| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
೧೨. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಓಮಸನ್ತೀತಿ ಓವಿಜ್ಝನ್ತಿ। ಖುಂಸೇನ್ತೀತಿ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಿ। ವಮ್ಭೇನ್ತೀತಿ ಪಧಂಸೇನ್ತಿ।
12. Dutiyasikkhāpade omasantīti ovijjhanti. Khuṃsentīti akkosanti. Vambhentīti padhaṃsenti.
೧೩. ಭೂತಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಇದಂ ವತ್ಥುಂ ಭಗವಾ ಓಮಸವಾದಗರಹಣತ್ಥಂ ಆಹರಿ। ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ನಾಮಾತಿ ನನ್ದೀತಿ ತಸ್ಸ ಬಲೀಬದ್ದಸ್ಸ ನಾಮಂ, ವಿಸಾಣಾನಿ ಪನಸ್ಸ ವಿಸಾಲಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ತೇನ ಸಮಯೇನ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಂ ಯಾಗುಭತ್ತಾದೀಹಿ ಅತಿವಿಯ ಪೋಸೇಸಿ। ಅಥ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಅನುಕಮ್ಪಮಾನೋ ‘‘ಗಚ್ಛ ತ್ವ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥೇವ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿ ಅಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾಲೇಪಿ ಪರಖುಂಸನಂ ಅಮನಾಪತೋಯೇವ ಪಚ್ಚೇಸಿ, ತಸ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ದೋಸಂ ದಸ್ಸೇತುಕಾಮೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಸಕಟಸತಂ ಅತಿಬದ್ಧಂ ಪವಟ್ಟೇಸೀತಿ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಠಪೇತ್ವಾ ಹೇಟ್ಠಾರುಕ್ಖೇ ದತ್ವಾ ಏಕಾಬದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಮುಗ್ಗಮಾಸವಾಲುಕಾದೀಹಿ ಪುಣ್ಣಂ ಸಕಟಸತಂ ಪವಟ್ಟೇನ್ತೋ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪುಬ್ಬೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾರಪ್ಪದೇಸಂ ಪುನ ಅರೇ ಪತ್ತೇ ಪವಟ್ಟಿತಂ ಹೋತಿ, ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಪನ ಪುರಿಮಸಕಟೇನ ಪತಿಟ್ಠಿತಟ್ಠಾನೇ ಪಚ್ಛಿಮಸಕಟಂ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಂ ಸಕಟಸತಪ್ಪಮಾಣಂ ಪದೇಸಂ ಪವಟ್ಟೇಸಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತಾನಞ್ಹಿ ಸಿಥಿಲಕರಣಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ತೇನ ಚತ್ತಮನೋ ಅಹೂತಿ ತೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಧನಲಾಭೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಚ ಸೋ ನನ್ದಿವಿಸಾಲೋ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸಿ।
13.Bhūtapubbanti idaṃ vatthuṃ bhagavā omasavādagarahaṇatthaṃ āhari. Nandivisālo nāmāti nandīti tassa balībaddassa nāmaṃ, visāṇāni panassa visālāni, tasmā ‘‘nandivisālo’’ti vuccati. Bodhisatto tena samayena nandivisālo nāma hoti. Brāhmaṇo taṃ yāgubhattādīhi ativiya posesi. Atha so brāhmaṇaṃ anukampamāno ‘‘gaccha tva’’ntiādimāha. Tattheva aṭṭhāsīti ahetukapaṭisandhikālepi parakhuṃsanaṃ amanāpatoyeva paccesi, tasmā brāhmaṇassa dosaṃ dassetukāmo aṭṭhāsi. Sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭesīti paṭipāṭiyā ṭhapetvā heṭṭhārukkhe datvā ekābaddhaṃ katvā muggamāsavālukādīhi puṇṇaṃ sakaṭasataṃ pavaṭṭento, kiñcāpi pubbe patiṭṭhitārappadesaṃ puna are patte pavaṭṭitaṃ hoti, bodhisatto pana purimasakaṭena patiṭṭhitaṭṭhāne pacchimasakaṭaṃ patiṭṭhāpetuṃ sakaṭasatappamāṇaṃ padesaṃ pavaṭṭesi. Bodhisattānañhi sithilakaraṇaṃ nāma natthi. Tena cattamano ahūti tena brāhmaṇassa dhanalābhena attano kammena ca so nandivisālo attamano ahosi.
೧೫. ಅಕ್ಕೋಸೇನಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಪರತೋ ‘‘ದ್ವೇ ಅಕ್ಕೋಸಾ – ಹೀನೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ ಚ ಅಕ್ಕೋಸೋ’’ತಿ ವಿಭಜಿತುಕಾಮೋ, ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಪುಬ್ಬೇ ‘‘ಹೀನೇನಪಿ ಅಕ್ಕೋಸೇನ ಖುಂಸೇನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ; ಏವಂ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಅಕ್ಕೋಸೇನ’’ ಇಚ್ಚೇವಮಾಹ। ವೇನಜಾತೀತಿ ತಚ್ಛಕಜಾತಿ; ವೇಣುಕಾರಜಾತೀತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ನೇಸಾದಜಾತೀತಿ ಮಿಗಲುದ್ದಕಾದಿಜಾತಿ।
15.Akkosenapīti ettha pana yasmā parato ‘‘dve akkosā – hīno ca akkoso ukkaṭṭho ca akkoso’’ti vibhajitukāmo, tasmā yathā pubbe ‘‘hīnenapi akkosena khuṃsentī’’ti vuttaṃ; evaṃ avatvā ‘‘akkosena’’ iccevamāha. Venajātīti tacchakajāti; veṇukārajātītipi vadanti. Nesādajātīti migaluddakādijāti.
ರಥಕಾರಜಾತೀತಿ ಚಮ್ಮಕಾರಜಾತಿ। ಪುಕ್ಕುಸಜಾತೀತಿ ಪುಪ್ಫಛಡ್ಡಕಜಾತಿ। ಅವಕಣ್ಣಕಾದಿ ದಾಸಾನಂ ನಾಮಂ ಹೋತಿ; ತಸ್ಮಾ ಹೀನಂ। ಓಞ್ಞಾತನ್ತಿ ಅವಞ್ಞಾತಂ; ‘‘ಉಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಠನ್ತಿ। ಅವಞ್ಞಾತನ್ತಿ ವಮ್ಭೇತ್ವಾ ಞಾತಂ। ಹೀಳಿತನ್ತಿ ಜಿಗುಚ್ಛಿತಂ । ಪರಿಭೂತನ್ತಿ ಕಿಮೇತೇನಾತಿತಿ ಪರಿಭವಕತಂ। ಅಚಿತ್ತೀಕತನ್ತಿ ನ ಗರುಕತಂ।
Rathakārajātīti cammakārajāti. Pukkusajātīti pupphachaḍḍakajāti. Avakaṇṇakādi dāsānaṃ nāmaṃ hoti; tasmā hīnaṃ. Oññātanti avaññātaṃ; ‘‘uññāta’’ntipi paṭhanti. Avaññātanti vambhetvā ñātaṃ. Hīḷitanti jigucchitaṃ . Paribhūtanti kimetenātiti paribhavakataṃ. Acittīkatanti na garukataṃ.
ಕೋಟ್ಠಕಕಮ್ಮನ್ತಿ ತಚ್ಛಕಕಮ್ಮಂ। ಮುದ್ದಾತಿ ಹತ್ಥಮುದ್ದಾಗಣನಾ। ಗಣನಾತಿ ಅಚ್ಛಿದ್ದಕಾದಿಅವಸೇಸಗಣನಾ। ಲೇಖಾತಿ ಅಕ್ಖರಲೇಖಾ। ಮಧುಮೇಹಾಬಾಧೋ ವೇದನಾಯ ಅಭಾವತೋ ‘‘ಉಕ್ಕಟ್ಠೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಪಾಟಿಕಙ್ಖಾತಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ಯಕಾರೇನ ವಾ ಭಕಾರೇನ ವಾತಿ ಯಕಾರಭಕಾರೇ ಯೋಜೇತ್ವಾ ಯೋ ಅಕ್ಕೋಸೋ। ಕಾಟಕೋಟಚಿಕಾಯ ವಾತಿ ‘‘ಕಾಟ’’ನ್ತಿ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತಂ, ‘‘ಕೋಟಚಿಕಾ’’ತಿ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಂ; ಏತೇಹಿ ವಾ ಯೋ ಅಕ್ಕೋಸೋ, ಏಸೋ ಹೀನೋ ನಾಮ ಅಕ್ಕೋಸೋತಿ।
Koṭṭhakakammanti tacchakakammaṃ. Muddāti hatthamuddāgaṇanā. Gaṇanāti acchiddakādiavasesagaṇanā. Lekhāti akkharalekhā. Madhumehābādho vedanāya abhāvato ‘‘ukkaṭṭho’’ti vutto. Pāṭikaṅkhāti icchitabbā. Yakārena vā bhakārena vāti yakārabhakāre yojetvā yo akkoso. Kāṭakoṭacikāya vāti ‘‘kāṭa’’nti purisanimittaṃ, ‘‘koṭacikā’’ti itthinimittaṃ; etehi vā yo akkoso, eso hīno nāma akkosoti.
೧೬. ಇದಾನಿ ತೇಸಂ ಜಾತಿಆದೀನಂ ಪಭೇದವಸೇನ ಆಪತ್ತಿಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಖುಂಸೇತುಕಾಮೋ ವಮ್ಭೇತುಕಾಮೋ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋತಿ ಅಕ್ಕೋಸಿತುಕಾಮೋ ಪಧಂಸಿತುಕಾಮೋ ಗರಹಿತುಕಾಮೋ ನಿತ್ತೇಜಂ ಕತ್ತುಕಾಮೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಹೀನೇನ ಹೀನನ್ತಿ ಹೀನೇನ ಜಾತಿವಚನೇನ ಹೀನಜಾತಿಕಂ। ಏತೇನ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
16. Idāni tesaṃ jātiādīnaṃ pabhedavasena āpattiṃ āropetvā dassento ‘‘upasampanno upasampanna’’ntiādimāha. Tattha khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmoti akkositukāmo padhaṃsitukāmo garahitukāmo nittejaṃ kattukāmoti attho. Hīnena hīnanti hīnena jātivacanena hīnajātikaṃ. Etena upāyena sabbapadesu attho veditabbo.
ಏತ್ಥ ಚ ಹೀನೇನ ಹೀನಂ ವದನ್ತೋ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಸಚ್ಚಂ ವದತಿ, ಓಮಸಿತುಕಾಮತಾಯ ಪನಸ್ಸ ವಾಚಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಉಕ್ಕಟ್ಠೇನ ಹೀನಂ ವದನ್ತೋ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅಲಿಕಂ ಭಣತಿ, ಓಮಸಿತುಕಾಮತಾಯ ಪನ ಇಮಿನಾವ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಪುರಿಮೇನ। ಯೋಪಿ ‘‘ಅತಿಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ಅತಿಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸಿ, ದುಟ್ಠಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ದುಟ್ಠಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಸೀ’’ತಿಆದೀನಿ ವದತಿ, ಸೋಪಿ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ।
Ettha ca hīnena hīnaṃ vadanto kiñcāpi saccaṃ vadati, omasitukāmatāya panassa vācāya vācāya pācittiyaṃ. Ukkaṭṭhena hīnaṃ vadanto ca kiñcāpi alikaṃ bhaṇati, omasitukāmatāya pana imināva sikkhāpadena pācittiyaṃ āpajjati, na purimena. Yopi ‘‘aticaṇḍālosi, atibrāhmaṇosi, duṭṭhacaṇḍālosi, duṭṭhabrāhmaṇosī’’tiādīni vadati, sopi āpattiyā kāretabbo.
೨೬. ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇತಿ ವಾರೇ ಪನ ಪರಿಹರಿತ್ವಾ ವುತ್ತಭಾವೇನ ದುಕ್ಕಟಂ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಯೇ ನೂನ…ಪೇ॰… ನ ಮಯನ್ತಿ ವಾರೇಸುಪಿ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ಪನ ಚತೂಸುಪಿ ವಾರೇಸು ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ಚೋರೋಸಿ ಗಣ್ಠಿಭೇದಕೋಸೀತಿಆದಿವಚನೇಹಿ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇಪಿ ಅನುಪಮ್ಪನ್ನೇಪಿ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ದವಕಮ್ಯತಾಯ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಪಿ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ದುಬ್ಭಾಸಿತಂ। ದವಕಮ್ಯತಾ ನಾಮ ಕೇಳಿಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯತಾ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ಭಿಕ್ಖುನೀಆದಯೋ ಸಬ್ಬಸತ್ತಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
26.Santiidhekacceti vāre pana pariharitvā vuttabhāvena dukkaṭaṃ. Eseva nayo ye nūna…pe… na mayanti vāresupi. Anupasampanne pana catūsupi vāresu dukkaṭameva. Corosi gaṇṭhibhedakosītiādivacanehi pana upasampannepi anupampannepi sabbavāresu dukkaṭameva. Davakamyatāya pana upasampannepi anupasampannepi sabbavāresu dubbhāsitaṃ. Davakamyatā nāma keḷihasādhippāyatā. Imasmiñca sikkhāpade ṭhapetvā bhikkhuṃ bhikkhunīādayo sabbasattā anupasampannaṭṭhāne ṭhitāti veditabbā.
೩೫. ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರಸ್ಸಾತಿಆದೀಸು ಪಾಳಿಯಾ ಅತ್ಥಂ ವಣ್ಣಯನ್ತೋ ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರೋ; ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತೋ ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರೋ; ಅನುಸಿಟ್ಠಿಯಂ ಠತ್ವಾ ‘‘ಇದಾನಿಪಿ ಚಣ್ಡಾಲೋಸಿ, ಪಾಪಂ ಮಾ ಅಕಾಸಿ, ಮಾ ತಮೋ ತಮಪರಾಯಣೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಕಥೇನ್ತೋ ಅನುಸಾಸನೀಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
35.Atthapurekkhārassātiādīsu pāḷiyā atthaṃ vaṇṇayanto atthapurekkhāro; pāḷiṃ vācento dhammapurekkhāro; anusiṭṭhiyaṃ ṭhatvā ‘‘idānipi caṇḍālosi, pāpaṃ mā akāsi, mā tamo tamaparāyaṇo ahosī’’tiādinā nayena kathento anusāsanīpurekkhāro nāmāti veditabbo. Sesaṃ uttānameva.
ತಿಸಮುಟ್ಠಾನಂ – ಕಾಯಚಿತ್ತತೋ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಕಾಯವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಚ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ। ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನನ್ತಿ। ದುಬ್ಭಾಸಿತಾಪತ್ತಿ ಪನೇತ್ಥ ವಾಚಾಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದ್ವಿವೇದನಂ ಸುಖಾ ಚ ಮಜ್ಝತ್ತಾ ಚಾತಿ।
Tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti. Kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedananti. Dubbhāsitāpatti panettha vācācittato samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, akusalacittaṃ, dvivedanaṃ sukhā ca majjhattā cāti.
ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ದುತಿಯಂ।
Omasavādasikkhāpadaṃ dutiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ • 1. Musāvādavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ಓಮಸವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨. ಓಮಸವಾದ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 2. Omasavāda sikkhāpadaṃ
