Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්‌තක-අට්‌ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    3. නිස්‌සරණියසුත්‌තවණ්‌ණනා

    3. Nissaraṇiyasuttavaṇṇanā

    72. තතියෙ නිස්‌සරණියාති නිස්‌සරණපටිසංයුත්‌තා. ධාතුයොති සත්‌තසුඤ්‌ඤසභාවා. කාමානන්‌ති කිලෙසකාමානඤ්‌චෙව වත්‌ථුකාමානඤ්‌ච. අථ වා කාමානන්‌ති කිලෙසකාමානං. කිලෙසකාමතො හි නිස්‌සරණා වත්‌ථුකාමෙහිපි නිස්‌සරණංයෙව හොති, න අඤ්‌ඤථා. වුත්‌තඤ්‌හෙතං –

    72. Tatiye nissaraṇiyāti nissaraṇapaṭisaṃyuttā. Dhātuyoti sattasuññasabhāvā. Kāmānanti kilesakāmānañceva vatthukāmānañca. Atha vā kāmānanti kilesakāmānaṃ. Kilesakāmato hi nissaraṇā vatthukāmehipi nissaraṇaṃyeva hoti, na aññathā. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘න තෙ කාමා යානි චිත්‍රානි ලොකෙ,

    ‘‘Na te kāmā yāni citrāni loke,

    සඞ්‌කප්‌පරාගො පුරිසස්‌ස කාමො;

    Saṅkapparāgo purisassa kāmo;

    තිට්‌ඨන්‌ති චිත්‍රානි තථෙව ලොකෙ,

    Tiṭṭhanti citrāni tatheva loke,

    අථෙත්‌ථ ධීරා විනයන්‌ති ඡන්‌ද’’න්‌ති. (අ. නි. 6.63);

    Athettha dhīrā vinayanti chanda’’nti. (a. ni. 6.63);

    නිස්‌සරණන්‌ති අපගමො. නෙක්‌ඛම්‌මන්‌ති පඨමජ්‌ඣානං, විසෙසතො තං අසුභාරම්‌මණං දට්‌ඨබ්‌බං. යො පන තං ඣානං පාදකං කත්‌වා සඞ්‌ඛාරෙ සම්‌මසිත්‌වා තතියමග්‌ගං පත්‌වා අනාගාමිමග්‌ගෙන නිබ්‌බානං සච්‌ඡිකරොති, තස්‌ස චිත්‌තං අච්‌චන්‌තමෙව කාමෙහි නිස්‌සටන්‌ති ඉදං උක්‌කට්‌ඨතො කාමානං නිස්‌සරණං වෙදිතබ්‌බං. රූපානන්‌ති රූපධම්‌මානං, විසෙසෙන සද්‌ධිං ආරම්‌මණෙහි කුසලවිපාකකිරියාභෙදතො සබ්‌බෙසං රූපාවචරධම්‌මානං. ආරුප්‌පන්‌ති අරූපාවචරජ්‌ඣානං. කෙචි පන ‘‘කාමාන’’න්‌ති පදස්‌ස ‘‘සබ්‌බෙසං කාමාවචරධම්‌මාන’’න්‌ති අත්‌ථං වදන්‌ති. ‘‘නෙක්‌ඛම්‌ම’’න්‌ති ච ‘‘පඤ්‌ච රූපාවචරජ්‌ඣානානී’’ති. තං අට්‌ඨකථාසු නත්‌ථි, න යුජ්‌ජති ච. භූතන්‌ති ජාතං. සඞ්‌ඛතන්‌ති සමෙච්‌ච සම්‌භුය්‍ය පච්‌චයෙහි කතං. පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නන්‌ති කාරණතො නිබ්‌බත්‌තං. තීහිපි පදෙහි තෙභූමකෙ ධම්‌මෙ අනවසෙසතො පරියාදියති. නිරොධොති නිබ්‌බානං. එත්‌ථ ච පඨමාය ධාතුයා කාමපරිඤ්‌ඤා වුත්‌තා, දුතියාය රූපපරිඤ්‌ඤා, තතියාය සබ්‌බසඞ්‌ඛතපරිඤ්‌ඤා සබ්‌බභවසමතික්‌කමො වුත්‌තො.

    Nissaraṇanti apagamo. Nekkhammanti paṭhamajjhānaṃ, visesato taṃ asubhārammaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo pana taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā saṅkhāre sammasitvā tatiyamaggaṃ patvā anāgāmimaggena nibbānaṃ sacchikaroti, tassa cittaṃ accantameva kāmehi nissaṭanti idaṃ ukkaṭṭhato kāmānaṃ nissaraṇaṃ veditabbaṃ. Rūpānanti rūpadhammānaṃ, visesena saddhiṃ ārammaṇehi kusalavipākakiriyābhedato sabbesaṃ rūpāvacaradhammānaṃ. Āruppanti arūpāvacarajjhānaṃ. Keci pana ‘‘kāmāna’’nti padassa ‘‘sabbesaṃ kāmāvacaradhammāna’’nti atthaṃ vadanti. ‘‘Nekkhamma’’nti ca ‘‘pañca rūpāvacarajjhānānī’’ti. Taṃ aṭṭhakathāsu natthi, na yujjati ca. Bhūtanti jātaṃ. Saṅkhatanti samecca sambhuyya paccayehi kataṃ. Paṭiccasamuppannanti kāraṇato nibbattaṃ. Tīhipi padehi tebhūmake dhamme anavasesato pariyādiyati. Nirodhoti nibbānaṃ. Ettha ca paṭhamāya dhātuyā kāmapariññā vuttā, dutiyāya rūpapariññā, tatiyāya sabbasaṅkhatapariññā sabbabhavasamatikkamo vutto.

    ගාථාසු කාමනිස්‌සරණං ඤත්‌වාති ‘‘ඉදං කාමනිස්‌සරණං – එවඤ්‌ච කාමතො නිස්‌සරණ’’න්‌ති ජානිත්‌වා. අතික්‌කමති එතෙනාති අතික්‌කමො, අතික්‌කමනූපායො, තං අතික්‌කමං ආරුප්‌පං ඤත්‌වා. සබ්‌බෙ සඞ්‌ඛාරා සමන්‌ති වූපසමන්‌ති එත්‌ථාති සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො, නිබ්‌බානං, තං ඵුසං ඵුසන්‌තො. සෙසං හෙට්‌ඨා වුත්‌තනයමෙව.

    Gāthāsu kāmanissaraṇaṃ ñatvāti ‘‘idaṃ kāmanissaraṇaṃ – evañca kāmato nissaraṇa’’nti jānitvā. Atikkamati etenāti atikkamo, atikkamanūpāyo, taṃ atikkamaṃ āruppaṃ ñatvā. Sabbe saṅkhārā samanti vūpasamanti etthāti sabbasaṅkhārasamatho, nibbānaṃ, taṃ phusaṃ phusanto. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.

    තතියසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ඉතිවුත්‌තකපාළි • Itivuttakapāḷi / 3. නිස්‌සරණියසුත්‌තං • 3. Nissaraṇiyasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact