| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೫. ನಿವಾಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Nivāpasuttavaṇṇanā
೨೬೧. ನಿವಪ್ಪತೀತಿ ನಿವಾಪೋ, ನಿವಾಪಂ ವತ್ತೇತಿ, ನಿವಾಪಭೋಜನಂ ವಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ನೇವಾಪಿಕೋ, ನಿವಾಪೇನ ಮಿಗೇ ಪಲೋಭೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹನಕಮಾಗವಿಕೋ। ತಿಣಬೀಜಾನೀತಿ ನಿವಾಪತಿಣಬೀಜಾನಿ। ವಪ್ಪನ್ತಿ ಸಸ್ಸಂ ವಿಯ ವಪಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ವಪ್ಪಂ। ‘‘ಮಯಂ ವಿಯ ಅಞ್ಞೇ ಕೇ ಈದಿಸಂ ಲಭಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಮಾನಮದಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ವಿಸ್ಸಟ್ಠಸತಿಭಾವನ್ತಿ ಅನುಸ್ಸಙ್ಕಿತಪರಿಸಙ್ಕಿತಭಾವಂ। ತಿರಚ್ಛಾನಾ ಹಿ ವಿಜಾತಿಯಬಲವತಿರಚ್ಛಾನವಸನಟ್ಠಾನೇಸು ಸಾಸಙ್ಕಾ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗಹದಯಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ಹೋನ್ತಿ ವಿಸೇಸತೋ ಮಾಗವಿಕಾದಿಮನುಸ್ಸೂಪಚಾರೇ, ರಸತಣ್ಹಾಯ ಪನ ಬದ್ಧಾ ಪಮಾದಂ ಆಪಜ್ಜಸ್ಸನ್ತಿ। ನಿವಪತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ನಿವಾಪೋ, ನಿವಾಪಭೂಮಿ ನಿವಾಪಟ್ಠಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿವಾಪಟ್ಠಾನೇ’’ತಿ। ‘‘ಯಥಾಕಾಮಕರಣೀಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ವಿವರಿತುಂ ‘‘ಏಕಂ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ನೀವಾರವನಂ ವಿಯಾತಿ ನೀವಾರಸ್ಸ ಸಮೂಹೋ ವಿಯ। ನೀವಾರೋ ನಾಮ ಅರಞ್ಞೇ ಸಯಂಜಾತವೀಹಿಜಾತಿ। ಮೇಘಮಾಲಾ ವಿಯಾತಿ ಮೇಘಘಟಾ ವಿಯ। ಏಕಗ್ಘನನ್ತಿ ಏಕಜ್ಝಂ ವಿಯ ಅವಿರಟ್ಠಂ। ಪಕ್ಕಮನ್ತೀತಿ ಆಸಙ್ಕಪರಿಸಙ್ಕಾ ಹುತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮನ್ತಿ। ಕಣ್ಣೇ ಚಾಲಯಮಾನಾತಿ ಅನಾಸಙ್ಕನ್ತಾನಂ ಪಹಟ್ಠಾಕಾರದಸ್ಸನಂ। ಮಣ್ಡಲಗುಮ್ಬನ್ತಿ ಮಣ್ಡಲಕಾಕಾರೇನ ಠಿತಂ ಗುಮ್ಬಂ।
261. Nivappatīti nivāpo, nivāpaṃ vatteti, nivāpabhojanaṃ vā etassāti nevāpiko, nivāpena mige palobhetvā gaṇhanakamāgaviko. Tiṇabījānīti nivāpatiṇabījāni. Vappanti sassaṃ viya vapitabbaṭṭhena vappaṃ. ‘‘Mayaṃ viya aññe ke īdisaṃ labhissantī’’ti mānamadaṃ āpajjissanti. Vissaṭṭhasatibhāvanti anussaṅkitaparisaṅkitabhāvaṃ. Tiracchānā hi vijātiyabalavatiracchānavasanaṭṭhānesu sāsaṅkā ubbiggahadayā appamattā honti visesato māgavikādimanussūpacāre, rasataṇhāya pana baddhā pamādaṃ āpajjassanti. Nivapati etthāti nivāpo, nivāpabhūmi nivāpaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘nivāpaṭṭhāne’’ti. ‘‘Yathākāmakaraṇīyā’’ti vuttamatthaṃ vivarituṃ ‘‘ekaṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Tattha nīvāravanaṃ viyāti nīvārassa samūho viya. Nīvāro nāma araññe sayaṃjātavīhijāti. Meghamālā viyāti meghaghaṭā viya. Ekagghananti ekajjhaṃ viya aviraṭṭhaṃ. Pakkamantīti āsaṅkaparisaṅkā hutvā pakkamanti. Kaṇṇe cālayamānāti anāsaṅkantānaṃ pahaṭṭhākāradassanaṃ. Maṇḍalagumbanti maṇḍalakākārena ṭhitaṃ gumbaṃ.
೨೬೨. ಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಉಪಮಾಭಾವೇನ ಪರಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ। ಮಿಗೇ ಅತ್ತನೋ ವಸೇ ವತ್ತಾಪನಂ ವಸೀಭಾವೋ। ಸೋ ಏವ ಇಜ್ಝನಟ್ಠೇನ ಇದ್ಧಿ, ಪಭಾವನಟ್ಠೇನ ಆನುಭಾವೋ।
262.Kappetvāti upamābhāvena parikappetvā. Mige attano vase vattāpanaṃ vasībhāvo. So eva ijjhanaṭṭhena iddhi, pabhāvanaṭṭhena ānubhāvo.
೨೬೩. ಭಯೇನ ಭೋಗತೋತಿ ಭಯೇನ ಸಹ ಸಭಯಂ ನಿವಾಪಪರಿಭೋಗತೋ। ಬಲವೀರಿಯನ್ತಿ ಕಾಯಬಲಞ್ಚ ಉಟ್ಠಾನವೀರಿಯಞ್ಚ। ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ಬಲಮೇವ ವೀರಿಯಂ। ಬಲನ್ತಿ ಚ ಸರೀರಬಲಂ, ತಞ್ಚ ಅತ್ಥತೋ ಮನಸಿಕಾರಮಗ್ಗೇಹಿ ಅಪರಾಪರಂ ಸಞ್ಚರಣಕವಾತೋತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಪರಾಪರಂ ಸಞ್ಚರಣವಾಯೋಧಾತೂ’’ತಿ।
263.Bhayena bhogatoti bhayena saha sabhayaṃ nivāpaparibhogato. Balavīriyanti kāyabalañca uṭṭhānavīriyañca. Aṭṭhakathāyaṃ pana balameva vīriyaṃ. Balanti ca sarīrabalaṃ, tañca atthato manasikāramaggehi aparāparaṃ sañcaraṇakavātoti vuttaṃ ‘‘aparāparaṃ sañcaraṇavāyodhātū’’ti.
೨೬೪. ಸಿಕ್ಖಿತಕೇರಾಟಿಕಾತಿ ಪರಿಚಿತಸಾಠೇಯ್ಯಾ, ವಞ್ಚಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ವಿಯ ಆನುಭಾವವನ್ತೋ ವಿಯ। ಪಚುರಜನೇಹಿ ಪರಭೂತಾ ಜಾತಾತಿ ಪರಜನಾ, ಮಹಾಭೂತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯಕ್ಖಾ’’ತಿ। ಸಮನ್ತಾ ಸಪ್ಪದೇಸನ್ತಿ ಸಮನ್ತತೋ ಪದೇಸವನ್ತಂ ವಿಪುಲೋಕಾಸಸನ್ನಿವಾಸಟ್ಠಾನಂ। ತಸ್ಸ ಪನ ಸಪ್ಪದೇಸತಾ ಮಹಾಓಕಾಸತಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಮಹನ್ತಂ ಓಕಾಸ’’ನ್ತಿ।
264.Sikkhitakerāṭikāti paricitasāṭheyyā, vañcakāti attho. Iddhimanto viya ānubhāvavanto viya. Pacurajanehi parabhūtā jātāti parajanā, mahābhūtā. Tenāha ‘‘yakkhā’’ti. Samantā sappadesanti samantato padesavantaṃ vipulokāsasannivāsaṭṭhānaṃ. Tassa pana sappadesatā mahāokāsatāyāti vuttaṃ ‘‘mahantaṃ okāsa’’nti.
೨೬೫. ಘಟ್ಟೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ‘‘ಸಭಯಸಮುಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಸಞ್ಞಾದಾನವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ಚೇತೇಸ್ಸನ್ತಿ, ತಾಸೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಿಚ್ಚಜಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ನಿಬ್ಬಿಸಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಮಹಲ್ಲಕೋತಿ ಜಾತಿಯಾ ಮಹಲ್ಲಕೋ ಜಿಣ್ಣೋ। ದುಬ್ಬಲೋತಿ ಬ್ಯಾಧಿವಸೇನ, ಪಕತಿಯಾ ವಾ ಬಲವಿರಹಿತೋ।
265.Ghaṭṭessantīti ‘‘sabhayasamuṭṭhāna’’nti saññādānavasena cittaṃ cetessanti, tāsessantīti attho. Pariccajissantīti nibbisissanti. Mahallakoti jātiyā mahallako jiṇṇo. Dubbaloti byādhivasena, pakatiyā vā balavirahito.
೨೬೭. ನಿವಾಪಸದಿಸತಾಯ ನಿವಾಪೋತಿ ವಾ। ಲೋಕಪರಿಯಾಪನ್ನಂ ಹುತ್ವಾ ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಆಮಸಿತಬ್ಬತಾಯ ಲೋಕಾಮಿಸಾನೀತಿ ವಾ। ವಟ್ಟೇ ಆಮಿಸಭೂತತ್ತಾ ವಟ್ಟಾಮಿಸಭೂತಾನಂ। ವಸಂ ವತ್ತೇತೀತಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಕಾಮಗುಣೇ ಗಿದ್ಧೇ ಸತ್ತೇ ತಸ್ಸೇವ ಗೇಧಸ್ಸ ವಸೇನ ಅತ್ತನೋ ವಸೇ ವತ್ತೇತೀತಿ। ತೇನಾಹ –
267. Nivāpasadisatāya nivāpoti vā. Lokapariyāpannaṃ hutvā kilesehi āmasitabbatāya lokāmisānīti vā. Vaṭṭe āmisabhūtattā vaṭṭāmisabhūtānaṃ. Vasaṃ vattetīti kāmaguṇehi kāmaguṇe giddhe satte tasseva gedhassa vasena attano vase vattetīti. Tenāha –
‘‘ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಚರೋ ಪಾಸೋ, ಯ್ವಾಯಂ ಚರತಿ ಮಾನಸೋ।
‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso;
ತೇನ ತಂ ಬಾಧಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ನ ಮೇ ಸಮಣ ಮೋಕ್ಖಸೀ’’ತಿ॥ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೫೧; ಮಹಾವ॰ ೩೩)।
Tena taṃ bādhayissāmi, na me samaṇa mokkhasī’’ti. (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33);
ಅಯನ್ತಿ ಪಠಮಮಿಗಜಾತೂಪಮಾ। ವಾನಪತ್ಥಸ್ಸ ಸತೋವ ಪಪಞ್ಚಪರದತ್ತಿಕಾದಿಸಪುತ್ತದಾರನಿಕ್ಖಮನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಸಪುತ್ತಭರಿಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾ’’ತಿ।
Ayanti paṭhamamigajātūpamā. Vānapatthassa satova papañcaparadattikādisaputtadāranikkhamanaṃ sandhāyāha ‘‘saputtabhariyapabbajjāyā’’ti.
೨೬೮. ಕಾಮತೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಮುತ್ತಿ ಇಧ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ನಾಮ…ಪೇ॰… ಉಪ್ಪನ್ನಅಜ್ಝಾಸಯೋ’’ತಿ। ಕಾಮೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪುನ ತತ್ಥ ನಿಮುಗ್ಗತಾಯ ದುತಿಯಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ದುತಿಯಮಿಗಜಾತೂಪಮಾ ವುತ್ತಾ।
268. Kāmato cittassa vimutti idha cetovimuttīti adhippetāti āha ‘‘cetovimutti nāma…pe… uppannaajjhāsayo’’ti. Kāme vissajjetvā puna tattha nimuggatāya dutiyasamaṇabrāhmaṇā dutiyamigajātūpamā vuttā.
೨೬೯. ತತಿಯಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಥಾಪರಿಚ್ಚತ್ತೇ ಕಾಮೇ ಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾ ಏವಂ ಠಿತಾ, ನ ದುತಿಯಾ ವಿಯ ತತ್ಥ ನಿಮುಗ್ಗಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ‘‘ಕಿಂ ಪನ ತೇ ಅಕಂಸೂ’’ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಇತರೇ ಕಾಮಂ ಉಜುಕಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ನ ನಿಮುಗ್ಗಾ, ಪರಿಯಾಯೇನ ಪನ ನಿಮುಗ್ಗಾ ದಿಟ್ಠಿಜಾಲೇನ ಚ ಅಜ್ಝೋತ್ಥಟಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಗಾಮನಿಗಮಜನಪದರಾಜಧಾನಿಯೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ದಿಟ್ಠಿಜಾಲಮ್ಪಿ ತಣ್ಹಾಜಾಲಾನುಗತಮೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಮಾರಸ್ಸ ಪಾಪಿಮತೋ ದಿಟ್ಠಿಜಾಲೇನ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ’’ತಿ।
269. Tatiyasamaṇabrāhmaṇā yathāpariccatte kāme pariccajitvā evaṃ ṭhitā, na dutiyā viya tattha nimuggāti adhippāyena ‘‘kiṃ pana te akaṃsū’’ti pucchati. Itare kāmaṃ ujukaṃ kāmaguṇesu na nimuggā, pariyāyena pana nimuggā diṭṭhijālena ca ajjhotthaṭāti dassento ‘‘gāmanigamajanapadarājadhāniyo’’tiādimāha. Diṭṭhijālampi taṇhājālānugatamevāti āha ‘‘mārassa pāpimato diṭṭhijālena parikkhipitvā’’ti.
೨೭೧. ಖನ್ಧಕಿಲೇಸಾಭಿಸಙ್ಖಾರಮಾರಾ ವಾ ಇಧ ಮಾರಗ್ಗಹಣೇನ ಗಹಿತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಕ್ಖೀನಿ ಭಿನ್ದಿ ದಟ್ಠುಂ ಅಸಮತ್ಥಭಾವಾಪಾದನೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಜ್ಝಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಮಾರೋ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಝಾನಂ ಸಮಾಪನ್ನಸ್ಸಪಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಚಿತ್ತಂ ಇಮಂ ನಾಮ ಆರಮ್ಮಣಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ವತ್ತತೀತಿ ನ ಜಾನಾತಿ, ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಸ್ಸ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಸೇನ ‘‘ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಜ್ಝಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇನೇವ ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ‘‘ನ ಮಾರಸ್ಸ ಅಕ್ಖೀನಿ ಭಿನ್ದೀ’’ತಿ ಏವಮಾದಿನಾ ಯಥಾವುತ್ತಪರಿಯಾಯೇನ। ಅದಸ್ಸನಂ ಗತೋತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಪದಂ ಪತಿಟ್ಠಾತಿ ಚ ಇಧ ಆರಮ್ಮಣಂ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ ತಂ ಪರಿಗ್ಗಯ್ಹ ಪವತ್ತನತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಂ ನಿರಾರಮ್ಮಣ’’ನ್ತಿ। ಸೋತಿ ಮಾರೋ। ದಿಸ್ವಾತಿ ದಸ್ಸನಹೇತು। ಯಸ್ಮಾ ಮಗ್ಗೇನ ಚತುಸಚ್ಚದಸ್ಸನಹೇತು ಆಸವಾ ನ ಪರಿಕ್ಖೀಣಾ। ಫಲಕ್ಖಣೇ ಹಿ ತೇ ಖೀಣಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತೀತಿ।
271. Khandhakilesābhisaṅkhāramārā vā idha māraggahaṇena gahitāti daṭṭhabbaṃ. Akkhīni bhindi daṭṭhuṃ asamatthabhāvāpādanena. Tenāha ‘‘vipassanāpādakajjhāna’’ntiādi. Kiñcāpi māro yaṃ kiñci jhānaṃ samāpannassapi bhikkhuno cittaṃ imaṃ nāma ārammaṇaṃ nissāya vattatīti na jānāti, idhādhippetassa pana bhikkhuno vasena ‘‘vipassanāpādakajjhāna’’nti vuttaṃ. Teneva pariyāyenāti ‘‘na mārassa akkhīni bhindī’’ti evamādinā yathāvuttapariyāyena. Adassanaṃ gatoti etthāpi eseva nayo. Cakkhussa padaṃ patiṭṭhāti ca idha ārammaṇaṃ adhippetaṃ taṃ pariggayha pavattanatoti āha ‘‘appatiṭṭhaṃ nirārammaṇa’’nti. Soti māro. Disvāti dassanahetu. Yasmā maggena catusaccadassanahetu āsavā na parikkhīṇā. Phalakkhaṇe hi te khīṇāti vuccantīti.
ಲೋಕೇತಿ ಸತ್ತಲೋಕೇ ಸಙ್ಖಾರಲೋಕೇ ಚ। ಸತ್ತವಿಸತ್ತಭಾವೇನಾತಿ ಲಗ್ಗಭಾವೇನ ಚೇವ ಸವಿಸೇಸಂ ಆಸತ್ತಭಾವೇನ ಚ। ಅಥ ವಾತಿಆದಿನಾ ನಿದ್ದೇಸನಯವಸೇನ (ಮಹಾನಿ॰ ೩, ಚೂಳನಿ॰ ಮೇತ್ತಗೂಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸ ೨೨, ೨೩; ಚೂಳನಿ॰ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸ ೧೨೪) ವಿಸತ್ತಿಕಾಪದಂ ನಿದ್ದಿಸತಿ। ವಿಸತಾತಿ ವಿತ್ಥಟಾ ರೂಪಾದೀಸು ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮೇಸು ಬ್ಯಾಪನವಸೇನ ವಿಸಟಾತಿ ಪುರಿಮವಚನಮೇವ ತಕಾರಸ್ಸ ಟಕಾರಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ವಿಸಾಲಾತಿ ವಿಪುಲಾ। ವಿಸಕ್ಕತೀತಿ ಪರಿಸಕ್ಕತಿ ಸಹತಿ। ರತ್ತೋ ಹಿ ರಾಗವತ್ಥುನಾ ಪಾದೇನ ತಾಲಿಯಮಾನೋಪಿ ಸಹತಿ। ಓಸಕ್ಕನಂ, ವಿಪ್ಫನ್ದನಂ ವಾ ವಿಸಕ್ಕನನ್ತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ವಿಸಂಹರತೀತಿ ಯಥಾ ತಥಾ ಕಾಮೇಸು ಆನಿಸಂಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೀ ವಿವಿಧೇಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾಭಿಮುಖಪ್ಪವತ್ತಿತೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಂಹರತಿ ಸಙ್ಖಿಪತಿ, ವಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ, ತಂ ಹರತಿ ಉಪನೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಸಂವಾದಿಕಾತಿ ಅನಿಚ್ಚಾದಿಂ ನಿಚ್ಚಾದಿತೋ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತೀ ವಿಸಂವಾದಿಕಾ ಹೋತಿ। ದುಕ್ಖನಿಬ್ಬತ್ತಕಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಹೇತುಭಾವತೋ ವಿಸಮೂಲಾ, ವಿಸಂ ವಾ ದುಕ್ಖದುಕ್ಖಾದಿಭೂತಾ ವೇದನಾ ಮೂಲಂ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ವಿಸಮೂಲಾ। ದುಕ್ಖಸಮುದಯತ್ತಾ ವಿಸಂ ಫಲಂ ಏತಿಸ್ಸಾತಿ ವಿಸಫಲಾ। ತಣ್ಹಾಯ ರೂಪಾದಿಕಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸೇವ ಪರಿಭೋಗೋ ಹೋತಿ, ನ ಅಮತಸ್ಸಾತಿ ಸಾ ‘‘ವಿಸಪರಿಭೋಗಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ನಿರುತ್ತಿವಸೇನ ಸದ್ದಸಿದ್ಧಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಪನೇತ್ಥ ಪಧಾನೋ ಅತ್ಥೋ, ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪುನ ‘‘ವಿಸಾಲಾ ವಾ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ನಿತ್ತಿಣ್ಣೋ ಉತ್ತಿಣ್ಣೋತಿ ಉಪಸಗ್ಗವಸೇನ ಪದಂ ವಡ್ಢಿತಂ। ನಿರವಸೇಸತೋ ವಾ ತಿಣ್ಣೋ ನಿತ್ತಿಣ್ಣೋ। ತೇನ ತೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಉದ್ಧಮುದ್ಧಂ ತಿಣ್ಣೋ ಉತ್ತಿಣ್ಣೋ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಅತ್ಥತೋ ಅವಿಭತ್ತಂ, ತಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Loketi sattaloke saṅkhāraloke ca. Sattavisattabhāvenāti laggabhāvena ceva savisesaṃ āsattabhāvena ca. Atha vātiādinā niddesanayavasena (mahāni. 3, cūḷani. mettagūmāṇavapucchāniddesa 22, 23; cūḷani. khaggavisāṇasuttaniddesa 124) visattikāpadaṃ niddisati. Visatāti vitthaṭā rūpādīsu tebhūmakadhammesu byāpanavasena visaṭāti purimavacanameva takārassa ṭakāraṃ katvā vuttaṃ. Visālāti vipulā. Visakkatīti parisakkati sahati. Ratto hi rāgavatthunā pādena tāliyamānopi sahati. Osakkanaṃ, vipphandanaṃ vā visakkanantipi vadanti. Visaṃharatīti yathā tathā kāmesu ānisaṃsaṃ dassentī vividhehi ākārehi nekkhammābhimukhappavattito cittaṃ saṃharati saṅkhipati, visaṃ vā dukkhaṃ, taṃ harati upanetīti attho. Visaṃvādikāti aniccādiṃ niccādito gaṇhāpentī visaṃvādikā hoti. Dukkhanibbattakassa kammassa hetubhāvato visamūlā, visaṃ vā dukkhadukkhādibhūtā vedanā mūlaṃ etissāti visamūlā. Dukkhasamudayattā visaṃ phalaṃ etissāti visaphalā. Taṇhāya rūpādikassa dukkhasseva paribhogo hoti, na amatassāti sā ‘‘visaparibhogā’’ti vuttā. Sabbattha niruttivasena saddasiddhi veditabbā. Yo panettha padhāno attho, taṃ dassetuṃ puna ‘‘visālā vā panā’’tiādi vuttaṃ. Nittiṇṇo uttiṇṇoti upasaggavasena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Niravasesato vā tiṇṇo nittiṇṇo. Tena tena maggena uddhamuddhaṃ tiṇṇo uttiṇṇo. Yaṃ panettha atthato avibhattaṃ, taṃ suviññeyyameva.
ನಿವಾಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Nivāpasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೫. ನಿವಾಪಸುತ್ತಂ • 5. Nivāpasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ನಿವಾಪಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Nivāpasuttavaṇṇanā
