Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
నియస్సకమ్మకథాదివణ్ణనా
Niyassakammakathādivaṇṇanā
౧౧. నియస్సకమ్మే పాళియం అపిస్సూతి అపిచాతి ఇమస్మిం అత్థే నిపాతసముదాయో. నిస్సాయ తే వత్థబ్బన్తి ఏత్థ కేచి కల్యాణమిత్తాయత్తవుత్తితం సన్ధాయ వుత్తన్తి వదన్తి, అఞ్ఞే పన నిస్సయగ్గహణమేవాతి, ఉభయేనపిస్స సేరివిహారో న వట్టతీతి దీపితన్తి దట్ఠబ్బం.
11. Niyassakamme pāḷiyaṃ apissūti apicāti imasmiṃ atthe nipātasamudāyo. Nissāyate vatthabbanti ettha keci kalyāṇamittāyattavuttitaṃ sandhāya vuttanti vadanti, aññe pana nissayaggahaṇamevāti, ubhayenapissa serivihāro na vaṭṭatīti dīpitanti daṭṭhabbaṃ.
౨౧. పబ్బాజనీయకమ్మే ‘‘పబ్బాజనీయకమ్మం పటిప్పస్సమ్భేతూ’’తి ఇదం పక్కమనాదిం అకత్వా సమ్మావత్తన్తానం వసేన వుత్తం.
21. Pabbājanīyakamme ‘‘pabbājanīyakammaṃ paṭippassambhetū’’ti idaṃ pakkamanādiṃ akatvā sammāvattantānaṃ vasena vuttaṃ.
౩౩. పటిసారణీయకమ్మే నేవ భిక్ఖువచనం, న గిహివచనన్తి ఏత్థ పరియాయతోపి భిక్ఖూ పరఖుంసనం న వదన్తి, గహట్ఠా పన సరూపేనేవ అక్కోసితుం సమత్థాపి ఉపకారీసు అకారణం ఏవరూపం న వదన్తి, త్వం గిహిగుణతోపి పరిహీనోతి అధిప్పాయో.
33. Paṭisāraṇīyakamme neva bhikkhuvacanaṃ, na gihivacananti ettha pariyāyatopi bhikkhū parakhuṃsanaṃ na vadanti, gahaṭṭhā pana sarūpeneva akkosituṃ samatthāpi upakārīsu akāraṇaṃ evarūpaṃ na vadanti, tvaṃ gihiguṇatopi parihīnoti adhippāyo.
౩౯. ‘‘అఙ్గసమన్నాగమో పురిమేహి అసదిసో’’తి ఇమినా తజ్జనీయాదీనం వుత్తకారణమత్తేన ఇదం కాతుం న వట్టతీతి దీపేతి. ఇధ వుత్తేన పన గిహీనం అలాభాయ పరిసక్కనాదినా అఙ్గేన తానిపి కాతుం వట్టతీతి గహేతబ్బం. ఏత్థ చ ‘‘సద్ధం పసన్నం దాయకం కారకం సఙ్ఘుపట్ఠాకం హీనేన ఖుంసేతీ’’తి వుత్తత్తా తాదిసేసు గిహీసు ఖుంసనాదీహి గిహిపటిసంయుత్తేహి ఏవ అఙ్గేహి కమ్మారహతా, న ఆరామికచేటకాదీసు ఖుంసనాదీహి. తత్థాపి దాయకాదీసు ఖమాపితేసు కమ్మారహతా నత్థి, ఆపత్తి చ యత్థ కత్థచి దేసేతుం వట్టతి. యో చే తిక్ఖత్తుం ఖమాపియమానోపి న ఖమతి, అకతకమ్మేనపి దస్సనూపచారే ఆపత్తి దేసేతబ్బా. సో చే కాలకతో హోతి, దేసన్తరం వా గతో, గతదిసా న ఞాయతి, అన్తరామగ్గే వా జీవితన్తరాయో హోతి, కతకమ్మేనపి అకతకమ్మేనపి సఙ్ఘమజ్ఝే యథాభూతం విఞ్ఞాపేత్వా ఖమాపేత్వా ఆపత్తి దేసేతబ్బాతి వదన్తి. ధమ్మికపటిస్సవస్స అసచ్చాపనే పన తేసం సన్తికం గన్త్వా ‘‘మయా అసమవేక్ఖిత్వా పటిస్సవం కత్వా సో న సచ్చాపితో, తం మే ఖమథా’’తిఆదినా ఖమాపనే వచనక్కమో ఞాపేతబ్బో.
39.‘‘Aṅgasamannāgamo purimehi asadiso’’ti iminā tajjanīyādīnaṃ vuttakāraṇamattena idaṃ kātuṃ na vaṭṭatīti dīpeti. Idha vuttena pana gihīnaṃ alābhāya parisakkanādinā aṅgena tānipi kātuṃ vaṭṭatīti gahetabbaṃ. Ettha ca ‘‘saddhaṃ pasannaṃ dāyakaṃ kārakaṃ saṅghupaṭṭhākaṃ hīnena khuṃsetī’’ti vuttattā tādisesu gihīsu khuṃsanādīhi gihipaṭisaṃyuttehi eva aṅgehi kammārahatā, na ārāmikaceṭakādīsu khuṃsanādīhi. Tatthāpi dāyakādīsu khamāpitesu kammārahatā natthi, āpatti ca yattha katthaci desetuṃ vaṭṭati. Yo ce tikkhattuṃ khamāpiyamānopi na khamati, akatakammenapi dassanūpacāre āpatti desetabbā. So ce kālakato hoti, desantaraṃ vā gato, gatadisā na ñāyati, antarāmagge vā jīvitantarāyo hoti, katakammenapi akatakammenapi saṅghamajjhe yathābhūtaṃ viññāpetvā khamāpetvā āpatti desetabbāti vadanti. Dhammikapaṭissavassa asaccāpane pana tesaṃ santikaṃ gantvā ‘‘mayā asamavekkhitvā paṭissavaṃ katvā so na saccāpito, taṃ me khamathā’’tiādinā khamāpane vacanakkamo ñāpetabbo.
౪౧. పాళియం మఙ్కుభూతో నాసక్ఖి చిత్తం గహపతిం ఖమాపేతున్తి తింసయోజనమగ్గం పున గన్త్వాపి మానథద్ధతాయ యథాభూతం దోసం ఆవికత్వా అఖమాపనేన ‘‘నాహం ఖమామీ’’తి తేన పటిక్ఖిత్తో మఙ్కుభూతో ఖమాపేతుం న సక్ఖి, సో పునదేవ సావత్థిం పచ్చాగన్త్వాపి మాననిగ్గహత్థాయేవ పునపి సత్థారా పేసితో పురిమనయేనేవ ఖమాపేతుం అసక్కోన్తో పునాగచ్ఛి. అథస్స భగవా ‘‘అసన్తం భావనమిచ్ఛేయ్యా’’తిఆదినావ (ధ॰ ప॰ ౭౩) ధమ్మం దేసేత్వా మాననిమ్మథనం కత్వా అనుదూతదానం అనుఞ్ఞాసీతి దట్ఠబ్బం.
41. Pāḷiyaṃ maṅkubhūto nāsakkhi cittaṃ gahapatiṃ khamāpetunti tiṃsayojanamaggaṃ puna gantvāpi mānathaddhatāya yathābhūtaṃ dosaṃ āvikatvā akhamāpanena ‘‘nāhaṃ khamāmī’’ti tena paṭikkhitto maṅkubhūto khamāpetuṃ na sakkhi, so punadeva sāvatthiṃ paccāgantvāpi mānaniggahatthāyeva punapi satthārā pesito purimanayeneva khamāpetuṃ asakkonto punāgacchi. Athassa bhagavā ‘‘asantaṃ bhāvanamiccheyyā’’tiādināva (dha. pa. 73) dhammaṃ desetvā mānanimmathanaṃ katvā anudūtadānaṃ anuññāsīti daṭṭhabbaṃ.
౪౨. ‘‘నో చే ఖమతి…పే॰… ఆపత్తిం దేసాపేతబ్బో’’తి వుత్తత్తా పగేవ గహట్ఠో ఖమతి చే, దస్సనూపచారే ఆపత్తిదేసనాకిచ్చం నత్థీతి గహేతబ్బం.
42.‘‘Noce khamati…pe… āpattiṃ desāpetabbo’’ti vuttattā pageva gahaṭṭho khamati ce, dassanūpacāre āpattidesanākiccaṃ natthīti gahetabbaṃ.
౪౬. ఉక్ఖేపనీయకమ్మేసు తీసు అరిట్ఠవత్థుస్మిం ఆపత్తిం ఆరోపేత్వాతి విసుం సఙ్ఘమజ్ఝేవ పాపికాయ దిట్ఠియా అప్పటినిస్సజ్జనపచ్చయా దుక్కటం, సమనుభాసనపరియోసానే పాచిత్తియం వా ఆపత్తిం ఆరోపేత్వా. ఏత్థాపి కమ్మవాచాయ ‘‘తథాహం భగవతా’’తిఆది వత్థువసేన వుత్తం. యేన యేన పకారేన దిట్ఠిగతికా వోహరింసు, తేన తేన పకారేన యోజేత్వా కమ్మవాచా కాతబ్బా. గహణాకారం పన వినాపి ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో, ఇత్థన్నామస్స భిక్ఖునో పాపికం దిట్ఠిగతం ఉప్పన్నం, సో తం దిట్ఠిం అప్పటినిస్సజ్జతి, యది సఙ్ఘస్స పత్తకల్ల’’న్తి ఏవం సామఞ్ఞతోపి కమ్మవాచం కాతుం వట్టతి.
46. Ukkhepanīyakammesu tīsu ariṭṭhavatthusmiṃ āpattiṃ āropetvāti visuṃ saṅghamajjheva pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissajjanapaccayā dukkaṭaṃ, samanubhāsanapariyosāne pācittiyaṃ vā āpattiṃ āropetvā. Etthāpi kammavācāya ‘‘tathāhaṃ bhagavatā’’tiādi vatthuvasena vuttaṃ. Yena yena pakārena diṭṭhigatikā vohariṃsu, tena tena pakārena yojetvā kammavācā kātabbā. Gahaṇākāraṃ pana vināpi ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmassa bhikkhuno pāpikaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, so taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjati, yadi saṅghassa pattakalla’’nti evaṃ sāmaññatopi kammavācaṃ kātuṃ vaṭṭati.
౬౫. ‘‘యం దిట్ఠిం నిస్సాయ భణ్డనాదీని కరోతీ’’తి ఇమినా దిట్ఠిం నిస్సాయ ఉప్పన్నాని ఏవ భణ్డనాదీని ఇధ అధిప్పేతాని, న కేవలానీతి దస్సేతి. యో పన ‘‘భణ్డనాదీనం కరణే దోసో నత్థీ’’తి దిట్ఠికో హుత్వా భణ్డనాదిం కరోతి, సాపిస్స దిట్ఠి ఏవ హోతి, తస్సపి అప్పటినిస్సగ్గే కమ్మం కాతుం వట్టతి.
65.‘‘Yaṃ diṭṭhiṃ nissāya bhaṇḍanādīni karotī’’ti iminā diṭṭhiṃ nissāya uppannāni eva bhaṇḍanādīni idha adhippetāni, na kevalānīti dasseti. Yo pana ‘‘bhaṇḍanādīnaṃ karaṇe doso natthī’’ti diṭṭhiko hutvā bhaṇḍanādiṃ karoti, sāpissa diṭṭhi eva hoti, tassapi appaṭinissagge kammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
నియస్సకమ్మకథాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.
Niyassakammakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
కమ్మక్ఖన్ధకవణ్ణనానయో నిట్ఠితో.
Kammakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi
౨. నియస్సకమ్మం • 2. Niyassakammaṃ
౩. పబ్బాజనీయకమ్మం • 3. Pabbājanīyakammaṃ
౪. పటిసారణీయకమ్మం • 4. Paṭisāraṇīyakammaṃ
ఆకఙ్ఖమానచతుక్కం • Ākaṅkhamānacatukkaṃ
అట్ఠారసవత్తం • Aṭṭhārasavattaṃ
౫. ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖేపనీయకమ్మం • 5. Āpattiyā adassane ukkhepanīyakammaṃ
౭. పాపికాయ దిట్ఠియా అప్పటినిస్సగ్గే ఉక్ఖేపనీయకమ్మం • 7. Pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge ukkhepanīyakammaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
నియస్సకమ్మకథా • Niyassakammakathā
పబ్బాజనీయకమ్మకథా • Pabbājanīyakammakathā
పటిసారణీయకమ్మకథా • Paṭisāraṇīyakammakathā
అధమ్మకమ్మాదిద్వాదసకకథా • Adhammakammādidvādasakakathā
ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖేపనీయకమ్మకథా • Āpattiyā adassane ukkhepanīyakammakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā
నియస్సకమ్మకథావణ్ణనా • Niyassakammakathāvaṇṇanā
పటిసారణీయకమ్మకథావణ్ణనా • Paṭisāraṇīyakammakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / అధమ్మకమ్మద్వాదసకకథావణ్ణనా • Adhammakammadvādasakakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi
౨. నియస్సకమ్మకథా • 2. Niyassakammakathā
౪. పటిసారణీయకమ్మకథా • 4. Paṭisāraṇīyakammakathā
అధమ్మకమ్మాదిద్వాదసకకథా • Adhammakammādidvādasakakathā
౫. ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖేపనీయకమ్మకథా • 5. Āpattiyā adassane ukkhepanīyakammakathā