| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൮. നിസ്സയപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ
8. Nissayapaccayaniddesavaṇṇanā
൮. നിസ്സയപച്ചയനിദ്ദേസേ സഹജാതപച്ചയനിദ്ദേസസ്സ പുരിമാനം പഞ്ചന്നം കോട്ഠാസാനം വസേന സഹജാതനിസ്സയനയം ദസ്സേത്വാ പുന ഛട്ഠേന കോട്ഠാസേന പുരേജാതനിസ്സയനയം ദസ്സേതും ചക്ഖായതനം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണധാതുയാതിആദി ആരദ്ധം. തത്ഥ യം രൂപം നിസ്സായാതി വത്ഥുരൂപം സന്ധായ വുത്തം. തഞ്ഹി നിസ്സായ തിവിധാ മനോധാതു, ഠപേത്വാ അരൂപവിപാകം ദ്വാസത്തതിവിധാ മനോവിഞ്ഞാണധാതൂതി ഇമാനി പഞ്ചസത്തതി ചിത്താനി വത്തന്തീതി അയം താവേത്ഥ പാളിവണ്ണനാ. അയമ്പി നിസ്സയപച്ചയോ ജാതിവസേന കുസലാദിഭേദതോ പഞ്ചധാവ ഭിജ്ജതി. തത്ഥ കുസലോ ഭൂമിതോ ചതുബ്ബിധോവ അകുസലോ ഏകവിധോ വിപാകോ ചതുബ്ബിധോ, കിരിയസങ്ഖാതോ തിവിധോ, രൂപം ഏകവിധമേവാതി ഏവമേത്ഥ നാനപ്പകാരഭേദതോ വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോ.
8. Nissayapaccayaniddese sahajātapaccayaniddesassa purimānaṃ pañcannaṃ koṭṭhāsānaṃ vasena sahajātanissayanayaṃ dassetvā puna chaṭṭhena koṭṭhāsena purejātanissayanayaṃ dassetuṃ cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyātiādi āraddhaṃ. Tattha yaṃ rūpaṃ nissāyāti vatthurūpaṃ sandhāya vuttaṃ. Tañhi nissāya tividhā manodhātu, ṭhapetvā arūpavipākaṃ dvāsattatividhā manoviññāṇadhātūti imāni pañcasattati cittāni vattantīti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā. Ayampi nissayapaccayo jātivasena kusalādibhedato pañcadhāva bhijjati. Tattha kusalo bhūmito catubbidhova akusalo ekavidho vipāko catubbidho, kiriyasaṅkhāto tividho, rūpaṃ ekavidhamevāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ഏവം ഭിന്നേ പനേത്ഥ ചതുഭൂമകമ്പി കുസലം പഞ്ചവോകാരേ സമ്പയുത്തക്ഖന്ധാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച നിസ്സയപച്ചയേന പച്ചയോ ഹോതി. തഥാ അകുസലം . യം പനേത്ഥ ആരുപ്പേ ഉപ്പജ്ജതി, തം അരൂപധമ്മാനഞ്ഞേവ നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി. കാമാവചരരൂപാവചരവിപാകം പവത്തേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച, പടിസന്ധിയം കടത്താരൂപസ്സാപി നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി. അരൂപാവചരവിപാകം സമ്പയുത്തക്ഖന്ധാനംയേവ ഹോതി. ലോകുത്തരവിപാകം പഞ്ചവോകാരേ; സമ്പയുത്തകാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച, ചതുവോകാരേ അരൂപസ്സേവ നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി. കാമാവചരഅരൂപാവചരകിരിയാ പഞ്ചവോകാരേ സമ്പയുത്തകാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി, ചതുവോകാരേ അരൂപാനഞ്ഞേവ. രൂപാവചരകിരിയാ സമ്പയുത്തകാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച ഏകന്തേന നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി.
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakampi kusalaṃ pañcavokāre sampayuttakkhandhānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca nissayapaccayena paccayo hoti. Tathā akusalaṃ . Yaṃ panettha āruppe uppajjati, taṃ arūpadhammānaññeva nissayapaccayo hoti. Kāmāvacararūpāvacaravipākaṃ pavatte sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpassāpi nissayapaccayo hoti. Arūpāvacaravipākaṃ sampayuttakkhandhānaṃyeva hoti. Lokuttaravipākaṃ pañcavokāre; sampayuttakānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, catuvokāre arūpasseva nissayapaccayo hoti. Kāmāvacaraarūpāvacarakiriyā pañcavokāre sampayuttakānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca nissayapaccayo hoti, catuvokāre arūpānaññeva. Rūpāvacarakiriyā sampayuttakānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca ekantena nissayapaccayo hoti.
ചതുസമുട്ഠാനികരൂപസ്സ ച കമ്മസമുട്ഠാനരൂപേ ഏകം മഹാഭൂതം തിണ്ണം, തീണി ഏകസ്സ, ദ്വേ ദ്വിന്നം മഹാഭൂതാനം, മഹാഭൂതാ ഉപാദാരൂപാനം, വത്ഥുരൂപം പഞ്ചവോകാരഭവേ ചതുഭൂമകകുസലസ്സ, അകുസലസ്സ, ഠപേത്വാ ആരുപ്പവിപാകഞ്ചേവ ദ്വേ പഞ്ചവിഞ്ഞാണാനി ച സേസതേഭൂമകവിപാകസ്സ, തേഭൂമകകിരിയസ്സാതി ഇമേസം ചതുന്നം ധമ്മരാസീനം നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി. ചക്ഖായതനാദീനി പഞ്ച സസമ്പയുത്താനം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണാദീനം നിസ്സയപച്ചയോ ഹോതി. ഉതുചിത്താഹാരസമുട്ഠാനേസു പന മഹാഭൂതാ മഹാഭൂതാനഞ്ചേവ ഉപാദാരൂപസ്സ ച നിസ്സയപച്ചയേന പച്ചയോതി ഏവമേത്ഥ പച്ചയുപ്പന്നതോപി വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോതി.
Catusamuṭṭhānikarūpassa ca kammasamuṭṭhānarūpe ekaṃ mahābhūtaṃ tiṇṇaṃ, tīṇi ekassa, dve dvinnaṃ mahābhūtānaṃ, mahābhūtā upādārūpānaṃ, vatthurūpaṃ pañcavokārabhave catubhūmakakusalassa, akusalassa, ṭhapetvā āruppavipākañceva dve pañcaviññāṇāni ca sesatebhūmakavipākassa, tebhūmakakiriyassāti imesaṃ catunnaṃ dhammarāsīnaṃ nissayapaccayo hoti. Cakkhāyatanādīni pañca sasampayuttānaṃ cakkhuviññāṇādīnaṃ nissayapaccayo hoti. Utucittāhārasamuṭṭhānesu pana mahābhūtā mahābhūtānañceva upādārūpassa ca nissayapaccayena paccayoti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
നിസ്സയപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Nissayapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / പട്ഠാനപാളി • Paṭṭhānapāḷi / (൨) പച്ചയനിദ്ദേസോ • (2) Paccayaniddeso
