| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
५. निवेसकसुत्तवण्णना
5. Nivesakasuttavaṇṇanā
७६. पञ्चमे किच्चकरणीयेसु सहभावट्ठेन अमा होन्तीति अमच्चा। ‘‘अयं अज्झत्तिको’’ति एवं जानन्ति, ञायन्ति वाति ञाती। सस्सुससुरपक्खिकाति सस्सुससुरा च तप्पक्खिको च सस्सुससुरपक्खिका। लोहितेन सम्बद्धाति सालोहिता। पितुपक्खिका वा ञाती, मातुपक्खिका सालोहिता। मातुपितुपक्खिका वा ञाती, सस्सुससुरपक्खिका सालोहिता। अवेच्च रतनस्स गुणे याथावतो ञत्वा पसादो अवेच्चप्पसादो। सो पन यस्मा मग्गेनागतत्ता केनचि अकम्पनीयो च अप्पधंसियो च होति, तस्मा एवं वुत्तं ‘‘अचलप्पसादो’’ति। भावञ्ञथत्तन्ति सभावस्स अञ्ञथत्तं।
76. Pañcame kiccakaraṇīyesu sahabhāvaṭṭhena amā hontīti amaccā. ‘‘Ayaṃ ajjhattiko’’ti evaṃ jānanti, ñāyanti vāti ñātī. Sassusasurapakkhikāti sassusasurā ca tappakkhiko ca sassusasurapakkhikā. Lohitena sambaddhāti sālohitā. Pitupakkhikā vā ñātī, mātupakkhikā sālohitā. Mātupitupakkhikā vā ñātī, sassusasurapakkhikā sālohitā. Avecca ratanassa guṇe yāthāvato ñatvā pasādo aveccappasādo. So pana yasmā maggenāgatattā kenaci akampanīyo ca appadhaṃsiyo ca hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ ‘‘acalappasādo’’ti. Bhāvaññathattanti sabhāvassa aññathattaṃ.
वीसतिया कोट्ठासेसूति केसादिमत्थलुङ्गपरियन्तेसु। द्वादससु कोट्ठासेसूति पित्तादिमुत्तपरियन्तेसु। चतूसु कोट्ठासेसूति ‘‘येन च सन्तप्पति, येन च जीरीयति, येन च परिदय्हति, येन च असितपीतखायितसायितं सम्मा परिणामं गच्छती’’ति (म॰ नि॰ १.३०४) एवं वुत्तेसु चतूसु कोट्ठासेसु। छसु कोट्ठासेसूति ‘‘उद्धङ्गमा वाता, अधोगमा वाता, कुच्छिसया वाता, कोट्ठासया वाता, अङ्गमङ्गानुसारिनो वाता, अस्सासो पस्सासो’’ति (म॰ नि॰ २.३०५) एवं वुत्तेसु छसु कोट्ठासेसु। वित्थम्भनं सेसभूतत्तयसन्थम्भिततापादनं, ‘‘उपकीळन’’न्ति एके। सेसं सुविञ्ञेय्यमेव।
Vīsatiyā koṭṭhāsesūti kesādimatthaluṅgapariyantesu. Dvādasasu koṭṭhāsesūti pittādimuttapariyantesu. Catūsu koṭṭhāsesūti ‘‘yena ca santappati, yena ca jīrīyati, yena ca paridayhati, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ sammā pariṇāmaṃ gacchatī’’ti (ma. ni. 1.304) evaṃ vuttesu catūsu koṭṭhāsesu. Chasu koṭṭhāsesūti ‘‘uddhaṅgamā vātā, adhogamā vātā, kucchisayā vātā, koṭṭhāsayā vātā, aṅgamaṅgānusārino vātā, assāso passāso’’ti (ma. ni. 2.305) evaṃ vuttesu chasu koṭṭhāsesu. Vitthambhanaṃ sesabhūtattayasanthambhitatāpādanaṃ, ‘‘upakīḷana’’nti eke. Sesaṃ suviññeyyameva.
निवेसकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Nivesakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ५. निवेसकसुत्तं • 5. Nivesakasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. निवेसकसुत्तवण्णना • 5. Nivesakasuttavaṇṇanā
