| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
២. ឱមសវាទសិក្ខាបទវណ្ណនា
2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ឱមសវាទេតិ ខុំសនគរហណវចនេ។ យស្មា បន តំ នេវ កណ្ណសុខំ, ន ហទយសុខំ, តស្មា តេន កណ្ណញ្ចេវ ហទយញ្ច វិជ្ឈតីតិ អាហ ‘‘ឱវិជ្ឈនវចនេ’’តិ, ជាតិអាទីហិ ឃដេត្វា វចនេតិ វុត្តំ ហោតិ។ តេនាហ ‘‘ជាតិនាមា’’តិអាទិ។ តត្ថ ជាតិ នាម ព្រាហ្មណាទិ ឧក្កដ្ឋា ចេវ ចណ្ឌាលាទិ ហីនា ច ជាតិ។ នាមំ នាម អវកណ្ណកាទិ ហីនញ្ចេវ ពុទ្ធរក្ខិតាទិ ឧក្កដ្ឋញ្ច នាមំ។ គោត្តំ នាម កោសិយាទិ ហីនញ្ចេវ គោតមាទិ ឧក្កដ្ឋញ្ច គោត្តំ។ កម្មំ នាម បុប្ផឆឌ្ឌកាទិ ហីនញ្ចេវ កសិវណិជ្ជាទិ ឧក្កដ្ឋញ្ច កម្មំ។ សិប្បំ នាម នឡការាទិ ហីនញ្ចេវ មុទ្ទាគណនាទិ ឧក្កដ្ឋញ្ច សិប្បំ។ អាពាធោ នាម សព្ពោបិ រោគោ ហីនោយេវ។ អថ វា មធុមេហោ ឧក្កដ្ឋោ, សេសោ ហីនោតិ វេទិតព្ពោ។ លិង្គំ នាម អតិទីឃាទិ ហីនញ្ចេវ នាតិទីឃាទិ ឧក្កដ្ឋញ្ច លិង្គំ។ កិលេសោ នាម រាគាទិកោ សព្ពោបិ កិលេសោ។ អាបត្តិ នាម សោតាបត្តាទិកា ឧក្កដ្ឋា ចេវ បារាជិកាទិ អនុក្កដ្ឋា ច អាបត្តិ។ អក្កោសោ នាម ‘‘ឱដ្ឋោសី’’តិអាទិកោ ហីនោ ចេវ ‘‘បណ្ឌិតោសី’’តិអាទិកោ (បាចិ. ១៥) ឧក្កដ្ឋោ ច អក្កោសោ។
Omasavādeti khuṃsanagarahaṇavacane. Yasmā pana taṃ neva kaṇṇasukhaṃ, na hadayasukhaṃ, tasmā tena kaṇṇañceva hadayañca vijjhatīti āha ‘‘ovijjhanavacane’’ti, jātiādīhi ghaṭetvā vacaneti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘jātināmā’’tiādi. Tattha jāti nāma brāhmaṇādi ukkaṭṭhā ceva caṇḍālādi hīnā ca jāti. Nāmaṃ nāma avakaṇṇakādi hīnañceva buddharakkhitādi ukkaṭṭhañca nāmaṃ. Gottaṃ nāma kosiyādi hīnañceva gotamādi ukkaṭṭhañca gottaṃ. Kammaṃ nāma pupphachaḍḍakādi hīnañceva kasivaṇijjādi ukkaṭṭhañca kammaṃ. Sippaṃ nāma naḷakārādi hīnañceva muddāgaṇanādi ukkaṭṭhañca sippaṃ. Ābādho nāma sabbopi rogo hīnoyeva. Atha vā madhumeho ukkaṭṭho, seso hīnoti veditabbo. Liṅgaṃ nāma atidīghādi hīnañceva nātidīghādi ukkaṭṭhañca liṅgaṃ. Kileso nāma rāgādiko sabbopi kileso. Āpatti nāma sotāpattādikā ukkaṭṭhā ceva pārājikādi anukkaṭṭhā ca āpatti. Akkoso nāma ‘‘oṭṭhosī’’tiādiko hīno ceva ‘‘paṇḍitosī’’tiādiko (pāci. 15) ukkaṭṭho ca akkoso.
យថា តថាតិ បាឡិអាគតានាគតបទានំ យេន កេនចិ អាការេន។ ឥមស្មិំ សិក្ខាបទេ ឋបេត្វា ភិក្ខុំ ភិក្ខុនិអាទយោ សព្ពេ សត្តា អនុបសម្បន្នដ្ឋានេ ឋិតាតិ អាហ ‘‘ឥធ ចា’’តិអាទិ។ ទវកម្យតា នាម កេឡិហសាធិប្បាយតា។ សព្ពត្ថាតិ ឧបសម្បន្នានុបសម្បន្នេសុ ចេវ បាឡិអាគតានាគតបទេសុ ចាតិ សព្ពត្ថ។ អត្ថធម្មអនុសាសនិបុរេក្ខារានន្តិ ឯត្ថ ‘‘ចណ្ឌាលោសី’’តិអាទិកាយ បាឡិយា អត្ថំ វណ្ណេន្តោ អត្ថបុរេក្ខារោ នាម។ បាឡិំ វាចេន្តោ ធម្មបុរេក្ខារោ នាម។ អនុសិដ្ឋិយំ ឋត្វា ‘‘ឥទានិបិ ចណ្ឌាលោសិ, បាបំ មា អកាសិ។ មា តមោតមបរាយណោ អហោសី’’តិអាទិនា (បាចិ. អដ្ឋ. ៣៥) នយេន កថេន្តោ អនុសាសនិបុរេក្ខារោ នាមាតិ វេទិតព្ពោ។
Yathātathāti pāḷiāgatānāgatapadānaṃ yena kenaci ākārena. Imasmiṃ sikkhāpade ṭhapetvā bhikkhuṃ bhikkhuniādayo sabbe sattā anupasampannaṭṭhāne ṭhitāti āha ‘‘idha cā’’tiādi. Davakamyatā nāma keḷihasādhippāyatā. Sabbatthāti upasampannānupasampannesu ceva pāḷiāgatānāgatapadesu cāti sabbattha. Atthadhammaanusāsanipurekkhārānanti ettha ‘‘caṇḍālosī’’tiādikāya pāḷiyā atthaṃ vaṇṇento atthapurekkhāro nāma. Pāḷiṃ vācento dhammapurekkhāro nāma. Anusiṭṭhiyaṃ ṭhatvā ‘‘idānipi caṇḍālosi, pāpaṃ mā akāsi. Mā tamotamaparāyaṇo ahosī’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 35) nayena kathento anusāsanipurekkhāro nāmāti veditabbo.
ឱមសវាទសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
