| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
4. නියාමකථාවණ්‌ණනා
4. Niyāmakathāvaṇṇanā
428-431. ඉදානි නියාමකථා නාම හොති. තත්‌ථ යො පුග්‌ගලො සම්‌මත්‌තනියාමං ඔක්‌කමිස්‌සති, තං ‘‘භබ්‌බො එස ධම්‌මං අභිසමෙතු’’න්‌ති යස්‌මා භගවා ජානාති, තස්‌මා ‘‘අනියතස්‌ස පුථුජ්‌ජනස්‌සෙව සතො පුග්‌ගලස්‌ස නියාමගමනාය ඤාණං අත්‌ථී’’ති යෙසං ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි එතරහි උත්‌තරාපථකානං; තෙ සන්‌ධාය අනියතස්‌සාති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස. තත්‌ථ නියාමගමනායාති නියාමො වුච්‌චති මග්‌ගො, මග්‌ගගමනාය මග්‌ගොක්‌කමනායාති අත්‌ථො. යං පනස්‌ස ඤාණං දිස්‌වා භගවා ‘‘භබ්‌බො අය’’න්‌ති ජානාති, තං සන්‌ධාය පටිඤ්‌ඤා පරවාදිස්‌ස.
428-431. Idāni niyāmakathā nāma hoti. Tattha yo puggalo sammattaniyāmaṃ okkamissati, taṃ ‘‘bhabbo esa dhammaṃ abhisametu’’nti yasmā bhagavā jānāti, tasmā ‘‘aniyatassa puthujjanasseva sato puggalassa niyāmagamanāya ñāṇaṃ atthī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya aniyatassāti pucchā sakavādissa. Tattha niyāmagamanāyāti niyāmo vuccati maggo, maggagamanāya maggokkamanāyāti attho. Yaṃ panassa ñāṇaṃ disvā bhagavā ‘‘bhabbo aya’’nti jānāti, taṃ sandhāya paṭiññā paravādissa.
අථස්‌ස සකවාදී අයුත්‌තවාදිතං දීපෙතුං නියතස්‌සාති විපරීතානුයොගමාහ. තත්‌ථ පඨමපඤ්‌හෙ මග්‌ගෙන නියතස්‌ස අනියාමගමනාය ඤාණං නාම නත්‌ථීති පටික්‌ඛිපති. දුතියෙ නත්‌ථිභාවෙන පටිජානාති. තතියෙ අනියතස්‌ස නත්‌ථීති පුට්‌ඨත්‌තා ලද්‌ධිවිරොධෙන පටික්‌ඛිපති. පුන පඨමපඤ්‌හමෙව චතුත්‌ථං කත්‌වා නියතස්‌ස නියාමගමනාදිවසෙන තයො පඤ්‌හා කතා. තෙසු පඨමෙ යස්‌මා ආදිමග්‌ගෙන නියතස්‌ස පුන තදත්‌ථාය ඤාණං නත්‌ථි, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. දුතියෙ නත්‌ථිභාවෙනෙව පටිජානාති. තතියෙ ලද්‌ධිවිරොධෙනෙව පටික්‌ඛිපති. පුන පඨමපඤ්‌හං අට්‌ඨමං කත්‌වා අනියතස්‌ස අනියාමගමනාදිවසෙන තයො පඤ්‌හා කතා. තෙසං අත්‌ථො වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බො. පුන පඨමපඤ්‌හමෙව ද්‌වාදසමං කත්‌වා තංමූලකා අත්‌ථි නියාමොතිආදයො පඤ්‌හා කතා. තත්‌ථ යස්‌මා නියාමගමනාය ඤාණං නාම මග්‌ගඤාණමෙව හොති, තස්‌මා තං සන්‌ධාය අත්‌ථි නියාමොති වුත්‌තං. ඉතරො පන නියාමොති වුත්‌තෙ පටික්‌ඛිපති, ඤාණන්‌ති වුත්‌තෙ පටිජානාති. සතිපට්‌ඨානාදීසුපි එසෙව නයො. පච්‌චනීකං උත්‌තානත්‌ථමෙව. ගොත්‍රභුනොතිආදි යෙන යං අප්‌පත්‌තං, තස්‌ස තං නත්‌ථීති දස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තං. භගවා ජානාතීති අත්‌තනො ඤාණබලෙන ජානාති, න තස්‌ස නියාමගමනඤාණසබ්‌භාවතො. තස්‌මා ඉමිනා කාරණෙන පතිට්‌ඨිතාපිස්‌ස ලද්‌ධි අප්‌පතිට්‌ඨිතායෙවාති.
Athassa sakavādī ayuttavāditaṃ dīpetuṃ niyatassāti viparītānuyogamāha. Tattha paṭhamapañhe maggena niyatassa aniyāmagamanāya ñāṇaṃ nāma natthīti paṭikkhipati. Dutiye natthibhāvena paṭijānāti. Tatiye aniyatassa natthīti puṭṭhattā laddhivirodhena paṭikkhipati. Puna paṭhamapañhameva catutthaṃ katvā niyatassa niyāmagamanādivasena tayo pañhā katā. Tesu paṭhame yasmā ādimaggena niyatassa puna tadatthāya ñāṇaṃ natthi, tasmā paṭikkhipati. Dutiye natthibhāveneva paṭijānāti. Tatiye laddhivirodheneva paṭikkhipati. Puna paṭhamapañhaṃ aṭṭhamaṃ katvā aniyatassa aniyāmagamanādivasena tayo pañhā katā. Tesaṃ attho vuttanayeneva veditabbo. Puna paṭhamapañhameva dvādasamaṃ katvā taṃmūlakā atthi niyāmotiādayo pañhā katā. Tattha yasmā niyāmagamanāya ñāṇaṃ nāma maggañāṇameva hoti, tasmā taṃ sandhāya atthi niyāmoti vuttaṃ. Itaro pana niyāmoti vutte paṭikkhipati, ñāṇanti vutte paṭijānāti. Satipaṭṭhānādīsupi eseva nayo. Paccanīkaṃ uttānatthameva. Gotrabhunotiādi yena yaṃ appattaṃ, tassa taṃ natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Bhagavā jānātīti attano ñāṇabalena jānāti, na tassa niyāmagamanañāṇasabbhāvato. Tasmā iminā kāraṇena patiṭṭhitāpissa laddhi appatiṭṭhitāyevāti.
නියාමකථාවණ්‌ණනා.
Niyāmakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (46) 4. නියාමකථා • (46) 4. Niyāmakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 4. නියාමකථාවණ්‌ණනා • 4. Niyāmakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 4. නියාමකථාවණ්‌ණනා • 4. Niyāmakathāvaṇṇanā
