| Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / маж̇жхиманигааяа (дийгаа) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
5. ниваабасуд̇д̇аван̣н̣анаа
5. Nivāpasuttavaṇṇanā
261. ниваббад̇ийд̇и ниваабо, ниваабам̣ вад̇д̇зд̇и, ниваабабхож̇анам̣ ваа зд̇ассаад̇и нзваабиго, ниваабзна миг̇з балобхзд̇ваа г̇ан̣ханагамааг̇авиго. д̇ин̣аб̣ийж̇аанийд̇и ниваабад̇ин̣аб̣ийж̇аани. ваббанд̇и сассам̣ вияа вабид̇аб̣б̣адтзна ваббам̣. ‘‘маяам̣ вияа ан̃н̃з гз ийд̣̇исам̣ лабхиссанд̇ий’’д̇и маанамад̣̇ам̣ аабаж̇ж̇иссанд̇и. виссадтасад̇ибхааванд̇и ануссан̇гид̇абарисан̇гид̇абхаавам̣. д̇иражчаанаа хи виж̇аад̇ияаб̣алавад̇иражчаанавасанадтаанзсу саасан̇гаа уб̣б̣иг̇г̇ахад̣̇аяаа аббамад̇д̇аа хонд̇и висзсад̇о мааг̇авигаад̣̇имануссуубажаарз, расад̇ан̣хааяа бана б̣ад̣̇д̇хаа бамаад̣̇ам̣ аабаж̇ж̇ассанд̇и. нивабад̇и зд̇т̇аад̇и ниваабо, ниваабабхууми ниваабадтаанам̣. д̇знааха ‘‘ниваабадтаанз’’д̇и. ‘‘яат̇аагаамагаран̣ийяаа’’д̇и вуд̇д̇амад̇т̇ам̣ виварид̇ум̣ ‘‘згам̣ гираа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а нийваараванам̣ вияаад̇и нийваарасса самуухо вияа. нийвааро наама аран̃н̃з саяам̣ж̇аад̇авийхиж̇аад̇и. мзгхамаалаа вияаад̇и мзгхагхадаа вияа. згаг̇гхананд̇и згаж̇жхам̣ вияа авирадтам̣. баггаманд̇ийд̇и аасан̇габарисан̇гаа худ̇ваа баггаманд̇и. ган̣н̣з жаалаяамаанаад̇и анаасан̇ганд̇аанам̣ бахадтаагаарад̣̇ассанам̣. ман̣д̣алаг̇умб̣анд̇и ман̣д̣алагаагаарзна тид̇ам̣ г̇умб̣ам̣.
261. Nivappatīti nivāpo, nivāpaṃ vatteti, nivāpabhojanaṃ vā etassāti nevāpiko, nivāpena mige palobhetvā gaṇhanakamāgaviko. Tiṇabījānīti nivāpatiṇabījāni. Vappanti sassaṃ viya vapitabbaṭṭhena vappaṃ. ‘‘Mayaṃ viya aññe ke īdisaṃ labhissantī’’ti mānamadaṃ āpajjissanti. Vissaṭṭhasatibhāvanti anussaṅkitaparisaṅkitabhāvaṃ. Tiracchānā hi vijātiyabalavatiracchānavasanaṭṭhānesu sāsaṅkā ubbiggahadayā appamattā honti visesato māgavikādimanussūpacāre, rasataṇhāya pana baddhā pamādaṃ āpajjassanti. Nivapati etthāti nivāpo, nivāpabhūmi nivāpaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘nivāpaṭṭhāne’’ti. ‘‘Yathākāmakaraṇīyā’’ti vuttamatthaṃ vivarituṃ ‘‘ekaṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Tattha nīvāravanaṃ viyāti nīvārassa samūho viya. Nīvāro nāma araññe sayaṃjātavīhijāti. Meghamālā viyāti meghaghaṭā viya. Ekagghananti ekajjhaṃ viya aviraṭṭhaṃ. Pakkamantīti āsaṅkaparisaṅkā hutvā pakkamanti. Kaṇṇe cālayamānāti anāsaṅkantānaṃ pahaṭṭhākāradassanaṃ. Maṇḍalagumbanti maṇḍalakākārena ṭhitaṃ gumbaṃ.
262. габбзд̇ваад̇и убамаабхаавзна баригаббзд̇ваа. миг̇з ад̇д̇ано васз вад̇д̇аабанам̣ васийбхааво. со зва иж̇жханадтзна ид̣̇д̇хи, бабхааванадтзна аанубхааво.
262.Kappetvāti upamābhāvena parikappetvā. Mige attano vase vattāpanaṃ vasībhāvo. So eva ijjhanaṭṭhena iddhi, pabhāvanaṭṭhena ānubhāvo.
263. бхаязна бхог̇ад̇од̇и бхаязна саха сабхаяам̣ ниваабабарибхог̇ад̇о. б̣алавийрияанд̇и гааяаб̣алан̃жа удтаанавийрияан̃жа. адтагат̇ааяам̣ бана б̣аламзва вийрияам̣. б̣аланд̇и жа сарийраб̣алам̣, д̇ан̃жа ад̇т̇ад̇о манасигаарамаг̇г̇зхи абараабарам̣ сан̃жаран̣агаваад̇од̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘абараабарам̣ сан̃жаран̣авааяод̇хаад̇уу’’д̇и.
263.Bhayena bhogatoti bhayena saha sabhayaṃ nivāpaparibhogato. Balavīriyanti kāyabalañca uṭṭhānavīriyañca. Aṭṭhakathāyaṃ pana balameva vīriyaṃ. Balanti ca sarīrabalaṃ, tañca atthato manasikāramaggehi aparāparaṃ sañcaraṇakavātoti vuttaṃ ‘‘aparāparaṃ sañcaraṇavāyodhātū’’ti.
264. сигкид̇агзраадигаад̇и барижид̇асаатзяяаа, ван̃жагаад̇и ад̇т̇о. ид̣̇д̇химанд̇о вияа аанубхаававанд̇о вияа. бажураж̇анзхи барабхууд̇аа ж̇аад̇аад̇и бараж̇анаа, махаабхууд̇аа. д̇знааха ‘‘яагкаа’’д̇и. саманд̇аа саббад̣̇зсанд̇и саманд̇ад̇о бад̣̇зсаванд̇ам̣ вибулогаасасанниваасадтаанам̣. д̇асса бана саббад̣̇зсад̇аа махааогаасад̇ааяаад̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘маханд̇ам̣ огааса’’нд̇и.
264.Sikkhitakerāṭikāti paricitasāṭheyyā, vañcakāti attho. Iddhimanto viya ānubhāvavanto viya. Pacurajanehi parabhūtā jātāti parajanā, mahābhūtā. Tenāha ‘‘yakkhā’’ti. Samantā sappadesanti samantato padesavantaṃ vipulokāsasannivāsaṭṭhānaṃ. Tassa pana sappadesatā mahāokāsatāyāti vuttaṃ ‘‘mahantaṃ okāsa’’nti.
265. гхаддзссанд̇ийд̇и ‘‘сабхаяасамудтаана’’нд̇и сан̃н̃аад̣̇аанавасзна жид̇д̇ам̣ жзд̇зссанд̇и, д̇аасзссанд̇ийд̇и ад̇т̇о. барижжаж̇иссанд̇ийд̇и ниб̣б̣исиссанд̇и. махаллагод̇и ж̇аад̇ияаа махаллаго ж̇ин̣н̣о. д̣̇уб̣б̣алод̇и б̣яаад̇хивасзна, багад̇ияаа ваа б̣алавирахид̇о.
265.Ghaṭṭessantīti ‘‘sabhayasamuṭṭhāna’’nti saññādānavasena cittaṃ cetessanti, tāsessantīti attho. Pariccajissantīti nibbisissanti. Mahallakoti jātiyā mahallako jiṇṇo. Dubbaloti byādhivasena, pakatiyā vā balavirahito.
267. ниваабасад̣̇исад̇ааяа ниваабод̇и ваа. логабарияаабаннам̣ худ̇ваа гилзсзхи аамасид̇аб̣б̣ад̇ааяа логаамисаанийд̇и ваа. ваддз аамисабхууд̇ад̇д̇аа ваддаамисабхууд̇аанам̣. васам̣ вад̇д̇зд̇ийд̇и гаамаг̇ун̣зхи гаамаг̇ун̣з г̇ид̣̇д̇хз сад̇д̇з д̇ассзва г̇зд̇хасса васзна ад̇д̇ано васз вад̇д̇зд̇ийд̇и. д̇знааха –
267. Nivāpasadisatāya nivāpoti vā. Lokapariyāpannaṃ hutvā kilesehi āmasitabbatāya lokāmisānīti vā. Vaṭṭe āmisabhūtattā vaṭṭāmisabhūtānaṃ. Vasaṃ vattetīti kāmaguṇehi kāmaguṇe giddhe satte tasseva gedhassa vasena attano vase vattetīti. Tenāha –
‘‘анд̇алигкажаро баасо, явааяам̣ жарад̇и маанасо;
‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso;
д̇зна д̇ам̣ б̣аад̇хаяиссаами, на мз саман̣а могкасий’’д̇и. (сам̣. ни. 1.151; махаава. 33);
Tena taṃ bādhayissāmi, na me samaṇa mokkhasī’’ti. (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33);
аяанд̇и батамамиг̇аж̇аад̇уубамаа. ваанабад̇т̇асса сад̇ова бабан̃жабарад̣̇ад̇д̇игаад̣̇исабуд̇д̇ад̣̇ааранигкаманам̣ санд̇хааяааха ‘‘сабуд̇д̇абхарияабаб̣б̣аж̇ж̇ааяаа’’д̇и.
Ayanti paṭhamamigajātūpamā. Vānapatthassa satova papañcaparadattikādisaputtadāranikkhamanaṃ sandhāyāha ‘‘saputtabhariyapabbajjāyā’’ti.
268. гаамад̇о жид̇д̇асса вимуд̇д̇и ид̇ха жзд̇овимуд̇д̇ийд̇и ад̇хиббзд̇аад̇и ааха ‘‘жзд̇овимуд̇д̇и наама…бз… уббаннааж̇жхаасаяо’’д̇и. гаамз виссаж̇ж̇зд̇ваа буна д̇ад̇т̇а нимуг̇г̇ад̇ааяа д̣̇уд̇ияасаман̣аб̣раахман̣аа д̣̇уд̇ияамиг̇аж̇аад̇уубамаа вуд̇д̇аа.
268. Kāmato cittassa vimutti idha cetovimuttīti adhippetāti āha ‘‘cetovimutti nāma…pe… uppannaajjhāsayo’’ti. Kāme vissajjetvā puna tattha nimuggatāya dutiyasamaṇabrāhmaṇā dutiyamigajātūpamā vuttā.
269. д̇ад̇ияасаман̣аб̣раахман̣аа яат̇аабарижжад̇д̇з гаамз барижжаж̇ид̇ваа звам̣ тид̇аа, на д̣̇уд̇ияаа вияа д̇ад̇т̇а нимуг̇г̇аад̇и ад̇хиббааязна ‘‘гим̣ бана д̇з агам̣суу’’д̇и бужчад̇и. ид̇арз гаамам̣ уж̇угам̣ гаамаг̇ун̣зсу на нимуг̇г̇аа, барияааязна бана нимуг̇г̇аа д̣̇идтиж̇аалзна жа аж̇жход̇т̇адаад̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘г̇ааманиг̇амаж̇анабад̣̇арааж̇ад̇хаанияо’’д̇иаад̣̇имааха. д̣̇идтиж̇ааламби д̇ан̣хааж̇аалаануг̇ад̇амзваад̇и ааха ‘‘маарасса баабимад̇о д̣̇идтиж̇аалзна баригкибид̇ваа’’д̇и.
269. Tatiyasamaṇabrāhmaṇā yathāpariccatte kāme pariccajitvā evaṃ ṭhitā, na dutiyā viya tattha nimuggāti adhippāyena ‘‘kiṃ pana te akaṃsū’’ti pucchati. Itare kāmaṃ ujukaṃ kāmaguṇesu na nimuggā, pariyāyena pana nimuggā diṭṭhijālena ca ajjhotthaṭāti dassento ‘‘gāmanigamajanapadarājadhāniyo’’tiādimāha. Diṭṭhijālampi taṇhājālānugatamevāti āha ‘‘mārassa pāpimato diṭṭhijālena parikkhipitvā’’ti.
271. канд̇хагилзсаабхисан̇каарамаараа ваа ид̇ха маараг̇г̇ахан̣зна г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. агкийни бхинд̣̇и д̣̇адтум̣ асамад̇т̇абхааваабаад̣̇анзна. д̇знааха ‘‘вибассанаабаад̣̇агаж̇жхаана’’нд̇иаад̣̇и. гин̃жааби мааро яам̣ гин̃жи жхаанам̣ самаабаннассаби бхигкуно жид̇д̇ам̣ имам̣ наама аарамман̣ам̣ ниссааяа вад̇д̇ад̇ийд̇и на ж̇аанаад̇и, ид̇хаад̇хиббзд̇асса бана бхигкуно васзна ‘‘вибассанаабаад̣̇агаж̇жхаана’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. д̇знзва барияааязнаад̇и ‘‘на маарасса агкийни бхинд̣̇ий’’д̇и звамаад̣̇инаа яат̇аавуд̇д̇абарияааязна. ад̣̇ассанам̣ г̇ад̇од̇и зд̇т̇ааби зсзва наяо. жагкусса бад̣̇ам̣ бад̇идтаад̇и жа ид̇ха аарамман̣ам̣ ад̇хиббзд̇ам̣ д̇ам̣ бариг̇г̇аяха бавад̇д̇анад̇од̇и ааха ‘‘аббад̇идтам̣ нираарамман̣а’’нд̇и. сод̇и мааро. д̣̇исваад̇и д̣̇ассанахзд̇у. яасмаа маг̇г̇зна жад̇усажжад̣̇ассанахзд̇у аасаваа на баригкийн̣аа. палагкан̣з хи д̇з кийн̣аад̇и вужжанд̇ийд̇и.
271. Khandhakilesābhisaṅkhāramārā vā idha māraggahaṇena gahitāti daṭṭhabbaṃ. Akkhīni bhindi daṭṭhuṃ asamatthabhāvāpādanena. Tenāha ‘‘vipassanāpādakajjhāna’’ntiādi. Kiñcāpi māro yaṃ kiñci jhānaṃ samāpannassapi bhikkhuno cittaṃ imaṃ nāma ārammaṇaṃ nissāya vattatīti na jānāti, idhādhippetassa pana bhikkhuno vasena ‘‘vipassanāpādakajjhāna’’nti vuttaṃ. Teneva pariyāyenāti ‘‘na mārassa akkhīni bhindī’’ti evamādinā yathāvuttapariyāyena. Adassanaṃ gatoti etthāpi eseva nayo. Cakkhussa padaṃ patiṭṭhāti ca idha ārammaṇaṃ adhippetaṃ taṃ pariggayha pavattanatoti āha ‘‘appatiṭṭhaṃ nirārammaṇa’’nti. Soti māro. Disvāti dassanahetu. Yasmā maggena catusaccadassanahetu āsavā na parikkhīṇā. Phalakkhaṇe hi te khīṇāti vuccantīti.
логзд̇и сад̇д̇алогз сан̇кааралогз жа. сад̇д̇ависад̇д̇абхаавзнаад̇и лаг̇г̇абхаавзна жзва сависзсам̣ аасад̇д̇абхаавзна жа. ат̇а ваад̇иаад̣̇инаа нид̣̇д̣̇зсанаяавасзна (махаани. 3, жуул̣ани. мзд̇д̇аг̇уумаан̣авабужчаанид̣̇д̣̇зса 22, 23; жуул̣ани. каг̇г̇ависаан̣асуд̇д̇анид̣̇д̣̇зса 124) висад̇д̇игаабад̣̇ам̣ нид̣̇д̣̇исад̇и. висад̇аад̇и вид̇т̇адаа руубаад̣̇ийсу д̇збхуумагад̇хаммзсу б̣яаабанавасзна висадаад̇и буримаважанамзва д̇агаарасса дагаарам̣ гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. висаалаад̇и вибулаа. висаггад̇ийд̇и барисаггад̇и сахад̇и. рад̇д̇о хи рааг̇авад̇т̇унаа баад̣̇зна д̇аалияамааноби сахад̇и. осагганам̣, вибпанд̣̇анам̣ ваа висаггананд̇иби вад̣̇анд̇и. висам̣харад̇ийд̇и яат̇аа д̇ат̇аа гаамзсу аанисам̣сам̣ д̣̇ассзнд̇ий вивид̇хзхи аагаарзхи нзгкаммаабхимукаббавад̇д̇ид̇о жид̇д̇ам̣ сам̣харад̇и сан̇кибад̇и, висам̣ ваа д̣̇угкам̣, д̇ам̣ харад̇и убанзд̇ийд̇и ад̇т̇о. висам̣ваад̣̇игаад̇и анижжаад̣̇им̣ нижжаад̣̇ид̇о г̇ан̣хаабзнд̇ий висам̣ваад̣̇игаа ход̇и. д̣̇угканиб̣б̣ад̇д̇агасса гаммасса хзд̇убхаавад̇о висамуулаа, висам̣ ваа д̣̇угкад̣̇угкаад̣̇ибхууд̇аа взд̣̇анаа муулам̣ зд̇иссаад̇и висамуулаа. д̣̇угкасамуд̣̇аяад̇д̇аа висам̣ палам̣ зд̇иссаад̇и висапалаа. д̇ан̣хааяа руубаад̣̇игасса д̣̇угкассзва барибхог̇о ход̇и, на амад̇ассаад̇и саа ‘‘висабарибхог̇аа’’д̇и вуд̇д̇аа. саб̣б̣ад̇т̇а нируд̇д̇ивасзна сад̣̇д̣̇асид̣̇д̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. яо банзд̇т̇а бад̇хаано ад̇т̇о, д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ буна ‘‘висаалаа ваа банаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. нид̇д̇ин̣н̣о уд̇д̇ин̣н̣од̇и убасаг̇г̇авасзна бад̣̇ам̣ вад̣дхид̇ам̣. ниравасзсад̇о ваа д̇ин̣н̣о нид̇д̇ин̣н̣о. д̇зна д̇зна маг̇г̇зна уд̣̇д̇хамуд̣̇д̇хам̣ д̇ин̣н̣о уд̇д̇ин̣н̣о. яам̣ банзд̇т̇а ад̇т̇ад̇о авибхад̇д̇ам̣, д̇ам̣ сувин̃н̃зяяамзва.
Loketi sattaloke saṅkhāraloke ca. Sattavisattabhāvenāti laggabhāvena ceva savisesaṃ āsattabhāvena ca. Atha vātiādinā niddesanayavasena (mahāni. 3, cūḷani. mettagūmāṇavapucchāniddesa 22, 23; cūḷani. khaggavisāṇasuttaniddesa 124) visattikāpadaṃ niddisati. Visatāti vitthaṭā rūpādīsu tebhūmakadhammesu byāpanavasena visaṭāti purimavacanameva takārassa ṭakāraṃ katvā vuttaṃ. Visālāti vipulā. Visakkatīti parisakkati sahati. Ratto hi rāgavatthunā pādena tāliyamānopi sahati. Osakkanaṃ, vipphandanaṃ vā visakkanantipi vadanti. Visaṃharatīti yathā tathā kāmesu ānisaṃsaṃ dassentī vividhehi ākārehi nekkhammābhimukhappavattito cittaṃ saṃharati saṅkhipati, visaṃ vā dukkhaṃ, taṃ harati upanetīti attho. Visaṃvādikāti aniccādiṃ niccādito gaṇhāpentī visaṃvādikā hoti. Dukkhanibbattakassa kammassa hetubhāvato visamūlā, visaṃ vā dukkhadukkhādibhūtā vedanā mūlaṃ etissāti visamūlā. Dukkhasamudayattā visaṃ phalaṃ etissāti visaphalā. Taṇhāya rūpādikassa dukkhasseva paribhogo hoti, na amatassāti sā ‘‘visaparibhogā’’ti vuttā. Sabbattha niruttivasena saddasiddhi veditabbā. Yo panettha padhāno attho, taṃ dassetuṃ puna ‘‘visālā vā panā’’tiādi vuttaṃ. Nittiṇṇo uttiṇṇoti upasaggavasena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Niravasesato vā tiṇṇo nittiṇṇo. Tena tena maggena uddhamuddhaṃ tiṇṇo uttiṇṇo. Yaṃ panettha atthato avibhattaṃ, taṃ suviññeyyameva.
ниваабасуд̇д̇аван̣н̣анааяа лийнад̇т̇аббагаасанаа самад̇д̇аа.
Nivāpasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / маж̇жхиманигааяа • Majjhimanikāya / 5. ниваабасуд̇д̇ам̣ • 5. Nivāpasuttaṃ
адтагат̇аа • Aṭṭhakathā / суд̇д̇абидага (адтагат̇аа) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / маж̇жхиманигааяа (адтагат̇аа) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 5. ниваабасуд̇д̇аван̣н̣анаа • 5. Nivāpasuttavaṇṇanā
