| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೧೦. ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
೨೦೦. ದಸಮೇ ನಿಸ್ಸರನ್ತೀತಿ ನಿಸ್ಸರಣೀಯಾತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ದೀಘಂ ಕತ್ವಾ ನಿದ್ದೇಸೋ। ಕತ್ತರಿ ಹೇಸ ಅನೀಯ-ಸದ್ದೋ ಯಥಾ ‘‘ನಿಯ್ಯಾನಿಯಾ’’ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿಸ್ಸಟಾ’’ತಿ। ಕುತೋ ಪನ ನಿಸ್ಸಟಾ? ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಪಕ್ಖತೋ। ನಿಜ್ಜೀವಟ್ಠೇನ ಧಾತುಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅತ್ತಸುಞ್ಞಸಭಾವಾ’’ತಿ। ಅತ್ಥತೋ ಪನ ಧಮ್ಮಧಾತುಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುವಿಸೇಸೋ । ತಾದಿಸಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ಕಾಮೇಸು ಮನಸಿಕಾರೋ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ವೀಮಂಸನತ್ಥ’’ನ್ತಿ, ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮನಿಯತಂ ಇದಾನಿ ಮೇ ಚಿತ್ತಂ, ಕಿಂ ನು ಖೋ ಕಾಮವಿತಕ್ಕೋಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವೀಮಂಸನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಕ್ಖನ್ದನಂ ನಾಮ ಅನುಪ್ಪವೇಸೋ। ಸೋ ಪನ ತತ್ಥ ನತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ನಪ್ಪವಿಸತೀ’’ತಿ। ಪಸೀದನಂ ನಾಮ ಅಭಿರುಚಿ। ಸನ್ತಿಟ್ಠನಂ ಪತಿಟ್ಠಾನಂ। ವಿಮುಚ್ಚನಂ ಅಧಿಮುಚ್ಚನನ್ತಿ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ವದತಿ ‘‘ಪಸಾದಂ ನಾಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿ। ಏವಂಭೂತಂ ಪನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ತಸ್ಸ ಕಥಂ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಯಥಾ’’ತಿಆದಿ।
200. Dasame nissarantīti nissaraṇīyāti vattabbe dīghaṃ katvā niddeso. Kattari hesa anīya-saddo yathā ‘‘niyyāniyā’’ti. Tenāha ‘‘nissaṭā’’ti. Kuto pana nissaṭā? Yathāsakaṃ paṭipakkhato. Nijjīvaṭṭhena dhātuyoti āha ‘‘attasuññasabhāvā’’ti. Atthato pana dhammadhātumanoviññāṇadhātuviseso . Tādisassa bhikkhuno kilesavasena kāmesu manasikāro natthīti āha ‘‘vīmaṃsanattha’’nti, ‘‘nekkhammaniyataṃ idāni me cittaṃ, kiṃ nu kho kāmavitakkopi uppajjissatī’’ti vīmaṃsantassāti attho. Pakkhandanaṃ nāma anuppaveso. So pana tattha natthīti āha ‘‘nappavisatī’’ti. Pasīdanaṃ nāma abhiruci. Santiṭṭhanaṃ patiṭṭhānaṃ. Vimuccanaṃ adhimuccananti. Taṃ sabbaṃ paṭikkhipanto vadati ‘‘pasādaṃ nāpajjatī’’tiādi. Evaṃbhūtaṃ panassa cittaṃ tassa kathaṃ tiṭṭhatīti āha ‘‘yathā’’tiādi.
ತನ್ತಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ। ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ಚಿತ್ತಂ ಪಕ್ಖನ್ದತೀತಿ ಪರಿಕಮ್ಮಚಿತ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಝಾನಚಿತ್ತಂ ಏಕತ್ತವಸೇನ ಏಕಜ್ಝಂ ಕತ್ವಾ ವದತಿ। ಗೋಚರೇ ಗತತ್ತಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಆರಮ್ಮಣೇ ಏವ ಪವತ್ತತ್ತಾ। ಅಹಾನಭಾಗಿಯತ್ತಾತಿ ಠಿತಿಭಾಗಿಯತ್ತಾ। ಸುಟ್ಠು ವಿಮುತ್ತನ್ತಿ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಸಮ್ಮದೇವ ವಿಮುತ್ತಂ। ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಚ ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ವಿಹನನತೋ ವಿಘಾತೋ। ದುಕ್ಖಂ ಪರಿದಹನತೋ ಪರಿಳಾಹೋ। ಕಾಮವೇದನಂ ನ ವೇದಿಯತಿ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜನತೋ। ನಿಸ್ಸರನ್ತಿ ತತೋತಿ ನಿಸ್ಸರಣಂ। ಕೇ ನಿಸ್ಸರನ್ತಿ? ಕಾಮಾ। ಏವಞ್ಚ ಕಾಮಾನನ್ತಿ ಕತ್ತುಸಾಮಿವಚನಂ ಸುಟ್ಠು ಯುಜ್ಜತಿ। ಯದಗ್ಗೇನ ಕಾಮಾ ತತೋ ನಿಸ್ಸಟಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತದಗ್ಗೇನ ಝಾನಮ್ಪಿ ಕಾಮತೋ ನಿಸ್ಸಟನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬತಂ ಲಭತೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಾಮೇಹಿ ನಿಸ್ಸಟತ್ತಾ’’ತಿ। ಏವಂ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನವಸೇನ ಕಾಮನಿಸ್ಸರಣಂ ವತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಸಮುಚ್ಛೇದವಸೇನ ಅಚ್ಚನ್ತತೋ ನಿಸ್ಸರಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯೋ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸೇಸಪದೇಸೂತಿ ಸೇಸಕೋಟ್ಠಾಸೇಸು।
Tanti paṭhamajjhānaṃ. Assāti bhikkhuno. Cittaṃ pakkhandatīti parikammacittena saddhiṃ jhānacittaṃ ekattavasena ekajjhaṃ katvā vadati. Gocare gatattāti attano ārammaṇe eva pavattattā. Ahānabhāgiyattāti ṭhitibhāgiyattā. Suṭṭhu vimuttanti vikkhambhanavimuttiyā sammadeva vimuttaṃ. Cittassa ca kāyassa ca vihananato vighāto. Dukkhaṃ paridahanato pariḷāho. Kāmavedanaṃ na vediyati anuppajjanato. Nissaranti tatoti nissaraṇaṃ. Ke nissaranti? Kāmā. Evañca kāmānanti kattusāmivacanaṃ suṭṭhu yujjati. Yadaggena kāmā tato nissaṭāti vuccanti, tadaggena jhānampi kāmato nissaṭanti vattabbataṃ labhatīti vuttaṃ ‘‘kāmehi nissaṭattā’’ti. Evaṃ vikkhambhanavasena kāmanissaraṇaṃ vatvā idāni samucchedavasena accantato nissaraṇaṃ dassetuṃ ‘‘yo panā’’tiādi vuttaṃ. Sesapadesūti sesakoṭṭhāsesu.
ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋತಿ ವಿಸೇಸಂ ವದನ್ತೇನ ತಂ ಝಾನಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾತಿಆದಿಕೋ ಅವಿಸೇಸೋತಿ ಕತ್ವಾ ದುತಿಯತತಿಯವಾರೇಸು ಸಬ್ಬಸೋ ಅನಾಮಟ್ಠೋ, ಚತುತ್ಥವಾರೇ ಪನ ಅಯಮ್ಪಿ ವಿಸೇಸೋತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಚ್ಚನ್ತನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚೇತ್ಥ ಅರಹತ್ತಫಲಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯಸ್ಮಾ ಅರೂಪಜ್ಝಾನಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ಅರಹತ್ತೇ ಠಿತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಸಬ್ಬಸೋ ರೂಪೇಹಿ ನಿಸ್ಸಟಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ವೀಮಂಸನತ್ಥಂ ರೂಪಾಭಿಮುಖಂ ಚಿತ್ತಂ ಪೇಸೇನ್ತಸ್ಸ। ಇದಮಕ್ಖಾತನ್ತಿ ಸಮಥಯಾನಿಕಾನಂ ವಸೇನ ಹೇಟ್ಠಾ ಚತ್ತಾರೋ ವಾರಾ ಗಹಿತಾ। ಇದಂ ಪನ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ ವಸೇನಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸುದ್ಧಸಙ್ಖಾರೇ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಪುನ ಸಕ್ಕಾಯೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನನ್ತಿ ‘‘ಇದಾನಿ ಮೇ ಸಕ್ಕಾಯಪ್ಪಬನ್ಧೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವೀಮಂಸನ್ತಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಂ।
Ayaṃ pana visesoti visesaṃ vadantena taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvātiādiko avisesoti katvā dutiyatatiyavāresu sabbaso anāmaṭṭho, catutthavāre pana ayampi visesoti dassetuṃ ‘‘accantanissaraṇañcettha arahattaphalaṃ yojetabba’’nti vuttaṃ. Yasmā arūpajjhānaṃ pādakaṃ katvā aggamaggaṃ adhigantvā arahatte ṭhitassa cittaṃ sabbaso rūpehi nissaṭaṃ nāma hoti. Tassa hi phalasamāpattito vuṭṭhāya vīmaṃsanatthaṃ rūpābhimukhaṃ cittaṃ pesentassa. Idamakkhātanti samathayānikānaṃ vasena heṭṭhā cattāro vārā gahitā. Idaṃ pana sukkhavipassakassa vasenāti āha ‘‘suddhasaṅkhāre’’tiādi. ‘‘Puna sakkāyo natthī’’ti uppannanti ‘‘idāni me sakkāyappabandho natthī’’ti vīmaṃsantassa uppannaṃ.
ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಬ್ರಾಹ್ಮಣವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Brāhmaṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಚತುತ್ಥಪಣ್ಣಾಸಕಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ।
Catutthapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಸುತ್ತಂ • 10. Nissāraṇīyasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ನಿಸ್ಸಾರಣೀಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
