhānaṃ aṭṭhannaṃ ratanānaṃ dukkaṭavatthubhāvo imassa aṭṭhakathāyaṃ vavatthāpitoti dassanatthamāha ‘‘muttā…pe… masāragalla’’nti. Ettha veḷuriyo gāthābandhavasena na vutto , so ekayoganiddiṭṭhānaṃ sattannaṃ ratanānaṃ gahaṇeneva gayhati. Muttādayo yathādassitasarūpāyeva. Brahmajālādisuttantavasenāpi ‘‘akappiyā’’ti siddhānaṃ sattadhaññādīnaṃ paṭiggahaṇe āpattiṃ dassetumāha ‘‘dhaññānī’’tiādi.

    ੭੦੨. ਰਤਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਯੇવ ‘‘ਰਤਨਸਮ੍ਮਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਗਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਮੁਗ੍ਗਮਾਸਾਦਿਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।

    702.Ratanasikkhāpadeyeva ‘‘ratanasammata’’nti āgataṃ kappiyavatthuṃ paṭiggaṇhato anāpattibhāvaṃ dassetumāha ‘‘muggamāsādika’’ntiādi.

    ੭੦੩-੪. ਏવਂ ਤਿਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਠਿਤਂ વਤ੍ਥੁਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਨਾਨਤ੍ਤੇਨ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਪ੍ਪਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਦਿવਤ੍ਥੂਸੁ। ਸਙ੍ਘਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲਚੇਤਿਯਾਦੀਨਂ। ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਂ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਤ੍ਥਾਯਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਚ ਸਙ੍ਘਾਦੀਨਮਤ੍ਥਾਯ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅવੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯੇਨੇਤ੍ਥ ਚ-ਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨਤ੍ਥਾਯ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕਸੀਸੇਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤੋ ਉਪਰਿ ਰਤਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਆਗਤવਸੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤવਿਨਿਚ੍ਛਯવਿਸੇਸਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਕਤੋ।

    703-4. Evaṃ tippakārena ṭhitaṃ vatthuṃ gaṇhato adhippāyanānattena sambhavantaṃ āpattippabhedaṃ dassetumāha ‘‘tatthā’’tiādi. Tatthāti tesu tīsu nissaggiyādivatthūsu. Saṅghādīnanti saṅghagaṇapuggalacetiyādīnaṃ. Tanti nissaggiyavatthuṃ. Sabbatthāyāti sabbesaṃ atthāyāti viggaho. Attano atthāya ca saṅghādīnamatthāya ca dukkaṭavatthuṃ gaṇhantassāpi dukkaṭameva hotīti attho. Avuttasamuccayenettha ca-saddena ‘‘sabbampi nikkhipanatthāya bhaṇḍāgārikasīsena sampaṭicchato upari ratanasikkhāpade āgatavasena pācittiya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) aṭṭhakathāya vuttavinicchayavisesassa saṅgaho kato.

    ੭੦੫. ਕਹਾਪਣਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੁવਣ੍ਣਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ। ‘‘ਸਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਉਪਲਕ੍ਖਣਂ, ਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    705.Kahāpaṇādīnanti ādi-saddena suvaṇṇādīnaṃ saṅgaho. ‘‘Sahassa’’nti idaṃ upalakkhaṇaṃ, sahassampīti vuttaṃ hoti.

    ੭੦੬. ਥવਿਕਾਦੀਸੂਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸਿਥਿਲਪੂਰਿਤਾਨਿ ਭਾਜਨਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨਿ। ‘‘ਸਿਥਿਲਬਦ੍ਧੇਸੂ’’ਤਿ વਿਸੇਸਨੇਨ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕવਸੇਨ ‘‘ਘਨਬਦ੍ਧੇ, ਪਨ ਘਨਪੂਰਿਤੇ વਾ ਏਕਾવ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੇਸਂ ਦੀਪੇਤਿ।

    706.Thavikādīsūti ādi-saddena sithilapūritāni bhājanāni gahitāni. ‘‘Sithilabaddhesū’’ti visesanena byatirekavasena ‘‘ghanabaddhe, pana ghanapūrite vā ekāva āpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) aṭṭhakathāsesaṃ dīpeti.

    ੭੦੭. ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸਾਦਿਯਨਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਇਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਗਣ੍ਹਿਤੁਕਾਮੋਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਹੋਤੂ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਨਿਸੇਧੇਤਬ੍ਬਮੇવਾਤਿ ਕਾਯੇਨ વਾ વਾਚਾਯ વਾ ‘‘ਇਦਂ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਮੇવ, ਏવਂ ਸਤਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਕਾਯવਾਚਾਹਿ વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਪਿ ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ‘ਨਯਿਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ ਨ ਸਾਦਿਯਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪) ਆਗਤੋਯੇવ।

    707. Upanikkhittasādiyanakammaṃ dassetumāha ‘‘ida’’ntiādi. Gaṇhitukāmopīti ettha ‘‘hotū’’ti seso. Nisedhetabbamevāti kāyena vā vācāya vā ‘‘idaṃ na kappatī’’ti paṭikkhipitabbameva, evaṃ sati anāpattiyevāti attho. Ayamattho aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kāyavācāhi vā appaṭikkhipitvāpi suddhacitto hutvā ‘nayidaṃ amhākaṃ kappatī’ti na sādiyati, anāpattiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.583-584) āgatoyeva.

    ੭੦੮. ਤਂ વਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਤ੍ਥੁਂ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਯਦਿ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਗਣ੍ਹਥ વਾ, ਮਾ વਾ, ਦਿਨ੍ਨਂ ਦਿਨ੍ਨਮੇવਾ’’ਤਿ ਸਚੇ ਸੋ ਠਪੇਤ੍વਾવ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਯਥਾ ਤਂ ਨ વਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਤਥਾ ਤਂ ਗੋਪਯਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥਾਗਤੇਨ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇਨ ‘‘ਕਿਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇ ਸਰੂਪਂ ਆવਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਗੋਪਯਿਸ੍ਸਾਮਹਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਇਮਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਹੀ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਭੂਮਿਕਮ੍ਪਿ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਧ ਠਪੇਹੀ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਂ ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਠਪਿਤੇ ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਦਤ੍વਾ ਰਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    708.Taṃvatthunti tathā paṭikkhittaṃ vatthuṃ. Ṭhapetvā yadi gacchatīti ‘‘tumhe gaṇhatha vā, mā vā, dinnaṃ dinnamevā’’ti sace so ṭhapetvāva gacchati. Yathā taṃ na vinassati, tathā taṃ gopayitabbanti yojanā. ‘‘Añño tattha āgantvā pucchatī’’tiādinā aṭṭhakathāya vuttanayena tatthāgatena kappiyakārakena ‘‘kimida’’nti pucchite sarūpaṃ āvi katvā ‘‘gopayissāmahaṃ bhante, guttaṭṭhānaṃ dassethā’’ti vutte ‘‘imaṃ gahetvā ehī’’ti avatvā sattabhūmikampi pāsādaṃ abhiruhitvā ‘‘idha ṭhapehī’’ti avatvā ‘‘idaṃ guttaṭṭhāna’’nti surakkhitaṭṭhānaṃ dassetvā tattha ṭhapite aggaḷaṃ datvā rakkhitabbanti vuttaṃ hoti.

    ੭੦੯. ਗੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਸ੍ਸ ਅવਤ੍ਤਬ੍ਬવੋਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਆਹਰੇਦਮਿਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਏવਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯવਚਨਂ ਅવਤ੍વਾ ਸੁਰਕ੍ਖਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇ ਕਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ? વਿਕ੍ਕਾਯਿਕੇ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡੇ ਆਹਟੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਿਨਾ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਮਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ ਏવ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ‘‘ਅਹਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੋ, ਮਯ੍ਹਂ ਦਸ੍ਸੇਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਸਚੇ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਦ੍વਾਰਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਦਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਠਪਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਸ ਅਗ੍ਘਪ੍ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦੇਨ੍ਤੇ ਅਧਿવਾਸੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਤਿਰੇਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇ ‘‘ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨ ਗਣ੍ਹਾਮ, ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਲ਼ਂ ਦਤ੍વਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕੇ ਲਦ੍ਧੇ ‘‘ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਏવਰੂਪੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਮੂਲਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇਨ ਕਿਣਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨੇ ਅਧਿવਾਸੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ।

    709. Guttaṭṭhānaṃ gahetvā gacchantassa kappiyakārakassa avattabbavohāraṃ dassetumāha ‘‘āharedamida’’ntiādi. Akappiyanti ettha ‘‘vacana’’nti labbhati. Evaṃ akappiyavacanaṃ avatvā surakkhitaṭṭhāne āharitvā ṭhapite kiṃ kātabbanti? Vikkāyike pattacīvarādikappiyabhaṇḍe āhaṭe ‘‘amhākaṃ iminā attho, imassa evarūpaṃ mūlampi atthi, kappiyakārako eva natthī’’ti vatvā tena ‘‘ahaṃ kappiyakārako, mayhaṃ dassethā’’ti vutte sace ruccati, dvāraṃ vivaritvā ‘‘idaṃ gaṇhā’’ti avatvā ‘‘ettha ṭhapita’’nti dassetvā tasmiṃ tassa agghappamāṇaṃ gahetvā dente adhivāsetabbaṃ. Atirekaṃ gaṇhante ‘‘mayaṃ tumhākaṃ bhaṇḍaṃ na gaṇhāma, gacchathā’’ti nīharitvā aggaḷaṃ datvā kappiyakārake laddhe ‘‘amhākaṃ evarūpena attho, idaṃ nāma mūlaṃ atthī’’ti vatvā tena kiṇitvā dinne adhivāsetabbanti aṭṭhakathāyaṃ vuttanayena paṭipajjitabbaṃ.

    ੭੧੦. ਠਪੇਤ੍વਾ ਰੂਪਿਯਗ੍ਗਾਹਨ੍ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વਕ੍ਖਮਾਨਸਰੂਪਂ ਸੁવਣ੍ਣਾਦਿਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਦੇਸਿਤਾਪਤ੍ਤਿਕਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਠਪੇਤ੍વਾ। ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਰਿવਤ੍ਤਿਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਸਿਤਾਯ ‘‘ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਆਰਾਮਿਕੋ વਾ ਉਪਾਸਕੋ વਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤਤ੍ਥਾਗਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਂ ‘‘ਆવੁਸੋ ਇਮਂ ਜਾਨਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਆਹਰਿਯ੍ਯਤੂ’’ਤਿ ਤੇਨ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਇਮਂ વਾ ਇਮਂ વਾ ਆਹਰਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ ਸਪ੍ਪਿ વਾ ਤੇਲਂ વਾ ਮਧੁ વਾ ਫਾਣਿਤਂ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੪) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤੇ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੇ ਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠવਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਆਹਟਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    710.Ṭhapetvā rūpiyaggāhanti anantarasikkhāpade vakkhamānasarūpaṃ suvaṇṇādirūpiyaṃ paṭiggahetvā nissajjitvā desitāpattikaṃ puggalaṃ ṭhapetvā. Nissaṭṭhaparivattitanti ettha nissajjitvā āpattiyā desitāya ‘‘sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā’’tiādinā (pārā. 584) padabhājane vuttanayena tatthāgataṃ kappiyakārakaṃ ‘‘āvuso imaṃ jānā’’ti vatvā ‘‘iminā kiṃ āhariyyatū’’ti tena vutte ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti avatvā ‘‘kappiyaṃ ācikkhitabbaṃ sappi vā telaṃ vā madhu vā phāṇitaṃ vā’’ti (pārā. 584) vuttattā bhikkhūnaṃ kappiyavatthumatte ācikkhite tena nissaṭṭhavatthuṃ parivattetvā āhaṭaṃ kappiyabhaṇḍanti attho.

    ੭੧੧. ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਭਾਗਮ੍ਪੀਤਿ ਤਥਾ ਆਹਟੇ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭਾਜਿਯਮਾਨੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸਮ੍ਪਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਦੇਸਿਤਾਪਤ੍ਤਿਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਞ੍ਞਤੋਤਿ ਅਤ੍ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਮਨੁਸ੍ਸਾਮਨੁਸ੍ਸਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤਿਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਤੋ। ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਲਦ੍ਧਕੋਟ੍ਠਾਸਤੋ ਦਿਨ੍ਨવਸੇਨਪਿ ਲਦ੍ਧਂ ਤਂ વਤ੍ਥੁਂ।

    711.Attanopattabhāgampīti tathā āhaṭe kappiyabhaṇḍe saṅghassa bhājiyamāne attano vassaggena attano pattakoṭṭhāsampi. Paṭiggāhakabhikkhunoti rūpiyaṃ paṭiggahetvā āpajjitvā nissajjitvā desitāpattikassa bhikkhuno na vaṭṭatīti sambandho. Aññatoti attato aññasmā pabbajitamanussāmanussatiracchānagatitthipurisānaṃ aññatarato. Laddhanti tehi attanā laddhakoṭṭhāsato dinnavasenapi laddhaṃ taṃ vatthuṃ.

    ੭੧੨. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਤਂ વਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਗਹਿਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚਯਂ। ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਥવਿਂ ਖਣਿਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋਦਕਮ੍ਪਿ ਦਾਰੂਹਿ ਆਦਿਤ੍ਤਅਗ੍ਗਿਮ੍ਪਿ ਤੇਲੇਨ ਜਲਿਤਪਦੀਪਮ੍ਪਿ ਰੁਕ੍ਖੇ વਾ ਗੇਹੇ વਾ ਪਕਤਿਛਾਯਮ੍ਪਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਮ੍ਪਿ ਉਪਭੋਗਪਰਿਭੋਗਾਰਹਂ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤਨਯਂ ਇਮਿਨਾવ ਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਕ੍ਕਟਾਦੀਹਿ ਤਤੋ ਹਰਿਤ੍વਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਠਪਿਤਂ વਾ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਗਲ਼ਿਤ੍વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪਂਸੁਕੂਲਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿਯੇવਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੩-੫੮੪), ‘‘ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਪਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਤਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਪਰਿਭੋਗੋ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੮੫) ਚਾਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ।

    712.Yaṃ kiñci paccayanti taṃ vatthuṃ parivattetvā gahitesu catūsu paccayesu aññatarampi paccayaṃ. Antamaso pathaviṃ khaṇitvā uppāditodakampi dārūhi ādittaaggimpi telena jalitapadīpampi rukkhe vā gehe vā pakatichāyampi tālapaṇṇampi upabhogaparibhogārahaṃ aññampi yaṃ kiñcīti aṭṭhakathāya vuttanayaṃ imināva saṅgahitanti gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘antamaso makkaṭādīhi tato haritvā araññe ṭhapitaṃ vā tesaṃ hatthato gaḷitvā tiracchānapariggahitampi paṃsukūlampi na vaṭṭatiyevā’’tiādi (pārā. aṭṭha. 2.583-584), ‘‘rūpiyapaṭiggāhakassa pana kenaci pariyāyena tato uppannapaccayaparibhogo na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.585) cāti. Bhikkhunoti rūpiyapaṭiggāhakassa bhikkhussa.

    ੭੧੩. ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇ વਾਤਿ ਉਪਰਿ વਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇ વਾ। ਤਂ ਰੂਪਿਯਂ, ‘‘ਪਤਿਤਂ ਦਿਸ੍વਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਅਜ੍ਝਾવਸਥੇਪਿ વਾਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣੇ ਅਨ੍ਤੋਆવਾਸੇ ਚ। ਨਿਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਹਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਤਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਗਣਨਞ੍ਚ ਉਪਲਕ੍ਖਣਞ੍ਚ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ।

    713.Ajjhārāme vāti upari vakkhamānalakkhaṇena paricchinne ajjhārāme vā. Taṃ rūpiyaṃ, ‘‘patitaṃ disvā’’ti seso. Ajjhāvasathepi vāti vakkhamānalakkhaṇe antoāvāse ca. Nikkhipantassāti ‘‘yassa bhavissati, so harissatī’’ti vutte ṭhāne tasmiṃ vatthusmiṃ gaṇanañca upalakkhaṇañca sallakkhetvā ṭhapentassa.

    ੭੧੪. ਤਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਰੂਪਿਯੇ ਰੂਪਿਯਸਞ੍ਞੀ, વੇਮਤਿਕੋ, ਅਰੂਪਿਯਸਞ੍ਞੀ ਰੂਪਿਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੬) ਭਗવਤਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਦ੍વਿਕਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ।

    714.Tikapācittiyaṃ vuttanti ‘‘rūpiye rūpiyasaññī, vematiko, arūpiyasaññī rūpiyaṃ paṭiggaṇhāti, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 586) bhagavatā pācittiyaṃ vuttaṃ. Dukkaṭanti ettha ‘‘dvikadukkaṭa’’nti sāmatthiyā labbhati.

    ੭੧੫. ਕ੍ਰਿਯਾਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਗਹਣੇਨ ਆਪਜ੍ਜਨਤੋ ਕਿਰਿਯਂ। ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸ ਅਕਰਣਤੋ ਅਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ।

    715.Kriyākriyanti gahaṇena āpajjanato kiriyaṃ. Paṭikkhepassa akaraṇato akiriyanti.

    ਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਹਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Rūpiyapaṭiggahaṇakathāvaṇṇanā.

    ੭੧੬-੭. ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸਾਪਿ વਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ વਤ੍ਥੂ’’ਤਿ ਪਠਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਸੁ ਰਜਤਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਤ੍ਥੁਂ। ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਚ વਤ੍ਥੁਂ વਾਤਿ ਪਠਮਂ ਦਸ੍ਸਿਤਮੁਤ੍ਤਾਦਿਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੂਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਾ, ਇਹੋਭਯਤ੍ਥ ਹੇਤੁਫਲਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਚ વਤ੍ਥੁਂ વਾਤਿ ਯਥਾਦਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਏવ ਮੁਗ੍ਗਮਾਸਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੂਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વਾ, ਇਹ ਅવਯવਾવਯવਿਸਮ੍ਬਨ੍ਧੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਅવਯવਾવਯવੀਨਂ ਅਭੇਦੇਪਿ ਭੇਦੂਪਚਾਰવਸੇਨ ਯਥਾ ‘‘ਸਿਲਾਪੁਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰ’’ਨ੍ਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ વਤ੍ਥੁਨਾ’’ਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨਤ੍ਤਾ। ਇਦਾਨੇਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਨੋ, ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨੋ ਚ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਨਾ ਯੋ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    716-7.Nissaggiyassāpivatthunti ‘‘nissaggiyapācittiyassa vatthū’’ti paṭhamasikkhāpade niddiṭṭhesu rajatādīsu catūsu aññataraṃ vatthuṃ. Dukkaṭassa ca vatthuṃ vāti paṭhamaṃ dassitamuttādidukkaṭavatthūsu aññataraṃ vā, ihobhayattha hetuphalasambandhe sāmivacanaṃ. Kappiyassa ca vatthuṃ vāti yathādassitesu eva muggamāsādikappiyavatthūsu aññataraṃ vā, iha avayavāvayavisambandhe sāmivacanaṃ. Avayavāvayavīnaṃ abhedepi bhedūpacāravasena yathā ‘‘silāputtakassa sarīra’’nti kappiyavatthunti vuttaṃ hoti ‘‘kappiyena vatthunā’’ti vakkhamānattā. Idānettha dukkaṭavatthuno, kappiyavatthuno ca nissaggiyavatthunā parivattitattā āpatti hotīti gahetabbaṃ. Nissaggiyavatthunā yo parivatteti, tassa āpattīti yojanā.

    ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਨਾ, ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਚ વਤ੍ਥੁਨਾ વਤ੍ਥੁਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਇਧ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਪਰਿવਤ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁਤ੍ਤਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਤੀਸੁਪਿ ਠਾਨੇਸੁ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞવਚਨੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇવ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ।

    Dukkaṭassa vatthunā, kappiyena ca vatthunā vatthuṃ nissaggiyassa parivatteti, āpattīti yojanā. Idha ubhayatthāpi parivattitassa nissaggiyavatthuttā āpatti hoti. Evaṃ tīsupi ṭhānesu ‘‘āpattī’’ti sāmaññavacanena nissaggiyapācittiyameva vuttanti pakaraṇato labbhati.

    ੭੧੮. ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸੇવ વਤ੍ਥੁਨਾ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਚ વਤ੍ਥੁਂ વਾ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘વਤ੍ਥੁਂ વਾ ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ, ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨੋਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    718. Dukkaṭasseva vatthunā dukkaṭassa ca vatthuṃ vā parivatteti, dukkaṭanti yojanā. ‘‘Vatthuṃ vā kappiyassā’’ti idaṃ vuttanayameva, kappiyavatthunti vuttaṃ hoti. Imassa kappiyavatthunopi dukkaṭavatthunā parivattitattā dukkaṭaṃ hotīti gahetabbaṃ.

    ੭੧੯. ‘‘વਤ੍ਥੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨਾਪਿ ਪਰਿવਤ੍ਤਿਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ।

    719.‘‘Vatthunā kappiyassā’’ti idampi vuttanayameva. Kappiyavatthunāpi parivattite dukkaṭavatthuvasena dukkaṭaṃ hotīti āha ‘‘tathā’’ti.

    ੭੨੦. ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘વਤ੍ਥੁਨੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਆਕਡ੍ਢਤਿ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮਾਹ। ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਠਮਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਰੂਪਿਯਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਮਿਨਾਤਿ ਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ। ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ વਾਰਿਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।

    720. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘vatthuno’’ti idaṃ ākaḍḍhati. ‘‘Nissaggiyassā’’ti iminā pācittiyamāha. Pubbanti paṭhamaṃ, pubbe vuttarūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpadeti vuttaṃ hoti. Imināti rūpiyasaṃvohārasikkhāpadena. Parivattanaṃ vāritanti sambandho.

    ੭੨੧. ਰੂਪਿਯਨ੍ਤਿ ਚ ਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਰੂਪਿਯਂ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥੁવਣ੍ਣੋ ਕਹਾਪਣੋ ਲੋਹਮਾਸਕੋ ਦਾਰੁਮਾਸਕੋ ਜਤੁਮਾਸਕੋ, ਯੇ વੋਹਾਰਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੮੯) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਰੂਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤੇਸੁ વਤ੍ਥੂਸੁ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ। ਅਰੂਪਿਯੇਤਿ ਖਰਪਤ੍ਤਾਦਿਮ੍ਹਿ। ਤੇਨ ਅਰੂਪਿਯੇਨ। ‘‘ਚੇਤਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਰੂਪਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ‘‘ਅਰੂਪਿਯੇ ਰੂਪਿਯਸਞ੍ਞੀ ਰੂਪਿਯਂ ਚੇਤਾਪੇਤਿ , ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੯੧) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰੂਪਿਯਪਰਿવਤ੍ਤਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਭવਤੋ ਰੂਪਿਯਂ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਰੂਪਿਯੇ ਰੂਪਿਯਂ ਇਤਿ ਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸ ਚ વਿਮਤਿਸ੍ਸ ਚ ਅਰੂਪਿਯਂ ਚੇਤਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਦ੍વੇ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    721.Rūpiyanti ca saññissāti ‘‘rūpiyaṃ nāma satthuvaṇṇo kahāpaṇo lohamāsako dārumāsako jatumāsako, ye vohāraṃ gacchantī’’ti (pārā. 589) padabhājane vuttesu rūpiyasaññitesu vatthūsu ‘‘aññatara’’nti saññissa. Arūpiyeti kharapattādimhi. Tena arūpiyena. ‘‘Cetāpentassa arūpiya’’nti padacchedo. ‘‘Arūpiye rūpiyasaññī rūpiyaṃ cetāpeti , nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. 591) vuttattā rūpiyaparivattane dukkaṭassa abhāvato, pācittiyassa ca sambhavato rūpiyaṃ na gahetabbaṃ. Arūpiye rūpiyaṃ iti saññissa ca vimatissa ca arūpiyaṃ cetāpentassa tena dve dukkaṭāni hontīti yojanā.

    ੭੨੨. ਅਰੂਪਿਯੇ ਅਰੂਪਿਯਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਰੂਪਿਯਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਪਞ੍ਚਹੀਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇ ਕਰਣવਚਨਂ, ‘‘ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹੀ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਦਤੋਤਿ વੋਹਰਤੋ, ਕਯવਿਕ੍ਕਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰਿਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਅਰੂਪਿਯਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    722.Arūpiye arūpiyanti saññissāti ettha ‘‘arūpiyaṃ parivattentassā’’ti seso. Pañcahīti sahatthe karaṇavacanaṃ, ‘‘sahadhammikehī’’ti seso, pañcahi sahadhammikehi saddhinti attho. Vadatoti voharato, kayavikkayaṃ karontassāti attho. Bhikkhubhikkhunisāmaṇerasāmaṇerisikkhamānāsaṅkhātehi pañcahi sahadhammikehi arūpiyaṃ parivattentassa anāpattīti attho.

    ੭੨੩. ਸਂવੋਹਾਰੇਨ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਕ੍ਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ।

    723. Saṃvohārena samuṭṭhānato kriyasamuṭṭhānaṃ.

    ਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Rūpiyasaṃvohārakathāvaṇṇanā.

    ੭੨੪. ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਾਮ ‘‘ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚੁਣ੍ਣਪਿਣ੍ਡੋਪਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਸਿਕਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਾਨਿ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੂਨਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਚੀવਰਾਦੀਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਾਨਂ વਸੇਨ ਅਨੇਕવਿਧ’’ਨ੍ਤਿ। ਕਪ੍ਪਿਯੇਨੇવਾਤਿ ਤੇਨੇવ ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ વਤ੍ਥੁਨਾ। ‘‘ਕਯવਿਕ੍ਕਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਦੇਹਿ, ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਆਹਰ, ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਹਿ, ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਚੇਤਾਪੇਹੀ’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਚਰਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੯੫) વਚਨਤੋ ‘‘ਪਰਿવਤ੍ਤਯਤੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ‘‘ਕਯવਿਕ੍ਕਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੋ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯੋ।

    724.Kappiyaṃ nāma ‘‘cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti padabhājane vuttāni kappiyavatthūni. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘cīvarādīnaṃ kappiyabhaṇḍānaṃ vasena anekavidha’’nti. Kappiyenevāti teneva kappiyena vatthunā. ‘‘Kayavikkayaṃ samāpajjeyyāti ‘iminā imaṃ dehi, iminā imaṃ āhara, iminā imaṃ parivattehi, iminā imaṃ cetāpehī’ti ajjhācaratī’’ti (pārā. 595) vacanato ‘‘parivattayato’’ti imassa ‘‘kayavikkayaṃ samāpajjato’’ti pariyāyo.

    ਤਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਗਹਣਂ ਕਯੋ ਨਾਮ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦਾਨਂ વਿਕ੍ਕਯੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਇਮਂ ਦੇਹੀ’ਤਿਆਦਿਨਾ ਹਿ ਨਯੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਕਯਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਦੇਨ੍ਤੋ વਿਕ੍ਕਯ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਯਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞੇ ਨਾਮ ਗਿਹਿਨੋ ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾ, ਸਾਸਨਤੋ ਬਾਹਿਰਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਚ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਂ ਕਯવਿਕ੍ਕਯੋ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿਪਿ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਯੇવ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਯਞ੍ਹਿ ਕਯવਿਕ੍ਕਯੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇ ਅવਸੇਸੇਹਿ ਗਿਹਿਪਬ੍ਬਜਿਤੇਹਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਹਿਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੯੫)।

    Tattha aññassa hatthato kappiyavatthunā parivattetvā gahaṇaṃ kayo nāma. Attano hatthato kappiyavatthuṃ parivattetvā dānaṃ vikkayo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘iminā imaṃ dehī’tiādinā hi nayena parassa kappiyabhaṇḍaṃ gaṇhanto kayaṃ samāpajjati, attano kappiyaṃ dento vikkaya’’nti. ‘‘Ṭhapetvā sahadhammike’’ti vuttattā parivattayatoti ettha aññehi saddhinti labbhati. Ettha aññe nāma gihino itthipurisā, sāsanato bāhirā pabbajitā ca. Tasmā ayaṃ kayavikkayo antamaso mātāpitūhipi na kātabboyeva. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ayañhi kayavikkayo ṭhapetvā pañca sahadhammike avasesehi gihipabbajitehi antamaso mātāpitūhipi saddhiṃ na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.595).

    ੭੨੫. ਅਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ વੁਤ੍ਤਚੀવਰਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਦੁਕ੍ਕਟવਤ੍ਥੁਸ੍ਸ। ਤੇਨੇવਾਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨਾਯੇવ। ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ, ਤੇਨੇવ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨ વਤ੍ਥੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਞ੍ਚਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏવਞ੍ਹਿ ਪਾਠਸੇਸੇ ਅਕਤੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨ વਤ੍ਥੁਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਕਯવਿਕ੍ਕਯੇ ਸਙ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ, ਤਂ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰੇਯੇવ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਇਧ ਚ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਸ੍ਸੇવ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਂ ਕਯવਿਕ੍ਕਯੋ’’ਤਿ ਨਿਯਮਿਤਤ੍ਤਾ। ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਪਰਿવਤ੍ਤਨਞ੍ਹਿ ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਙ੍ਗਹਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੯੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    725.Akappiyassa vatthussāti imasmiṃ sikkhāpade vuttacīvarādikappiyavatthuto aññassa nissaggiyadukkaṭavatthussa. Tenevāti akappiyavatthunāyeva. ‘‘Kappiyassa cā’’ti pāṭhaseso, teneva akappiyena vatthunā kappiyassa vatthussa parivattanañcāti yojanā. Evañhi pāṭhasese akate akappiyena vatthunā kappiyassa parivattanaṃ kayavikkaye saṅgahetabbaṃ siyā, taṃ na yujjati tassa rūpiyasaṃvohāreyeva saṅgahitattā, idha ca ‘‘kappiyavatthusseva kappiyavatthunā parivattanaṃ kayavikkayo’’ti niyamitattā. Niddiṭṭhanti ‘‘akappiyabhaṇḍaparivattanañhi kayavikkayasaṅgahaṃ na gacchatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.594) aṭṭhakathāyaṃ niddiṭṭhanti attho.

    ੭੨੬. ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਸ੍ਸਾਪਿ ਕਯવਿਕ੍ਕਯੋ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ, ਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਚ વਤ੍ਥੁਨੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨੇવ વਤ੍ਥੁਨਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਨਞ੍ਚ ਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਕਯવਿਕ੍ਕਯਸਙ੍ਗਹਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ।

    726.Tasmāti yasmā aññatra sahadhammikehi kappiyavatthussāpi kayavikkayo na vaṭṭati, akappiyassa, kappiyassa ca vatthuno akappiyeneva vatthunā parivattanañca rūpiyasaṃvohāre saṅgahitattā kayavikkayasaṅgahaṃ na gacchati, tasmā.

    ੭੨੯. ਇਦਂ ਨਾਮਾਤਿ ਓਦਨਾਦਿਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਮੇવ ਆਹ।

    729.Idaṃ nāmāti odanādikappiyavatthumeva āha.

    ੭੩੦-੧. ‘‘ਗਹੇਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿਗਾਥਾਯ વਤ੍ਥੁਲਕ੍ਖਣਸ੍ਸ ਉਦਾਹਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾવ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘વਿਘਾਸਾਦ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਛਲ੍ਲਿਨ੍ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਤਚਂ। વਲ੍ਲਿਨ੍ਤਿ ਲਤਂ। ਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਇਨ੍ਧਨਦਾਰੁਂ। ਦਾਰੁਨ੍ਤਿ ਗੇਹਸਮ੍ਭਾਰਾਦਿਦਾਰੁਂ। વਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨਾਪਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ‘‘વਲ੍ਲਿਂ વਾ ਪਨ ਛਲ੍ਲਿਂ વਾ, ਦਾਰੁਂ વਾ ਕਟ੍ਠਮੇવ વਾ’’ਤਿ। વਤ੍ਥੂਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾ વਤ੍વਾ ਆਹਰਾਪਿਤਾਨਂ ਛਲ੍ਲਿਆਦਿવਤ੍ਥੂਨਂ। ਕਯવਿਕ੍ਕਯੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    730-1. ‘‘Gahetvā’’tiādigāthāya vatthulakkhaṇassa udāharaṇaṃ dassetvāva āpattibhedaṃ dassetumāha ‘‘vighāsāda’’ntiādi. Challinti rukkhatacaṃ. Vallinti lataṃ. Kaṭṭhanti indhanadāruṃ. Dārunti gehasambhārādidāruṃ. Vipallāsenāpi vattabbaṃ ‘‘valliṃ vā pana challiṃ vā, dāruṃ vā kaṭṭhameva vā’’ti. Vatthūnanti tathā vatvā āharāpitānaṃ challiādivatthūnaṃ. Kayavikkaye āpattiyo hontīti yojanā, nissaggiyapācittiyāpattiyo hontīti vuttaṃ hoti.

    ੭੩੨. ‘‘ਇਤਿ ਏવਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ, ‘‘ਪਿવਿਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇ વਿਹਿਤਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਂ ਅਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    732. ‘‘Iti evā’’ti padacchedo, ‘‘pivitvā’’tiādinā nayena pubbakāle vihitapaccayantaṃ akatvā vuttanayenevāti attho.

    ੭੩੩. ਭੂਮਿਯਾ ਲਿਮ੍ਪਨੇਤਿ ਯੋਜਨਾਯਂ ਪਨ ਸੇਨਾਸਨਭੂਮਿਯਂ ਪਰਿਭਣ੍ਡਕਰਣਕਾਲ਼ਕਾਦਿવਣ੍ਣਕਰਣવਸੇਨ ਲੇਪਨੇ। વਤ੍ਥੁਧੋવਨੇਤਿ ਚੀવਰਾਦਿવਤ੍ਥੂਨਂ ਧੋવਨੇ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਤੇਸੁ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇਸੁ। ਏਤੇਸਂ ਗਹਣਸ੍ਸ ਉਪਲਕ੍ਖਣਤ੍ਤਾ ਏવਰੂਪੇਸੁ ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ।

    733.Bhūmiyā limpaneti yojanāyaṃ pana senāsanabhūmiyaṃ paribhaṇḍakaraṇakāḷakādivaṇṇakaraṇavasena lepane. Vatthudhovaneti cīvarādivatthūnaṃ dhovane. Etthāti tesu vuttappakāresu. Etesaṃ gahaṇassa upalakkhaṇattā evarūpesu aññesu ṭhānesu.

    ੭੩੪. ਅਯਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਸੋਧਨਾਦਿવਸੇਨ ਆਪਨ੍ਨਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤਿ।

    734.Ayanti bhūmisodhanādivasena āpannā pācittiyāpatti.

    ੭੩੫. ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਣ੍ਡਸਾਮਿਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕવਸੇਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ।

    735.Ṭhapetvā bhaṇḍasāmikanti ettha byatirekavasena aññassa kappiyakārassāti labbhati.

    ੭੩੬. ਭਾਸਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।

    736. Bhāsato anāpattīti yojanā. Sesamettha uttānameva.

    ਕਯવਿਕ੍ਕਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Kayavikkayakathāvaṇṇanā.

    ਕੋਸਿਯવਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ।

    Kosiyavaggo dutiyo.

    ੭੩੭. ਕਪ੍ਪਿਯਾ ਪਤ੍ਤਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯੋਮਯਾ ਜਾਤਿਤੋ ਦੁવੇਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਣ੍ਣਾਤਿ ਪਮਾਣਾਨਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਯੋ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ વਣ੍ਣਾਤਿ ਤੀਣਿ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਮਾਣਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨)। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋਮਕੋ’’ਤਿ।

    737. Kappiyā pattā mattikāyomayā jātito duveti yojanā. Vaṇṇāti pamāṇāni. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tayo pattassa vaṇṇāti tīṇi pattassa pamāṇānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602). Tenāha ‘‘ukkaṭṭho majjhimomako’’ti.

    ੭੩੮. ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਤਣ੍ਡੁਲਨਾਲ਼ੀਨਨ੍ਤਿ ਸੁਕੋਟ੍ਟਿਤਾਨਂ ਅਖਣ੍ਡਾਨਂ ਪੁਰਾਣਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲਾਨਂ ਦ੍વੇ ਨਾਲ਼ਿਯੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨੁਪਹਤਪੁਰਾਣਸਾਲਿਤਣ੍ਡੁਲਾਨਂ ਸੁਕੋਟ੍ਟਿਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨)। ਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅવਸ੍ਸਾવਿਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਅਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਅਪਿਣ੍ਡਿਤਂ ਸੁવਿਸਦਂ ਕੁਨ੍ਦਮਕੁਲਰਾਸਿਸਦਿਸਂ ਸੁਪਕ੍ਕੋਦਨਮੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨੁਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਅਕਿਲਿਨ੍ਨਂ ਅਪਿਣ੍ਡਿਤਂ ਸੁવਿਸਦਂ ਕੁਨ੍ਦਮਕੁਲਰਾਸਿਸਦਿਸਂ ਅવਸ੍ਸਾવਿਤੋਦਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨)। ਮਗਧਨਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਨਾਲ਼ਿਯਾ, ਸਾ ਨਾਲ਼ਿ ਤਿਲਾਨਂ ਅਟ੍ਠਪਸਤਾਨਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤੇਨਾਹੁ ਪੋਰਾਣਾ –

    738.Dvinnaṃ taṇḍulanāḷīnanti sukoṭṭitānaṃ akhaṇḍānaṃ purāṇasālitaṇḍulānaṃ dve nāḷiyo gahetabbā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhāna’’nti (pārā. aṭṭha. 2.602). Bhattanti avassāvitaṃ anuttaṇḍulaṃ akilinnaṃ apiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakularāsisadisaṃ supakkodanameva gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anuttaṇḍulaṃ akilinnaṃ apiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakularāsisadisaṃ avassāvitodana’’nti (pārā. aṭṭha. 2.602). Magadhanāḷiyāti magadharaṭṭhe nāḷiyā, sā nāḷi tilānaṃ aṭṭhapasatāni gaṇhāti. Tenāhu porāṇā –

    ‘‘ਖਾਰਿਦਸਦ੍વਯਂ વਾਹੋ, ਖਾਰੀ ਦੋਣਟ੍ਠਕਦ੍વਯਂ।

    ‘‘Khāridasadvayaṃ vāho, khārī doṇaṭṭhakadvayaṃ;

    ਦ੍વਿਅਟ੍ਠਨਾਲ਼ਿਯੋ ਦੋਣੋ, ਨਾਲ਼ੇਕਾ ਪਸਤਟ੍ਠਕਂ।

    Dviaṭṭhanāḷiyo doṇo, nāḷekā pasataṭṭhakaṃ;

    ਲਕ੍ਖਂ ਤਿਲਾਨਂ ਪਸਤਂ, ਏਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਪਮਾਣਤੋ’’ਤਿ॥

    Lakkhaṃ tilānaṃ pasataṃ, etaṃ vuttaṃ pamāṇato’’ti.

    ‘‘ਮਗਧਨਾਲ਼ਿ ਨਾਮ ਅਡ੍ਢਤੇਰਸਪਲਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨) ਅਨ੍ਧਕਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਬ੍ਬਣ੍ਣਨਾਯ ‘‘ਅਡ੍ਢਤੇਰਸਪਲਾਨਿ ਮਾਸੇਹਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ –

    ‘‘Magadhanāḷi nāma aḍḍhaterasapalā hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602) andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Tabbaṇṇanāya ‘‘aḍḍhaterasapalāni māsehi gahetabbānī’’ti vuttaṃ. Keci panāhu –

    ‘‘ਚਤੁਪ੍ਪਸਤਿਕਾ ਮੁਟ੍ਠਿ, ਪਲਞ੍ਚੇਤਂ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ।

    ‘‘Catuppasatikā muṭṭhi, palañcetaṃ catugguṇaṃ;

    ਕੁਡੁવਪ੍ਪਸਤਞ੍ਚੇવ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚੇવ ਨਾਲ਼ਿ ਤੁ॥

    Kuḍuvappasatañceva, cattāri ceva nāḷi tu.

    ‘‘ਸੋਯੇવ ਪਤ੍ਥੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਪਤ੍ਥਾ ਅਲ਼੍ਹਕਮੁਚ੍ਚਤੇ।

    ‘‘Soyeva pattho cattāro, patthā aḷhakamuccate;

    ਅਲ਼੍ਹਕਾਨਮ੍ਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ, ‘ਦੋਣੋ’ਤਿ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਿਤੋ’’ਤਿ॥

    Aḷhakānampi cattāri, ‘doṇo’ti parikittito’’ti.

    ਆਚਰਿਯਾ ਪਨ ‘‘ਅਟ੍ਠਪਸਤਾ ਮਾਗਧਨਾਲ਼ੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਕ੍ਖਮੇવ ਰੋਚਯਨ੍ਤਿ।

    Ācariyā pana ‘‘aṭṭhapasatā māgadhanāḷī’’ti pubbapakkhameva rocayanti.

    ਖਾਦਨਞ੍ਚ ਚਤੁਬ੍ਭਾਗਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਤ੍ਤੇ ਚਤੁਧਾ વਿਭਤ੍ਤੇ ਏਕਭਾਗਮਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥਹਾਰਿਯਘਨਮੁਗ੍ਗਸੂਪਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਓਦਨਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਪ੍ਪਮਾਣੋ ਨਾਤਿਘਨੋ ਨਾਤਿਤਨੁਕੋ ਹਤ੍ਥਹਾਰਿਯੋ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਸਙ੍ਖਤੋ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪੋ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨)।

    Khādanañca catubbhāganti tasmiṃ bhatte catudhā vibhatte ekabhāgamattaṃ hatthahāriyaghanamuggasūpanti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602).

    ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਤਦੂਪਿਯਨ੍ਤਿ ਯਾવ ਚਰਿਮਾਲੋਪਂ, ਤਾવ ਸਬ੍ਬਾਲੋਪਾਨੁਰੂਪਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਂ ਯਾવਚਰਿਮਾਲੋਪਪ੍ਪਹੋਨਕਂ ਮਚ੍ਛਮਂਸਾਦਿਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਮਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਓਦਨਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗੋ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੩੮੭) ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਯੁਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਪ੍ਪਮਾਣਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਆਲੋਪਸ੍ਸ ਅਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਇਧ ਪਨ ਸੂਪਸ੍ਸੇવ ਓਦਨਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਪ੍ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਏਤਸ੍ਸ ਲਕ੍ਖਣੇ ਦਸ੍ਸਿਤੇ ਇਤਰਸ੍ਸਾਪਿ ਦਸ੍ਸਿਤਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸ੍ਸ ਤਥਾ વਿਸੇਸੇਤ੍વਾ ਪਮਾਣਂ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਓਦਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸਪ੍ਪਿਤੇਲਤਕ੍ਕਰਸਕਞ੍ਜਿਕਾਦੀਨਿ ਗਣਨੂਪਗਾਨਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ।

    Byañjanañca tadūpiyanti yāva carimālopaṃ, tāva sabbālopānurūpaṃ macchamaṃsādibyañjanañca. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ālopassa ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabba’’nti. Ettha ca ālopassa ālopassa anurūpanti ‘‘byañjanassa mattā nāma odanacatutthabhāgo’’ti (ma. ni. aṭṭha. 2.387) brahmāyusuttassa aṭṭhakathāyaṃ vuttattā ālopassa catutthabhāgappamāṇaṃ byañjanaṃ ālopassa anurūpanti gahetabbaṃ. Idha pana sūpasseva odanacatutthabhāgappamāṇaṃ dassetvā etassa lakkhaṇe dassite itarassāpi dassitameva hotīti byañjanassa tathā visesetvā pamāṇaṃ na dassitaṃ. Odane pakkhipitabbāni sappitelatakkarasakañjikādīni gaṇanūpagāni na honti.

    ੭੩੯. ਤਂ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਭਤ੍ਤਾਦਿਨਿਰવਸੇਸਂ। ਗਣ੍ਹਤੀਤਿ વਕ੍ਖਮਾਨੇਹਿ ਤੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਉਪਡ੍ਢੋਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਗਣ੍ਹਨਕਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਗਾਹੀ ਪਤ੍ਤੋ ਤਂਸਹਚਰਿਯੇਨ ‘‘ਉਪਡ੍ਢੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਤਦੁਪਡ੍ਢੋ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪਡ੍ਢੋ ਤਦੁਪਡ੍ਢੋਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    739.Taṃ sabbanti yathāvuttabhattādiniravasesaṃ. Gaṇhatīti vakkhamānehi tīhi pakārehi gaṇhāti. Tassāti ukkaṭṭhassa pattassa. Upaḍḍhoti tasmiṃ patte gaṇhanakadabbasambhāragāhī patto taṃsahacariyena ‘‘upaḍḍho’’ti vutto. Tadupaḍḍho cāti etthāpi eseva nayo. Tassa majjhimassa pattassa upaḍḍho tadupaḍḍhoti gahetabbaṃ.

    ੭੪੦. ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਂ ਓਦਨਾਦਿ ਸਬ੍ਬਂ ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਮਤ੍ਥਕੇ ਪੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨਂ ਹੀਰਕਂ ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ਫੁਸਤਿ, ਸੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਮਜ੍ਝਿਮੋ ਨਾਮ, ਹੀਰਤੋ ਅਤਿਰੇਕਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋਮਕੋ ਨਾਮ, ਅਨ੍ਤੋਪਤ੍ਤੇ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਸੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਨਾਮ, ਏવਂ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚ ਓਮਕੋ ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਤਿવਿਧੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬੇ ਨવ ਪਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਸ੍ਸੇવਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸੇવ। ਓਮਕੋ ਚ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚਾਤਿ ਓਮਕਮਜ੍ਝਿਮਾ। ਇਧ ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਚ ਓਮਕੋ ਚ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਸ੍ਸੇવ ਭੇਦੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰਦ੍વਯੇਪਿ। ‘‘ਏવ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾ ‘‘ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੋਮਕੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਮਜ੍ਝਿਮੋ’’ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ, ਏવਂ ਮਜ੍ਝਿਮੋਮਕਾਨਮ੍ਪਿ ਯਥਾਕ੍ਕਮਯੋਜਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਮਜ੍ਝਿਮੋ ਮਜ੍ਝਿਮੁਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਮਜ੍ਝਿਮੋਮਕੋ, ਓਮਕੁਕ੍ਕਟ੍ਠੋ ਓਮਕਮਜ੍ਝਿਮੋ ਓਮਕੋਮਕੋ ਚਾ’’ਤਿ।

    740. Imesu tīsu pattesu ukkaṭṭhassa vuttaṃ odanādi sabbaṃ yasmiṃ patte pakkhittaṃ, tassa mukhavaṭṭimatthake puñjiyamānaṃ hīrakaṃ heṭṭhābhāge phusati, so ukkaṭṭhamajjhimo nāma, hīrato atirekaṃ tiṭṭhati, so ukkaṭṭhomako nāma, antopatte mukhavaṭṭiyā heṭṭhimantaṃ appatvā tiṭṭhati, so ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma, evaṃ majjhimo ca omako ca paccekaṃ tividho hotīti sabbe nava pattā hontīti dassetumāha ‘‘ukkaṭṭhassā’’tiādi. Tassevāti ukkaṭṭhasseva. Omako ca majjhimo cāti omakamajjhimā. Idha majjhimo ca omako ca ukkaṭṭhasseva bhedo. Esa nayo itaradvayepi. ‘‘Eva’’nti iminā yathā ‘‘ukkaṭṭhukkaṭṭho ukkaṭṭhomako ukkaṭṭhamajjhimo’’ti yojetabbo, evaṃ majjhimomakānampi yathākkamayojanaṃ dasseti ‘‘majjhimo majjhimukkaṭṭho majjhimomako, omakukkaṭṭho omakamajjhimo omakomako cā’’ti.

    ੭੪੧. ਤੇਸੂਤਿ ਨવਸੁ ਪਤ੍ਤੇਸੁ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਪਤ੍ਤਭਾવਤੋ। ਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠੁਕ੍ਕਟ੍ਠਞ੍ਚ ਓਮਕੋਮਕਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍વੇ ਅਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਬਹੁવਚਨਂ ਕਤਂ। ਏਤੇ ਭਾਜਨਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਤਸ੍ਮਾ ਏਤੇ ਭਾਜਨਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੨)।

    741.Tesūti navasu pattesu. Tasmāti apattabhāvato. Na gacchantīti ukkaṭṭhukkaṭṭhañca omakomakañcāti dve apekkhitvā bahuvacanaṃ kataṃ. Ete bhājanasaṅkhepena paribhuñjitabbāti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.602).

    ੭੪੨. ਪਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਸਂਯੁਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਂ ਨਾਮ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਤਾ, ‘‘ਅਯੋਪਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਾਕੇਹਿ ਪਕ੍ਕੋ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੋ ਦ੍વੀਹਿ ਪਾਕੇਹਿ ਪਕ੍ਕੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੮) વੁਤ੍ਤਾ ਪਾਕਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਕਿਣਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਚੇ, ਤਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬਮੂਲਸ੍ਸ ਅਸੇਸੇਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਭਾવੋ, ਛਿਦ੍ਦਾਭਾવੋ, ਛਿਨ੍ਨਰਾਜੀਨਂ ਅਭਾવੋਤਿ ਪਞ੍ਚવਿਧਂ। ਹੋਤਿ ਚੇਤ੍ਥ –

    742.Pattalakkhaṇasaṃyutanti ettha pattalakkhaṇaṃ nāma yathāvuttapamāṇayuttatā, ‘‘ayopatto pañcahi pākehi pakko mattikāpatto dvīhi pākehi pakko’’ti (pārā. aṭṭha. 2.608) vuttā pākasampatti, kiṇitvā gaṇhāti ce, tassa dātabbamūlassa asesetvā dinnabhāvo, chiddābhāvo, chinnarājīnaṃ abhāvoti pañcavidhaṃ. Hoti cettha –

    ‘‘ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤਤਾ ਪਾਕ-ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਮੂਲਤਾ।

    ‘‘Pamāṇayuttatā pāka-sampatti dinnamūlatā;

    ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਰਾਜਿਤਾ ਚੇਤਿ, ਪਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਚਕ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Acchiddārājitā ceti, pattalakkhaṇapañcaka’’nti.

    ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ વਾ વਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ વਾ’’ਤਿ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਅਧਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ ਪਠਮਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ਸਤਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਪਤ੍ਤੋ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਚੇ ਹੋਤਿ, વਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ ‘‘ਇਮਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ વਚੀਭੇਦਕਰਣવਸੇਨ વਾਚਾਯ વਾ વਚੀਭੇਦਂ ਅਕਤ੍વਾ ਏવਮੇવ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਫਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤੇਨ ਕਾਯੇਨ વਾ ਦੂਰੇ ਚੇ ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ ਹੋਤਿ, ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ વਾਚਾ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੮ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਏਕਕੇਨ વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੇ ਸਰਾਪੇਤ੍વਾ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਨਿਧਾਨੇ વਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇ ਅਯਮਾਨਿਸਂਸੋ – ਸਚਸ੍ਸ ‘ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੋ ਨੁ ਖੋ ਮੇ, ਨੋ’ਤਿ વਿਮਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਇਤਰੋ ਸਾਰੇਤ੍વਾ વਿਮਤਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੮) ਅਯਮਤ੍ਥੋ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤੋ। ‘‘ਦ੍વੇ ਪਤ੍ਤੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਂ।

    ‘‘Adhiṭṭhāya vā vikappetvā vā’’ti vā-saddo yojetabbo. Adhiṭṭhāyāti paṭhamaṃ paribhutte patte sati taṃ paccuddharitvā adhiṭṭhātabbapatto hatthapāse ce hoti, vakkhamānanayena ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vacībhedakaraṇavasena vācāya vā vacībhedaṃ akatvā evameva cintetvā hatthena gahetvā phandāpentena kāyena vā dūre ce hatthapāsā hoti, ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbāti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.608 atthato samānaṃ) vuttanayena ekakena vā pacchā satisammose sarāpetvā kukkuccaṃ vūpasametuṃ samatthassa puggalassa sannidhāne vā adhiṭṭhāyāti vuttaṃ hoti. ‘‘Aññassa santike adhiṭṭhāne ayamānisaṃso – sacassa ‘adhiṭṭhito nu kho me, no’ti vimati uppajjati, itaro sāretvā vimatiṃ chindissatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.608) ayamattho aṭṭhakathāyaṃ vutto. ‘‘Dve patte adhiṭṭhātuṃ na labhatī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.

    વਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੩੭੩; ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੦੮; ਕਙ੍ਕਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ વਿਕਪ੍ਪਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ) ਤ੍ਥ વਿਕਪ੍ਪੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਬਹੁਤ੍ਤਂ, ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਾਸਨ੍ਨਿਹਿਤਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਏਕਂ ਚੇ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਂ, ‘‘ਇਮਂ ਪਤ੍ਤਂ ਤੁਯ੍ਹਂ વਿਕਪ੍ਪੇਮੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਇਮਂ ਪਤ੍ਤਂ ਤਿਸ੍ਸਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਿਕਪ੍ਪੇਮੀ’’ਤਿ વਾ ਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਕਂ વਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਹਿ વਾ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਹਿ વਾ ਯਥਾਪਚ੍ਚਯਂ વਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਤੇਨ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਟੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘વਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਟવਿਸੇਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।

    Vikappetvāti (pāci. 373; pārā. aṭṭha. 2.608; kaṅkā. aṭṭha. vikappanasikkhāpadavaṇṇanā) ttha vikappetabbassa pattassa ekattabahuttaṃ, sannihitāsannihitattañca sallakkhetvā ekaṃ ce sannihitaṃ, ‘‘imaṃ pattaṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vā ‘‘imaṃ pattaṃ tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vā ādinā nayena ekaṃ vikappetvāti vuttaṃ hoti. Ettha ‘‘paribhuñjeyyā’’ti vuttattā, ‘‘mayhaṃ santakaṃ paribhuñjehi vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti tena apaccuddhaṭe paribhuñjituṃ ayuttattā ‘‘vikappetvā’’ti paccuddhaṭaviseso gahetabbo.

    ੭੪੩. ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ, ਅવਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਚ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਂ ਕਾਲਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਾਮਯਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾਪਿ ‘‘ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਪਤ੍ਤ-ਸਦ੍ਦੋ ਮਾਗਧਿਕਾਨਂ ਦ੍વਿਲਿਙ੍ਗਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤੋ।

    743.Dhāreyyāti anadhiṭṭhahitvā, avikappetvā ca paribhuñjitabbo. Taṃ kālaṃ pattaṃ atikkāmayatoti yojanā. ‘‘Nissaggiya’’nti imināpi ‘‘patta’’nti idaṃ yujjati. Patta-saddo māgadhikānaṃ dviliṅgako, tasmā evaṃ vutto.

    ੭੪੪. ਅਧਿਟ੍ਠਿਤવਿਕਪ੍ਪਿਤੇਸੁ ਅਨਨ੍ਤੋਗਧਤ੍ਤਾ ਅਤਿਰੇਕਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯਂ ਪਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।

    744. Adhiṭṭhitavikappitesu anantogadhattā atirekabhāvaṃ dassetumāha ‘‘yaṃ patta’’ntiādi.

    ੭੪੫. ਸਮ੍ਮੁਖੇਤਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਹਤ੍ਥਪ੍ਪਦੇਸਤੋ ਅਨ੍ਤੋ ਠਿਤਂ ਪਤ੍ਤਂ। ਦੂਰਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਤੋ ਪਰਭਾਗੇ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਗਬ੍ਭੇ વਾ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇ વਾ ਸਾਮਨ੍ਤવਿਹਾਰੇ વਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਦੂਰੇਪਿ। ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ વਿਕਪ੍ਪਨਕਾਲੇਪਿ ਸਨ੍ਤਿਕਦੂਰવਚਨਭੇਦਾ ਏવਮੇવ ਯੋਜੇਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ। ‘‘વਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਪਨ ਬਹੂਨਿਪਿ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਂ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿਨਯੋ।

    745.Sammukheti aḍḍhateyyahatthappadesato anto ṭhitaṃ pattaṃ. Dūrasminti aḍḍhateyyaratanato parabhāge ‘‘antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttappakāre dūrepi. Yattha katthaci vikappanakālepi santikadūravacanabhedā evameva yojetvā vattabbā. ‘‘Vikappetuṃ pana bahūnipi labbhatī’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Ayaṃ nayoti ‘‘imaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’tiādinayo.

    ੭੪੬. વਾਚਾਕਾਯવਸੇਨ ਦੁવਿਧੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇ વਾਚਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਕਾਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਆਭੋਗ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਆਭੋਗਨ੍ਤਿ ‘‘ਇਮਂ ਪਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਮੀ’’ਤਿ ਆਭੋਗਂ। ‘‘ਮਨਸਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ વਚਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਕਾਯવਿਕਾਰੋવ ਕਾਯવਿਕਾਰਕਂ, ਹਤ੍ਥੇਨ ਫਨ੍ਦਾਪਨਾਦਿਕਾਯਕਿਰਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਤੇਨੇવ ਕਾਯਾਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਅਪਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਦੂਰੇ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।

    746. Vācākāyavasena duvidhe adhiṭṭhāne vācādhiṭṭhānaṃ dassetvā kāyādhiṭṭhānaṃ dassetumāha ‘‘ābhoga’’ntiādi. Ābhoganti ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti ābhogaṃ. ‘‘Manasā’’ti iminā na vacasāti vuttaṃ hoti. Kāyavikārova kāyavikārakaṃ, hatthena phandāpanādikāyakiriyāti attho. Eteneva kāyādhiṭṭhānaṃ hatthena apattabbe dūre na kātabbanti dasseti.

    ੭੪੭-੮. ‘‘ਜਹਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਦਾਨਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਨੇਨ। ਭੇਦਕਤੋਤਿ ਭਿਜ੍ਜਨੇਨ। ਨਾਸਤੋਤਿ ਪਤ੍ਤਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ। વਿਬ੍ਭਮਤੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਂ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਯ ਗਿਹਿਭਾવੂਪਗਮਨੇਨ। ਉਦ੍ਧਾਰਤੋਤਿ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਣੇਨ। ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ। ਪਰਿવਤ੍ਤਨਤੋਤਿ ਲਿਙ੍ਗਪਰਿવਤ੍ਤਨੇਨ। ਗਾਹਤੋਤਿ વਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਹਣੇਨ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਹਣੇਨ ਚ।

    747-8. ‘‘Jahati adhiṭṭhāna’’nti padacchedo. Dānatoti aññassa dānena. Bhedakatoti bhijjanena. Nāsatoti pattasāmikassa kālakiriyāya. Vibbhamatoti sikkhaṃ apaccakkhāya gihibhāvūpagamanena. Uddhāratoti paccuddharaṇena. Paccakkhatoti sikkhāpaccakkhānena. Parivattanatoti liṅgaparivattanena. Gāhatoti vissāsaggahaṇena, acchinditvā gahaṇena ca.

    ਕਙ੍ਗੁਸਿਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਧਞ੍ਞਾਨਂ ਖੁਦ੍ਦਕਤਰਸ੍ਸ ਕਙ੍ਗੁਨੋ ਸਿਤ੍ਥਪ੍ਪਮਾਣੇਨ। ਖੇਨਾਤਿ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਕਾਸਪਰਿਯਾਯੇਨ ਛਿਦ੍ਦੇਨ। ਆਣਿਯਾ વਾਤਿ ਅਯੋਮਯਾਯ ਆਣਿਯਾ વਾ।

    Kaṅgusitthappamāṇenāti sattannaṃ dhaññānaṃ khuddakatarassa kaṅguno sitthappamāṇena. Khenāti mukhavaṭṭiyā dvaṅgulato heṭṭhā ākāsapariyāyena chiddena. Āṇiyā vāti ayomayāya āṇiyā vā.

    ੭੫੦-੧. ਮਣਿਪਤ੍ਤੋਤਿ ਮਣਿਨਾ ਕਤੋ। વੇਲ਼ੁਰਿਯੁਬ੍ਭવੋਤਿ ਮਰਕਤਮਣਿਮਯੋ। ਫਲਿਕੁਬ੍ਭવੋਤਿ ਫਲਿਕਪਾਸਾਣੇਨ ਕਤੋ। ਕਾਚਮਯੋਤਿ ਕਾਚਮਤ੍ਤਿਕਾਮਯੋ। ਕਂਸਮਯੋਤਿ ਕਂਸਲੋਹੇਨ ਕਤੋ। ਤਿਪੁਮਯੋਤਿ ਕਾਲ਼ਤਿਪੁਮਯੋ। ਸੀਸਮਯੋਤਿ ਸੇਤਤਿਪੁਮਯੋ। વਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ ਚ વਦਨ੍ਤਿ। ਸਜ੍ਝੁਮਯੋਤਿ ਰਜਤਮਯੋ।

    750-1.Maṇipattoti maṇinā kato. Veḷuriyubbhavoti marakatamaṇimayo. Phalikubbhavoti phalikapāsāṇena kato. Kācamayoti kācamattikāmayo. Kaṃsamayoti kaṃsalohena kato. Tipumayoti kāḷatipumayo. Sīsamayoti setatipumayo. Vipallāsena ca vadanti. Sajjhumayoti rajatamayo.

    ੭੫੨. ਘਟਕਟਾਹੋਤਿ ਘਟਕਪਾਲਂ। ਸੀਸਕਟਾਹੋਤਿ ਛવਸੀਸਕਪਾਲਂ। ਤੁਮ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਲਾਬੁ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਾਦਸવਿਧਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਨੁਲੋਮਿਕਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯવਸੇਨ ਅਨੁਲੋਮਂ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਏਕਾਦਸવਿਧੇ। ਤਮ੍ਬਮਯਂ ਲੋਹਮਯਂ ਥਾਲਕਂ ਪਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਪਤ੍ਤੋਯੇવ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਮ੍ਬਲੋਹਮਯਾ ਥਾਲਕਾ ਪਨ વਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    752.Ghaṭakaṭāhoti ghaṭakapālaṃ. Sīsakaṭāhoti chavasīsakapālaṃ. Tumbanti alābu. Assāti ekādasavidhassa pattassa. Anulomikanti akappiyavasena anulomaṃ. Tatthāti tasmiṃ ekādasavidhe. Tambamayaṃ lohamayaṃ thālakaṃ pana vaṭṭatīti yojanā, pattoyeva na vaṭṭati, tambalohamayā thālakā pana vaṭṭantīti attho.

    ੭੫੩. ਤਟ੍ਟਿਕਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ વਟ੍ਟਕਾਦੀਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ। વਟ੍ਟਕਨ੍ਤਿ ਚ ਅਡ੍ਢਚਨ੍ਦਾਕਾਰੋ ਲੋਹਾਦਿਮਯੋ ਭਾਜਨਿਯવਿਸੇਸੋ। ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ। ਗਿਹੀ ਚ ਸਙ੍ਘੋ ਚ ਗਿਹਿਸਙ੍ਘਾ, ਤੇਸਂ ਸਨ੍ਤਕਾ ਗਿਹਿਸਙ੍ਘਿਕਾ।

    753.Taṭṭikādīnīti ādi-saddena vaṭṭakādīnaṃ saṅgaho. Vaṭṭakanti ca aḍḍhacandākāro lohādimayo bhājaniyaviseso. Puggalassāti bhikkhussa. Gihī ca saṅgho ca gihisaṅghā, tesaṃ santakā gihisaṅghikā.

    ੭੫੪. ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤਸੁ ਪਤ੍ਤੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਤ੍ਤਂ। વੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾਤਿ વਿਗਤੋਦਕਂ ਕਤ੍વਾ। ਪਟਿਸਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਨવਸੇਨ, ਥવਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਬਨ੍ਧਨવਸੇਨ વਾ ਸਙ੍ਗੋਪੇਯ੍ਯ।

    754.Yaṃ kiñci pattanti sattasu pattesu yaṃ kiñci pattaṃ. Vodakaṃ katvāti vigatodakaṃ katvā. Paṭisāmeyyāti nikkhepārahaṭṭhāne nikkhipanavasena, thavikāya pakkhipitvā bandhanavasena vā saṅgopeyya.

    ੭੫੫. ਓਤਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਆਤਪੇ, ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ વਾ ਤਾਪੇਤੁਂ। ਉਣ੍ਹੇਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਉਣ੍ਹੇ। ਨ ਨਿਦਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨ ਝਾਪੇਤਬ੍ਬੋ। ਸੀਸਾਪਨਯਨਮੇવ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਨ ਨਿਦਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਅਧਿਕਨਿવਾਰਣੇਨੇવ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ।

    755.Otāpetunti ātape, aggimhi vā tāpetuṃ. Uṇheti tasmiṃyeva uṇhe. Na nidahetabboti na jhāpetabbo. Sīsāpanayanameva na vaṭṭatīti na nidahetabboti attho adhikanivāraṇeneva viññāyati.

    ੭੫੬. ਮਿਡ੍ਢਨ੍ਤੇਤਿ ਮਿਡ੍ਢਿਯਾ ਅਨ੍ਤੇ। ਪਰਿਭਣ੍ਡਨ੍ਤੇਤਿ ਪਮੁਖੇ ਮਹਾਮਿਡ੍ਢਿਯਾ ਅਨ੍ਤੇ। ‘‘વਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੇਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦ੍વਿਪਤ੍ਤਮਤ੍ਤੋਕਾਸવਿਤ੍ਥਾਰੇ’’ਤਿ ਕੇਚਿ। ਠਪੇਤੁਂ ਪਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, વਲਯਾਦਿਆਧਾਰੇਨ વਿਨਾਪਿ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਮਿਡ੍ਢਿਯਾ ਪਮੁਖੇ ਮਿਡ੍ਢਿਯਾ ਚ ਖਰਭੂਮਿਪਦੇਸਾਦੀਸੁ ਚ વਲਯਮਤ੍ਥਕੇ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।

    756.Miḍḍhanteti miḍḍhiyā ante. Paribhaṇḍanteti pamukhe mahāmiḍḍhiyā ante. ‘‘Vitthiṇṇeti antamaso dvipattamattokāsavitthāre’’ti keci. Ṭhapetuṃ pana vaṭṭatīti yojanā, valayādiādhārena vināpi ṭhapetuṃ vaṭṭatīti attho. ‘‘Miḍḍhiyā pamukhe miḍḍhiyā ca kharabhūmipadesādīsu ca valayamatthake ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti.

    ੭੫੭. ਦਾਰੁਆਧਾਰਕੇਤਿ ਉਦੁਕ੍ਖਲਸਦਿਸੇ ਦਾਰੁਮਯੇ ਆਧਾਰੇ। ਦ੍વੇ ਪਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਤ੍ਤਮਤ੍ਥਕੇ ਅਪਰਸ੍ਸਾਪਿ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਠਪਨવਸੇਨ ਦ੍વੇ ਪਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਏਕਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਯਮੇવ ਨਯੋਤਿ ‘‘ਦ੍વੇਪਿ ਪਤ੍ਤੇ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਅਯਂ ਨਯੋ। ਦਣ੍ਡਭੂਮਿਆਧਾਰਕੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦਣ੍ਡਾਧਾਰੋ ਨਾਮ ਬਹੂਹਿ ਦਣ੍ਡੇਹਿ ਕਤੋ। ਭੂਮਿਆਧਾਰਕੋ ਨਾਮ ਭੂਮਿਯਂ ਕਤੋ ਆਲવਾਲવਲਯਾਕਾਰੋ ਸਿਲਿਟ੍ਠਾਧਾਰੋ। ‘‘ਦਨ੍ਤવੇਤ੍ਤਲਤਾਦਿਮਯੋ ਭੂਮਿਆਧਾਰਕੋ’’ਤਿ ਕੇਚਿ।

    757.Dāruādhāraketi udukkhalasadise dārumaye ādhāre. Dve patte ṭhapetumpi vaṭṭatīti pattamatthake aparassāpi pattassa ṭhapanavasena dve patte ṭhapetumpi vaṭṭati. Api-saddena ekasmiṃ vattabbameva natthīti dasseti. Ayameva nayoti ‘‘dvepi patte ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti ayaṃ nayo. Daṇḍabhūmiādhārakesūti ettha daṇḍādhāro nāma bahūhi daṇḍehi kato. Bhūmiādhārako nāma bhūmiyaṃ kato ālavālavalayākāro siliṭṭhādhāro. ‘‘Dantavettalatādimayo bhūmiādhārako’’ti keci.

    ੭੫੮-੯. ਤਟ੍ਟਿਕਾਯਾਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ ਕਤਤਟ੍ਟਿਕਾਯ। ਪੋਤ੍ਥਕੇਤਿ ਮਕਚਿવਾਕਮਯੇ વਾ ਰੁਕ੍ਖવਾਕਮਯੇ વਾ ਅਤ੍ਥਰਣੇ। ਕਟਸਾਰਕੇਤਿ ਤਾਲਪਣ੍ਣਾਦੀਹਿ વੀਤੇ ਅਤ੍ਥਰਣੇ। ਪਰਿਭਣ੍ਡਕਤਾਯਾਤਿ ਕਤਗੋਮਯਪਰਿਭਣ੍ਡਾਯ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੁਧਾਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪਾਸਾਣੇਨ ਘਂਸਿਤ੍વਾ ਮਟ੍ਠਕਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਾਲੁਕਾਸੁ વਾਤਿ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਰਕਪਾਲਾਦਿਅਮਿਸ੍ਸਾਸੁ ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮવਾਲੁਕਾਸੂਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਤਥਾਰੂਪਾਸੂ’’ਤਿਆਦਿ। ਰਜਮ੍ਹਿ ਸਨ੍ਤੇਪਿ ਅਸਨ੍ਤੇਪਿ વਿਸੁਂਯੇવ ‘‘ਖਰਭੂਮਿਯਾ ਨ ਠਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਸਰਜਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰਜੋਕਿਣ੍ਣਂ ਸਣ੍ਹਭੂਮਿਮਾਹ। ਖਰਭੂਮਿਯਾਤਿ ਫਰੁਸਭੂਮਿਯਾ।

    758-9.Taṭṭikāyāti tālapaṇṇādīhi katataṭṭikāya. Potthaketi makacivākamaye vā rukkhavākamaye vā attharaṇe. Kaṭasāraketi tālapaṇṇādīhi vīte attharaṇe. Paribhaṇḍakatāyāti katagomayaparibhaṇḍāya. Api-saddena sudhākammaṃ katvā pāsāṇena ghaṃsitvā maṭṭhakatāya bhūmiyā vattabbameva natthīti dasseti. Vālukāsu vāti leḍḍupāsāṇasakkharakapālādiamissāsu saṇhasukhumavālukāsūti vuttaṃ hoti. Tenevāha ‘‘tathārūpāsū’’tiādi. Rajamhi santepi asantepi visuṃyeva ‘‘kharabhūmiyā na ṭhapetabba’’nti vuttattā ‘‘sarajāyā’’ti iminā rajokiṇṇaṃ saṇhabhūmimāha. Kharabhūmiyāti pharusabhūmiyā.

    ੭੬੦. ਲਗ੍ਗੇਤੁਨ੍ਤਿ ਓਲਮ੍ਬੇਤੁਂ। ਦਣ੍ਡਕੋਟਿਯਾ, ਨਾਗਦਨ੍ਤਕੋਟਿਯਾ ਚ ਪਤ੍ਤਮੁਖੇਨ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਪਨਮ੍ਪਿ ਲਗ੍ਗਨਂ ਨਾਮ। ਛਤ੍ਤਙ੍ਕਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੂਤਿ ਛਤ੍ਤੇ, ਅਙ੍ਕੇ, ਮਞ੍ਚਪੀਠੇ ਚ।

    760.Laggetunti olambetuṃ. Daṇḍakoṭiyā, nāgadantakoṭiyā ca pattamukhena pakkhipitvā ṭhapanampi lagganaṃ nāma. Chattaṅkamañcapīṭhesūti chatte, aṅke, mañcapīṭhe ca.

    ੭੬੧. ਅਟਨੀਸੂਤਿ ਅਙ੍ਗੇਸੁ। ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾਤਿ ਥવਿਕਾਯ ਅਂਸવਦ੍ਧਨਕਾਦਿਨਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ। ਓਲਮ੍ਬੇਤੁਮ੍ਪੀਤਿ ਲਗ੍ਗੇਤੁਮ੍ਪਿ। ‘‘ਠਪੇਤੁਂ ਉਪਰੀ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ।

    761.Aṭanīsūti aṅgesu. Bandhitvāti thavikāya aṃsavaddhanakādinā yena kenaci bandhitvā. Olambetumpīti laggetumpi. ‘‘Ṭhapetuṃ uparī’’ti padacchedo.

    ੭੬੨. ਮਞ੍ਚਪੀਠਟ੍ਟਕੇਤਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠੇਸੁ ਠਪਿਤਪਤ੍ਤਾ ਯਥਾ ਨ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਟਨਿਮਤ੍ਥਕੇ ਦਾਰੁਨਾ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੇ ਕਤੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਟ੍ਟਕਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਟ੍ਟਕੇ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਤ੍ਤਪੂਰੋਪੀਤਿ ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੂਰੋਪਿ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਯਾਗੁਤੇਲਪਰਿਪੂਰਿਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹੋ। ਤੁਚ੍ਛਪਤ੍ਤੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੋਯੇવ। ਪੂਰਣਂ ਪੂਰੋ, ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪੂਰੋ ਭਤ੍ਤਪੂਰੋ।

    762.Mañcapīṭhaṭṭaketi mañcapīṭhesu ṭhapitapattā yathā na patanti, tathā aṭanimatthake dārunā parikkhepe kate mañcapīṭhaṭṭakā nāma honti, tādise mañcapīṭhaṭṭake ṭhapetuṃ vaṭṭatīti attho. Bhattapūropīti bhattassa pūropi. Api-saddena yāgutelaparipūritassāpi saṅgaho. Tucchapatte vinicchayo yathāvuttoyeva. Pūraṇaṃ pūro, bhattassa pūro bhattapūro.

    ਤਿਭਾਣવਾਰવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Tibhāṇavāravaṇṇanā niṭṭhitā.

    ੭੬੩. ਕવਾਟਨ੍ਤਿ ਦ੍વਾਰਕવਾਟਫਲਕਂ। ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ ਦ੍વਾਰਕવਾਟવਾਤਪਾਨਕવਾਟਾਦੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਦ੍વਾਰਫਲਕਂ ‘‘ਕવਾਟ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਪਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਨ ਨਾਮੇਯ੍ਯ ਨ ਚਾਲੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਪਿਦਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਪਤ੍ਤਹਤ੍ਥੋਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਧਿਕਰਣੋਯਂ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ‘‘વਜਿਰਪਾਣੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ। ‘‘ਪਣਾਮੇਯ੍ਯ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ।

    763.Kavāṭanti dvārakavāṭaphalakaṃ. ‘‘Senāsane dvārakavāṭavātapānakavāṭādī’’tiādīsu dvāraphalakaṃ ‘‘kavāṭa’’nti hi vuttaṃ. Na paṇāmeyyāti na nāmeyya na cāleyya, na ca pidaheyyāti attho. Pattaṃ hatthe yassa so pattahatthoti bhinnādhikaraṇoyaṃ bāhiratthasamāso ‘‘vajirapāṇī’’tiādīsu viya. ‘‘Paṇāmeyya assā’’ti padacchedo.

    ੭੬੪. ਨ ਨੀਹਰੇਯ੍ਯ ਪਤ੍ਤੇਨ ਚਲਕਾਨੀਤਿ ਰਸਂ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਪਾਤਿਤਮਧੁਕਫਲਟ੍ਠਿਕਾਦਿ ਛਡ੍ਡਿਤਾਨਿ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤੁਂ ਪਤ੍ਤੇਨ ਨ ਨੀਹਰੇਯ੍ਯ। ਅਟ੍ਠਿਕਾਨਿ વਾਤਿ ਪਨਸਟ੍ਠਿਕੋਲਟ੍ਠਿਆਦਿਅਟ੍ਠਿਕਾਨਿ વਾ। ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਮੁਦਕਨ੍ਤਿ ਮੁਖਧੋવਨਾਦਿਕਂ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਮੁਦਕਂ। ਪਤ੍ਤੇਨ ਨੀਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤੁਂ ਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਆਸਿਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਤਰਥਾ ਉਚ੍ਛਿਟ੍ਠਪਤ੍ਤਧੋવਨੋਦਕਮ੍ਪਿ ਤੇਨੇવ ਪਤ੍ਤੇਨ ਬਹਿ ਨ ਨੀਹਰਿਤਬ੍ਬਂ ਸਿਯਾ।

    764.Na nīhareyya pattena calakānīti rasaṃ pivitvā pātitamadhukaphalaṭṭhikādi chaḍḍitāni bahi chaḍḍetuṃ pattena na nīhareyya. Aṭṭhikāni vāti panasaṭṭhikolaṭṭhiādiaṭṭhikāni vā. Ucchiṭṭhamudakanti mukhadhovanādikaṃ ucchiṭṭhamudakaṃ. Pattena nīharantassāti yojanā, bahi chaḍḍetuṃ taṃ patte āsiñcitvā harantassāti vuttaṃ hoti. Itarathā ucchiṭṭhapattadhovanodakampi teneva pattena bahi na nīharitabbaṃ siyā.

    ੭੬੫. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਿ ਮੁਖਧੋવਨੋਦਕਨ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੋ, ਖੇਲ਼ਮਲ੍ਲਕੋવ। ਮੁਖਤੋ ਨੀਹਟਨ੍ਤਿ ਮੁਖੇਨ ਛਡ੍ਡਿਤਂ ਮਂਸਖਣ੍ਡਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ।

    765. Paṭiggaheti mukhadhovanodakanti paṭiggaho, kheḷamallakova. Mukhato nīhaṭanti mukhena chaḍḍitaṃ maṃsakhaṇḍādi yaṃ kiñci.

    ੭੬੬. વਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ વਿਬ੍ਭਮੇਨ વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ વਾ ਕਾਲਕਿਰਿਯਾਯ વਾ વਿਨਸ੍ਸਤਿ। ਅਥ વਾ ਯੋਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ ‘‘ਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸਾਮਿવਸੇਨ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍વਾ ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਤ੍ਤੋ ਭੇਦੇਨ વਾ ਅਚ੍ਛੇਦੇਨ વਾ ਚੋਰਿਕਾਯ ਹਰਣੇਨ વਾ ਨਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    766.Vinassatīti vibbhamena vā sikkhāpaccakkhānena vā kālakiriyāya vā vinassati. Atha vā yoti paccattavacanaṃ ‘‘yassā’’ti sāmivasena pariṇāmetvā yassa bhikkhuno patto bhedena vā acchedena vā corikāya haraṇena vā nassati, tassa anāpattīti yojanā.

    ੭੬੭. ਪਠਮਸ੍ਸਾਤਿ ਪਤ੍ਤવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਠਮਸ੍ਸ। ਪਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਤ੍ਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ। ਪਠਮੇਨਾਤਿ ਚੀવਰવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਪਠਮੇਨ ਕਥਿਨੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਮਹੇਸਿਨਾਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਯੋ ਗੁਣੇ ਏਸਿ ਗવੇਸੀਤਿ ਮਹੇਸਿ। ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ ਇਧ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠવਿਨਿਚ੍ਛਯਾ ਪਠਮੇਨ ਕਥਿਨੇਨ ਸਮਾ ਸਦਿਸਾ ਇਤਿ ਮਹੇਸਿਨਾ ਮਤਾ ਅਨੁਮਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    767.Paṭhamassāti pattavaggassa paṭhamaṃ saṅgahitattā paṭhamassa. Pattassāti pattasikkhāpadassa. Paṭhamenāti cīvaravaggassa paṭhamaṃ saṅgahitattā paṭhamena kathinenāti sambandho. Mahesināti mahante sīlakkhandhādayo guṇe esi gavesīti mahesi. Paṭhamassa pattassa samuṭṭhānādayo sabbe idha aniddiṭṭhavinicchayā paṭhamena kathinena samā sadisā iti mahesinā matā anumatā anuññātāti yojanā.

    ਪਠਮਪਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Paṭhamapattakathāvaṇṇanā.

    ੭੬੮. ਪਞ੍ਚ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਊਨਾਨਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਊਨੋ, ਪਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ, ਅਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ਏਕਦ੍વਿਤਿਚਤੁਬਨ੍ਧਨਞ੍ਚ ‘‘ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਊਨ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹਿਤਂ। ਯਥਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੋ ਨਾਮ ਪਤ੍ਤੋ ਅਬਨ੍ਧਨੋ વਾ ਏਕਬਨ੍ਧਨੋ વਾ ਦ੍વਿਬਨ੍ਧਨੋ વਾ ਤਿਬਨ੍ਧਨੋ વਾ ਚਤੁਬਨ੍ਧਨੋ વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੩)। ਬਨ੍ਧਨੇ ਅਕਤੇਪਿ ਬਨ੍ਧਨਾਰਹੋ વਕ੍ਖਮਾਨਲਕ੍ਖਣਰਾਜਿਯੁਤ੍ਤੋਪਿ ‘‘ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੋਯੇવਾ’’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਏਤ੍ਥ ਅਬਨ੍ਧਨੋ ਨਾਮ ਯਸ੍ਸ ਬਨ੍ਧਨਮੇવ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ। ਤੇਨੇવਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਅਬਨ੍ਧਨਸ੍ਸਪਿ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਨ ਪੂਰੇਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨਤ੍ਥਿਤਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੨-੬੧੩)। ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਊਨਰਾਜਿਯੁਤ੍ਤੋ ਅਬਨ੍ਧਨੋਕਾਸੋਪਿ ‘‘ਅਬਨ੍ਧਨੋਯੇવਾ’’ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਯਥਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਅਬਨ੍ਧਨੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਪਤ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾ ਰਾਜਿ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੩)।

    768. Pañca bandhanāni ūnāni yassa so pañcabandhanaūno, patto, tasmiṃ, abandhanañca ekadviticatubandhanañca ‘‘pañcabandhanaūna’’nti gahitaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘ūnapañcabandhano nāma patto abandhano vā ekabandhano vā dvibandhano vā tibandhano vā catubandhano vā’’ti (pārā. 613). Bandhane akatepi bandhanāraho vakkhamānalakkhaṇarājiyuttopi ‘‘ūnapañcabandhanoyevā’’ti gahetabbo. Ettha abandhano nāma yassa bandhanameva natthi, so. Tenevāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmā abandhanassapi pattassa pañca bandhanāni na pūrenti sabbaso natthitāyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613). Dvaṅgulappamāṇato ūnarājiyutto abandhanokāsopi ‘‘abandhanoyevā’’ti gahetabbo. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘abandhanokāso nāma patto yassa dvaṅgulā rāji na hotī’’ti (pārā. 613).

    ੭੬੯. ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਬਨ੍ਧਨੋਕਾਸੋ ਨਾਮ ਪਤ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾ ਰਾਜਿ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੩) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾਯ ਰਾਜਿਯਾ ਏਕਞ੍ਚ ਬਨ੍ਧਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਮੁਖવਟ੍ਟਿਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨਤੋ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੨-੬੧੩) ‘‘ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਰਾਜਿਯੋ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭਟ੍ਠਾਯੇવ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਹੇ વੁਤ੍ਤਂ। ਮੁਖવਟ੍ਟਿਂ વਿਨਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੇ વਾ ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੋਕਾਸੇ વਾ ਸਤਿ ਸੋਪਿ ਪਤ੍ਤੋ ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਮੁਖવਟ੍ਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੨-੬੧੩) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ વਚਨਂ વੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਧ ਪਨ ਤਥਾ ਨਿਯਮੋ ਨ ਦਸ੍ਸਿਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮੇવ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ વੁਤ੍ਤਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਞ੍ਞਦਤ੍ਥੁ ਸਂਸਨ੍ਦਤਿ ਸਮੇਤਿ। ਚ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਅવੁਤ੍ਤਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾਹਿ ਦ੍વੀਹਿ ਦ੍વੇ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚ ਤੀਣਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚਾਤਿ ਇਦਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਦ੍વੇ ਰਾਜਿਯੋ, ਏਕਾਯੇવ વਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗੁਲਾ, ਤਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਯਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸੋ, ਏਕਾਯੇવ વਾ ਛਲ਼ਙ੍ਗੁਲਾ, ਤਸ੍ਸ ਤੀਣਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੨-੬੧੩)।

    769.Uddiṭṭhanti ‘‘bandhanokāso nāma patto yassa dvaṅgulā rāji hotī’’ti (pārā. 613) padabhājane vuttaṃ. Dvaṅgulāya rājiyā ekañca bandhananti yojanā. ‘‘Mukhavaṭṭito heṭṭhā bhaṭṭhā’’ti aṭṭhakathāvacanato (pārā. aṭṭha. 2.612-613) ‘‘sabbāpi rājiyo mukhavaṭṭito paṭṭhāya heṭṭhā bhaṭṭhāyeva gahetabbā’’ti nissandehe vuttaṃ. Mukhavaṭṭiṃ vinā aññatthāpi ūnapañcabandhane vā ūnapañcabandhanokāse vā sati sopi patto ūnapañcabandhano na hotīti na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘mukhavaṭṭito paṭṭhāyā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613) aṭṭhakathāyaṃ niyametvā vacanaṃ vīmaṃsitabbaṃ. Idha pana tathā niyamo na dassito, tasmā ayameva vinicchayo sāmaññena vuttāya pāḷiyā aññadatthu saṃsandati sameti. Ca-kārassa avuttasamuccayatthattā dvaṅguladvaṅgulāhi dvīhi dve bandhanāni ca tīṇi bandhanāni cāti idampi vuttameva hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yassa pana dve rājiyo, ekāyeva vā caturaṅgulā, tassa dve bandhanāni dātabbāni. Yassa tisso, ekāyeva vā chaḷaṅgulā, tassa tīṇi bandhanāni dātabbānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.612-613).

    ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਪਤ੍ਤੇਸੁ ਅਨ੍ਤਿਮਪਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਪ੍ਪਮਾਣਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਰਾਜੀਨਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਚਕਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਸਮੁਚ੍ਚਯਂ ਕਰੋਤਿ। ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਰਾਜਿਯਾ ਤਥਾਤਿ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਾਯਾਮਂ ਭਟ੍ਠਾਯ ਰਾਜਿਯਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਦ੍વਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤੇ ਠਾਨੇ ਤੇਨੇવ ਨੀਹਾਰੇਨ ਬਦ੍ਧਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Ūnapañcabandhanapattesu antimapattassa vibhāgaṃ dassetumāha ‘‘bandhanāni cā’’tiādi. Mukhavaṭṭiyā aṭṭhaṅgulappamāṇānaṃ catunnaṃ rājīnaṃ cattāri bandhanāni cāti vuttaṃ hoti. Cakāro pubbe vuttasseva samuccayaṃ karoti. Aṭṭhaṅgularājiyā tathāti mukhavaṭṭito paṭṭhāya aṭṭhaṅgulāyāmaṃ bhaṭṭhāya rājiyā dvaṅguladvaṅgulamatte ṭhāne teneva nīhārena baddhāni cattāri bandhanāni cāti attho.

    ੭੭੦. ਏવਂ ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਪਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਞ੍ਚ વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਮੁਖવਟ੍ਟਿਯਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾਯਾਮਂ ਓਤਿਣ੍ਣਾ ਪਞ੍ਚ ਰਾਜਿਯੋ ਚ। વਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨવਿਕਪ੍ਪਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਏਕਾ વਾਪਿ ਦਸਙ੍ਗੁਲਾਤਿ ਮੁਖવਟ੍ਟਿਤੋ ਦਸਙ੍ਗੁਲਾਯਾਮਾ ਏਕਾ વਾ ਰਾਜਿ ਹੋਤਿ। ਅਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਰਾਜਿਯਾ ਬਨ੍ਧਨੋ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਪਕ੍ਖੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਰਾਜਿਯੋ વਾ ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਾਨਿ વਾ, ਦਸਙ੍ਗੁਲਾ ਏਕਾ ਰਾਜਿ વਾ ਤਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨਾਨਿ વਾ ਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੋ ਨਾਮ।

    770. Evaṃ ūnapañcabandhanapattaṃ dassetvā idāni paripuṇṇapañcabandhanapattaṃ dassetumāha ‘‘pañca vā’’tiādi. Mukhavaṭṭiyā dvaṅguladvaṅgulāyāmaṃ otiṇṇā pañca rājiyo ca. Vā-saddena pañcabandhanavikappā dassitā. Ekā vāpi dasaṅgulāti mukhavaṭṭito dasaṅgulāyāmā ekā vā rāji hoti. Api-saddena tassā rājiyā bandhano pañcabandhanapakkho dassito. Ayaṃ pattoti yassa pañca rājiyo vā tattha bandhanāni pañcabandhanāni vā, dasaṅgulā ekā rāji vā tattha bandhanāni pañcabandhanāni vā santi, ayaṃ patto pañcabandhano nāma.

    ੭੭੧. ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਯੋਪਤ੍ਤੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਯੋਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤੁਂ ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਅਯੋਪਟ੍ਟਾਨਿ ਲੋਹਮਣ੍ਡਲਕਾਨਿ ਨਾਮ। ‘‘ਭਣ੍ਡੀ’’ਤਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਪਰਿਯਾਯੋ। ਭਣ੍ਡਿਤਬ੍ਬਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਛਿਦ੍ਦੇ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤੇਪਿ ਯਤ੍ਥ ਅਸਣ੍ਹਤਾਯ ਆਮਿਸਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਤਾਦਿਸੋਪਿ ਅਪਤ੍ਤੋਯੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਟ੍ਠੋ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ਅਯੋਚੁਣ੍ਣੇਨ વਾਣਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਮਟ੍ਠੋ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨੀਯਂ।

    771. Ettāvatā mattikāpatte vinicchayaṃ dassetvā idāni ayopatte dassetumāha ‘‘ayopatto’’tiādi. Chiddāni paṭicchādetuṃ bandhitabbāni ayopaṭṭāni lohamaṇḍalakāni nāma. ‘‘Bhaṇḍī’’tipi tasseva pariyāyo. Bhaṇḍitabbaṃ bandhitvā chidde paṭicchāditepi yattha asaṇhatāya āmisaṃ tiṭṭhati, tādisopi apattoyevāti āha ‘‘maṭṭho vaṭṭatī’’ti. Ayocuṇṇena vāṇiyāti etthāpi ‘‘maṭṭho vaṭṭatī’’ti sambandhanīyaṃ.

    ੭੭੨. ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋਜਨਾ, ‘‘ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੩) વਚਨਤੋ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਤ੍ਤਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਕੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ।

    772. Tassa nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ taṃ pattaṃ tasmiṃ anukampāya agaṇhantassāti yojanā, ‘‘saṅghamajjhe nissajjitabbo’’ti (pārā. 613) vacanato saṅghamajjhe nissaṭṭhaṃ tassa taṃ pattaṃ tasmiṃ pattanissajjake puggale anukampāya agaṇhantassa.

    ੭੭੩. ਦੀਯਮਾਨੇ ਤੁ ਪਤ੍ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਊਨਪਞ੍ਚਬਨ੍ਧਨੇਨ ਪਤ੍ਤੇਨ વਿਞ੍ਞਾਪਿਤਨવਪਤ੍ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੁਮ੍ਹਿ ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਚਤਸ੍ਸੋ ਅਗਤਿਯੋ ਅਗਮਨਂ, ਗਹਿਤਾਗਹਿਤਜਾਨਨਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਪਠਮਂ ਸਙ੍ਘਂ ਯਾਚਿਤ੍વਾ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਸਙ੍ਘੇਨ ਪਤ੍ਤਗਾਹਕਂ ਕਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਤ੍ਤਂ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਘੇ ਸਙ੍ਘਤ੍ਥੇਰਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ વਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਂ ਗੁਣਂ વਤ੍વਾ ਪਣਾਮਿਤੇ। ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ, ਰੋਚਨਤ੍ਥਯੋਗੇ ਸਮ੍ਪਦਾਨવਚਨਂ। ਸੋ ਦੀਯਮਾਨੋ ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੀਯਮਾਨਂ ਪਤ੍ਤਂ।

    773.Dīyamāne tu pattasminti ūnapañcabandhanena pattena viññāpitanavapatte bhikkhumhi taṃ pattaṃ saṅghamajjhe nissajjitvā āpattiṃ desetvā nisinne catasso agatiyo agamanaṃ, gahitāgahitajānananti imehi pañcahi aṅgehi samannāgatena bhikkhunā paṭhamaṃ saṅghaṃ yācitvā ñattidutiyāya kammavācāya saṅghena pattagāhakaṃ katvā sammatena nissaṭṭhapattaṃ hatthena gahetvā tasmiṃ saṅghe saṅghattherato paṭṭhāya anukkamena upasaṅkamma viññāyamānaṃ guṇaṃ vatvā paṇāmite. Yassāti tasmiṃ saṅghamajjhe nisinnassa yassa bhikkhuno, rocanatthayoge sampadānavacanaṃ. So dīyamāno patto. Taṃ dīyamānaṃ pattaṃ.

    ੭੭੪. ਦੀਪਿਤੋਤਿ ‘‘ਅਪਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਨ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੫) વੁਤ੍ਤੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾਯਂ। ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਨ੍ਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਏવਂ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਠਿਤਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੫) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤੇਨ ਪਤ੍ਤਪਰਿવਤ੍ਤਨੇਨ ਆਗਤੋ વਾ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਆਗਤੋ ਸੋ ਏવ વਾ ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਯਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋਤਿ ਪਤ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ।

    774.Dīpitoti ‘‘apattakassa na gāhetabbo’’ti (pārā. 615) vutto. Tatthāti tassaṃ bhikkhuparisāyaṃ. Pattapariyantoti ettha ‘‘evaṃ parivattetvā pariyante ṭhitapatto’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā tena pattaparivattanena āgato vā sabbehi aggahitattā āgato so eva vā patto pariyanto nāma hotīti attho. Tassa bhikkhunoti pattaṃ nissajjitvā nisinnassa tassa bhikkhuno.

    ੭੭੫. ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਨ੍ਨਂ ਤਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤਪਤ੍ਤਂ। ਅਪ੍ਪਦੇਸੇਤਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦਿਅਟ੍ਠਾਨੇ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਮਞ੍ਚਪੀਠਛਤ੍ਤਨਾਗਦਨ੍ਤਾਦਿਕੇ ਅਦੇਸੇ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੫)। વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਤਿ। ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਦਾਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ ਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਸਯਮੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਅਨੁਰੂਪਂ ਪਤ੍ਤਂ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਗਣ੍ਹਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਯਾਗੁਰਨ੍ਧਨਾਦਿવਸੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਭੋਗੇਨਾਤਿ ਯਾਗੁਰਨ੍ਧਨਰਜਨਪਚਨਾਦਿਨਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੫)। ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਪਨ ਬ੍ਯਾਧਿਮ੍ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇ ਅਸਤਿ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਲਿਮ੍ਪਿਤ੍વਾ ਯਾਗੁਂ વਾ ਪਚਿਤੁਂ ਉਦਕਂ વਾ ਤਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੧੫) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਾਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਤਥਾਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਸੇਸੋ।

    775.Tanti attano dinnaṃ taṃ pariyantapattaṃ. Appadeseti mañcapīṭhādiaṭṭhāne. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘mañcapīṭhachattanāgadantādike adese’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615). Vissajjetīti aññassa deti. Attanā adāpetvā aññena taṃ pattaṃ sayameva attano gahetvā aññaṃ anurūpaṃ pattaṃ diyyamānaṃ gaṇhituṃ vaṭṭatīti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Abhogena paribhuñjatīti yāgurandhanādivasena paribhuñjati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘abhogenāti yāgurandhanarajanapacanādinā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615). ‘‘Antarāmagge pana byādhimhi uppanne aññasmiṃ bhājane asati mattikāya limpitvā yāguṃ vā pacituṃ udakaṃ vā tāpetuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.615) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā tādise ṭhāne tathāpi paribhuñjituṃ vaṭṭatīti ettha viseso.

    ੭੭੬. ਨਟ੍ਠੇਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਯਮਾਨੇ ਪਤ੍ਤੇ ਚੋਰਗ੍ਗਹਣਾਦਿਨਾ ਨਟ੍ਠੇ। ਭਿਨ੍ਨੇਤਿ ਭੇਦਮੁਪਗਤੇ। ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਪਤ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਨਟ੍ਠਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕਾਨਂ ਪવਾਰਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੬੧੭) ਨਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਦੇਸਿਤਾ। ਇਧ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ વਲ਼ਞ੍ਜਿਯਮਾਨੇ ਪਤ੍ਤੇ ਸਤਿਪਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਤ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਞਾਤਕਾਦੀਨਂ ਗਣ੍ਹਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਨ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ ਧਨਂ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤવਤ੍ਥਾਦਿ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁ।

    776.Naṭṭheti attano paribhuñjiyamāne patte coraggahaṇādinā naṭṭhe. Bhinneti bhedamupagate. Anāpattīti aññaṃ pattaṃ viññāpentassa anāpatti. Pakāsitāti ‘‘anāpatti naṭṭhapattassa bhinnapattassa ñātakānaṃ pavāritānaṃ aññassatthāya attano dhanenā’’tiādinā (pārā. 617) nayena pāḷiyaṃ desitā. Idha ‘‘aññassatthāyā’’ti vuttattā attano vaḷañjiyamāne patte satipi aññassatthāya pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭati. Ñātakādīnaṃ gaṇhatoti ettha ‘‘santaka’’nti labbhati. Attano dhanenāti yojanā. Ettha dhanaṃ nāma suttavatthādi kappiyavatthu.

    ੭੭੭. ਏਤ੍ਥ વਿਞ੍ਞਾਪਨਂ ਕ੍ਰਿਯਂ।

    777. Ettha viññāpanaṃ kriyaṃ.

    ਦੁਤਿਯਪਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Dutiyapattakathāvaṇṇanā.

    ੭੭੮. ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਂ ਭੇਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ? ਸਪ੍ਪਿ ਨવਨੀਤਂ ਤੇਲਂ ਮਧੁ ਫਾਣਿਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੨) ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਪ੍ਪਿ ਨਾਮ ਗੋਸਪ੍ਪਿ વਾ ਅਜਿਕਾਸਪ੍ਪਿ વਾ ਮਹਿਂਸਸਪ੍ਪਿ વਾ, ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਘਤਞ੍ਚ ‘‘ਤੇਸਂਯੇવ ਨવਨੀਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਨવਨੀਤਞ੍ਚ ‘‘ਤਿਲਤੇਲਂ ਸਾਸਪਤੇਲਂ ਮਧੁਕਤੇਲਂ ਏਰਣ੍ਡਕਤੇਲਂ વਸਾਤੇਲ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਤੇਲਞ੍ਚ ‘‘ਮਧੁ ਨਾਮ ਮਕ੍ਖਿਕਾਮਧੂ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਮਧੁਞ੍ਚ ‘‘ਫਾਣਿਤਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਗੁਲ਼ਾਦਿਫਾਣਿਤਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਚਭੇਸਜ੍ਜਰਾਸਿਮ੍ਹਿ ਯਂ ਯਂ ਭੇਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤੇ। ਪਟਿਗਯ੍ਹਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ।

    778.Sappiādiṃ bhesajjanti ettha pāḷiyaṃ ‘‘seyyathidaṃ? Sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇita’’nti (pārā. 622) uddisitvā ‘‘sappi nāma gosappi vā ajikāsappi vā mahiṃsasappi vā, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappī’’ti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ ghatañca ‘‘tesaṃyeva navanīta’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ navanītañca ‘‘tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍakatelaṃ vasātela’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ telañca ‘‘madhu nāma makkhikāmadhū’’ti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ madhuñca ‘‘phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbatta’’nti (pārā. 623) niddiṭṭhaṃ guḷādiphāṇitañcāti etasmiṃ pañcabhesajjarāsimhi yaṃ yaṃ bhesajjanti attho. Purebhattanti purebhatte. Paṭigayhāti paṭiggahetvā.

    ੭੭੯. ਤਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ। ਸਤ੍ਤਾਹਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਸਤ੍ਤਾਹਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਮੋ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੇવ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਤ੍ਥੁ ਭਾਜਨਗਣਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਤਿ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਭਾਜਨੇਪਿ વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਠਪਿਤਾਨਿ ਨવਨੀਤਪਿਣ੍ਡਗੁਲ਼ਪਿਣ੍ਡਸਕ੍ਕਰਮਧੁਪਟਲਾਨਿਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਣਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ।

    779.Taṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ bhesajjaṃ. Sattāhanti ettha ‘‘vaṭṭatī’’ti kiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. ‘‘Sattāhaṃ atikkamantassā’’ti padacchedo. ‘‘Sattāhātikkame tassā’’ti vā pāṭho. Sattāhassa atikkamo sattāhātikkamo, tasmiṃ sattāhātikkame. Tassāti bhesajjapaṭiggāhakassa bhikkhuno. ‘‘Nissaggiya’’nti iminā pācittiyameva dassitaṃ. Nissaggiyavatthu bhājanagaṇanāya āpattiṃ karoti. Ekasmiṃ bhājanepi visuṃ visuṃ ṭhapitāni navanītapiṇḍaguḷapiṇḍasakkaramadhupaṭalānipi attano gaṇanāya āpattiṃ karonti.

    ੭੮੦. ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ। ਸਨ੍ਨਿਧੀਯਤੀਤਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿ, ਸਨ੍ਨਿਹਿਤવਤ੍ਥੁ, ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕਂ ਕਰਣਂ ਅਪਰਾਪਰਦਿવਸਤ੍ਥਾਯ ਠਪਨਂ, ਤਂ ਕਤ੍વਾ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਯਥਾ ਅਪਰਂ ਦਿવਸਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ਕਤ੍વਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਰਾਮਿਸਂ ਸਾਯਤੋਤਿ ਆਮਿਸੇਨ ਅਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ।

    780.Gaṇhitvāti paṭiggahetvā. Sannidhīyatīti sannidhi, sannihitavatthu, tassa kārakaṃ karaṇaṃ aparāparadivasatthāya ṭhapanaṃ, taṃ katvā, pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ yathā aparaṃ divasaṃ gacchati, tathā katvā nikkhipitvāti attho. Nirāmisaṃ sāyatoti āmisena amissetvā bhuñjantassa.

    ੭੮੧. ਉਗ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਾਪੇਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ ਗਹਿਤਂ। ਸਰੀਰਭੋਗੇਤਿ ਬਹਿ ਸਰੀਰਪਰਿਭੋਗੇਨੇવ।

    781.Uggahitanti appaṭiggahāpetvā hatthena gahitaṃ. Sarīrabhogeti bahi sarīraparibhogeneva.

    ੭੮੨. ਗਹਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ। ਤਾਪੇਤ੍વਾਤਿ વਿਲੀਯਾਪੇਤ੍વਾ।

    782.Gahitaṃ paṭiggahitaṃ. Tāpetvāti vilīyāpetvā.

    ੭੮੩. ‘‘ਸਯਂ ਤਾਪੇਤਿ…ਪੇ॰… ਨ ਹੋਤਿ ਸੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸੁਧੋਤਨવਨੀਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਦੁਦ੍ਧੋਤੇਨ ਪਨ ਦਧਿਗੁਲ਼ਿਕਾਦਿਸਹਿਤੇਨ ਸਾਮਂਪਾਕੋ ਹੋਤੇવ। ਨવਨੀਤਸ੍ਸ ਯਂ ਸਯਂ ਤਾਪਨਂ, ਸੋ ਸਾਮਂਪਾਕੋ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    783.‘‘Sayaṃ tāpeti…pe… na hoti so’’ti idaṃ sudhotanavanītaṃ sandhāya vuttaṃ, duddhotena pana dadhiguḷikādisahitena sāmaṃpāko hoteva. Navanītassa yaṃ sayaṃ tāpanaṃ, so sāmaṃpāko na hotīti yojanā.

    ੭੮੪. ਯੇਨ ਕੇਨਚੀਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ વਾ।

    784.Yena kenacīti upasampannena, anupasampannena vā.

    ੭੮੫. ‘‘ਸਯਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਤੇਨ ਕਤਂ ਪਨ ਤਦਹੁ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਾਮਿਸਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰੇਨ વਾ ਦਧਿਨਾ વਾ ਕਤਸਪ੍ਪਿ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਕਤਂ ਸਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਤਦਹੁ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੨)।

    785.‘‘Sayaṃ karotī’’ti iminā anupasampannaṃ nivatteti. Tena kataṃ pana tadahu purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘purebhattaṃ paṭiggahitakhīrena vā dadhinā vā katasappi anupasampannena kataṃ sāmisampi tadahu purebhattaṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.622).

    ੭੮੬. ਸવਤ੍ਥੁਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਖੀਰਦਧਿ।

    786.Savatthukassāti ettha vatthu nāma khīradadhi.

    ੭੮੭. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰਦਧੀਹਿ ਕਤਸਪ੍ਪਿਮਾਹ। ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਯਾਨਿ ਖੋ ਪਨ ਤਾਨਿ ਗਿਲਾਨਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਟਿਸਾਯਨੀਯਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ? ਸਪ੍ਪਿ ਨવਨੀਤਂ ਤੇਲਂ ਮਧੁ ਫਾਣਿਤਂ, ਤਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੨) ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਮਾਤਿਕਾਪਾਠੇ ‘‘ਯਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਸਪ੍ਪਿਆਦੀਨਮੇવ ‘‘ਤਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਖੀਰਦਧੀਨਂ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    787.Assāti paṭiggahitakhīradadhīhi katasappimāha. ‘‘Paṭiggahetvā tānī’’ti vuttattāti idaṃ ‘‘yāni kho pana tāni gilānānaṃ bhikkhūnaṃ paṭisāyanīyāni bhesajjāni, seyyathidaṃ? Sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ, tāni paṭiggahetvā’’ti (pārā. 622) imasmiṃ mātikāpāṭhe ‘‘yānī’’ti vuttasappiādīnameva ‘‘tāni paṭiggahetvā’’ti vuttattāti vuttaṃ hoti, tattha khīradadhīnaṃ avuttattāti adhippāyo.

    ੭੮੮. ਕਪ੍ਪਿਯਸਪ੍ਪਿਮ੍ਹੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਘਤੇ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਪ੍ਪਿਮ੍ਹੀਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਘਤੇ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹੇ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    788.Kappiyasappimhīti kappiyamaṃsānaṃ sattānaṃ ghate. Akappiyasappimhīti akappiyamaṃsānaṃ sattānaṃ ghate, paṭiggahetvā sattāhe atikkanteti vuttaṃ hoti.

    ੭੮੯. ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਿਨਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਥਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਮਂਸਂ ਯੇਸਂ ਤੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾ, ਮਨੁਸ੍ਸਾਦਯੋ, ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਤੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾ ਚਾਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾ, ਤੇਸਂ।

    789. Tena sappinā akappiyena bhavitabbanti idaṃ dukkaṭaṃ kathaṃ hotīti āha ‘‘sabbā’’tiādi. Akappiyaṃ maṃsaṃ yesaṃ te akappiyamaṃsā, manussādayo, sabbe ca te akappiyamaṃsā cāti sabbākappiyamaṃsā, tesaṃ.

    ੭੯੦-੧. ਏવਂ ਚੇ વਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੋਦਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਤਂ ਪਰਿਹਰਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਯੇਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯੇਸਞ੍ਹਿ ਕਪ੍ਪਤਿ ਮਂਸਂ, ਤੇਸਂ ਸਪ੍ਪੀ’’ਤਿ ਇਦਂ વਚਨਂ ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ ਸਾਧੇਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਯਮਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਤਂਪਯੋਜਨਞ੍ਚ ਤਬ੍ਬਿਸਯਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਣੀਤਭੋਜਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਣੀਤਭੋਜਨਸ੍ਸ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਨਿਯਾਮਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇ ਪਞ੍ਚવਿਧੇ ਭੇਸਜ੍ਜੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸ વਤ੍ਥੂਨਨ੍ਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਬ੍ਬਦਸ੍ਸਨਂ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂਹੇਤੁਕਸ੍ਸ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਤ੍ਥੂਨਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਿਨવਨੀਤਦ੍વਯਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁ ਨਾਮ ਏਤੇਸਮੇવ ਸਪ੍ਪਿਨવਨੀਤਾਨਿ, ਪਣੀਤਭੋਜਨਞ੍ਚ ਤੇਸਮੇવ ਖੀਰਦਧਿਸਪ੍ਪਿਨવਨੀਤਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਤਥਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਿਆਦਿਨਿવਾਰਣਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਤਥਾਗਤਾ ਧਿਪ੍ਪੇਤੋ ਅਤ੍ਥੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    790-1. Evaṃ ce vaṭṭati, ‘‘yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappī’’ti kasmā pāḷiyaṃ vuttanti codanaṃ samuṭṭhāpetvā taṃ pariharitumāha ‘‘yesa’’ntiādi. Tattha ‘‘yesañhi kappati maṃsaṃ, tesaṃ sappī’’ti idaṃ vacanaṃ kiṃ payojanaṃ sādhetīti vuttaṃ hoti. Idāni paricchedaniyamanasaṅkhātaṃ taṃpayojanañca tabbisayañca dassetumāha ‘‘paṇītabhojanassā’’tiādi. Paṇītabhojanassa paricchedaniyāmananti yojanā. Sattāhakālike pañcavidhe bhesajjeti vuttaṃ hoti, niddhāraṇe bhummaṃ. Nissaggiyassa vatthūnanti niddhāritabbadassanaṃ. Nissaggiyassāti ettha taṃhetukassa pācittiyassāti attho. Vatthūnanti sappinavanītadvayameva vuttaṃ. Sattāhakālike nissaggiyapācittiyassa vatthu nāma etesameva sappinavanītāni, paṇītabhojanañca tesameva khīradadhisappinavanītānīti dassetuṃ tathā vuttaṃ, na akappiyamaṃsasattānaṃ sappiādinivāraṇatthaṃ vuttanti ayaṃ pāḷiyaṃ tathāgatā dhippeto atthoti vuttaṃ hoti.

    ੭੯੨. ਗਹਿਤੁਗ੍ਗਹਿਤਾਦਿਕੇ ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਦਿਕੇ ਨવਨੀਤੇਪਿ ਸਬ੍ਬੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸਪ੍ਪਿਮ੍ਹਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰਦਧੀਹਿ, ਉਗ੍ਗਹਿਤਖੀਰਦਧੀਹਿ ਚ ਕਤਂ ਨવਨੀਤਂ, ਤਾਦਿਸਮੇવ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਨવਨੀਤਞ੍ਚ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ। ਸਬ੍ਬੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਸਬ੍ਬવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੋ ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿਪਰਿਭੋਗਾਪਰਿਭੋਗਨਯੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੨)।

    792.Gahituggahitādike uggahitapaṭiggahitādike navanītepi sabbo vinicchayo sappimhi vuttanayeneva veditabboti yojanā. Ādi-saddena purebhattaṃ, pacchābhattaṃ paṭiggahitakhīradadhīhi, uggahitakhīradadhīhi ca kataṃ navanītaṃ, tādisameva akappiyamaṃsanavanītañca saṅgahitaṃ. Sabbo vinicchayoti āpattiādikaṃ sabbavinicchayaṃ saṅgaṇhāti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sabbo āpattānāpattiparibhogāparibhoganayo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.622).

    ੭੯੩-੪. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਤ੍ਤੇ’’ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਆਦਿਚ੍ਚਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਆਤਪੇ વਿਲੀਨਂ। ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਿਤਂ।

    793-4.Bhikkhūnaṃ ākirantīti ettha ‘‘patte’’ti sāmatthiyā labbhati. Ādiccapakkanti ātape vilīnaṃ. Saṃsaṭṭhaṃ parissāvitaṃ.

    ੭੯੫-੬. ਤਿਲਤੇਲਂ ਸਾਸਪਤੇਲਂ ਮਧੁਕਤੇਲਂ ਏਰਣ੍ਡਕਤੇਲਂ। ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ। ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਨਿਰਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਸਾਯਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤੇਸਂ વਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਂ ਤੇਸਂ ਤੇਲਾਨਂ વਸੇਨ, ਤੇਲਭਾਜਨਗਣਨਾਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    795-6. Tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍakatelaṃ. Gahitanti paṭiggahitaṃ. Purebhattaṃ sāmisampi nirāmisampi sāyitabbanti yojanā. Tesaṃ vasāti sattāhātikkantānaṃ tesaṃ telānaṃ vasena, telabhājanagaṇanāyāti vuttaṃ hoti.

    ੭੯੮. ਤੇਸਂ ਤਿਣ੍ਣਮ੍ਪੀਤਿ ਏਰਣ੍ਡਮਧੁਕਸਾਸਪਬੀਜਾਨਂ ਤਿਣ੍ਣਂ।

    798.Tesaṃ tiṇṇampīti eraṇḍamadhukasāsapabījānaṃ tiṇṇaṃ.

    ੭੯੯. ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ।

    799.Nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.

    ੮੦੦. ਸਾਸਪਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਟਿਲੋਮੇਨ ਮਧੁਕੇਰਣ੍ਡਕਾਨਂ ਗਹਣਂ। ਗਹੇਤ੍વਾਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ। ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਲਤ੍ਥਾਯੇવ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਾਨਂ ਸਾਸਪਾਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਸਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    800.Sāsapādīnanti ettha ādi-saddena paṭilomena madhukeraṇḍakānaṃ gahaṇaṃ. Gahetvāti paṭiggahetvā. Bhikkhunā telatthāyeva gahetvā ṭhapitānaṃ sāsapādīnaṃ sattāhātikkame dukkaṭaṃ siyāti yojanā.

    ੮੦੧-੨. ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਞ੍ਚ ਕਰਞ੍ਜਞ੍ਚ ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਕਰਞ੍ਜਾਨਿ, ਤੇਸਂ, ਨਾਲ਼ਿਕੇਰਫਲਾਨਂ, ਨਤ੍ਤਮਾਲਟ੍ਠੀਨਞ੍ਚ ਤੇਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕੁਰੁવਕਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤਸਿਬੀਜਸ੍ਸ। ਨਿਮ੍ਬਞ੍ਚ ਕੋਸਮ੍ਬਕਞ੍ਚ ਨਿਮ੍ਬਕੋਸਮ੍ਬਕਾਨਿ, ਤੇਸਂ, ਪੁਚਿਮਨ੍ਦਬੀਜਸ੍ਸ ਚ ਫਨ੍ਦਨਬੀਜਸ੍ਸ ਚ ਤੇਲਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਭਲ੍ਲਾਤਕਸ੍ਸਾਤਿ ਏવਂਨਾਮਕਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਬੀਜਸ੍ਸ। ਸਮਯਚ੍ਚਯੇਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇ।

    801-2. Nāḷikerañca karañjañca nāḷikerakarañjāni, tesaṃ, nāḷikeraphalānaṃ, nattamālaṭṭhīnañca telanti sambandho. Kuruvakassāti atasibījassa. Nimbañca kosambakañca nimbakosambakāni, tesaṃ, pucimandabījassa ca phandanabījassa ca telanti sambandho. Bhallātakassāti evaṃnāmakassa rukkhabījassa. Samayaccayeti sattāhātikkame.

    ੮੦੩. ਯਾવਕਾਲਿਕਭੇਦਞ੍ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯਾવਕਾਲਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਭੇਦੋ વਿਸੇਸਨਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ, ‘‘ਇਦਂ વਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣੀਯવਿਸੇਸਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ। ਯਾવਜੀવਿਕਨ੍ਤਿਪਿ ਤਸ੍ਸੇવ વਿਸੇਸਨਂ। ਸੇਸਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਾਮਂਪਾਕਸવਤ੍ਥੁਕ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਉਗ੍ਗਹਿਤਕવਤ੍ਥੁવਿਧਾਨਂ ਸਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੨) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਸੇਸਂ વਿਸੇਸਪ੍ਪਕਾਰਜਾਤਮਾਹ। ਏਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਤੇਲવਿਨਿਚ੍ਛਯੇਪਿ।

    803.Yāvakālikabhedañcāti ettha ‘‘yāvakālika’’nti bhedo visesanaṃ yassāti viggaho, ‘‘idaṃ vatthu’’nti etassa ajjhoharaṇīyavisesitabbassa visesanaṃ. Yāvajīvikantipi tasseva visesanaṃ. Sesanti ‘‘sāmaṃpākasavatthuka purebhattapacchābhattapaṭiggahitauggahitakavatthuvidhānaṃ sabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.622) aṭṭhakathāyaṃ dassitaṃ sesaṃ visesappakārajātamāha. Etthāpīti imasmiṃ telavinicchayepi.

    ੮੦੪. ਅਚ੍ਛਸ੍ਸ ਇਸਸ੍ਸ। ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਜਲਜਸ੍ਸ। વਰਾਹਸ੍ਸ ਸੂਕਰਸ੍ਸ। ਸੁਸੁਕਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਕਰਸ੍ਸ। ਮਚ੍ਛવਚਨੇਨੇવ ਮਕਰਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤੇਪਿ વਾਲ਼ਮਚ੍ਛਭਾવੇਨ વਿਸੁਂ ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਗਦ੍ਰਭਸ੍ਸ ਖਰਸ੍ਸ। ਇਮੇਸਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਸੇਨ ਪਞ੍ਚવਿਧਾਨਂ વਸਾਨਂ ਤੇਲਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    804.Acchassa isassa. Macchassa jalajassa. Varāhassa sūkarassa. Susukāsaṅkhātassa makarassa. Macchavacaneneva makarassa saṅgahitattepi vāḷamacchabhāvena visuṃ gahaṇanti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Gadrabhassa kharassa. Imesaṃ pañcannaṃ sattānaṃ vasena pañcavidhānaṃ vasānaṃ telañca pañcappakāraṃ hotīti attho.

    ੮੦੫. ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬਮੇવ વਸਾਤੇਲਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ વਸਾਨਿ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ ਅਚ੍ਛવਸਂ ਮਚ੍ਛવਸਂ ਸੁਸੁਕਾવਸਂ ਸੂਕਰવਸਂ ਗਦ੍ਰਭવਸ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੬੨) ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਪਾਠੇ ਅਚ੍ਛવਸਾਗ੍ਗਹਣੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਸਬ੍ਬਾਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਤ੍ਤਾਨਂ વਸਾਯ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਸਙ੍ਗਹੇਤੁਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਗ੍ਗਹਣਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਚ੍ਛવਸ’ਨ੍ਤਿ વਚਨੇਨ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸવਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਾਨਂ વਸਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩)। ਏਤ੍ਥ ਅਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਂਸਾਨਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਭਾવੋ ‘‘ਮਂਸੇਸੁ ਹਿ ਦਸ ਮਨੁਸ੍ਸਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਸੁਨਖਅਹਿਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਦੀਪਿਅਚ੍ਛਤਰਚ੍ਛਾਨਂ ਮਂਸਾਨਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਾਨਿ। વਸਾਸੁ ਏਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸવਸਾવ। ਖੀਰਾਦੀਸੁ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩) ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਕਪ੍ਪਿਯવਚਨੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸવਸਾਯਪਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨੀਹਰਿਤੁਮਾਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ।

    805.Kappiyākappiyassa cāti kappiyākappiyamaṃsassa sattassāti vuttaṃ hoti, sabbameva vasātelaṃ vaṭṭatīti iminā sambandho. Ettha ‘‘anujānāmi bhikkhave vasāni bhesajjāni acchavasaṃ macchavasaṃ susukāvasaṃ sūkaravasaṃ gadrabhavasa’’nti (mahāva. 262) anuññātapāṭhe acchavasāggahaṇena manussehi aññesaṃ sabbākappiyamaṃsasattānaṃ vasāya anuññātattā taṃ saṅgahetuṃ akappiyaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘acchavasa’nti vacanena ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ akappiyamaṃsānaṃ vasā anuññātā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Ettha akappiyamaṃsasattānaṃ maṃsānaṃ akappiyabhāvo ‘‘maṃsesu hi dasa manussahatthiassasunakhaahisīhabyagghadīpiacchataracchānaṃ maṃsāni akappiyāni. Vasāsu ekā manussavasāva. Khīrādīsu akappiyaṃ nāma natthī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623) aṭṭhakathāvacanato veditabbo. Akappiyavacanena manussavasāyapi gayhamānattā tasmiṃ nīharitumāha ‘‘ṭhapetvā’’ti.

    ੮੦੬. ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤੇ। ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਿਤਂ। ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾਨ, ਪਕ੍ਕਂ, ਸਂਸਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਕਾਲੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਕਾਲੇ ਨਿਪ੍ਪਕ੍ਕਂ ਕਾਲੇ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਤੇਲਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੬੨)।

    806.Purebhattanti purebhatte. Saṃsaṭṭhaṃ parissāvitaṃ. ‘‘Purebhatta’’nti idaṃ ‘‘paṭiggahetvāna, pakkaṃ, saṃsaṭṭha’’nti imehi padehi paccekaṃ yojetabbaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti (mahāva. 262).

    ੮੦੭. ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇਤੀਤਿ ਅਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤવਸਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਚਿਤ੍વਾ ਤੇਲਂ ਦੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਕਤਂ ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਿਤવਸਾਤੇਲਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਸਾਮਿਸਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩)। ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਸਤ੍ਤਾਹਮਨਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਨਿਰਾਮਿਸਮੇવ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩)। ਇਧ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਕਾਲੇ, વਿਕਾਲੇ ਚ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਮਂਸવਸਾਨਂ ਤੇਲਂ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਸੁਖੁਮਮਂਸਚੁਣ੍ਣਾਦਿਕਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਂ ਪਨ ਤਤ੍ਥ ਸੁਖੁਮਰਜਸਦਿਸਂ ਮਂਸਂ વਾ ਨ੍ਹਾਰੁ વਾ ਅਟ੍ਠਿ વਾ ਲੋਹਿਤਂ વਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩)।

    807.Taṃ katvā detīti apaṭiggahitavasaṃ gahetvā pacitvā telaṃ detīti attho. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anupasampannehi kataṃ nibbaṭṭitavasātelaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Tato uddhaṃ sattāhamanatikkammāti gahetabbaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). Idha ubhayatthāpi kāle, vikāle ca kappiyākappiyamaṃsavasānaṃ telaṃ diyyamānaṃ sukhumamaṃsacuṇṇādikaṃ abbohārikaṃ. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yaṃ pana tattha sukhumarajasadisaṃ maṃsaṃ vā nhāru vā aṭṭhi vā lohitaṃ vā hoti, taṃ abbohārika’’nti (pārā. aṭṭha. 2.623).

    ੮੦੮. ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਸ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਲ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚਿਤੁਂ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਿਤੁਨ੍ਤਿ ਉਭਯਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾਦਿਪਯੋਗਤ੍ਤਯੇ વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਦੁਕ੍ਕਟਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾਹ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘વਿਕਾਲੇ ਚੇ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ વਿਕਾਲੇ ਨਿਪ੍ਪਕ੍ਕਂ વਿਕਾਲੇ ਸਂਸਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੨੬੨)। ਇਮਾਨਿ ਹਿ ਤੀਹਿ ਪਯੋਗੇਹਿ ਤੀਣਿ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸੇਸੋਤਿ ਉਗ੍ਗਹਿਤਕਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਕਸવਤ੍ਥੁਕવਿਸਯੋ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਚ ਭਾਜਨਗਣਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦੋ ਚਾਤਿ ਏવਂਪਕਾਰੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬવਿਸੇਸੋ।

    808.Paṭiggahetunti ettha ‘‘vasa’’nti ca kātunti ettha ‘‘tela’’nti ca pakaraṇato labbhati. Kātunti ettha pacituṃ parissāvitunti ubhayamevāti attho. ‘‘Na vaṭṭatī’’ti idaṃ paṭiggahaṇādipayogattaye visuṃ visuṃ dukkaṭattā vuttaṃ. Yathāha pāḷiyaṃ ‘‘vikāle ce bhikkhave paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭāna’’nti (mahāva. 262). Imāni hi tīhi payogehi tīṇi dukkaṭāni honti. Sesoti uggahitakapaṭiggahitakasavatthukavisayo vinicchayo ca bhājanagaṇanāya āpattibhedo cāti evaṃpakāro vattabbaviseso.

    ੮੦੯. ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ। ਮਧੁਕਰੀਕਤਨ੍ਤਿ ਮਧੁਮਕ੍ਖਿਕਾਖੁਦ੍ਦਕਮਕ੍ਖਿਕਾਭਮਰਮਕ੍ਖਿਕਾਸਙ੍ਖਾਤਾਹਿ ਤੀਹਿ ਮਧੁਕਰੀਹਿ ਕਤਂ।

    809.Gahitanti paṭiggahitaṃ. Madhukarīkatanti madhumakkhikākhuddakamakkhikābhamaramakkhikāsaṅkhātāhi tīhi madhukarīhi kataṃ.

    ੮੧੦. વਤ੍ਥੂਨਂ ਗਣਨਾਤਿ ਮਧੁਪਟਲੇਨ ਠਿਤਂ ਚੇ, ਪਟਲਗਣਨਾਯ, ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਭਾਜਨੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤਂ ਚੇ, ਭਾਜਨਗਣਨਾਯ, ਸਿਲੇਸਮਿવ ਪਤ੍ਥਿਨ੍ਨਂ ਚੇ, ਮਹਾਭਮਰਮਧੁਖਣ੍ਡਪਿਣ੍ਡવਸੇਨ, વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਕਤੇ ਤੇਸਂ ਗਣਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    810.Vatthūnaṃ gaṇanāti madhupaṭalena ṭhitaṃ ce, paṭalagaṇanāya, pīḷetvā bhājane pakkhipitvā ṭhapitaṃ ce, bhājanagaṇanāya, silesamiva patthinnaṃ ce, mahābhamaramadhukhaṇḍapiṇḍavasena, visuṃ visuṃ kate tesaṃ gaṇanāyāti attho.

    ੮੧੧. ਘਨਾਘਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗੁਲ਼ਞ੍ਚ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾ ਸਕ੍ਕਰਾ ਚ ਘਨਪਕ੍ਕਂ ਨਾਮ। ਪਕ੍ਕਤਨੁਕਂ ਫਾਣਿਤਂ ਅਘਨਪਕ੍ਕਂ ਨਾਮ। ਉਚ੍ਛੁਸਿਲੇਸੋ ਅਪਕ੍ਕਘਨਂ ਨਾਮ। ਉਚ੍ਛੁਦਣ੍ਡਤੋ ਪੀਲ਼ਿਤਰਸੋ ਅਪਕ੍ਕਾਘਨਂ ਨਾਮ। ‘‘ਫਾਣਿਤਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੩) ਸਾਧਾਰਣਪਾਲ਼ਿવਚਨਤੋ, ‘‘ਫਾਣਿਤਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਰਸਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ਭੇਸਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ; વਿ॰ ਸਙ੍ਗ ਅਟ੍ਠ॰ ੯੮) ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨਤੋ ਚ ਇਹ ਰਸਾਦੀਹਿ ਉਚ੍ਛੁਪਾਨਮ੍ਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ। ਕੇਚਿ ਉਚ੍ਛੁਨੋ ਚਤੁਕਾਲਿਕਤ੍ਤਂ વਣ੍ਣਯਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ ਸਾਰਤੋ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਂ।

    811.Ghanāghananti ettha guḷañca nānappakārā sakkarā ca ghanapakkaṃ nāma. Pakkatanukaṃ phāṇitaṃ aghanapakkaṃ nāma. Ucchusileso apakkaghanaṃ nāma. Ucchudaṇḍato pīḷitaraso apakkāghanaṃ nāma. ‘‘Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbatta’’nti (pārā. 623) sādhāraṇapāḷivacanato, ‘‘phāṇitaṃ nāma ucchurasaṃ upādāyā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. bhesajjasikkhāpadavaṇṇanā; vi. saṅga aṭṭha. 98) aṭṭhakathāvacanato ca iha rasādīhi ucchupānampi saṅgahitaṃ. Keci ucchuno catukālikattaṃ vaṇṇayanti, taṃ na sārato paccetabbaṃ.

    ੮੧੨. ਫਾਣਿਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਫਾਣਿਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ। ਗਹਿਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ।

    812.Phāṇitanti vuttappakāre tasmiṃ phāṇite aññataraṃ. Gahitaṃ paṭiggahitaṃ.

    ੮੧੩. ਅਸਂਸਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਅਪਰਿਸ੍ਸਾવਿਤੇਨ। ਕਤਫਾਣਿਤਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸ੍ਸਾવੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਫਾਣਿਤਂ। ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਗਹਿਤੇਨਾਤਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਨ। ‘‘ਸਯਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਕਤਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਛੁਰਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।

    813.Asaṃsaṭṭhenāti aparissāvitena. Kataphāṇitanti parissāvetvā attanā kataphāṇitaṃ. Purebhattaṃ gahitenāti purebhattaṃ paṭiggahitena. ‘‘Sayaṃ kata’’nti (pārā. aṭṭha. 2.623) vuttattā katanti ucchuraso gahetabbo.

    ੮੧੬. ਕਤ੍વਾਤਿ ਪਚਿਤ੍વਾ ਫਾਣਿਤਂ ਕਤ੍વਾ।

    816.Katvāti pacitvā phāṇitaṃ katvā.

    ੮੧੭. ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਕਤਞ੍ਚਾਪੀਤਿ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਚ ਕਤਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਚ ਕਤਂ ਫਾਣਿਤਮ੍ਪਿ।

    817.Pacchābhattaṃ katañcāpīti pacchābhattaṃ attanā ca kataṃ anupasampannena ca kataṃ phāṇitampi.

    ੮੧੮. ਕਤਂ …ਪੇ॰… ਸੀਤવਾਰਿਨਾਤਿ ਸੀਤੁਦਕੇ ਮਧੁਕਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਰਿਸ੍ਸਾવਿਤਰਸੇਨ ਕਤਂ ਮਧੁਕਫਾਣਿਤਂ।

    818.Kataṃ…pe… sītavārināti sītudake madhukapupphāni pakkhipitvā ṭhapetvā madditvā parissāvitarasena kataṃ madhukaphāṇitaṃ.

    ੮੧੯. ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਮਧੁਕਫਾਣਿਤਸ੍ਸ। ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਤਦਾਧਾਰਭਾਜਨਗਣਨਾਯ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਖੀਰਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਤਂ ਮਧੁਕਫਾਣਿਤਂ ਯਾવਕਾਲਿਕਂ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਕਥਂ ਖਣ੍ਡਸਕ੍ਕਰਾਕਤਂ ਸਤ੍ਤਾਹਕਾਲਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ વਿਚਾਰਣਾਯਂ ਖੀਰਜਲ੍ਲਿਕਂ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਗਯ੍ਹਮਾਨਤ੍ਤਾ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਖਣ੍ਡਸਕ੍ਕਰਂ ਪਨ ਖੀਰਜਲ੍ਲਿਕਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਸੋਧੇਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੩)। ‘‘ਬੀਜਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਧੁਕਪੁਪ੍ਫਮੇਰਯਂ વਿਨਾ ਆਮਕਞ੍ਚ ਪਕ੍ਕਞ੍ਚ ਮਧੁਕਪੁਪ੍ਫਂ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    819.Assāti madhukaphāṇitassa. Dukkaṭanti tadādhārabhājanagaṇanāya dukkaṭaṃ. Khīraṃ pakkhipitvā kataṃ madhukaphāṇitaṃ yāvakālikaṃ ce hoti, kathaṃ khaṇḍasakkarākataṃ sattāhakālikaṃ hotīti vicāraṇāyaṃ khīrajallikaṃ dhovitvā dhovitvā gayhamānattā vaṭṭatīti pariharanti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘khaṇḍasakkaraṃ pana khīrajallikaṃ apanetvā apanetvā sodhenti, tasmā vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.623). ‘‘Bījato paṭṭhāya na vaṭṭatī’’ti paṭikkhittamadhukapupphamerayaṃ vinā āmakañca pakkañca madhukapupphaṃ purebhattaṃ vaṭṭatīti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    ੮੨੦. ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਪਨ ਫਲਾਨਨ੍ਤਿ ਕਦਲਿਖਜ੍ਜੂਰਿਆਦਿਫਲਾਨਂ।

    820.Sabbesaṃ pana phalānanti kadalikhajjūriādiphalānaṃ.

    ੮੨੧. ਸਾਮਞ੍ਞਜੋਤਨਾਯ વਿਸੇਸੇਪਿ ਅવਟ੍ਠਾਨਤੋ ‘‘ਕਾਲਿਕਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ’’ਤਿ વਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਯਾવਕਾਲਿਕવਜ੍ਜਾ ਤਯੋ ਕਾਲਿਕਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ , ‘‘ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਯਾવਕਾਲਿਕવਜ੍ਜਾ ਤਯੋ ਕਾਲਿਕਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ વਿਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਿਪਾਸਾਦਿਕਾਰਣੇ ਸਤਿ ਕੇવਲਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਮ੍ਪਿ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾਪਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਟ੍ਟਨ੍ਤਿ। ਕਾਲਿਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਪਿ ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਕਾਲੇ ਯਾવਮਜ੍ਝਨ੍ਹਾ ਕੇવਲਮ੍ਪਿ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾਪਿ ਯਥਾਸੁਖਂ ਅਸਤਿਪਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    821. Sāmaññajotanāya visesepi avaṭṭhānato ‘‘kālikā’’ti iminā ‘‘pacchābhattaṃ sati paccaye’’ti vacanasāmatthiyā yāvakālikavajjā tayo kālikā gahetabbā , ‘‘purebhattaṃ yathāsukha’’nti vacanasāmatthiyā cattāropi gahetabbā. Yāvakālikavajjā tayo kālikā pacchābhattaṃ vikāle paccaye pipāsādikāraṇe sati kevalampi paccekampi missetvāpi paribhuñjituṃ bhikkhussa vaṭṭanti. Kālikā cattāropi purebhattaṃ kāle yāvamajjhanhā kevalampi missetvāpi yathāsukhaṃ asatipi paccaye paribhuñjituṃ bhikkhussa vaṭṭantīti yojanā.

    ੮੨੨. ਅਰੁਆਦੀਨੀਤਿ વਣਾਦੀਨਿ। ‘‘ਮਕ੍ਖੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬਾਹਿਰਪਰਿਭੋਗੋਪਿ ਨਿવਾਰਿਤੋ।

    822.Aruādīnīti vaṇādīni. ‘‘Makkhetuṃ na vaṭṭatī’’ti iminā bāhiraparibhogopi nivārito.

    ੮੨੩. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰੇ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਅਧਿਕਾਰੇ ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤੇਨ વਨ੍ਤੇਨ ਮੁਤ੍ਤੇਨ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਦਤ੍વਾ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੫) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚਜਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਲਭਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਮੇਪੀ’’ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਮਹਾਪਦੁਮਤ੍ਥੇਰੋ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹੇ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਨ ਪਰਿਭੋਗੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਤ੍ਤਾਹਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਪਰਿਭੋਗੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਮਿਦਂ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਲਭਿਤ੍વਾਤਿ ਗਹਿਤਤੇਲੇਨ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ, ਅਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ વਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਲਭਿਤ੍વਾ। ਸਾਯਿਤੁਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਲਭਤੀ’’ਤਿ ਸੇਸੋ।

    823.Anāpattivāre ‘‘antosattāha’’nti adhikāre ‘‘anupasampannassa cattena vantena muttena anapekkho datvā paṭilabhitvā paribhuñjatī’’ti (pārā. 625) vuttattā cajitvāti ettha ‘‘antosattāhaṃ anupasampannassā’’ti vattabbaṃ. Labhitvāti ettha ‘‘sattāhātikkamepī’’ti sāmatthiyā labbhati. Tenāha mahāpadumatthero ‘‘antosattāhe dinnassa hi puna paribhoge āpattiyeva natthi, sattāhātikkantassa pana paribhoge anāpattīti dassanatthamidaṃ vutta’’nti. Labhitvāti gahitatelena anupasampannena sakkaccaṃ, asakkaccaṃ vā dinnaṃ labhitvā. Sāyitunti ettha ‘‘labhatī’’ti seso.

    ੮੨੪. ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪਦਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹ’’ਨ੍ਤਿ ਸੇਸੋ, ਸਬ੍ਬਪਦੇਹਿਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਪ੍ਪਿਞ੍ਚ ਤੇਲਞ੍ਚ વਸਞ੍ਚ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਤੇਲਂ વਾ ਅਬ੍ਭਞ੍ਜਨਂ વਾ, ਮਧੁਂ ਅਰੁਮਕ੍ਖਨਂ, ਫਾਣਿਤਂ ਘਰਧੂਪਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠੇਤਿ। ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇਨ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚੇ ਮਿਸ੍ਸਂ ਹੋਤਿ, ਪੁਨਪਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਤਬ੍ਬਂ। વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਤ੍ਤਾਹੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦੇਤਿ। ਸਚੇ ਤਥਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ , ਤੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਇਤਰਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਤੇਸਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੫ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વੁਤ੍ਤਂ।

    824.‘‘Anāpatti adhiṭṭhetī’’ti dvinnaṃ padānaṃ antare ‘‘antosattāha’’nti seso, sabbapadehipi yujjati. Adhiṭṭhetīti sattāhabbhantare sappiñca telañca vasañca muddhani telaṃ vā abbhañjanaṃ vā, madhuṃ arumakkhanaṃ, phāṇitaṃ gharadhūpanaṃ bhavissatīti adhiṭṭheti. Adhiṭṭhitena anadhiṭṭhitaṃ ce missaṃ hoti, punapi adhiṭṭhātabbaṃ. Vissajjetīti antosattāhe aññassa upasampannassa deti. Sace tathā dinnaṃ aññena appaṭiggahitattā , tena paṭiggahitampi itarassa dinnattā tesaṃ anāpattīti aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.625 atthato samānaṃ) vuttaṃ.

    વਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਯਥਾ ਅਪਰਿਭੋਗਂ ਹੋਤਿ, ਤਥਾ ਚੋਰਿਕਾਯ ਹਰਣਾਦਿવਸੇਨ ਨਸ੍ਸਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘વਿਨਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਪਰਿਭੋਗਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੫)। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ વਿਲੁਮ੍ਪਿਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ। વਿਸ੍ਸਾਸਂ ਗਣ੍ਹਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸਤ੍ਤਾਹਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਞ੍ਞੋ વਿਸ੍ਸਾਸਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Vinassatīti sattāhabbhantare yena kenaci ākārena yathā aparibhogaṃ hoti, tathā corikāya haraṇādivasena nassati. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘vinassatīti aparibhogaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.625). Acchinditvā gaṇhatīti añño tasmiṃ sattāhabbhantare vilumpitvā gaṇhāti. Vissāsaṃ gaṇhatīti tasmiṃyeva sattāhabbhantare añño vissāsaṃ gaṇhāti.

    ੮੨੫. ਅਕਥਿਨਚਿਤ੍ਤੇਨ ਸਤ੍ਥੁਨਾ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇવ ਪਠਮੇਨ ਕਥਿਨੇਨ ਸਮਾ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਕਥਿਨਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਰਸੇਨ ਤਿਨ੍ਤਤਾਯ ਅਕਕ੍ਕਸਚਿਤ੍ਤੇਨ, ਅવਿਹਿਂਸਾਭਿਰਤਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਤ੍ਥੁਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕਾਦੀਹਿ ਅਤ੍ਥੇਹਿ ਸਦੇવਕਂ ਲੋਕਂ ਅਨੁਸਾਸਤੀਤਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਤੇਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਨਾ ਦਸਬਲੇਨ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ।

    825. Akathinacittena satthunā samuṭṭhānādayo sabbeva paṭhamena kathinena samā pakāsitāti yojanā. Akathinacittenāti mahākaruṇārasena tintatāya akakkasacittena, avihiṃsābhiratacittenāti vuttaṃ hoti. Satthunāti diṭṭhadhammikasamparāyikādīhi atthehi sadevakaṃ lokaṃ anusāsatīti satthā, tena sabbaññunā dasabalena sammāsambuddhena.

    ਭੇਸਜ੍ਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Bhesajjasikkhāpadakathāvaṇṇanā.

    ੮੨੬. ਗਿਮ੍ਹਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਮਾਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਸਾਮਿવਚਨਂ, ਗਿਮ੍ਹੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਮਾਸੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਮਾਸੋ ਸੇਸੋ’’ਤਿ, ਏਤ੍ਥ ‘‘વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਕਾਲੇ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਫਗ੍ਗੁਨਮਾਸਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਜੇਟ੍ਠਮਾਸਪੁਣ੍ਣਮਿਪਰਿਯੋਸਾਨੇਸੁ ਤੀਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਮਾਸੋ ਨਾਮ ਜੇਟ੍ਠਮਾਸਸ੍ਸ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਮਾਸਪੁਣ੍ਣਮਿਪਰਿਯੋਸਾਨੋ। ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਮਾਸੋ ਸੇਸੋਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    826.Gimhānanti ettha ‘‘māsāna’’nti sāmatthiyā labbhati, niddhāraṇe sāmivacanaṃ, gimhesu catūsu māsesūti attho. Niddhāritabbaṃ dasseti ‘‘māso seso’’ti, ettha ‘‘vattabbe kāle’’ti seso. Phaggunamāsakaṇhapakkhapāṭipadato paṭṭhāya jeṭṭhamāsapuṇṇamipariyosānesu tīsu māsesu atikkantesūti attho. Sesamāso nāma jeṭṭhamāsassa kaṇhapakkhapāṭipadato paṭṭhāya āsāḷhimāsapuṇṇamipariyosāno. Gimhānaṃ māso sesoti vattabbe kāleti attho.

    ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਗਿਮ੍ਹਮਾਸੇ ਜੇਟ੍ਠਮਾਸਸ੍ਸ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੋ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ ਚੇ ਨ ਲਦ੍ਧਾ, ਪਰਿਯੇਸਿਤੁਂ ਲਦ੍ਧਂ ਕਾਤੁਂ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨਿવਾਸਨਾਨਂ ਅਖੇਤ੍ਤਂ। ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਪੁਰਿਮਪਕ੍ਖੋ ਪਰਿਯੇਸਨਕਰਣਨਿવਾਸਨਾਨਂ ਖੇਤ੍ਤਂ, ਅਧਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਅਖੇਤ੍ਤਂ। ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਤੋ ਯਾવ ਪਚ੍ਛਿਮਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮੀ, ਇਦਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਖੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖੇਪੋ।

    Imasmiṃ pacchime gimhamāse jeṭṭhamāsassa kaṇhapakkho vassikasāṭikā ce na laddhā, pariyesituṃ laddhaṃ kātuṃ khettaṃ, adhiṭṭhānanivāsanānaṃ akhettaṃ. Āsāḷhipurimapakkho pariyesanakaraṇanivāsanānaṃ khettaṃ, adhiṭṭhātuṃ akhettaṃ. Āsāḷhikaṇhapakkhapāṭipadato yāva pacchimakattikapuṇṇamī, idaṃ catunnampi khettanti ayamettha saṅkhepo.

    ਪਰਿਯੇਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਯੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੮) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਦਾਯਕਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮ੍ਮ ‘‘ਦੇਥ ਮੇ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ વਚਨੇਨ ਅવਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਲੋ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾਯ ਸਮਯੋ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾਯ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਮਤ੍ਤਕਰਣੇਨ ਪਰਿਯੇਸੇਯ੍ਯ।

    Pariyeseyyāti ‘‘ye manussā pubbe vassikasāṭikaṃ dentī’’tiādinā (pārā. 628) padabhājane vuttanayena pubbe vassikasāṭikadāyakaṃ upasaṅkamma ‘‘detha me vassikasāṭikacīvara’’ntiādinā vacanena aviññāpetvā ‘‘kālo vassikasāṭikāya samayo vassikasāṭikāya, aññepi manussā vassikasāṭikaṃ dentī’’ti evaṃ satuppādamattakaraṇena pariyeseyya.

    ਸਾਟਿਕਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ। ‘‘ਅਦ੍ਧਮਾਸੋ ਸੇਸੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਗਿਮ੍ਹਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਕਾਲੇ’’ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤਬ੍ਬਂ, ਆਸਾਲ਼੍ਹਿਮਾਸਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਪਕ੍ਖੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦੇਨ વਾ ਅવਸੇਸਾਨਂ ਸਦ੍ਧਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਕੁਲਾਨਂ વਾ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਲਦ੍ਧਂ ਸਿਬ੍ਬਨਰਜਨਕਪ੍ਪਬਿਨ੍ਦੁਦਾਨવਸੇਨ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਰਿਦਹੇਤਿ ਨਿવਾਸੇਯ੍ਯ।

    Sāṭikanti vassikasāṭikaṃ. ‘‘Addhamāso seso’’ti idaṃ ‘‘gimhāna’’nti imināva yujjati. Tattha ‘‘vattabbe kāle’’ti ajjhāharitabbaṃ, āsāḷhimāsassa purimapakkheti attho. Katvāti ettha ‘‘laddha’’nti sāmatthiyā labbhati. Yathāvuttanayena satuppādena vā avasesānaṃ saddhāsampannakulānaṃ vā santikā laddhaṃ sibbanarajanakappabindudānavasena niṭṭhāpetvāti vuttaṃ hoti. Paridaheti nivāseyya.

    ੮੨੭-੮. ਪਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਮਤੇ ਸਮਯੇਤਿ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਾ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਟਿਪਦਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਪੁਣ੍ਣਮਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਮਾਸਾ ਪਿਟ੍ਠਿਸਮਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੮) ਏવਂ ਦਸ੍ਸਿਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਮਾਸੇਸੁ। ਞਾਤਕਾਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਨੋ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪવਾਰਿਤਾਪવਾਰਿਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨਤੋ’’ਤਿ।

    827-8.Piṭṭhisammate samayeti ‘‘kattikapuṇṇamāsiyā pana pacchimapāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva jeṭṭhamūlapuṇṇamā ime satta māsā piṭṭhisamayo nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628) evaṃ dassitesu sattasu māsesu. Ñātakāññātakādino satuppādaṃ katvāti yojanā. Ādi-saddena pavāritāpavāritānaṃ saṅgaho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññātakaappavāritaṭṭhānato’’ti.

    ਤੇਸੁਯੇવਾਤਿ ਞਾਤਕਅਞ੍ਞਾਤਕਪવਾਰਿਤਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇਸੁ। ‘‘ਤਥਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਹੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ। ਸਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਦੇਥ ਮੇ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਚੀવਰ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੮)। ਞਾਤਕਪવਾਰਿਤੇਸੁ ਤੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਸਮਯਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇਸੁ ਚ વਕ੍ਖਮਾਨਨਯੇਨ વਤ੍ਤਭੇਦਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।

    Tesuyevāti ñātakaaññātakapavāritaappavāritesu. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘hoti nissaggiyāpattī’’ti idaṃ dassitaṃ. Sā āpatti aññātakaappavāritesu aññātakaviññattisikkhāpadena hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘detha me vassikasāṭikacīvara’ntiādinā nayena viññattiṃ katvā nipphādentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiya’’nti (pārā. aṭṭha. 2.628). Ñātakapavāritesu tena sikkhāpadena anāpatti, piṭṭhisamayattā iminā āpatti hoti. Aññātakaappavāritesu ca vakkhamānanayena vattabhedadukkaṭena saddhiṃ hotīti daṭṭhabbaṃ.

    ੮੨੯-੩੦. ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਨੋ ਕਤ੍વਾ ਪਨ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ। ਕੁਚ੍ਛਿਸਞ੍ਞਿਤੇ ਸਮਯੇਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਪਿਟ੍ਠਿਸਮਯੇ ਸਤ੍ਤਮਾਸੇ વਿਨਾ ਇਤਰੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ વੁਤ੍ਤਾ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਜੇਟ੍ਠਮੂਲਪੁਣ੍ਣਮਾਸਿਯਾ ਪਨ ਪਚ੍ਛਿਮਪਾਟਿਪਦਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ ਕੁਚ੍ਛਿਸਮਯੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੮)। વਤ੍ਥਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ। ਅਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬੇਸੂਤਿ ਯੇਹਿ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾ ਨ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਾ, ਤੇਸੁ, ਇਮਿਨਾ વਤ੍ਤਭੇਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ। ਇਹ વਤ੍ਤਭੇਦੋ ਨਾਮ ‘‘ਯੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪੁਬ੍ਬੇ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਚੀવਰਂ ਦੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ (ਪਾਰਾ॰ ੬੨੮) ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬੇਸੁ ਕਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਸਤੁਪ੍ਪਾਦਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬੇਸੁ ਕਰਣਂ। ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਤੋ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬੇਸੁ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ।

    829-30. Aññātakādino katvā pana satuppādanti yojanā. Ādi-saddena appavāritānaṃ saṅgaho. Kucchisaññite samayeti yathāvuttapiṭṭhisamaye sattamāse vinā itare pañca māsā vuttā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘jeṭṭhamūlapuṇṇamāsiyā pana pacchimapāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva kattikapuṇṇamā ime pañca māsā kucchisamayo nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628). Vatthanti vassikasāṭikaṃ. Adinnapubbesūti yehi vassikasāṭikā na dinnapubbā, tesu, iminā vattabhedassa kāraṇamāha. Iha vattabhedo nāma ‘‘ye manussā pubbe vassikasāṭikacīvaraṃ dentī’’tiādivacanato (pārā. 628) dinnapubbesu kātabbassa satuppādassa adinnapubbesu karaṇaṃ. Byatirekato dinnapubbesu natthīti dīpitaṃ hoti.

    ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਮ੍ਹਿ। ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਹ। ਯਥਾਹ ਕੁਚ੍ਛਿਸਮਯਚਤੁਕ੍ਕੇ ‘‘વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮ੍ਪਿ ਕਤ੍વਾ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਪਤ੍ਤਿ ਪਕਤਿਯਾ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਦਾਯਕੇਸੁਪਿ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਇਦਂ ਪਨ ਪਕਤਿਯਾ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਦਾਯਕੇਸੁਪਿ ਹੋਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੮) વਚਨਤੋ વਿਞ੍ਞਾਯਤਿ।

    Tatrāti aññātakādimhi. ‘‘Nissaggiya’’nti iminā aññātakaviññattisikkhāpadena āpattiṃ āha. Yathāha kucchisamayacatukke ‘‘viññattimpi katvā nipphādentassa aññātakaviññattisikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiya’’nti. Ayaṃ pācittiyāpatti pakatiyā vassikasāṭikadāyakesupi hotīti idaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘idaṃ pana pakatiyā vassikasāṭikadāyakesupi hotiyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.628) vacanato viññāyati.

    ੮੩੧. ਓવਸ੍ਸਾਪੇਤੀਤਿ ਆਕਾਸਤੋ ਪਤਿਤਉਦਕੇਨੇવ ਕਾਯਂ ਤੇਮੇਤਿ, ਇਮਿਨਾ ‘‘ਘਟਾਦੀਹਿ ਓਸਿਞ੍ਚਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਨਿਬ੍ਬਕੋਸਮ੍ਬੁਨਾ ਨਹਾਯਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਤਿਪਿ ਚੀવਰੇਤਿ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਾਯ ਸਤਿਯਾਪਿ। ‘‘ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬਿਨ੍ਦੁਗਣਨਾਯਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। વਿવਟਙ੍ਗਣੇਤਿ ਰੁਕ੍ਖਾਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਅਨਾવਟਟ੍ਠਾਨੇ।

    831.Ovassāpetīti ākāsato patitaudakeneva kāyaṃ temeti, iminā ‘‘ghaṭādīhi osiñcituṃ vaṭṭatī’’ti dīpitaṃ hoti. ‘‘Nibbakosambunā nahāyituṃ vaṭṭatī’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Satipi cīvareti vassikasāṭikāya satiyāpi. ‘‘Pariyosāne dukkaṭa’’nti iminā bindugaṇanāyāti dīpeti. Vivaṭaṅgaṇeti rukkhādinā kenaci anāvaṭaṭṭhāne.

    ੮੩੨. ਮਾਸਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮਮਾਸਸ੍ਮਿਂ।

    832.Māsasminti gimhānaṃ pacchimamāsasmiṃ.

    ੮੩੩. ‘‘ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਂ વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੩੦) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਨਹਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚੋਰੁਪਦ੍ਦવੋ ਆਪਦਾ ਨਾਮ। ਨ੍ਹਾਨਕੋਟ੍ਠਕਨ੍ਤਿ ਨਹਾਨਤ੍ਥਾਯ ਕਤਕੋਟ੍ਠਕਂ। ‘‘વਾਪੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਜਾਤਸ੍ਸਰਾਦਯੋ ਉਪਲਕ੍ਖਿਤਾ। ਨ੍ਹਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਗ੍ਗੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਹਾਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ। ‘‘ਆਕਾਸਤੋ ਪਤਿਤਉਦਕੇਨੇવਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੨੯) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ।

    833. ‘‘Acchinnacīvarassāti etaṃ vassikasāṭikameva sandhāya vutta’’nti (pārā. aṭṭha. 2.630) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Vassikasāṭikaṃ nivāsetvā nahāyantassa corupaddavo āpadā nāma. Nhānakoṭṭhakanti nahānatthāya katakoṭṭhakaṃ. ‘‘Vāpī’’ti iminā pokkharaṇijātassarādayo upalakkhitā. Nhāyantassāti naggo hutvā nahāyantassāti pakaraṇato labbhati. ‘‘Ākāsato patitaudakenevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.629) aṭṭhakathāyameva vuttaṃ.

    ੮੩੪. ਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਕਾਲੇ ਪਰਿਯੇਸਨਕਰਣਅਧਿਟ੍ਠਾਨਨਿવਾਸਨੇਹਿ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਕਿਰਿਯਂ। ਕਾਯੇਨ ਚ વਾਚਾਯ ਚ વਿਞ੍ਞਾਪਨਾਦਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ।

    834.Kriyanti akāle pariyesanakaraṇaadhiṭṭhānanivāsanehi āpajjitabbato kiriyaṃ. Kāyena ca vācāya ca viññāpanādiṃ karontassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ hoti.

    વਸ੍ਸਿਕਸਾਟਿਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Vassikasāṭikakathāvaṇṇanā.

    ੮੩੫. ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਸਾਮਂ ਚੀવਰਂ ਦਤ੍વਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੩੨) વਚਨਤੋ ਸਾਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਚ ਦਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ’’ਇਤਿ ਚ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚੀવਰਂ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮਂ। ‘‘ਕੁਪਿਤੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੩੨) વਚਨਤੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕੁਪਿਤਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਮਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ਕੁਪਿਤਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਮਨਸ੍ਸ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਦਿਨ੍ਨਚੀવਰਂ। ‘‘ਸਕਸਞ੍ਞਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਾਰਾਜਿਕਾਯ ਅવਤ੍ਥੁਭਾવਂ ਦੀਪੇਤਿ।

    835. ‘‘Yo pana bhikkhu bhikkhussa sāmaṃ cīvaraṃ datvā’’ti (pārā. 632) vacanato sāmanti ettha ‘‘bhikkhū’’ti ca datvāti ettha ‘‘bhikkhussa’’iti ca labbhati. Cīvaranti channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchimaṃ. ‘‘Kupito anattamano acchindeyyā’’ti (pārā. 632) vacanato acchindantassāti ettha ‘‘kupitassa anattamanassā’’ti seso, kupitassa anattamanassa acchindantassa vā acchindāpentassa vāti attho. Tanti attanā dinnacīvaraṃ. ‘‘Sakasaññāyā’’ti iminā pārājikāya avatthubhāvaṃ dīpeti.

    ੮੩੬. ਤਥਾਤਿ ਏਕਾਯੇવ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।

    836.Tathāti ekāyeva āpattīti dīpeti.

    ੮੩੭. વਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਾਨਂ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ।

    837.Vatthānanti cīvarānaṃ. Assāti bhikkhussa.

    ੮੪੧. ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਗਣ੍ਹ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    841. Saṅghāṭiṃ gaṇha, uttarāsaṅgaṃ gaṇhāti yojanā.

    ੮੪੨. વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਆਯਾਮਤੋ વਡ੍ਢਕਿਹਤ੍ਥਂ ਤਿਰਿਯਂ ਤਥਾ વਿਦਤ੍ਥਿਪ੍ਪਮਾਣਂ વਤ੍ਥਖਣ੍ਡਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦਤੋ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਂ ਨਾਮ। ਅਞ੍ਞਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਚਿਮ੍ਪੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਰਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ। ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਕਾਰਿਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍વਿਕਮ੍ਮਕਤ੍ਤਾ ‘‘ਪਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਕਮ੍ਮਦ੍વਯਗਹਣਂ। ਅਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰવਿਸੇਸਨਂ। ਦੁਕ੍ਕਟਂ વਤ੍ਥੁਗਣਨਾਯ, વਚਨਗਣਨਾਯ ਚ।

    842.Vikappanupagaṃ pacchimanti ettha ‘‘cīvara’’nti labbhati. Āyāmato vaḍḍhakihatthaṃ tiriyaṃ tathā vidatthippamāṇaṃ vatthakhaṇḍaṃ heṭṭhimaparicchedato vikappanupagaṃ nāma. Aññaṃ kiñci parikkhāranti yojanā, antamaso sucimpīti vuttaṃ hoti. Paraṃ puggalaṃ. Chindāpentassāti acchindāpentassa. Kāritantassa dvikammakattā ‘‘para’’nti ca ‘‘parikkhāra’’nti ca kammadvayagahaṇaṃ. Aññanti parikkhāravisesanaṃ. Dukkaṭaṃ vatthugaṇanāya, vacanagaṇanāya ca.

    ੮੪੪. ਏવਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸਞ੍ਞਿਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਏવਂ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ…ਪੇ॰… વੇਮਤਿਕਸ੍ਸਾਪਿ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ’’ਤਿ ਇਦਂ વਿਭਤ੍ਤਿવਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਸਾਮਿવਚਨਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਾਰੇਨ ਸਹ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ, ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਕਰਣਤੋ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਚੀવਰਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    844.Evanti yathā anupasampanne anupasampannasaññino dukkaṭaṃ, evaṃ anupasampanne…pe… vematikassāpi dukkaṭanti yojanā. Acchindantassāti ettha yathāvuttaṃ ‘‘anupasampanne’’ti idaṃ vibhattivipariṇāmena sāmivacanaṃ katvā ‘‘dinna’’nti ajjhāhārena saha yojetabbaṃ, ‘‘cīvara’’nti pakaraṇato labbhati, anupasampannassa dinnaṃ cīvaraṃ acchindantassāti vuttaṃ hoti.

    ੮੪੫. ਸੋ વਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਸੋ ਏવ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਤੁਟ੍ਠੋ વਾ ਦੁਟ੍ਠੋ વਾ ਸੋ ਦੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਿਸ੍ਸਾਸਮੇવ વਾਤਿ વਿਸ੍ਸਾਸਂ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    845.So vāti yassa cīvaraṃ dinnaṃ, so eva vā bhikkhu. Tuṭṭho vā duṭṭho vā so detīti yojanā. Vissāsameva vāti vissāsaṃ katvā gaṇhatoti yojanā.

    ੮੪੬. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ।

    846.Etthāti imasmiṃ sikkhāpade.

    ਚੀવਰਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Cīvaracchindanakathāvaṇṇanā.

    ੮੪੭. વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾਤਿ વਤ੍ਥવਾਯਾਪਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਯਾਚਿਤ੍વਾ। ਛਬ੍ਬਿਧਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਖੋਮਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਂ ਕਮ੍ਬਲਂ ਸਾਣਂ ਭਙ੍ਗ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੩੮) ਆਗਤਂ ਛਪ੍ਪਕਾਰਂ ਸੁਤ੍ਤਂ। ਕਮ੍ਬਲਨ੍ਤਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਨੁਲੋਮਾਨਿ ਛਪ੍ਪਕਾਰਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚੀવਰવਿਨਿਚ੍ਛਯੇ વੁਤ੍ਤਾਨੁਸਾਰੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਚੀવਰਤ੍ਥਂ વਤ੍ਥਂ ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਨ੍ਤવਾਯੇਹੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਪੇਸਕਾਰੇਹਿ। ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ‘‘વਾਯਾਪੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ‘‘ਸਚੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਯੁਜ੍ਜਮਾਨਤ੍ਤਾ ਸੋ ਅਪਾਠੋ। ‘‘વਾਯਾਪੇਤਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਪਾਠੋ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ਸਚੇ વਾਯਾਪੇਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਯਦਿ વਾਯਾਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    847.Viññāpetvāti vatthavāyāpanaṃ sandhāya yācitvā. Chabbidhaṃ suttanti padabhājane ‘‘khomaṃ kappāsikaṃ koseyyaṃ kambalaṃ sāṇaṃ bhaṅga’’nti (pārā. 638) āgataṃ chappakāraṃ suttaṃ. Kambalanti eḷakalomasuttaṃ. Sānulomāni chappakārasuttāni heṭṭhā cīvaravinicchaye vuttānusārena veditabbāni. Cīvaratthaṃ vatthaṃ ‘‘cīvara’’nti vuttaṃ. Tantavāyehīti kappiyākappiyehi pesakārehi. Potthakesu ‘‘vāyāpetuṃ na vaṭṭatī’’ti pāṭho dissati, ‘‘sace’’ti iminā ayujjamānattā so apāṭho. ‘‘Vāyāpeti na vaṭṭatī’’ti pāṭho yujjatīti sace vāyāpetīti yojanā, attano atthāya yadi vāyāpeyyāti attho.

    ੮੪੮. ਤਥਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋ। ਕੀਦਿਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਕੋ’’ਤਿ। ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਕੋਤਿ ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਕੋ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੋ ਗਹਿਤੋ। ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਨ੍ਤવਾਯਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਕੋ, ਤੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੋ ਚ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਾਤਕਾਦਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਸੋ ਤਨ੍ਤવਾਯੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    848.Tathā akappiyo. Kīdisoti āha ‘‘aññātakādiko’’ti. Aññātakādikoti aññātako ādi yassa so aññātakādiko. Ādi-saddena appavārito gahito. Yo bhikkhu tantavāyassa aññātako, tena appavārito ca, tassa aññātakādiko bhikkhunā viññatto so tantavāyo akappiyoti attho.

    ੮੪੯. ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨਾਤਿ વਿਞ੍ਞਾਪਿਤੇਨ। વਾਯਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਯਥਾਹ ‘‘વਾਯਾਪੇਤਿ, ਪਯੋਗੇ ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੩੮)।

    849.Akappiyenāti viññāpitena. Vāyāpentassāti ettha ‘‘payoge payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhenā’’ti seso. Yathāha ‘‘vāyāpeti, payoge payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiya’’nti (pārā. 638).

    ੮੫੦. ਕਿਤ੍ਤਕੇ વੀਤੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਦਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਹਤ੍ਥਮਤ੍ਤੇਤਿ ਰਤਨਮਤ੍ਤੇ। ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਧ ‘‘વੀਤੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਆਹਾਤਿ? ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਤਥਾ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ વੀਤવੀਤਟ੍ਠਾਨਂ ਪਟਿਲਦ੍ਧਮੇવ ਹੋਤਿ, ਪਦਭਾਜਨੇਪਿ ਇਮਿਨਾ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਾવ ਚੀવਰਂ વਡ੍ਢਤਿ, ਤਾવ ਇਮਿਨਾ ਪਮਾਣੇਨ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ। ਫਲਕੇਪਿ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਫਲਕਂ ਨਾਮ ਤੁਰਿવੀਤਟ੍ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਸਂਹਰਿਤ੍વਾ ਠਪੇਨ੍ਤਿ। ਫਲਕੇ ਫਲਕੇਪਿ ਚ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    850. Kittake vīte nissaggiyaṃ hotīti āha ‘‘vidatthimatte’’tiādi. Hatthamatteti ratanamatte. Padabhājane ‘‘paṭilābhena nissaggiya’’nti vuttaṃ, idha ‘‘vīte nissaggiya’’nti kasmā āhāti? Aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. Tatthāpi tathā kasmā vuttanti? Tadanantaraṃ attano santakattā vītavītaṭṭhānaṃ paṭiladdhameva hoti, padabhājanepi iminā adhippāyena paṭilābhena nissaggiyaṃ vuttaṃ, tasmā yāva cīvaraṃ vaḍḍhati, tāva iminā pamāṇena āpattiyo vaḍḍhanti. Phalakepi cāti ettha phalakaṃ nāma turivītaṭṭhānaṃ, yattha saṃharitvā ṭhapenti. Phalake phalakepi ca nissaggiyaṃ vuttanti yojanā.

    ੮੫੧. ਤੇਨੇવਾਤਿ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਤਨ੍ਤવਾਯੇਨੇવ। ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਲਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ। ਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਂ વਾਯਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਤਥੇવ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    851.Tenevāti viññattatantavāyeneva. Kappiyaṃ suttanti aviññattiyā laddhasuttaṃ. Kappiyena tantavāyena akappiyasuttaṃ vāyāpentassa tatheva dukkaṭanti yojanā.

    ੮੫੨. ਏਕਨ੍ਤਰਿਕਤੋ વਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇਹੇવ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ વੀਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਸਾਰਣੇਨ, વਾਯਨੇਨ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੀਘਤੋ વਾ ਤਿਰਿਯਤੋ વਾ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇਹੇવ ਸੁਤ੍ਤੇਹਿ વੀਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਦੀਘਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਤਿਰਿਯਂ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤੇਨ વੀਤੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਾਗ੍ਗਹਣੇਨ વੁਤ੍ਤવਿਪਰਿਯਾਯਤੋਪਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਦੀਘਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਤਿਰਿਯਤੋ ਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤੇਨ વੀਤੇਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ વਿਪਰਿਯਾਯੋ। વੀਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਫਲਕੇ ਫਲਕੇ’’ਤਿ ਅਨੁવਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬਂ।

    852. Ekantarikato vā kappiyākappiyeheva suttehi vīte dukkaṭanti yojanā, antarantarā akappiyasuttānaṃ pasāraṇena, vāyanena ca dukkaṭaṃ hotīti attho. Dīghato vā tiriyato vā kappiyākappiyeheva suttehi vīte dukkaṭanti yojanā, dīghato kappiyasuttaṃ pasāretvā tiriyaṃ akappiyasuttena vīte dukkaṭaṃ hotīti attho. Vāggahaṇena vuttavipariyāyatopi yojetabbaṃ. Dīghato akappiyasuttaṃ pasāretvā tiriyato kappiyasuttena vīteti ayamettha vipariyāyo. Vīteti ettha ‘‘phalake phalake’’ti anuvattetabbaṃ.

    ੮੫੩. ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਹਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਮਿਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਕਤੇ વੀਤੇ ਫਲਕੇ ਫਲਕੇ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। વੇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਅਥ વਾ વੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਤੇ વੀਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    853. Kappiyākappiyehi tantavāyehi kappiyākappiyasuttaṃ missetvā kate vīte phalake phalake tassa bhikkhussa dukkaṭanti yojanā. Veti nipātamattaṃ, atha vā ve tasmiṃ kate vīteti attho.

    ੮੫੪-੫. ਤੇ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਤਨ੍ਤવਾਯਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વਾਰੇਨੇવ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਸਚੇ વਿਨਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਕਪ੍ਪਿਯੇਨ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਨ વੀਤੇ। ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਨਤ੍ਥਂ ‘‘વਿਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਮਾਣਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਸ੍ਮਿਂ। ਤਦੂਨੇਤਿ ਤਤੋ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਊਨੇ। ਇਤਰੇਨਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਤਨ੍ਤવਾਯੇਨ। ਉਭਯਤ੍ਥਾਤਿ ਪਮਾਣਸ੍ਮਿਂ, ਤਦੂਨੇ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਏવਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    854-5.Te kappiyākappiyatantavāyā paricchedaṃ dassetvā vāreneva akappiyasuttaṃ sace vinantīti yojanā. Akappiyena tantavāyena vīte. Chandānurakkhanatthaṃ ‘‘vite’’ti vuttaṃ. Pamāṇasminti vikappanupagapacchimappamāṇasmiṃ. Tadūneti tato vikappanupagapacchimappamāṇato ūne. Itarenāti kappiyatantavāyena. Ubhayatthāti pamāṇasmiṃ, tadūne ca dukkaṭaṃ evāti yojanā.

    ੮੫੬. ਸਚੇ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਤਨ੍ਤવਾਯਾ ਦ੍વੇਪਿ વੇਮਂ ਉਭਯਕੋਟਿਯਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਤੋવ વਿਨਨ੍ਤਿ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਿਰਿਯਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਆਕੋਟੇਨ੍ਤੋ ਘਨਭਾવਂ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ વੇਮਂ વੁਚ੍ਚਤਿ।

    856. Sace kappiyākappiyatantavāyā dvepi vemaṃ ubhayakoṭiyā gahetvā ekatova vinanti vāti yojanā. Tiriyaṃ suttaṃ pavesetvā yena ākoṭento ghanabhāvaṃ sampādenti, taṃ vemaṃ vuccati.

    ੮੫੭. ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਭੇਦੇਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਾਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤਤਨ੍ਤવਾਯੇਹਿ ਕਤੇ ਪਮਾਣਤਦੂਨਏਕਨ੍ਤਰਿਕਦੀਘਤਿਰਿਯਪ੍ਪਕਾਰੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਾਰਭੇਦੇ। ਆਪਤ੍ਤਿਭੇਦੋਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸੁਤ੍ਤੇਹਿ ਆਯਾਮવਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਕਪ੍ਪਿਯਤਨ੍ਤવਾਯੇਨ વੀਤਪ੍ਪਦੇਸੇ ਪਮਾਣਯੁਤ੍ਤੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਇਤਰਤ੍ਰ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਭੇਦੋ।

    857.Sabbattha bhedeti kappiyākappiyasuttatantavāyehi kate pamāṇatadūnaekantarikadīghatiriyappakāre sabbattha vārabhede. Āpattibhedoti akappiyasuttehi āyāmavitthārato akappiyatantavāyena vītappadese pamāṇayutte pācittiyaṃ, itaratra dukkaṭanti bhedo.

    ੮੫੮. ਕਪ੍ਪਿਯੋ ਤਨ੍ਤવਾਯੋ ਨਾਮ ਞਾਤਕੋ વਾ ਪવਾਰਿਤੋ વਾ ਕਪ੍ਪਿਯਮੂਲੇਨ ਪਯੋਜਿਤੋ વਾ।

    858.Kappiyo tantavāyo nāma ñātako vā pavārito vā kappiyamūlena payojito vā.

    ੮੫੯. ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਚੀવਰਂ ਸਿਬ੍ਬੇਤੁਂ, ਆਯੋਗੇ, ਕਾਯਬਨ੍ਧਨੇ, ਅਂਸਬਦ੍ਧਕੇ, ਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਾਯ, ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨੇ, ਞਾਤਕਾਨਂ, ਪવਾਰਿਤਾਨਂ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੦) ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਧ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋવ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਮ੍ਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਚੀવਰਂ ਸਿਬ੍ਬੇਤੁਂ ਸੁਤ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਧਨਂ ਨਾਮ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁ। ‘‘ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨੇ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਾਦਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਤਨ੍ਤવਾਯੇ ਚ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    859. ‘‘Anāpatti cīvaraṃ sibbetuṃ, āyoge, kāyabandhane, aṃsabaddhake, pattatthavikāya, parissāvane, ñātakānaṃ, pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanenā’’tiādikaṃ (pārā. 640) anāpattivāraṃ dassetumāha ‘‘anāpattī’’tiādi. Idha niddiṭṭhova lakkhaṇena aniddiṭṭhampi veditabbaṃ. Ettha cīvaraṃ sibbetuṃ suttaṃ viññāpentassa anāpattīti yojanā. Dhanaṃ nāma taṇḍulādi kappiyavatthu. ‘‘Parissāvane’’tiādīsu nimittatthe bhummaṃ, parissāvanādinimittaṃ suttañca tantavāye ca viññāpentassa anāpattīti vuttaṃ hoti.

    ਸੁਤ੍ਤવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Suttaviññattikathāvaṇṇanā.

    ੮੬੦. ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਞ੍ਞਾਤੀਨਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਾਤੀਨਂ, ‘‘ਕੀਦਿਸੇਨ ਤੇ ਭਨ੍ਤੇ ਚੀવਰੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਕੀਦਿਸਂ ਤੇ ਚੀવਰਂ વਾਯਾਪੇਮੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੩) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਾਤੀਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਮੇਚ੍ਚਾਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ। વਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ વਿਸਿਟ੍ਠਂ ਕਪ੍ਪਂ ਅਧਿਕવਿਧਾਨਂ। ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਰੋਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਆવੁਸੋ ਚੀવਰਂ ਮਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ વਿਯ੍ਯਤਿ, ਆਯਤਞ੍ਚ ਕਰੋਥ, વਿਤ੍ਥਤਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਿਤਞ੍ਚ ਸੁવੀਤਞ੍ਚ ਸੁਪ੍ਪવਾਯਿਤਞ੍ਚ ਸੁવਿਲੇਖਿਤਞ੍ਚ ਸੁવਿਤਚ੍ਛਿਤਞ੍ਚ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੨) ਨਯੇਨ ਦਾਯਕਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਤੋ ਅਧਿਕਤਰਆਯਤਾਦਿਕਰਣਤ੍ਥਂ વਿਧਾਨਂ ਕਰੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    860.Appavāritaññātīnanti appavāritānaṃ aññātīnaṃ, ‘‘kīdisena te bhante cīvarena attho, kīdisaṃ te cīvaraṃ vāyāpemī’’ti (pārā. 643) padabhājane vuttanayena appavāritānaṃ aññātīnanti attho. Sameccāti upagantvā. Vikappanti visiṭṭhaṃ kappaṃ adhikavidhānaṃ. Āpajjatīti karoti, ‘‘idaṃ kho āvuso cīvaraṃ maṃ uddissa viyyati, āyatañca karotha, vitthatañca appitañca suvītañca suppavāyitañca suvilekhitañca suvitacchitañca karothā’’tiādinā (pārā. 642) nayena dāyakānaṃ adhippāyato adhikataraāyatādikaraṇatthaṃ vidhānaṃ karotīti vuttaṃ hoti.

    ਤਤ੍ਥ ਆਯਤਨ੍ਤਿ ਦੀਘਂ। વਿਤ੍ਥਤਨ੍ਤਿ ਪੁਥੁਲਂ। ਅਪ੍ਪਿਤਨ੍ਤਿ ਘਨਂ। ਸੁવੀਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ વੀਤਂ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸਮਂ ਕਤ੍વਾ વੀਤਂ। ਸੁਪ੍ਪવਾਯਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪવਾਯਿਤਂ ਸਬ੍ਬਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮਂ ਕਤ੍વਾ ਤਨ੍ਤੇ ਪਸਾਰਿਤਂ। ਸੁવਿਲੇਖਿਤਨ੍ਤਿ ਲੇਖਨਿਯਾ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਲਿਖਿਤਂ। ਸੁવਿਤਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਕੋਚ੍ਛੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਤਚ੍ਛਿਤਂ, ਸੁવਿਨਿਦ੍ਧੋਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tattha āyatanti dīghaṃ. Vitthatanti puthulaṃ. Appitanti ghanaṃ. Suvītanti suṭṭhu vītaṃ sabbaṭṭhānesu samaṃ katvā vītaṃ. Suppavāyitanti suṭṭhu pavāyitaṃ sabbaṭṭhāne samaṃ katvā tante pasāritaṃ. Suvilekhitanti lekhaniyā suṭṭhu vilikhitaṃ. Suvitacchitanti kocchena suṭṭhu vitacchitaṃ, suviniddhotanti attho.

    ੮੬੧. ਸੁਤ੍ਤવਡ੍ਢਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਦੀਘਾਯਤਪ੍ਪਿਤਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ। ਤੇਨ ਚ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਤਸ੍ਸ વਚਨੇਨ ਆਯਤਂ વਾ વਿਤ੍ਥਤਂ વਾ ਅਪ੍ਪਿਤਂ વਾ ਕਰੋਤਿ, ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੩) ਏਤਂ ਆਯਤਾਦਿਤ੍ਤਯਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੁਤ੍ਤવਡ੍ਢਨਕੇ ਕਤੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਨ੍ਤਰਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇਨ ‘‘ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਟਿਲਾਭੇਨਾ’’ਤਿ ਪਾਠਸੇਸੇਨ ਸਹ ਯੋਜਨਾ ਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਦਾਯਕੇਹਿ ਤੁਲਯਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਸੁਤ੍ਤਂ વਡ੍ਢਿਤੁਂ ਤੇਨ ਕਤੇਨ ਸਬ੍ਬੇਨਾਪਿ ਪਯੋਗੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਕ੍ਕਟਞ੍ਚ ਪਟਿਲਾਭੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    861. Suttavaḍḍhanappakāraṃ dassetumāha ‘‘dīghāyatappitatthāyā’’ti. Tena ca padabhājane ‘‘tassa vacanena āyataṃ vā vitthataṃ vā appitaṃ vā karoti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hotī’’ti (pārā. 643) etaṃ āyatādittayameva vuttaṃ. Suttavaḍḍhanake kateti ettha anantaraṃ vattabbena ‘‘payoge dukkaṭaṃ paṭilābhenā’’ti pāṭhasesena saha yojanā kātabbā, dāyakehi tulayitvā dinnappamāṇato suttaṃ vaḍḍhituṃ tena katena sabbenāpi payogena bhikkhuno dukkaṭañca paṭilābhena nissaggiyapācittiyañca hotīti attho.

    ੮੬੨. ਞਾਤਕਾਦੀਨਂ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਸੁ ਚੀવਰੇ વਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ વਿਨਿਦ੍ਦਿਸੇਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਯੋਜਿਤੇਸੂ’’ਤਿ ਸੇਸੋ, ਤਨ੍ਤવਾਯੇਸੂਤਿ ਏਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨ ਪਯੋਜਿਤੇਸੁ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਸੁ ਚੀવਰੇ વਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ વਿਨਿਦ੍ਦਿਸੇਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂ ਕਪ੍ਪਿਯવਤ੍ਥੁਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿਨਨ੍ਤੇਸੁ વਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ વਿਨਨ੍ਤੇਸੁ વਿਕਪ੍ਪਂ ਆਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਹ ਪਾਠਸੇਸੇਨ ਯੋਜਨਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।

    862. Ñātakādīnaṃ tantavāyesu cīvare vikappaṃ āpajjantassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā. Attano dhanenāti ettha ‘‘payojitesū’’ti seso, tantavāyesūti etassa visesanaṃ. Attano dhanena payojitesu tantavāyesu cīvare vikappaṃ āpajjantassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā, attano santakaṃ kappiyavatthuṃ gahetvā vinantesu vikappaṃ āpajjantassāti attho. Aññassatthāya vinantesu vikappaṃ āpajjantassāti saha pāṭhasesena yojanā daṭṭhabbā.

    ੮੬੩. ਮਹਗ੍ਘਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਿਨੋ ਤਨ੍ਤવਾਯੇਹਿ ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਂ વਾਯਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ વਿਨਿਦ੍ਦਿਸੇਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    863. Mahagghaṃ kattukāmino tantavāyehi appagghaṃ vāyāpentassa anāpattiṃ viniddiseti yojanā.

    ਪੇਸਕਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Pesakārakathāvaṇṇanā.

    ੮੬੪. વਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ વਸ੍ਸੂਪਗਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਦ੍ਦਿਸਿਤ੍વਾ। ਪવਾਰਣਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਯਂ ਚੀવਰਂ ਦੀਯਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਦਸਾਹਾਨਾਗਤਂ ਕਤ੍ਤਿਕਤੇਮਾਸਿਕਪੁਣ੍ਣਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੮) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ ਮਹਾਪવਾਰਣਾਉਪੋਸਥਦਿવਸਸ੍ਸ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸਸ੍ਸ ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਞ੍ਚਮਿਯਂ ਯਂ ਚੀવਰਂ ‘‘ਅਚ੍ਚੇਕਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਸੇਨਾਯ વਾ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੯) ਪਦਭਾਜਨਾਗਤੇਸੁ ਗਮਿਕਗਿਲਾਨਗਬ੍ਭਿਨਿਅਭਿਨવੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸਦ੍ਧਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ ਦੂਤਂ ਪੇਸੇਤ੍વਾ વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਦਿਯ੍ਯਤੀਤਿ। ਤਂ ਹੋਤਚ੍ਚੇਕਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਚੀવਰਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ।

    864.Vassaṃvutthe bhikkhū uddissāti purimikāya vassūpagate bhikkhū uddisitvā. Pavāraṇāya pubbeva yaṃ cīvaraṃ dīyatīti sambandho. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘dasāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti (pārā. 648) pāḷiyaṃ vuttaṃ mahāpavāraṇāuposathadivasassa puretarameva pubbakattikamāsassa juṇhapakkhapañcamiyaṃ yaṃ cīvaraṃ ‘‘accekacīvaraṃ nāma senāya vā gantukāmo hotī’’tiādinā (pārā. 649) padabhājanāgatesu gamikagilānagabbhiniabhinavuppannasaddhādīsu aññatarena dūtaṃ pesetvā vā attanā vā āgantvā ‘‘vassāvāsikaṃ dammī’’ti vatvā diyyatīti. Taṃ hotaccekacīvaranti taṃ accāyikacīvaraṃ nāma hoti.

    ੮੬੫. ਪੁਰੇ ਪવਾਰਣਾਯੇવਾਤਿ ਮਹਾਪવਾਰਣਾਯ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਪਞ੍ਚਮਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਦਿવਸੇ। ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਯਦਿ ਗਯ੍ਹਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਯੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਨਾ’’ਤਿ ਚ ਕਰੋਤਿ ਚੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸੋ વਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਸਾਮਤ੍ਥਿਯਾ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਯਦਿ ਯੇਨ ਗਯ੍ਹਤਿ, ਤੇਨ વਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਸੋ વਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦਂ ਕਰੋਤਿ ਚੇ, ਤਂ ਭਾਜੇਤ੍વਾ ਗਹਿਤਚੀવਰਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸੇਨ ਤਂ ਚੀવਰਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।

    865.Pure pavāraṇāyevāti mahāpavāraṇāya puretarameva pañcamito paṭṭhāya yasmiṃ kismiñci divase. Bhājetvā yadi gayhatīti ettha ‘‘yenā’’ti ca na kātabboti ettha ‘‘tenā’’ti ca karoti ceti ettha ‘‘so vassaccheda’’nti ca sāmatthiyā labbhati. Bhājetvā yadi yena gayhati, tena vassacchedo na kātabbo. So vassacchedaṃ karoti ce, taṃ bhājetvā gahitacīvaraṃ saṅghikaṃ hotīti yojanā, chinnavassena taṃ cīvaraṃ saṅghasseva dātabbanti vuttaṃ hoti.

    ੮੬੬. ‘‘ਅਨ੍ਤੋਸਮਯਮੇવਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਧਿਟ੍ਠੇਤੀ’’ਤਿਆਦੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਚੀવਰਕਾਲਸਮਯੋ ਨਾਮ ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ વਸ੍ਸਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਮਾਸੋ, ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਪਞ੍ਚਮਾਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਸਮਯਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇਯੇવ ਤਂ ਅਚ੍ਚੇਕਚੀવਰਂ।

    866.‘‘Antosamayamevā’’ti idaṃ ‘‘adhiṭṭhetī’’tiādīhi padehi paccekaṃ yojetabbaṃ. Padabhājane ‘‘cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañcamāsā’’ti vuttasamayabbhantareyeva taṃ accekacīvaraṃ.

    ੮੬੭. ਕਥਿਨੇ ਤੁ ਅਨਤ੍ਥਤੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਥਿਨਂ ਅਨਤ੍ਥਤਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤੁ-ਸਦ੍ਦੋ વਿਸੇਸਤ੍ਥਜੋਤਕੋ। ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਯ ਅવਿਕਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਹਰੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਚ੍ਚੇਕਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਪਰਿਹਾਰੋ, ਮਾਸੋ, ਏਕੋ ਚ ਸੋ ਮਾਸੋ ਚਾਤਿ ਏਕਮਾਸੋ, ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸਸ੍ਸ ਪਾਟਿਪਦਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਯਾવ ਅਪਰਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸਸ੍ਸ ਪੁਣ੍ਣਮੀ, ਅਯਂ ਚੀવਰਕਾਲਸਮਯੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ ਮਾਸੋ। ਦਸਨ੍ਨਂ ਅਹਾਨਂ ਸਮਾਹਾਰੋ ਦਸਾਹਂ, ਤਂ ਪਰਮਂ ਅਧਿਕਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਸਾਹਪਰਮੋ, ਮਾਸੋ। ‘‘ਦਸਾਹਾਨਾਗਤਂ ਕਤ੍ਤਿਕਤੇਮਾਸਿਕਪੁਣ੍ਣਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੮) ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਿਪਰਿਯਨ੍ਤਦਸਾਹਾਧਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਥਿਨੇ ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਤੁ ਦਸਾਹਪਰਮੋ ਏਕਮਾਸੋવ ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕવਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ ਮਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    867.Kathine tu anatthateti yasmiṃ kathinaṃ anatthataṃ, tasmiṃ vihāreti vuttaṃ hoti. Tu-saddo visesatthajotako. Anadhiṭṭhāya avikappetvā pariharīyati ettha accekacīvaranti parihāro, māso, eko ca so māso cāti ekamāso, pubbakattikamāsassa pāṭipadadivasato paṭṭhāya yāva aparakattikamāsassa puṇṇamī, ayaṃ cīvarakālasamayoti vutto māso. Dasannaṃ ahānaṃ samāhāro dasāhaṃ, taṃ paramaṃ adhikaṃ etassāti dasāhaparamo, māso. ‘‘Dasāhānāgataṃ kattikatemāsikapuṇṇama’’nti (pārā. 648) pāḷiyaṃ vuttapubbakattikapuṇṇamipariyantadasāhādhikoti attho. Kathine anatthate tu dasāhaparamo ekamāsova tassa accāyikavatthassa parihāro matoti yojanā.

    ੮੬੮. ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇਤਿ ਕਥਿਨਤ੍ਥਤવਿਹਾਰੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕવਤ੍ਥਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਦਸਾਹਪਰਮਾ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਨਤ੍ਥਤਕਥਿਨੇ વਿਹਾਰੇ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਚੀવਰਕਾਲਸਮਯਸਙ੍ਖਾਤવਸ੍ਸਾਨਾવਸਾਨਮਾਸੋ ਚ ਕਥਿਨੁਦ੍ਧਾਰਦਿવਸਸਙ੍ਖਾਤਪਚ੍ਛਿਮਕਤ੍ਤਿਕਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖਪਾਟਿਪਦਤੋ ਯਾવ ਫਗ੍ਗੁਨਮਾਸਪੁਣ੍ਣਮੀ, ਤਾવ ਹੇਮਨ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸਾ ਚਾਤਿ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ। ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ વਸ੍ਸਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਮਾਸੋ, ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੯) ਦੀਪਿਤਾ। ਦਸਾਹਪਰਮਾਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥੋਯੇવ। ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਦਸਾਹਪਰਮਾ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ ਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕવਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਰਿਹਾਰੋ ਕਾਲੋਤਿ ਮੁਨਿਨ੍ਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    868.Atthate kathineti kathinatthatavihāreti vuttaṃ hoti. Tassa accāyikavatthassāti sambandho. Dasāhaparamā pañca māsāti sambandho. Anatthatakathine vihāre yathāvuttacīvarakālasamayasaṅkhātavassānāvasānamāso ca kathinuddhāradivasasaṅkhātapacchimakattikakāḷapakkhapāṭipadato yāva phaggunamāsapuṇṇamī, tāva hemantā cattāro māsā cāti pañca māsā. Pakāsitāti ‘‘anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) dīpitā. Dasāhaparamāti vuttatthoyeva. Atthate kathine dasāhaparamā pañca māsā tassa accāyikavatthassa parihāro kāloti munindena pakāsitāti yojanā.

    ਅਯਮੁਭਯਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਾ ਦਸਾਹਪਰਮਤਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਏਕਾਦਸਦਿવਸਾਧਿਕੋ ਮਾਸੋ, ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਏਕਾਦਸਦਿવਸਾਧਿਕਾ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੦) વੁਤ੍ਤਪਾਠੇਨ ਯਥਾ ਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਥਾ વਿਚਾਰੇਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਏવਞ੍ਹਿ ਪਾਠੇ ਸਤਿ ਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ –

    Ayamubhayattha vuttā dasāhaparamatā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anatthate kathine ekādasadivasādhiko māso, atthate kathine ekādasadivasādhikā pañca māsā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.650) vuttapāṭhena yathā na virujjhati, tathā vicāretvā gahetabbā. Evañhi pāṭhe sati na virujjhati –

    ‘‘ਤਸ੍ਸਚ੍ਚਾਯਿਕવਤ੍ਥਸ੍ਸ , ਕਥਿਨੇ ਤੁ ਅਨਤ੍ਥਤੇ।

    ‘‘Tassaccāyikavatthassa , kathine tu anatthate;

    ਪਰਿਹਾਰੇਕਮਾਸੇਕਾ-ਦਸਾਹਪਰਮੋ ਮਤੋ॥

    Parihārekamāsekā-dasāhaparamo mato.

    ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਤਸ੍ਸ, ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ ਪਕਾਸਿਤਾ।

    Atthate kathine tassa, pañca māsā pakāsitā;

    ਪਰਿਹਾਰੋ ਦਿਨੇਨੇਕਾ-ਦਸਾਹਪਰਮਾ ਪਨਾ’’ਤਿ॥

    Parihāro dinenekā-dasāhaparamā panā’’ti.

    ੮੬੯. ਪਠਮੇਨ ਕਥਿਨੇਨਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਅਕ੍ਰਿਯਂ ਅਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਚ੍ਛੇਦੋ। ਅਕ੍ਰਿਯਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸਮਯੇ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਦਿਅਕਰਣਂ।

    869. Paṭhamena kathinenāti yojanā. ‘‘Akriyaṃ acitta’’nti padacchedo. Akriyanti antosamaye adhiṭṭhānādiakaraṇaṃ.

    ਅਚ੍ਚੇਕਚੀવਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Accekacīvarakathāvaṇṇanā.

    ੮੭੦-੧. ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਸਮ੍ਮਤੇ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੇ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨੇ વਸਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮਾਹ। ਯਥਾਹ ‘‘ਯਾਨਿ ਖੋ ਪਨ ਤਾਨਿ ਆਰਞ੍ਞਕਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨਾਨਿ ਸਾਸਙ੍ਕਸਮ੍ਮਤਾਨਿ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਾਨਿ, ਤਥਾਰੂਪੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ વਿਹਰਨ੍ਤੋ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੩)। ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਂ વਸਿਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਪੁਬ੍ਬਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਾ ਨਾਮ ਅਸ੍ਸਯੁਜਮਾਸਸ੍ਸ ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਨ੍ਨਰਸੀ, ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਸਹਚਰਿਯਨਯੇਨ ਤਦੁਪਲਕ੍ਖਿਤਾ ਪੁਰਿਮਿਕਾ ਤਯੋ વਸ੍ਸਾਨਮਾਸਾ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਪੁਣ੍ਣਮਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾਸਕਿਰਿਯਾਯ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸਂਯੋਗੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ। ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸੋ ਹੁਤ੍વਾ ਤਯੋ ਮਾਸੇ વਸਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਯੋ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਯਾવ ਪਠਮਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਂ વਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੩-੬੫੪)।

    870-1.Bhikkhūti sāsaṅkasammate sappaṭibhaye āraññakasenāsane vasantaṃ bhikkhumāha. Yathāha ‘‘yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni, tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto’’ti (pārā. 653). Pubbakattikapuṇṇamaṃ vasitvāti sambandho. Pubbakattikapuṇṇamā nāma assayujamāsassa juṇhapakkhapannarasī, ettha pana sahacariyanayena tadupalakkhitā purimikā tayo vassānamāsā vuccanti. Puṇṇamanti ettha vāsakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Purimikāya vassaṃ upagantvā acchinnavasso hutvā tayo māse vasitvāti attho. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yasmā pana yo vassaṃ upagantvā yāva paṭhamakattikapuṇṇamaṃ vasatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654).

    ‘‘ਚੀવਰ’’ਨ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਗਾਮੇ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਏਤ੍ਥ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ‘‘ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ’’ਤਿ ਚ ਸੇਸੋ, ਅਪਰਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੇ ਕਤ੍ਤਿਕਚੋਰਭਯੇਨ ਚੀવਰਂ ਪਟਿਸਾਮੇਤੁਕਾਮੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ‘‘ਉਪવਸ੍ਸਂ ਖੋ ਪਨ ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਂ…ਪੇ॰… ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਚੀવਰਂ ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੩)।

    ‘‘Cīvara’’nti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ vuccati. Gāme ṭhapetvāti sambandho, ettha ‘‘kattikapuṇṇama’’nti ca ‘‘ākaṅkhamāno’’ti ca seso, aparakattikamāse kattikacorabhayena cīvaraṃ paṭisāmetukāmo bhikkhu āraññakasenāsanassa sāmantā gocaragāme nikkhipitvāti attho. Yathāha ‘‘upavassaṃ kho pana kattikapuṇṇamaṃ…pe… ākaṅkhamāno tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipeyyā’’ti (pārā. 653).

    ‘‘ਸਮਨ੍ਤਾ ਗੋਚਰਗਾਮੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਾ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੪) ਪਦਭਾਜਨੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਪਰਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੇ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮਨ੍ਤਿ ਕਤ੍ਤਿਕਚਾਤੁਮਾਸਿਨੀ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੪) ਪਦਭਾਜਨਿਯવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਧਾਪਿ ਹਿ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕਪੁਣ੍ਣਮ’’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰਕਤ੍ਤਿਕਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖਪਨ੍ਨਰਸਿਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾਯਾਪਿ ਸਹਚਰਿਯਨਯੇਨ ਤਂਸਹਚਰਿਤੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਮਾਸੋ વੁਤ੍ਤੋ।

    ‘‘Samantā gocaragāme’’ti idaṃ ‘‘antaraghare nikkhipeyyāti samantā gocaragāme nikkhipeyyā’’ti (pārā. 654) padabhājane vuttattā vuttaṃ. ‘‘Aparakattikamāse’’ti ca ‘‘kattikapuṇṇamanti kattikacātumāsinī vuccatī’’ti (pārā. 654) padabhājaniyavasena vuttaṃ. Idhāpi hi ‘‘kattikapuṇṇama’’nti aparakattikajuṇhapakkhapannarasiyā vuccamānāyāpi sahacariyanayena taṃsahacarito catuttho māso vutto.

    ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਹਾਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨੇ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਰਞ੍ਞਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਚ੍ਛਿਮਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੇ ਕਤ੍ਤਿਕਚੋਰਭਯੇ ਸਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਆਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਂ ਪੂਰਯਤੋ ਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਾਸੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਾਸੇ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਭਾવੋ ਦੀਪਿਤੋ। ਤਦੇવ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਨਿਕ੍ਖੇਪੋਪਾਯਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ વਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕੇਯੇવ ਮਾਸਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ॰… વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ।

    Ettāvatā purimikāya vassaṃ upagantvā mahāpavāraṇāya pavāretvā vuttalakkhaṇe āraññakasenāsane vasantassa āraññakassa bhikkhuno pacchimakattikamāse kattikacorabhaye sati tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ gocaragāme ṭhapetvā āraññakaṅgaṃ pūrayato cīvarena vippavāso tasmiṃ māse na hotīti anuññātabhāvo dīpito. Tadeva pakāsetuṃ nikkhepopāyasandassanamukhena vakkhati ‘‘kattikeyeva māsasmiṃ…pe… vaṭṭatī’’ti.

    ਇਦਾਨਿ ਅਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਮਾਸੇ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕੇਨਚਿ ਕਰਣੀਯੇਨ ਗਚ੍ਛਤੋ ਗਾਮੇ ਠਪਿਤੇਨ ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਸਤੋ ਨਿਦ੍ਦੋਸਭਾવਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ‘‘ਸਿਯਾ ਚ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ…ਪੇ॰… ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੩) વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਯੇ…ਪੇ॰… ਸਮ੍ਮੁਤਿ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ ਤਾਦਿਸੇਤਿ ‘‘ਸਿਯਾ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਸਿਯਾ ਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੪) વਚਨਤੋ ਤਾਦਿਸੇ ਕਿਚ੍ਚੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਛਾਰਤ੍ਤਪਰਮਨ੍ਤਿ ਛ ਰਤ੍ਤਿਯੋ ਪਰਮਾ ਯਸ੍ਸ વਾਸਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਂ ਛਾਰਤ੍ਤਪਰਮਂ, ਕਿਰਿਯਾવਿਸੇਸਨਂ, ਛਾਰਤ੍ਤਪਰਮਂ વਾਸਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨ વਿਨਾ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਗਾਮੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਨ ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਨਾ ਤਮ੍ਹਾ ਆવਾਸਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਦੇવ ਪਾਕਟਂ ਕਾਤੁਂ વਕ੍ਖਤਿ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇવ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਛਾਰਤ੍ਤਪਰਮਂ ਮਤ’’ਨ੍ਤਿ।

    Idāni asmiṃyeva māse tato aññattha tassa bhikkhuno kenaci karaṇīyena gacchato gāme ṭhapitena tena cīvarena vippavasato niddosabhāvaṃ anujānantena bhagavatā ‘‘siyā ca tassa bhikkhuno…pe… tena cīvarena vippavasitabba’’nti (pārā. 653) vuttamatthaṃ dassetumāha ‘‘paccaye…pe… sammuti’’nti. Paccaye sati tādiseti ‘‘siyā paccayo, siyā karaṇīya’’nti (pārā. 654) vacanato tādise kicce satīti attho. Chārattaparamanti cha rattiyo paramā yassa vāsakammassa taṃ chārattaparamaṃ, kiriyāvisesanaṃ, chārattaparamaṃ vāsakammaṃ kātabbanti attho. Tena vinā vasitabbanti gāme nikkhittena tena cīvarena vinā tamhā āvāsā aññattha vasitabbaṃ. Tadeva pākaṭaṃ kātuṃ vakkhati ‘‘aññattheva vasantassa, chārattaparamaṃ mata’’nti.

    ਤਤੋਤਿ ਛਾਰਤ੍ਤਤੋ। ਉਤ੍ਤਰਿ વਸਤੋਤਿ ਸਤ੍ਤਮਂ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਥਾਹ ‘‘ਤਤੋ ਚੇ ਉਤ੍ਤਰਿ વਿਪ੍ਪવਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਤ੍ਤਮੇ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੪)। ਦੋਸੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ‘‘વਿਨਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ? ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਅਨੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍વਾ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਗਿਲਾਨਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਿਚੀવਰੇਨ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿਂ ਦਾਤੁ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੪੭੩) ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਙ੍ਘੇਨ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਾਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਪੁਰਿਮਮੇવ ਯਾ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਤਂ વਿਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ ਲਦ੍ਧਸਮ੍ਮੁਤਿਕੇਨ ਯਾવ ਰੋਗੋ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ, ਤਾવ ਚਿਰਮ੍ਪਿ ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਨਾ વਸਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਭਿਕ੍ਖੁਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾਤਿ ਯਾ ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਕੋਸਮ੍ਬਕਸਮ੍ਮੁਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ। ਸਚੇ ਸਾ ਲਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਛਾਰਤ੍ਤਾਤਿਰੇਕਮ੍ਪਿ વਿਪ੍ਪવਸਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੩-੬੫੪)।

    Tatoti chārattato. Uttari vasatoti sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetvā vasantassāti attho. Yathāha ‘‘tato ce uttari vippavaseyyāti sattame aruṇuggamane nissaggiya’’nti (pārā. 654). Dosoti nissaggiyapācittiyaṃ. ‘‘Vinā saṅghassa sammuti’’nti iminā kiṃ vuttaṃ hoti? Udositasikkhāpade anupaññattiṃ katvā kosambiyaṃ gilānabhikkhuno ‘‘anujānāmi bhikkhave gilānassa bhikkhuno ticīvarena avippavāsasammutiṃ dātu’’nti (pārā. 473) anuññātattā gilānassa bhikkhuno saṅghena ñattidutiyāya kammavācāya purimameva yā avippavāsasammuti dinnā, taṃ vināti vuttaṃ hoti. Tena laddhasammutikena yāva rogo vūpasammati, tāva cirampi tena cīvarena vinā vasituṃ vaṭṭatīti adhippāyo. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññatra bhikkhusammutiyāti yā udositasikkhāpade kosambakasammuti anuññātā, tassā sammutiyā aññatra. Sace sā laddhā hoti, chārattātirekampi vippavasituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654).

    ੮੭੨-੩. ਚੀવਰਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਕਤ੍ਤਿਕੇਯੇવ…ਪੇ॰… ਪਕਾਸਿਤੋ’’ਤਿ। ਕਤ੍ਤਿਕੇਯੇવ ਮਾਸਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਾਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੇਯੇવ ਇਦਮੇਕਙ੍ਗਂ। ਪਠਮਾਯ ਪવਾਰਿਤੋਤਿ ਦੁਤਿਯਮਙ੍ਗਂ, ਇਧ ਪਠਮਾਯ વਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪવਾਰਿਤੋਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਮਹਾਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰਿਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਹਾਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੩-੬੫੪)। ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਪਮਾਣੇਨ ਯੁਤ੍ਤੇਤਿ ਤਤਿਯਮਙ੍ਗਂ। ਸੇਨਾਸਨੇਤਿ ਏਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ। ਇਹ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਪ੍ਪਮਾਣਂ ਨਾਮ ਪਾਕਾਰੇਨ વਾ વਤਿਯਾ વਾ ਪਰਿਖਾਯ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦਖੀਲਸਙ੍ਖਾਤਗਾਮਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕੁਮ੍ਮਾਰਤੋ વਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇ ਪਰਿਯਨ੍ਤਗੇਹਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਬਲਪ੍ਪਮਾਣੇਨ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਦ੍વਯਤੋ વਾ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਸਪਰਿਕ੍ਖੇਪਂ વਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸਂ ਦਿਸਾਯਂ ਗਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਾਮਪਰਿਯਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ વਾ ਚੇਤਿਯਂ વਾ ਬੋਧਿਂ વਾ ਅવਧਿਂ ਕਤ੍વਾ વਿਹਾਰਗਮਨੀਯੇਨ ਪਕਤਿਮਗ੍ਗੇਨ વਿਦਤ੍ਥਿਗਮ੍ਭੀਰਂ ਆਰੋਪਿਤੇਨ ਆਚਰਿਯਧਨੁਨਾ ਪਮਿਤਪਞ੍ਚਧਨੁਸਤਪਮਾਣਦੂਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।

    872-3. Cīvaranikkhepaṃ dassetumāha ‘‘kattikeyeva…pe… pakāsito’’ti. Kattikeyeva māsasminti catunnaṃ vassānānaṃ māsānaṃ pacchime kattikamāseyeva idamekaṅgaṃ. Paṭhamāya pavāritoti dutiyamaṅgaṃ, idha paṭhamāya vassūpanāyikāya vassaṃ upagantvā pavāritoti yojanā, mahāpavāraṇāya pavāritoti vuttaṃ hoti. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘purimikāya upagantvā mahāpavāraṇāya pavārito hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.653-654). Pacchimena pamāṇena yutteti tatiyamaṅgaṃ. Senāsaneti etassa visesanaṃ. Iha āraññakasenāsanassa pacchimappamāṇaṃ nāma pākārena vā vatiyā vā parikhāya vā parikkhittassa gāmassa indakhīlasaṅkhātagāmadvārakoṭṭhakummārato vā aparikkhittassa gāmassa parikkhepārahaṭṭhānasaṅkhāte pariyantagehassa upacāre ṭhitassa thāmamajjhimassa purisassa balappamāṇena vissaṭṭhaleḍḍupātadvayato vā paṭṭhāya parikkhittassa vihārassa saparikkhepaṃ vā aparikkhittassa vihārassa yassaṃ disāyaṃ gāmo hoti, tattha gāmapariyantasenāsanaṃ vā cetiyaṃ vā bodhiṃ vā avadhiṃ katvā vihāragamanīyena pakatimaggena vidatthigambhīraṃ āropitena ācariyadhanunā pamitapañcadhanusatapamāṇadūranti saṅkhepato gahetabbaṃ.

    ਸਾਸਙ੍ਕਸਮ੍ਮਤੇਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਮਙ੍ਗਂ, ‘‘ਇਹ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੇ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ‘‘ਸਾਸਙ੍ਕਸਮ੍ਮਤਾਨਿ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੩) ਹਿ ਪਾਲ਼ਿ। ਇਦਂ ਦ੍વਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੇਨਾਸਨੇ’’ਤਿ ਏਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਨਂ। ਆਰਾਮਆਰਾਮੂਪਚਾਰੇਸੁ ਚੋਰਾਨਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸਯਿਤਟ੍ਠਿਤਭੁਤ੍ਤਪੀਤਟ੍ਠਾਨਾਦੀਨਂ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤਾਯ ਆਸਙ੍ਕਾਸਹਿਤੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਆਰਾਮਾਦੀਸੁ ਪਹਟਮਾਰਿਤવਿਲੁਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਦਿਸ੍ਸਮਾਨਤਾਯ વਿਸੇਸੇਨ ਸਹਭਯਤਾਯ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯੇ ਆਰਞ੍ਞਕੇ ਸੇਨਾਸਨੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਸਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ। વਸਨ੍ਤੋવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਏવਕਾਰੋ ਅਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਤੋ ਆਨੇਤ੍વਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਾਯੋਗੇ ਏવਾਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਚਤੁਰਙ੍ਗਸਮਾਯੋਗੇ ਏવਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਙ੍ਗਾਨਂ ਸਮਾਯੋਗੇ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਸਤਿ ਏવ। ਏਤ੍ਥ ਏવਕਾਰੇਨ ਤਸ੍ਸ ਅਙ੍ਗਸ੍ਸ ਅਭਾવੇ ਅਲਬ੍ਭਮਾਨਤਂ ਦੀਪੇਤਿ। ਪਕਾਸਿਤੋਤਿ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿਕਾਯ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੩-੬੫੪) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વੁਤ੍ਤੋ।

    Sāsaṅkasammateti catutthamaṅgaṃ, ‘‘iha sappaṭibhaye’’ti seso. ‘‘Sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayānī’’ti (pārā. 653) hi pāḷi. Idaṃ dvayampi ‘‘senāsane’’ti etassa visesanaṃ. Ārāmaārāmūpacāresu corānaṃ nisinnasayitaṭṭhitabhuttapītaṭṭhānādīnaṃ dissamānatāya āsaṅkāsahite tattheva ārāmādīsu pahaṭamāritaviluttamanussānaṃ dissamānatāya visesena sahabhayatāya sappaṭibhaye āraññake senāsaneti attho. Vasanto bhikkhu. Vasantovāti ettha evakāro aṭṭhānappayutto. Tasmā tato ānetvā caturaṅgasamāyoge evāti yojetabbo. Caturaṅgasamāyoge evāti yathāvuttānaṃ catunnaṃ aṅgānaṃ samāyoge sannipāte sati eva. Ettha evakārena tassa aṅgassa abhāve alabbhamānataṃ dīpeti. Pakāsitoti ‘‘tatrāyaṃ aṅgasampattī’’tiādikāya (pārā. aṭṭha. 2.653-654) aṭṭhakathāya vutto.

    ੮੭੪. ਤਂ ਚੀવਰਂ। ਮਾਸਮੇਕਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਮਾਸਸਙ੍ਖਾਤਂ ਏਕਂ ਮਾਸਂ। ਯੋ ਗਾਮੋ ਸਚੇ ਪੁਰਿਮਬਦ੍ਧਾਯ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਮਾਸਤੋ ਅਤਿਰੇਕਮ੍ਪਿ ਠਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ (વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਪਾਰਾਜਿਕ ੬੫੩ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਮਾਨਂ) વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿਤ੍ਥੇਰੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।

    874.Taṃ cīvaraṃ. Māsamekanti vassānassa pacchimamāsasaṅkhātaṃ ekaṃ māsaṃ. Yo gāmo sace purimabaddhāya avippavāsasīmāya anto hoti, tattha māsato atirekampi ṭhapetuṃ vaṭṭatīti (vajira. ṭī. pārājika 653 atthato samānaṃ) vajirabuddhittherena vuttaṃ.

    ੮੭੫. ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇવਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨਤੋ ਬਹਿ ਏવ। ਅਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ‘‘ਯਂ ਗਾਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾਯ ਦਿਯਡ੍ਢਗਾਥਾਯ ਪਟਿਪਾਦਿਤਤ੍ਥਦ੍વਯਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਸਾਸਙ੍ਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ। ਏવਂ ਇਮਿਨਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ‘‘ਚੀવਰੇਨ વਿਨਾ ਕਤ੍ਤਿਕਮਾਸੇ ਅਰਞ੍ਞੇ વਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਛਾਰਤ੍ਤਪਰਮਂ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਨ ਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવਸਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੩) ਇਮਿਨਾ ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਞ੍ਞਕਾવਾਸੇ વਸਿਤ੍વਾ ਕੇਨਚਿ ਕਰਣੀਯੇਨ ਤਤੋ ਆવਾਸਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਬਹਿ વਸਤੋ ਦਿવਸਪਰਿਚ੍ਛੇਦਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਯਮਾਨਤ੍ਤਾਯੇવਾਹ ‘‘ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨੋ ਪਕਾਸਿਤੋ’’ਤਿ।

    875.Aññatthevāti yassa āraññakasenāsanassa gocaragāme cīvaraṃ nikkhittaṃ, tato āraññakasenāsanato bahi eva. Ayaṃ adhippāyoti ‘‘yaṃ gāma’’ntiādikāya diyaḍḍhagāthāya paṭipāditatthadvayasaṅkhāto adhippāyo. Assāti sāsaṅkasikkhāpadassa. Evaṃ iminā sikkhāpadena ‘‘cīvarena vinā kattikamāse araññe vaseyyā’’ti anuññātattā ‘‘chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabba’’nti (pārā. 653) iminā gocaragāme taṃ ṭhapetvā tasmiṃ āraññakāvāse vasitvā kenaci karaṇīyena tato āvāsato gantvā bahi vasato divasaparicchedassa viññāyamānattāyevāha ‘‘paṭicchanno pakāsito’’ti.

    ੮੭੬. ‘‘ਸਚੇ ਗੋਚਰਗਾਮਤੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸੇਨਾਸਨਂ, ਅਯਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਦਿਸਂ ਗਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੬) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਕਥਿਤਨਿਯਾਮੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸੇਨਾਸਨਮਥਾਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਸੇਨਾਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਨਿવੁਤ੍ਥਂ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨਂ। ਆਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਬਹਿ ਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ। ਗੋਚਰਗਾਮੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਆਰਞ੍ਞਕਸੇਨਾਸਨੇ વਿਹਰਤੋ વਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਤਤੋ ਗੋਚਰਗਾਮਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਦਿਸਾਯ ਦੂਰਟ੍ਠਾਨਂ ਗਤਸ੍ਸ ਆਗਤਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ વਿਦੂਰਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਮਂ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਿਂ વਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ।

    876. ‘‘Sace gocaragāmato puratthimāya disāya senāsanaṃ, ayañca pacchimaṃ disaṃ gato hotī’’tiādinā (pārā. aṭṭha. 2.656) aṭṭhakathāyaṃ kathitaniyāmena vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘senāsanamathāgantvā’’tiādi. Senāsananti attanā nivutthaṃ āraññakasenāsanaṃ. Āgantvāti bahi gataṭṭhānato āgantvā. Gocaragāme cīvaraṃ nikkhipitvā tato puratthimāya disāya āraññakasenāsane viharato vihārā nikkhamma tato gocaragāmato pacchimadisāya dūraṭṭhānaṃ gatassa āgataṭṭhānato taṃ senāsanaṃ āgantvā vidūrattā sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetuṃ asakkontassa bhikkhuno kiṃ vihitanti ayamettha yojanā.

    ੮੭੭. ਗਾਮਸੀਮਮ੍ਪਿ વਾਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਗਾਮਸੀਮਮ੍ਪਿ ਪੁਰਾਰੁਣਾਯੇવ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ। ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੬) ਸਭਾਦੇવਾਲਯਦ੍વਾਰਕੋਟ੍ਠਕਾਦੀਸੁ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਕਪ੍ਪਿਯਟ੍ਠਾਨੇ । ‘‘ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚੀ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸਾ ਗਾਮਸੀਮਾਯ ਅਨ੍ਤੋ ਆਰਞ੍ਞਕਙ੍ਗਾਰਕ੍ਖਨਾਰਹਂ ਦੂਰਟ੍ਠਾਨਂ ਲਦ੍ਧਂ ਚੇ, ਅਙ੍ਗਭੇਦਂ ਅਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਧੁਤਙ੍ਗੇ વਿਜ੍ਜਮਾਨੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇਪਿ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਪવਤ੍ਤਿਯੇવ ਞਾਤਬ੍ਬਾ। ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਗਾਮਸੀਮਮ੍ਪਿ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਭਾਯਂ વਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ વਾ વਸਿਤ੍વਾ ਚੀવਰਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਂ ਞਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੬)।

    877.Gāmasīmampivāgantvāti yattha cīvaraṃ nikkhittaṃ, taṃ gāmasīmampi purāruṇāyeva āgantvā. Yattha katthacīti (pārā. aṭṭha. 2.656) sabhādevālayadvārakoṭṭhakādīsu yattha katthaci kappiyaṭṭhāne . ‘‘Yattha katthacī’’ti sāmaññena vuttattā tassā gāmasīmāya anto āraññakaṅgārakkhanārahaṃ dūraṭṭhānaṃ laddhaṃ ce, aṅgabhedaṃ akatvā tattha aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ. Dhutaṅge vijjamānepi āpattiṃ anāpajjituṃ antogāmepi aruṇaṃ uṭṭhāpetvā cīvarapavattiyeva ñātabbā. Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘gāmasīmampi okkamitvā sabhāyaṃ vā yattha katthaci vā vasitvā cīvarappavattiṃ ñatvā pakkamituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.656).

    ੮੭੮. ਏવਞ੍ਚਾਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋਤਿ ਅਙ੍ਗਭੇਦਂ ਅਕਤ੍વਾ, ਕਤ੍વਾ વਾ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਸੀਮਾਯ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ। ਞਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀવਰਸ੍ਸ ਠਪਿਤਟ੍ਠਾਨਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ। ਤਤ੍ਥੇવਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਠਿਤੋ’’ਤਿ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਖਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਸੀਘਂ, ਪੁਰਾਰੁਣਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਰੇਕੇ ਠਾਨੇਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਯਥਾਹ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਤਿਰੇਕਚੀવਰਟ੍ਠਾਨੇ ਠਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੫੬), ‘‘ਅਤਿਰੇਕਚੀવਰਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    878.Evañcāpi asakkontoti aṅgabhedaṃ akatvā, katvā vā antogāmasīmāya aruṇaṃ uṭṭhāpetumpi gantuṃ asakkonto. Ñatvāti attano cīvarassa ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā. Tatthevāti ettha ‘‘ṭhito’’ti labbhati. Khippanti sīghaṃ, purāruṇāti vuttaṃ hoti. Atireke ṭhāneti yojanā, yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne ṭhassatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.656), ‘‘atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhatī’’ti cintetvāti attho.

    ੮੭੯. વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੀਤਿ ਸਤ੍ਤਮਅਰੁਣੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਤਿ। ਉਪਰਿਪਿ ਏવਮੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ।

    879.Vissajjetīti sattamaaruṇuṭṭhānato puretarameva aññassa deti. Uparipi evameva vattabbaṃ.

    ੮੮੦. ਸਾਸਙ੍ਕਸਮ੍ਮਤੇ ਏવਂਨਾਮਕੇ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦਯੋ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਨ ਦੁਤਿਯੇਨ ਕਥਿਨੇਨ ਸਮਾ ਇਤਿ ਮੁਨਿਨ੍ਦੇਨ ਮਤਾ ਅਨੁਮਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    880.Sāsaṅkasammate evaṃnāmake sikkhāpade samuṭṭhānādayo sabbe tena dutiyena kathinena samā iti munindena matā anumatā anuññātāti yojanā.

    ਸਾਸਙ੍ਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Sāsaṅkakathāvaṇṇanā.

    ੮੮੧. ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વਚਨੇਨ ਪਰਿਣਾਮਿਤਭਾવਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਆਕਾਰੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ। ਯਥਾਹ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਸਾਮਂ વਾ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੯)। ਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਦਭਾਜਨੇ ‘‘ਪਰਿਣਤਂ ਨਾਮ ‘ਦਸ੍ਸਾਮ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ વਾਚਾ ਭਿਨ੍ਨਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨਿਯਾਮੇਨ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਲਾਭਨ੍ਤਿ ਲਭਿਤਬ੍ਬਂ ਚੀવਰਾਦਿ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ। ਯਥਾਹ ‘‘ਲਾਭੋ ਨਾਮ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚੁਣ੍ਣਪਿਣ੍ਡੋਪਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਸਿਕਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪੀ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਬਹੂ ਆવੁਸੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਯਕਾ, ਬਹੂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਾ, ਮਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਇਧ વਿਹਰਾਮ। ਤੁਮ੍ਹੇ ਚੇ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਨ ਦਸ੍ਸਥ, ਅਥ ਕੋ ਚਰਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਤਿ। ਦੇਥਾવੁਸੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਇਮਾਨਿ ਚੀવਰਾਨੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੫੭) ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਆਗਤਨਯੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਪਯੋਗੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਪਟਿਲਾਭੇਨਾ’’ਤਿ ਸੇਸੋ। ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਰਿਣਤੇ ਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। વੇਮਤਿਕਸ੍ਸ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਾਹ ‘‘ਪਰਿਣਤੇ વੇਮਤਿਕੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞਿਨੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਯਥਾਹ ‘‘ਪਰਿਣਤੇ ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞੀ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    881.Jānanti ‘‘saṅghassa demā’’ti vacanena pariṇāmitabhāvaṃ yena kenaci ākārena jānanto. Yathāha padabhājane ‘‘sāmaṃ vā jānātī’’tiādi (pārā. 659). Pariṇatanti ettha padabhājane ‘‘pariṇataṃ nāma ‘dassāma karissāmā’ti vācā bhinnā hotī’’ti vuttaniyāmena saṅghassa pariṇatanti attho. Lābhanti labhitabbaṃ cīvarādi yaṃ kiñci. Yathāha ‘‘lābho nāma cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā, antamaso cuṇṇapiṇḍopi dantakaṭṭhampi dasikasuttampī’’ti. Attano pariṇāmeyyāti ‘‘bahū āvuso saṅghassa dāyakā, bahū saṅghassa bhattā, mayaṃ tumhe nissāya tumhe sampassantā idha viharāma. Tumhe ce amhākaṃ na dassatha, atha ko carahi amhākaṃ dassati. Dethāvuso amhākaṃ imāni cīvarānī’’ti (pārā. 657) pāḷiyā āgatanayena attano pariṇāmeyyāti vuttaṃ hoti. Tassa nissaggiyanti ettha ‘‘payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhenā’’ti seso. Nissaggiyanti idaṃ pariṇate pariṇatasaññiṃ sandhāya vuttaṃ. Vematikassa pana dukkaṭaṃ hoti. Yathāha ‘‘pariṇate vematiko attano pariṇāmeti, āpatti dukkaṭassā’’ti. Apariṇatasaññino anāpatti. Yathāha ‘‘pariṇate apariṇatasaññī attano pariṇāmeti, anāpattī’’ti.

    ੮੮੨. ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਸਚੇ ਪਰਿਣਾਮੇਤੀਤਿ ਤਥਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਭਾવਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਯਦਿ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ। ਸੁਦ੍ਧਿਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬવਤ੍ਥੁਰਹਿਤਂ ਕੇવਲਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਸવਾਸਨਾਨવਸੇਸਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਭਗવਤਾ। ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਮੁਦੀਰਿਤਨ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਅਟ੍ਠਮਸ੍ਸ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅવਸਾਨੇ ‘‘ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁ ਜਾਨਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਲਾਭਂ ਪਰਿਣਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੪੯੦) ਦੇਸਿਤਂ।

    882.‘‘Aññassa dehī’’ti sace pariṇāmetīti tathā saṅghassa pariṇatabhāvaṃ jānanto ‘‘aññassa dehī’’ti yadi pariṇāmeti. Suddhikaṃ pācittiyanti nissajjitabbavatthurahitaṃ kevalaṃ pācittiyamattanti attho. Suddhacittenāti savāsanānavasesakilesappahānena parisuddhacittena bhagavatā. Pācittiyamudīritanti pācittiyesu aṭṭhamassa sahadhammikavaggassa avasāne ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, pācittiya’’nti (pāci. 490) desitaṃ.

    ੮੮੩. ਏਕਂ ਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਚੀવਰਤੋ ਏਕਂ ਚੀવਰਂ। ਚੀવਰਂ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਰવਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ। વਾ ਪਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥવਿਕਪ੍ਪਤ੍ਥੋ। ਏਕਂ ਚੀવਰਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਸ੍ਸ, ਏਕਂ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯ ਚੇਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ, ਏਕਕ੍ਖਣੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਦ੍વੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਿਯੁਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮਨੇਨ ਸੁਦ੍ਧਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮਨੇਨ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਞ੍ਚਾਤਿ ਦ੍વੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੋ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    883.Ekaṃcīvaranti saṅghassa pariṇatacīvarato ekaṃ cīvaraṃ. Cīvaraṃ vāti ettha vā-saddo paccayantaravikappattho. Vā panāti ettha vā-saddo atthavikappattho. Ekaṃ cīvaraṃ vā aññaṃ vā paccayaṃ parassa, ekaṃ pana attano vā pariṇāmeyya ceti yojanā. Saddhinti ekato, ekakkhaṇeti vuttaṃ hoti. Dve pācittiyo saddhiṃ siyunti yojanā, aññassa pariṇāmanena suddhapācittiyañca attano pariṇāmanena nissaggiyapācittiyañcāti dve pācittiyo ekakkhaṇe hontīti attho.

    ੮੮੪. ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਪਰਾਜਯੋ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਾਦਪ੍ਪਹੋਨਕਂ વਤ੍ਥੁਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾવਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਟਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਪਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ।

    884. Pariṇāmetvā ṭhapite vinicchayaṃ dassetvā pariccajitvā dinne vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘saṅghassā’’tiādi. ‘‘Parājayo’’ti idaṃ pādappahonakaṃ vatthuṃ sandhāya vuttaṃ. Yathāvatthuvasena pana dukkaṭathullaccayāpi vattabbā.

    ੮੮੫. ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪੋਣਂ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾਪਿ ਪਨ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸਾਤਿ ਪਦਦ੍વਯੇਪਿ ਏવਮੇવ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾਹ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ , ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ (ਪਾਚਿ॰ ੪੯੨)। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪੋਣਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਮੇਯ੍ਯਾਤਿ।

    885. Aññassa cetiyassa poṇaṃ pariṇataṃ aññassa cetiyassa vā saṅghassa vā puggalassa vāpi pana pariṇāmeyyāti yojanā. Saṅghassa puggalassāti padadvayepi evameva yojetabbaṃ. Yathāha ‘‘saṅghassa pariṇataṃ aññasaṅghassa vā cetiyassa vā puggalassa vā pariṇāmeti , āpatti dukkaṭassā’’tiādi (pāci. 492). Aññassa puggalassa poṇaṃ aññassa puggalassa pariṇāmeyyāti.

    ੮੮੬. ਇਮਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤવਿਸਯਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਯੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ।

    886. Imassa sabbasattavisayataṃ dassetumāha ‘‘yo panā’’tiādi.

    ੮੮੭. ਇਦਂ ਪਰਿਣਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ। ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤવਾਚਾਚਿਤ੍ਤਕਾਯવਾਚਾਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਤੀਹਿ ਸਚਿਤ੍ਤਕਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤੋ ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਪਰਿਣਾਮਨਪਚ੍ਚਯਾ ਆਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਕ੍ਰਿਯਂ। ਸਙ੍ਘਾਦੀਨਂ ਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿਸਞ੍ਞਾਯ ਅਭਾવੇਨ વਿਮੁਚ੍ਚਨਤੋ ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ। ਕਾਯવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿવਚੀવਿਞ੍ਞਤ੍ਤੀਹਿ ਪਰਿਣਾਮੇਤਬ੍ਬਤੋ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ।

    887.Idaṃ pariṇatasikkhāpadaṃ. Tisamuṭṭhānanti kāyacittavācācittakāyavācācittasaṅkhātehi tīhi sacittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhānato tisamuṭṭhānaṃ. Pariṇāmanapaccayā āpajjitabbato kriyaṃ. Saṅghādīnaṃ pariṇatantisaññāya abhāvena vimuccanato saññāvimokkhaṃ. Kāyaviññattivacīviññattīhi pariṇāmetabbato kāyakammaṃ vacīkammaṃ.

    ਪਰਿਣਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।

    Pariṇatakathāvaṇṇanā.

    ਪਤ੍ਤવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।

    Pattavaggo tatiyo.

    ੮੮੮. ਯੇ ਇਮਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਤਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਤਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਂ વਿਨਯਪਿਟਕਮੇવ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ વਿਯਾਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਤਂ। ਏવਂ ਸਮੁਦਾਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤਦવਯવੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਮਾਹ ‘‘ਨੇਕਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਨੇਕਾਨਿ ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਾਨਿ વਤ੍ਤਾਨਿ ਸੇਨਾਸਨવਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਖਨ੍ਧਕਾਗਤਾਨਿ ਉਗ੍ਗਾ ਉਤ੍ਤੁਙ੍ਗਾ ਤਰਙ੍ਗਮਾਲਾ ਮਹਾવੀਚਿਪਰਮ੍ਪਰਾ ਯਸ੍ਸਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ, ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਖਨ੍ਧਕવਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤਮਹਾਤਰਙ੍ਗਪਰਮ੍ਪਰਾਯ ਸਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੀਲਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਾਦਿਕਮੇવ ਅਨ੍ਤੋ વੇਲਾવਲਯੋ ਯਸ੍ਸ ਸੋ ਸੀਲਨ੍ਤੋ, ਤਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸੀਲਾਦਿਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਮੇવ ਪਟਿਪਾਦੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਨ੍ਤਂ વੇਲਾવਲਯਭੂਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਸਤ੍ਤਾਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਸੀਲਾਚਾਰਦਿਟ੍ਠਿਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਗਾਹਕਾ ਮਕਰਾਦਯੋ ਯਸ੍ਸਾਤਿ વਿਗ੍ਗਹੋ, ਸੀਲਾਚਾਰਾਜੀવਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾਤਮੁਦੁਸਤ੍ਤਨਾਸਕਆਪਤ੍ਤਿવਿਪਤ੍ਤਿਸਙ੍ਖਾ- ਤਮਾਤਙ੍ਗਮਕਰਾਦਿਚਣ੍ਡਸਤ੍ਤવਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏવਂ ਅਯਂ ਗਾਥਾ ਸਮੁਦਾਯਾવਯવਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮੇવ ਰੂਪਕਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ વਿਰਚਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।

    888. Ye imaṃ vinicchayaṃ taranti, te paññattimahāsamuddaṃ tarantīti yojanā. Paññattisaṅkhātaṃ vinayapiṭakameva mahāsamuddo viyāti paññattimahāsamuddo, taṃ. Evaṃ samudāyaṃ dassetvā tadavayave dassetumāha ‘‘nekā’’tiādi. Nekāni nānappakārāni vattāni senāsanavattādīni khandhakāgatāni uggā uttuṅgā taraṅgamālā mahāvīciparamparā yassāti viggaho, nānappakārakhandhakavattasaṅkhātamahātaraṅgaparamparāya sajjitanti attho. Sīlaṃ pātimokkhasaṃvarādikameva anto velāvalayo yassa so sīlanto, taṃ, pātimokkhasaṃvarasīlādicatupārisuddhisīlameva paṭipādetabbatāya antaṃ velāvalayabhūtanti attho. Āpattiyo sattāpattikkhandhā, sīlācāradiṭṭhiājīvavipattiyo ca gāhakā makarādayo yassāti viggaho, sīlācārājīvadiṭṭhisampattisaṅkhātamudusattanāsakaāpattivipattisaṅkhā- tamātaṅgamakarādicaṇḍasattavantanti attho. Evaṃ ayaṃ gāthā samudāyāvayavānaṃ sabbesameva rūpakālaṅkārena viracitāti daṭṭhabbā.

    ਇਤਿ વਿਨਯਤ੍ਥਸਾਰਸਨ੍ਦੀਪਨਿਯਾ

    Iti vinayatthasārasandīpaniyā

    વਿਨਯવਿਨਿਚ੍ਛਯવਣ੍ਣਨਾਯ

    Vinayavinicchayavaṇṇanāya

    ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Nissaggiyakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.




    Next: ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pācittiyakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact