Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੪. ਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
4. Niyāmakathāvaṇṇanā
੪੨੮-੪੩੧. ਇਦਾਨਿ ਨਿਯਾਮਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਨਿਯਾਮਂ ਓਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ‘‘ਭਬ੍ਬੋ ਏਸ ਧਮ੍ਮਂ ਅਭਿਸਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਿਯਤਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸੇવ ਸਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਨਿਯਾਮਗਮਨਾਯ ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਨਿਯਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਨਿਯਾਮਗਮਨਾਯਾਤਿ ਨਿਯਾਮੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਮਗ੍ਗਗਮਨਾਯ ਮਗ੍ਗੋਕ੍ਕਮਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਦਿਸ੍વਾ ਭਗવਾ ‘‘ਭਬ੍ਬੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ।
428-431. Idāni niyāmakathā nāma hoti. Tattha yo puggalo sammattaniyāmaṃ okkamissati, taṃ ‘‘bhabbo esa dhammaṃ abhisametu’’nti yasmā bhagavā jānāti, tasmā ‘‘aniyatassa puthujjanasseva sato puggalassa niyāmagamanāya ñāṇaṃ atthī’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ; te sandhāya aniyatassāti pucchā sakavādissa. Tattha niyāmagamanāyāti niyāmo vuccati maggo, maggagamanāya maggokkamanāyāti attho. Yaṃ panassa ñāṇaṃ disvā bhagavā ‘‘bhabbo aya’’nti jānāti, taṃ sandhāya paṭiññā paravādissa.
ਅਥਸ੍ਸ ਸਕવਾਦੀ ਅਯੁਤ੍ਤવਾਦਿਤਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਨਿਯਤਸ੍ਸਾਤਿ વਿਪਰੀਤਾਨੁਯੋਗਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਪਞ੍ਹੇ ਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਯਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯਾਮਗਮਨਾਯ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯੇ ਨਤ੍ਥਿਭਾવੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤਿਯੇ ਅਨਿਯਤਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਲਦ੍ਧਿવਿਰੋਧੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਨ ਪਠਮਪਞ੍ਹਮੇવ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਯਤਸ੍ਸ ਨਿਯਾਮਗਮਨਾਦਿવਸੇਨ ਤਯੋ ਪਞ੍ਹਾ ਕਤਾ। ਤੇਸੁ ਪਠਮੇ ਯਸ੍ਮਾ ਆਦਿਮਗ੍ਗੇਨ ਨਿਯਤਸ੍ਸ ਪੁਨ ਤਦਤ੍ਥਾਯ ਞਾਣਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯੇ ਨਤ੍ਥਿਭਾવੇਨੇવ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤਿਯੇ ਲਦ੍ਧਿવਿਰੋਧੇਨੇવ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਨ ਪਠਮਪਞ੍ਹਂ ਅਟ੍ਠਮਂ ਕਤ੍વਾ ਅਨਿਯਤਸ੍ਸ ਅਨਿਯਾਮਗਮਨਾਦਿવਸੇਨ ਤਯੋ ਪਞ੍ਹਾ ਕਤਾ। ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪੁਨ ਪਠਮਪਞ੍ਹਮੇવ ਦ੍વਾਦਸਮਂ ਕਤ੍વਾ ਤਂਮੂਲਕਾ ਅਤ੍ਥਿ ਨਿਯਾਮੋਤਿਆਦਯੋ ਪਞ੍ਹਾ ਕਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਯਾਮਗਮਨਾਯ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਮਗ੍ਗਞਾਣਮੇવ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਤ੍ਥਿ ਨਿਯਾਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰੋ ਪਨ ਨਿਯਾਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਞਾਣਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਪਚ੍ਚਨੀਕਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ। ਗੋਤ੍ਰਭੁਨੋਤਿਆਦਿ ਯੇਨ ਯਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਭਗવਾ ਜਾਨਾਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਞਾਣਬਲੇਨ ਜਾਨਾਤਿ, ਨ ਤਸ੍ਸ ਨਿਯਾਮਗਮਨਞਾਣਸਬ੍ਭਾવਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਇਮਿਨਾ ਕਾਰਣੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਪਿਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਯੇવਾਤਿ।
Athassa sakavādī ayuttavāditaṃ dīpetuṃ niyatassāti viparītānuyogamāha. Tattha paṭhamapañhe maggena niyatassa aniyāmagamanāya ñāṇaṃ nāma natthīti paṭikkhipati. Dutiye natthibhāvena paṭijānāti. Tatiye aniyatassa natthīti puṭṭhattā laddhivirodhena paṭikkhipati. Puna paṭhamapañhameva catutthaṃ katvā niyatassa niyāmagamanādivasena tayo pañhā katā. Tesu paṭhame yasmā ādimaggena niyatassa puna tadatthāya ñāṇaṃ natthi, tasmā paṭikkhipati. Dutiye natthibhāveneva paṭijānāti. Tatiye laddhivirodheneva paṭikkhipati. Puna paṭhamapañhaṃ aṭṭhamaṃ katvā aniyatassa aniyāmagamanādivasena tayo pañhā katā. Tesaṃ attho vuttanayeneva veditabbo. Puna paṭhamapañhameva dvādasamaṃ katvā taṃmūlakā atthi niyāmotiādayo pañhā katā. Tattha yasmā niyāmagamanāya ñāṇaṃ nāma maggañāṇameva hoti, tasmā taṃ sandhāya atthi niyāmoti vuttaṃ. Itaro pana niyāmoti vutte paṭikkhipati, ñāṇanti vutte paṭijānāti. Satipaṭṭhānādīsupi eseva nayo. Paccanīkaṃ uttānatthameva. Gotrabhunotiādi yena yaṃ appattaṃ, tassa taṃ natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Bhagavā jānātīti attano ñāṇabalena jānāti, na tassa niyāmagamanañāṇasabbhāvato. Tasmā iminā kāraṇena patiṭṭhitāpissa laddhi appatiṭṭhitāyevāti.
ਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Niyāmakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੪੬) ੪. ਨਿਯਾਮਕਥਾ • (46) 4. Niyāmakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੪. ਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 4. Niyāmakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੪. ਨਿਯਾਮਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 4. Niyāmakathāvaṇṇanā