| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੨੨. ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾ
22. Nissayapaṭippassaddhikathā
ਆਣਤ੍ਤਿવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ
Āṇattivinicchayo
੮੩. ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਸੂ’’ਤਿ ਸਮੂਹਾਧਾਰੋ। ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋ વਾਤਿਆਦੀਸੂ’’ਤਿ ਅવਯવਾਧਾਰੋ। ‘‘વਿਪ੍ਪવਸਿਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਿਰਾਲਯਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏવਂ ਗਤੇਤਿ ਏવਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇ ਗਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਞ੍ਞਦਾਪੀਤਿ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਕਾਲੇ। ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਪવਾਸਿਤਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕਸਮ੍ਭੋਗਪਰਿਭੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ વਾ ਏਕੋ ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਭੋਗੋ ਚ ਧਮ੍ਮਪਰਿਭੋਗੋ ਚ। ਏਕਦਿવਸਮ੍ਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਗਰਹਤ੍ਥੋ, ਦ੍વਿਹਾਦਿਕਂ ਪਨ ਪਗੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਰਿਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਪਰਿਹਾਰੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਰਿਹਰਣਂ ਅਪਨਯਨਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਲਜ੍ਜੀ ਪੇਸਲੋਤਿ ਲਜ੍ਜੀ ਹੁਤ੍વਾ ਪਿਯਸੀਲੋ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਦਹੇવਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਅਹਨਿ ਏવ। ਤਥਾਤਿ ਯਥਾ ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਲਹੁਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ‘‘ਅਹਂ ਲਹੁਂ ਆਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਚੇ વਦਤੀਤਿ ਸਚੇ ਆਚਰਿਯੋ વਦਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ। ਸਭਾਗਤਨ੍ਤਿ ਲਜ੍ਜਿਪੇਸਲਭਾવਂ।
83. ‘‘Nissayapaṭipassaddhīsū’’ti samūhādhāro. ‘‘Upajjhāyo pakkanto vātiādīsū’’ti avayavādhāro. ‘‘Vippavasitukāmo’’ti iminā nirālayabhāvaṃ dasseti. Evaṃ gateti evaṃ upajjhāye gateti yojanā. Aññadāpīti aññasmimpi kāle. Upajjhāyena pavāsitakāleti attho. Ekasambhogaparibhogoti attanā vā upajjhāyena vā eko paccayasambhogo ca dhammaparibhogo ca. Ekadivasampīti pisaddo garahattho, dvihādikaṃ pana pagevāti attho. Parihāro natthīti āpattiparihāro natthi, āpattiyā pariharaṇaṃ apanayanaṃ natthīti adhippāyo. Lajjī pesaloti lajjī hutvā piyasīlo bhikkhūti sambandho. Tadahevāti tasmiṃ upajjhāyassa pakkantaahani eva. Tathāti yathā ‘‘upajjhāyo lahuṃ āgamissatī’’ti pucchati, tathā ‘‘ahaṃ lahuṃ āgamissāmī’’ti vuttanti attho. Sace vadatīti sace ācariyo vadatīti yojanā. Assāti bhikkhussa. Sabhāgatanti lajjipesalabhāvaṃ.
ਯਾવ ਆਗਮਨਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਯਾવ ਆਗਮਨਾ। ਨਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ। ‘‘વਾਸੇਨ੍ਤਿਯੇવਾ’’ਤਿਪਦੇ ਕਾਰਿਤਕਮ੍ਮਂ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਗਤਟ੍ਠਾਨੇ। ਤੇਨਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ। ਪવਤ੍ਤੀਤਿ ਪવਤ੍ਤਨਂ। ਨਦੀਪੂਰੇਨ વਾ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਨਦੀਪੂਰਤ੍ਤਾ ਉਦਕੋਸਕ੍ਕਨਂ ਆਗਮੇਤਿ, ਚੋਰਾਦੀਨਂ ਉਪਦ੍ਦੁਤਤ੍ਤਾ ਸਹਾਯੇ ਪਰਿਯੇਸਤਿ। ਸੋਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ।
Yāva āgamanāti upajjhāyassa yāva āgamanā. Nanti upajjhāyaṃ. ‘‘Vāsentiyevā’’tipade kāritakammaṃ. Tatthāti upajjhāyassa gataṭṭhāne. Tenāti upajjhāyena. Pavattīti pavattanaṃ. Nadīpūrena vā upaddutoti sambandho. Nadīpūrattā udakosakkanaṃ āgameti, corādīnaṃ upaddutattā sahāye pariyesati. Soti upajjhāyo.
‘‘ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆਣਾਪਨਂ ਆਣਤ੍ਤੀਤਿ વਚਨਤ੍ਥੇਨ ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨਾ ਆਣਤ੍ਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਯਪਣਾਮਨਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਸ੍ਸ ਉਪਜ੍ਝਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪਣਾਮਨਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਪਣਾਮਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ‘‘ਆਪੁਚ੍ਛੀਤਿਆਦਿਨਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਮਾ ਮਂ ਸੁਸਾਨਗਮਨਂ ਆਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿਆਦਯੋ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕੇਨ। ਖਮਾਪੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਤਿਤਿਕ੍ਖਾਪੇਤਬ੍ਬੋ।
‘‘Nissayapaṇāmanā’’ti iminā āṇāpanaṃ āṇattīti vacanatthena nissayapaṇāmanā āṇattīti vuccatīti dasseti. Nissayapaṇāmanāti nissayassa upajjhācariyassa paṇāmanā. Tasmā paṇāmito hotīti sambandho. ‘‘Āpucchītiādinā’’ti ettha ādisaddena ‘‘mā maṃ susānagamanaṃ āpucchī’’tiādayo saṅgaṇhāti. Tenāti saddhivihārikena. Khamāpetabboti titikkhāpetabbo.
ਤਾવਾਤਿ ਮਹਾਥੇਰੇਹਿ, ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ વਾ ਪਠਮਂ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ વਿਹਾਰਤੋ ਅਞ੍ਞਂ વਿਹਾਰਂ। ਅਪ੍ਪੇવਾਤਿ ਅਪਿ ਏવ ਨਾਮ ਖਮੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਰੇવਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੇવ। ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਾਦਿਦੋਸੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਞਾਤਿવਿਯੋਗਾਦਿਦੋਸੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਂਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨਾ વਸਿਤਂ ਤਮੇવ ਠਾਨਂ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਾਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਇਮਿਨਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸਮੋਧਾਨੇ ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
Tāvāti mahātherehi, mahātherānaṃ vā paṭhamaṃ. Aññatthāti upajjhāyassa vihārato aññaṃ vihāraṃ. Appevāti api eva nāma khameyyāti yojanā. Tatrevāti aññattheva. Dubbhikkhādidosenāti ettha ādisaddena ñātiviyogādidoso gahetabbo. Taṃyevāti attanā vasitaṃ tameva ṭhānaṃ. Aññassāti upajjhāyato aññassa bhikkhussāti sambandho. Iminā upajjhāyena pariccattattā upajjhāyasamodhāne nissayapaṭippassaddhi natthīti dīpeti.
ਸਮੋਧਾਨવਿਨਿਚ੍ਛਯੋ
Samodhānavinicchayo
ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਤਿ =੦੦ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ। ਤਤ੍ਰਾਪੀਤਿ ਆਚਰਿਯਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇਸੁਪਿ। ਕਦਾਤਿ ਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ। ਸਾਯਨ੍ਹੇ વਾ ਰਤ੍ਤਿਂવਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਸਾਯਨ੍ਹੇ વਾ ਰਤ੍ਤਿਂ વਾ। ਤਂਖਣੇਯੇવਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਕ੍ਖਣੇਯੇવ।
Āpucchitvāti =00 antevāsikaṃ āpucchitvā. Tatrāpīti ācariyantevāsikesupi. Kadāti kasmiṃ kāle. Sāyanhe vā rattiṃvāti ajja sāyanhe vā rattiṃ vā. Taṃkhaṇeyevāti tasmiṃ sampaṭicchanakkhaṇeyeva.
ਸੋ ਚਾਤਿ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੋ ਚ। ਤਤੋਤਿ ਗਾਮਤੋ। ਸੁਗਤੋਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਤੋ, ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਥਾਪੀਤਿ ਪੁਨ ਚ ਪਰਂ। ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਨੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਨੇ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਆਚਰਿਯਂ ਅਨਾਪੁਚ੍ਛਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਤਿਕ੍ਕਮੇਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮੇ ਸਤਿ, ਅਤਿਕ੍ਕਮਨਹੇਤੁ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾ ਨਾਮ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਹਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪੋਯੇવ, ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਰਹਟ੍ਠਾਨਂ।
So cāti antevāsiko ca. Tatoti gāmato. Sugatoti suṭṭhu gato, nissayo paṭippassambhatīti adhippāyo. Athāpīti puna ca paraṃ. Āpucchitvā pakkamane vinicchayaṃ dassetvā āpucchitvā pakkamane taṃ dassento āha ‘‘ācariyaṃ anāpucchā’’tiādi. Upacārasīmātikkameti upacārasīmāya atikkame sati, atikkamanahetu vāti yojanā. Ettha ca upacārasīmā nāma parikkhittassa vihārassa parikkhepoyeva, aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānaṃ.
ਸਾਯਨ੍ਹੇ વਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ વਾਤਿ ਅਜ੍ਜ ਸਾਯਨ੍ਹੇ વਾ ਰਤ੍ਤਿਭਾਗੇ વਾ। ਸ੍વੇਤਿ ਸੁવੇ।
Sāyanhe vā rattibhāge vāti ajja sāyanhe vā rattibhāge vā. Sveti suve.
ਬਹਿਸੀਮਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਤੋ ਬਹਿ। ਤਤੋਤਿ ਬਹਿਸੀਮਤੋ। ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਨਂ। ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਤੋ ਬਹਿ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਾਨਂ વਸਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ।
Bahisīmanti upacārasīmato bahi. Tatoti bahisīmato. Dvinnaṃ leḍḍupātānanti antevāsikato dvinnaṃ leḍḍupātānaṃ. Atikkamitvāti upacārasīmato bahi antevāsikasaddhivihārikānaṃ vasanaṭṭhānato atikkamitvā.
ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਮ੍ਹਾ ਮੁਚ੍ਚਿਤੁਕਾਮੋ ਏવ। ਪਣਾਮੇਤੀਤਿ ਕਾਯવਾਚਾਹਿ ਪਣਾਮੇਤਿ। ਸਾਲਯੋਤਿ ਆਚਰਿਯੇ ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ। ‘‘ਨਿਰਾਲਯੋ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਦਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਏવਮ੍ਪੀਤਿ ਧੁਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਪਿ। ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪੇ ਸਤਿ, ਧੁਰਨਿਕ੍ਖੇਪਹੇਤੁ વਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਣਾਮਿਤੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Muccitukāmoti antevāsikamhā muccitukāmo eva. Paṇāmetīti kāyavācāhi paṇāmeti. Sālayoti ācariye sāpekkho. ‘‘Nirālayo’’ti vatvā tassa atthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘na dānī’’tiādi. Evampīti dhure nikkhittepi. Ubhinnaṃ dhuranikkhepe sati, dhuranikkhepahetu vā paṭippassambhatīti yojanā. Paṇāmitena paṭipajjitabbanti sambandho.
વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਆਚਰਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਸ੍ਸਯਾਚਰਿਯਂ। ਚੇਤਿਯਂ વਾ વਨ੍ਦਨ੍ਤਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ વਾ ਉਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਦੂਰਤ੍ਤਾਤਿ ਦੂਰਭਾવਤੋ। ਉਪਰਿਪਾਸਾਦੇਤਿ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਉਪਰਿ। ਤਨ੍ਤਿ ਉਪਜ੍ਝਾਯਂ। ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Vuttamevatthaṃ vitthārento āha ‘‘sace hī’’tiādi. Ācariyanti nissayācariyaṃ. Cetiyaṃ vā vandantaṃ upajjhāyanti sambandho, maggappaṭipannaṃ vā upajjhāyanti yojanā. Dūrattāti dūrabhāvato. Uparipāsādeti pāsādassa upari. Tanti upajjhāyaṃ. Nisinnaṃ upajjhāyanti sambandho.
ਸવਨવਸੇਨ ਸਮੋਧਾਨੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਏવਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Savanavasena samodhāne vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Upajjhāyassa saddanti sambandho.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੨੨. ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾ • 22. Nissayapaṭippassaddhikathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾ • Nissayapaṭippassaddhikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Nissayapaṭippassaddhikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Nissayapaṭippassaddhikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Nissayapaṭippassaddhikathāvaṇṇanā
