| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
10. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තං
10. Nissāraṇīyasuttaṃ
200. ‘‘පඤ්‌චිමා , භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සාරණීයා 1 ධාතුයො. කතමා පඤ්‌ච? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො කාමං 2 මනසිකරොතො කාමෙසු චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. නෙක්‌ඛම්‌මං ඛො පනස්‌ස මනසිකරොතො නෙක්‌ඛම්‌මෙ චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. තස්‌ස තං චිත්‌තං සුගතං 3 සුභාවිතං සුවුට්‌ඨිතං සුවිමුත්‌තං සුවිසංයුත්‌තං 4 කාමෙහි; යෙ ච කාමපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුත්‌තො සො තෙහි, න සො තං වෙදනං වෙදියති. ඉදමක්‌ඛාතං කාමානං නිස්‌සරණං.
200. ‘‘Pañcimā , bhikkhave, nissāraṇīyā 5 dhātuyo. Katamā pañca? Idha, bhikkhave, bhikkhuno kāmaṃ 6 manasikaroto kāmesu cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Nekkhammaṃ kho panassa manasikaroto nekkhamme cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Tassa taṃ cittaṃ sugataṃ 7 subhāvitaṃ suvuṭṭhitaṃ suvimuttaṃ suvisaṃyuttaṃ 8 kāmehi; ye ca kāmapaccayā uppajjanti āsavā vighātapariḷāhā, mutto so tehi, na so taṃ vedanaṃ vediyati. Idamakkhātaṃ kāmānaṃ nissaraṇaṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො බ්‍යාපාදං මනසිකරොතො බ්‍යාපාදෙ චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. අබ්‍යාපාදං ඛො පනස්‌ස මනසිකරොතො අබ්‍යාපාදෙ චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. තස්‌ස තං චිත්‌තං සුගතං සුභාවිතං සුවුට්‌ඨිතං සුවිමුත්‌තං සුවිසංයුත්‌තං බ්‍යාපාදෙන; යෙ ච බ්‍යාපාදපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුත්‌තො සො තෙහි, න සො තං වෙදනං වෙදියති. ඉදමක්‌ඛාතං බ්‍යාපාදස්‌ස නිස්‌සරණං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno byāpādaṃ manasikaroto byāpāde cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Abyāpādaṃ kho panassa manasikaroto abyāpāde cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Tassa taṃ cittaṃ sugataṃ subhāvitaṃ suvuṭṭhitaṃ suvimuttaṃ suvisaṃyuttaṃ byāpādena; ye ca byāpādapaccayā uppajjanti āsavā vighātapariḷāhā, mutto so tehi, na so taṃ vedanaṃ vediyati. Idamakkhātaṃ byāpādassa nissaraṇaṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො විහෙසං මනසිකරොතො විහෙසාය චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. අවිහෙසං ඛො පනස්‌ස මනසිකරොතො අවිහෙසාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. තස්‌ස තං චිත්‌තං සුගතං සුභාවිතං සුවුට්‌ඨිතං සුවිමුත්‌තං සුවිසංයුත්‌තං විහෙසාය; යෙ ච විහෙසාපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුත්‌තො සො තෙහි, න සො තං වෙදනං වෙදියති. ඉදමක්‌ඛාතං විහෙසාය නිස්‌සරණං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno vihesaṃ manasikaroto vihesāya cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Avihesaṃ kho panassa manasikaroto avihesāya cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Tassa taṃ cittaṃ sugataṃ subhāvitaṃ suvuṭṭhitaṃ suvimuttaṃ suvisaṃyuttaṃ vihesāya; ye ca vihesāpaccayā uppajjanti āsavā vighātapariḷāhā, mutto so tehi, na so taṃ vedanaṃ vediyati. Idamakkhātaṃ vihesāya nissaraṇaṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො රූපං මනසිකරොතො රූපෙ චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. අරූපං ඛො පනස්‌ස මනසිකරොතො අරූපෙ චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. තස්‌ස තං චිත්‌තං සුගතං සුභාවිතං සුවුට්‌ඨිතං සුවිමුත්‌තං සුවිසංයුත්‌තං රූපෙහි; යෙ ච රූපපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුත්‌තො සො තෙහි, න සො තං වෙදනං වෙදියති. ඉදමක්‌ඛාතං රූපානං නිස්‌සරණං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno rūpaṃ manasikaroto rūpe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Arūpaṃ kho panassa manasikaroto arūpe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Tassa taṃ cittaṃ sugataṃ subhāvitaṃ suvuṭṭhitaṃ suvimuttaṃ suvisaṃyuttaṃ rūpehi; ye ca rūpapaccayā uppajjanti āsavā vighātapariḷāhā, mutto so tehi, na so taṃ vedanaṃ vediyati. Idamakkhātaṃ rūpānaṃ nissaraṇaṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො සක්‌කායං මනසිකරොතො සක්‌කායෙ චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. සක්‌කායනිරොධං ඛො පනස්‌ස මනසිකරොතො සක්‌කායනිරොධෙ චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. තස්‌ස තං චිත්‌තං සුගතං සුභාවිතං සුවුට්‌ඨිතං සුවිමුත්‌තං සුවිසංයුත්‌තං සක්‌කායෙන; යෙ ච සක්‌කායපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුත්‌තො සො තෙහි, න සො තං වෙදනං වෙදියති. ඉදමක්‌ඛාතං සක්‌කායස්‌ස නිස්‌සරණං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno sakkāyaṃ manasikaroto sakkāye cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati. Sakkāyanirodhaṃ kho panassa manasikaroto sakkāyanirodhe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati. Tassa taṃ cittaṃ sugataṃ subhāvitaṃ suvuṭṭhitaṃ suvimuttaṃ suvisaṃyuttaṃ sakkāyena; ye ca sakkāyapaccayā uppajjanti āsavā vighātapariḷāhā, mutto so tehi, na so taṃ vedanaṃ vediyati. Idamakkhātaṃ sakkāyassa nissaraṇaṃ.
‘‘තස්‌ස කාමනන්‌දීපි නානුසෙති, බ්‍යාපාදනන්‌දීපි නානුසෙති, විහෙසානන්‌දීපි නානුසෙති , රූපනන්‌දීපි නානුසෙති, සක්‌කායනන්‌දීපි නානුසෙති (සො) 9 කාමනන්‌දියාපි අනනුසයා, බ්‍යාපාදනන්‌දියාපි අනනුසයා, විහෙසානන්‌දියාපි අනනුසයා, රූපනන්‌දියාපි අනනුසයා, සක්‌කායනන්‌දියාපි අනනුසයා. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු නිරනුසයො, අච්‌ඡෙච්‌ඡි 10 තණ්‌හං, විවත්‌තයි 11 සංයොජනං, සම්‌මා මානාභිසමයා අන්‌තමකාසි දුක්‌ඛස්‌ස. ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච නිස්‌සාරණීයා ධාතුයො’’ති. දසමං.
‘‘Tassa kāmanandīpi nānuseti, byāpādanandīpi nānuseti, vihesānandīpi nānuseti , rūpanandīpi nānuseti, sakkāyanandīpi nānuseti (so) 12 kāmanandiyāpi ananusayā, byāpādanandiyāpi ananusayā, vihesānandiyāpi ananusayā, rūpanandiyāpi ananusayā, sakkāyanandiyāpi ananusayā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu niranusayo, acchecchi 13 taṇhaṃ, vivattayi 14 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassa. Imā kho, bhikkhave, pañca nissāraṇīyā dhātuyo’’ti. Dasamaṃ.
බ්‍රාහ්‌මණවග්‌ගො පඤ්‌චමො.
Brāhmaṇavaggo pañcamo.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
සොණො දොණො සඞ්‌ගාරවො, කාරණපාලී ච පිඞ්‌ගියානී;
Soṇo doṇo saṅgāravo, kāraṇapālī ca piṅgiyānī;
සුපිනා ච වස්‌සා වාචා, කුලං නිස්‌සාරණීයෙන චාති.
Supinā ca vassā vācā, kulaṃ nissāraṇīyena cāti.
චතුත්‌ථංපණ්‌ණාසකං සමත්‌තො.
Catutthaṃpaṇṇāsakaṃ samatto.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. නිස්‌සාරණීයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
