Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    ஸங்யுத்தனிகாயே

    Saṃyuttanikāye

    ஸகா³தா²வக்³க³-அட்ட²கதா²

    Sagāthāvagga-aṭṭhakathā

    க³ந்தா²ரம்ப⁴கதா²

    Ganthārambhakathā

    கருணாஸீதலஹத³யங் , பஞ்ஞாபஜ்ஜோதவிஹதமோஹதமங்;

    Karuṇāsītalahadayaṃ , paññāpajjotavihatamohatamaṃ;

    ஸனராமரலோகக³ருங், வந்தே³ ஸுக³தங் க³திவிமுத்தங்.

    Sanarāmaralokagaruṃ, vande sugataṃ gativimuttaṃ.

    பு³த்³தோ⁴பி பு³த்³த⁴பா⁴வங், பா⁴வெத்வா சேவ ஸச்சி²கத்வா ச;

    Buddhopi buddhabhāvaṃ, bhāvetvā ceva sacchikatvā ca;

    யங் உபக³தோ க³தமலங், வந்தே³ தமனுத்தரங் த⁴ம்மங்.

    Yaṃ upagato gatamalaṃ, vande tamanuttaraṃ dhammaṃ.

    ஸுக³தஸ்ஸ ஓரஸானங், புத்தானங் மாரஸேனமத²னானங்;

    Sugatassa orasānaṃ, puttānaṃ mārasenamathanānaṃ;

    அட்ட²ன்னம்பி ஸமூஹங், ஸிரஸா வந்தே³ அரியஸங்க⁴ங்.

    Aṭṭhannampi samūhaṃ, sirasā vande ariyasaṅghaṃ.

    இதி மே பஸன்னமதினோ, ரதனத்தயவந்த³னாமயங் புஞ்ஞங்;

    Iti me pasannamatino, ratanattayavandanāmayaṃ puññaṃ;

    யங் ஸுவிஹதந்தராயோ, ஹுத்வா தஸ்ஸானுபா⁴வேன.

    Yaṃ suvihatantarāyo, hutvā tassānubhāvena.

    ஸங்யுத்தவக்³க³படிமண்டி³தஸ்ஸ, ஸங்யுத்தஆக³மவரஸ்ஸ;

    Saṃyuttavaggapaṭimaṇḍitassa, saṃyuttaāgamavarassa;

    பு³த்³தா⁴னுபு³த்³த⁴ஸங்வண்ணிதஸ்ஸ, ஞாணப்பபே⁴த³ஜனநஸ்ஸ.

    Buddhānubuddhasaṃvaṇṇitassa, ñāṇappabhedajananassa.

    அத்த²ப்பகாஸனத்த²ங், அட்ட²கதா² ஆதி³தோ வஸிஸதேஹி;

    Atthappakāsanatthaṃ, aṭṭhakathā ādito vasisatehi;

    பஞ்சஹி யா ஸங்கீ³தா, அனுஸங்கீ³தா ச பச்சா²பி.

    Pañcahi yā saṅgītā, anusaṅgītā ca pacchāpi.

    ஸீஹளதீ³பங் பன ஆப⁴தாத², வஸினா மஹாமஹிந்தே³ன;

    Sīhaḷadīpaṃ pana ābhatātha, vasinā mahāmahindena;

    ட²பிதா ஸீஹளபா⁴ஸாய, தீ³பவாஸீனமத்தா²ய.

    Ṭhapitā sīhaḷabhāsāya, dīpavāsīnamatthāya.

    அபனெத்வான ததோஹங், ஸீஹளபா⁴ஸங் மனோரமங் பா⁴ஸங்;

    Apanetvāna tatohaṃ, sīhaḷabhāsaṃ manoramaṃ bhāsaṃ;

    தந்தினயானுச்ச²விகங், ஆரோபெந்தோ விக³ததோ³ஸங்.

    Tantinayānucchavikaṃ, āropento vigatadosaṃ.

    ஸமயங் அவிலோமெந்தோ, தே²ரானங் தே²ரவங்ஸதீ³பானங்;

    Samayaṃ avilomento, therānaṃ theravaṃsadīpānaṃ;

    ஸுனிபுணவினிச்ச²யானங், மஹாவிஹாரே நிவாஸீனங்.

    Sunipuṇavinicchayānaṃ, mahāvihāre nivāsīnaṃ.

    ஹித்வா புனப்புனாக³த-மத்த²ங், அத்த²ங் பகாஸயிஸ்ஸாமி;

    Hitvā punappunāgata-matthaṃ, atthaṃ pakāsayissāmi;

    ஸுஜனஸ்ஸ ச துட்ட²த்த²ங், சிரட்டி²தத்த²ஞ்ச த⁴ம்மஸ்ஸ.

    Sujanassa ca tuṭṭhatthaṃ, ciraṭṭhitatthañca dhammassa.

    ஸாவத்தி²பபூ⁴தீனங், நக³ரானங் வண்ணனா கதா ஹெட்டா²;

    Sāvatthipabhūtīnaṃ, nagarānaṃ vaṇṇanā katā heṭṭhā;

    ஸங்கீ³தீனங் த்³வின்னங், யா மே அத்த²ங் வத³ந்தேன.

    Saṅgītīnaṃ dvinnaṃ, yā me atthaṃ vadantena.

    வித்தா²ரவஸேன ஸுத³ங், வத்தூ²னி ச யானி தத்த² வுத்தானி;

    Vitthāravasena sudaṃ, vatthūni ca yāni tattha vuttāni;

    தேஸம்பி ந இத⁴ பி⁴ய்யோ, வித்தா²ரகத²ங் கரிஸ்ஸாமி.

    Tesampi na idha bhiyyo, vitthārakathaṃ karissāmi.

    ஸுத்தானங் பன அத்தா², ந வினா வத்தூ²ஹி யே பகாஸந்தி;

    Suttānaṃ pana atthā, na vinā vatthūhi ye pakāsanti;

    தேஸங் பகாஸனத்த²ங், வத்தூ²னிபி த³ஸ்ஸயிஸ்ஸாமி.

    Tesaṃ pakāsanatthaṃ, vatthūnipi dassayissāmi.

    ஸீலகதா² து⁴தத⁴ம்மா, கம்மட்டா²னானி சேவ ஸப்³பா³னி;

    Sīlakathā dhutadhammā, kammaṭṭhānāni ceva sabbāni;

    சரியாவிதா⁴னஸஹிதோ, ஜா²னஸமாபத்திவித்தா²ரோ.

    Cariyāvidhānasahito, jhānasamāpattivitthāro.

    ஸப்³பா³ ச அபி⁴ஞ்ஞாயோ, பஞ்ஞாஸங்கலனநிச்ச²யோ சேவ;

    Sabbā ca abhiññāyo, paññāsaṅkalananicchayo ceva;

    க²ந்தா⁴தா⁴தாயதனிந்த்³ரியானி, அரியானி சேவ சத்தாரி.

    Khandhādhātāyatanindriyāni, ariyāni ceva cattāri.

    ஸச்சானி பச்சயாகாரதே³ஸனா, ஸுபரிஸுத்³த⁴னிபுணனயா;

    Saccāni paccayākāradesanā, suparisuddhanipuṇanayā;

    அவிமுத்ததந்திமக்³கா³, விபஸ்ஸனாபா⁴வனா சேவ.

    Avimuttatantimaggā, vipassanābhāvanā ceva.

    இதி பன ஸப்³ப³ங் யஸ்மா, விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ மயா ஸுபரிஸுத்³த⁴ங்;

    Iti pana sabbaṃ yasmā, visuddhimagge mayā suparisuddhaṃ;

    வுத்தங் தஸ்மா பி⁴ய்யோ, ந தங் இத⁴ விசாரயிஸ்ஸாமி.

    Vuttaṃ tasmā bhiyyo, na taṃ idha vicārayissāmi.

    ‘‘மஜ்ஜே² விஸுத்³தி⁴மக்³கோ³, ஏஸ சதுன்னம்பி ஆக³மானஞ்ஹி;

    ‘‘Majjhe visuddhimaggo, esa catunnampi āgamānañhi;

    ட²த்வா பகாஸயிஸ்ஸதி, தத்த² யதா²பா⁴ஸிதமத்த²ங்’’.

    Ṭhatvā pakāsayissati, tattha yathābhāsitamatthaṃ’’.

    இச்சேவ கதோ தஸ்மா, தம்பி க³ஹெத்வான ஸத்³தி⁴மேதாய;

    Icceva kato tasmā, tampi gahetvāna saddhimetāya;

    அட்ட²கதா²ய விஜானத², ஸங்யுத்தவினிஸ்ஸிதங் அத்த²ந்தி.

    Aṭṭhakathāya vijānatha, saṃyuttavinissitaṃ atthanti.

    1. தே³வதாஸங்யுத்தங்

    1. Devatāsaṃyuttaṃ

    1. நளவக்³கோ³

    1. Naḷavaggo

    1. ஓக⁴தரணஸுத்தவண்ணனா

    1. Oghataraṇasuttavaṇṇanā

    தத்த² ஸங்யுத்தாக³மோ நாம ஸகா³தா²வக்³கோ³, நிதா³னவக்³கோ³, க²ந்த⁴கவக்³கோ³, ஸளாயதனவக்³கோ³, மஹாவக்³கோ³தி பஞ்சவக்³கோ³ ஹோதி. ஸுத்ததோ –

    Tattha saṃyuttāgamo nāma sagāthāvaggo, nidānavaggo, khandhakavaggo, saḷāyatanavaggo, mahāvaggoti pañcavaggo hoti. Suttato –

    ‘‘ஸத்த ஸுத்தஸஹஸ்ஸானி, ஸத்த ஸுத்தஸதானி ச;

    ‘‘Satta suttasahassāni, satta suttasatāni ca;

    த்³வாஸட்டி² சேவ ஸுத்தானி, ஏஸோ ஸங்யுத்தஸங்க³ஹோ’’.

    Dvāsaṭṭhi ceva suttāni, eso saṃyuttasaṅgaho’’.

    பா⁴ணவாரதோ பா⁴ணவாரஸதங் ஹோதி. தஸ்ஸ வக்³கே³ஸு ஸகா³தா²வக்³கோ³ ஆதி³, ஸுத்தேஸு ஓக⁴தரணஸுத்தங். தஸ்ஸாபி ‘‘ஏவங் மே ஸுத’’ந்திஆதி³கங் ஆயஸ்மதா ஆனந்தே³ன பட²மமஹாஸங்கீ³திகாலே வுத்தங் நிதா³னமாதி³. ஸா பனேஸா பட²மமஹாஸங்கீ³தி ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய ஆதி³ம்ஹி வித்தா²ரிதா, தஸ்மா ஸா தத்த² வித்தா²ரிதனயேனேவ வேதி³தப்³பா³.

    Bhāṇavārato bhāṇavārasataṃ hoti. Tassa vaggesu sagāthāvaggo ādi, suttesu oghataraṇasuttaṃ. Tassāpi ‘‘evaṃ me suta’’ntiādikaṃ āyasmatā ānandena paṭhamamahāsaṅgītikāle vuttaṃ nidānamādi. Sā panesā paṭhamamahāsaṅgīti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya ādimhi vitthāritā, tasmā sā tattha vitthāritanayeneva veditabbā.

    1. யங் பனேதங் ‘‘ஏவங் மே ஸுத’’ந்திஆதி³கங் நிதா³னங், தத்த² ஏவந்தி நிபாதபத³ங். மேதிஆதீ³னி நாமபதா³னி. ஸாவத்தி²யங் விஹரதீதி எத்த² வீதி உபஸக்³க³பத³ங், ஹரதீதி ஆக்²யாதபத³ந்தி இமினா தாவ நயேன பத³விபா⁴கோ³ வேதி³தப்³போ³.

    1. Yaṃ panetaṃ ‘‘evaṃ me suta’’ntiādikaṃ nidānaṃ, tattha evanti nipātapadaṃ. Metiādīni nāmapadāni. Sāvatthiyaṃ viharatīti ettha ti upasaggapadaṃ, haratīti ākhyātapadanti iminā tāva nayena padavibhāgo veditabbo.

    அத்த²தோ பன ஏவங்ஸத்³தோ³ தாவ உபமூபதே³ஸ-ஸம்பஹங்ஸன-க³ரஹண-வசனஸம்படிக்³க³ஹாகாரனித³ஸ்ஸனாவதா⁴ரணாதி³-அனேகத்த²ப்பபே⁴தோ³. ததா² ஹேஸ – ‘‘ஏவங் ஜாதேன மச்சேன, கத்தப்³ப³ங் குஸலங் ப³ஹு’’ந்தி (த⁴॰ ப॰ 53) ஏவமாதீ³ஸு உபமாயங் ஆக³தோ. ‘‘ஏவங் தே அபி⁴க்கமிதப்³ப³ங் , ஏவங் தே படிக்கமிதப்³ப³’’ந்திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.122) உபதே³ஸே. ‘‘ஏவமேதங் ப⁴க³வா, ஏவமேதங் ஸுக³தா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 3.66) ஸம்பஹங்ஸனே. ‘‘ஏவமேவங் பனாயங் வஸலீ யஸ்மிங் வா தஸ்மிங் வா தஸ்ஸ முண்ட³கஸ்ஸ ஸமணகஸ்ஸ வண்ணங் பா⁴ஸதீ’’திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.187) க³ரஹணே. ‘‘ஏவங், ப⁴ந்தேதி கோ² தே பி⁴க்கூ² ப⁴க³வதோ பச்சஸ்ஸோஸு’’ந்திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.1) வசனஸம்படிக்³க³ஹே. ‘‘ஏவங் ப்³யா கோ² அஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா த⁴ம்மங் தே³ஸிதங் ஆஜானாமீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.398) ஆகாரே . ‘‘ஏஹி த்வங் மாணவக, யேன ஸமணோ ஆனந்தோ³ தேனுபஸங்கம; உபஸங்கமித்வா மம வசனேன ஸமணங் ஆனந்த³ங் அப்பாபா³த⁴ங் அப்பாதங்கங் லஹுட்டா²னங் ப³லங் பா²ஸுவிஹாரங் புச்ச² – ‘ஸுபோ⁴ மாணவோ தோதெ³ய்யபுத்தோ ப⁴வந்தங் ஆனந்த³ங் அப்பாபா³த⁴ங் அப்பாதங்கங் லஹுட்டா²னங் ப³லங் பா²ஸுவிஹாரங் புச்ச²தீ’தி. ஏவஞ்ச வதே³ஹி – ‘ஸாது⁴ கிர ப⁴வங் ஆனந்தோ³ யேன ஸுப⁴ஸ்ஸ மாணவஸ்ஸ தோதெ³ய்யபுத்தஸ்ஸ நிவேஸனங், தேனுபஸங்கமது அனுகம்பங் உபாதா³யா’தி’’ஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.445) நித³ஸ்ஸனே. ‘‘தங் கிங் மஞ்ஞத² காலாமா, இமே த⁴ம்மா குஸலா வா அகுஸலா வாதி? அகுஸலா, ப⁴ந்தே. ஸாவஜ்ஜா வா அனவஜ்ஜா வாதி? ஸாவஜ்ஜா, ப⁴ந்தே. விஞ்ஞுக³ரஹிதா வா விஞ்ஞுப்பஸத்தா² வாதி? விஞ்ஞுக³ரஹிதா, ப⁴ந்தே. ஸமத்தா ஸமாதி³ன்னா அஹிதாய து³க்கா²ய ஸங்வத்தந்தி வா நோ வா, கத²ங் வோ எத்த² ஹோதீதி? ஸமத்தா, ப⁴ந்தே, ஸமாதி³ன்னா அஹிதாய து³க்கா²ய ஸங்வத்தந்தி, ஏவங் நோ எத்த² ஹோதீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 3.66) அவதா⁴ரணே. ஸ்வாயமித⁴ ஆகாரனித³ஸ்ஸனாவதா⁴ரணேஸு த³ட்ட²ப்³போ³.

    Atthato pana evaṃsaddo tāva upamūpadesa-sampahaṃsana-garahaṇa-vacanasampaṭiggahākāranidassanāvadhāraṇādi-anekatthappabhedo. Tathā hesa – ‘‘evaṃ jātena maccena, kattabbaṃ kusalaṃ bahu’’nti (dha. pa. 53) evamādīsu upamāyaṃ āgato. ‘‘Evaṃ te abhikkamitabbaṃ , evaṃ te paṭikkamitabba’’ntiādīsu (a. ni. 4.122) upadese. ‘‘Evametaṃ bhagavā, evametaṃ sugatā’’tiādīsu (a. ni. 3.66) sampahaṃsane. ‘‘Evamevaṃ panāyaṃ vasalī yasmiṃ vā tasmiṃ vā tassa muṇḍakassa samaṇakassa vaṇṇaṃ bhāsatī’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.187) garahaṇe. ‘‘Evaṃ, bhanteti kho te bhikkhū bhagavato paccassosu’’ntiādīsu (ma. ni. 1.1) vacanasampaṭiggahe. ‘‘Evaṃ byā kho ahaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmī’’tiādīsu (ma. ni. 1.398) ākāre . ‘‘Ehi tvaṃ māṇavaka, yena samaṇo ānando tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ ānandaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘subho māṇavo todeyyaputto bhavantaṃ ānandaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘sādhu kira bhavaṃ ānando yena subhassa māṇavassa todeyyaputtassa nivesanaṃ, tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’ti’’ādīsu (dī. ni. 1.445) nidassane. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha kālāmā, ime dhammā kusalā vā akusalā vāti? Akusalā, bhante. Sāvajjā vā anavajjā vāti? Sāvajjā, bhante. Viññugarahitā vā viññuppasatthā vāti? Viññugarahitā, bhante. Samattā samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattanti vā no vā, kathaṃ vo ettha hotīti? Samattā, bhante, samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattanti, evaṃ no ettha hotī’’tiādīsu (a. ni. 3.66) avadhāraṇe. Svāyamidha ākāranidassanāvadhāraṇesu daṭṭhabbo.

    தத்த² ஆகாரத்தே²ன ஏவங்ஸத்³தே³ன ஏதமத்த²ங் தீ³பேதி – நானானயனிபுணங் அனேகஜ்ஜா²ஸயஸமுட்டா²னங் அத்த²ப்³யஞ்ஜனஸம்பன்னங் விவித⁴பாடிஹாரியங் த⁴ம்மத்த²தே³ஸனா படிவேத⁴க³ம்பீ⁴ரங் ஸப்³ப³ஸத்தானங் ஸகஸகபா⁴ஸானுரூபதோ ஸோதபத²மாக³ச்ச²ந்தங் தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ வசனங் ஸப்³ப³ப்பகாரேன கோ ஸமத்தோ² விஞ்ஞாதுங்? ஸப்³ப³தா²மேன பன ஸோதுகாமதங் ஜனெத்வாபி ஏவங் மே ஸுதங், மயாபி ஏகேனாகாரேன ஸுதந்தி.

    Tattha ākāratthena evaṃsaddena etamatthaṃ dīpeti – nānānayanipuṇaṃ anekajjhāsayasamuṭṭhānaṃ atthabyañjanasampannaṃ vividhapāṭihāriyaṃ dhammatthadesanā paṭivedhagambhīraṃ sabbasattānaṃ sakasakabhāsānurūpato sotapathamāgacchantaṃ tassa bhagavato vacanaṃ sabbappakārena ko samattho viññātuṃ? Sabbathāmena pana sotukāmataṃ janetvāpi evaṃ me sutaṃ, mayāpi ekenākārena sutanti.

    நித³ஸ்ஸனத்தே²ன – ‘‘நாஹங் ஸயம்பூ⁴, ந மயா இத³ங் ஸச்சி²கத’’ந்தி அத்தானங் பரிமோசெந்தோ – ‘‘ஏவங் மே ஸுதங், மயாபி ஏவங் ஸுத’’ந்தி இதா³னி வத்தப்³ப³ங் ஸகலஸுத்தங் நித³ஸ்ஸேதி.

    Nidassanatthena – ‘‘nāhaṃ sayambhū, na mayā idaṃ sacchikata’’nti attānaṃ parimocento – ‘‘evaṃ me sutaṃ, mayāpi evaṃ suta’’nti idāni vattabbaṃ sakalasuttaṃ nidasseti.

    அவதா⁴ரணத்தே²ன – ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் ப³ஹுஸ்ஸுதானங் யதி³த³ங் ஆனந்தோ³, க³திமந்தானங், ஸதிமந்தானங், தி⁴திமந்தானங், உபட்டா²கானங் யதி³த³ங் ஆனந்தோ³’’தி (அ॰ நி॰ 1.220-223) ஏவங் ப⁴க³வதா – ‘‘ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ அத்த²குஸலோ த⁴ம்மகுஸலோ ப்³யஞ்ஜனகுஸலோ நிருத்திகுஸலோ புப்³பா³பரகுஸலோ’’தி (அ॰ நி॰ 5.169) ஏவங் த⁴ம்மஸேனாபதினா ச பஸத்த²பா⁴வானுரூபங் அத்தனோ தா⁴ரணப³லங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஸத்தானங் ஸோதுகாமதங் ஜனேதி – ‘‘ஏவங் மே ஸுதங், தஞ்ச கோ² அத்த²தோ வா ப்³யஞ்ஜனதோ வா அனூனமனதி⁴கங், ஏவமேவ ந அஞ்ஞதா² த³ட்ட²ப்³ப³’’ந்தி.

    Avadhāraṇatthena – ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ bahussutānaṃ yadidaṃ ānando, gatimantānaṃ, satimantānaṃ, dhitimantānaṃ, upaṭṭhākānaṃ yadidaṃ ānando’’ti (a. ni. 1.220-223) evaṃ bhagavatā – ‘‘āyasmā ānando atthakusalo dhammakusalo byañjanakusalo niruttikusalo pubbāparakusalo’’ti (a. ni. 5.169) evaṃ dhammasenāpatinā ca pasatthabhāvānurūpaṃ attano dhāraṇabalaṃ dassento sattānaṃ sotukāmataṃ janeti – ‘‘evaṃ me sutaṃ, tañca kho atthato vā byañjanato vā anūnamanadhikaṃ, evameva na aññathā daṭṭhabba’’nti.

    மேஸத்³தோ³ தீஸு அத்தே²ஸு தி³ஸ்ஸதி. ததா² ஹிஸ்ஸ – ‘‘கா³தா²பி⁴கீ³தங் மே அபோ⁴ஜனெய்ய’’ந்திஆதீ³ஸு (ஸு॰ நி॰ 81) மயாதி அத்தோ². ‘‘ஸாது⁴ மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா ஸங்கி²த்தேன த⁴ம்மங் தே³ஸேதூ ’’ திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 4.88) மய்ஹந்தி அத்தோ². ‘‘த⁴ம்மதா³யாதா³ மே, பி⁴க்க²வே, ப⁴வதா²’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.29) மமாதி அத்தோ². இத⁴ பன ‘‘மயா ஸுத’’ந்தி ச ‘‘மம ஸுத’’ந்தி ச அத்த²த்³வயே யுஜ்ஜதி.

    Mesaddo tīsu atthesu dissati. Tathā hissa – ‘‘gāthābhigītaṃ me abhojaneyya’’ntiādīsu (su. ni. 81) mayāti attho. ‘‘Sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetū ’’ tiādīsu (saṃ. ni. 4.88) mayhanti attho. ‘‘Dhammadāyādā me, bhikkhave, bhavathā’’tiādīsu (ma. ni. 1.29) mamāti attho. Idha pana ‘‘mayā suta’’nti ca ‘‘mama suta’’nti ca atthadvaye yujjati.

    ஸுதந்தி அயங் ஸுதஸத்³தோ³ ஸஉபஸக்³கோ³ அனுபஸக்³கோ³ ச க³மன-விஸ்ஸுத-கிலின்னஉபசிதானுயோக³-ஸோதவிஞ்ஞெய்ய-ஸோதத்³வாரானுஸாரவிஞ்ஞாதாதி³அனேகத்த²ப்பபே⁴தோ³. ததா² ஹிஸ்ஸ – ‘‘ஸேனாய பஸுதோ’’திஆதீ³ஸு க³ச்ச²ந்தோதி அத்தோ². ‘‘ஸுதத⁴ம்மஸ்ஸ பஸ்ஸதோ’’திஆதீ³ஸு (உதா³॰ 11) விஸ்ஸுதத⁴ம்மஸ்ஸாதி அத்தோ². ‘‘அவஸ்ஸுதா அவஸ்ஸுதஸ்ஸா’’திஆதீ³ஸு (பாசி॰ 657) கிலின்னாகிலின்னஸ்ஸாதி அத்தோ². ‘‘தும்ஹேஹி புஞ்ஞங் பஸுதங் அனப்பக’’ந்திஆதீ³ஸு (கு²॰ பா॰ 7.12) உபசிதந்தி அத்தோ². ‘‘யே ஜா²னபஸுதா தீ⁴ரா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 181) ஜா²னானுயுத்தாதி அத்தோ². ‘‘தி³ட்ட²ங் ஸுதங் முத’’ந்திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.241) ஸோதவிஞ்ஞெய்யந்தி அத்தோ². ‘‘ஸுதத⁴ரோ ஸுதஸன்னிசயோ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.339) ஸோதத்³வாரானுஸாரவிஞ்ஞாதத⁴ரோதி அத்தோ². இத⁴ பனஸ்ஸ ஸோதத்³வாரானுஸாரேன உபதா⁴ரிதந்தி வா உபதா⁴ரணந்தி வா அத்தோ². மே-ஸத்³த³ஸ்ஸ ஹி மயாதி அத்தே² ஸதி – ‘‘ஏவங் மயா ஸுதங், ஸோதத்³வாரானுஸாரேன உபதா⁴ரித’’ந்தி யுஜ்ஜதி. மமாதி அத்தே² ஸதி – ‘‘ஏவங் மம ஸுதங், ஸோதத்³வாரானுஸாரேன உபதா⁴ரண’’ந்தி யுஜ்ஜதி.

    Sutanti ayaṃ sutasaddo saupasaggo anupasaggo ca gamana-vissuta-kilinnaupacitānuyoga-sotaviññeyya-sotadvārānusāraviññātādianekatthappabhedo. Tathā hissa – ‘‘senāya pasuto’’tiādīsu gacchantoti attho. ‘‘Sutadhammassa passato’’tiādīsu (udā. 11) vissutadhammassāti attho. ‘‘Avassutā avassutassā’’tiādīsu (pāci. 657) kilinnākilinnassāti attho. ‘‘Tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappaka’’ntiādīsu (khu. pā. 7.12) upacitanti attho. ‘‘Ye jhānapasutā dhīrā’’tiādīsu (dha. pa. 181) jhānānuyuttāti attho. ‘‘Diṭṭhaṃ sutaṃ muta’’ntiādīsu (ma. ni. 1.241) sotaviññeyyanti attho. ‘‘Sutadharo sutasannicayo’’tiādīsu (ma. ni. 1.339) sotadvārānusāraviññātadharoti attho. Idha panassa sotadvārānusārena upadhāritanti vā upadhāraṇanti vā attho. Me-saddassa hi mayāti atthe sati – ‘‘evaṃ mayā sutaṃ, sotadvārānusārena upadhārita’’nti yujjati. Mamāti atthe sati – ‘‘evaṃ mama sutaṃ, sotadvārānusārena upadhāraṇa’’nti yujjati.

    ஏவமேதேஸு தீஸு பதே³ஸு ஏவந்தி ஸோதவிஞ்ஞாணாதி³விஞ்ஞாணகிச்சனித³ஸ்ஸனங். மேதி வுத்தவிஞ்ஞாணஸமங்கி³புக்³க³லனித³ஸ்ஸனங். ஸுதந்தி அஸ்ஸவனபா⁴வபடிக்கே²பதோ அனூனானதி⁴காவிபரீதக்³க³ஹணனித³ஸ்ஸனங். ததா² ஏவந்தி தஸ்ஸ ஸோதத்³வாரானுஸாரேன பவத்தாய விஞ்ஞாணவீதி²யா நானப்பகாரேன ஆரம்மணே பவத்திபா⁴வப்பகாஸனங். மேதி அத்தப்பகாஸனங். ஸுதந்தி த⁴ம்மப்பகாஸனங். அயஞ்ஹெத்த² ஸங்கே²போ – ‘‘நானப்பகாரேன ஆரம்மணே பவத்தாய விஞ்ஞாணவீதி²யா மயா ந அஞ்ஞங் கதங், இத³ங் பன கதங், அயங் த⁴ம்மோ ஸுதோ’’தி.

    Evametesu tīsu padesu evanti sotaviññāṇādiviññāṇakiccanidassanaṃ. Meti vuttaviññāṇasamaṅgipuggalanidassanaṃ. Sutanti assavanabhāvapaṭikkhepato anūnānadhikāviparītaggahaṇanidassanaṃ. Tathā evanti tassa sotadvārānusārena pavattāya viññāṇavīthiyā nānappakārena ārammaṇe pavattibhāvappakāsanaṃ. Meti attappakāsanaṃ. Sutanti dhammappakāsanaṃ. Ayañhettha saṅkhepo – ‘‘nānappakārena ārammaṇe pavattāya viññāṇavīthiyā mayā na aññaṃ kataṃ, idaṃ pana kataṃ, ayaṃ dhammo suto’’ti.

    ததா² ஏவந்தி நித்³தி³ஸிதப்³ப³ப்பகாஸனங். மேதி புக்³க³லப்பகாஸனங். ஸுதந்தி புக்³க³லகிச்சப்பகாஸனங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ‘‘யங் ஸுத்தங் நித்³தி³ஸிஸ்ஸாமி, தங் மயா ஏவங் ஸுத’’ந்தி.

    Tathā evanti niddisitabbappakāsanaṃ. Meti puggalappakāsanaṃ. Sutanti puggalakiccappakāsanaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘yaṃ suttaṃ niddisissāmi, taṃ mayā evaṃ suta’’nti.

    ததா² ஏவந்தி யஸ்ஸ சித்தஸந்தானஸ்ஸ நானாகாரப்பவத்தியா நானத்த²ப்³யஞ்ஜனக³ஹணங் ஹோதி, தஸ்ஸ நானாகாரனித்³தே³ஸோ . ஏவந்தி ஹி அயங் ஆகாரபஞ்ஞத்தி. மேதி கத்துனித்³தே³ஸோ. ஸுதந்தி விஸயனித்³தே³ஸோ. எத்தாவதா நானாகாரப்பவத்தேன சித்தஸந்தானேன தங்ஸமங்கி³னோ கத்துவிஸயே க³ஹணஸன்னிட்டா²னங் கதங் ஹோதி.

    Tathā evanti yassa cittasantānassa nānākārappavattiyā nānatthabyañjanagahaṇaṃ hoti, tassa nānākāraniddeso . Evanti hi ayaṃ ākārapaññatti. Meti kattuniddeso. Sutanti visayaniddeso. Ettāvatā nānākārappavattena cittasantānena taṃsamaṅgino kattuvisaye gahaṇasanniṭṭhānaṃ kataṃ hoti.

    அத² வா ஏவந்தி புக்³க³லகிச்சனித்³தே³ஸோ. ஸுதந்தி விஞ்ஞாணகிச்சனித்³தே³ஸோ. மேதி உப⁴யகிச்சயுத்தபுக்³க³லனித்³தே³ஸோ. அயங் பனெத்த² ஸங்கே²போ – ‘‘மயா ஸவனகிச்சவிஞ்ஞாணஸமங்கி³னா புக்³க³லேன விஞ்ஞாணவஸேன லத்³த⁴ஸவனகிச்சவோஹாரேன ஸுத’’ந்தி.

    Atha vā evanti puggalakiccaniddeso. Sutanti viññāṇakiccaniddeso. Meti ubhayakiccayuttapuggalaniddeso. Ayaṃ panettha saṅkhepo – ‘‘mayā savanakiccaviññāṇasamaṅginā puggalena viññāṇavasena laddhasavanakiccavohārena suta’’nti.

    தத்த² ஏவந்தி ச மேதி ச ஸச்சிகட்ட²பரமத்த²வஸேன அவிஜ்ஜமானபஞ்ஞத்தி. கிஞ்ஹெத்த² தங் பரமத்த²தோ அத்தி², யங் ஏவந்தி வா மேதி வா நித்³தே³ஸங் லபே⁴த². ஸுதந்தி விஜ்ஜமானபஞ்ஞத்தி. யஞ்ஹி தங் எத்த² ஸோதேன உபலத்³த⁴ங், தங் பரமத்த²தோ விஜ்ஜமானந்தி. ததா² ஏவந்தி ச மேதி ச தங் தங் உபாதா³ய வத்தப்³ப³தோ உபாதா³பஞ்ஞத்தி. ஸுதந்தி தி³ட்டா²தீ³னி உபனிதா⁴ய வத்தப்³ப³தோ உபனிதா⁴பஞ்ஞத்தி.

    Tattha evanti ca meti ca saccikaṭṭhaparamatthavasena avijjamānapaññatti. Kiñhettha taṃ paramatthato atthi, yaṃ evanti vā meti vā niddesaṃ labhetha. Sutanti vijjamānapaññatti. Yañhi taṃ ettha sotena upaladdhaṃ, taṃ paramatthato vijjamānanti. Tathā evanti ca meti ca taṃ taṃ upādāya vattabbato upādāpaññatti. Sutanti diṭṭhādīni upanidhāya vattabbato upanidhāpaññatti.

    எத்த² ச ஏவந்தி வசனேன அஸம்மோஹங் தீ³பேதி. ந ஹி ஸம்மூள்ஹோ நானப்பகாரபடிவேத⁴ஸமத்தோ² ஹோதி. ஸுதந்தி வசனேன ஸுதஸ்ஸ அஸம்மோஸங் தீ³பேதி. யஸ்ஸ ஹி ஸுதங் ஸம்முட்ட²ங் ஹோதி, ந ஸோ காலந்தரேன மயா ஸுதந்தி படிஜானாதி. இச்சஸ்ஸ அஸம்மோஹேன பஞ்ஞாஸித்³தி⁴, அஸம்மோஸேன பன ஸதிஸித்³தி⁴. தத்த² பஞ்ஞாபுப்³ப³ங்க³மாய ஸதியா ப்³யஞ்ஜனாவதா⁴ரணஸமத்த²தா, ஸதிபுப்³ப³ங்க³மாய பஞ்ஞாய அத்த²படிவேத⁴ஸமத்த²தா . தது³ப⁴யஸமத்த²தாயோகே³ன அத்த²ப்³யஞ்ஜனஸம்பன்னஸ்ஸ த⁴ம்மகோஸஸ்ஸ அனுபாலனஸமத்த²தோ த⁴ம்மப⁴ண்டா³கா³ரிகத்தஸித்³தி⁴.

    Ettha ca evanti vacanena asammohaṃ dīpeti. Na hi sammūḷho nānappakārapaṭivedhasamattho hoti. Sutanti vacanena sutassa asammosaṃ dīpeti. Yassa hi sutaṃ sammuṭṭhaṃ hoti, na so kālantarena mayā sutanti paṭijānāti. Iccassa asammohena paññāsiddhi, asammosena pana satisiddhi. Tattha paññāpubbaṅgamāya satiyā byañjanāvadhāraṇasamatthatā, satipubbaṅgamāya paññāya atthapaṭivedhasamatthatā . Tadubhayasamatthatāyogena atthabyañjanasampannassa dhammakosassa anupālanasamatthato dhammabhaṇḍāgārikattasiddhi.

    அபரோ நயோ – ஏவந்தி வசனேன யோனிஸோ மனஸிகாரங் தீ³பேதி, அயோனிஸோ மனஸிகரோதோ ஹி நானப்பகாரபடிவேதா⁴பா⁴வதோ. ஸுதந்தி வசனேன அவிக்கே²பங் தீ³பேதி விக்கி²த்தசித்தஸ்ஸ ஸவனாபா⁴வதோ. ததா² ஹி விக்கி²த்தசித்தோ புக்³க³லோ ஸப்³ப³ஸம்பத்தியா வுச்சமானோபி ‘‘ந மயா ஸுதங், புன ப⁴ணதா²’’தி ப⁴ணதி. யோனிஸோ மனஸிகாரேன செத்த² அத்தஸம்மாபணிதி⁴ங் புப்³பே³ ச கதபுஞ்ஞதங் ஸாதே⁴தி, ஸம்மா அப்பணிஹிதத்தஸ்ஸ புப்³பே³ அகதபுஞ்ஞஸ்ஸ வா தத³பா⁴வதோ. அவிக்கே²பேன ஸத்³த⁴ம்மஸ்ஸவனங் ஸப்புரிஸூபனிஸ்ஸயஞ்ச ஸாதே⁴தி. ந ஹி விக்கி²த்தசித்தோ ஸோதுங் ஸக்கோதி, ந ச ஸப்புரிஸே அனுபனிஸ்ஸயமானஸ்ஸ ஸவனங் அத்தீ²தி.

    Aparo nayo – evanti vacanena yoniso manasikāraṃ dīpeti, ayoniso manasikaroto hi nānappakārapaṭivedhābhāvato. Sutanti vacanena avikkhepaṃ dīpeti vikkhittacittassa savanābhāvato. Tathā hi vikkhittacitto puggalo sabbasampattiyā vuccamānopi ‘‘na mayā sutaṃ, puna bhaṇathā’’ti bhaṇati. Yoniso manasikārena cettha attasammāpaṇidhiṃ pubbe ca katapuññataṃ sādheti, sammā appaṇihitattassa pubbe akatapuññassa vā tadabhāvato. Avikkhepena saddhammassavanaṃ sappurisūpanissayañca sādheti. Na hi vikkhittacitto sotuṃ sakkoti, na ca sappurise anupanissayamānassa savanaṃ atthīti.

    அபரோ நயோ – யஸ்மா ‘‘ஏவந்தி யஸ்ஸ சித்தஸந்தானஸ்ஸ நானாகாரப்பவத்தியா நானத்த²ப்³யஞ்ஜனக்³க³ஹணங் ஹோதி, தஸ்ஸ நானாகாரனித்³தே³ஸோ’’தி வுத்தங், ஸோ ச ஏவங் ப⁴த்³த³கோ ஆகாரோ ந ஸம்மா அப்பணிஹிதத்தனோ புப்³பே³ அகதபுஞ்ஞஸ்ஸ வா ஹோதி, தஸ்மா ஏவந்தி இமினா ப⁴த்³த³கேன ஆகாரேன பச்சி²மசக்கத்³வயஸம்பத்திமத்தனோ தீ³பேதி. ஸுதந்தி ஸவனயோகே³ன புரிமசக்கத்³வயஸம்பத்திங். ந ஹி அப்பதிரூபதே³ஸே வஸதோ ஸப்புரிஸூபனிஸ்ஸயவிரஹிதஸ்ஸ வா ஸவனங் அத்தி². இச்சஸ்ஸ பச்சி²மசக்கத்³வயஸித்³தி⁴யா ஆஸயஸுத்³தி⁴ ஸித்³தா⁴ ஹோதி, புரிமசக்கத்³வயஸித்³தி⁴யா பயோக³ஸுத்³தி⁴, தாய ச ஆஸயஸுத்³தி⁴யா அதி⁴க³மப்³யத்திஸித்³தி⁴, பயோக³ஸுத்³தி⁴யா ஆக³மப்³யத்திஸித்³தி⁴. இதி பயோகா³ஸயஸுத்³த⁴ஸ்ஸ ஆக³மாதி⁴க³மஸம்பன்னஸ்ஸ வசனங் அருணுக்³க³ங் விய ஸூரியஸ்ஸ உத³யதோ, யோனிஸோ மனஸிகாரோ விய ச குஸலகம்மஸ்ஸ, அரஹதி ப⁴க³வதோ வசனஸ்ஸ புப்³ப³ங்க³மங் ப⁴விதுந்தி டா²னே நிதா³னங் ட²பெந்தோ ஏவங் மே ஸுதந்திஆதி³மாஹ.

    Aparo nayo – yasmā ‘‘evanti yassa cittasantānassa nānākārappavattiyā nānatthabyañjanaggahaṇaṃ hoti, tassa nānākāraniddeso’’ti vuttaṃ, so ca evaṃ bhaddako ākāro na sammā appaṇihitattano pubbe akatapuññassa vā hoti, tasmā evanti iminā bhaddakena ākārena pacchimacakkadvayasampattimattano dīpeti. Sutanti savanayogena purimacakkadvayasampattiṃ. Na hi appatirūpadese vasato sappurisūpanissayavirahitassa vā savanaṃ atthi. Iccassa pacchimacakkadvayasiddhiyā āsayasuddhi siddhā hoti, purimacakkadvayasiddhiyā payogasuddhi, tāya ca āsayasuddhiyā adhigamabyattisiddhi, payogasuddhiyā āgamabyattisiddhi. Iti payogāsayasuddhassa āgamādhigamasampannassa vacanaṃ aruṇuggaṃ viya sūriyassa udayato, yoniso manasikāro viya ca kusalakammassa, arahati bhagavato vacanassa pubbaṅgamaṃ bhavitunti ṭhāne nidānaṃ ṭhapento evaṃ me sutantiādimāha.

    அபரோ நயோ – ஏவந்தி இமினா நானப்பகாரபடிவேத⁴தீ³பகேன வசனேன அத்தனோ அத்த²படிபா⁴னபடிஸம்பி⁴தா³ஸம்பத்திஸப்³பா⁴வங் தீ³பேதி. ஸுதந்தி இமினா ஸோதப்³ப³பே⁴த³படிவேத⁴தீ³பகேன த⁴ம்மனிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³ஸம்பத்திஸப்³பா⁴வங். ஏவந்தி ச இத³ங் யோனிஸோ மனஸிகாரதீ³பகவசனங் பா⁴ஸமானோ – ‘‘ஏதே மயா த⁴ம்மா மனஸானுபெக்கி²தா தி³ட்டி²யா ஸுப்படிவித்³தா⁴’’தி தீ³பேதி. ஸுதந்தி இத³ங் ஸவனயோக³தீ³பகவசனங் பா⁴ஸமானோ – ‘‘ப³ஹூ மயா த⁴ம்மா ஸுதா தா⁴தா வசஸா பரிசிதா’’தி தீ³பேதி. தது³ப⁴யேனபி அத்த²ப்³யஞ்ஜனபாரிபூரிங் தீ³பெந்தோ ஸவனே ஆத³ரங் ஜனேதி. அத்த²ப்³யஞ்ஜனபரிபுண்ணஞ்ஹி த⁴ம்மங் ஆத³ரேன அஸ்ஸுணந்தோ மஹதா ஹிதா பரிபா³ஹிரோ ஹோதீதி ஆத³ரங் ஜனெத்வா ஸக்கச்சங் த⁴ம்மோ ஸோதப்³போ³தி.

    Aparo nayo – evanti iminā nānappakārapaṭivedhadīpakena vacanena attano atthapaṭibhānapaṭisambhidāsampattisabbhāvaṃ dīpeti. Sutanti iminā sotabbabhedapaṭivedhadīpakena dhammaniruttipaṭisambhidāsampattisabbhāvaṃ. Evanti ca idaṃ yoniso manasikāradīpakavacanaṃ bhāsamāno – ‘‘ete mayā dhammā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā’’ti dīpeti. Sutanti idaṃ savanayogadīpakavacanaṃ bhāsamāno – ‘‘bahū mayā dhammā sutā dhātā vacasā paricitā’’ti dīpeti. Tadubhayenapi atthabyañjanapāripūriṃ dīpento savane ādaraṃ janeti. Atthabyañjanaparipuṇṇañhi dhammaṃ ādarena assuṇanto mahatā hitā paribāhiro hotīti ādaraṃ janetvā sakkaccaṃ dhammo sotabboti.

    ஏவங் மே ஸுதந்தி இமினா பன ஸகலேன வசனேன ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ததா²க³தப்பவேதி³தங் த⁴ம்மங் அத்தனோ அத³ஹந்தோ அஸப்புரிஸபூ⁴மிங் அதிக்கமதி, ஸாவகத்தங் படிஜானந்தோ ஸப்புரிஸபூ⁴மிங் ஓக்கமதி. ததா² அஸத்³த⁴ம்மா சித்தங் வுட்டா²பேதி, ஸத்³த⁴ம்மே சித்தங் பதிட்டா²பேதி. ‘‘கேவலங் ஸுதமேவேதங் மயா, தஸ்ஸேவ பன ப⁴க³வதோ வசன’’ந்தி தீ³பெந்தோ அத்தானங் பரிமோசேதி, ஸத்தா²ரங் அபதி³ஸதி, ஜினவசனங் அப்பேதி, த⁴ம்மனெத்திங் பதிட்டா²பேதி.

    Evaṃme sutanti iminā pana sakalena vacanena āyasmā ānando tathāgatappaveditaṃ dhammaṃ attano adahanto asappurisabhūmiṃ atikkamati, sāvakattaṃ paṭijānanto sappurisabhūmiṃ okkamati. Tathā asaddhammā cittaṃ vuṭṭhāpeti, saddhamme cittaṃ patiṭṭhāpeti. ‘‘Kevalaṃ sutamevetaṃ mayā, tasseva pana bhagavato vacana’’nti dīpento attānaṃ parimoceti, satthāraṃ apadisati, jinavacanaṃ appeti, dhammanettiṃ patiṭṭhāpeti.

    அபிச ‘‘ஏவங் மே ஸுத’’ந்தி அத்தனா உப்பாதி³தபா⁴வங் அப்படிஜானந்தோ புரிமவசனங் விவரந்தோ – ‘‘ஸம்முகா² படிக்³க³ஹிதமித³ங் மயா தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ சதுவேஸாரஜ்ஜவிஸாரத³ஸ்ஸ த³ஸப³லத⁴ரஸ்ஸ ஆஸப⁴ட்டா²னட்டா²யினோ ஸீஹனாத³னாதி³னோ ஸப்³ப³ஸத்துத்தமஸ்ஸ த⁴ம்மிஸ்ஸரஸ்ஸ த⁴ம்மராஜஸ்ஸ த⁴ம்மாதி⁴பதினோ த⁴ம்மதீ³பஸ்ஸ த⁴ம்மஸரணஸ்ஸ ஸத்³த⁴ம்மவரசக்கவத்தினோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ வசனங், ந எத்த² அத்தே² வா த⁴ம்மே வா பதே³ வா ப்³யஞ்ஜனே வா கங்கா² வா விமதி வா கத்தப்³பா³’’தி ஸப்³ப³தே³வமனுஸ்ஸானங் இமஸ்மிங் த⁴ம்மே அஸ்ஸத்³தி⁴யங் வினாஸேதி, ஸத்³தா⁴ஸம்பத³ங் உப்பாதே³தீதி. தேனேதங் வுச்சதி –

    Apica ‘‘evaṃ me suta’’nti attanā uppāditabhāvaṃ appaṭijānanto purimavacanaṃ vivaranto – ‘‘sammukhā paṭiggahitamidaṃ mayā tassa bhagavato catuvesārajjavisāradassa dasabaladharassa āsabhaṭṭhānaṭṭhāyino sīhanādanādino sabbasattuttamassa dhammissarassa dhammarājassa dhammādhipatino dhammadīpassa dhammasaraṇassa saddhammavaracakkavattino sammāsambuddhassa vacanaṃ, na ettha atthe vā dhamme vā pade vā byañjane vā kaṅkhā vā vimati vā kattabbā’’ti sabbadevamanussānaṃ imasmiṃ dhamme assaddhiyaṃ vināseti, saddhāsampadaṃ uppādetīti. Tenetaṃ vuccati –

    ‘‘வினாஸயதி அஸ்ஸத்³த⁴ங், ஸத்³த⁴ங் வட்³டே⁴தி ஸாஸனே;

    ‘‘Vināsayati assaddhaṃ, saddhaṃ vaḍḍheti sāsane;

    ஏவங் மே ஸுதமிச்சேவங், வத³ங் கோ³தமஸாவகோ’’தி.

    Evaṃ me sutamiccevaṃ, vadaṃ gotamasāvako’’ti.

    ஏகந்தி க³ணனபரிச்சே²த³னித்³தே³ஸோ. ஸமயந்தி பரிச்சி²ன்னநித்³தே³ஸோ. ஏகங் ஸமயந்தி அனியமிதபரிதீ³பனங். தத்த² ஸமயஸத்³தோ³ –

    Ekanti gaṇanaparicchedaniddeso. Samayanti paricchinnaniddeso. Ekaṃ samayanti aniyamitaparidīpanaṃ. Tattha samayasaddo –

    ‘‘ஸமவாயே க²ணே காலே, ஸமூஹே ஹேதுதி³ட்டி²ஸு;

    ‘‘Samavāye khaṇe kāle, samūhe hetudiṭṭhisu;

    படிலாபே⁴ பஹானே ச, படிவேதே⁴ ச தி³ஸ்ஸதி’’.

    Paṭilābhe pahāne ca, paṭivedhe ca dissati’’.

    ததா² ஹிஸ்ஸ ‘‘அப்பேவ நாம ஸ்வேபி உபஸங்கமெய்யாம காலஞ்ச ஸமயஞ்ச உபாதா³யா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.447) ஸமவாயோ அத்தோ². ‘‘ஏகோவ கோ², பி⁴க்க²வே, க²ணோ ச ஸமயோ ச ப்³ரஹ்மசரியவாஸாயா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 8.29) க²ணோ. ‘‘உண்ஹஸமயோ பரிளாஹஸமயோ’’திஆதீ³ஸு (பாசி॰ 358) காலோ. ‘‘மஹாஸமயோ பவனஸ்மி’’ந்திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 2.332) ஸமூஹோ. ‘‘ஸமயோபி கோ² தே, ப⁴த்³தா³லி, அப்படிவித்³தோ⁴ அஹோஸி, ப⁴க³வா கோ² ஸாவத்தி²யங் விஹரதி, ப⁴க³வாபி மங் ஜானிஸ்ஸதி – ‘ப⁴த்³தா³லி, நாம பி⁴க்கு² ஸத்து²ஸாஸனே ஸிக்கா²ய அபரிபூரகாரீ’தி. அயம்பி கோ² தே , ப⁴த்³தா³லி, ஸமயோ அப்படிவித்³தோ⁴ அஹோஸீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.135) ஹேது. ‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன உக்³கா³ஹமானோ பரிப்³பா³ஜகோ ஸமணமுண்டி³காபுத்தோ ஸமயப்பவாத³கே திந்து³காசீரே ஏகஸாலகே மல்லிகாய ஆராமே படிவஸதீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.260) தி³ட்டி².

    Tathā hissa ‘‘appeva nāma svepi upasaṅkameyyāma kālañca samayañca upādāyā’’ti evamādīsu (dī. ni. 1.447) samavāyo attho. ‘‘Ekova kho, bhikkhave, khaṇo ca samayo ca brahmacariyavāsāyā’’tiādīsu (a. ni. 8.29) khaṇo. ‘‘Uṇhasamayo pariḷāhasamayo’’tiādīsu (pāci. 358) kālo. ‘‘Mahāsamayo pavanasmi’’ntiādīsu (dī. ni. 2.332) samūho. ‘‘Samayopi kho te, bhaddāli, appaṭividdho ahosi, bhagavā kho sāvatthiyaṃ viharati, bhagavāpi maṃ jānissati – ‘bhaddāli, nāma bhikkhu satthusāsane sikkhāya aparipūrakārī’ti. Ayampi kho te , bhaddāli, samayo appaṭividdho ahosī’’tiādīsu (ma. ni. 2.135) hetu. ‘‘Tena kho pana samayena uggāhamāno paribbājako samaṇamuṇḍikāputto samayappavādake tindukācīre ekasālake mallikāya ārāme paṭivasatī’’tiādīsu (ma. ni. 2.260) diṭṭhi.

    ‘‘தி³ட்டே² த⁴ம்மே ச யோ அத்தோ², யோ சத்தோ² ஸம்பராயிகோ;

    ‘‘Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;

    அத்தா²பி⁴ஸமயா தீ⁴ரோ, பண்டி³தோதி பவுச்சதீ’’தி. –

    Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī’’ti. –

    ஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.129) படிலாபோ⁴. ‘‘ஸம்மா மானாபி⁴ஸமயா அந்தமகாஸி து³க்க²ஸ்ஸா’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.28) பஹானங். ‘‘து³க்க²ஸ்ஸ பீளனட்டோ² ஸங்க²தட்டோ² ஸந்தாபட்டோ² விபரிணாமட்டோ² அபி⁴ஸமயட்டோ²’’திஆதீ³ஸு (படி॰ ம॰ 2.8) படிவேதோ⁴. இத⁴ பனஸ்ஸ காலோ அத்தோ². தேன ஸங்வச்ச²ர-உது-மாஸட்³ட⁴மாஸ-ரத்தி-தி³வ-புப்³ப³ண்ஹ-மஜ்ஜ²ன்ஹிக-ஸாயன்ஹ-பட²மமஜ்ஜி²மபச்சி²மயாம-முஹுத்தாதீ³ஸு காலப்பபே⁴த³பூ⁴தேஸு ஸமயேஸு ஏகங் ஸமயந்தி தீ³பேதி.

    Ādīsu (saṃ. ni. 1.129) paṭilābho. ‘‘Sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’tiādīsu (ma. ni. 1.28) pahānaṃ. ‘‘Dukkhassa pīḷanaṭṭho saṅkhataṭṭho santāpaṭṭho vipariṇāmaṭṭho abhisamayaṭṭho’’tiādīsu (paṭi. ma. 2.8) paṭivedho. Idha panassa kālo attho. Tena saṃvacchara-utu-māsaḍḍhamāsa-ratti-diva-pubbaṇha-majjhanhika-sāyanha-paṭhamamajjhimapacchimayāma-muhuttādīsu kālappabhedabhūtesu samayesu ekaṃ samayanti dīpeti.

    தத்த² கிஞ்சாபி ஏதேஸு ஸங்வச்ச²ராதீ³ஸு ஸமயேஸு யங் யங் ஸுத்தங் யஸ்மிங் யஸ்மிங் ஸங்வச்ச²ரே உதும்ஹி மாஸே பக்கே² ரத்திபா⁴கே³ தி³வஸபா⁴கே³ வா வுத்தங், ஸப்³ப³ங் தங் தே²ரஸ்ஸ ஸுவிதி³தங் ஸுவவத்தா²பிதங் பஞ்ஞாய. யஸ்மா பன ‘‘ஏவங் மே ஸுதங் அஸுகஸங்வச்ச²ரே அஸுகஉதும்ஹி அஸுகமாஸே அஸுகபக்கே² அஸுகரத்திபா⁴கே³ அஸுகதி³வஸபா⁴கே³ வா’’தி ஏவங் வுத்தே ந ஸக்கா ஸுகே²ன தா⁴ரேதுங் வா உத்³தி³ஸிதுங் வா உத்³தி³ஸாபேதுங் வா, ப³ஹு ச வத்தப்³ப³ங் ஹோதி, தஸ்மா ஏகேனேவ பதே³ன தமத்த²ங் ஸமோதா⁴னெத்வா ‘‘ஏகங் ஸமய’’ந்தி ஆஹ.

    Tattha kiñcāpi etesu saṃvaccharādīsu samayesu yaṃ yaṃ suttaṃ yasmiṃ yasmiṃ saṃvacchare utumhi māse pakkhe rattibhāge divasabhāge vā vuttaṃ, sabbaṃ taṃ therassa suviditaṃ suvavatthāpitaṃ paññāya. Yasmā pana ‘‘evaṃ me sutaṃ asukasaṃvacchare asukautumhi asukamāse asukapakkhe asukarattibhāge asukadivasabhāge vā’’ti evaṃ vutte na sakkā sukhena dhāretuṃ vā uddisituṃ vā uddisāpetuṃ vā, bahu ca vattabbaṃ hoti, tasmā ekeneva padena tamatthaṃ samodhānetvā ‘‘ekaṃ samaya’’nti āha.

    யே வா இமே க³ப்³போ⁴க்கந்திஸமயோ ஜாதிஸமயோ ஸங்வேக³ஸமயோ அபி⁴னிக்க²மனஸமயோ து³க்கரகாரிகஸமயோ மாரவிஜயஸமயோ அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ஸமயோ தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரஸமயோ தே³ஸனாஸமயோ பரினிப்³பா³னஸமயோதி ஏவமாத³யோ ப⁴க³வதோ தே³வமனுஸ்ஸேஸு அதிவிய ஸுப்பகாஸா அனேககாலப்பபே⁴தா³ ஏவ ஸமயா. தேஸு ஸமயேஸு தே³ஸனாஸமயஸங்கா²தங் ஏகங் ஸமயந்தி தீ³பேதி. யோ சாயங் ஞாணகருணாகிச்சஸமயேஸு கருணாகிச்சஸமயோ, அத்தஹிதபரஹிதபடிபத்திஸமயேஸு பரஹிதபடிபத்திஸமயோ , ஸன்னிபதிதானங் கரணீயத்³வயஸமயேஸு த⁴ம்மிகதா²ஸமயோ, தே³ஸனாபடிபத்திஸமயேஸு தே³ஸனாஸமயோ, தேஸுபி ஸமயேஸு அஞ்ஞதரங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஏகங் ஸமய’’ந்தி ஆஹ.

    Ye vā ime gabbhokkantisamayo jātisamayo saṃvegasamayo abhinikkhamanasamayo dukkarakārikasamayo māravijayasamayo abhisambodhisamayo diṭṭhadhammasukhavihārasamayo desanāsamayo parinibbānasamayoti evamādayo bhagavato devamanussesu ativiya suppakāsā anekakālappabhedā eva samayā. Tesu samayesu desanāsamayasaṅkhātaṃ ekaṃ samayanti dīpeti. Yo cāyaṃ ñāṇakaruṇākiccasamayesu karuṇākiccasamayo, attahitaparahitapaṭipattisamayesu parahitapaṭipattisamayo , sannipatitānaṃ karaṇīyadvayasamayesu dhammikathāsamayo, desanāpaṭipattisamayesu desanāsamayo, tesupi samayesu aññataraṃ sandhāya ‘‘ekaṃ samaya’’nti āha.

    கஸ்மா பனெத்த² யதா² அபி⁴த⁴ம்மே ‘‘யஸ்மிங் ஸமயே காமாவசர’’ந்தி ச இதோ அஞ்ஞேஸு ஸுத்தபதே³ஸு ‘‘யஸ்மிங் ஸமயே, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² விவிச்சேவ காமேஹீ’’தி ச பு⁴ம்மவசனேன நித்³தே³ஸோ கதோ, வினயே ச ‘‘தேன ஸமயேன பு³த்³தோ⁴ ப⁴க³வா’’தி கரணவசனேன, ததா² அகத்வா ‘‘ஏகங் ஸமய’’ந்தி உபயோக³வசனேன நித்³தே³ஸோ கதோதி. தத்த² ததா², இத⁴ ச அஞ்ஞதா² அத்த²ஸம்ப⁴வதோ. தத்த² ஹி அபி⁴த⁴ம்மே இதோ அஞ்ஞேஸு ஸுத்தபதே³ஸு ச அதி⁴கரணத்தோ² பா⁴வேனபா⁴வலக்க²ணத்தோ² ச ஸம்ப⁴வதி. அதி⁴கரணஞ்ஹி காலத்தோ² ஸமூஹத்தோ² ச ஸமயோ, தத்த² வுத்தானங் ப²ஸ்ஸாதி³த⁴ம்மானங் க²ணஸமவாயஹேதுஸங்கா²தஸ்ஸ ச ஸமயஸ்ஸ பா⁴வேன தேஸங் பா⁴வோ லக்கீ²யதி. தஸ்மா தத³த்த²ஜோதனத்த²ங் தத்த² பு⁴ம்மவசனநித்³தே³ஸோ கதோ.

    Kasmā panettha yathā abhidhamme ‘‘yasmiṃ samaye kāmāvacara’’nti ca ito aññesu suttapadesu ‘‘yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehī’’ti ca bhummavacanena niddeso kato, vinaye ca ‘‘tena samayena buddho bhagavā’’ti karaṇavacanena, tathā akatvā ‘‘ekaṃ samaya’’nti upayogavacanena niddeso katoti. Tattha tathā, idha ca aññathā atthasambhavato. Tattha hi abhidhamme ito aññesu suttapadesu ca adhikaraṇattho bhāvenabhāvalakkhaṇattho ca sambhavati. Adhikaraṇañhi kālattho samūhattho ca samayo, tattha vuttānaṃ phassādidhammānaṃ khaṇasamavāyahetusaṅkhātassa ca samayassa bhāvena tesaṃ bhāvo lakkhīyati. Tasmā tadatthajotanatthaṃ tattha bhummavacananiddeso kato.

    வினயே ச ஹேதுஅத்தோ² கரணத்தோ² ச ஸம்ப⁴வதி. யோ ஹி ஸோ ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்திஸமயோ ஸாரிபுத்தாதீ³ஹிபி து³ப்³பி³ஞ்ஞெய்யோ, தேன ஸமயேன ஹேதுபூ⁴தேன கரணபூ⁴தேன ச ஸிக்கா²பதா³னி பஞ்ஞாபயந்தோ ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்திஹேதுஞ்ச அபெக்க²மானோ ப⁴க³வா தத்த² தத்த² விஹாஸி. தஸ்மா தத³த்த²ஜோதனத்த²ங் தத்த² கரணவசனேன நித்³தே³ஸோ கதோ.

    Vinaye ca hetuattho karaṇattho ca sambhavati. Yo hi so sikkhāpadapaññattisamayo sāriputtādīhipi dubbiññeyyo, tena samayena hetubhūtena karaṇabhūtena ca sikkhāpadāni paññāpayanto sikkhāpadapaññattihetuñca apekkhamāno bhagavā tattha tattha vihāsi. Tasmā tadatthajotanatthaṃ tattha karaṇavacanena niddeso kato.

    இத⁴ பன அஞ்ஞஸ்மிங் ச ஏவங்ஜாதிகே அச்சந்தஸங்யோக³த்தோ² ஸம்ப⁴வதி. யஞ்ஹி ஸமயங் ப⁴க³வா இமங் அஞ்ஞங் வா ஸுத்தந்தங் தே³ஸேஸி, அச்சந்தமேவ தங் ஸமயங் கருணாவிஹாரேன விஹாஸி. தஸ்மா தத³த்த²ஜோதனத்த²ங் இத⁴ உபயோக³வசனநித்³தே³ஸோ கதோதி.

    Idha pana aññasmiṃ ca evaṃjātike accantasaṃyogattho sambhavati. Yañhi samayaṃ bhagavā imaṃ aññaṃ vā suttantaṃ desesi, accantameva taṃ samayaṃ karuṇāvihārena vihāsi. Tasmā tadatthajotanatthaṃ idha upayogavacananiddeso katoti.

    தேனேதங் வுச்சதி –

    Tenetaṃ vuccati –

    ‘‘தங் தங் அத்த²மபெக்கி²த்வா, பு⁴ம்மேன கரணேன ச;

    ‘‘Taṃ taṃ atthamapekkhitvā, bhummena karaṇena ca;

    அஞ்ஞத்ர ஸமயோ வுத்தோ, உபயோகே³ன ஸோ இதா⁴’’தி.

    Aññatra samayo vutto, upayogena so idhā’’ti.

    போராணா பன வண்ணயந்தி – ‘‘தஸ்மிங் ஸமயே’’தி வா ‘‘தேன ஸமயேனா’’தி வா ‘‘ஏகங் ஸமய’’ந்தி வா அபி⁴லாபமத்தபே⁴தோ³ ஏஸ, ஸப்³ப³த்த² பு⁴ம்மமேவ அத்தோ²தி. தஸ்மா ‘‘ஏகங் ஸமய’’ந்தி வுத்தேபி ‘‘ஏகஸ்மிங் ஸமயே’’தி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Porāṇā pana vaṇṇayanti – ‘‘tasmiṃ samaye’’ti vā ‘‘tena samayenā’’ti vā ‘‘ekaṃ samaya’’nti vā abhilāpamattabhedo esa, sabbattha bhummameva atthoti. Tasmā ‘‘ekaṃ samaya’’nti vuttepi ‘‘ekasmiṃ samaye’’ti attho veditabbo.

    ப⁴க³வாதி க³ரு. க³ருங் ஹி லோகே ‘‘ப⁴க³வா’’தி வத³ந்தி. அயஞ்ச ஸப்³ப³கு³ணவிஸிட்ட²தாய ஸப்³ப³ஸத்தானங் க³ரு, தஸ்மா ‘‘ப⁴க³வா’’தி வேதி³தப்³போ³. போராணேஹிபி வுத்தங் –

    Bhagavāti garu. Garuṃ hi loke ‘‘bhagavā’’ti vadanti. Ayañca sabbaguṇavisiṭṭhatāya sabbasattānaṃ garu, tasmā ‘‘bhagavā’’ti veditabbo. Porāṇehipi vuttaṃ –

    ‘‘ப⁴க³வாதி வசனங் ஸெட்ட²ங், ப⁴க³வாதி வசனமுத்தமங்;

    ‘‘Bhagavāti vacanaṃ seṭṭhaṃ, bhagavāti vacanamuttamaṃ;

    க³ரு கா³ரவயுத்தோ ஸோ, ப⁴க³வா தேன வுச்சதீ’’தி. (விஸுத்³தி⁴॰ 1.142);

    Garu gāravayutto so, bhagavā tena vuccatī’’ti. (visuddhi. 1.142);

    அபிச –

    Apica –

    ‘‘ப⁴க்³யவா ப⁴க்³க³வா யுத்தோ, ப⁴கே³ஹி ச விப⁴த்தவா;

    ‘‘Bhagyavā bhaggavā yutto, bhagehi ca vibhattavā;

    ப⁴த்தவா வந்தக³மனோ, ப⁴வேஸு ப⁴க³வா ததோ’’தி. –

    Bhattavā vantagamano, bhavesu bhagavā tato’’ti. –

    இமிஸ்ஸா கா³தா²ய வஸேனஸ்ஸ பத³ஸ்ஸ வித்தா²ரதோ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஸோ ச விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 1.144) பு³த்³தா⁴னுஸ்ஸதினித்³தே³ஸே வுத்தோயேவ.

    Imissā gāthāya vasenassa padassa vitthārato attho veditabbo. So ca visuddhimagge (visuddhi. 1.144) buddhānussatiniddese vuttoyeva.

    எத்தாவதா செத்த² ஏவங் மே ஸுதந்தி வசனேன யதா²ஸுதங் த⁴ம்மங் த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மஸரீரங் பச்சக்க²ங் கரோதி. தேன ‘‘நயித³ங் அதிக்கந்தஸத்து²கங் பாவசனங், அயங் வோ ஸத்தா²’’தி ஸத்து² அத³ஸ்ஸனேன உக்கண்டி²தங் ஜனங் ஸமஸ்ஸாஸேதி. ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வாதி வசனேன தஸ்மிங் ஸமயே ப⁴க³வதோ அவிஜ்ஜமானபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ரூபகாயபரினிப்³பா³னங் ஸாதே⁴தி. தேன ‘‘ஏவங்வித⁴ஸ்ஸ நாம அரியத⁴ம்மஸ்ஸ தே³ஸகோ த³ஸப³லத⁴ரோ வஜிரஸங்கா⁴தஸமானகாயோ ஸோபி ப⁴க³வா பரினிப்³பு³தோ, கேன அஞ்ஞேன ஜீவிதே ஆஸா ஜனேதப்³பா³’’தி ஜீவிதமத³மத்தங் ஜனங் ஸங்வேஜேதி, ஸத்³த⁴ம்மே சஸ்ஸ உஸ்ஸாஹங் ஜனேதி. ஏவந்தி ச ப⁴ணந்தோ தே³ஸனாஸம்பத்திங் நித்³தி³ஸதி. மே ஸுதந்தி ஸாவகஸம்பத்திங். ஏகங் ஸமயந்தி காலஸம்பத்திங். ப⁴க³வாதி தே³ஸகஸம்பத்திங்.

    Ettāvatā cettha evaṃ me sutanti vacanena yathāsutaṃ dhammaṃ dassento bhagavato dhammasarīraṃ paccakkhaṃ karoti. Tena ‘‘nayidaṃ atikkantasatthukaṃ pāvacanaṃ, ayaṃ vo satthā’’ti satthu adassanena ukkaṇṭhitaṃ janaṃ samassāseti. Ekaṃ samayaṃ bhagavāti vacanena tasmiṃ samaye bhagavato avijjamānabhāvaṃ dassento rūpakāyaparinibbānaṃ sādheti. Tena ‘‘evaṃvidhassa nāma ariyadhammassa desako dasabaladharo vajirasaṅghātasamānakāyo sopi bhagavā parinibbuto, kena aññena jīvite āsā janetabbā’’ti jīvitamadamattaṃ janaṃ saṃvejeti, saddhamme cassa ussāhaṃ janeti. Evanti ca bhaṇanto desanāsampattiṃ niddisati. Me sutanti sāvakasampattiṃ. Ekaṃ samayanti kālasampattiṃ. Bhagavāti desakasampattiṃ.

    ஸாவத்தி²யந்தி ஏவங்னாமகே நக³ரே. ஸமீபத்தே² சேதங் பு⁴ம்மவசனங். விஹரதீதி அவிஸேஸேன இரியாபத²தி³ப்³ப³ப்³ரஹ்மஅரியவிஹாரேஸு அஞ்ஞதரவிஹாரஸமங்கீ³பரிதீ³பனமேதங். இத⁴ பன டா²னக³மனநிஸஜ்ஜாஸயனப்பபே⁴தே³ஸு இரியாபதே²ஸு அஞ்ஞதரஇரியாபத²ஸமாயோக³பரிதீ³பனங் , தேன டி²தோபி க³ச்ச²ந்தோபி நிஸின்னோபி ஸயானோபி ப⁴க³வா விஹரதிச்சேவ வேதி³தப்³போ³. ஸோ ஹி ஏகங் இரியாபத²பா³த⁴னங் அஞ்ஞேன இரியாபதே²ன விச்சி²ந்தி³த்வா அபரிபதந்தங் அத்தபா⁴வங் ஹரதி பவத்தேதி, தஸ்மா ‘‘விஹரதீ’’தி வுச்சதி.

    Sāvatthiyanti evaṃnāmake nagare. Samīpatthe cetaṃ bhummavacanaṃ. Viharatīti avisesena iriyāpathadibbabrahmaariyavihāresu aññataravihārasamaṅgīparidīpanametaṃ. Idha pana ṭhānagamananisajjāsayanappabhedesu iriyāpathesu aññatarairiyāpathasamāyogaparidīpanaṃ , tena ṭhitopi gacchantopi nisinnopi sayānopi bhagavā viharaticceva veditabbo. So hi ekaṃ iriyāpathabādhanaṃ aññena iriyāpathena vicchinditvā aparipatantaṃ attabhāvaṃ harati pavatteti, tasmā ‘‘viharatī’’ti vuccati.

    ஜேதவனேதி ஜேதஸ்ஸ ராஜகுமாரஸ்ஸ வனே. தஞ்ஹி தேன ரோபிதங் ஸங்வட்³டி⁴தங் பரிபாலிதங் அஹோஸி, தஸ்மா ‘‘ஜேதவன’’ந்தி ஸங்க²ங் க³தங். தஸ்மிங் ஜேதவனே. அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமேதி அனாத²பிண்டி³கேன க³ஹபதினா சதுபஞ்ஞாஸஹிரஞ்ஞகோடிபரிச்சாகே³ன பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ நிய்யாதிதத்தா ‘‘அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமோ’’தி ஸங்க²ங் க³தே ஆராமே. அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரோ பன பபஞ்சஸூத³னியா மஜ்ஜி²மட்ட²கதா²ய ஸப்³பா³ஸவஸுத்தவண்ணனாயங் (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.14) வுத்தோ.

    Jetavaneti jetassa rājakumārassa vane. Tañhi tena ropitaṃ saṃvaḍḍhitaṃ paripālitaṃ ahosi, tasmā ‘‘jetavana’’nti saṅkhaṃ gataṃ. Tasmiṃ jetavane. Anāthapiṇḍikassa ārāmeti anāthapiṇḍikena gahapatinā catupaññāsahiraññakoṭipariccāgena buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa niyyātitattā ‘‘anāthapiṇḍikassa ārāmo’’ti saṅkhaṃ gate ārāme. Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana papañcasūdaniyā majjhimaṭṭhakathāya sabbāsavasuttavaṇṇanāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 1.14) vutto.

    தத்த² ஸியா – யதி³ தாவ ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி, ‘‘ஜேதவனே’’தி ந வத்தப்³ப³ங். அத² தத்த² விஹரதி, ‘‘ஸாவத்தி²ய’’ந்தி ந வத்தப்³ப³ங். ந ஹி ஸக்கா உப⁴யத்த² ஏகங் ஸமயங் விஹரிதுந்தி. ந கோ² பனேதங் ஏவங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    Tattha siyā – yadi tāva bhagavā sāvatthiyaṃ viharati, ‘‘jetavane’’ti na vattabbaṃ. Atha tattha viharati, ‘‘sāvatthiya’’nti na vattabbaṃ. Na hi sakkā ubhayattha ekaṃ samayaṃ viharitunti. Na kho panetaṃ evaṃ daṭṭhabbaṃ.

    நனு அவோசும்ஹ ‘‘ஸமீபத்தே² பு⁴ம்மவசன’’ந்தி. தஸ்மா யதா² க³ங்கா³யமுனாதீ³னங் ஸமீபே கோ³யூதா²னி சரந்தானி ‘‘க³ங்கா³யங் சரந்தி, யமுனாயங் சரந்தீ’’தி வுச்சதி, ஏவமிதா⁴பி யதி³த³ங் ஸாவத்தி²யா ஸமீபே ஜேதவனங், தத்த² விஹரந்தோ வுச்சதி ‘‘ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே’’தி. கோ³சரகா³மனித³ஸ்ஸனத்த²ங் ஹிஸ்ஸ ஸாவத்தி²வசனங், பப்³ப³ஜிதானுரூபனிவாஸட்டா²னநித³ஸ்ஸனத்த²ங் ஸேஸவசனங்.

    Nanu avocumha ‘‘samīpatthe bhummavacana’’nti. Tasmā yathā gaṅgāyamunādīnaṃ samīpe goyūthāni carantāni ‘‘gaṅgāyaṃ caranti, yamunāyaṃ carantī’’ti vuccati, evamidhāpi yadidaṃ sāvatthiyā samīpe jetavanaṃ, tattha viharanto vuccati ‘‘sāvatthiyaṃ viharati jetavane’’ti. Gocaragāmanidassanatthaṃ hissa sāvatthivacanaṃ, pabbajitānurūpanivāsaṭṭhānanidassanatthaṃ sesavacanaṃ.

    அஞ்ஞதரா தே³வதாதி நாமகொ³த்தவஸேன அபாகடா ஏகா தே³வதாதி அத்தோ². ‘‘அபி⁴ஜானாதி நோ, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா அஹு ஞாதஞ்ஞதரஸ்ஸ மஹேஸக்க²ஸ்ஸ யக்க²ஸ்ஸ ஸங்கி²த்தேன தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்திங் பா⁴ஸிதா’’தி எத்த² பன அபி⁴ஞ்ஞாதோ ஸக்கோபி தே³வராஜா ‘‘அஞ்ஞதரோ’’தி வுத்தோ. ‘‘தே³வதா’’தி ச இத³ங் தே³வானம்பி தே³வதீ⁴தானம்பி ஸாதா⁴ரணவசனங். இமஸ்மிங் பனத்தே² தே³வோ அதி⁴ப்பேதோ, ஸோ ச கோ² ரூபாவசரானங் தே³வானங் அஞ்ஞதரோ.

    Aññatarā devatāti nāmagottavasena apākaṭā ekā devatāti attho. ‘‘Abhijānāti no, bhante, bhagavā ahu ñātaññatarassa mahesakkhassa yakkhassa saṃkhittena taṇhāsaṅkhayavimuttiṃ bhāsitā’’ti ettha pana abhiññāto sakkopi devarājā ‘‘aññataro’’ti vutto. ‘‘Devatā’’ti ca idaṃ devānampi devadhītānampi sādhāraṇavacanaṃ. Imasmiṃ panatthe devo adhippeto, so ca kho rūpāvacarānaṃ devānaṃ aññataro.

    அபி⁴க்கந்தாய ரத்தியாதி எத்த² அபி⁴க்கந்த-ஸத்³தோ³ க²யஸுந்த³ராபி⁴ரூபஅப்³பா⁴னுமோத³னாதீ³ஸு தி³ஸ்ஸதி . தத்த² ‘‘அபி⁴க்கந்தா, ப⁴ந்தே, ரத்தி, நிக்க²ந்தோ பட²மோ யாமோ , சிரனிஸின்னோ பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴, உத்³தி³ஸது, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா பி⁴க்கூ²னங் பாதிமொக்க²’’ந்தி ஏவமாதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 8.20; சூளவ॰ 383) க²யே தி³ஸ்ஸதி. ‘‘அயங் இமேஸங் சதுன்னங் புக்³க³லானங் அபி⁴க்கந்ததரோ ச பணீததரோ சா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.100) ஸுந்த³ரே.

    Abhikkantāya rattiyāti ettha abhikkanta-saddo khayasundarābhirūpaabbhānumodanādīsu dissati . Tattha ‘‘abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto paṭhamo yāmo , ciranisinno bhikkhusaṅgho, uddisatu, bhante, bhagavā bhikkhūnaṃ pātimokkha’’nti evamādīsu (a. ni. 8.20; cūḷava. 383) khaye dissati. ‘‘Ayaṃ imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti evamādīsu (a. ni. 4.100) sundare.

    ‘‘கோ மே வந்த³தி பாதா³னி, இத்³தி⁴யா யஸஸா ஜலங்;

    ‘‘Ko me vandati pādāni, iddhiyā yasasā jalaṃ;

    அபி⁴க்கந்தேன வண்ணேன, ஸப்³பா³ ஓபா⁴ஸயங் தி³ஸா’’தி. –

    Abhikkantena vaṇṇena, sabbā obhāsayaṃ disā’’ti. –

    ஏவமாதீ³ஸு (வி॰ வ॰ 857) அபி⁴ரூபே. ‘‘அபி⁴க்கந்தங் போ⁴ கோ³தம, அபி⁴க்கந்தங் போ⁴ கோ³தமா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (பாரா॰ 15) அப்³பா⁴னுமோத³னே. இத⁴ பன க²யே. தேன அபி⁴க்கந்தாய ரத்தியா, பரிக்கீ²ணாய ரத்தியாதி வுத்தங் ஹோதி. தத்தா²யங் தே³வபுத்தோ மஜ்ஜி²மயாமஸமனந்தரே ஆக³தோதி வேதி³தப்³போ³. நியாமோ ஹி கிரேஸ தே³வதானங் யதி³த³ங் பு³த்³தா⁴னங் வா பு³த்³த⁴ஸாவகானங் வா உபட்டா²னங் ஆக³ச்ச²ந்தா மஜ்ஜி²மயாமஸமனந்தரேயேவ ஆக³ச்ச²ந்தி.

    Evamādīsu (vi. va. 857) abhirūpe. ‘‘Abhikkantaṃ bho gotama, abhikkantaṃ bho gotamā’’ti evamādīsu (pārā. 15) abbhānumodane. Idha pana khaye. Tena abhikkantāya rattiyā, parikkhīṇāya rattiyāti vuttaṃ hoti. Tatthāyaṃ devaputto majjhimayāmasamanantare āgatoti veditabbo. Niyāmo hi kiresa devatānaṃ yadidaṃ buddhānaṃ vā buddhasāvakānaṃ vā upaṭṭhānaṃ āgacchantā majjhimayāmasamanantareyeva āgacchanti.

    அபி⁴க்கந்தவண்ணாதி இத⁴ அபி⁴க்கந்த-ஸத்³தோ³ அபி⁴ரூபே, வண்ண-ஸத்³தோ³ பன ச²விது²தி-குலவக்³க³-காரண-ஸண்டா²னப்பமாண-ரூபாயதனாதீ³ஸு தி³ஸ்ஸதி. தத்த² ‘‘ஸுவண்ணவண்ணோஸி ப⁴க³வா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ஸு॰ நி॰ 553) ச²வியா. ‘‘கதா³ ஸஞ்ஞூள்ஹா பன தே, க³ஹபதி, இமே ஸமணஸ்ஸ வண்ணா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.77) து²தியங். ‘‘சத்தாரோமே, போ⁴ கோ³தம, வண்ணா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 3.115) குலவக்³கே³. ‘‘அத² கேன நு வண்ணேன, க³ந்த⁴தே²னோதி வுச்சதீ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.234) காரணே. ‘‘மஹந்தங் ஹத்தி²ராஜவண்ணங் அபி⁴னிம்மினித்வா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.138) ஸண்டா²னே. ‘‘தயோ பத்தஸ்ஸ வண்ணா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (பாரா॰ 602) பமாணே. ‘‘வண்ணோ க³ந்தோ⁴ ரஸோ ஓஜா’’தி ஏவமாதீ³ஸு ரூபாயதனே. ஸோ இத⁴ ச²வியா த³ட்ட²ப்³போ³. தேன அபி⁴க்கந்தவண்ணா அபி⁴ரூபச்ச²வி, இட்ட²வண்ணா மனாபவண்ணாதி வுத்தங் ஹோதி. தே³வதா ஹி மனுஸ்ஸலோகங் ஆக³ச்ச²மானா பகதிவண்ணங் பகதிஇத்³தி⁴ங் ஜஹித்வா ஓளாரிகங் அத்தபா⁴வங் கத்வா அதிரேகவண்ணங் அதிரேகஇத்³தி⁴ங் மாபெத்வா நடஸமஜ்ஜாதீ³னி க³ச்ச²ந்தா மனுஸ்ஸா விய அபி⁴ஸங்க²தேன காயேன ஆக³ச்ச²ந்தி. தத்த² காமாவசரா அனபி⁴ஸங்க²தேனபி ஆக³ந்துங் ஸக்கொந்தி, ரூபாவசரா பன ந ஸக்கொந்தி. தேஸஞ்ஹி அதிஸுகு²மோ அத்தபா⁴வோ, ந தேன இரியாபத²கப்பனங் ஹோதி. தஸ்மா அயங் தே³வபுத்தோ அபி⁴ஸங்க²தேனேவ ஆக³தோ. தேன வுத்தங் ‘‘அபி⁴க்கந்தவண்ணா’’தி.

    Abhikkantavaṇṇāti idha abhikkanta-saddo abhirūpe, vaṇṇa-saddo pana chavithuti-kulavagga-kāraṇa-saṇṭhānappamāṇa-rūpāyatanādīsu dissati. Tattha ‘‘suvaṇṇavaṇṇosi bhagavā’’ti evamādīsu (su. ni. 553) chaviyā. ‘‘Kadā saññūḷhā pana te, gahapati, ime samaṇassa vaṇṇā’’ti evamādīsu (ma. ni. 2.77) thutiyaṃ. ‘‘Cattārome, bho gotama, vaṇṇā’’ti evamādīsu (dī. ni. 3.115) kulavagge. ‘‘Atha kena nu vaṇṇena, gandhathenoti vuccatī’’ti evamādīsu (saṃ. ni. 1.234) kāraṇe. ‘‘Mahantaṃ hatthirājavaṇṇaṃ abhinimminitvā’’ti evamādīsu (saṃ. ni. 1.138) saṇṭhāne. ‘‘Tayo pattassa vaṇṇā’’ti evamādīsu (pārā. 602) pamāṇe. ‘‘Vaṇṇo gandho raso ojā’’ti evamādīsu rūpāyatane. So idha chaviyā daṭṭhabbo. Tena abhikkantavaṇṇā abhirūpacchavi, iṭṭhavaṇṇā manāpavaṇṇāti vuttaṃ hoti. Devatā hi manussalokaṃ āgacchamānā pakativaṇṇaṃ pakatiiddhiṃ jahitvā oḷārikaṃ attabhāvaṃ katvā atirekavaṇṇaṃ atirekaiddhiṃ māpetvā naṭasamajjādīni gacchantā manussā viya abhisaṅkhatena kāyena āgacchanti. Tattha kāmāvacarā anabhisaṅkhatenapi āgantuṃ sakkonti, rūpāvacarā pana na sakkonti. Tesañhi atisukhumo attabhāvo, na tena iriyāpathakappanaṃ hoti. Tasmā ayaṃ devaputto abhisaṅkhateneva āgato. Tena vuttaṃ ‘‘abhikkantavaṇṇā’’ti.

    கேவலகப்பந்தி எத்த² கேவல-ஸத்³தோ³ அனவஸேஸ-யேபு⁴ய்யாப்³யாமிஸ்ஸானதிரேகத³ள்ஹத்த²விஸங்யோகா³தி³அனேகத்தோ². ததா² ஹிஸ்ஸ ‘‘கேவலபரிபுண்ணங் பரிஸுத்³த⁴ங் ப்³ரஹ்மசரிய’’ந்தி ஏவமாதீ³ஸு (பாரா॰ 1) அனவஸேஸத்த²மத்தோ². ‘‘கேவலகப்பா ச அங்க³மக³தா⁴ பஹூதங் கா²த³னீயபோ⁴ஜனீயங் ஆதா³ய உபஸங்கமிஸ்ஸந்தீ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (மஹாவ॰ 43) யேபு⁴ய்யதா. ‘‘கேவலஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ ஸமுத³யோ ஹோதீ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (விப⁴॰ 225) அப்³யாமிஸ்ஸதா. ‘‘கேவலங் ஸத்³தா⁴மத்தகங் நூன அயமாயஸ்மா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (மஹாவ॰ 244) அனதிரேகதா. ‘‘ஆயஸ்மதோ, ப⁴ந்தே, அனுருத்³த⁴ஸ்ஸ பா³ஹியோ நாம ஸத்³தி⁴விஹாரிகோ கேவலகப்பங் ஸங்க⁴பே⁴தா³ய டி²தோ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.243) த³ள்ஹத்த²தா. ‘‘கேவலீ வுஸிதவா உத்தமபுரிஸோதி வுச்சதீ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 3.57) விஸங்யோகோ³ அத்தோ². இத⁴ பனஸ்ஸ அனவஸேஸத்தோ² அதி⁴ப்பேதோ.

    Kevalakappanti ettha kevala-saddo anavasesa-yebhuyyābyāmissānatirekadaḷhatthavisaṃyogādianekattho. Tathā hissa ‘‘kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariya’’nti evamādīsu (pārā. 1) anavasesatthamattho. ‘‘Kevalakappā ca aṅgamagadhā pahūtaṃ khādanīyabhojanīyaṃ ādāya upasaṅkamissantī’’ti evamādīsu (mahāva. 43) yebhuyyatā. ‘‘Kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’ti evamādīsu (vibha. 225) abyāmissatā. ‘‘Kevalaṃ saddhāmattakaṃ nūna ayamāyasmā’’ti evamādīsu (mahāva. 244) anatirekatā. ‘‘Āyasmato, bhante, anuruddhassa bāhiyo nāma saddhivihāriko kevalakappaṃ saṅghabhedāya ṭhito’’ti evamādīsu (a. ni. 4.243) daḷhatthatā. ‘‘Kevalī vusitavā uttamapurisoti vuccatī’’ti evamādīsu (saṃ. ni. 3.57) visaṃyogo attho. Idha panassa anavasesattho adhippeto.

    கப்ப-ஸத்³தோ³ பனாயங் அபி⁴ஸத்³த³ஹன-வோஹார-கால-பஞ்ஞத்தி-சே²த³ன-விகப்ப-லேஸஸமந்தபா⁴வாதி³அனேகத்தோ². ததா² ஹிஸ்ஸ ‘‘ஓகப்பனியமேதங் போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ, யதா² தங் அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.387) அபி⁴ஸத்³த³ஹனமத்தோ². ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, பஞ்சஹி ஸமணகப்பேஹி ப²லங் பரிபு⁴ஞ்ஜிது’’ந்தி ஏவமாதீ³ஸு (சூளவ॰ 250) வோஹாரோ. ‘‘யேன ஸுத³ங் நிச்சகப்பங் விஹராமீ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.387) காலோ. ‘‘இச்சாயஸ்மா கப்போ’’தி ஏவமாதீ³ஸு பஞ்ஞத்தி. ‘‘அலங்கதோ கப்பிதகேஸமஸ்ஸூ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (வி॰ வ॰ 1094, 1101) சே²த³னங். ‘‘கப்பதி த்³வங்கு³லகப்போ’’தி ஏவமாதீ³ஸு (சூளவ॰ 446) விகப்போ. ‘‘ஆத்தி² கப்போ நிபஜ்ஜிது’’ந்தி ஏவமாதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 8.80) லேஸோ. ‘‘கேவலகப்பங் வேளுவனங் ஓபா⁴ஸெத்வா’’தி ஏவமாதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.94) ஸமந்தபா⁴வோ. இத⁴ பனஸ்ஸ ஸமந்தபா⁴வத்தோ² அதி⁴ப்பேதோ. தஸ்மா கேவலகப்பங் ஜேதவனந்தி எத்த² ‘‘அனவஸேஸங் ஸமந்ததோ ஜேதவன’’ந்தி ஏவமத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³.

    Kappa-saddo panāyaṃ abhisaddahana-vohāra-kāla-paññatti-chedana-vikappa-lesasamantabhāvādianekattho. Tathā hissa ‘‘okappaniyametaṃ bhoto gotamassa, yathā taṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti evamādīsu (ma. ni. 1.387) abhisaddahanamattho. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañcahi samaṇakappehi phalaṃ paribhuñjitu’’nti evamādīsu (cūḷava. 250) vohāro. ‘‘Yena sudaṃ niccakappaṃ viharāmī’’ti evamādīsu (ma. ni. 1.387) kālo. ‘‘Iccāyasmā kappo’’ti evamādīsu paññatti. ‘‘Alaṅkato kappitakesamassū’’ti evamādīsu (vi. va. 1094, 1101) chedanaṃ. ‘‘Kappati dvaṅgulakappo’’ti evamādīsu (cūḷava. 446) vikappo. ‘‘Ātthi kappo nipajjitu’’nti evamādīsu (a. ni. 8.80) leso. ‘‘Kevalakappaṃ veḷuvanaṃ obhāsetvā’’ti evamādīsu (saṃ. ni. 1.94) samantabhāvo. Idha panassa samantabhāvattho adhippeto. Tasmā kevalakappaṃ jetavananti ettha ‘‘anavasesaṃ samantato jetavana’’nti evamattho daṭṭhabbo.

    ஓபா⁴ஸெத்வாதி வத்தா²லங்காரஸரீரஸமுட்டி²தாய ஆபா⁴ய ப²ரித்வா, சந்தி³மா விய ஸூரியோ விய ச ஏகோபா⁴ஸங் ஏகபஜ்ஜோதங் கரித்வாதி அத்தோ².

    Obhāsetvāti vatthālaṅkārasarīrasamuṭṭhitāya ābhāya pharitvā, candimā viya sūriyo viya ca ekobhāsaṃ ekapajjotaṃ karitvāti attho.

    யேனாதி பு⁴ம்மத்தே² கரணவசனங். யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமீதி தஸ்மா ‘‘யத்த² ப⁴க³வா, தத்த² உபஸங்கமீ’’தி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. யேன வா காரணேன ப⁴க³வா தே³வமனுஸ்ஸேஹி உபஸங்கமிதப்³போ³, தேன காரணேன உபஸங்கமீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. கேன ச காரணேன ப⁴க³வா உபஸங்கமிதப்³போ³? நானப்பகாரகு³ணவிஸேஸாதி⁴க³மாதி⁴ப்பாயேன, ஸாது³ப²லூபபோ⁴கா³தி⁴ப்பாயேன தி³ஜக³ணேஹி நிச்சப²லிதமஹாருக்கோ² விய. உபஸங்கமீதி ச க³தாதி வுத்தங் ஹோதி. உபஸங்கமித்வாதி உபஸங்கமனபரியோஸானதீ³பனங். அத² வா ஏவங் க³தா ததோ ஆஸன்னதரங் டா²னங் ப⁴க³வதோ ஸமீபஸங்கா²தங் க³ந்த்வாதிபி வுத்தங் ஹோதி.

    Yenāti bhummatthe karaṇavacanaṃ. Yena bhagavā tenupasaṅkamīti tasmā ‘‘yattha bhagavā, tattha upasaṅkamī’’ti evamettha attho daṭṭhabbo. Yena vā kāraṇena bhagavā devamanussehi upasaṅkamitabbo, tena kāraṇena upasaṅkamīti evamettha attho daṭṭhabbo. Kena ca kāraṇena bhagavā upasaṅkamitabbo? Nānappakāraguṇavisesādhigamādhippāyena, sāduphalūpabhogādhippāyena dijagaṇehi niccaphalitamahārukkho viya. Upasaṅkamīti ca gatāti vuttaṃ hoti. Upasaṅkamitvāti upasaṅkamanapariyosānadīpanaṃ. Atha vā evaṃ gatā tato āsannataraṃ ṭhānaṃ bhagavato samīpasaṅkhātaṃ gantvātipi vuttaṃ hoti.

    இதா³னி யேனத்தே²ன லோகே அக்³க³புக்³க³லஸ்ஸ உபட்டா²னங் ஆக³தா, தங் புச்சி²துகாமா த³ஸனக²ஸமோதா⁴னஸமுஜ்ஜலங் அஞ்ஜுலிங் ஸிரஸி பதிட்ட²பெத்வா ஏகமந்தங் அட்டா²ஸி. ஏகமந்தந்தி பா⁴வனபுங்ஸகனித்³தே³ஸோ – ‘‘விஸமங் சந்தி³மஸூரியா பரிவத்தந்தீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.70) விய. தஸ்மா யதா² டி²தா ஏகமந்தங் டி²தா ஹோதி, ததா² அட்டா²ஸீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. பு⁴ம்மத்தே² வா ஏதங் உபயோக³வசனங். அட்டா²ஸீதி டா²னங் கப்பேஸி. பண்டி³தா ஹி தே³வமனுஸ்ஸா க³ருட்டா²னியங் உபஸங்கமித்வா ஆஸனகுஸலதாய ஏகமந்தங் திட்ட²ந்தி, அயஞ்ச தே³வோ தேஸங் அஞ்ஞதரோ, தஸ்மா ஏகமந்தங் அட்டா²ஸி.

    Idāni yenatthena loke aggapuggalassa upaṭṭhānaṃ āgatā, taṃ pucchitukāmā dasanakhasamodhānasamujjalaṃ añjuliṃ sirasi patiṭṭhapetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantanti bhāvanapuṃsakaniddeso – ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’tiādīsu (a. ni. 4.70) viya. Tasmā yathā ṭhitā ekamantaṃ ṭhitā hoti, tathā aṭṭhāsīti evamettha attho daṭṭhabbo. Bhummatthe vā etaṃ upayogavacanaṃ. Aṭṭhāsīti ṭhānaṃ kappesi. Paṇḍitā hi devamanussā garuṭṭhāniyaṃ upasaṅkamitvā āsanakusalatāya ekamantaṃ tiṭṭhanti, ayañca devo tesaṃ aññataro, tasmā ekamantaṃ aṭṭhāsi.

    கத²ங் டி²தோ பன ஏகமந்தங் டி²தோ ஹோதீதி? ச² டா²னதோ³ஸே வஜ்ஜெத்வா. ஸெய்யதி²த³ங் – அதிதூ³ரங், அச்சாஸன்னங், உபரிவாதங் , உன்னதப்பதே³ஸங், அதிஸம்முக²ங், அதிபச்சா²தி. அதிதூ³ரே டி²தோ ஹி ஸசே கதே²துகாமோ ஹோதி, உச்சாஸத்³தே³ன கதே²தப்³ப³ங் ஹோதி. அச்சாஸன்னே டி²தோ ஸங்க⁴ட்டனங் கரோதி. உபரிவாதே டி²தோ ஸரீரக³ந்தே⁴ன பா³த⁴தி. உன்னதப்பதே³ஸே டி²தோ அகா³ரவங் பகாஸேதி. அதிஸம்முகா² டி²தோ ஸசே த³ட்டு²காமோ ஹோதி, சக்கு²னா சக்கு²ங் ஆஹச்ச த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஹோதி. அதிபச்சா² டி²தோ ஸசே த³ட்டு²காமோ ஹோதி, கீ³வங் பஸாரெத்வா த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஹோதி. தஸ்மா அயம்பி ஏதே ச² டா²னதோ³ஸே வஜ்ஜெத்வா அட்டா²ஸி. தேன வுத்தங் ‘‘ஏகமந்தங் அட்டா²ஸீ’’தி.

    Kathaṃ ṭhito pana ekamantaṃ ṭhito hotīti? Cha ṭhānadose vajjetvā. Seyyathidaṃ – atidūraṃ, accāsannaṃ, uparivātaṃ , unnatappadesaṃ, atisammukhaṃ, atipacchāti. Atidūre ṭhito hi sace kathetukāmo hoti, uccāsaddena kathetabbaṃ hoti. Accāsanne ṭhito saṅghaṭṭanaṃ karoti. Uparivāte ṭhito sarīragandhena bādhati. Unnatappadese ṭhito agāravaṃ pakāseti. Atisammukhā ṭhito sace daṭṭhukāmo hoti, cakkhunā cakkhuṃ āhacca daṭṭhabbaṃ hoti. Atipacchā ṭhito sace daṭṭhukāmo hoti, gīvaṃ pasāretvā daṭṭhabbaṃ hoti. Tasmā ayampi ete cha ṭhānadose vajjetvā aṭṭhāsi. Tena vuttaṃ ‘‘ekamantaṃ aṭṭhāsī’’ti.

    ஏதத³வோசாதி ஏதங் அவோச. கத²ங் நூதி காரணபுச்சா². ப⁴க³வதோ ஹி திண்ணோக⁴பா⁴வோ த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துயா பாகடோ, தேனிமிஸ்ஸா தே³வதாய தத்த² கங்கா² நத்தி², இமினா பன காரணேன ‘‘திண்ணோ’’தி ந ஜானாதி, தேன ஸா தங் காரணங் புச்ச²மானா ஏவமாஹ.

    Etadavocāti etaṃ avoca. Kathaṃ nūti kāraṇapucchā. Bhagavato hi tiṇṇoghabhāvo dasasahassilokadhātuyā pākaṭo, tenimissā devatāya tattha kaṅkhā natthi, iminā pana kāraṇena ‘‘tiṇṇo’’ti na jānāti, tena sā taṃ kāraṇaṃ pucchamānā evamāha.

    மாரிஸாதி தே³வதானங் பியஸமுதா³சாரவசனமேதங். நித்³து³க்கா²தி வுத்தங் ஹோதி. யதி³ ஏவங் ‘‘யதா³ கோ² தே, மாரிஸ, ஸங்குனா ஸங்கு ஹத³யே ஸமாக³ச்செ²ய்ய, அத² நங் த்வங் ஜானெய்யாஸி ‘வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங் மே நிரயே பச்சமானஸ்ஸா’’’தி (ம॰ நி॰ 1.512) இத³ங் விருஜ்ஜ²தி. ந ஹி நேரயிகஸத்தோ நித்³து³க்கோ² நாம ஹோதி. கிஞ்சாபி ந நித்³து³க்கோ², ருள்ஹீஸத்³தே³ன பன ஏவங் வுச்சதி. புப்³பே³ கிர பட²மகப்பிகானங் நித்³து³க்கா²னங் ஸுக²ஸமப்பிதானங் ஏஸ வோஹாரோ, அபரபா⁴கே³ து³க்க²ங் ஹோது வா மா வா, ருள்ஹீஸத்³தே³ன அயங் வோஹாரோ வுச்சதேவ நிப்பது³மாபி நிருத³காபி வா பொக்க²ரணீ பொக்க²ரணீ விய.

    Mārisāti devatānaṃ piyasamudācāravacanametaṃ. Niddukkhāti vuttaṃ hoti. Yadi evaṃ ‘‘yadā kho te, mārisa, saṅkunā saṅku hadaye samāgaccheyya, atha naṃ tvaṃ jāneyyāsi ‘vassasahassaṃ me niraye paccamānassā’’’ti (ma. ni. 1.512) idaṃ virujjhati. Na hi nerayikasatto niddukkho nāma hoti. Kiñcāpi na niddukkho, ruḷhīsaddena pana evaṃ vuccati. Pubbe kira paṭhamakappikānaṃ niddukkhānaṃ sukhasamappitānaṃ esa vohāro, aparabhāge dukkhaṃ hotu vā mā vā, ruḷhīsaddena ayaṃ vohāro vuccateva nippadumāpi nirudakāpi vā pokkharaṇī pokkharaṇī viya.

    ஓக⁴மதரீதி எத்த² சத்தாரோ ஓகா⁴, காமோகோ⁴ ப⁴வோகோ⁴ தி³ட்டோ²கோ⁴ அவிஜ்ஜோகோ⁴தி. தத்த² பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு ச²ந்த³ராகோ³ காமோகோ⁴ நாம. ரூபாரூபப⁴வேஸு ச²ந்த³ராகோ³ ஜா²னநிகந்தி ச ப⁴வோகோ⁴ நாம. த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²யோ தி³ட்டோ²கோ⁴ நாம. சதூஸு ஸச்சேஸு அஞ்ஞாணங் அவிஜ்ஜோகோ⁴ நாம. தத்த² காமோகோ⁴ அட்ட²ஸு லோப⁴ஸஹக³தேஸு சித்துப்பாதே³ஸு உப்பஜ்ஜதி, ப⁴வோகோ⁴ சதூஸு தி³ட்டி²க³தவிப்பயுத்தலோப⁴ஸஹக³தேஸு சித்துப்பாதே³ஸு உப்பஜ்ஜதி, தி³ட்டோ²கோ⁴ சதூஸு தி³ட்டி²க³தஸம்பயுத்தேஸு சித்துப்பாதே³ஸு உப்பஜ்ஜதி, அவிஜ்ஜோகோ⁴ ஸப்³பா³குஸலேஸு உப்பஜ்ஜதி.

    Oghamatarīti ettha cattāro oghā, kāmogho bhavogho diṭṭhogho avijjoghoti. Tattha pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo kāmogho nāma. Rūpārūpabhavesu chandarāgo jhānanikanti ca bhavogho nāma. Dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo diṭṭhogho nāma. Catūsu saccesu aññāṇaṃ avijjogho nāma. Tattha kāmogho aṭṭhasu lobhasahagatesu cittuppādesu uppajjati, bhavogho catūsu diṭṭhigatavippayuttalobhasahagatesu cittuppādesu uppajjati, diṭṭhogho catūsu diṭṭhigatasampayuttesu cittuppādesu uppajjati, avijjogho sabbākusalesu uppajjati.

    ஸப்³போ³பி சேஸ அவஹனநட்டே²ன ராஸட்டே²ன ச ஓகோ⁴தி வேதி³தப்³போ³. அவஹனநட்டே²னாதி அதோ⁴க³மனட்டே²ன. அயஞ்ஹி அத்தனோ வஸங் க³தே ஸத்தே அதோ⁴ க³மேதி, நிரயாதி³பே⁴தா³ய து³க்³க³தியங்யேவ நிப்³ப³த்தேதி, உபரிபா⁴வங் வா நிப்³பா³னங் க³ந்துங் அதெ³ந்தோ அதோ⁴ தீஸு ப⁴வேஸு சதூஸு யோனீஸு பஞ்சஸு க³தீஸு ஸத்தஸு விஞ்ஞாணட்டி²தீஸு நவஸு ஸத்தாவாஸேஸு ச க³மேதீதிபி அத்தோ². ராஸட்டே²னாதி மஹந்தட்டே²ன. மஹா ஹேஸோ கிலேஸராஸி அவீசிதோ பட்டா²ய யாவ ப⁴வக்³கா³ பத்த²டோ, யதி³த³ங் பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு ச²ந்த³ராகோ³ நாம. ஸேஸேஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவமயங் ராஸட்டே²னாபி ஓகோ⁴தி வேதி³தப்³போ³. அதரீதி இமங் சதுப்³பி³த⁴ம்பி ஓக⁴ங் கேன நு த்வங், மாரிஸ, காரணேன திண்ணோதி புச்ச²தி.

    Sabbopi cesa avahananaṭṭhena rāsaṭṭhena ca oghoti veditabbo. Avahananaṭṭhenāti adhogamanaṭṭhena. Ayañhi attano vasaṃ gate satte adho gameti, nirayādibhedāya duggatiyaṃyeva nibbatteti, uparibhāvaṃ vā nibbānaṃ gantuṃ adento adho tīsu bhavesu catūsu yonīsu pañcasu gatīsu sattasu viññāṇaṭṭhitīsu navasu sattāvāsesu ca gametītipi attho. Rāsaṭṭhenāti mahantaṭṭhena. Mahā heso kilesarāsi avīcito paṭṭhāya yāva bhavaggā patthaṭo, yadidaṃ pañcasu kāmaguṇesu chandarāgo nāma. Sesesupi eseva nayo. Evamayaṃ rāsaṭṭhenāpi oghoti veditabbo. Atarīti imaṃ catubbidhampi oghaṃ kena nu tvaṃ, mārisa, kāraṇena tiṇṇoti pucchati.

    அத²ஸ்ஸா ப⁴க³வா பஞ்ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜெந்தோ அப்பதிட்ட²ங் க்²வாஹந்திஆதி³மாஹ. தத்த² அப்பதிட்ட²ந்தி அப்பதிட்ட²ஹந்தோ. அனாயூஹந்தி அனாயூஹந்தோ, அவாயமந்தோதி அத்தோ². இதி ப⁴க³வா கூ³ள்ஹங் படிச்ச²ன்னங் கத்வா பஞ்ஹங் கதே²ஸி. தே³வதாபி நங் ஸுத்வா ‘‘பா³ஹிரகங் தாவ ஓக⁴ங் தரந்தா நாம டா²தப்³ப³ட்டா²னே திட்ட²ந்தா தரிதப்³ப³ட்டா²னே ஆயூஹந்தா தரந்தி, அயங் பன அவீசிதோ யாவ ப⁴வக்³கா³ பத்த²டங் கிலேஸோக⁴ங் கிலேஸராஸிங் அப்பதிட்ட²ஹந்தோ அனாயூஹந்தோ அதரிந்தி ஆஹ. கிங் நு கோ² ஏதங்? கத²ங் நு கோ² ஏத’’ந்தி? விமதிங் பக்க²ந்தா பஞ்ஹஸ்ஸ அத்த²ங் ந அஞ்ஞாஸி.

    Athassā bhagavā pañhaṃ vissajjento appatiṭṭhaṃ khvāhantiādimāha. Tattha appatiṭṭhanti appatiṭṭhahanto. Anāyūhanti anāyūhanto, avāyamantoti attho. Iti bhagavā gūḷhaṃ paṭicchannaṃ katvā pañhaṃ kathesi. Devatāpi naṃ sutvā ‘‘bāhirakaṃ tāva oghaṃ tarantā nāma ṭhātabbaṭṭhāne tiṭṭhantā taritabbaṭṭhāne āyūhantā taranti, ayaṃ pana avīcito yāva bhavaggā patthaṭaṃ kilesoghaṃ kilesarāsiṃ appatiṭṭhahanto anāyūhanto atarinti āha. Kiṃ nu kho etaṃ? Kathaṃ nu kho eta’’nti? Vimatiṃ pakkhantā pañhassa atthaṃ na aññāsi.

    கிங் பன ப⁴க³வதா யதா² ஸத்தா ந ஜானந்தி, ஏவங் கத²னத்தா²ய பாரமியோ பூரெத்வா ஸப்³ப³ஞ்ஞுதா படிவித்³தா⁴தி? ந ஏதத³த்தா²ய படிவித்³தா⁴. த்³வே பன ப⁴க³வதோ தே³ஸனா நிக்³க³ஹமுகே²ன ச அனுக்³க³ஹமுகே²ன ச. தத்த² யே பண்டி³தமானினோ ஹொந்தி அஞ்ஞாதேபி ஞாதஸஞ்ஞினோ பஞ்சஸதா ப்³ராஹ்மணபப்³ப³ஜிதா விய, தேஸங் மானநிக்³க³ஹத்த²ங் யதா² ந ஜானந்தி, ஏவங் மூலபரியாயாதி³ஸதி³ஸங் த⁴ம்மங் தே³ஸேதி. அயங் நிக்³க³ஹமுகே²ன தே³ஸனா. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘நிக்³க³ய்ஹ நிக்³க³ய்ஹாஹங், ஆனந்த³, வக்கா²மி, பவய்ஹ பவய்ஹ, ஆனந்த³, வக்கா²மி, யோ ஸாரோ, ஸோ ட²ஸ்ஸதீ’’தி (ம॰ நி॰ 3.196). யே பன உஜுகா ஸிக்கா²காமா, தேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யங் கத்வா ஆகங்கெ²ய்யஸுத்தாதி³ஸதி³ஸங் த⁴ம்மங் தே³ஸேதி, ‘‘அபி⁴ரம, திஸ்ஸ, அபி⁴ரம, திஸ்ஸ, அஹமோவாதே³ன அஹமனுக்³க³ஹேன அஹமனுஸாஸனியா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.84) ச நே ஸமஸ்ஸாஸேதி. அயங் அனுக்³க³ஹமுகே²ன தே³ஸனா.

    Kiṃ pana bhagavatā yathā sattā na jānanti, evaṃ kathanatthāya pāramiyo pūretvā sabbaññutā paṭividdhāti? Na etadatthāya paṭividdhā. Dve pana bhagavato desanā niggahamukhena ca anuggahamukhena ca. Tattha ye paṇḍitamānino honti aññātepi ñātasaññino pañcasatā brāhmaṇapabbajitā viya, tesaṃ mānaniggahatthaṃ yathā na jānanti, evaṃ mūlapariyāyādisadisaṃ dhammaṃ deseti. Ayaṃ niggahamukhena desanā. Vuttampi cetaṃ ‘‘niggayha niggayhāhaṃ, ānanda, vakkhāmi, pavayha pavayha, ānanda, vakkhāmi, yo sāro, so ṭhassatī’’ti (ma. ni. 3.196). Ye pana ujukā sikkhākāmā, tesaṃ suviññeyyaṃ katvā ākaṅkheyyasuttādisadisaṃ dhammaṃ deseti, ‘‘abhirama, tissa, abhirama, tissa, ahamovādena ahamanuggahena ahamanusāsaniyā’’ti (saṃ. ni. 3.84) ca ne samassāseti. Ayaṃ anuggahamukhena desanā.

    அயங் பன தே³வபுத்தோ மானத்த²த்³தோ⁴ பண்டி³தமானீ, ஏவங் கிரஸ்ஸ அஹோஸி – அஹங் ஓக⁴ங் ஜானாமி, ததா²க³தஸ்ஸ ஓக⁴திண்ணபா⁴வங் ஜானாமி, ‘‘இமினா பன காரணேன திண்ணோ’’தி எத்தகமத்தங் ந ஜானாமி. இதி மய்ஹங் ஞாதமேவ ப³ஹு, அப்பங் அஞ்ஞாதங், தமஹங் கதி²தமத்தமேவ ஜானிஸ்ஸாமி. கிஞ்ஹி நாம தங் ப⁴க³வா வதெ³ய்ய, யஸ்ஸாஹங் அத்த²ங் ந ஜானெய்யந்தி. அத² ஸத்தா² ‘‘அயங் கிலிட்ட²வத்த²ங் விய ரங்க³ஜாதங் அப⁴ப்³போ³ இமங் மானங் அப்பஹாய தே³ஸனங் ஸம்படிச்சி²துங், மானநிக்³க³ஹங் தாவஸ்ஸ கத்வா புன நீசசித்தேன புச்ச²ந்தஸ்ஸ பகாஸெஸ்ஸாமீ’’தி படிச்ச²ன்னங் கத்வா பஞ்ஹங் கதே²ஸி. ஸோபி நிஹதமானோ அஹோஸி, ஸா சஸ்ஸ நிஹதமானதா உத்தரிபஞ்ஹபுச்ச²னேனேவ வேதி³தப்³பா³. தஸ்ஸ பன பஞ்ஹபுச்ச²னஸ்ஸ அயமத்தோ² – கத²ங் பன த்வங், மாரிஸ, அப்பதிட்ட²ங் அனாயூஹங் ஓக⁴மதரி, யதா²ஹங் ஜானாமி, ஏவங் மே கதே²ஹீதி.

    Ayaṃ pana devaputto mānatthaddho paṇḍitamānī, evaṃ kirassa ahosi – ahaṃ oghaṃ jānāmi, tathāgatassa oghatiṇṇabhāvaṃ jānāmi, ‘‘iminā pana kāraṇena tiṇṇo’’ti ettakamattaṃ na jānāmi. Iti mayhaṃ ñātameva bahu, appaṃ aññātaṃ, tamahaṃ kathitamattameva jānissāmi. Kiñhi nāma taṃ bhagavā vadeyya, yassāhaṃ atthaṃ na jāneyyanti. Atha satthā ‘‘ayaṃ kiliṭṭhavatthaṃ viya raṅgajātaṃ abhabbo imaṃ mānaṃ appahāya desanaṃ sampaṭicchituṃ, mānaniggahaṃ tāvassa katvā puna nīcacittena pucchantassa pakāsessāmī’’ti paṭicchannaṃ katvā pañhaṃ kathesi. Sopi nihatamāno ahosi, sā cassa nihatamānatā uttaripañhapucchaneneva veditabbā. Tassa pana pañhapucchanassa ayamattho – kathaṃ pana tvaṃ, mārisa, appatiṭṭhaṃ anāyūhaṃ oghamatari, yathāhaṃ jānāmi, evaṃ me kathehīti.

    அத²ஸ்ஸ ப⁴க³வா கதெ²ந்தோ யதா³ஸ்வாஹந்திஆதி³மாஹ. தத்த² யதா³ ஸ்வாஹந்தி யஸ்மிங் காலே அஹங். ஸுகாரோ நிபாதமத்தங். யதா² ச எத்த², ஏவங் ஸப்³ப³பதே³ஸு. ஸங்ஸீதா³மீதி படிச்ச²ன்னங் கத்வா அதரந்தோ தத்தே²வ ஓஸீதா³மி. நிப்³பு³ய்ஹாமீதி டா²துங் அஸக்கொந்தோ அதிவத்தாமி. இதி டா²னே ச வாயாமே ச தோ³ஸங் தி³ஸ்வா அதிட்ட²ந்தோ அவாயமந்தோ ஓக⁴மதரிந்தி ஏவங் ப⁴க³வதா பஞ்ஹோ கதி²தோ. தே³வதாயபி படிவித்³தோ⁴, ந பன பாகடோ, தஸ்ஸ பாகடீகரணத்த²ங் ஸத்த து³கா த³ஸ்ஸிதா. கிலேஸவஸேன ஹி ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, அபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. தண்ஹாதி³ட்டீ²ஹி வா ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, அவஸேஸகிலேஸானஞ்சேவ அபி⁴ஸங்கா²ரானஞ்ச வஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. தண்ஹாவஸேன வா ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, தி³ட்டி²வஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. ஸஸ்ஸததி³ட்டி²யா வா ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, உச்சே²த³தி³ட்டி²யா ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. ஓலீயனாபி⁴னிவேஸா ஹி ப⁴வதி³ட்டி², அதிதா⁴வனாபி⁴னிவேஸா விப⁴வதி³ட்டி² . லீனவஸேன வா ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, உத்³த⁴ச்சவஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. ததா² காமஸுக²ல்லிகானுயோக³வஸேன ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, அத்தகிலமதா²னுயோக³வஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. ஸப்³பா³குஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஸந்திட்ட²ந்தோ ஸங்ஸீத³தி நாம, ஸப்³ப³லோகியகுஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஆயூஹந்தோ நிப்³பு³ய்ஹதி நாம. வுத்தம்பி சேதங் – ‘‘ஸெய்யதா²பி, சுந்த³, யே கேசி அகுஸலா த⁴ம்மா, ஸப்³பே³ தே அதோ⁴பா⁴க³ங்க³மனீயா, யே கேசி குஸலா த⁴ம்மா, ஸப்³பே³ தே உபரிபா⁴க³ங்க³மனீயா’’தி (ம॰ நி॰ 1.86).

    Athassa bhagavā kathento yadāsvāhantiādimāha. Tattha yadā svāhanti yasmiṃ kāle ahaṃ. Sukāro nipātamattaṃ. Yathā ca ettha, evaṃ sabbapadesu. Saṃsīdāmīti paṭicchannaṃ katvā ataranto tattheva osīdāmi. Nibbuyhāmīti ṭhātuṃ asakkonto ativattāmi. Iti ṭhāne ca vāyāme ca dosaṃ disvā atiṭṭhanto avāyamanto oghamatarinti evaṃ bhagavatā pañho kathito. Devatāyapi paṭividdho, na pana pākaṭo, tassa pākaṭīkaraṇatthaṃ satta dukā dassitā. Kilesavasena hi santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, abhisaṅkhāravasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Taṇhādiṭṭhīhi vā santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, avasesakilesānañceva abhisaṅkhārānañca vasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Taṇhāvasena vā santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, diṭṭhivasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Sassatadiṭṭhiyā vā santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, ucchedadiṭṭhiyā āyūhanto nibbuyhati nāma. Olīyanābhinivesā hi bhavadiṭṭhi, atidhāvanābhinivesā vibhavadiṭṭhi . Līnavasena vā santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, uddhaccavasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Tathā kāmasukhallikānuyogavasena santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, attakilamathānuyogavasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Sabbākusalābhisaṅkhāravasena santiṭṭhanto saṃsīdati nāma, sabbalokiyakusalābhisaṅkhāravasena āyūhanto nibbuyhati nāma. Vuttampi cetaṃ – ‘‘seyyathāpi, cunda, ye keci akusalā dhammā, sabbe te adhobhāgaṅgamanīyā, ye keci kusalā dhammā, sabbe te uparibhāgaṅgamanīyā’’ti (ma. ni. 1.86).

    இமங் பஞ்ஹவிஸ்ஸஜ்ஜனங் ஸுத்வாவ தே³வதா ஸோதாபத்திப²லே பதிட்டா²ய துட்டா² பஸன்னா அத்தனோ துட்டி²ஞ்ச பஸாத³ஞ்ச பகாஸயந்தீ சிரஸ்ஸங் வதாதி கா³த²மாஹ. தத்த² சிரஸ்ஸந்தி சிரஸ்ஸ காலஸ்ஸ அச்சயேனாதி அத்தோ². அயங் கிர தே³வதா கஸ்ஸபஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ங் தி³ஸ்வா தஸ்ஸ பரினிப்³பா³னதோ பட்டா²ய அந்தரா அஞ்ஞங் பு³த்³த⁴ங் ந தி³ட்ட²புப்³பா³, தஸ்மா அஜ்ஜ ப⁴க³வந்தங் தி³ஸ்வா ஏவமாஹ. கிங் பனிமாய தே³வதாய இதோ புப்³பே³ ஸத்தா² ந தி³ட்ட²புப்³போ³தி. தி³ட்ட²புப்³போ³ வா ஹோது அதி³ட்ட²புப்³போ³ வா, த³ஸ்ஸனங் உபாதா³ய ஏவங் வத்துங் வட்டதி. ப்³ராஹ்மணந்தி பா³ஹிதபாபங் கீ²ணாஸவப்³ராஹ்மணங். பரினிப்³பு³தந்தி கிலேஸனிப்³பா³னேன நிப்³பு³தங். லோகேதி ஸத்தலோகே. விஸத்திகந்தி ரூபாதீ³ஸு ஆரம்மணேஸு ஆஸத்தவிஸத்ததாதீ³ஹி காரணேஹி விஸத்திகா வுச்சதி தண்ஹா, தங் விஸத்திகங் அப்பதிட்ட²மானங் அனாயூஹமானங் திண்ணங் நித்திண்ணங் உத்திண்ணங் சிரஸ்ஸங் வத கீ²ணாஸவப்³ராஹ்மணங் பஸ்ஸாமீதி அத்தோ².

    Imaṃ pañhavissajjanaṃ sutvāva devatā sotāpattiphale patiṭṭhāya tuṭṭhā pasannā attano tuṭṭhiñca pasādañca pakāsayantī cirassaṃ vatāti gāthamāha. Tattha cirassanti cirassa kālassa accayenāti attho. Ayaṃ kira devatā kassapasammāsambuddhaṃ disvā tassa parinibbānato paṭṭhāya antarā aññaṃ buddhaṃ na diṭṭhapubbā, tasmā ajja bhagavantaṃ disvā evamāha. Kiṃ panimāya devatāya ito pubbe satthā na diṭṭhapubboti. Diṭṭhapubbo vā hotu adiṭṭhapubbo vā, dassanaṃ upādāya evaṃ vattuṃ vaṭṭati. Brāhmaṇanti bāhitapāpaṃ khīṇāsavabrāhmaṇaṃ. Parinibbutanti kilesanibbānena nibbutaṃ. Loketi sattaloke. Visattikanti rūpādīsu ārammaṇesu āsattavisattatādīhi kāraṇehi visattikā vuccati taṇhā, taṃ visattikaṃ appatiṭṭhamānaṃ anāyūhamānaṃ tiṇṇaṃ nittiṇṇaṃ uttiṇṇaṃ cirassaṃ vata khīṇāsavabrāhmaṇaṃ passāmīti attho.

    ஸமனுஞ்ஞோ ஸத்தா² அஹோஸீதி தஸ்ஸா தே³வதாய வசனங் சித்தேனேவ ஸமனுமோதி³, ஏகஜ்ஜா²ஸயோ அஹோஸி. அந்தரதா⁴யீதி அபி⁴ஸங்க²தகாயங் ஜஹித்வா அத்தனோ பகதிஉபாதி³ண்ணககாயஸ்மிங்யேவ ட²த்வா லத்³தா⁴ஸா லத்³த⁴பதிட்டா² ஹுத்வா த³ஸப³லங் க³ந்தே⁴ஹி ச மாலேஹி ச பூஜெத்வா அத்தனோ ப⁴வனங்யேவ அக³மாஸீதி.

    Samanuñño satthā ahosīti tassā devatāya vacanaṃ citteneva samanumodi, ekajjhāsayo ahosi. Antaradhāyīti abhisaṅkhatakāyaṃ jahitvā attano pakatiupādiṇṇakakāyasmiṃyeva ṭhatvā laddhāsā laddhapatiṭṭhā hutvā dasabalaṃ gandhehi ca mālehi ca pūjetvā attano bhavanaṃyeva agamāsīti.

    ஓக⁴தரணஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Oghataraṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya / 1. ஓக⁴தரணஸுத்தங் • 1. Oghataraṇasuttaṃ

    டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. ஓக⁴தரணஸுத்தவண்ணனா • 1. Oghataraṇasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact