| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
੨੦੦. ਦਸਮੇ ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਟਾ વਿਸਞ੍ਞੁਤ੍ਤਾ। ਧਾਤੁਯੋਤਿ ਅਤ੍ਤਸੁਞ੍ਞਸਭਾવਾ। ਕਾਮਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ ਕਾਮਂ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨਤੋ વੁਟ੍ਠਾਯ ਅਗਦਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વਿਸਂ વੀਮਂਸਨ੍ਤੋ વਿਯ વੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ ਕਾਮਾਭਿਮੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਨਪ੍ਪવਿਸਤਿ। ਨਪ੍ਪਸੀਦਤੀਤਿ ਪਸਾਦਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਨ ਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਨਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਹਤਿ। ਨ વਿਮੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਨ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਥਾ ਪਨ ਕੁਕ੍ਕੁਟਪਤ੍ਤਂ વਾ ਨ੍ਹਾਰੁਦਦ੍ਦੁਲਂ વਾ ਅਗ੍ਗਿਮ੍ਹਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਟਿਲੀਯਤਿ ਪਤਿਕੁਟਤਿ ਪਤਿવਟ੍ਟਤਿ ਨ ਸਂਪਸਾਰੀਯਤਿ, ਏવਂ ਪਟਿਲੀਯਤਿ ਨ ਸਂਪਸਾਰੀਯਤਿ। ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਧ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਅਸੁਭੇਸੁ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ, ਤਦਸ੍ਸ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨਚਿਤ੍ਤਂ। ਸੁਗਤਨ੍ਤਿ ਗੋਚਰੇ ਗਤਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤਂ। ਸੁਭਾવਿਤਨ੍ਤਿ ਅਹਾਨਭਾਗਿਯਤ੍ਤਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਭਾવਿਤਂ। ਸੁવੁਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮਤੋ વੁਟ੍ਠਿਤਂ। ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾਮੇਹਿ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਮੁਤ੍ਤਂ। ਕਾਮਪਚ੍ਚਯਾ ਆਸવਾ ਨਾਮ ਕਾਮਹੇਤੁਕਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਆਸવਾ। વਿਘਾਤਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ। ਪਰਿਲ਼ਾਹਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਲ਼ਾਹਾ। ਨ ਸੋ ਤਂ વੇਦਨਂ વੇਦਿਯਤੀਤਿ ਸੋ ਤਂ ਕਾਮવੇਦਨਂ વਿਘਾਤਪਰਿਲ਼ਾਹવੇਦਨਞ੍ਚ ਨ વੇਦਿਯਤਿ। ਇਦਮਕ੍ਖਾਤਂ ਕਾਮਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਸੁਭਜ੍ਝਾਨਂ ਕਾਮੇਹਿ ਨਿਸ੍ਸਟਤ੍ਤਾ ਕਾਮਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਂ। ਯੋ ਪਨ ਤਂ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ ਤਤਿਯਮਗ੍ਗਂ ਪਤ੍વਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਪੁਨ ਕਾਮਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਸ੍ਸਰਣਮੇવ। ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
200. Dasame nissāraṇīyāti nissaṭā visaññuttā. Dhātuyoti attasuññasabhāvā. Kāmaṃ manasikarototi kāmaṃ manasikarontassa, asubhajjhānato vuṭṭhāya agadaṃ gahetvā visaṃ vīmaṃsanto viya vīmaṃsanatthaṃ kāmābhimukhaṃ cittaṃ pesentassāti attho. Na pakkhandatīti nappavisati. Nappasīdatīti pasādaṃ nāpajjati. Na santiṭṭhatīti nappatiṭṭhahati. Na vimuccatīti na adhimuccati. Yathā pana kukkuṭapattaṃ vā nhārudaddulaṃ vā aggimhi pakkhittaṃ paṭilīyati patikuṭati pativaṭṭati na saṃpasārīyati, evaṃ paṭilīyati na saṃpasārīyati. Nekkhammaṃ kho panāti idha nekkhammaṃ nāma asubhesu paṭhamajjhānaṃ, tadassa manasikaroto cittaṃ pakkhandati. Tassa taṃ cittanti tassa taṃ asubhajjhānacittaṃ. Sugatanti gocare gatattā suṭṭhu gataṃ. Subhāvitanti ahānabhāgiyattā suṭṭhu bhāvitaṃ. Suvuṭṭhitanti kāmato vuṭṭhitaṃ. Suvimuttanti kāmehi suṭṭhu vimuttaṃ. Kāmapaccayā āsavā nāma kāmahetukā cattāro āsavā. Vighātāti dukkhā. Pariḷāhāti kāmarāgapariḷāhā. Na so taṃ vedanaṃ vediyatīti so taṃ kāmavedanaṃ vighātapariḷāhavedanañca na vediyati. Idamakkhātaṃ kāmānaṃ nissaraṇanti idaṃ asubhajjhānaṃ kāmehi nissaṭattā kāmānaṃ nissaraṇanti akkhātaṃ. Yo pana taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā saṅkhāre sammasanto tatiyamaggaṃ patvā anāgāmiphalena nibbānaṃ disvā ‘‘puna kāmā nāma natthī’’ti jānāti. Tassa cittaṃ accantanissaraṇameva. Sesapadesupi eseva nayo.
ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ – ਦੁਤਿਯવਾਰੇ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਾਨਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਾਮ। ਤਤਿਯવਾਰੇ ਕਰੁਣਾਝਾਨਾਨਿ વਿਹਿਂਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਾਮ। ਚਤੁਤ੍ਥવਾਰੇ ਅਰੂਪਜ੍ਝਾਨਾਨਿ ਰੂਪਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਾਮ। ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਪਞ੍ਚਮવਾਰੇ ਸਕ੍ਕਾਯਂ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋਤਿ ਸੁਦ੍ਧਸਙ੍ਖਾਰੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਖવਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ વੁਟ੍ਠਾਯ વੀਮਂਸਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾਭਿਮੁਖਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਇਦਮਕ੍ਖਾਤਂ ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਚ ਫਲੇਨ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ‘‘ਪੁਨ ਸਕ੍ਕਾਯੋ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖਾਤਂ। ਇਦਾਨਿ ਏવਂ ਸਕ੍ਕਾਯਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਨਿਰੋਧਂ ਪਤ੍વਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਕਾਮਨਨ੍ਦੀਪਿ ਨਾਨੁਸੇਤੀਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਨਾਨੁਸੇਤੀਤਿ ਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ। ਅਨਨੁਸਯਾਤਿ ਅਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Ayaṃ pana viseso – dutiyavāre mettājhānāni byāpādassa nissaraṇaṃ nāma. Tatiyavāre karuṇājhānāni vihiṃsāya nissaraṇaṃ nāma. Catutthavāre arūpajjhānāni rūpānaṃ nissaraṇaṃ nāma. Accantanissaraṇañcettha arahattaphalaṃ yojetabbaṃ. Pañcamavāre sakkāyaṃ manasikarototi suddhasaṅkhāre pariggaṇhitvā arahattaṃ pattassa sukkhavipassakassa phalasamāpattito vuṭṭhāya vīmaṃsanatthaṃ pañcupādānakkhandhābhimukhaṃ cittaṃ pesentassa. Idamakkhātaṃ sakkāyassa nissaraṇanti idaṃ arahattamaggena ca phalena ca nibbānaṃ disvā ṭhitassa bhikkhuno ‘‘puna sakkāyo natthī’’ti uppannaṃ arahattaphalasamāpatticittaṃ sakkāyassa nissaraṇanti akkhātaṃ. Idāni evaṃ sakkāyanissaraṇaṃ nirodhaṃ patvā ṭhitassa khīṇāsavassa vaṇṇaṃ kathento tassa kāmanandīpi nānusetītiādimāha. Tattha nānusetīti na nibbattati. Ananusayāti anibbattiyā. Sesamettha uttānatthamevāti.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવਗ੍ਗੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Brāhmaṇavaggo pañcamo.
ਚਤੁਤ੍ਥਪਣ੍ਣਾਸਕਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Catutthapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Nissāraṇīyasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਨਿਸ੍ਸਾਰਣੀਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Nissāraṇīyasuttavaṇṇanā
