| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೨. ಓಮಸವಾದ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
2. Omasavāda sikkhāpadaṃ
೧೨. ದುತಿಯೇ ಮಸಧಾತು ವಿಜ್ಝನತ್ಥೇ ಪವತ್ತತಿ ‘‘ಓಮಟ್ಠಂ ಉಮ್ಮಟ್ಠ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ಸಂ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೨೧) ವಿಯಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಓಮಸನ್ತೀತಿ ಓವಿಜ್ಝನ್ತೀ’’ತಿ।
12. Dutiye masadhātu vijjhanatthe pavattati ‘‘omaṭṭhaṃ ummaṭṭha’’ntiādīsu (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.21) viyāti dassento āha ‘‘omasantīti ovijjhantī’’ti.
೧೩. ‘‘ಇದಂ ವತ್ಥು’’ನ್ತಿ ಪದಂ ‘‘ಆಹರೀ’’ತಿ ಪದೇ ಕಮ್ಮಂ। ನನ್ದಿತಬ್ಬೋತಿ ನನ್ದೋ ವಣ್ಣಬಲಾದಿ, ಸೋ ಏತಸ್ಸತ್ಥೀತಿ ನನ್ದೀ। ವಿಸಾಲಾನಿ ಮಹನ್ತಾನಿ ವಿಸಾಣಾನಿ ಏತಸ್ಸತ್ಥೀತಿ ವಿಸಾಲೋ, ನನ್ದೀ ಚ ಸೋ ವಿಸಾಲೋ ಚೇತಿ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ನಾಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ। ಸೋತಿ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ, ‘‘ಆಹಾ’’ತಿ ಪದೇ ಕತ್ತಾ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ಯುಞ್ಜಿತಟ್ಠಾನೇಯೇವ। ಅಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾಲೇಪೀತಿ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಅನುಗ್ಗಹತ್ಥವಾಚಕೋ, ಪಗೇವ ದ್ವಿಹೇತುಕ ತಿಹೇತುಕ ಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾಲೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ತೇನ ಚಾ’’ತಿ ಚಕಾರಸ್ಸ ಅವುತ್ತಸಮ್ಪಿಣ್ಡನತ್ಥತ್ತಾ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಚಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಚಾ’’ತಿ। ಅತ್ತನೋತಿ ನನ್ದಿವಿಸಾಲಸ್ಸ।
13. ‘‘Idaṃ vatthu’’nti padaṃ ‘‘āharī’’ti pade kammaṃ. Nanditabboti nando vaṇṇabalādi, so etassatthīti nandī. Visālāni mahantāni visāṇāni etassatthīti visālo, nandī ca so visālo ceti nandivisāloti vacanatthaṃ dasseti ‘‘nandivisālo nāmā’’tiādinā. Soti nandivisālo, ‘‘āhā’’ti pade kattā. Tatthevāti yuñjitaṭṭhāneyeva. Ahetukapaṭisandhikālepīti pi-saddo anuggahatthavācako, pageva dvihetuka tihetuka paṭisandhikāleti attho. ‘‘Tena cā’’ti cakārassa avuttasampiṇḍanatthattā ‘‘attano kammena cā’’ti atthaṃ sampiṇḍetīti āha ‘‘attano kammena cā’’ti. Attanoti nandivisālassa.
೧೫. ಏತ್ಥಾತಿ ಏತಿಸ್ಸಂ ಪದಭಾಜನಿಯಂ, ‘‘ಆಹಾ’’ತಿ ಪದೇ ಆಧಾರೋ। ‘‘ಯಸ್ಮಾ’’ತಿ ಪದಂ ವಿಭಜಿತುಕಾಮೋ’’ತಿ ಪದೇ ಹೇತು। ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಯಂಯೇವ ‘‘ಹೀನೇನಾಪೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪದಭಾಜನಿಯಂ ಅವುತ್ತತ್ತಾ ಇದಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ವೇಣುಕಾರಜಾತೀತಿ ವಿಲೀವಕಾರಜಾತಿ। ನೇಸಾದಜಾತೀತಿ ಏತ್ಥ ಕೇವಟ್ಟಜಾತಿಪಿ ಸಙ್ಗಹಿತಾ।
15.Etthāti etissaṃ padabhājaniyaṃ, ‘‘āhā’’ti pade ādhāro. ‘‘Yasmā’’ti padaṃ vibhajitukāmo’’ti pade hetu. Aṭṭhuppattiyaṃyeva ‘‘hīnenāpī’’ti vatvā padabhājaniyaṃ avuttattā idaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Veṇukārajātīti vilīvakārajāti. Nesādajātīti ettha kevaṭṭajātipi saṅgahitā.
ಪು ವುಚ್ಚತಿ ಕರೀಸಂ, ತಂ ಕುಸತಿ ಅಪನೇತೀತಿ ಪುಕ್ಕುಸೋ। ಪುಪ್ಫಂ ವುಚ್ಚತಿ ಕರೀಸಂ, ಕುಸುಮಂ ವಾ, ತಂ ಛಡ್ಡೇತೀತಿ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕೋ।
Pu vuccati karīsaṃ, taṃ kusati apanetīti pukkuso. Pupphaṃ vuccati karīsaṃ, kusumaṃ vā, taṃ chaḍḍetīti pupphachaḍḍako.
ಕುಟತಿ ಛಿನ್ದತೀತಿ ಕೋಟ್ಠೋ, ಸೋಯೇವ ಕೋಟ್ಠಕೋ। ಯಕಾರಭಕಾರೇ ಏಕತೋ ಯೋಜೇತ್ವಾ ‘‘ಯಭಾ’’ತಿ ಯೋ ಅಕ್ಕೋಸೋ ಅತ್ಥಿ, ಏಸೋ ಹೀನೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋತಿ ಯೋಜನಾ।
Kuṭati chindatīti koṭṭho, soyeva koṭṭhako. Yakārabhakāre ekato yojetvā ‘‘yabhā’’ti yo akkoso atthi, eso hīno nāma akkosoti yojanā.
೧೬. ಸಬ್ಬಪದೇಸೂತಿ ನಾಮಾದೀಸು ಸಬ್ಬಪದೇಸು। ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ। ಅಲಿಕನ್ತಿ ಅಸಚ್ಚಂ, ಮಿಚ್ಛಾವಾಚನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯೋಪಿ ವದತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
16.Sabbapadesūti nāmādīsu sabbapadesu. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Alikanti asaccaṃ, micchāvācanti sambandho. Yopi vadatīti yojanā.
೨೬. ಪರಿಹರಿತ್ವಾತಿ ಪರಿಮುಖಂ ಕಥನಂ ಅಪನೇತ್ವಾ। ದವಂ ಪರಿಹಾಸಂ ಕಾಮೇತೀತಿ ದವಕಾಮೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ದವಕಮ್ಯಂ, ತಂಯೇವ ದವಕಮ್ಯತಾ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಕಾರಸ್ಸ ಸದಿಸತ್ಥಮಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖು’’ನ್ತಿಆದಿ। ಯದಿ ಹಿ ಸದಿಸತ್ಥೋ ಭವೇಯ್ಯ, ಸಾಮಣೇರೋವ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ನಾಮ ಸಿಯಾ ಸಣ್ಠಾನೇನ ಚ ಪುರಿಸಭಾವೇನ ಚ ಸದಿಸತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಅಞ್ಞತ್ಥೋವ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಸಬ್ಬಸತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಸದ್ದೋ ಅನವಸೇಸತ್ಥೋ ಮನುಸ್ಸೇ ಉಪಾದಾಯ ವಚನತ್ಥಜಾನನಾಜಾನನಪಕತಿಕಾನಂ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾನಮ್ಪಿ ಗಹಿತತ್ತಾ।
26.Pariharitvāti parimukhaṃ kathanaṃ apanetvā. Davaṃ parihāsaṃ kāmetīti davakāmo, tassa bhāvo davakamyaṃ, taṃyeva davakamyatā. Anupasampannanti ettha akārassa sadisatthamaggahetvā aññatthova gahetabboti āha ‘‘ṭhapetvā bhikkhu’’ntiādi. Yadi hi sadisattho bhaveyya, sāmaṇerova anupasampanno nāma siyā saṇṭhānena ca purisabhāvena ca sadisattā, tasmā aññatthova gahetabboti daṭṭhabbaṃ. Sabbasattāti ettha sabbasaddo anavasesattho manusse upādāya vacanatthajānanājānanapakatikānaṃ sabbasattānampi gahitattā.
೩೫. ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಿಕ್ಖಾಪದಮಪೇಕ್ಖಿಯ ನಪುಂಸಕಲಿಙ್ಗವಸೇನ ‘‘ಕಿರಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಆಪತ್ತಿಮಪೇಕ್ಖಿಯ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗವಸೇನ ‘‘ಕಿರಿಯಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ವಜ್ಜಕಮ್ಮಸದ್ದಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದಮಪೇಕ್ಖನ್ತಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ, ಮಪೇಕ್ಖನ್ತಾಪಿ ನಿಯತನಪುಂಸಕಲಿಙ್ಗತ್ತಾ ನಪುಂಸಕಾಯೇವ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ದ್ವೇ ಆಪತ್ತಿಟ್ಠಾನೇ ನ ವುತ್ತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬನ್ತಿ। ದುತಿಯಂ।
35. Atthapurekkhāro nāmāti veditabboti sambandho. Sikkhāpadamapekkhiya napuṃsakaliṅgavasena ‘‘kiriya’’ntiādi vuttaṃ. Āpattimapekkhiya itthiliṅgavasena ‘‘kiriyā’’tiādi vuttaṃ. Vajjakammasaddā sikkhāpadamapekkhantāpi āpatti, mapekkhantāpi niyatanapuṃsakaliṅgattā napuṃsakāyeva, tasmā te dve āpattiṭṭhāne na vuttāti daṭṭhabbanti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ • 1. Musāvādavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
