Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మిలిన్దపఞ్హపాళి • Milindapañhapāḷi

    ౫. పబ్బతఙ్గపఞ్హో

    5. Pabbataṅgapañho

    . ‘‘భన్తే నాగసేన, ‘పబ్బతస్స పఞ్చ అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’తి యం వదేసి, కతమాని తాని పఞ్చ అఙ్గాని గహేతబ్బానీ’’తి ? ‘‘యథా, మహారాజ, పబ్బతో అచలో అకమ్పితో 1 అసమ్పవేధీ, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన సమ్మాననే విమాననే సక్కారే అసక్కారే గరుకారే అగరుకారే యసే అయసే నిన్దాయ పసంసాయ సుఖే దుక్ఖే ఇట్ఠానిట్ఠేసు సబ్బత్థ రూపసద్దగన్ధరసఫోట్ఠబ్బధమ్మేసు రజనీయేసు న రజ్జితబ్బం, దుస్సనీయేసు న దుస్సితబ్బం, ముయ్హనీయేసు న ముయ్హితబ్బం, న కమ్పితబ్బం న చలితబ్బం, పబ్బతేన వియ అచలేన భవితబ్బం. ఇదం, మహారాజ, పబ్బతస్స పఠమం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా దేవాతిదేవేన –

    5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘pabbatassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti ? ‘‘Yathā, mahārāja, pabbato acalo akampito 2 asampavedhī, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sammānane vimānane sakkāre asakkāre garukāre agarukāre yase ayase nindāya pasaṃsāya sukhe dukkhe iṭṭhāniṭṭhesu sabbattha rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbadhammesu rajanīyesu na rajjitabbaṃ, dussanīyesu na dussitabbaṃ, muyhanīyesu na muyhitabbaṃ, na kampitabbaṃ na calitabbaṃ, pabbatena viya acalena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –

    ‘‘‘సేలో యథా ఏకఘనో 3, వాతేన న సమీరతి;

    ‘‘‘Selo yathā ekaghano 4, vātena na samīrati;

    ఏవం నిన్దాపసంసాసు, న సమిఞ్జన్తి పణ్డితా’తి.

    Evaṃ nindāpasaṃsāsu, na samiñjanti paṇḍitā’ti.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, పబ్బతో థద్ధో న కేనచి సంసట్ఠో, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన థద్ధేన అసంసట్ఠేన భవితబ్బం, న కేనచి సంసగ్గో కరణీయో. ఇదం, మహారాజ, పబ్బతస్స దుతియం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా దేవాతిదేవేన –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato thaddho na kenaci saṃsaṭṭho, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena thaddhena asaṃsaṭṭhena bhavitabbaṃ, na kenaci saṃsaggo karaṇīyo. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –

    ‘‘‘అసంసట్ఠం గహట్ఠేహి, అనాగారేహి చూభయం;

    ‘‘‘Asaṃsaṭṭhaṃ gahaṭṭhehi, anāgārehi cūbhayaṃ;

    అనోకసారిమప్పిచ్ఛం, తమహం బ్రూమి బ్రాహ్మణ’న్తి.

    Anokasārimappicchaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇa’nti.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, పబ్బతే బీజం న విరూహతి, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన సకమానసే కిలేసా న విరూహాపేతబ్బా. ఇదం, మహారాజ, పబ్బతస్స తతియం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, థేరేన సుభూతినా –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbate bījaṃ na virūhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sakamānase kilesā na virūhāpetabbā. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena subhūtinā –

    ‘‘‘రాగూపసంహితం చిత్తం, యదా ఉప్పజ్జతే మమ;

    ‘‘‘Rāgūpasaṃhitaṃ cittaṃ, yadā uppajjate mama;

    సయంవ పచ్చవేక్ఖామి 5, ఏకగ్గో 6 తం దమేమహం.

    Sayaṃva paccavekkhāmi 7, ekaggo 8 taṃ damemahaṃ.

    ‘‘‘రజ్జసే 9 రజనీయే చ, దుస్సనీయే చ దుస్ససే;

    ‘‘‘Rajjase 10 rajanīye ca, dussanīye ca dussase;

    ముయ్హసే 11 మోహనీయే చ, నిక్ఖమస్సు వనా తువం.

    Muyhase 12 mohanīye ca, nikkhamassu vanā tuvaṃ.

    ‘‘‘విసుద్ధానం అయం వాసో, నిమ్మలానం తపస్సినం;

    ‘‘‘Visuddhānaṃ ayaṃ vāso, nimmalānaṃ tapassinaṃ;

    మా ఖో విసుద్ధం దూసేసి, నిక్ఖమస్సు వనా తువ’న్తి.

    Mā kho visuddhaṃ dūsesi, nikkhamassu vanā tuva’nti.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, పబ్బతో అచ్చుగ్గతో, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన ఞాణచ్చుగ్గతేన భవితబ్బం. ఇదం, మహారాజ, పబ్బతస్స చతుత్థం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, భగవతా దేవాతిదేవేన –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato accuggato, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ñāṇaccuggatena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –

    ‘‘‘పమాదం అప్పమాదేన, యదా నుదతి పణ్డితో;

    ‘‘‘Pamādaṃ appamādena, yadā nudati paṇḍito;

    పఞ్ఞాపాసాదమారుయ్హ, అసోకో సోకినిం పజం;

    Paññāpāsādamāruyha, asoko sokiniṃ pajaṃ;

    పబ్బతట్ఠోవ భూమట్ఠే 13, ధీరో బాలే అవేక్ఖతీ’తి.

    Pabbataṭṭhova bhūmaṭṭhe 14, dhīro bāle avekkhatī’ti.

    ‘‘పున చపరం, మహారాజ, పబ్బతో అనున్నతో అనోనతో, ఏవమేవ ఖో, మహారాజ, యోగినా యోగావచరేన ఉన్నతావనతి న కరణీయా. ఇదం, మహారాజ, పబ్బతస్స పఞ్చమం అఙ్గం గహేతబ్బం. భాసితమ్పేతం, మహారాజ, ఉపాసికాయ చూళసుభద్దాయ సకసమణే పరికిత్తయమానాయ –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato anunnato anonato, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena unnatāvanati na karaṇīyā. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, upāsikāya cūḷasubhaddāya sakasamaṇe parikittayamānāya –

    ‘‘‘లాభేన ఉన్నతో లోకో, అలాభేన చ ఓనతో;

    ‘‘‘Lābhena unnato loko, alābhena ca onato;

    లాభాలాభేన ఏకత్థా 15, తాదిసా సమణా మమా’’’తి.

    Lābhālābhena ekatthā 16, tādisā samaṇā mamā’’’ti.

    పబ్బతఙ్గపఞ్హో పఞ్చమో.

    Pabbataṅgapañho pañcamo.







    Footnotes:
    1. అకమ్పియో (సీ॰ పీ॰)
    2. akampiyo (sī. pī.)
    3. ఏకగ్ఘనో (క॰) ధ॰ ప॰ ౮౧ ధమ్మపదే
    4. ekagghano (ka.) dha. pa. 81 dhammapade
    5. పచ్చవేక్ఖిత్వా (సబ్బత్థ)
    6. ఏకకో (సబ్బత్థ)
    7. paccavekkhitvā (sabbattha)
    8. ekako (sabbattha)
    9. రజ్జసి (సీ॰), రఞ్జసి (పీ॰)
    10. rajjasi (sī.), rañjasi (pī.)
    11. ముయ్హసి (సీ॰)
    12. muyhasi (sī.)
    13. భుమ్మట్ఠే (సీ॰ పీ॰)
    14. bhummaṭṭhe (sī. pī.)
    15. ఏకట్ఠా (సీ॰ పీ॰)
    16. ekaṭṭhā (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact