| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
១០. និស្សារណីយសុត្តវណ្ណនា
10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
២០០. ទសមេ និស្សរន្តីតិ និស្សរណីយាតិ វត្តព្ពេ ទីឃំ កត្វា និទ្ទេសោ។ កត្តរិ ហេស អនីយ-សទ្ទោ យថា ‘‘និយ្យានិយា’’តិ។ តេនាហ ‘‘និស្សដា’’តិ។ កុតោ បន និស្សដា? យថាសកំ បដិបក្ខតោ។ និជ្ជីវដ្ឋេន ធាតុយោតិ អាហ ‘‘អត្តសុញ្ញសភាវា’’តិ។ អត្ថតោ បន ធម្មធាតុមនោវិញ្ញាណធាតុវិសេសោ ។ តាទិសស្ស ភិក្ខុនោ កិលេសវសេន កាមេសុ មនសិការោ នត្ថីតិ អាហ ‘‘វីមំសនត្ថ’’ន្តិ, ‘‘នេក្ខម្មនិយតំ ឥទានិ មេ ចិត្តំ, កិំ នុ ខោ កាមវិតក្កោបិ ឧប្បជ្ជិស្សតី’’តិ វីមំសន្តស្សាតិ អត្ថោ។ បក្ខន្ទនំ នាម អនុប្បវេសោ។ សោ បន តត្ថ នត្ថីតិ អាហ ‘‘នប្បវិសតី’’តិ។ បសីទនំ នាម អភិរុចិ។ សន្តិដ្ឋនំ បតិដ្ឋានំ។ វិមុច្ចនំ អធិមុច្ចនន្តិ។ តំ សព្ពំ បដិក្ខិបន្តោ វទតិ ‘‘បសាទំ នាបជ្ជតី’’តិអាទិ។ ឯវំភូតំ បនស្ស ចិត្តំ តស្ស កថំ តិដ្ឋតីតិ អាហ ‘‘យថា’’តិអាទិ។
200. Dasame nissarantīti nissaraṇīyāti vattabbe dīghaṃ katvā niddeso. Kattari hesa anīya-saddo yathā ‘‘niyyāniyā’’ti. Tenāha ‘‘nissaṭā’’ti. Kuto pana nissaṭā? Yathāsakaṃ paṭipakkhato. Nijjīvaṭṭhena dhātuyoti āha ‘‘attasuññasabhāvā’’ti. Atthato pana dhammadhātumanoviññāṇadhātuviseso . Tādisassa bhikkhuno kilesavasena kāmesu manasikāro natthīti āha ‘‘vīmaṃsanattha’’nti, ‘‘nekkhammaniyataṃ idāni me cittaṃ, kiṃ nu kho kāmavitakkopi uppajjissatī’’ti vīmaṃsantassāti attho. Pakkhandanaṃ nāma anuppaveso. So pana tattha natthīti āha ‘‘nappavisatī’’ti. Pasīdanaṃ nāma abhiruci. Santiṭṭhanaṃ patiṭṭhānaṃ. Vimuccanaṃ adhimuccananti. Taṃ sabbaṃ paṭikkhipanto vadati ‘‘pasādaṃ nāpajjatī’’tiādi. Evaṃbhūtaṃ panassa cittaṃ tassa kathaṃ tiṭṭhatīti āha ‘‘yathā’’tiādi.
តន្តិ បឋមជ្ឈានំ។ អស្សាតិ ភិក្ខុនោ។ ចិត្តំ បក្ខន្ទតីតិ បរិកម្មចិត្តេន សទ្ធិំ ឈានចិត្តំ ឯកត្តវសេន ឯកជ្ឈំ កត្វា វទតិ។ គោចរេ គតត្តាតិ អត្តនោ អារម្មណេ ឯវ បវត្តត្តា។ អហានភាគិយត្តាតិ ឋិតិភាគិយត្តា។ សុដ្ឋុ វិមុត្តន្តិ វិក្ខម្ភនវិមុត្តិយា សម្មទេវ វិមុត្តំ។ ចិត្តស្ស ច កាយស្ស ច វិហននតោ វិឃាតោ។ ទុក្ខំ បរិទហនតោ បរិឡាហោ។ កាមវេទនំ ន វេទិយតិ អនុប្បជ្ជនតោ។ និស្សរន្តិ តតោតិ និស្សរណំ។ កេ និស្សរន្តិ? កាមា។ ឯវញ្ច កាមានន្តិ កត្តុសាមិវចនំ សុដ្ឋុ យុជ្ជតិ។ យទគ្គេន កាមា តតោ និស្សដាតិ វុច្ចន្តិ, តទគ្គេន ឈានម្បិ កាមតោ និស្សដន្តិ វត្តព្ពតំ លភតីតិ វុត្តំ ‘‘កាមេហិ និស្សដត្តា’’តិ។ ឯវំ វិក្ខម្ភនវសេន កាមនិស្សរណំ វត្វា ឥទានិ សមុច្ឆេទវសេន អច្ចន្តតោ និស្សរណំ ទស្សេតុំ ‘‘យោ បនា’’តិអាទិ វុត្តំ។ សេសបទេសូតិ សេសកោដ្ឋាសេសុ។
Tanti paṭhamajjhānaṃ. Assāti bhikkhuno. Cittaṃ pakkhandatīti parikammacittena saddhiṃ jhānacittaṃ ekattavasena ekajjhaṃ katvā vadati. Gocare gatattāti attano ārammaṇe eva pavattattā. Ahānabhāgiyattāti ṭhitibhāgiyattā. Suṭṭhu vimuttanti vikkhambhanavimuttiyā sammadeva vimuttaṃ. Cittassa ca kāyassa ca vihananato vighāto. Dukkhaṃ paridahanato pariḷāho. Kāmavedanaṃ na vediyati anuppajjanato. Nissaranti tatoti nissaraṇaṃ. Ke nissaranti? Kāmā. Evañca kāmānanti kattusāmivacanaṃ suṭṭhu yujjati. Yadaggena kāmā tato nissaṭāti vuccanti, tadaggena jhānampi kāmato nissaṭanti vattabbataṃ labhatīti vuttaṃ ‘‘kāmehi nissaṭattā’’ti. Evaṃ vikkhambhanavasena kāmanissaraṇaṃ vatvā idāni samucchedavasena accantato nissaraṇaṃ dassetuṃ ‘‘yo panā’’tiādi vuttaṃ. Sesapadesūti sesakoṭṭhāsesu.
អយំ បន វិសេសោតិ វិសេសំ វទន្តេន តំ ឈានំ បាទកំ កត្វាតិអាទិកោ អវិសេសោតិ កត្វា ទុតិយតតិយវារេសុ សព្ពសោ អនាមដ្ឋោ, ចតុត្ថវារេ បន អយម្បិ វិសេសោតិ ទស្សេតុំ ‘‘អច្ចន្តនិស្សរណញ្ចេត្ថ អរហត្តផលំ យោជេតព្ព’’ន្តិ វុត្តំ។ យស្មា អរូបជ្ឈានំ បាទកំ កត្វា អគ្គមគ្គំ អធិគន្ត្វា អរហត្តេ ឋិតស្ស ចិត្តំ សព្ពសោ រូបេហិ និស្សដំ នាម ហោតិ។ តស្ស ហិ ផលសមាបត្តិតោ វុដ្ឋាយ វីមំសនត្ថំ រូបាភិមុខំ ចិត្តំ បេសេន្តស្ស។ ឥទមក្ខាតន្តិ សមថយានិកានំ វសេន ហេដ្ឋា ចត្តារោ វារា គហិតា។ ឥទំ បន សុក្ខវិបស្សកស្ស វសេនាតិ អាហ ‘‘សុទ្ធសង្ខារេ’’តិអាទិ។ ‘‘បុន សក្កាយោ នត្ថី’’តិ ឧប្បន្នន្តិ ‘‘ឥទានិ មេ សក្កាយប្បពន្ធោ នត្ថី’’តិ វីមំសន្តស្ស ឧប្បន្នំ។
Ayaṃ pana visesoti visesaṃ vadantena taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvātiādiko avisesoti katvā dutiyatatiyavāresu sabbaso anāmaṭṭho, catutthavāre pana ayampi visesoti dassetuṃ ‘‘accantanissaraṇañcettha arahattaphalaṃ yojetabba’’nti vuttaṃ. Yasmā arūpajjhānaṃ pādakaṃ katvā aggamaggaṃ adhigantvā arahatte ṭhitassa cittaṃ sabbaso rūpehi nissaṭaṃ nāma hoti. Tassa hi phalasamāpattito vuṭṭhāya vīmaṃsanatthaṃ rūpābhimukhaṃ cittaṃ pesentassa. Idamakkhātanti samathayānikānaṃ vasena heṭṭhā cattāro vārā gahitā. Idaṃ pana sukkhavipassakassa vasenāti āha ‘‘suddhasaṅkhāre’’tiādi. ‘‘Puna sakkāyo natthī’’ti uppannanti ‘‘idāni me sakkāyappabandho natthī’’ti vīmaṃsantassa uppannaṃ.
និស្សារណីយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ព្រាហ្មណវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Brāhmaṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
ចតុត្ថបណ្ណាសកំ និដ្ឋិតំ។
Catutthapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១០. និស្សារណីយសុត្តំ • 10. Nissāraṇīyasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១០. និស្សារណីយសុត្តវណ្ណនា • 10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
