| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๒. นิเสฺสณิทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา
2. Nisseṇidāyakattheraapadānavaṇṇanā
โกณฺฑญฺญสฺส ภควโตติอาทิกํ อายสฺมโต นิเสฺสณิทายกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร อเนกาสุ ชาตีสุ วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต โกณฺฑญฺญสฺส ภควโต กาเล วฑฺฒกิกุเล นิพฺพโตฺต สโทฺธ ปสโนฺน ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส ภควโต วสนปาสาทสฺสาโรหนตฺถาย สารกฎฺฐมยํ นิเสฺสณิํ กตฺวา อุสฺสาเปตฺวา ฐเปสิฯ ภควา ตสฺส ปสาทสํวฑฺฒนตฺถาย ปสฺสนฺตเสฺสว อุปริปาสาทํ อารุหิฯ โส อตีว ปสโนฺน เตเนว ปีติโสมนเสฺสน กาลํ กตฺวา เทวโลเก นิพฺพโตฺต ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ ชายมาโน นิเสฺสณิทานนิสฺสเนฺทน อุจฺจกุเล นิพฺพโตฺต มนุสฺสสุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพโตฺต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา สทฺธาชาโต ปพฺพชิโต นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Koṇḍaññassabhagavatotiādikaṃ āyasmato nisseṇidāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimajinavaresu katādhikāro anekāsu jātīsu vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto koṇḍaññassa bhagavato kāle vaḍḍhakikule nibbatto saddho pasanno bhagavato dhammadesanaṃ sutvā pasannamānaso bhagavato vasanapāsādassārohanatthāya sārakaṭṭhamayaṃ nisseṇiṃ katvā ussāpetvā ṭhapesi. Bhagavā tassa pasādasaṃvaḍḍhanatthāya passantasseva uparipāsādaṃ āruhi. So atīva pasanno teneva pītisomanassena kālaṃ katvā devaloke nibbatto tattha dibbasampattiṃ anubhavitvā manussesu jāyamāno nisseṇidānanissandena uccakule nibbatto manussasukhaṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kule nibbatto satthu dhammadesanaṃ sutvā saddhājāto pabbajito nacirasseva arahā ahosi.
๙. โส อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต โกณฺฑญฺญสฺส ภควโตติอาทิมาหฯ ตตฺถ โกณฺฑญฺญสฺสาติ กุจฺฉิโต หุตฺวา เฑติ ปวตฺตตีติ โกโณฺฑ, ลามกสโตฺต, โกณฺฑโต อโญฺญติ โกณฺฑโญฺญ, อลามโก อุตฺตมปุริโสติ อโตฺถฯ อถ วา พฺราหฺมณโคเตฺตสุ โกณฺฑญฺญโคเตฺต อุปฺปนฺนตฺตา ‘‘โกณฺฑโญฺญ’’ติ โคตฺตวเสน ตสฺส นามํ, ตสฺส โกณฺฑญฺญสฺสฯ เสสํ ปากฎเมวาติฯ
9. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento koṇḍaññassa bhagavatotiādimāha. Tattha koṇḍaññassāti kucchito hutvā ḍeti pavattatīti koṇḍo, lāmakasatto, koṇḍato aññoti koṇḍañño, alāmako uttamapurisoti attho. Atha vā brāhmaṇagottesu koṇḍaññagotte uppannattā ‘‘koṇḍañño’’ti gottavasena tassa nāmaṃ, tassa koṇḍaññassa. Sesaṃ pākaṭamevāti.
นิเสฺสณิทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Nisseṇidāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๒. นิเสฺสณิทายกเตฺถรอปทานํ • 2. Nisseṇidāyakattheraapadānaṃ
