| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੨. ਓਮਸવਾਦ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
2. Omasavāda sikkhāpadaṃ
੧੨. ਦੁਤਿਯੇ ਮਸਧਾਤੁ વਿਜ੍ਝਨਤ੍ਥੇ ਪવਤ੍ਤਤਿ ‘‘ਓਮਟ੍ਠਂ ਉਮ੍ਮਟ੍ਠ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧.੨੧) વਿਯਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਓਮਸਨ੍ਤੀਤਿ ਓવਿਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
12. Dutiye masadhātu vijjhanatthe pavattati ‘‘omaṭṭhaṃ ummaṭṭha’’ntiādīsu (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.21) viyāti dassento āha ‘‘omasantīti ovijjhantī’’ti.
੧੩. ‘‘ਇਦਂ વਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਂ ‘‘ਆਹਰੀ’’ਤਿ ਪਦੇ ਕਮ੍ਮਂ। ਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਨਨ੍ਦੋ વਣ੍ਣਬਲਾਦਿ, ਸੋ ਏਤਸ੍ਸਤ੍ਥੀਤਿ ਨਨ੍ਦੀ। વਿਸਾਲਾਨਿ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ વਿਸਾਣਾਨਿ ਏਤਸ੍ਸਤ੍ਥੀਤਿ વਿਸਾਲੋ, ਨਨ੍ਦੀ ਚ ਸੋ વਿਸਾਲੋ ਚੇਤਿ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ। ਸੋਤਿ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲੋ, ‘‘ਆਹਾ’’ਤਿ ਪਦੇ ਕਤ੍ਤਾ। ਤਤ੍ਥੇવਾਤਿ ਯੁਞ੍ਜਿਤਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ। ਅਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਲੇਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥવਾਚਕੋ, ਪਗੇવ ਦ੍વਿਹੇਤੁਕ ਤਿਹੇਤੁਕ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਤੇਨ ਚਾ’’ਤਿ ਚਕਾਰਸ੍ਸ ਅવੁਤ੍ਤਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡਨਤ੍ਥਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਚਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਚਾ’’ਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋਤਿ ਨਨ੍ਦਿવਿਸਾਲਸ੍ਸ।
13. ‘‘Idaṃ vatthu’’nti padaṃ ‘‘āharī’’ti pade kammaṃ. Nanditabboti nando vaṇṇabalādi, so etassatthīti nandī. Visālāni mahantāni visāṇāni etassatthīti visālo, nandī ca so visālo ceti nandivisāloti vacanatthaṃ dasseti ‘‘nandivisālo nāmā’’tiādinā. Soti nandivisālo, ‘‘āhā’’ti pade kattā. Tatthevāti yuñjitaṭṭhāneyeva. Ahetukapaṭisandhikālepīti pi-saddo anuggahatthavācako, pageva dvihetuka tihetuka paṭisandhikāleti attho. ‘‘Tena cā’’ti cakārassa avuttasampiṇḍanatthattā ‘‘attano kammena cā’’ti atthaṃ sampiṇḍetīti āha ‘‘attano kammena cā’’ti. Attanoti nandivisālassa.
੧੫. ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਂ ਪਦਭਾਜਨਿਯਂ, ‘‘ਆਹਾ’’ਤਿ ਪਦੇ ਆਧਾਰੋ। ‘‘ਯਸ੍ਮਾ’’ਤਿ ਪਦਂ વਿਭਜਿਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ ਪਦੇ ਹੇਤੁ। ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂਯੇવ ‘‘ਹੀਨੇਨਾਪੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਦਭਾਜਨਿਯਂ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। વੇਣੁਕਾਰਜਾਤੀਤਿ વਿਲੀવਕਾਰਜਾਤਿ। ਨੇਸਾਦਜਾਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇવਟ੍ਟਜਾਤਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ।
15.Etthāti etissaṃ padabhājaniyaṃ, ‘‘āhā’’ti pade ādhāro. ‘‘Yasmā’’ti padaṃ vibhajitukāmo’’ti pade hetu. Aṭṭhuppattiyaṃyeva ‘‘hīnenāpī’’ti vatvā padabhājaniyaṃ avuttattā idaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Veṇukārajātīti vilīvakārajāti. Nesādajātīti ettha kevaṭṭajātipi saṅgahitā.
ਪੁ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਰੀਸਂ, ਤਂ ਕੁਸਤਿ ਅਪਨੇਤੀਤਿ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ। ਪੁਪ੍ਫਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਰੀਸਂ, ਕੁਸੁਮਂ વਾ, ਤਂ ਛਡ੍ਡੇਤੀਤਿ ਪੁਪ੍ਫਛਡ੍ਡਕੋ।
Pu vuccati karīsaṃ, taṃ kusati apanetīti pukkuso. Pupphaṃ vuccati karīsaṃ, kusumaṃ vā, taṃ chaḍḍetīti pupphachaḍḍako.
ਕੁਟਤਿ ਛਿਨ੍ਦਤੀਤਿ ਕੋਟ੍ਠੋ, ਸੋਯੇવ ਕੋਟ੍ਠਕੋ। ਯਕਾਰਭਕਾਰੇ ਏਕਤੋ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ‘‘ਯਭਾ’’ਤਿ ਯੋ ਅਕ੍ਕੋਸੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਸੋ ਹੀਨੋ ਨਾਮ ਅਕ੍ਕੋਸੋਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Kuṭati chindatīti koṭṭho, soyeva koṭṭhako. Yakārabhakāre ekato yojetvā ‘‘yabhā’’ti yo akkoso atthi, eso hīno nāma akkosoti yojanā.
੧੬. ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੂਤਿ ਨਾਮਾਦੀਸੁ ਸਬ੍ਬਪਦੇਸੁ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ। ਅਲਿਕਨ੍ਤਿ ਅਸਚ੍ਚਂ, ਮਿਚ੍ਛਾવਾਚਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯੋਪਿ વਦਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।
16.Sabbapadesūti nāmādīsu sabbapadesu. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Alikanti asaccaṃ, micchāvācanti sambandho. Yopi vadatīti yojanā.
੨੬. ਪਰਿਹਰਿਤ੍વਾਤਿ ਪਰਿਮੁਖਂ ਕਥਨਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ। ਦવਂ ਪਰਿਹਾਸਂ ਕਾਮੇਤੀਤਿ ਦવਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਦવਕਮ੍ਯਂ, ਤਂਯੇવ ਦવਕਮ੍ਯਤਾ। ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਸਦਿਸਤ੍ਥਮਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋવ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਯਦਿ ਹਿ ਸਦਿਸਤ੍ਥੋ ਭવੇਯ੍ਯ, ਸਾਮਣੇਰੋવ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਸਿਯਾ ਸਣ੍ਠਾਨੇਨ ਚ ਪੁਰਿਸਭਾવੇਨ ਚ ਸਦਿਸਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥੋવ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਦ੍ਦੋ ਅਨવਸੇਸਤ੍ਥੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਉਪਾਦਾਯ વਚਨਤ੍ਥਜਾਨਨਾਜਾਨਨਪਕਤਿਕਾਨਂ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ।
26.Pariharitvāti parimukhaṃ kathanaṃ apanetvā. Davaṃ parihāsaṃ kāmetīti davakāmo, tassa bhāvo davakamyaṃ, taṃyeva davakamyatā. Anupasampannanti ettha akārassa sadisatthamaggahetvā aññatthova gahetabboti āha ‘‘ṭhapetvā bhikkhu’’ntiādi. Yadi hi sadisattho bhaveyya, sāmaṇerova anupasampanno nāma siyā saṇṭhānena ca purisabhāvena ca sadisattā, tasmā aññatthova gahetabboti daṭṭhabbaṃ. Sabbasattāti ettha sabbasaddo anavasesattho manusse upādāya vacanatthajānanājānanapakatikānaṃ sabbasattānampi gahitattā.
੩੫. ਅਤ੍ਥਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰੋ ਨਾਮਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗવਸੇਨ ‘‘ਕਿਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਆਪਤ੍ਤਿਮਪੇਕ੍ਖਿਯ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗવਸੇਨ ‘‘ਕਿਰਿਯਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। વਜ੍ਜਕਮ੍ਮਸਦ੍ਦਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਮਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਮਪੇਕ੍ਖਨ੍ਤਾਪਿ ਨਿਯਤਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤ੍ਤਾ ਨਪੁਂਸਕਾਯੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦ੍વੇ ਆਪਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨੇ ਨ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
35. Atthapurekkhāro nāmāti veditabboti sambandho. Sikkhāpadamapekkhiya napuṃsakaliṅgavasena ‘‘kiriya’’ntiādi vuttaṃ. Āpattimapekkhiya itthiliṅgavasena ‘‘kiriyā’’tiādi vuttaṃ. Vajjakammasaddā sikkhāpadamapekkhantāpi āpatti, mapekkhantāpi niyatanapuṃsakaliṅgattā napuṃsakāyeva, tasmā te dve āpattiṭṭhāne na vuttāti daṭṭhabbanti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧. ਮੁਸਾવਾਦવਗ੍ਗੋ • 1. Musāvādavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਓਮਸવਾਦਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੨. ਓਮਸવਾਦਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੨. ਓਮਸવਾਦਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੨. ਓਮਸવਾਦਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
