| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා
Pabbajjākathāvaṇṇanā
25. ආළම්‌බරන්‌ති පණවං. විකෙසිකන්‌ති විප්‌පකිණ්‌ණකෙසං. වික්‌ඛෙළිකන්‌ති විස්‌සන්‌දමානලාලං . සුසානං මඤ්‌ඤෙති සුසානං විය අද්‌දස සකං පරිජනන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. උදානං උදානෙසීති සංවෙගවසප්‌පවත්‌තං වචනං නිච්‌ඡාරෙසි. උපස්‌සට්‌ඨන්‌ති දුක්‌ඛෙන සම්‌මිස්‌සං, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණං සබ්‌බසත්‌තකායජාතන්‌ති අත්‌ථො.
25.Āḷambaranti paṇavaṃ. Vikesikanti vippakiṇṇakesaṃ. Vikkheḷikanti vissandamānalālaṃ . Susānaṃ maññeti susānaṃ viya addasa sakaṃ parijananti sambandho. Udānaṃ udānesīti saṃvegavasappavattaṃ vacanaṃ nicchāresi. Upassaṭṭhanti dukkhena sammissaṃ, dukkhotiṇṇaṃ sabbasattakāyajātanti attho.
26. ඉදං ඛො යසාති භගවා නිබ්‌බානං සන්‌ධායාහ. අනුපුබ්‌බිං කථන්‌ති අනුපටිපාටිකථං. ආදීනවන්‌ති දොසං. ඔකාරන්‌ති නිහීනතා නිහීනජනසෙවිතත්‌තා. සංකිලෙසන්‌ති තෙහි සත්‌තානං සංකිලෙසනං, සංකිලෙසවිසයන්‌ති වා අත්‌ථො. කල්‌ලචිත්‌තන්‌ති අරොගචිත්‌තං. සාමං අත්‌තනාව උක්‌කංසො උක්‌ඛිපනං එතිස්‌සන්‌ති සාමුක්‌කංසිකා, සච්‌චදෙසනා. තස්‌සා සරූපදස්‌සනං ‘‘දුක්‌ඛ’’න්‌තිආදි.
26.Idaṃ kho yasāti bhagavā nibbānaṃ sandhāyāha. Anupubbiṃ kathanti anupaṭipāṭikathaṃ. Ādīnavanti dosaṃ. Okāranti nihīnatā nihīnajanasevitattā. Saṃkilesanti tehi sattānaṃ saṃkilesanaṃ, saṃkilesavisayanti vā attho. Kallacittanti arogacittaṃ. Sāmaṃ attanāva ukkaṃso ukkhipanaṃ etissanti sāmukkaṃsikā, saccadesanā. Tassā sarūpadassanaṃ ‘‘dukkha’’ntiādi.
27. අස්‌සදූතෙති අස්‌සආරුළ්‌හෙ දූතෙ. ඉද්‌ධාභිසඞ්‌ඛාරන්‌ති ඉද්‌ධිකිරියං. අභිසඞ්‌ඛරෙසි අකාසි.
27.Assadūteti assaāruḷhe dūte. Iddhābhisaṅkhāranti iddhikiriyaṃ. Abhisaṅkharesi akāsi.
28. යථාදිට්‌ඨන්‌ති පඨමමග්‌ගෙන දිට්‌ඨං චතුස්‌සච්‌චභූමිං සෙසමග්‌ගත්‌තයෙන පච්‌චවෙක්‌ඛන්‌තස්‌ස, පස්‌සන්‌තස්‌සාති අත්‌ථො. මාතු නො ජීවිතන්‌ති එත්‌ථ නොති නිපාතමත්‌තං, මාතු ජීවිතන්‌ති අත්‌ථො. යසස්‌ස ඛීණාසවත්‌තා ‘‘එහි භික්‌ඛු, ස්‌වාක්‌ඛාතො ධම්‌මො, චර බ්‍රහ්‌මචරිය’’න්‌ති එත්‌තකෙනෙව භගවා උපසම්‌පදං අදාසි. ඛීණාසවානඤ්‌හි එත්‌තකෙනෙව උපසම්‌පදා අනුඤ්‌ඤාතා පුබ්‌බෙව දුක්‌ඛස්‌ස පරික්‌ඛීණත්‌තා. චර බ්‍රහ්‌මචරියන්‌ති සාසනබ්‍රහ්‌මචරියසඞ්‌ඛාතං සික්‌ඛාපදපූරණං සන්‌ධාය වුත්‌තං, න මග්‌ගබ්‍රහ්‌මචරියං.
28.Yathādiṭṭhanti paṭhamamaggena diṭṭhaṃ catussaccabhūmiṃ sesamaggattayena paccavekkhantassa, passantassāti attho. Mātu no jīvitanti ettha noti nipātamattaṃ, mātu jīvitanti attho. Yasassa khīṇāsavattā ‘‘ehi bhikkhu, svākkhāto dhammo, cara brahmacariya’’nti ettakeneva bhagavā upasampadaṃ adāsi. Khīṇāsavānañhi ettakeneva upasampadā anuññātā pubbeva dukkhassa parikkhīṇattā. Cara brahmacariyanti sāsanabrahmacariyasaṅkhātaṃ sikkhāpadapūraṇaṃ sandhāya vuttaṃ, na maggabrahmacariyaṃ.
30. සෙට්‌ඨානුසෙට්‌ඨීනන්‌ති සෙට්‌ඨිනො ච අනුසෙට්‌ඨිනො ච පවෙණීවසෙන ආගතා යෙසං කුලානං සන්‌ති, තෙසං සෙට්‌ඨානුසෙට්‌ඨීනං කුලානං. ඔරකොති ලාමකො.
30.Seṭṭhānuseṭṭhīnanti seṭṭhino ca anuseṭṭhino ca paveṇīvasena āgatā yesaṃ kulānaṃ santi, tesaṃ seṭṭhānuseṭṭhīnaṃ kulānaṃ. Orakoti lāmako.
32-33. මා එකෙන ද්‌වෙති එකෙන මග්‌ගෙන ද්‌වෙ භික්‌ඛූ මා අගමිත්‌ථ. විසුද්‌ධෙ සත්‌තෙ, ගුණෙ වා මාරෙතීති මාරො. පාපෙ නියුත්‌තො පාපිමා.
32-33.Mā ekena dveti ekena maggena dve bhikkhū mā agamittha. Visuddhe satte, guṇe vā māretīti māro. Pāpe niyutto pāpimā.
සබ්‌බපාසෙහීති සබ්‌බකිලෙසපාසෙහි. යෙ දිබ්‌බා යෙ ච මානුසාති යෙ දිබ්‌බකාමගුණනිස්‌සිතා, මානුසකකාමගුණනිස්‌සිතා ච කිලෙසපාසා නාම අත්‌ථි, සබ්‌බෙහි තෙහි. ‘‘ත්‌වං බුද්‌ධො’’ති දෙවමනුස්‌සෙහි කරියමානසක්‌කාරසම්‌පටිච්‌ඡනං සන්‌ධාය වදති.
Sabbapāsehīti sabbakilesapāsehi. Ye dibbā ye ca mānusāti ye dibbakāmaguṇanissitā, mānusakakāmaguṇanissitā ca kilesapāsā nāma atthi, sabbehi tehi. ‘‘Tvaṃ buddho’’ti devamanussehi kariyamānasakkārasampaṭicchanaṃ sandhāya vadati.
අන්‌තලික්‌ඛෙ චරන්‌තෙ පඤ්‌චාභිඤ්‌ඤෙපි බන්‌ධතීති අන්‌තලික්‌ඛචරො, රාගපාසො. මාරො පන පාසම්‌පි අන්‌තලික්‌ඛචරං මඤ්‌ඤති. මානසොති මනොසම්‌පයුත්‌තො.
Antalikkhe carante pañcābhiññepi bandhatīti antalikkhacaro, rāgapāso. Māro pana pāsampi antalikkhacaraṃ maññati. Mānasoti manosampayutto.
ජානාති මන්‌ති සො කිර ‘‘මහානුභාවො අඤ්‌ඤො දෙවපුත්‌තො නිවාරෙතීති භීතො නිවත්‌තිස්‌සති නු ඛො’’තිසඤ්‌ඤාය වත්‌වා ‘‘නිහතො ත්‌වමසි අන්‌තකා’’ති වුත්‌තෙ ‘‘ජානාති ම’’න්‌ති දුම්‌මනො පලායි.
Jānāti manti so kira ‘‘mahānubhāvo añño devaputto nivāretīti bhīto nivattissati nu kho’’tisaññāya vatvā ‘‘nihato tvamasi antakā’’ti vutte ‘‘jānāti ma’’nti dummano palāyi.
34. පරිවිතක්‌කො උදපාදීති යස්‌මා එහිභික්‌ඛුභාවාය උපනිස්‌සයරහිතානම්‌පි පබ්‌බජිතුකාමතා උප්‌පජ්‌ජිස්‌සති, බුද්‌ධා ච තෙ න පබ්‌බාජෙන්‌ති, තස්‌මා තෙසම්‌පි පබ්‌බජ්‌ජාවිධිං දස්‌සෙන්‌තො එවං පරිවිතක්‌කෙසීති දට්‌ඨබ්‌බං. උපනිස්‌සයසම්‌පන්‌නා පන භගවන්‌තං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එහිභික්‌ඛුභාවෙනෙව පබ්‌බජන්‌ති. යෙ පටික්‌ඛිත්‌තපුග්‌ගලාති සම්‌බන්‌ධො. සයං පබ්‌බාජෙතබ්‌බොති එත්‌ථ ‘‘කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා’’තිආදිවචනතො කෙසච්‌ඡෙදනකාසායච්‌ඡාදනසරණදානානි පබ්‌බජ්‌ජා නාම, තෙසු පච්‌ඡිමද්‌වයං භික්‌ඛූහි එව කාතබ්‌බං, කාරෙතබ්‌බං වා. ‘‘පබ්‌බාජෙහී’’ති ඉදං තිවිධම්‌පි සන්‌ධාය වුත්‌තං. ඛණ්‌ඩසීමං නෙත්‌වාති භණ්‌ඩුකම්‌මාරොචනපරිහරණත්‌ථං. භික්‌ඛූනඤ්‌හි අනාරොචෙත්‌වා එකසීමාය ‘‘එතස්‌ස කෙසෙ ඡින්‌දා’’ති අඤ්‌ඤං ආණාපෙතුම්‌පි න වට්‌ටති. පබ්‌බාජෙත්‌වාති කෙසාදිච්‌ඡෙදනමෙව සන්‌ධාය වුත්‌තං ‘‘කාසායානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා’’ති විසුං වුත්‌තත්‌තා. පබ්‌බාජෙතුං න ලභතීති සරණදානං සන්‌ධාය වුත්‌තං, අනුපසම්‌පන්‌නෙන භික්‌ඛුආණත්‌තියා දින්‌නම්‌පි සරණං න රුහති.
34.Parivitakko udapādīti yasmā ehibhikkhubhāvāya upanissayarahitānampi pabbajitukāmatā uppajjissati, buddhā ca te na pabbājenti, tasmā tesampi pabbajjāvidhiṃ dassento evaṃ parivitakkesīti daṭṭhabbaṃ. Upanissayasampannā pana bhagavantaṃ upasaṅkamitvā ehibhikkhubhāveneva pabbajanti. Ye paṭikkhittapuggalāti sambandho. Sayaṃ pabbājetabboti ettha ‘‘kesamassuṃ ohāretvā’’tiādivacanato kesacchedanakāsāyacchādanasaraṇadānāni pabbajjā nāma, tesu pacchimadvayaṃ bhikkhūhi eva kātabbaṃ, kāretabbaṃ vā. ‘‘Pabbājehī’’ti idaṃ tividhampi sandhāya vuttaṃ. Khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanapariharaṇatthaṃ. Bhikkhūnañhi anārocetvā ekasīmāya ‘‘etassa kese chindā’’ti aññaṃ āṇāpetumpi na vaṭṭati. Pabbājetvāti kesādicchedanameva sandhāya vuttaṃ ‘‘kāsāyāni acchādetvā’’ti visuṃ vuttattā. Pabbājetuṃ na labhatīti saraṇadānaṃ sandhāya vuttaṃ, anupasampannena bhikkhuāṇattiyā dinnampi saraṇaṃ na ruhati.
යසස්‌සීති පරිවාරසම්‌පන්‌නො. නිජ්‌ජීවනිස්‌සත්‌තභාවන්‌ති ‘‘කෙසා නාම ඉමස්‌මිං සරීරෙ පාටියෙක්‌කො කොට්‌ඨාසො අචෙතනො අබ්‍යාකතො සුඤ්‌ඤො නිස්‌සත්‌තො ථද්‌ධො පථවීධාතූ’’තිආදිනයං සඞ්‌ගණ්‌හාති, සබ්‌බං විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ (විසුද්‌ධි. 1.311) ආගතනයෙන ගහෙතබ්‌බං. පුබ්‌බෙති පුබ්‌බබුද්‌ධුප්‌පාදෙසු. මද්‌දිතසඞ්‌ඛාරොති විපස්‌සනාවසෙන වුත්‌තං. භාවිතභාවනොති සමථවසෙනාපි.
Yasassīti parivārasampanno. Nijjīvanissattabhāvanti ‘‘kesā nāma imasmiṃ sarīre pāṭiyekko koṭṭhāso acetano abyākato suñño nissatto thaddho pathavīdhātū’’tiādinayaṃ saṅgaṇhāti, sabbaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.311) āgatanayena gahetabbaṃ. Pubbeti pubbabuddhuppādesu. Madditasaṅkhāroti vipassanāvasena vuttaṃ. Bhāvitabhāvanoti samathavasenāpi.
කාසායානි තික්‌ඛත්‌තුං වා…පෙ.… පටිග්‌ගාහාපෙතබ්‌බොති එත්‌ථ ‘‘සබ්‌බදුක්‌ඛනිස්‌සරණත්‌ථාය ඉමං කාසාවං ගහෙත්‌වා’’ති වා ‘‘තං කාසාවං දත්‌වා’’ති වා වත්‌වා ‘‘පබ්‌බාජෙථ මං, භන්‌තෙ, අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති එවං යාචනපුබ්‌බකං චීවරං පටිච්‌ඡාපෙති. අථාපීතිආදි තික්‌ඛත්‌තුං පටිග්‌ගාහාපනතො පරං කත්‌තබ්‌බවිධිදස්‌සනං. අථාපීති තතො පරම්‌පීති අත්‌ථො. කෙචි පන ‘‘චීවරං අප්‌පටිග්‌ගාහාපෙත්‌වා පබ්‌බජනප්‌පකාරභෙදදස්‌සනත්‌ථං ‘‘අථාපී’’ති වුත්‌තං, අථාපීති ච අථ වාති අත්‌ථො’’ති වදන්‌ති. ‘‘අදින්‌නං න වට්‌ටතී’’ති ඉමිනා පබ්‌බජ්‌ජා න රුහතීති දස්‌සෙති.
Kāsāyāni tikkhattuṃ vā…pe… paṭiggāhāpetabboti ettha ‘‘sabbadukkhanissaraṇatthāya imaṃ kāsāvaṃ gahetvā’’ti vā ‘‘taṃ kāsāvaṃ datvā’’ti vā vatvā ‘‘pabbājetha maṃ, bhante, anukampaṃ upādāyā’’ti evaṃ yācanapubbakaṃ cīvaraṃ paṭicchāpeti. Athāpītiādi tikkhattuṃ paṭiggāhāpanato paraṃ kattabbavidhidassanaṃ. Athāpīti tato parampīti attho. Keci pana ‘‘cīvaraṃ appaṭiggāhāpetvā pabbajanappakārabhedadassanatthaṃ ‘‘athāpī’’ti vuttaṃ, athāpīti ca atha vāti attho’’ti vadanti. ‘‘Adinnaṃ na vaṭṭatī’’ti iminā pabbajjā na ruhatīti dasseti.
පාදෙ වන්‌දාපෙත්‌වාති පාදාභිමුඛං නමාපෙත්‌වා. දූරෙ වන්‌දන්‌තොපි හි පාදෙ වන්‌දතීති වුච්‌චති. උපජ්‌ඣායෙන වාති එත්‌ථ යස්‌ස සන්‌තිකෙ උපජ්‌ඣං ගණ්‌හාති, අයං උපජ්‌ඣායො. ආභිසමාචාරිකෙසු විනයනත්‌ථං යං ආචරියං කත්‌වා නිය්‍යාතෙන්‌ති, අයං ආචරියො. සචෙ පන උපජ්‌ඣායො සයමෙව සබ්‌බං සික්‌ඛාපෙති, අඤ්‌ඤස්‌මිං න නිය්‍යාතෙති, උපජ්‌ඣායොවස්‌ස ආචරියොපි හොති, යථා උපසම්‌පදාකාලෙ සයමෙව කම්‌මවාචං වාචෙන්‌තො උපජ්‌ඣායොව කම්‌මවාචාචරියොපි හොති.
Pādevandāpetvāti pādābhimukhaṃ namāpetvā. Dūre vandantopi hi pāde vandatīti vuccati. Upajjhāyena vāti ettha yassa santike upajjhaṃ gaṇhāti, ayaṃ upajjhāyo. Ābhisamācārikesu vinayanatthaṃ yaṃ ācariyaṃ katvā niyyātenti, ayaṃ ācariyo. Sace pana upajjhāyo sayameva sabbaṃ sikkhāpeti, aññasmiṃ na niyyāteti, upajjhāyovassa ācariyopi hoti, yathā upasampadākāle sayameva kammavācaṃ vācento upajjhāyova kammavācācariyopi hoti.
අනුනාසිකන්‌තං කත්‌වා දානකාලෙ අන්‌තරා විච්‌ඡෙදො න කාතබ්‌බොති ආහ ‘‘එකසම්‌බන්‌ධානී’’ති.
Anunāsikantaṃ katvā dānakāle antarā vicchedo na kātabboti āha ‘‘ekasambandhānī’’ti.
‘‘ආභිසමාචාරිකෙසු විනෙතබ්‌බො’’ති ඉමිනා සෙඛියවත්‌තඛන්‌ධකවත්‌තෙසු, අඤ්‌ඤෙසු
‘‘Ābhisamācārikesu vinetabbo’’ti iminā sekhiyavattakhandhakavattesu, aññesu
ච සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිආදිලොකවජ්‌ජසික්‌ඛාපදෙසු සාමණෙරෙහි වත්‌තිතබ්‌බං, තත්‌ථ අවත්‌තමානො අලජ්‌ජී, දණ්‌ඩකම්‌මාරහො ච හොතීති දස්‌සෙති.
Ca sukkavissaṭṭhiādilokavajjasikkhāpadesu sāmaṇerehi vattitabbaṃ, tattha avattamāno alajjī, daṇḍakammāraho ca hotīti dasseti.
පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pabbajjākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi
7. පබ්‌බජ්‌ජාකථා • 7. Pabbajjākathā
8. මාරකථා • 8. Mārakathā
9. පබ්‌බජ්‌ජූපසම්‌පදාකථා • 9. Pabbajjūpasampadākathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / පබ්‌බජ්‌ජාකථා • Pabbajjākathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
යසස්‌ස පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Yasassa pabbajjākathāvaṇṇanā
චතුගිහිසහායපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Catugihisahāyapabbajjākathāvaṇṇanā
මාරකථාවණ්‌ණනා • Mārakathāvaṇṇanā
පබ්‌බජ්‌ජූපසම්‌පදාකථාවණ්‌ණනා • Pabbajjūpasampadākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / පබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Pabbajjākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 7. පබ්‌බජ්‌ජාකථා • 7. Pabbajjākathā
