| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကင္ခာဝိတရဏီ-အဘိနဝ-ဋီကာ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
၂. ဩမသဝာဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ဩမသဝာဒေတိ ခုံသနဂရဟဏဝစနေ။ ယသ္မာ ပန တံ နေဝ ကဏ္ဏသုခံ, န ဟဒယသုခံ, တသ္မာ တေန ကဏ္ဏဉ္စေဝ ဟဒယဉ္စ ဝိဇ္ဈတီတိ အာဟ ‘‘ဩဝိဇ္ဈနဝစနေ’’တိ, ဇာတိအာဒီဟိ ဃဋေတ္ဝာ ဝစနေတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ တေနာဟ ‘‘ဇာတိနာမာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဇာတိ နာမ ဗ္ရာဟ္မဏာဒိ ဥက္ကဋ္ဌာ စေဝ စဏ္ဍာလာဒိ ဟီနာ စ ဇာတိ။ နာမံ နာမ အဝကဏ္ဏကာဒိ ဟီနဉ္စေဝ ဗုဒ္ဓရက္ခိတာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ နာမံ။ ဂောတ္တံ နာမ ကောသိယာဒိ ဟီနဉ္စေဝ ဂောတမာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ ဂောတ္တံ။ ကမ္မံ နာမ ပုပ္ဖဆဍ္ဍကာဒိ ဟီနဉ္စေဝ ကသိဝဏိဇ္ဇာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ ကမ္မံ။ သိပ္ပံ နာမ နဠကာရာဒိ ဟီနဉ္စေဝ မုဒ္ဒာဂဏနာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ သိပ္ပံ။ အာဗာဓော နာမ သဗ္ဗောပိ ရောဂော ဟီနောယေဝ။ အထ ဝာ မဓုမေဟော ဥက္ကဋ္ဌော, သေသော ဟီနောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ လိင္ဂံ နာမ အတိဒီဃာဒိ ဟီနဉ္စေဝ နာတိဒီဃာဒိ ဥက္ကဋ္ဌဉ္စ လိင္ဂံ။ ကိလေသော နာမ ရာဂာဒိကော သဗ္ဗောပိ ကိလေသော။ အာပတ္တိ နာမ သောတာပတ္တာဒိကာ ဥက္ကဋ္ဌာ စေဝ ပာရာဇိကာဒိ အနုက္ကဋ္ဌာ စ အာပတ္တိ။ အက္ကောသော နာမ ‘‘ဩဋ္ဌောသီ’’တိအာဒိကော ဟီနော စေဝ ‘‘ပဏ္ဍိတောသီ’’တိအာဒိကော (ပာစိ. ၁၅) ဥက္ကဋ္ဌော စ အက္ကောသော။
Omasavādeti khuṃsanagarahaṇavacane. Yasmā pana taṃ neva kaṇṇasukhaṃ, na hadayasukhaṃ, tasmā tena kaṇṇañceva hadayañca vijjhatīti āha ‘‘ovijjhanavacane’’ti, jātiādīhi ghaṭetvā vacaneti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘jātināmā’’tiādi. Tattha jāti nāma brāhmaṇādi ukkaṭṭhā ceva caṇḍālādi hīnā ca jāti. Nāmaṃ nāma avakaṇṇakādi hīnañceva buddharakkhitādi ukkaṭṭhañca nāmaṃ. Gottaṃ nāma kosiyādi hīnañceva gotamādi ukkaṭṭhañca gottaṃ. Kammaṃ nāma pupphachaḍḍakādi hīnañceva kasivaṇijjādi ukkaṭṭhañca kammaṃ. Sippaṃ nāma naḷakārādi hīnañceva muddāgaṇanādi ukkaṭṭhañca sippaṃ. Ābādho nāma sabbopi rogo hīnoyeva. Atha vā madhumeho ukkaṭṭho, seso hīnoti veditabbo. Liṅgaṃ nāma atidīghādi hīnañceva nātidīghādi ukkaṭṭhañca liṅgaṃ. Kileso nāma rāgādiko sabbopi kileso. Āpatti nāma sotāpattādikā ukkaṭṭhā ceva pārājikādi anukkaṭṭhā ca āpatti. Akkoso nāma ‘‘oṭṭhosī’’tiādiko hīno ceva ‘‘paṇḍitosī’’tiādiko (pāci. 15) ukkaṭṭho ca akkoso.
ယထာ တထာတိ ပာဠိအာဂတာနာဂတပဒာနံ ယေန ကေနစိ အာကာရေန။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ ဌပေတ္ဝာ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခုနိအာဒယော သဗ္ဗေ သတ္တာ အနုပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေ ဌိတာတိ အာဟ ‘‘ဣဓ စာ’’တိအာဒိ။ ဒဝကမ္ယတာ နာမ ကေဠိဟသာဓိပ္ပာယတာ။ သဗ္ဗတ္ထာတိ ဥပသမ္ပန္နာနုပသမ္ပန္နေသု စေဝ ပာဠိအာဂတာနာဂတပဒေသု စာတိ သဗ္ဗတ္ထ။ အတ္ထဓမ္မအနုသာသနိပုရေက္ခာရာနန္တိ ဧတ္ထ ‘‘စဏ္ဍာလောသီ’’တိအာဒိကာယ ပာဠိယာ အတ္ထံ ဝဏ္ဏေန္တော အတ္ထပုရေက္ခာရော နာမ။ ပာဠိံ ဝာစေန္တော ဓမ္မပုရေက္ခာရော နာမ။ အနုသိဋ္ဌိယံ ဌတ္ဝာ ‘‘ဣဒာနိပိ စဏ္ဍာလောသိ, ပာပံ မာ အကာသိ။ မာ တမောတမပရာယဏော အဟောသီ’’တိအာဒိနာ (ပာစိ. အဋ္ဌ. ၃၅) နယေန ကထေန္တော အနုသာသနိပုရေက္ခာရော နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
Yathātathāti pāḷiāgatānāgatapadānaṃ yena kenaci ākārena. Imasmiṃ sikkhāpade ṭhapetvā bhikkhuṃ bhikkhuniādayo sabbe sattā anupasampannaṭṭhāne ṭhitāti āha ‘‘idha cā’’tiādi. Davakamyatā nāma keḷihasādhippāyatā. Sabbatthāti upasampannānupasampannesu ceva pāḷiāgatānāgatapadesu cāti sabbattha. Atthadhammaanusāsanipurekkhārānanti ettha ‘‘caṇḍālosī’’tiādikāya pāḷiyā atthaṃ vaṇṇento atthapurekkhāro nāma. Pāḷiṃ vācento dhammapurekkhāro nāma. Anusiṭṭhiyaṃ ṭhatvā ‘‘idānipi caṇḍālosi, pāpaṃ mā akāsi. Mā tamotamaparāyaṇo ahosī’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 35) nayena kathento anusāsanipurekkhāro nāmāti veditabbo.
ဩမသဝာဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
