Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā)

    ༥. ནིཝཱཔསུཏྟཝཎྞནཱ

    5. Nivāpasuttavaṇṇanā

    ༢༦༡. ཨེཝཾ མེ སུཏནྟི ནིཝཱཔསུཏྟཾ། ཏཏྠ ནེཝཱཔིཀོཏི ཡོ མིགཱནཾ གཧཎཏྠཱཡ ཨརཉྙེ ཏིཎབཱིཛཱནི ཝཔཏི ‘‘ཨིདཾ ཏིཎཾ ཁཱདིཏུཾ ཨཱགཏེ མིགེ སུཁཾ གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི། ནིཝཱཔནྟི ཝཔྤཾ། ནིཝུཏྟནྟི ཝཔིཏཾ། མིགཛཱཏཱཏི མིགགྷཊཱ། ཨནུཔཁཛྫཱཏི ཨནུཔཝིསིཏྭཱ། མུཙྪིཏཱཏི ཏཎྷཱམུཙྪནཱཡ མུཙྪིཏཱ, ཏཎྷཱཡ ཧདཡཾ པཝིསིཏྭཱ མུཙྪནཱཀཱརཾ པཱཔིཏཱཏི ཨཏྠོ། མདཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟཱིཏི མཱནམདཾ ཨཱཔཛྫིསྶནྟི། པམཱདནྟི ཝིསྶཊྛསཏིབྷཱཝཾ། ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝིསྶནྟཱིཏི ཡཐཱ ཨིཙྪིསྶཱམ, ཏཐཱ ཀཱཏབྦཱ བྷཝིསྶནྟི། ཨིམསྨིཾ ནིཝཱཔེཏི ཨིམསྨིཾ ནིཝཱཔཊྛཱནེ། ཨེཀཾ ཀིར ནིཝཱཔཏིཎཾ ནཱམ ཨཏྠི ནིདཱགྷབྷདྡཀཾ, ཏཾ ཡཐཱ ཡཐཱ ནིདཱགྷོ ཧོཏི, ཏཐཱ ཏཐཱ ནཱིཝཱརཝནཾ ཝིཡ མེགྷམཱལཱ ཝིཡ ཙ ཨེཀགྒྷནཾ ཧོཏི, ཏཾ ལུདྡཀཱ ཨེཀསྨིཾ ཨུདཀཕཱསུཀཊྛཱནེ ཀསིཏྭཱ ཝཔིཏྭཱ ཝཏིཾ ཀཏྭཱ དྭཱརཾ ཡོཛེཏྭཱ རཀྑནྟི། ཨཐ ཡདཱ མཧཱནིདཱགྷེ སབྦཏིཎཱནི སུཀྑཱནི ཧོནྟི, ཛིཝ྄ཧཱཏེམནམཏྟམྤི ཨུདཀཾ དུལླབྷཾ ཧོཏི, ཏདཱ མིགཛཱཏཱ སུཀྑཏིཎཱནི ཙེཝ པུརཱཎཔཎྞཱནི ཙ ཁཱདནྟཱ ཀམྤམཱནཱ ཝིཡ ཝིཙརནྟཱ ནིཝཱཔཏིཎསྶ གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ ཝདྷབནྡྷནཱདཱིནི ཨགཎཡིཏྭཱ ཝཏིཾ ཨཛ྄ཛྷོཏྠརནྟཱ པཝིསནྟི། ཏེསཉྷི ནིཝཱཔཏིཎཾ ཨཏིཝིཡ པིཡཾ ཧོཏི མནཱཔཾ། ནེཝཱཔིཀོ ཏེ དིསྭཱ དྭེ ཏཱིཎི དིཝསཱནི པམཏྟོ ཝིཡ ཧོཏི, དྭཱརཾ ཝིཝརིཏྭཱ ཏིཊྛཏི། ཨནྟོནིཝཱཔཊྛཱནེ ཏཧིཾ ཏཧིཾ ཨུདཀཨཱཝཱཊཀཱཔི ཧོནྟི, མིགཱ ཝིཝཊདྭཱརེན པཝིསིཏྭཱ ཁཱདིཏམཏྟཀཾ པིཝིཏམཏྟཀམེཝ ཀཏྭཱ པཀྐམནྟི, པུནདིཝསེ ཀིཉྩི ན ཀརོནྟཱིཏི ཀཎྞེ ཙཱལཡམཱནཱ ཁཱདིཏྭཱ པིཝིཏྭཱ ཨཏརམཱནཱ གཙྪནྟི, པུནདིཝསེ ཀོཙི ཀིཉྩི ཀཏྟཱ ནཏྠཱིཏི ཡཱཝདཏྠཾ ཁཱདིཏྭཱ པིཝིཏྭཱ མཎྜལགུམྦཾ པཝིསིཏྭཱ ནིཔཛྫནྟི། ལུདྡཀཱ ཏེསཾ པམཏྟབྷཱཝཾ ཛཱནིཏྭཱ དྭཱརཾ པིདྷཱཡ སམྤརིཝཱརེཏྭཱ ཀོཊིཏོ པཊྛཱཡ ཀོཊྚེཏྭཱ གཙྪནྟི, ཨེཝཾ ཏེ ཏསྨིཾ ནིཝཱཔེ ནེཝཱཔིཀསྶ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ བྷཝནྟི།

    261.Evaṃme sutanti nivāpasuttaṃ. Tattha nevāpikoti yo migānaṃ gahaṇatthāya araññe tiṇabījāni vapati ‘‘idaṃ tiṇaṃ khādituṃ āgate mige sukhaṃ gaṇhissāmī’’ti. Nivāpanti vappaṃ. Nivuttanti vapitaṃ. Migajātāti migaghaṭā. Anupakhajjāti anupavisitvā. Mucchitāti taṇhāmucchanāya mucchitā, taṇhāya hadayaṃ pavisitvā mucchanākāraṃ pāpitāti attho. Madaṃ āpajjissantīti mānamadaṃ āpajjissanti. Pamādanti vissaṭṭhasatibhāvaṃ. Yathākāmakaraṇīyā bhavissantīti yathā icchissāma, tathā kātabbā bhavissanti. Imasmiṃ nivāpeti imasmiṃ nivāpaṭṭhāne. Ekaṃ kira nivāpatiṇaṃ nāma atthi nidāghabhaddakaṃ, taṃ yathā yathā nidāgho hoti, tathā tathā nīvāravanaṃ viya meghamālā viya ca ekagghanaṃ hoti, taṃ luddakā ekasmiṃ udakaphāsukaṭṭhāne kasitvā vapitvā vatiṃ katvā dvāraṃ yojetvā rakkhanti. Atha yadā mahānidāghe sabbatiṇāni sukkhāni honti, jivhātemanamattampi udakaṃ dullabhaṃ hoti, tadā migajātā sukkhatiṇāni ceva purāṇapaṇṇāni ca khādantā kampamānā viya vicarantā nivāpatiṇassa gandhaṃ ghāyitvā vadhabandhanādīni agaṇayitvā vatiṃ ajjhottharantā pavisanti. Tesañhi nivāpatiṇaṃ ativiya piyaṃ hoti manāpaṃ. Nevāpiko te disvā dve tīṇi divasāni pamatto viya hoti, dvāraṃ vivaritvā tiṭṭhati. Antonivāpaṭṭhāne tahiṃ tahiṃ udakaāvāṭakāpi honti, migā vivaṭadvārena pavisitvā khāditamattakaṃ pivitamattakameva katvā pakkamanti, punadivase kiñci na karontīti kaṇṇe cālayamānā khāditvā pivitvā ataramānā gacchanti, punadivase koci kiñci kattā natthīti yāvadatthaṃ khāditvā pivitvā maṇḍalagumbaṃ pavisitvā nipajjanti. Luddakā tesaṃ pamattabhāvaṃ jānitvā dvāraṃ pidhāya samparivāretvā koṭito paṭṭhāya koṭṭetvā gacchanti, evaṃ te tasmiṃ nivāpe nevāpikassa yathākāmakaraṇīyā bhavanti.

    ༢༦༢. ཏཏྲ, བྷིཀྑཝེཏི, བྷིཀྑཝེ, ཏེསུ མིགཛཱཏེསུ། པཋམཱ མིགཛཱཏཱཏི, མིགཛཱཏཱ པཋམདུཏིཡཱ ནཱམ ནཏྠི། བྷགཝཱ པན ཨཱགཏཔཊིཔཱཊིཝསེན ཀཔྤེཏྭཱ པཋམཱ, དུཏིཡཱ, ཏཏིཡཱ , ཙཏུཏྠཱཏི ནཱམཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ དསྶེསི། ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱཏི ཡཐཱཀཱམཾ ཀཏྟབྦབྷཱཝཏོ; ཝསཱིབྷཱཝོཡེཝ ཧི ཨེཏྠ ཨིདྡྷཱིཏི ཙ ཨཱནུབྷཱཝོཏི ཙ ཨདྷིཔྤེཏོ།

    262.Tatra, bhikkhaveti, bhikkhave, tesu migajātesu. Paṭhamā migajātāti, migajātā paṭhamadutiyā nāma natthi. Bhagavā pana āgatapaṭipāṭivasena kappetvā paṭhamā, dutiyā, tatiyā , catutthāti nāmaṃ āropetvā dassesi. Iddhānubhāvāti yathākāmaṃ kattabbabhāvato; vasībhāvoyeva hi ettha iddhīti ca ānubhāvoti ca adhippeto.

    ༢༦༣. བྷཡབྷོགཱཏི བྷཡེན བྷོགཏོ། བལཝཱིརིཡནྟི ཨཔརཱཔརཾ སཉྩརཎཝཱཡོདྷཱཏུ, སཱ པརིཧཱཡཱིཏི ཨཏྠོ།

    263.Bhayabhogāti bhayena bhogato. Balavīriyanti aparāparaṃ sañcaraṇavāyodhātu, sā parihāyīti attho.

    ༢༦༤. ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམཱཏི ཨནྟོ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཁཱདནྟཱནམྤི བྷཡམེཝ, བཱཧིརཏོ ཨཱགནྟྭཱ ཁཱདནྟཱནམྤི བྷཡམེཝ, མཡཾ པན ཨམུཾ ནིཝཱཔཊྛཱནཾ ནིསྶཱཡ ཨེཀམནྟེ ཨཱསཡཾ ཀཔྤེཡྻཱམཱཏི ཙིནྟཡིཾསུ། ཨུཔནིསྶཱཡ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསཱུཏི ལུདྡཀཱ ནཱམ ན སབྦཀཱལཾ ཨཔྤམཏྟཱ ཧོནྟི། མཡཾ ཏཏྠ ཏཏྠ མཎྜལགུམྦེསུ ཙེཝ ཝཏིཔཱདེསུ ཙ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཨེཏེསུ མུཁདྷོཝནཏྠཾ ཝཱ ཨཱཧཱརཀིཙྩཀརཎཏྠཾ ཝཱ པཀྐནྟེསུ ནིཝཱཔཝཏྠུཾ པཝིསིཏྭཱ ཁཱདིཏམཏྟཾ ཀཏྭཱ ཨམྷཱཀཾ ཝསནཊྛཱནཾ པཝིསིསྶཱམཱཏི ནིཝཱཔཝཏྠུཾ ཨུཔནིསྶཱཡ གཧནེསུ གུམྦཝཏིཔཱདཱདཱིསུ ཨཱསཡཾ ཀཔྤཡིཾསུ། བྷུཉྫིཾསཱུཏི ཝུཏྟནཡེན ལུདྡཀཱནཾ པམཱདཀཱལཾ ཉཏྭཱ སཱིགྷཾ སཱིགྷཾ པཝིསིཏྭཱ བྷུཉྫིཾསུ། ཀེཏབིནོཏི སིཀྑིཏཀེརཱཊིཀཱ། ཨིདྡྷིམནྟཱཏི ཨིདྡྷིམནྟོ ཝིཡ། པརཛནཱཏི ཡཀྑཱ། ཨིམེ ན མིགཛཱཏཱཏི། ཨཱགཏིཾ ཝཱ གཏིཾ ཝཱཏི ཨིམིནཱ ནཱམ ཋཱནེན ཨཱགཙྪནྟི, ཨམུཏྲ གཙྪནྟཱིཏི ཨིདཾ ནེསཾ ན ཛཱནཱམ། དཎྜཝཱཀརཱཧཱིཏི དཎྜཝཱཀརཛཱལེཧི། སམནྟཱ སཔྤདེསཾ ཨནུཔརིཝཱརེསུནྟི ཨཏིམཱཡཱཝིནོ ཨེཏེ, ན དཱུརཾ གམིསྶནྟི, སནྟིཀེཡེཝ ནིཔནྣཱ བྷཝིསྶནྟཱིཏི ནིཝཱཔཀྑེཏྟསྶ སམནྟཱ སཔྤདེསཾ མཧནྟཾ ཨོཀཱསཾ ཨནུཔརིཝཱརེསུཾ། ཨདྡསཾསཱུཏི ཨེཝཾ པརིཝཱརེཏྭཱ ཝཱཀརཛཱལཾ སམནྟཏོ ཙཱལེཏྭཱ ཨོལོཀེནྟཱ ཨདྡསཾསུ། ཡཏྠ ཏེཏི ཡསྨིཾ ཋཱནེ ཏེ གཱཧཾ ཨགམཾསུ, ཏཾ ཋཱནཾ ཨདྡསཾསཱུཏི ཨཏྠོ།

    264.Upanissāya āsayaṃ kappeyyāmāti anto nipajjitvā khādantānampi bhayameva, bāhirato āgantvā khādantānampi bhayameva, mayaṃ pana amuṃ nivāpaṭṭhānaṃ nissāya ekamante āsayaṃ kappeyyāmāti cintayiṃsu. Upanissāyaāsayaṃ kappayiṃsūti luddakā nāma na sabbakālaṃ appamattā honti. Mayaṃ tattha tattha maṇḍalagumbesu ceva vatipādesu ca nipajjitvā etesu mukhadhovanatthaṃ vā āhārakiccakaraṇatthaṃ vā pakkantesu nivāpavatthuṃ pavisitvā khāditamattaṃ katvā amhākaṃ vasanaṭṭhānaṃ pavisissāmāti nivāpavatthuṃ upanissāya gahanesu gumbavatipādādīsu āsayaṃ kappayiṃsu. Bhuñjiṃsūti vuttanayena luddakānaṃ pamādakālaṃ ñatvā sīghaṃ sīghaṃ pavisitvā bhuñjiṃsu. Ketabinoti sikkhitakerāṭikā. Iddhimantāti iddhimanto viya. Parajanāti yakkhā. Ime na migajātāti. Āgatiṃ vā gatiṃ vāti iminā nāma ṭhānena āgacchanti, amutra gacchantīti idaṃ nesaṃ na jānāma. Daṇḍavākarāhīti daṇḍavākarajālehi. Samantā sappadesaṃ anuparivāresunti atimāyāvino ete, na dūraṃ gamissanti, santikeyeva nipannā bhavissantīti nivāpakkhettassa samantā sappadesaṃ mahantaṃ okāsaṃ anuparivāresuṃ. Addasaṃsūti evaṃ parivāretvā vākarajālaṃ samantato cāletvā olokentā addasaṃsu. Yattha teti yasmiṃ ṭhāne te gāhaṃ agamaṃsu, taṃ ṭhānaṃ addasaṃsūti attho.

    ༢༦༥. ཡཾནཱུན མཡཾ ཡཏྠ ཨགཏཱིཏི ཏེ ཀིར ཨེཝཾ ཙིནྟཡིཾསུ – ‘‘ཨནྟོ ནིཔཛྫིཏྭཱ ཨནྟོ ཁཱདནྟཱནམྤི བྷཡམེཝ, བཱཧིརཏོ ཨཱགནྟྭཱ ཁཱདནྟཱནམྤི སནྟིཀེ ཝསིཏྭཱ ཁཱདནྟཱནམྤི བྷཡམེཝ, ཏེཔི ཧི ཝཱཀརཛཱལེན པརིཀྑིཔིཏྭཱ གཧིཏཱཡེཝཱ’’ཏི, ཏེན ཏེསཾ ཨེཏདཧོསི – ‘‘ཡཾནཱུན མཡཾ ཡཏྠ ནེཝཱཔིཀསྶ ཙ ནེཝཱཔིཀཔརིསཱཡ ཙ ཨགཏི ཨཝིསཡོ, ཏཏྠ ཏཏྠ སེཡྻཾ ཀཔྤེཡྻཱམཱ’’ཏི། ཨཉྙེ གྷཊྚེསྶནྟཱིཏི ཏཏོ ཏཏོ དཱུརཏརཝཱསིནོ ཨཉྙེ གྷཊྚེསྶནྟི། ཏེ གྷཊྚིཏཱ ཨཉྙེཏི ཏེཔི གྷཊྚིཏཱ ཨཉྙེ ཏཏོ དཱུརཏརཝཱསིནོ གྷཊྚེསྶནྟི། ཨེཝཾ ཨིམཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ སབྦསོ མིགཛཱཏཱ པརིམུཙྩིསྶནྟཱིཏི ཨེཝཾ ཨིམཾ ཨམྷེཧི ནིཝུཏྟཾ ནིཝཱཔཾ སབྦེ མིགགྷཊཱ མིགསངྒྷཱ ཝིསྶཛྫེསྶནྟི པརིཙྩཛིསྶནྟི། ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑེཡྻཱམཱཏི ཏེསཾ གཧཎེ ཨབྱཱཝཊཱ བྷཝེཡྻཱམཱཏི; ཡཐཱ ཏཐཱ ཨཱགཙྪནྟེསུ ཧི ཏརུཎཔོཏཀོ ཝཱ མཧལླཀོ ཝཱ དུབྦལོ ཝཱ ཡཱུཐཔརིཧཱིནོ ཝཱ སཀྐཱ ཧོནྟི ལདྡྷུཾ, ཨནཱགཙྪནྟེསུ ཀིཉྩི ནཏྠི། ཨཛ྄ཛྷུཔེཀྑིཾསུ ཁོ, བྷིཀྑཝེཏི ཨེཝཾ ཙིནྟེཏྭཱ ཨབྱཱཝཊཱཝ ཨཧེསུཾ།

    265.Yaṃnūna mayaṃ yattha agatīti te kira evaṃ cintayiṃsu – ‘‘anto nipajjitvā anto khādantānampi bhayameva, bāhirato āgantvā khādantānampi santike vasitvā khādantānampi bhayameva, tepi hi vākarajālena parikkhipitvā gahitāyevā’’ti, tena tesaṃ etadahosi – ‘‘yaṃnūna mayaṃ yattha nevāpikassa ca nevāpikaparisāya ca agati avisayo, tattha tattha seyyaṃ kappeyyāmā’’ti. Aññe ghaṭṭessantīti tato tato dūrataravāsino aññe ghaṭṭessanti. Te ghaṭṭitā aññeti tepi ghaṭṭitā aññe tato dūrataravāsino ghaṭṭessanti. Evaṃ imaṃnivāpaṃ nivuttaṃ sabbaso migajātā parimuccissantīti evaṃ imaṃ amhehi nivuttaṃ nivāpaṃ sabbe migaghaṭā migasaṅghā vissajjessanti pariccajissanti. Ajjhupekkheyyāmāti tesaṃ gahaṇe abyāvaṭā bhaveyyāmāti; yathā tathā āgacchantesu hi taruṇapotako vā mahallako vā dubbalo vā yūthaparihīno vā sakkā honti laddhuṃ, anāgacchantesu kiñci natthi. Ajjhupekkhiṃsu kho, bhikkhaveti evaṃ cintetvā abyāvaṭāva ahesuṃ.

    ༢༦༧. ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶ ཨམཱུནི ཙ ལོཀཱམིསཱནཱིཏི ཨེཏྠ ནིཝཱཔོཏི ཝཱ ལོཀཱམིསཱནཱིཏི ཝཱ ཝཊྚཱམིསབྷཱུཏཱནཾ པཉྩནྣཾ ཀཱམགུཎཱནམེཏཾ ཨདྷིཝཙནཾ། མཱརོ ན ཙ བཱིཛཱནི ཝིཡ ཀཱམགུཎེ ཝཔེནྟོ ཨཱཧིཎྜཏི, ཀཱམགུཎགིདྡྷཱནཾ པན ཨུཔརི ཝསཾ ཝཏྟེཏི, ཏསྨཱ ཀཱམགུཎཱ མཱརསྶ ནིཝཱཔཱ ནཱམ ཧོནྟི། ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘ཨམུཾ ནིཝཱཔཾ ནིཝུཏྟཾ མཱརསྶཱ’’ཏི། ན པརིམུཙྩིཾསུ མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱཏི མཱརསྶ ཝསཾ གཏཱ ཨཧེསུཾ, ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ། ཨཡཾ སཔུཏྟབྷརིཡཔབྦཛྫཱཡ ཨཱགཏཨུཔམཱ།

    267.Amuṃnivāpaṃ nivuttaṃ mārassa amūni ca lokāmisānīti ettha nivāpoti vā lokāmisānīti vā vaṭṭāmisabhūtānaṃ pañcannaṃ kāmaguṇānametaṃ adhivacanaṃ. Māro na ca bījāni viya kāmaguṇe vapento āhiṇḍati, kāmaguṇagiddhānaṃ pana upari vasaṃ vatteti, tasmā kāmaguṇā mārassa nivāpā nāma honti. Tena vuttaṃ – ‘‘amuṃ nivāpaṃ nivuttaṃ mārassā’’ti. Na parimucciṃsu mārassa iddhānubhāvāti mārassa vasaṃ gatā ahesuṃ, yathākāmakaraṇīyā. Ayaṃ saputtabhariyapabbajjāya āgataupamā.

    ༢༦༨. ཙེཏོཝིམུཏྟི པརིཧཱཡཱིཏི ཨེཏྠ ཙེཏོཝིམུཏྟི ནཱམ ཨརཉྙེ ཝསིསྶཱམཱཏི ཨུཔྤནྣཨཛ྄ཛྷཱསཡོ; སོ པརིཧཱཡཱིཏི ཨཏྠོ། ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ དུཏིཡེཏི ཨཡཾ བྲཱཧྨཎདྷམྨིཀཔབྦཛྫཱཡ ཨུཔམཱ། བྲཱཧྨཎཱ ཧི ཨཊྛཙཏྟཱལཱིསཝསྶཱནི ཀོམཱརབྲཧྨཙརིཡཾ ཙརིཏྭཱ ཝཊྚུཔཙྪེདབྷཡེན པཝེཎིཾ གྷཊཡིསྶཱམཱཏི དྷནཾ པརིཡེསིཏྭཱ བྷརིཡཾ གཧེཏྭཱ ཨགཱརམཛ྄ཛྷེ ཝསནྟཱ ཨེཀསྨིཾ པུཏྟེ ཛཱཏེ ‘‘ཨམྷཱཀཾ པུཏྟོ ཛཱཏོ ཝཊྚཾ ན ཨུཙྪིནྣཾ པཝེཎི གྷཊིཏཱ’’ཏི པུན ནིཀྑམིཏྭཱ པབྦཛནྟི ཝཱ ཏམེཝ ཝཱ ས’ཀལཏྟཝཱསཾ ཝསནྟི།

    268.Cetovimutti parihāyīti ettha cetovimutti nāma araññe vasissāmāti uppannaajjhāsayo; so parihāyīti attho. Tathūpame ahaṃ ime dutiyeti ayaṃ brāhmaṇadhammikapabbajjāya upamā. Brāhmaṇā hi aṭṭhacattālīsavassāni komārabrahmacariyaṃ caritvā vaṭṭupacchedabhayena paveṇiṃ ghaṭayissāmāti dhanaṃ pariyesitvā bhariyaṃ gahetvā agāramajjhe vasantā ekasmiṃ putte jāte ‘‘amhākaṃ putto jāto vaṭṭaṃ na ucchinnaṃ paveṇi ghaṭitā’’ti puna nikkhamitvā pabbajanti vā tameva vā sa’kalattavāsaṃ vasanti.

    ༢༦༩. ཨེཝཉྷི ཏེ, བྷིཀྑཝེ, ཏཏིཡཱཔི སམཎབྲཱཧྨཎཱ ན པརིམུཙྩིཾསཱུཏི པུརིམཱ ཝིཡ ཏེཔི མཱརསྶ ཨིདྡྷཱནུབྷཱཝཱ ན མུཙྩིཾསུ; ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱཝ ཨཧེསུཾ། ཀིཾ པན ཏེ ཨཀཾསཱུཏི? གཱམནིགམརཱཛདྷཱནིཡོ ཨོསརིཏྭཱ ཏེསུ ཏེསུ ཨཱརཱམཨུཡྻཱནཊྛཱནེསུ ཨསྶམཾ མཱཔེཏྭཱ ནིཝསནྟཱ ཀུལདཱརཀེ ཧཏྠིཨསྶརཐསིཔྤཱདཱིནི ནཱནཔྤཀཱརཱནི སིཔྤཱནི སིཀྑཱཔེསུཾ། ཨིཏི ཏེ ཝཱཀརཛཱལེན ཏཏིཡཱ མིགཛཱཏཱ ཝིཡ མཱརསྶ པཱཔིམཏོ དིཊྛིཛཱལེན པརིཀྑིཔིཏྭཱ ཡཐཱཀཱམཀརཎཱིཡཱ ཨཧེསུཾ།

    269.Evañhi te, bhikkhave, tatiyāpi samaṇabrāhmaṇā na parimucciṃsūti purimā viya tepi mārassa iddhānubhāvā na mucciṃsu; yathākāmakaraṇīyāva ahesuṃ. Kiṃ pana te akaṃsūti? Gāmanigamarājadhāniyo osaritvā tesu tesu ārāmauyyānaṭṭhānesu assamaṃ māpetvā nivasantā kuladārake hatthiassarathasippādīni nānappakārāni sippāni sikkhāpesuṃ. Iti te vākarajālena tatiyā migajātā viya mārassa pāpimato diṭṭhijālena parikkhipitvā yathākāmakaraṇīyā ahesuṃ.

    ༢༧༠. ཏཐཱུཔམེ ཨཧཾ ཨིམེ ཙཏུཏྠེཏི ཨཡཾ ཨིམསྶ སཱསནསྶ ཨུཔམཱ ཨཱཧཊཱ།

    270.Tathūpameahaṃ ime catuttheti ayaṃ imassa sāsanassa upamā āhaṭā.

    ༢༧༡. ཨནྡྷམཀཱསི མཱརནྟི ན མཱརསྶ ཨཀྑཱིནི བྷིནྡི། ཝིཔསྶནཱཔཱདཀཛ྄ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ པན བྷིཀྑུནོ ཨིམཾ ནཱམ ཨཱརམྨཎཾ ནིསྶཱཡ ཙིཏྟཾ ཝཏྟཏཱིཏི མཱརོ པསྶིཏུཾ ན སཀྐོཏི། ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘ཨནྡྷམཀཱསི མཱར’’ནྟི། ཨཔདཾ ཝདྷིཏྭཱ མཱརཙཀྑུནྟི ཏེནེཝ པརིཡཱཡེན ཡཐཱ མཱརསྶ ཙཀྑུ ཨཔདཾ ཧོཏི ནིཔྤདཾ, ཨཔྤཏིཊྛཾ, ནིརཱརམྨཎཾ, ཨེཝཾ ཝདྷིཏྭཱཏི ཨཏྠོ། ཨདསྶནཾ གཏོ པཱཔིམཏོཏི ཏེནེཝ པརིཡཱཡེན མཱརསྶ པཱཔིམཏོ ཨདསྶནཾ གཏོ། ན ཧི སོ ཨཏྟནོ མཾསཙཀྑུནཱ ཏསྶ ཝིཔསྶནཱཔཱདཀཛ྄ཛྷཱནཾ སམཱཔནྣསྶ བྷིཀྑུནོ ཉཱཎསརཱིརཾ དཊྛུཾ སཀྐོཏི། པཉྙཱཡ ཙསྶ དིསྭཱ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟཱིཏི མགྒཔཉྙཱཡ ཙཏྟཱརི ཨརིཡསཙྩཱནི དིསྭཱ ཙཏྟཱརོ ཨཱསཝཱ པརིཀྑཱིཎཱ ཧོནྟི། ཏིཎྞོ ལོཀེ ཝིསཏྟིཀནྟི ལོཀེ སཏྟཝིསཏྟབྷཱཝེན ཝིསཏྟིཀཱཏི ཨེཝཾ སངྑཾ གཏཾ། ཨཐ ཝཱ ‘‘ཝིསཏྟིཀཱཏི ཀེནཊྛེན ཝིསཏྟིཀཱ? ཝིསཏཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ ཝིསཊཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིཔུལཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཱལཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསམཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཀྐཏཱིཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཾ ཧརཏཱིཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཾཝཱདིཀཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསམཱུལཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཕལཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཔརིབྷོགཱཏི ཝིསཏྟིཀཱ, ཝིསཱལཱ ཝཱ པན སཱ ཏཎྷཱ རཱུཔེ སདྡེ གནྡྷེ རསེ ཕོཊྛབྦེ’’ཏི (མཧཱནི॰ ༣; ཙཱུལ༹ནི॰ མེཏྟགཱུམཱཎཝཔུཙྪཱནིདྡེས ༢༢, ཁགྒཝིསཱཎསུཏྟནིདྡེས ༡༢༤) ཝིསཏྟིཀཱ། ཨེཝཾ ཝིསཏྟིཀཱཏི སངྑཾ གཏཾ ཏཎྷཾ ཏིཎྞོ ནིཏྟིཎྞོ ཨུཏྟིཎྞོ། ཏེན ཝུཙྩཏི – ‘‘ཏིཎྞོ ལོཀེ ཝིསཏྟིཀ’’ནྟི།

    271.Andhamakāsi māranti na mārassa akkhīni bhindi. Vipassanāpādakajjhānaṃ samāpannassa pana bhikkhuno imaṃ nāma ārammaṇaṃ nissāya cittaṃ vattatīti māro passituṃ na sakkoti. Tena vuttaṃ – ‘‘andhamakāsi māra’’nti. Apadaṃ vadhitvā māracakkhunti teneva pariyāyena yathā mārassa cakkhu apadaṃ hoti nippadaṃ, appatiṭṭhaṃ, nirārammaṇaṃ, evaṃ vadhitvāti attho. Adassanaṃ gato pāpimatoti teneva pariyāyena mārassa pāpimato adassanaṃ gato. Na hi so attano maṃsacakkhunā tassa vipassanāpādakajjhānaṃ samāpannassa bhikkhuno ñāṇasarīraṃ daṭṭhuṃ sakkoti. Paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā hontīti maggapaññāya cattāri ariyasaccāni disvā cattāro āsavā parikkhīṇā honti. Tiṇṇo loke visattikanti loke sattavisattabhāvena visattikāti evaṃ saṅkhaṃ gataṃ. Atha vā ‘‘visattikāti kenaṭṭhena visattikā? Visatāti visattikā visaṭāti visattikā, vipulāti visattikā, visālāti visattikā, visamāti visattikā, visakkatīti visattikā, visaṃ haratīti visattikā, visaṃvādikāti visattikā, visamūlāti visattikā, visaphalāti visattikā, visaparibhogāti visattikā, visālā vā pana sā taṇhā rūpe sadde gandhe rase phoṭṭhabbe’’ti (mahāni. 3; cūḷani. mettagūmāṇavapucchāniddesa 22, khaggavisāṇasuttaniddesa 124) visattikā. Evaṃ visattikāti saṅkhaṃ gataṃ taṇhaṃ tiṇṇo nittiṇṇo uttiṇṇo. Tena vuccati – ‘‘tiṇṇo loke visattika’’nti.

    པཔཉྩསཱུདནིཡཱ མཛ྄ཛྷིམནིཀཱཡཊྛཀཐཱཡ

    Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya

    ནིཝཱཔསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།

    Nivāpasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / མཛྫྷིམནིཀཱཡ • Majjhimanikāya / ༥. ནིཝཱཔསུཏྟཾ • 5. Nivāpasuttaṃ

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / མཛྫྷིམནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ༥. ནིཝཱཔསུཏྟཝཎྞནཱ • 5. Nivāpasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact