Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੫. ਪਬ੍ਬਤਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ
5. Pabbataṅgapañho
੫. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ‘ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’ਤਿ ਯਂ વਦੇਸਿ, ਕਤਮਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ? ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਚਲੋ ਅਕਮ੍ਪਿਤੋ 1 ਅਸਮ੍ਪવੇਧੀ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਸਮ੍ਮਾਨਨੇ વਿਮਾਨਨੇ ਸਕ੍ਕਾਰੇ ਅਸਕ੍ਕਾਰੇ ਗਰੁਕਾਰੇ ਅਗਰੁਕਾਰੇ ਯਸੇ ਅਯਸੇ ਨਿਨ੍ਦਾਯ ਪਸਂਸਾਯ ਸੁਖੇ ਦੁਕ੍ਖੇ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਰੂਪਸਦ੍ਦਗਨ੍ਧਰਸਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇਸੁ ਰਜਨੀਯੇਸੁ ਨ ਰਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਦੁਸ੍ਸਨੀਯੇਸੁ ਨ ਦੁਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਂ, ਮੁਯ੍ਹਨੀਯੇਸੁ ਨ ਮੁਯ੍ਹਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕਮ੍ਪਿਤਬ੍ਬਂ ਨ ਚਲਿਤਬ੍ਬਂ, ਪਬ੍ਬਤੇਨ વਿਯ ਅਚਲੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਠਮਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ –
5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘pabbatassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti ? ‘‘Yathā, mahārāja, pabbato acalo akampito 2 asampavedhī, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sammānane vimānane sakkāre asakkāre garukāre agarukāre yase ayase nindāya pasaṃsāya sukhe dukkhe iṭṭhāniṭṭhesu sabbattha rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbadhammesu rajanīyesu na rajjitabbaṃ, dussanīyesu na dussitabbaṃ, muyhanīyesu na muyhitabbaṃ, na kampitabbaṃ na calitabbaṃ, pabbatena viya acalena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
ਏવਂ ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾਸੁ, ਨ ਸਮਿਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ’ਤਿ॥
Evaṃ nindāpasaṃsāsu, na samiñjanti paṇḍitā’ti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਥਦ੍ਧੋ ਨ ਕੇਨਚਿ ਸਂਸਟ੍ਠੋ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਥਦ੍ਧੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕੇਨਚਿ ਸਂਸਗ੍ਗੋ ਕਰਣੀਯੋ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato thaddho na kenaci saṃsaṭṭho, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena thaddhena asaṃsaṭṭhena bhavitabbaṃ, na kenaci saṃsaggo karaṇīyo. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
‘‘‘ਅਸਂਸਟ੍ਠਂ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ, ਅਨਾਗਾਰੇਹਿ ਚੂਭਯਂ।
‘‘‘Asaṃsaṭṭhaṃ gahaṭṭhehi, anāgārehi cūbhayaṃ;
ਅਨੋਕਸਾਰਿਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛਂ, ਤਮਹਂ ਬ੍ਰੂਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ’ਨ੍ਤਿ॥
Anokasārimappicchaṃ, tamahaṃ brūmi brāhmaṇa’nti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤੇ ਬੀਜਂ ਨ વਿਰੂਹਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਸਕਮਾਨਸੇ ਕਿਲੇਸਾ ਨ વਿਰੂਹਾਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਤਤਿਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਥੇਰੇਨ ਸੁਭੂਤਿਨਾ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbate bījaṃ na virūhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sakamānase kilesā na virūhāpetabbā. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena subhūtinā –
‘‘‘ਰਾਗੂਪਸਂਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਯਦਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇ ਮਮ।
‘‘‘Rāgūpasaṃhitaṃ cittaṃ, yadā uppajjate mama;
‘‘‘વਿਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਯਂ વਾਸੋ, ਨਿਮ੍ਮਲਾਨਂ ਤਪਸ੍ਸਿਨਂ।
‘‘‘Visuddhānaṃ ayaṃ vāso, nimmalānaṃ tapassinaṃ;
ਮਾ ਖੋ વਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦੂਸੇਸਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ વਨਾ ਤੁવ’ਨ੍ਤਿ॥
Mā kho visuddhaṃ dūsesi, nikkhamassu vanā tuva’nti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੋ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਞਾਣਚ੍ਚੁਗ੍ਗਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato accuggato, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ñāṇaccuggatena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
‘‘‘ਪਮਾਦਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ, ਯਦਾ ਨੁਦਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ।
‘‘‘Pamādaṃ appamādena, yadā nudati paṇḍito;
ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਅਸੋਕੋ ਸੋਕਿਨਿਂ ਪਜਂ।
Paññāpāsādamāruyha, asoko sokiniṃ pajaṃ;
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਨੁਨ੍ਨਤੋ ਅਨੋਨਤੋ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਉਨ੍ਨਤਾવਨਤਿ ਨ ਕਰਣੀਯਾ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਮਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਚੂਲ਼ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਸਕਸਮਣੇ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨਾਯ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pabbato anunnato anonato, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena unnatāvanati na karaṇīyā. Idaṃ, mahārāja, pabbatassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, upāsikāya cūḷasubhaddāya sakasamaṇe parikittayamānāya –
‘‘‘ਲਾਭੇਨ ਉਨ੍ਨਤੋ ਲੋਕੋ, ਅਲਾਭੇਨ ਚ ਓਨਤੋ।
‘‘‘Lābhena unnato loko, alābhena ca onato;
ਪਬ੍ਬਤਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Pabbataṅgapañho pañcamo.
Footnotes: