| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๗-๘. โอกฺขิตฺตจกฺขุสิกฺขาปทวณฺณนา
7-8. Okkhittacakkhusikkhāpadavaṇṇanā
กิตฺตเกน ปน โอกฺขิตฺตจกฺขุ โหตีติ อาห ‘‘ยุคมตฺตํ ภูมิภาคํ เปกฺขมาโน’’ติฯ ยุคยุตฺตโก หิ ทโนฺต อาชาเนโยฺย ยุคมตฺตํ เปกฺขติ, ปุรโต จตุหตฺถปฺปมาณํ ภูมิภาคํ, อิมินาปิ เอตฺตกํ เปกฺขเนฺตน คนฺตพฺพํฯ โย อนาทริยํ ปฎิจฺจ ตํ ตํ ทิสาภาคํ ปาสาทํ กูฎาคารํ วีถิํ โอโลเกโนฺต คจฺฉติ, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสฯ หตฺถิอสฺสาทิปริสฺสยาภาวนฺติ ปริสฺสยนเฎฺฐน, อภิภวนเฎฺฐน, วิเหฐนเฎฺฐน วา ปริสฺสโย, หตฺถิอสฺสาทิเยว ปริสฺสโย หตฺถิอสฺสาทิปริสฺสโย, ตสฺสาภาวํ, หตฺถิอสฺสาทิ อุปทฺทวาภาวนฺติ อโตฺถฯ ‘‘ยถา จ เอกสฺมิํ ฐาเน ฐตฺวา, เอวํ คจฺฉโนฺตปิ ปริสฺสยาภาวํ โอโลเกตุํ ลภติเยว, ตถา คาเม ปูช’’นฺติ (สารตฺถ. ฎี. ปาจิตฺติย ๓.๕๘๒) วทนฺติฯ
Kittakena pana okkhittacakkhu hotīti āha ‘‘yugamattaṃ bhūmibhāgaṃ pekkhamāno’’ti. Yugayuttako hi danto ājāneyyo yugamattaṃ pekkhati, purato catuhatthappamāṇaṃ bhūmibhāgaṃ, imināpi ettakaṃ pekkhantena gantabbaṃ. Yo anādariyaṃ paṭicca taṃ taṃ disābhāgaṃ pāsādaṃ kūṭāgāraṃ vīthiṃ olokento gacchati, āpatti dukkaṭassa. Hatthiassādiparissayābhāvanti parissayanaṭṭhena, abhibhavanaṭṭhena, viheṭhanaṭṭhena vā parissayo, hatthiassādiyeva parissayo hatthiassādiparissayo, tassābhāvaṃ, hatthiassādi upaddavābhāvanti attho. ‘‘Yathā ca ekasmiṃ ṭhāne ṭhatvā, evaṃ gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyeva, tathā gāme pūja’’nti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.582) vadanti.
โอกฺขิตฺตจกฺขุสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Okkhittacakkhusikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
