| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
3. ඔවාදවග්‌ගො
3. Ovādavaggo
1. ඔවාදසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
144. තතියවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ තිරච්‌ඡානභූතන්‌ති තිරොකරණභූතං, බාහිරභූතන්‌ති අත්‌ථො. සමිද්‌ධොති පරිපුණ්‌ණො. සහිතත්‌ථො අත්‌ථයුත්‌තො. අත්‌ථගම්‌භීරතාදිනා ගම්‌භීරො.
144. Tatiyavaggassa paṭhame tiracchānabhūtanti tirokaraṇabhūtaṃ, bāhirabhūtanti attho. Samiddhoti paripuṇṇo. Sahitattho atthayutto. Atthagambhīratādinā gambhīro.
145-147. පරතොති උත්‌තරි. කරොන්‌තොවාති පරිබාහිරෙ කරොන්‌තො. විභඞ්‌ගෙති ඣානවිභඞ්‌ගෙ. චරණන්‌ති නිබ්‌බානගමනාය පාදං.
145-147.Paratoti uttari. Karontovāti paribāhire karonto. Vibhaṅgeti jhānavibhaṅge. Caraṇanti nibbānagamanāya pādaṃ.
යදස්‌සාති යං අස්‌ස. ධාරෙතීති අවිනස්‌සමානං ධාරෙති. පරිකථනත්‌ථන්‌ති පකිණ්‌ණකකථාවසෙන පරිච්‌ඡින්‌නධම්‌මකථනත්‌ථං. තිස්‌සො අනුමොදනාති සඞ්‌ඝභත්‌තාදීසු දානානිසංසප්‌පටිසංයුත්‌තා නිධිකුණ්‌ඩසුත්‌තාදි (ඛු. පා. 8.1 ආදයො) -අනුමොදනා, ගෙහප්‌පවෙසමඞ්‌ගලාදීසු මඞ්‌ගලසුත්‌තාදි (ඛු. පා. 5.1 ආදයො; සු. නි. මඞ්‌ගලසුත්‌ත) -අනුමොදනා, මතකභත්‌තාදිඅමඞ්‌ගලෙසු තිරොකුට්‌ටාදි (ඛු. පා. 7.1 ආදයො; පෙ. ව. 14 ආදයො) -අනුමොදනාති ඉමා තිස්‌සො අනුමොදනා. කම්‌මාකම්‌මවිනිච්‌ඡයොති පරිවාරාවසානෙ කම්‌මවග්‌ගෙ (පරි. 482 ආදයො) වුත්‌තවිනිච්‌ඡයො. සමාධිවසෙනාති සමථපුබ්‌බකවසෙන. විපස්‌සනාවසෙන වාති දිට්‌ඨිවිසුද්‌ධිආදිකාය සුක්‌ඛවිපස්‌සනාය වසෙන. අත්‌තනො සීලරක්‌ඛණත්‌ථං අපරානපෙක්‌ඛතාය යෙන කාමං ගන්‌තුං චතස්‌සො දිසා අරහති, අස්‌ස වා සන්‌ති, තාසු වා සාධූති චාතුද්‌දිසො.
Yadassāti yaṃ assa. Dhāretīti avinassamānaṃ dhāreti. Parikathanatthanti pakiṇṇakakathāvasena paricchinnadhammakathanatthaṃ. Tisso anumodanāti saṅghabhattādīsu dānānisaṃsappaṭisaṃyuttā nidhikuṇḍasuttādi (khu. pā. 8.1 ādayo) -anumodanā, gehappavesamaṅgalādīsu maṅgalasuttādi (khu. pā. 5.1 ādayo; su. ni. maṅgalasutta) -anumodanā, matakabhattādiamaṅgalesu tirokuṭṭādi (khu. pā. 7.1 ādayo; pe. va. 14 ādayo) -anumodanāti imā tisso anumodanā. Kammākammavinicchayoti parivārāvasāne kammavagge (pari. 482 ādayo) vuttavinicchayo. Samādhivasenāti samathapubbakavasena. Vipassanāvasena vāti diṭṭhivisuddhiādikāya sukkhavipassanāya vasena. Attano sīlarakkhaṇatthaṃ aparānapekkhatāya yena kāmaṃ gantuṃ catasso disā arahati, assa vā santi, tāsu vā sādhūti cātuddiso.
අභිවිනයෙති පාතිමොක්‌ඛසංවරසඞ්‌ඛාතෙ සංවරවිනයෙ, තප්‌පකාසකෙ වා විනයපිටකෙ. විනෙතුන්‌ති සික්‌ඛාපෙතුං පකාසෙතුං. පගුණා වාචුග්‌ගතාති පාඨතො ච අත්‌ථතො ච පගුණා මුඛෙ සන්‌නිධාපනවසෙන වාචුග්‌ගතා කාතබ්‌බා. අත්‌ථමත්‌තවසෙනපෙත්‌ථ යොජනං කරොන්‌ති. අභිධම්‌මෙති ලක්‌ඛණරසාදිවසෙන පරිච්‌ඡින්‌නෙ නාමරූපධම්‌මෙ. පුබ්‌බෙ කිර මහාථෙරා පරියත්‌තිඅනන්‌තරධානාය එකෙකස්‌ස ගණස්‌ස දීඝනිකායාදිඑකෙකධම්‌මකොට්‌ඨාසං නිය්‍යාතෙන්‌තා ‘‘තුම්‌හෙ එතං පාළිතො ච අට්‌ඨකථාතො ච පරිහරථ, සක්‌කොන්‌තා උත්‌තරිපි උග්‌ගණ්‌හථා’’ති එවං සකලධම්‌මං ගන්‌ථවසෙන නිය්‍යාතෙන්‌ති, තත්‌ථ තෙ ච භික්‌ඛූ ගන්‌ථනාමෙන දීඝභාණකා මජ්‌ඣිමභාණකාති වොහරීයන්‌ති, තෙ ච අත්‌තනො භාරභූතං කොට්‌ඨාසං පරිච්‌චජිත්‌වා අඤ්‌ඤං උග්‌ගහෙතුං න ලභන්‌ති. තං සන්‌ධායාහ ‘‘සචෙ මජ්‌ඣිමභාණකො හොතී’’තිආදි.
Abhivinayeti pātimokkhasaṃvarasaṅkhāte saṃvaravinaye, tappakāsake vā vinayapiṭake. Vinetunti sikkhāpetuṃ pakāsetuṃ. Paguṇā vācuggatāti pāṭhato ca atthato ca paguṇā mukhe sannidhāpanavasena vācuggatā kātabbā. Atthamattavasenapettha yojanaṃ karonti. Abhidhammeti lakkhaṇarasādivasena paricchinne nāmarūpadhamme. Pubbe kira mahātherā pariyattianantaradhānāya ekekassa gaṇassa dīghanikāyādiekekadhammakoṭṭhāsaṃ niyyātentā ‘‘tumhe etaṃ pāḷito ca aṭṭhakathāto ca pariharatha, sakkontā uttaripi uggaṇhathā’’ti evaṃ sakaladhammaṃ ganthavasena niyyātenti, tattha te ca bhikkhū ganthanāmena dīghabhāṇakā majjhimabhāṇakāti voharīyanti, te ca attano bhārabhūtaṃ koṭṭhāsaṃ pariccajitvā aññaṃ uggahetuṃ na labhanti. Taṃ sandhāyāha ‘‘sace majjhimabhāṇako hotī’’tiādi.
තත්‌ථ හෙට්‌ඨිමා වා තයො වග්‌ගාති මහාවග්‌ගතො හෙට්‌ඨිමා සගාථකවග්‌ගො (සං. නි. 1.1 ආදයො), නිදානවග්‌ගො (සං. නි. 2.1 ආදයො), ඛන්‌ධවග්‌ගොති (සං. නි. 3.1 ආදියො) ඉමෙ තයො වග්‌ගා. තිකනිපාතතො පට්‌ඨාය හෙට්‌ඨාති එකකනිපාතදුකනිපාතෙ සන්‌ධාය වුත්‌තං. ධම්‌මපදම්‌පි සහ වත්‌ථුනා ජාතකභාණකෙන අත්‌තනො ජාතකෙන සද්‌ධිං උග්‌ගහෙතබ්‌බං. තතො ඔරං න වට්‌ටතීති මහාපච්‌චරිවාදස්‌ස අධිප්‌පායො. තතො තතොති දීඝනිකායාදිතො. උච්‌චිනිත්‌වා උග්‌ගහිතං සද්‌ධම්‌මස්‌ස ඨිතියා, භික්‌ඛුනොපි පුබ්‌බාපරානුසන්‌ධිආදිකුසලතාය ච න හොතීති ‘‘තං න වට්‌ටතී’’ති පටික්‌ඛිත්‌තං. අභිධම්‌මෙ කිඤ්‌චි උග්‌ගහෙතබ්‌බන්‌ති න වුත්‌තන්‌ති එත්‌ථ යස්‌මා විනයෙ කුසලත්‌තිකාදිවිභාගො, සුත්‌තන්‌තෙසු සමථවිපස්‌සනාමග්‌ගො ච අභිධම්‌මපාඨං විනා න විඤ්‌ඤායති, අන්‌ධකාරෙ පවිට්‌ඨකාලො විය හොති, තස්‌මා සුත්‌තවිනයානං ගහණවසෙන අභිධම්‌මග්‌ගහණං වුත්‌තමෙවාති විසුං න වුත්‌තන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. යථා ‘‘භොජනං භුඤ්‌ජිතබ්‌බ’’න්‌ති වුත්‌තෙ ‘‘බ්‍යඤ්‌ජනං ඛාදිතබ්‌බ’’න්‌ති අවුත්‌තම්‌පි වුත්‌තමෙව හොති තදවිනාභාවතො, එවංසම්‌පදමිදං දට්‌ඨබ්‌බං.
Tattha heṭṭhimā vā tayo vaggāti mahāvaggato heṭṭhimā sagāthakavaggo (saṃ. ni. 1.1 ādayo), nidānavaggo (saṃ. ni. 2.1 ādayo), khandhavaggoti (saṃ. ni. 3.1 ādiyo) ime tayo vaggā. Tikanipātato paṭṭhāya heṭṭhāti ekakanipātadukanipāte sandhāya vuttaṃ. Dhammapadampi saha vatthunā jātakabhāṇakena attano jātakena saddhiṃ uggahetabbaṃ. Tato oraṃ na vaṭṭatīti mahāpaccarivādassa adhippāyo. Tato tatoti dīghanikāyādito. Uccinitvā uggahitaṃ saddhammassa ṭhitiyā, bhikkhunopi pubbāparānusandhiādikusalatāya ca na hotīti ‘‘taṃ na vaṭṭatī’’ti paṭikkhittaṃ. Abhidhamme kiñci uggahetabbanti na vuttanti ettha yasmā vinaye kusalattikādivibhāgo, suttantesu samathavipassanāmaggo ca abhidhammapāṭhaṃ vinā na viññāyati, andhakāre paviṭṭhakālo viya hoti, tasmā suttavinayānaṃ gahaṇavasena abhidhammaggahaṇaṃ vuttamevāti visuṃ na vuttanti veditabbaṃ. Yathā ‘‘bhojanaṃ bhuñjitabba’’nti vutte ‘‘byañjanaṃ khāditabba’’nti avuttampi vuttameva hoti tadavinābhāvato, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ.
පරිමණ්‌ඩලපදබ්‍යඤ්‌ජනායාති පරිමණ්‌ඩලානි පරිපුණ්‌ණානි පදෙසු සිථිලධනිතාදිබ්‍යඤ්‌ජනානි යස්‌සං, තාය. පුරස්‌ස එසාති පොරී, නගරවාසීනං කථාති අත්‌ථො. අනෙලගළායාති එත්‌ථ එලාති ඛෙළං තග්‌ගළනවිරහිතාය. කල්‍යාණවාක්‌කරණොති එත්‌ථ වාචා එව වාක්‌කරණං, උදාහරණඝොසො. කල්‍යාණං මධුරං වාක්‌කරණමස්‌සාති කල්‍යාණවාක්‌කරණො. උපසම්‌පන්‌නාය මෙථුනෙනෙව අභබ්‌බො හොති, න සික්‌ඛමානාසාමණෙරීසූති ආහ ‘‘භික්‌ඛුනියා කායසංසග්‌ගං වා’’තිආදි.
Parimaṇḍalapadabyañjanāyāti parimaṇḍalāni paripuṇṇāni padesu sithiladhanitādibyañjanāni yassaṃ, tāya. Purassa esāti porī, nagaravāsīnaṃ kathāti attho. Anelagaḷāyāti ettha elāti kheḷaṃ taggaḷanavirahitāya. Kalyāṇavākkaraṇoti ettha vācā eva vākkaraṇaṃ, udāharaṇaghoso. Kalyāṇaṃ madhuraṃ vākkaraṇamassāti kalyāṇavākkaraṇo. Upasampannāya methuneneva abhabbo hoti, na sikkhamānāsāmaṇerīsūti āha ‘‘bhikkhuniyā kāyasaṃsaggaṃ vā’’tiādi.
148. ගරුකෙහීති ගරුකභණ්‌ඩෙහි. එකතොඋපසම්‌පන්‌නායාති උපයොගත්‌ථෙ භුම්‌මවචනං. භික්‌ඛූනං සන්‌තිකෙ උපසම්‌පන්‌නා නාම පරිවත්‌තලිඞ්‌ගා වා පඤ්‌චසතසාකියානියො වා. එතා පන එකතොඋපසම්‌පන්‌නා ඔවදන්‌තස්‌ස පාචිත්‌තියමෙව.
148.Garukehīti garukabhaṇḍehi. Ekatoupasampannāyāti upayogatthe bhummavacanaṃ. Bhikkhūnaṃ santike upasampannā nāma parivattaliṅgā vā pañcasatasākiyāniyo vā. Etā pana ekatoupasampannā ovadantassa pācittiyameva.
149. න නිමන්‌තිතා හුත්‌වා ගන්‌තුකාමාති නිමන්‌තිතා හුත්‌වා භොජනපරියොසානෙ ගන්‌තුකාමා න හොන්‌ති, තත්‌ථෙව වසිතුකාමා හොන්‌තීති අත්‌ථො. යතොති භික්‌ඛුනුපස්‌සයතො. යාචිත්‌වාති ‘‘තුම්‌හෙහි ආනීතඔවාදෙනෙව මයම්‌පි වසිස්‌සාමා’’ති යාචිත්‌වා. තත්‌ථාති තස්‌මිං භික්‌ඛුනුපස්‌සයෙ. අභික්‌ඛුකාවාසෙ වස්‌සං වසන්‌තියා පාචිත්‌තියං, අපගච්‌ඡන්‌තියා දුක්‌කටං.
149.Na nimantitā hutvā gantukāmāti nimantitā hutvā bhojanapariyosāne gantukāmā na honti, tattheva vasitukāmā hontīti attho. Yatoti bhikkhunupassayato. Yācitvāti ‘‘tumhehi ānītaovādeneva mayampi vasissāmā’’ti yācitvā. Tatthāti tasmiṃ bhikkhunupassaye. Abhikkhukāvāse vassaṃ vasantiyā pācittiyaṃ, apagacchantiyā dukkaṭaṃ.
ඉමාසු කතරාපත්‌ති පරිහරිතබ්‌බාති චොදනං පරිහරන්‌තො ආහ ‘‘සා රක්‌ඛිතබ්‌බා’’ති. සා වස්‌සානුගමනමූලිකා ආපත්‌ති රක්‌ඛිතබ්‌බා, ඉතරාය අනාපත්‌තිකාරණං අත්‌ථීති අධිප්‌පායො. තෙනාහ ‘‘ආපදාසු හී’’තිආදි.
Imāsu katarāpatti pariharitabbāti codanaṃ pariharanto āha ‘‘sā rakkhitabbā’’ti. Sā vassānugamanamūlikā āpatti rakkhitabbā, itarāya anāpattikāraṇaṃ atthīti adhippāyo. Tenāha ‘‘āpadāsu hī’’tiādi.
ඔවාදත්‌ථායාති ඔවාදෙ යාචනත්‌ථාය. ද්‌වෙ තිස්‌සොති ද්‌වීහි තීහි, කරණත්‌ථෙ චෙතං පච්‌චත්‌තවචනං. පාසාදිකෙනාති පසාදජනකෙන කායකම්‌මාදිනා. සම්‌පාදෙතූති තිවිධං සික්‌ඛං සම්‌පාදෙතු. අසම්‌මතතා, භික්‌ඛුනියා පරිපුණ්‌ණූපසම්‌පන්‌නතා, ඔවාදවසෙන අට්‌ඨගරුධම්‌මදානන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි.
Ovādatthāyāti ovāde yācanatthāya. Dve tissoti dvīhi tīhi, karaṇatthe cetaṃ paccattavacanaṃ. Pāsādikenāti pasādajanakena kāyakammādinā. Sampādetūti tividhaṃ sikkhaṃ sampādetu. Asammatatā, bhikkhuniyā paripuṇṇūpasampannatā, ovādavasena aṭṭhagarudhammadānanti imānettha tīṇi aṅgāni.
ඔවාදසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ovādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. ඔවාදවග්‌ගො • 3. Ovādavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. ඔවාදසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. ඔවාදසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 1. ඔවාදසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Ovādasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. ඔවාදසික්‌ඛාපද-අත්‌ථයොජනා • 1. Ovādasikkhāpada-atthayojanā
