| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥. បព្ពតូបមសុត្តវណ្ណនា
5. Pabbatūpamasuttavaṇṇanā
១៣៦. ខត្តិយាតិ អភិសេកប្បត្តា។ ឥស្សរិយមទោ កាមគេធោ។ បថវិមណ្ឌលស្ស មហន្តតា តំនិវាសិនំ អនុយន្តតាតិ សព្ពមិទំ យថិច្ឆិតស្ស រាជកិច្ចស្ស សុខេន សមិជ្ឈនស្ស ការណកិត្តនំ។ យាទិសេ រាជកិច្ចេ ឧស្សុក្កំ អាបន្នោ, តំ វិត្ថារតោ ទស្សេតុំ ‘‘ឯស កិរា’’តិអាទិ វុត្តំ។ អន្តរគមនានីតិ តិណ្ណំ និរន្តរគមនានំ អន្តរន្តរា គមនានិ។ ចោរា ចិន្តយិំសូតិ ឯកោ អន្តរភោគិកោ រាជាបរាធិកោ បញ្ចសតមនុស្សបរិវារោ ចោរិយំ ករោន្តោ វិចរតិ, តេ សន្ធាយ វុត្តំ។
136.Khattiyāti abhisekappattā. Issariyamado kāmagedho. Pathavimaṇḍalassa mahantatā taṃnivāsinaṃ anuyantatāti sabbamidaṃ yathicchitassa rājakiccassa sukhena samijjhanassa kāraṇakittanaṃ. Yādise rājakicce ussukkaṃ āpanno, taṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘esa kirā’’tiādi vuttaṃ. Antaragamanānīti tiṇṇaṃ nirantaragamanānaṃ antarantarā gamanāni. Corā cintayiṃsūti eko antarabhogiko rājāparādhiko pañcasatamanussaparivāro coriyaṃ karonto vicarati, te sandhāya vuttaṃ.
‘‘អយុត្តំ តេ កត’’ន្តិ សចាហំ វក្ខាមីតិ យោជនា។ ធុរវិហារេតិ រថស្ស ធុរំ វិយ នគរស្ស ធុរភូតេ វិហារេ។ សន្ថម្ភិតុន្តិ វិស្សាសភាវេន ឧបដ្ឋាតុំ។ សទ្ធាយិកោតិ សទ្ធាយ អយិតព្ពោ, សទ្ធេយ្យោតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘សទ្ធាតព្ពោ’’តិ។ បច្ចយិកោតិ បត្តិយាយិតព្ពោ។ អព្ភសមំ បុថុលភាវេន។ និប្បោថេន្តោតិ និម្មទ្ទេន្តោ។ សណ្ហករណីយំ អតិសណ្ហំ បិសន្តោ និសទបោតោ វិយ បិសន្តោ។
‘‘Ayuttaṃ te kata’’nti sacāhaṃ vakkhāmīti yojanā. Dhuravihāreti rathassa dhuraṃ viya nagarassa dhurabhūte vihāre. Santhambhitunti vissāsabhāvena upaṭṭhātuṃ. Saddhāyikoti saddhāya ayitabbo, saddheyyoti attho. Tenāha ‘‘saddhātabbo’’ti. Paccayikoti pattiyāyitabbo. Abbhasamaṃ puthulabhāvena. Nippothentoti nimmaddento. Saṇhakaraṇīyaṃ atisaṇhaṃ pisanto nisadapoto viya pisanto.
ធម្មចរិយាតិអាទិត្តម្បិ សីសំ ចេលញ្ច អជ្ឈុបេក្ខិត្វា សម្មាបដិបត្តិ ឯវ កាតព្ពា តស្សា ឯវ បរលោកេ បតិដ្ឋាភាវតោ។ អាចិក្ខាមីតិ កថេមិ, កថេន្តោ ច យថា តមត្ថំ សម្មទេវ រាជា ជានាតិ, ឯវំ ជានាបេមីតិ ។ និប្ផត្តិ យុទ្ធេន កាតព្ពអត្ថសិទ្ធិ។ វិសិនោតិ ពន្ធតិ យថាធិប្បេតំ ចិត្តំ ឯតេនាតិ វិសយោ, សមត្ថភាវោ។ មន្តសម្បន្នាតិ សម្បន្នរាជមន្តា។ មហាអមច្ចាតិ មហោសធាទិសទិសា នីតិសត្ថឆេកា អមច្ចបុរិសា។ ឧបលាបេតុន្តិ បរេសំ អន្តរេ វិរោធត្ថំ សង្គណ្ហិតុំ។
Dhammacariyātiādittampi sīsaṃ celañca ajjhupekkhitvā sammāpaṭipatti eva kātabbā tassā eva paraloke patiṭṭhābhāvato. Ācikkhāmīti kathemi, kathento ca yathā tamatthaṃ sammadeva rājā jānāti, evaṃ jānāpemīti . Nipphatti yuddhena kātabbaatthasiddhi. Visinoti bandhati yathādhippetaṃ cittaṃ etenāti visayo, samatthabhāvo. Mantasampannāti sampannarājamantā. Mahāamaccāti mahosadhādisadisā nītisatthachekā amaccapurisā. Upalāpetunti paresaṃ antare virodhatthaṃ saṅgaṇhituṃ.
ទ្វេយេវ បព្ពតាតិ បព្ពតសទិសា ទ្វេយេវ គហិតា។ រាជោវាទេតិ រាជោវាទសុត្តេ។ អាគតាវ តត្តន្តិយា អនុរូបត្ថំ។ វិលុម្បមានាតិ ឥតិ-សទ្ទោ អាទិអត្ថោ។ វិបត្តីតិ ភោគបរិហានាទិវិនាសោ។ ហត្ថិយុទ្ធាទីហិ ជរាមរណំ ជិនិតុំ ន សក្កា សត្តស្ស អវិសយភាវតោ។ យេន បន ជិនិតុំ សក្កា, តំ ទស្សេន្តោ ភគវា ‘‘ពុទ្ធេ…បេ.… និវេសយេ’’តិ អាហ។ រតនត្តយេ ហិ សទ្ធា និវិដ្ឋា មូលជាតា បតិដ្ឋិតា ឯកន្តតោ ជរាមរណវិជយាយ ហោតិ។ តេនាហ ‘‘តស្មា សទ្ធ’’ន្តិ។
Dveyeva pabbatāti pabbatasadisā dveyeva gahitā. Rājovādeti rājovādasutte. Āgatāva tattantiyā anurūpatthaṃ. Vilumpamānāti iti-saddo ādiattho. Vipattīti bhogaparihānādivināso. Hatthiyuddhādīhi jarāmaraṇaṃ jinituṃ na sakkā sattassa avisayabhāvato. Yena pana jinituṃ sakkā, taṃ dassento bhagavā ‘‘buddhe…pe… nivesaye’’ti āha. Ratanattaye hi saddhā niviṭṭhā mūlajātā patiṭṭhitā ekantato jarāmaraṇavijayāya hoti. Tenāha ‘‘tasmā saddha’’nti.
បព្ពតូបមសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pabbatūpamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
តតិយវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
សារត្ថប្បកាសិនិយា សំយុត្តនិកាយ-អដ្ឋកថាយ
Sāratthappakāsiniyā saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
កោសលសំយុត្តវណ្ណនាយ លីនត្ថប្បកាសនា សមត្តា។
Kosalasaṃyuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. បព្ពតូបមសុត្តំ • 5. Pabbatūpamasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. បព្ពតូបមសុត្តវណ្ណនា • 5. Pabbatūpamasuttavaṇṇanā
