| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
༣. ནིསྶཱརཎཱིཡསུཏྟཝཎྞནཱ
3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
༡༣. ཏཏིཡེ ཝཌྜྷིཏཱཏི བྷཱཝནཱཔཱརིཔཱུརིཝསེན པརིབྲཱུཧིཏཱ། པུནཔྤུནཾ ཀཏཱཏི བྷཱཝནཱཡ བཧུལཱིཀརཎེན ཨཔརཱཔརཾ པཝཏྟིཏཱ། ཡུཏྟཡཱནསདིསཱ ཀཏཱཏི ཡཐཱ ཡུཏྟམཱཛཉྙཡཱནཾ ཚེཀེན སཱརཐིནཱ ཨདྷིཊྛིཏཾ ཡཐཱརུཙི པཝཏྟཏི, ཨེཝཾ ཡཐཱརུཙི པཝཏྟིརཧཾ གཧིཏཱ། ཝཏྠུཀཏཱཏི ཝཱ ཨདྷིཊྛཱནཊྛེན ཝཏྠུ ཝིཡ ཀཏཱ, སབྦསོ ཨུཔཀྐིལེསཝིསོདྷནེན ཨིདྡྷིཝིསེསཏཱཡ པཝཏྟིཊྛཱནབྷཱཝཏོ སུཝིསོདྷིཏཔརིསྶཡཝཏྠུ ཝིཡ ཀཏཱཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི། ཨདྷིཊྛིཏཱཏི པཊིཔཀྑདཱུརཱིབྷཱཝཏོ སུབྷཱཝིཏབྷཱཝེན ཏཾཏཾཨདྷིཊྛཱནཡོགྱཏཱཡ ཋཔིཏཱ། སམནྟཏོ ཙིཏཱཏི སབྦབྷཱགེན བྷཱཝནཱུཔཙཡཾ གམིཏཱ། ཏེནཱཧ ‘‘ཨུཔཙིཏཱ’ཏི། སུཊྛུ སམཱརདྡྷཱཏི ཨིདྡྷིབྷཱཝནཱསིཁཱཔྤཏྟིཡཱ སམྨདེཝ སམྦྷཱཝིཏཱ། ཨབྷཱུཏབྱཱཀརཎཾ བྱཱཀརོཏཱིཏི ‘‘མེཏྟཱ ཧི ཁོ མེ ཙེཏོཝིམུཏྟི བྷཱཝིཏཱ’’ཏིཨཱདིནཱ ཨཏྟནི ཨཝིཛྫམཱནགུཎཱབྷིབྱཱཧཱརཾ བྱཱཧརཏི། ཙེཏོཝིམུཏྟིསདྡཾ ཨཔེཀྑིཏྭཱ ‘‘ནིསྶཊཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། པུན བྱཱཔཱདོ ནཏྠཱིཏི ཨིདཱནི མམ བྱཱཔཱདོ ནཱམ སབྦསོ ནཏྠཱིཏི ཉཏྭཱ།
13. Tatiye vaḍḍhitāti bhāvanāpāripūrivasena paribrūhitā. Punappunaṃ katāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitā. Yuttayānasadisā katāti yathā yuttamājaññayānaṃ chekena sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathāruci pavattirahaṃ gahitā. Vatthukatāti vā adhiṭṭhānaṭṭhena vatthu viya katā, sabbaso upakkilesavisodhanena iddhivisesatāya pavattiṭṭhānabhāvato suvisodhitaparissayavatthu viya katāti vuttaṃ hoti. Adhiṭṭhitāti paṭipakkhadūrībhāvato subhāvitabhāvena taṃtaṃadhiṭṭhānayogyatāya ṭhapitā. Samantato citāti sabbabhāgena bhāvanūpacayaṃ gamitā. Tenāha ‘‘upacitā’ti. Suṭṭhu samāraddhāti iddhibhāvanāsikhāppattiyā sammadeva sambhāvitā. Abhūtabyākaraṇaṃ byākarotīti ‘‘mettā hi kho me cetovimutti bhāvitā’’tiādinā attani avijjamānaguṇābhibyāhāraṃ byāharati. Cetovimuttisaddaṃ apekkhitvā ‘‘nissaṭā’’ti vuttaṃ. Puna byāpādo natthīti idāni mama byāpādo nāma sabbaso natthīti ñatvā.
བལཝཝིཔསྶནཱཏི བྷཡཏུཔཊྛཱནེ ཉཱཎཾ, ཨཱདཱིནཝཱནུཔསྶནེ ཉཱཎཾ མུཙྩིཏུཀམྱཏཱཉཱཎཾ, བྷངྒཉཱཎནྟི ཙཏུནྣཾ ཉཱཎཱནཾ ཨདྷིཝཙནཾ། ཡེསཾ ནིམིཏྟཱནཾ ཨབྷཱཝེན ཨརཧཏྟཕལསམཱཔཏྟིཡཱ ཨནིམིཏྟཏཱ, ཏཾ དསྶེཏུཾ ‘‘སཱ ཧཱི’’ཏིཨཱདི ཝུཏྟཾ། ཏཏྠ རཱགསྶ ནིམིཏྟཾ, རཱགོ ཨེཝ ཝཱ ནིམིཏྟཾ རཱགནིམིཏྟཾ། ཨཱདི-སདྡེན དོསནིམིཏྟཱདཱིནཾ སངྒཧོ དཊྛབྦོ། རཱུཔཝེདནཱདིསངྑཱརནིམིཏྟཾ རཱུཔནིམིཏྟཱདི། ཏེསཾཡེཝ ནིཙྩཱདིཝསེན ཨུཔཊྛཱནཾ ནིཙྩནིམིཏྟཱདི། ཏཡིདཾ ནིམིཏྟཾ ཡསྨཱ སབྦེན སབྦཾ ཨརཧཏྟཕལེ ནཏྠི, ཏསྨཱ ཝུཏྟཾ ‘‘སཱ ཧི…པེ॰… ཨནིམིཏྟཱ’’ཏི། ནིམིཏྟཾ ཨནུསྶརཏི ཨནུགཙྪཏི ཨཱརབྦྷ པཝཏྟཏི སཱིལེནཱཏི ནིམིཏྟཱནུསཱརཱི། ཏེནཱཧ ‘‘ཝུཏྟཔྤབྷེདཾ ནིམིཏྟཾ ཨནུསརཎསབྷཱཝ’’ནྟི།
Balavavipassanāti bhayatupaṭṭhāne ñāṇaṃ, ādīnavānupassane ñāṇaṃ muccitukamyatāñāṇaṃ, bhaṅgañāṇanti catunnaṃ ñāṇānaṃ adhivacanaṃ. Yesaṃ nimittānaṃ abhāvena arahattaphalasamāpattiyā animittatā, taṃ dassetuṃ ‘‘sā hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha rāgassa nimittaṃ, rāgo eva vā nimittaṃ rāganimittaṃ. Ādi-saddena dosanimittādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Rūpavedanādisaṅkhāranimittaṃ rūpanimittādi. Tesaṃyeva niccādivasena upaṭṭhānaṃ niccanimittādi. Tayidaṃ nimittaṃ yasmā sabbena sabbaṃ arahattaphale natthi, tasmā vuttaṃ ‘‘sā hi…pe… animittā’’ti. Nimittaṃ anussarati anugacchati ārabbha pavattati sīlenāti nimittānusārī. Tenāha ‘‘vuttappabhedaṃ nimittaṃ anusaraṇasabhāva’’nti.
ཨསྨིམཱནོཏི ‘‘ཨསྨཱི’’ཏི པཝཏྟོ ཨཏྟཝིསཡོ མཱནོ། ཨཡཾ ནཱམ ཨཧམསྨཱིཏི རཱུཔལཀྑཎོ ཝེདནཱདཱིསུ ཝཱ ཨཉྙཏརལཀྑཎོ ཨཡཾ ནཱམ ཨཏྟཱ ཨཧཾ ཨསྨཱིཏི། ཨསྨིམཱནོ སམུགྒྷཱཏཱིཡཏི ཨེཏེནཱཏི ཨསྨིམཱནསམུགྒྷཱཏོ, ཨརཧཏྟམགྒོ། པུན ཨསྨིམཱནོ ནཏྠཱིཏི ཏསྶ ཨནུཔྤཏྟིདྷམྨཏཱཔཱདནཾ ཀིཏྟེནྟོ སམུགྒྷཱཏཏྟམེཝ ཝིབྷཱཝེཏི།
Asmimānoti ‘‘asmī’’ti pavatto attavisayo māno. Ayaṃ nāma ahamasmīti rūpalakkhaṇo vedanādīsu vā aññataralakkhaṇo ayaṃ nāma attā ahaṃ asmīti. Asmimāno samugghātīyati etenāti asmimānasamugghāto, arahattamaggo. Puna asmimāno natthīti tassa anuppattidhammatāpādanaṃ kittento samugghātattameva vibhāveti.
ནིསྶཱརཎཱིཡསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya / ༣. ནིསྶཱརཎཱིཡསུཏྟཾ • 3. Nissāraṇīyasuttaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ༣. ནིསྶཱརཎཱིཡསུཏྟཝཎྞནཱ • 3. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
