| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
6. நிதகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
6. Nitakattheragāthāvaṇṇanā
கஸ்ஸ ஸேலூபமங் சித்தந்தி ஆயஸ்மதோ நிதகத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி கரொந்தோ விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ப³ந்து⁴மதீனக³ரே ஆராமகோ³பகோ ஹுத்வா ஜீவந்தோ ஏகதி³வஸங் ப⁴க³வந்தங் ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ நாளிகேரப²லங் தா³துகாமோ அஹோஸி. ஸத்தா² தங் அனுக்³க³ண்ஹந்தோ ஆகாஸேயேவ ட²த்வா படிக்³க³ண்ஹி. ஸோ தங் த³த்வா உளாரங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் படிஸங்வேதி³. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ கோஸலரட்டே² ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா நிதகோதி லத்³த⁴னாமோ விஞ்ஞுதங் பத்தோ ஸத்து² ஸந்திகே த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா அரஞ்ஞே விஹரந்தோ க⁴டெந்தோ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.51.91-99) –
Kassaselūpamaṃ cittanti āyasmato nitakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto vipassissa bhagavato kāle bandhumatīnagare ārāmagopako hutvā jīvanto ekadivasaṃ bhagavantaṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso nāḷikeraphalaṃ dātukāmo ahosi. Satthā taṃ anuggaṇhanto ākāseyeva ṭhatvā paṭiggaṇhi. So taṃ datvā uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe brāhmaṇakule nibbattitvā nitakoti laddhanāmo viññutaṃ patto satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā araññe viharanto ghaṭento arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.51.91-99) –
‘‘நக³ரே ப³ந்து⁴மதியா, ஆராமிகோ அஹங் ததா³;
‘‘Nagare bandhumatiyā, ārāmiko ahaṃ tadā;
அத்³த³ஸங் விரஜங் பு³த்³த⁴ங், க³ச்ச²ந்தங் அனிலஞ்ஜஸே.
Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, gacchantaṃ anilañjase.
‘‘நாளிகேரப²லங் க³ய்ஹ, பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ஸ்ஸதா³ஸஹங்;
‘‘Nāḷikeraphalaṃ gayha, buddhaseṭṭhassadāsahaṃ;
ஆகாஸே டி²தகோ ஸந்தோ, படிக்³க³ண்ஹி மஹாயஸோ.
Ākāse ṭhitako santo, paṭiggaṇhi mahāyaso.
‘‘வித்திஸஞ்ஜனநோ மய்ஹங், தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுகா²வஹோ;
‘‘Vittisañjanano mayhaṃ, diṭṭhadhammasukhāvaho;
ப²லங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ த³த்வான, விப்பஸன்னேன சேதஸா.
Phalaṃ buddhassa datvāna, vippasannena cetasā.
‘‘அதி⁴க³ச்சி²ங் ததா³ பீதிங், விபுலஞ்ச ஸுகு²த்தமங்;
‘‘Adhigacchiṃ tadā pītiṃ, vipulañca sukhuttamaṃ;
உப்பஜ்ஜதேவ ரதனங், நிப்³ப³த்தஸ்ஸ தஹிங் தஹிங்.
Uppajjateva ratanaṃ, nibbattassa tahiṃ tahiṃ.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் ப²லங் அத³தி³ங் ததா³;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, ப²லதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘தி³ப்³ப³சக்கு² விஸுத்³த⁴ங் மே, ஸமாதி⁴குஸலோ அஹங்;
‘‘Dibbacakkhu visuddhaṃ me, samādhikusalo ahaṃ;
அபி⁴ஞ்ஞாபாரமிப்பத்தோ, ப²லதா³னஸ்ஸித³ங் ப²லங்.
Abhiññāpāramippatto, phaladānassidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா தே²ரே ப²லஸுகே²ன நிப்³பா³னஸுகே²ன விஹரந்தே பதா⁴னபரிக்³கா³ஹகோ தே²ரோ தங் ஆரஞ்ஞாயதனங் க³ந்த்வா தத்த² வஸந்தானங் பி⁴க்கூ²னங் பரிக்³க³ண்ஹனத்த²ங் ‘‘கஸ்ஸ ஸேலூபம’’ந்திஆதி³னா பட²மங் கா³த²மாஹ.
Arahattaṃ pana patvā there phalasukhena nibbānasukhena viharante padhānapariggāhako thero taṃ āraññāyatanaṃ gantvā tattha vasantānaṃ bhikkhūnaṃ pariggaṇhanatthaṃ ‘‘kassa selūpama’’ntiādinā paṭhamaṃ gāthamāha.
191. தத்த² கஸ்ஸ ஸேலூபமங் சித்தங், டி²தங் நானுபகம்பதீதி இமஸ்மிங் அரஞ்ஞாயதனே வஸந்தேஸு கஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ சித்தங் அக்³க³ப²லாதி⁴க³மேன ஏகக⁴னஸிலாமயபப்³ப³தூபமங் ஸப்³பே³ஸங் இஞ்ஜனானங் அபா⁴வதோ வஸீபா⁴வப்பத்தியா ச டி²தங் ஸப்³பே³ஹிபி லோகத⁴ம்மேஹி நானுகம்பதி ந வேத⁴தி. இதா³னிஸ்ஸ அகம்பனாகாரங் ஸத்³தி⁴ங் காரணேன த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘விரத்த’’ந்திஆதி³ வுத்தங். தத்த² விரத்தங் ரஜனீயேஸூதி விராக³ஸங்கா²தேன அரியமக்³கே³ன ரஜனீயேஸு ராகு³ப்பத்திஹேதுபூ⁴தேஸு தேபூ⁴மகத⁴ம்மேஸு விரத்தங், தத்த² ஸப்³ப³ஸோ ஸமுச்சி²ன்னராக³ந்தி அத்தோ². குப்பனீயேதி படிக⁴ட்டா²னீயே, ஸப்³ப³ஸ்மிம்பி ஆகா⁴தவத்து²ஸ்மிங். ந குப்பதீதி ந து³ஸ்ஸதி ந விகாரங் ஆபஜ்ஜதி. யஸ்ஸேவங் பா⁴விதங் சித்தந்தி யஸ்ஸ அரியபுக்³க³லஸ்ஸ சித்தங் மனோ ஏவங் வுத்தனயேன தாதி³பா⁴வேன பா⁴விதங், குதோ தங் து³க்க²மெஸ்ஸதீதி தங் புக்³க³லங் குதோ ஸத்ததோ ஸங்கா²ரதோ வா து³க்க²ங் உபக³மிஸ்ஸதி, ந தாதி³ஸஸ்ஸ து³க்க²ங் அத்தீ²தி அத்தோ².
191. Tattha kassa selūpamaṃ cittaṃ, ṭhitaṃ nānupakampatīti imasmiṃ araññāyatane vasantesu kassa bhikkhuno cittaṃ aggaphalādhigamena ekaghanasilāmayapabbatūpamaṃ sabbesaṃ iñjanānaṃ abhāvato vasībhāvappattiyā ca ṭhitaṃ sabbehipi lokadhammehi nānukampati na vedhati. Idānissa akampanākāraṃ saddhiṃ kāraṇena dassetuṃ ‘‘viratta’’ntiādi vuttaṃ. Tattha virattaṃ rajanīyesūti virāgasaṅkhātena ariyamaggena rajanīyesu rāguppattihetubhūtesu tebhūmakadhammesu virattaṃ, tattha sabbaso samucchinnarāganti attho. Kuppanīyeti paṭighaṭṭhānīye, sabbasmimpi āghātavatthusmiṃ. Na kuppatīti na dussati na vikāraṃ āpajjati. Yassevaṃ bhāvitaṃ cittanti yassa ariyapuggalassa cittaṃ mano evaṃ vuttanayena tādibhāvena bhāvitaṃ, kuto taṃ dukkhamessatīti taṃ puggalaṃ kuto sattato saṅkhārato vā dukkhaṃ upagamissati, na tādisassa dukkhaṃ atthīti attho.
192. ஏவங் அனியமவஸேன புச்சி²தமத்த²ங் நிதகத்தே²ரோ அத்தூபனாயிகங் கத்வா விஸ்ஸஜ்ஜெந்தோ ‘‘மம ஸேலூபமங் சித்த’’ந்திஆதி³னா து³தியகா³தா²ய அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி. தங் வுத்தத்த²மேவ.
192. Evaṃ aniyamavasena pucchitamatthaṃ nitakatthero attūpanāyikaṃ katvā vissajjento ‘‘mama selūpamaṃ citta’’ntiādinā dutiyagāthāya aññaṃ byākāsi. Taṃ vuttatthameva.
நிதகத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Nitakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 6. நிதகத்தே²ரகா³தா² • 6. Nitakattheragāthā
