Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఖుద్దసిక్ఖా-మూలసిక్ఖా • Khuddasikkhā-mūlasikkhā

    ౩౨. నిస్సయనిద్దేసవణ్ణనా

    32. Nissayaniddesavaṇṇanā

    ౨౩౦. బ్యత్తస్సాతి ‘‘కారియ’’న్తి కితకయోగే కత్తరి ఛట్ఠీ. బ్యత్తో చ నామ ‘‘పఞ్చహి, భిక్ఖవే, అఙ్గేహి సమన్నాగతేన భిక్ఖునా అనిస్సితేన వత్థబ్బం, ఆపత్తిం జానాతి, అనాపత్తిం జానాతి, లహుకం ఆపత్తిం జానాతి, గరుకం ఆపత్తిం జానాతి, ఉభయాని ఖో పనస్స పాతిమోక్ఖాని విత్థారేన స్వాగతాని హోన్తి సువిభత్తాని సుప్పవత్తీని సువినిచ్ఛితాని సుత్తసో అనుబ్యఞ్జనసో. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చహి అఙ్గేహి సమన్నాగతేన భిక్ఖునా అనిస్సితేన వత్థబ్బ’’న్తి (మహావ॰ ౧౦౩) ఏవం వుత్తబ్యత్తో చ బహుస్సుతబ్యత్తో చ వేదితబ్బో.

    230.Byattassāti ‘‘kāriya’’nti kitakayoge kattari chaṭṭhī. Byatto ca nāma ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anissitena vatthabbaṃ, āpattiṃ jānāti, anāpattiṃ jānāti, lahukaṃ āpattiṃ jānāti, garukaṃ āpattiṃ jānāti, ubhayāni kho panassa pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso. Imehi kho, bhikkhave, pañcahi aṅgehi samannāgatena bhikkhunā anissitena vatthabba’’nti (mahāva. 103) evaṃ vuttabyatto ca bahussutabyatto ca veditabbo.

    తత్థ సువిభత్తానీతి సుట్ఠు విభత్తాని పదపచ్చాభట్ఠసఙ్కరదోసవిరహితాని. సుప్పవత్తీనీతి పగుణాని వాచుగ్గతాని. సువినిచ్ఛితాని సుత్తసోతి ఖన్ధకపరివారతో ఆహరితబ్బసుత్తవసేన సుట్ఠు వినిచ్ఛితాని. అనుబ్యఞ్జనసోతి అక్ఖరపదపారిపూరియా సువినిచ్ఛితాని అక్ఖణ్డాని అవిపరీతక్ఖరాని. ఏతేన అట్ఠకథా దీపితా. అట్ఠకథాతో హి ఏస వినిచ్ఛయో హోతీతి. బహుస్సుతబ్యత్తో పన యేన సబ్బన్తిమేన పరిచ్ఛేదేన ద్వే మాతికా పగుణా వాచుగ్గతా, పక్ఖదివసేసు ధమ్మసవనత్థాయ సుత్తన్తతో చత్తారో భాణవారా, సమ్పత్తానం పరిసానం పరికథనత్థాయ అన్ధకవిన్దమహారాహులోవాదఅమ్బట్ఠసదిసో ఏకో కథామగ్గో, సఙ్ఘభత్తమఙ్గలామఙ్గలేసు అనుమోదనత్థాయ తిస్సో అనుమోదనా, ఉపోసథప్పవారణాదిజాననత్థం కమ్మాకమ్మవినిచ్ఛయో, సమణధమ్మకరణత్థం సమాధివసేన విపస్సనావసేన వా అరహత్తమగ్గపరియోసానమేకం కమ్మట్ఠానం ఏత్తకం ఉగ్గహితం, స్వాయం వుచ్చతి. నత్థి నిస్సాయ కారియన్తి ఆచరియాదిం నిస్సాయ వాసేన కత్తబ్బం నత్థి. ‘‘నిస్సయకారియ’’న్తి వా పాఠో, నిస్సయేన కారియన్తి సమాసో. జీవస్స యత్తకో పరిచ్ఛేదో యావజీవం.

    Tattha suvibhattānīti suṭṭhu vibhattāni padapaccābhaṭṭhasaṅkaradosavirahitāni. Suppavattīnīti paguṇāni vācuggatāni. Suvinicchitānisuttasoti khandhakaparivārato āharitabbasuttavasena suṭṭhu vinicchitāni. Anubyañjanasoti akkharapadapāripūriyā suvinicchitāni akkhaṇḍāni aviparītakkharāni. Etena aṭṭhakathā dīpitā. Aṭṭhakathāto hi esa vinicchayo hotīti. Bahussutabyatto pana yena sabbantimena paricchedena dve mātikā paguṇā vācuggatā, pakkhadivasesu dhammasavanatthāya suttantato cattāro bhāṇavārā, sampattānaṃ parisānaṃ parikathanatthāya andhakavindamahārāhulovādaambaṭṭhasadiso eko kathāmaggo, saṅghabhattamaṅgalāmaṅgalesu anumodanatthāya tisso anumodanā, uposathappavāraṇādijānanatthaṃ kammākammavinicchayo, samaṇadhammakaraṇatthaṃ samādhivasena vipassanāvasena vā arahattamaggapariyosānamekaṃ kammaṭṭhānaṃ ettakaṃ uggahitaṃ, svāyaṃ vuccati. Natthi nissāya kāriyanti ācariyādiṃ nissāya vāsena kattabbaṃ natthi. ‘‘Nissayakāriya’’nti vā pāṭho, nissayena kāriyanti samāso. Jīvassa yattako paricchedo yāvajīvaṃ.

    ౨౩౧. తేన నిస్సాయ వసన్తేన ఏవం నిస్సయో గహేతబ్బోతి దస్సేతుం ‘‘ఏకంస’’న్తిఆది వుత్తం. ఏకంసన్తి ఏకో అంసో అస్స చీవరస్సాతి విగ్గహో. కిరియావిసేసనం వా భుమ్మత్థే వా ఉపయోగవచనం, ఏకస్మిం అంసేతి అత్థో. అఞ్జలి కరపుటో. యావతతియకం వదేతి ఉపసమ్పదాయ సట్ఠివస్సేన సత్తతివస్సేన వాపి బ్యత్తస్స నవకస్స సన్తికే యావతతియకం వచనం కరేయ్య. యావతతియో వారో అస్సాతి కిరియావిసేసనసమాసో. ఆయస్మతోతి ఆయస్మన్తం. వచ్ఛామీతి వసామి. ఉపజ్ఝం గణ్హన్తేనాపి ‘‘ఉపజ్ఝాయో మే, భన్తే, హోహీ’’తి గహేతబ్బం. తం పన ‘‘ఆచరియో’’తి ఏత్థ ‘‘ఉపజ్ఝాయో’’తి వచనం విసేసోతి ఏత్థ వాచాభేదతో న విసుం వుత్తం. న కేవలమేత్థ నిస్సయుపజ్ఝాయగహణే, గామప్పవేసనాదీసుపి ఏవమేవ కత్వా ‘‘అహం ఆవుసో’’తి వా ‘‘భన్తే’’తి వా వత్వా ‘‘గామప్పవేసనం ఆపుచ్ఛామీ’’తిఆదినా వత్తబ్బం.

    231. Tena nissāya vasantena evaṃ nissayo gahetabboti dassetuṃ ‘‘ekaṃsa’’ntiādi vuttaṃ. Ekaṃsanti eko aṃso assa cīvarassāti viggaho. Kiriyāvisesanaṃ vā bhummatthe vā upayogavacanaṃ, ekasmiṃ aṃseti attho. Añjali karapuṭo. Yāvatatiyakaṃ vadeti upasampadāya saṭṭhivassena sattativassena vāpi byattassa navakassa santike yāvatatiyakaṃ vacanaṃ kareyya. Yāvatatiyo vāro assāti kiriyāvisesanasamāso. Āyasmatoti āyasmantaṃ. Vacchāmīti vasāmi. Upajjhaṃ gaṇhantenāpi ‘‘upajjhāyo me, bhante, hohī’’ti gahetabbaṃ. Taṃ pana ‘‘ācariyo’’ti ettha ‘‘upajjhāyo’’ti vacanaṃ visesoti ettha vācābhedato na visuṃ vuttaṃ. Na kevalamettha nissayupajjhāyagahaṇe, gāmappavesanādīsupi evameva katvā ‘‘ahaṃ āvuso’’ti vā ‘‘bhante’’ti vā vatvā ‘‘gāmappavesanaṃ āpucchāmī’’tiādinā vattabbaṃ.

    ౨౩౨. నిస్సయపటిప్పస్సద్ధిం దస్సేతి ‘‘పక్కన్తే’’తిఆదినా. పక్కన్తేతి ఉపజ్ఝాయే ఆచరియే సద్ధివిహారికే అన్తేవాసికే చ గామాదీసు యత్థ కత్థచి ఆపుచ్ఛిత్వా వా అనాపుచ్ఛిత్వా వా గతే. తేసు యేన కేనచి ‘‘అసుకం నామ గామం గచ్ఛామీ’’తి వుత్తే తేసుయేవ యేన కేనచి ‘‘సాధూ’’తి సమ్పటిచ్ఛితేపి తం తం నియమం అతిక్కమిత్వా పక్కన్తేపి అనాపుచ్ఛా పన ఉపచారసీమాతిక్కమేన పక్కన్తేపి నిస్సయో సమ్మతి పటిప్పస్సమ్భతి. పక్ఖసఙ్కన్తేతి తిత్థియపక్ఖసఙ్కన్తే చాపి విబ్భన్తే చాపి మరణేన చ తఙ్ఖణఞ్ఞేవ పటిప్పస్సమ్భతి. ఆణత్తి నామ ‘‘పణామేమి త’’న్తి వా ‘‘మా ఇధ పవిసా’’తిఆదికా నిస్సయప్పణామనా. తాయ పణామితేన ఆచరియుపజ్ఝాయా ఖమాపేతబ్బా. అఖమన్తేసు దణ్డకమ్మం కత్వా తస్మిం విహారే మహాథేరే గహేత్వాపి సామన్తవిహారే భిక్ఖూ గహేత్వాపి ఖమాపేతబ్బా. న ఖమన్తి చే, ఆచరియుపజ్ఝాయానం సభాగానం సన్తికే వసితబ్బం. యేన కేనచి కారణేన న సక్కా హోతి తత్ర ఆచరియుపజ్ఝాయానం సభాగానం సన్తికే వసితుం, తంయేవ విహారం ఆగన్త్వా అఞ్ఞస్స సన్తికే నిస్సయం గహేత్వా వసితబ్బం. తత్థ ‘‘పఞ్చహి, భిక్ఖవే, అఙ్గేహి సమన్నాగతం సద్ధివిహారికం అప్పణామేన్తో ఉపజ్ఝాయో సాతిసారో హోతి, పణామేన్తో అనతిసారో హోతి. ఉపజ్ఝాయమ్హి నాధిమత్తం పేమం హోతి, నాధిమత్తో పసాదో హోతి, నాధిమత్తా హిరీ హోతి, నాధిమత్తో గారవో హోతి, నాధిమత్తా భావనా హోతి. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చహఙ్గేహి…పే॰… హోతి (మహావ॰ ౬౮). పఞ్చహి, భిక్ఖవే , అఙ్గేహి సమన్నాగతం అన్తేవాసికం అప్పణామేన్తో ఆచరియో…పే॰… హోతీ’’తి (మహావ॰ ౮౧) వుత్తత్తా పన అసమ్మావత్తన్తే అన్తేవాసికసద్ధివిహారికే అప్పణామేన్తా ఆచరియుపజ్ఝాయా దుక్కటం ఆపజ్జన్తీతి వేదితబ్బం. భావనాతి మేత్తాభావనా. ఉపజ్ఝాయసమోధానం పన తస్స దస్సనసవనవసేన వేదితబ్బం.

    232. Nissayapaṭippassaddhiṃ dasseti ‘‘pakkante’’tiādinā. Pakkanteti upajjhāye ācariye saddhivihārike antevāsike ca gāmādīsu yattha katthaci āpucchitvā vā anāpucchitvā vā gate. Tesu yena kenaci ‘‘asukaṃ nāma gāmaṃ gacchāmī’’ti vutte tesuyeva yena kenaci ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitepi taṃ taṃ niyamaṃ atikkamitvā pakkantepi anāpucchā pana upacārasīmātikkamena pakkantepi nissayo sammati paṭippassambhati. Pakkhasaṅkanteti titthiyapakkhasaṅkante cāpi vibbhante cāpi maraṇena ca taṅkhaṇaññeva paṭippassambhati. Āṇatti nāma ‘‘paṇāmemi ta’’nti vā ‘‘mā idha pavisā’’tiādikā nissayappaṇāmanā. Tāya paṇāmitena ācariyupajjhāyā khamāpetabbā. Akhamantesu daṇḍakammaṃ katvā tasmiṃ vihāre mahāthere gahetvāpi sāmantavihāre bhikkhū gahetvāpi khamāpetabbā. Na khamanti ce, ācariyupajjhāyānaṃ sabhāgānaṃ santike vasitabbaṃ. Yena kenaci kāraṇena na sakkā hoti tatra ācariyupajjhāyānaṃ sabhāgānaṃ santike vasituṃ, taṃyeva vihāraṃ āgantvā aññassa santike nissayaṃ gahetvā vasitabbaṃ. Tattha ‘‘pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ saddhivihārikaṃ appaṇāmento upajjhāyo sātisāro hoti, paṇāmento anatisāro hoti. Upajjhāyamhi nādhimattaṃ pemaṃ hoti, nādhimatto pasādo hoti, nādhimattā hirī hoti, nādhimatto gāravo hoti, nādhimattā bhāvanā hoti. Imehi kho, bhikkhave, pañcahaṅgehi…pe… hoti (mahāva. 68). Pañcahi, bhikkhave , aṅgehi samannāgataṃ antevāsikaṃ appaṇāmento ācariyo…pe… hotī’’ti (mahāva. 81) vuttattā pana asammāvattante antevāsikasaddhivihārike appaṇāmentā ācariyupajjhāyā dukkaṭaṃ āpajjantīti veditabbaṃ. Bhāvanāti mettābhāvanā. Upajjhāyasamodhānaṃ pana tassa dassanasavanavasena veditabbaṃ.

    ౨౩౩. అలజ్జిన్తి –

    233.Alajjinti –

    ‘‘సఞ్చిచ్చ ఆపత్తిం ఆపజ్జతి;

    ‘‘Sañcicca āpattiṃ āpajjati;

    ఆపత్తిం పరిగూహతి;

    Āpattiṃ parigūhati;

    అగతిగమనఞ్చ గచ్ఛతి;

    Agatigamanañca gacchati;

    ఏదిసో వుచ్చతి అలజ్జిపుగ్గలో’’తి. (పరి॰ ౩౫౯) –

    Ediso vuccati alajjipuggalo’’ti. (pari. 359) –

    ఏవం వుత్తలక్ఖణం అలజ్జిం. నిస్సయం దేన్తేనాపి లజ్జినోయేవ దాతబ్బం. ‘‘న భిక్ఖవే అలజ్జీనం నిస్సయో దాతబ్బో. యో దదేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’’తి (మహావ॰ ౧౨౦) హి వుత్తం. అదిట్ఠపుబ్బస్స కతిపాహం ఆచారం ఉపపరిక్ఖిత్వా దాతబ్బం. అపుబ్బన్తి ఏత్థ సమ్బన్ధిసద్దత్తా పుబ్బ-సద్దేన పుబ్బవాసో గహితో, నత్థి పుబ్బో అస్సాతి అపుబ్బం, నవన్తి వుత్తం హోతి. చత్తారి పఞ్చ వా పరిమాణమేతేసన్తి విగ్గహో. ఏత్థ పన పరిమాణ-సద్దసన్నిధానేన సఙ్ఖ్యేయ్యవాచినోపితే సఙ్ఖ్యామత్తవాచినో హోన్తీతి చతుపఞ్చసఙ్ఖ్యాపరిమాణమేవ సఙ్ఖ్యేయ్యమాహ, తస్మా విగ్గహపదత్థేహి భిన్నో అఞ్ఞపదత్థో సమ్భవతీతి సమాసో. వా-సద్దస్స యో వికప్పత్థో, తత్థ చాయం సమాసో, చత్తారి వా పఞ్చ వా, చతుపఞ్చ అహాని, తేసం అహానం సమాహారో చతుపఞ్చాహం. భిక్ఖుసభాగతన్తి సమానో భాగో లజ్జితాసఙ్ఖాతో కోట్ఠాసో యేసం, భిక్ఖూహి సభాగా, తేసం భావో భిక్ఖుసభాగతా, తం, పేసలభావన్తి అత్థో. ‘‘థేరో లజ్జీ’’తి జానన్తేన పన పకతియా నిస్సయదానట్ఠానం గతేన చ తదహేవ గహేతబ్బో, ఏకదివసమ్పి పరిహారో నత్థి. సచే ‘‘ఓకాసే అలభన్తే పచ్చూససమయే గహేస్సామీ’’తి సయతి, అరుణం ఉగ్గతమ్పి న జానాతి, అనాపత్తి. లద్ధపరిహారేనాపి వసితుం వట్టతీతి.

    Evaṃ vuttalakkhaṇaṃ alajjiṃ. Nissayaṃ dentenāpi lajjinoyeva dātabbaṃ. ‘‘Na bhikkhave alajjīnaṃ nissayo dātabbo. Yo dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 120) hi vuttaṃ. Adiṭṭhapubbassa katipāhaṃ ācāraṃ upaparikkhitvā dātabbaṃ. Apubbanti ettha sambandhisaddattā pubba-saddena pubbavāso gahito, natthi pubbo assāti apubbaṃ, navanti vuttaṃ hoti. Cattāri pañca vā parimāṇametesanti viggaho. Ettha pana parimāṇa-saddasannidhānena saṅkhyeyyavācinopite saṅkhyāmattavācino hontīti catupañcasaṅkhyāparimāṇameva saṅkhyeyyamāha, tasmā viggahapadatthehi bhinno aññapadattho sambhavatīti samāso. Vā-saddassa yo vikappattho, tattha cāyaṃ samāso, cattāri vā pañca vā, catupañca ahāni, tesaṃ ahānaṃ samāhāro catupañcāhaṃ. Bhikkhusabhāgatanti samāno bhāgo lajjitāsaṅkhāto koṭṭhāso yesaṃ, bhikkhūhi sabhāgā, tesaṃ bhāvo bhikkhusabhāgatā, taṃ, pesalabhāvanti attho. ‘‘Thero lajjī’’ti jānantena pana pakatiyā nissayadānaṭṭhānaṃ gatena ca tadaheva gahetabbo, ekadivasampi parihāro natthi. Sace ‘‘okāse alabhante paccūsasamaye gahessāmī’’ti sayati, aruṇaṃ uggatampi na jānāti, anāpatti. Laddhaparihārenāpi vasituṃ vaṭṭatīti.

    ౨౩౪. ‘‘లబ్భతీ’’తి కమ్మని నిప్ఫన్నత్తా అవుత్తకత్తాతి ‘‘అద్ధికస్సా’’తిఆదీసు కత్తరి సామివచనం, ‘‘అద్ధికేనా’’ తిఆది వుత్తం హోతి. ‘‘సల్లక్ఖేన్తేనా’’తి పన సరూపేనేవ నిద్దిట్ఠం. వసితున్తి వుత్తకమ్మం. భావే హి తుం-పచ్చయో, వాసోతి అత్థో. యాచితస్సాతి ‘‘గిలానుపట్ఠాకస్స చా’’తి ఏత్థ విసేసనం. సచే పన ‘‘యాచాహి మ’’న్తి వుచ్చమానోపి గిలానో మానేన న యాచతి, గన్తబ్బం. అరఞ్ఞే వా సల్లక్ఖేన్తేన ఫాసుకన్తి యత్థ వసన్తస్స పటిలద్ధతరుణసమథవిపస్సనావిసేసభాగితావసేన ఫాసు హోతి, తస్మిం అరఞ్ఞే తాదిసం ఫాసువిహారం సల్లక్ఖేన్తేన ఆరఞ్ఞకేన. దాయకే అసన్తేతి పదచ్ఛేదో. తావాతి అవధిమ్హి, అద్ధికాదీహి యావ నిస్సయదాయకో లబ్భతి, తావ, ఆరఞ్ఞకేన పన ‘‘పటిరూపే నిస్సయదాయకే సతి నిస్సాయ వసిస్సామీ’’తి ఆభోగం కత్వా యావ ఆసాళ్హిపుణ్ణమా, తావాతి అత్థో. ‘‘సచే పన ఆసాళ్హిమాసే ఆచరియో నాగచ్ఛతి, యత్థ నిస్సయో లబ్భతి, తత్థ గన్తబ్బం (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౧౨౧). అన్తోవస్సే పన నిబద్ధవాసం వసితబ్బం, నిస్సయో చ గహేతబ్బో’’తి (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౧౨౧) హి అట్ఠకథాయం వుత్తం.

    234. ‘‘Labbhatī’’ti kammani nipphannattā avuttakattāti ‘‘addhikassā’’tiādīsu kattari sāmivacanaṃ, ‘‘addhikenā’’ tiādi vuttaṃ hoti. ‘‘Sallakkhentenā’’ti pana sarūpeneva niddiṭṭhaṃ. Vasitunti vuttakammaṃ. Bhāve hi tuṃ-paccayo, vāsoti attho. Yācitassāti ‘‘gilānupaṭṭhākassa cā’’ti ettha visesanaṃ. Sace pana ‘‘yācāhi ma’’nti vuccamānopi gilāno mānena na yācati, gantabbaṃ. Araññe vā sallakkhentena phāsukanti yattha vasantassa paṭiladdhataruṇasamathavipassanāvisesabhāgitāvasena phāsu hoti, tasmiṃ araññe tādisaṃ phāsuvihāraṃ sallakkhentena āraññakena. Dāyake asanteti padacchedo. Tāvāti avadhimhi, addhikādīhi yāva nissayadāyako labbhati, tāva, āraññakena pana ‘‘paṭirūpe nissayadāyake sati nissāya vasissāmī’’ti ābhogaṃ katvā yāva āsāḷhipuṇṇamā, tāvāti attho. ‘‘Sace pana āsāḷhimāse ācariyo nāgacchati, yattha nissayo labbhati, tattha gantabbaṃ (mahāva. aṭṭha. 121). Antovasse pana nibaddhavāsaṃ vasitabbaṃ, nissayo ca gahetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 121) hi aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.

    అమ్హాకం పన కేచి అన్తేవాసికత్థేరా ‘‘న భిక్ఖవే వస్సం న ఉపగన్తబ్బం. యో న ఉపగచ్ఛేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’తి (మహావ॰ ౧౮౬) చ ‘న భిక్ఖవే తదహు వస్సూపనాయికాయ వస్సం అనుపగన్తుకామేన సఞ్చిచ్చ ఆవాసో అతిక్కమితబ్బో. యో అతిక్కమేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’తి (మహావ॰ ౧౮౬) పాళివచనతో కేనచి కారణేన నిస్సయం అలభమానేనపి న సక్కా అన్తోవస్సే వస్సం అనుపగన్తుం. ‘అన్తోవస్సే పనా’తిఆదీసు పన చ-సద్దో అన్వాచయత్థో, తస్మా తేనాపి వస్సం ఉపగన్తబ్బమేవా’’తి వదింసు.

    Amhākaṃ pana keci antevāsikattherā ‘‘na bhikkhave vassaṃ na upagantabbaṃ. Yo na upagaccheyya, āpatti dukkaṭassā’ti (mahāva. 186) ca ‘na bhikkhave tadahu vassūpanāyikāya vassaṃ anupagantukāmena sañcicca āvāso atikkamitabbo. Yo atikkameyya, āpatti dukkaṭassā’ti (mahāva. 186) pāḷivacanato kenaci kāraṇena nissayaṃ alabhamānenapi na sakkā antovasse vassaṃ anupagantuṃ. ‘Antovasse panā’tiādīsu pana ca-saddo anvācayattho, tasmā tenāpi vassaṃ upagantabbamevā’’ti vadiṃsu.

    మయం పనేత్థ ఏవమవోచుమ్హ ‘‘భగవతా అనుపగమనే దుక్కటం అనన్తరాయికస్సేవ వుత్తం, తేనేవ ‘కేనచి అన్తరాయేన పురిమికం అనుపగతేన పచ్ఛిమికా ఉపగన్తబ్బా’తి అట్ఠకథాయం (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౧౮౫) వుత్తం. అన్తరాయో చ నామ అన్తరా వేమజ్ఝే ఏతీతి అన్తరాయో, యో కోచి బాధకప్పచ్చయతాయ అధిప్పేతో వుచ్చతి ‘న లభన్తి పతిరూపం ఉపట్ఠాకం, ఏసేవ అన్తరాయోతి పక్కమితబ్బ’న్తిఆదీసు (మహావ॰ ౨౦౧) వియ, తస్మా బాధకప్పచ్చయతా అధిప్పేతా . నిస్సయాలాభోపి అన్తరాయోత్వేవ విఞ్ఞాయతి. సక్కా హి వత్తుం ‘అన్తరాయో వస్సూపగమో సన్నిస్సయత్తా తరుణసమథవిపస్సనాలాభీనం కతోకాసో వియా’తి. తరుణసమథవిపస్సనాలాభీనమ్పి హి కతోకాసేపి ‘సచే పన ఆసాళ్హిమాసే ఆచరియో నాగచ్ఛతి, యత్థ నిస్సయో లబ్భతి, తత్థ గన్తబ్బ’న్తి దళ్హం కత్వా అట్ఠకథాయం (మహావ॰ అట్ఠ॰ ౧౨౧) వుత్తం. అమ్హాకం గరూహి చ సారత్థదీపనియం (సారత్థ॰ టీ॰ మహావగ్గ ౩.౧౨౧) ‘ఆచరియం ఆగమేన్తస్సేవ చే వస్సూపనాయికదివసో హోతి, హోతు, గన్తబ్బం తత్థ, యత్థ నిస్సయదాయకం లభతీ’తి వస్సూపనాయికదివసేపి నిస్సయత్థాయ గమనమేవ వుత్తం. అథ చ పన మహాకారుణికోపి భగవా ‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, గిలానుపట్ఠాకేన భిక్ఖునా నిస్సయం అలభమానేన యాచియమానేన అనిస్సితకేన వత్థు’న్తి (మహావ॰ ౧౨౧) గిలానవిసయేపి నిస్సయం గరుకం కత్వా పట్ఠపేసి. యం పన అనిస్సయం, తం అనన్తరాయం నిస్సయముత్తకస్స వస్సూపగమనం వియ. అపిచ నావాయ గచ్ఛన్తస్స పన వస్సానే ఆగతేపి నిస్సయం అలభన్తస్స అనాపత్తీతి నావాయ గచ్ఛతోయేవ ఆవేణికా అనాపత్తికతా వుత్తా. తస్మా నిస్సయాలాభో బాధకప్పచ్చయో వస్సూపగమనస్స, న వస్సూపగమనం నిస్సయస్సాతి అన్తరాయోయేవ నిస్సయాలాభో. తతోయేవ టీకాయం ‘అన్తోవస్సే పన అనిస్సితేన వత్థుం న వట్టతీ’తి వుత్తం. తస్మాయేవ చ ‘అన్తోవస్సే పనా’తిఆదీసు నిస్సయదాయకే సతి నిబద్ధవాసం వసితబ్బఞ్చ నిస్సయో గహేతబ్బో చ హోతీతి గమనకిరియాయ ఖీయమానతావసేన చ-సద్దో సముచ్చయో గహేతబ్బో’’తి.

    Mayaṃ panettha evamavocumha ‘‘bhagavatā anupagamane dukkaṭaṃ anantarāyikasseva vuttaṃ, teneva ‘kenaci antarāyena purimikaṃ anupagatena pacchimikā upagantabbā’ti aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 185) vuttaṃ. Antarāyo ca nāma antarā vemajjhe etīti antarāyo, yo koci bādhakappaccayatāya adhippeto vuccati ‘na labhanti patirūpaṃ upaṭṭhākaṃ, eseva antarāyoti pakkamitabba’ntiādīsu (mahāva. 201) viya, tasmā bādhakappaccayatā adhippetā . Nissayālābhopi antarāyotveva viññāyati. Sakkā hi vattuṃ ‘antarāyo vassūpagamo sannissayattā taruṇasamathavipassanālābhīnaṃ katokāso viyā’ti. Taruṇasamathavipassanālābhīnampi hi katokāsepi ‘sace pana āsāḷhimāse ācariyo nāgacchati, yattha nissayo labbhati, tattha gantabba’nti daḷhaṃ katvā aṭṭhakathāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 121) vuttaṃ. Amhākaṃ garūhi ca sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. mahāvagga 3.121) ‘ācariyaṃ āgamentasseva ce vassūpanāyikadivaso hoti, hotu, gantabbaṃ tattha, yattha nissayadāyakaṃ labhatī’ti vassūpanāyikadivasepi nissayatthāya gamanameva vuttaṃ. Atha ca pana mahākāruṇikopi bhagavā ‘anujānāmi, bhikkhave, gilānupaṭṭhākena bhikkhunā nissayaṃ alabhamānena yāciyamānena anissitakena vatthu’nti (mahāva. 121) gilānavisayepi nissayaṃ garukaṃ katvā paṭṭhapesi. Yaṃ pana anissayaṃ, taṃ anantarāyaṃ nissayamuttakassa vassūpagamanaṃ viya. Apica nāvāya gacchantassa pana vassāne āgatepi nissayaṃ alabhantassa anāpattīti nāvāya gacchatoyeva āveṇikā anāpattikatā vuttā. Tasmā nissayālābho bādhakappaccayo vassūpagamanassa, na vassūpagamanaṃ nissayassāti antarāyoyeva nissayālābho. Tatoyeva ṭīkāyaṃ ‘antovasse pana anissitena vatthuṃ na vaṭṭatī’ti vuttaṃ. Tasmāyeva ca ‘antovasse panā’tiādīsu nissayadāyake sati nibaddhavāsaṃ vasitabbañca nissayo gahetabbo ca hotīti gamanakiriyāya khīyamānatāvasena ca-saddo samuccayo gahetabbo’’ti.

    నిస్సయనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Nissayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact