| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
པབྦཛྫཱུཔསམྤདཱཀཐཱཝཎྞནཱ
Pabbajjūpasampadākathāvaṇṇanā
༣༤. ‘‘ཨནུཛཱནཱམི བྷིཀྑཝེ’’ཏིཨཱདིཀཱཡ པན པཱལི༹ཡཱ ཡོ པབྦཛྫཱུཔསམྤདཱཝིནིཙྪཡོ ཝཏྟབྦོ, ཏཾ ཝིཏྠཱརཏོ དསྶེཏུཾ ‘‘པབྦཛྫཱཔེཀྑཾ ཀུལཔུཏྟཾ པབྦཱཛེནྟེནཱ’’ཏིཨཱདིམཱཧ། ཏཏྠ ཡེ པུགྒལཱ པཊིཀྑིཏྟཱཏི སམྦནྡྷོ། སཡཾ པབྦཱཛེཏབྦོཏི ཀེསཙྪེདནཱདཱིནི སཡཾ ཀརོནྟེན པབྦཱཛེཏབྦོ། ཀེསཙྪེདནཾ ཀཱསཱཡཙྪཱདནཾ སརཎདཱནནྟི ཧི ཨིམཱནི ཏཱིཎི ཀརོནྟོ ‘‘པབྦཱཛེཏཱི’’ཏི ཝུཙྩཏི། ཨེཏེསུ ཨེཀཾ དྭེ ཝཱཔི ཀརོནྟོ ཏཐཱ ཝོཧརཱིཡཏིཡེཝ, ཏསྨཱ ཨེཏཾ པབྦཱཛེཧཱིཏི ཀེསཙྪེདནཾ ཀཱསཱཡཙྪཱདནཉྩ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། ཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཾ ཨུདྡིསྶ པབྦཱཛེཏཱིཏི ཨེཏྠཱཔི ཨེསེཝ ནཡོ། ཁཎྜསཱིམཾ ནེཏྭཱཏི བྷཎྜུཀམྨཱརོཙནཔརིཧརཎཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཏེན སབྷིཀྑུཀེ ཝིཧཱརེ ཨཉྙམྤི ‘‘ཨེཏསྶ ཀེསེ ཚིནྡཱ’’ཏི ཝཏྟུཾ ན ཝཊྚཏི། པབྦཱཛེཏྭཱཏི ཀེསཙྪེདནཾ སནྡྷཱཡ ཝདཏི། བྷིཀྑུཏོ ཨཉྙོ པབྦཱཛེཏུཾ ན ལབྷཏཱིཏི སརཎདཱནཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། ཏེནེཝཱཧ ‘‘སཱམཎེརོ པནཱ’’ཏིཨཱདི། བྷབྦརཱུཔོཏི བྷབྦསབྷཱཝོ། ཏམེཝཏྠཾ པརིཡཱཡནྟརེན ཝིབྷཱཝེཏི ‘‘སཧེཏུཀོ’’ཏི། ཉཱཏོཏི པཱཀཊོ། ཡསསྶཱིཏི པརིཝཱརསམྤཏྟིཡཱ སམནྣཱགཏོ།
34. ‘‘Anujānāmi bhikkhave’’tiādikāya pana pāḷiyā yo pabbajjūpasampadāvinicchayo vattabbo, taṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘pabbajjāpekkhaṃ kulaputtaṃ pabbājentenā’’tiādimāha. Tattha ye puggalā paṭikkhittāti sambandho. Sayaṃ pabbājetabboti kesacchedanādīni sayaṃ karontena pabbājetabbo. Kesacchedanaṃ kāsāyacchādanaṃ saraṇadānanti hi imāni tīṇi karonto ‘‘pabbājetī’’ti vuccati. Etesu ekaṃ dve vāpi karonto tathā voharīyatiyeva, tasmā etaṃ pabbājehīti kesacchedanaṃ kāsāyacchādanañca sandhāya vuttaṃ. Upajjhāyaṃuddissa pabbājetīti etthāpi eseva nayo. Khaṇḍasīmaṃ netvāti bhaṇḍukammārocanapariharaṇatthaṃ vuttaṃ. Tena sabhikkhuke vihāre aññampi ‘‘etassa kese chindā’’ti vattuṃ na vaṭṭati. Pabbājetvāti kesacchedanaṃ sandhāya vadati. Bhikkhuto añño pabbājetuṃ na labhatīti saraṇadānaṃ sandhāya vuttaṃ. Tenevāha ‘‘sāmaṇero panā’’tiādi. Bhabbarūpoti bhabbasabhāvo. Tamevatthaṃ pariyāyantarena vibhāveti ‘‘sahetuko’’ti. Ñātoti pākaṭo. Yasassīti parivārasampattiyā samannāgato.
ཝཎྞསཎྛཱནགནྡྷཱསཡོཀཱསཝསེན ཨསུཙིཛེགུཙྪཔཊིཀཱུལབྷཱཝཾ པཱཀཊཾ ཀརོནྟེནཱཏི སམྦནྡྷོ། ཏཏྠ ཀེསཱ ནཱམེཏེ ཝཎྞཏོཔི པཊིཀཱུལཱ, སཎྛཱནཏོཔི གནྡྷཏོཔི ཨཱསཡཏོཔི ཨོཀཱསཏོཔི པཊིཀཱུལཱ། མནུཉྙེཔི (ཝིསུདྡྷི॰ ༡.༡༨༣; ཝིབྷ॰ ཨཊྛ॰ ༣༥༦; སཱརཏྠ॰ ཊཱི॰ པཱརཱཛིཀཀཎྜ ༢.༡༦༢) ཧི ཡཱགུཔཏྟེ ཝཱ བྷཏྟཔཏྟེ ཝཱ ཀེསཝཎྞཾ ཀིཉྩི དིསྭཱ ‘‘ཀེསམིསྶཀམིདཾ, ཧརཐ ན’’ནྟི ཛིགུཙྪནྟི, ཨེཝཾ ཀེསཱ ཝཎྞཏོ པཊིཀཱུལཱ། རཏྟིཾ བྷུཉྫནྟཱཔི ཀེསསཎྛཱནཾ ཨཀྐཝཱཀཾ ཝཱ མཀཙིཝཱཀཾ ཝཱ ཚུཔིཏྭཱ ཏཐེཝ ཛིགུཙྪནྟི, ཨེཝཾ སཎྛཱནཏོ པཊིཀཱུལཱ། ཏེལམཀྑནཔུཔྥདྷཱུམཱདིསངྑཱརཝིརཧིཏཱནཉྩ ཀེསཱནཾ གནྡྷོ པརམཛེགུཙྪོ ཧོཏི, ཏཏོ ཛེགུཙྪཏརོ ཨགྒིམྷི པཀྑིཏྟཱནཾ། ཀེསཱ ཧི ཝཎྞསཎྛཱནཏོ ཨཔྤཊིཀཱུལཱཔི སིཡུཾ, གནྡྷེན པན པཊིཀཱུལཱཡེཝ། ཡཐཱ ཧི དཧརསྶ ཀུམཱརཀསྶ ཝཙྩཾ ཝཎྞཏོ ཧལིདྡིཝཎྞཾ, སཎྛཱནཏོཔི ཧལིདྡིཔིཎྜིསཎྛཱནཾ། སངྐཱརཊྛཱནེ ཚཌྜིཏཉྩ ཨུདྡྷུམཱཏཀཀཱལ༹སུནཁསརཱིརཾ ཝཎྞཏོ ཏཱལཔཀྐཝཎྞཾ, སཎྛཱནཏོ ཝཊྚེཏྭཱ ཝིསྶཊྛམུདིངྒསཎྛཱནཾ, དཱཋཱཔིསྶ སུམནམཀུལ༹སདིསཱ, ཏཾ ཨུབྷཡམྤི ཝཎྞསཎྛཱནཏོ སིཡཱ ཨཔྤཊིཀཱུལཾ, གནྡྷེན པན པཊིཀཱུལམེཝ, ཨེཝཾ ཀེསཱཔི སིཡུཾ ཝཎྞསཎྛཱནཏོ ཨཔྤཊིཀཱུལཱ, གནྡྷེན པན པཊིཀཱུལཱཡེཝཱཏི། ཡཐཱ པན ཨསུཙིཊྛཱནེ གཱམནིསྶནྡེན ཛཱཏཱནི སཱུཔེཡྻཔཎྞཱནི ནཱགརིཀམནུསྶཱནཾ ཛེགུཙྪཱནི ཧོནྟི ཨཔརིབྷོགཱནི, ཨེཝཾ ཀེསཱཔི པུབྦལོཧིཏམུཏྟཀརཱིསཔིཏྟསེམྷཱདིནིསྶནྡེན ཛཱཏཏྟཱ པརམཛེགུཙྪཱཏི ཨེཝཾ ཨཱསཡཏོ པཊིཀཱུལཱ། ཨིམེ ཙ ཀེསཱ ནཱམ གཱུཐརཱསིམྷི ཨུཊྛིཏཀཎྞཀཾ ཝིཡ ཨེཀཏིཾསཀོཊྛཱསརཱསིམྷི ཛཱཏཱ, ཏེ སུསཱནསངྐཱརཊྛཱནཱདཱིསུ ཛཱཏསཱཀཾ ཝིཡ པརིཁཱདཱིསུ ཛཱཏཀམལཀུཝལཡཱདིཔུཔྥཾ ཝིཡ ཙ ཨསུཙིཊྛཱནེ ཛཱཏཏྟཱ པརམཛེགུཙྪཱཏི ཨེཝཾ ཨོཀཱསཏོ པཊིཀཱུལཱཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ཏཙཔཉྩཀསྶ ཝཎྞཱདིཝསེན པཊིཀཱུལབྷཱཝཾ པཀཱསེནྟེནཱཏི ཨཏྠོ།
Vaṇṇasaṇṭhānagandhāsayokāsavasena asucijegucchapaṭikūlabhāvaṃ pākaṭaṃ karontenāti sambandho. Tattha kesā nāmete vaṇṇatopi paṭikūlā, saṇṭhānatopi gandhatopi āsayatopi okāsatopi paṭikūlā. Manuññepi (visuddhi. 1.183; vibha. aṭṭha. 356; sārattha. ṭī. pārājikakaṇḍa 2.162) hi yāgupatte vā bhattapatte vā kesavaṇṇaṃ kiñci disvā ‘‘kesamissakamidaṃ, haratha na’’nti jigucchanti, evaṃ kesā vaṇṇato paṭikūlā. Rattiṃ bhuñjantāpi kesasaṇṭhānaṃ akkavākaṃ vā makacivākaṃ vā chupitvā tatheva jigucchanti, evaṃ saṇṭhānato paṭikūlā. Telamakkhanapupphadhūmādisaṅkhāravirahitānañca kesānaṃ gandho paramajeguccho hoti, tato jegucchataro aggimhi pakkhittānaṃ. Kesā hi vaṇṇasaṇṭhānato appaṭikūlāpi siyuṃ, gandhena pana paṭikūlāyeva. Yathā hi daharassa kumārakassa vaccaṃ vaṇṇato haliddivaṇṇaṃ, saṇṭhānatopi haliddipiṇḍisaṇṭhānaṃ. Saṅkāraṭṭhāne chaḍḍitañca uddhumātakakāḷasunakhasarīraṃ vaṇṇato tālapakkavaṇṇaṃ, saṇṭhānato vaṭṭetvā vissaṭṭhamudiṅgasaṇṭhānaṃ, dāṭhāpissa sumanamakuḷasadisā, taṃ ubhayampi vaṇṇasaṇṭhānato siyā appaṭikūlaṃ, gandhena pana paṭikūlameva, evaṃ kesāpi siyuṃ vaṇṇasaṇṭhānato appaṭikūlā, gandhena pana paṭikūlāyevāti. Yathā pana asuciṭṭhāne gāmanissandena jātāni sūpeyyapaṇṇāni nāgarikamanussānaṃ jegucchāni honti aparibhogāni, evaṃ kesāpi pubbalohitamuttakarīsapittasemhādinissandena jātattā paramajegucchāti evaṃ āsayato paṭikūlā. Ime ca kesā nāma gūtharāsimhi uṭṭhitakaṇṇakaṃ viya ekatiṃsakoṭṭhāsarāsimhi jātā, te susānasaṅkāraṭṭhānādīsu jātasākaṃ viya parikhādīsu jātakamalakuvalayādipupphaṃ viya ca asuciṭṭhāne jātattā paramajegucchāti evaṃ okāsato paṭikūlātiādinā nayena tacapañcakassa vaṇṇādivasena paṭikūlabhāvaṃ pakāsentenāti attho.
ནིཛྫཱིཝནིསྶཏྟབྷཱཝཾ ཝཱ པཱཀཊཾ ཀརོནྟེནཱཏི ཨིམེ ཀེསཱ ནཱམ སཱིསཀཊཱཧཔལིཝེཋནཙམྨེ ཛཱཏཱ། ཏཏྠ ཡཐཱ ཝམྨིཀམཏྠཀེ ཛཱཏེསུ ཀུནྠཏིཎེསུ ན ཝམྨིཀམཏྠཀོ ཛཱནཱཏི ‘‘མཡི ཀུནྠཏིཎཱནི ཛཱཏཱནཱི’’ཏི, ནཱཔི ཀུནྠཏིཎཱནི ཛཱནནྟི ‘‘མཡཾ ཝམྨིཀམཏྠཀེ ཛཱཏཱནཱི’’ཏི, ཨེཝམེཝ ན སཱིསཀཊཱཧཔལིཝེཋནཙམྨཾ ཛཱནཱཏི ‘‘མཡི ཀེསཱ ཛཱཏཱ’’ཏི, ནཱཔི ཀེསཱ ཛཱནནྟི ‘‘མཡཾ སཱིསཀཊཱཧཔལིཝེཋནཙམྨེ ཛཱཏཱ’’ཏི། ཨཉྙམཉྙཾ ཨཱབྷོགཔཙྩཝེཀྑཎརཧིཏཱ ཨེཏེ དྷམྨཱ། ཨིཏི ཀེསཱ ནཱམ ཨིམསྨིཾ སརཱིརེ པཱཊིཡེཀྐོ ཀོཊྛཱསོ ཨཙེཏནོ ཨབྱཱཀཏོ སུཉྙོ ནིསྶཏྟོ ཐདྡྷོ པཐཝཱིདྷཱཏཱུཏིཨཱདིནཱ ནཡེན ནིཛྫཱིཝནིསྶཏྟབྷཱཝཾ པཀཱསེནྟེན། པུབྦེཏི པུརིམབུདྡྷཱནཾ སནྟིཀེ། མདྡིཏསངྑཱརོཏི ནཱམརཱུཔཝཝཏྠཱནེན ཙེཝ པཙྩཡཔརིགྒཧཝསེན ཙ ཉཱཎེན པརིམདྡིཏསངྑཱརོ། བྷཱཝིཏབྷཱཝནོཏི ཀལཱཔསམྨསནཱདིནཱ སབྦསོ ཀུསལབྷཱཝནཱཡ པཱུརཎེན བྷཱཝིཏབྷཱཝནོ།
Nijjīvanissattabhāvaṃ vā pākaṭaṃ karontenāti ime kesā nāma sīsakaṭāhapaliveṭhanacamme jātā. Tattha yathā vammikamatthake jātesu kunthatiṇesu na vammikamatthako jānāti ‘‘mayi kunthatiṇāni jātānī’’ti, nāpi kunthatiṇāni jānanti ‘‘mayaṃ vammikamatthake jātānī’’ti, evameva na sīsakaṭāhapaliveṭhanacammaṃ jānāti ‘‘mayi kesā jātā’’ti, nāpi kesā jānanti ‘‘mayaṃ sīsakaṭāhapaliveṭhanacamme jātā’’ti. Aññamaññaṃ ābhogapaccavekkhaṇarahitā ete dhammā. Iti kesā nāma imasmiṃ sarīre pāṭiyekko koṭṭhāso acetano abyākato suñño nissatto thaddho pathavīdhātūtiādinā nayena nijjīvanissattabhāvaṃ pakāsentena. Pubbeti purimabuddhānaṃ santike. Madditasaṅkhāroti nāmarūpavavatthānena ceva paccayapariggahavasena ca ñāṇena parimadditasaṅkhāro. Bhāvitabhāvanoti kalāpasammasanādinā sabbaso kusalabhāvanāya pūraṇena bhāvitabhāvano.
ཨདིནྣཾ ན ཝཊྚཏཱིཏི ཨེཏྠ པབྦཛྫཱ ན རུཧཏཱིཏི ཝདནྟི། ཨནུཉྙཱཏཨུཔསམྤདཱཏི ཉཏྟིཙཏུཏྠཀམྨེན ཨནུཉྙཱཏཨུཔསམྤདཱ། ཋཱནཀརཎསམྤདནྟི ཨེཏྠ ཨུརཱདཱིནི ཋཱནཱནི, སཾཝུཏཱདཱིནི ཀརཎཱནཱིཏི ཝེདིཏབྦཱནི། ཨནུནཱསིཀནྟཾ ཀཏྭཱ དཱནཀཱལེ ཨནྟརཱ ཝིཙྪེདཾ ཨཀཏྭཱ དཱཏབྦཱནཱིཏི དསྶེཏུཾ ‘‘ཨེཀསམྦནྡྷཱནཱི’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཝིཙྪིནྡིཏྭཱཏི མ-ཀཱརནྟཾ ཀཏྭཱ དཱནསམཡེ ཝིཙྪེདཾ ཀཏྭཱ། སབྦམསྶ ཀཔྤིཡཱཀཔྤིཡཾ ཨཱཙིཀྑིཏབྦནྟི དསསིཀྑཱཔདཝིནིམུཏྟཾ པརཱམཱསཱཔརཱམཱསཱདིབྷེདཾ ཀཔྤིཡཱཀཔྤིཡཾ ཨཱཙིཀྑིཏབྦཾ། ཨཱབྷིསམཱཙཱརིཀེསུ ཝིནེཏབྦོཏི ཨིམིནཱ སེཁིཡཨུཔཛ྄ཛྷཱཡཝཏྟཱདིཨཱབྷིསམཱཙཱརིཀསཱིལམནེན པཱུརེཏབྦཾ, ཏཏྠ ཙ ཀཏྟབྦསྶ ཨཀརཎེ ཨཀཏྟབྦསྶ ཙ ཀརཎེ དཎྜཀམྨཱརཧོ ཧོཏཱིཏི དཱིཔེཏི།
Adinnaṃna vaṭṭatīti ettha pabbajjā na ruhatīti vadanti. Anuññātaupasampadāti ñatticatutthakammena anuññātaupasampadā. Ṭhānakaraṇasampadanti ettha urādīni ṭhānāni, saṃvutādīni karaṇānīti veditabbāni. Anunāsikantaṃ katvā dānakāle antarā vicchedaṃ akatvā dātabbānīti dassetuṃ ‘‘ekasambandhānī’’ti vuttaṃ. Vicchinditvāti ma-kārantaṃ katvā dānasamaye vicchedaṃ katvā. Sabbamassa kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbanti dasasikkhāpadavinimuttaṃ parāmāsāparāmāsādibhedaṃ kappiyākappiyaṃ ācikkhitabbaṃ. Ābhisamācārikesu vinetabboti iminā sekhiyaupajjhāyavattādiābhisamācārikasīlamanena pūretabbaṃ, tattha ca kattabbassa akaraṇe akattabbassa ca karaṇe daṇḍakammāraho hotīti dīpeti.
པབྦཛྫཱུཔསམྤདཱཀཐཱཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Pabbajjūpasampadākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi / ༩. པབྦཛྫཱུཔསམྤདཱཀཐཱ • 9. Pabbajjūpasampadākathā
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / པབྦཛྫཱཀཐཱ • Pabbajjākathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / པབྦཛྫཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Pabbajjākathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / པབྦཛྫཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Pabbajjākathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༧. པབྦཛྫཱཀཐཱ • 7. Pabbajjākathā
