Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
౨. ఓమసవాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా
2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
౧౨. దుతియే కణ్ణకటుకతాయ అమనాపం వదన్తా కణ్ణేసు విజ్ఝన్తా వియ హోన్తీతి ఆహ ‘‘ఓమసన్తీతి ఓవిజ్ఝన్తీ’’తి. పధంసేన్తీతి అభిభవన్తి.
12. Dutiye kaṇṇakaṭukatāya amanāpaṃ vadantā kaṇṇesu vijjhantā viya hontīti āha ‘‘omasantīti ovijjhantī’’ti. Padhaṃsentīti abhibhavanti.
౧౩. బోధిసత్తో తేన సమయేన హోతీతి తేన సమయేన బోధిసత్తో నన్దివిసాలో నామ అహోసీతి అత్థో. అతీతత్థే వత్తమానవచనం, కిరియాకాలవచనిచ్ఛాయ వా వత్తమానప్పయోగో సద్దన్తరసన్నిధానేన భూతతావగమో సియాతి. పచ్చేసీతి ‘‘అమనాపం ఇద’’న్తి అఞ్ఞాసి. హేట్ఠారుక్ఖే దత్వాతి ఉపత్థమ్భకే దత్వా. పుబ్బే పతిట్ఠితారప్పదేసం పున అరే పత్తేతి పుబ్బే ఉజుకం హేట్ఠాముఖం పతిట్ఠితఅరస్స భూమిప్పదేసం పున తస్మింయేవ అరే పరివత్తేత్వా హేట్ఠాముఖభావేన సమ్పత్తే, పఠమం భూమియం పతిట్ఠితనేమిప్పదేసే పరివత్తేత్వా పున భూమియం పతిట్ఠితేతి వుత్తం హోతి. సిథిలకరణన్తి సిథిలకిరియా.
13.Bodhisatto tena samayena hotīti tena samayena bodhisatto nandivisālo nāma ahosīti attho. Atītatthe vattamānavacanaṃ, kiriyākālavacanicchāya vā vattamānappayogo saddantarasannidhānena bhūtatāvagamo siyāti. Paccesīti ‘‘amanāpaṃ ida’’nti aññāsi. Heṭṭhārukkhe datvāti upatthambhake datvā. Pubbe patiṭṭhitārappadesaṃ puna are patteti pubbe ujukaṃ heṭṭhāmukhaṃ patiṭṭhitaarassa bhūmippadesaṃ puna tasmiṃyeva are parivattetvā heṭṭhāmukhabhāvena sampatte, paṭhamaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhitanemippadese parivattetvā puna bhūmiyaṃ patiṭṭhiteti vuttaṃ hoti. Sithilakaraṇanti sithilakiriyā.
౧౫. పుబ్బేతి అట్ఠుప్పత్తియం. తచ్ఛకకమ్మన్తి వడ్ఢకీకమ్మం. కోట్టకకమ్మన్తి వా పాసాణకోట్టకకమ్మం . హత్థముద్దాగణనాతి అఙ్గులిసఙ్కోచేనేవ గణనా. పాదసికమిలక్ఖకాదయో వియ నవన్తవసేన గణనా అచ్ఛిద్దకగణనా. ఆది-సద్దేన సఙ్కలనపటుప్పాదనవోక్లనభాగహారాదివసేన పవత్తా పిణ్డగణనా గహితా. యస్స సా పగుణా హోతి, సో రుక్ఖమ్పి దిస్వా ‘‘ఏత్తకాని ఏత్థ పణ్ణానీ’’తి జానాతి. యభ మేథునేతి వచనతో య-కార భ-కారే ఏకతో యోజితే అసద్ధమ్మవచనం హోతి.
15.Pubbeti aṭṭhuppattiyaṃ. Tacchakakammanti vaḍḍhakīkammaṃ. Koṭṭakakammanti vā pāsāṇakoṭṭakakammaṃ . Hatthamuddāgaṇanāti aṅgulisaṅkoceneva gaṇanā. Pādasikamilakkhakādayo viya navantavasena gaṇanā acchiddakagaṇanā. Ādi-saddena saṅkalanapaṭuppādanavoklanabhāgahārādivasena pavattā piṇḍagaṇanā gahitā. Yassa sā paguṇā hoti, so rukkhampi disvā ‘‘ettakāni ettha paṇṇānī’’ti jānāti. Yabha methuneti vacanato ya-kāra bha-kāre ekato yojite asaddhammavacanaṃ hoti.
౧౬-౨౬. ఆపత్తియా కారేతబ్బోతి పాచిత్తియేన కారేతబ్బో ఉపసగ్గాదిమత్తవిసిట్ఠానం అతిచణ్డాలాదిపదానం పాళియం ఆగతేసుయేవ సఙ్గహితత్తా. చోరోసీతిఆదీనం పన కేనచి పరియాయేన పాళియం అనాగతత్తా దుక్కటం వుత్తం. హసాధిప్పాయతాతి పురిమపదస్స అత్థవివరణం. పాళియం అవుత్తేపి ‘‘జాతిఆదీహి అక్కోసవత్థూహి పరమ్ముఖా అక్కోసన్తస్స వత్థూనం అనఞ్ఞభావతో యథా దుక్కటం, తథా దవకమ్యతాయ పరమ్ముఖా వదన్తస్సపి దుబ్భాసితమేవా’’తి ఆచరియా వదన్తి. సబ్బసత్తాతి ఏత్థ వచనత్థవిజాననపకతికా తిరచ్ఛానగతాపి గహేతబ్బా.
16-26.Āpattiyākāretabboti pācittiyena kāretabbo upasaggādimattavisiṭṭhānaṃ aticaṇḍālādipadānaṃ pāḷiyaṃ āgatesuyeva saṅgahitattā. Corosītiādīnaṃ pana kenaci pariyāyena pāḷiyaṃ anāgatattā dukkaṭaṃ vuttaṃ. Hasādhippāyatāti purimapadassa atthavivaraṇaṃ. Pāḷiyaṃ avuttepi ‘‘jātiādīhi akkosavatthūhi parammukhā akkosantassa vatthūnaṃ anaññabhāvato yathā dukkaṭaṃ, tathā davakamyatāya parammukhā vadantassapi dubbhāsitamevā’’ti ācariyā vadanti. Sabbasattāti ettha vacanatthavijānanapakatikā tiracchānagatāpi gahetabbā.
౩౫. అనుసాసనిపురేక్ఖారతాయ ఠత్వా వదన్తస్స చిత్తస్స లహుపరివత్తిభావతో అన్తరా కోపే ఉప్పన్నేపి అనాపత్తి. యం అక్కోసతి, తస్స ఉపసమ్పన్నతా, అనఞ్ఞాపదేసేన జాతిఆదీహి అక్కోసనం, ‘‘మం అక్కోసతీ’’తి జాననా, అత్థపురేక్ఖారతాదీనం అభావతాతి ఇమానేత్థ చత్తారి అఙ్గాని.
35. Anusāsanipurekkhāratāya ṭhatvā vadantassa cittassa lahuparivattibhāvato antarā kope uppannepi anāpatti. Yaṃ akkosati, tassa upasampannatā, anaññāpadesena jātiādīhi akkosanaṃ, ‘‘maṃ akkosatī’’ti jānanā, atthapurekkhāratādīnaṃ abhāvatāti imānettha cattāri aṅgāni.
ఓమసవాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౨. ఓమసవాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౨. ఓమసవాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౨. ఓమసవాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨. ఓమసవాద సిక్ఖాపదం • 2. Omasavāda sikkhāpadaṃ