Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
පච්චයනිද්දෙසපකිණ්ණකවිනිච්ඡයකථා
Paccayaniddesapakiṇṇakavinicchayakathā
ඉදානි එවං උද්දෙසනිද්දෙසතො දස්සිතෙසු ඉමෙසු චතුවීසතියා පච්චයෙසු ඤාණචාරස්ස විසදභාවත්ථං අනෙකධම්මානං එකපච්චයභාවතො, එකධම්මස්ස අනෙකපච්චයභාවතො, එකපච්චයස්ස අනෙකපච්චයභාවතො, පච්චයසභාගතො, පච්චයවිසභාගතො, යුගළකතො, ජනකාජනකතො, සබ්බට්ඨානිකාසබ්බට්ඨානිකතො, රූපං රූපස්සාතිආදිවිකප්පතො, භවභෙදතොති ඉමෙසං දසන්නං පදානං වසෙන පකිණ්ණකවිනිච්ඡයො වෙදිතබ්බො. තත්ථ අනෙකධම්මානං එකපච්චයභාවතොති එතෙසු හි ඨපෙත්වා කම්මපච්චයං අවසෙසෙසු තෙවීසතියා පච්චයෙසු අනෙකධම්මා එකතො පච්චයා හොන්ති. කම්මපච්චයො පන එකො චෙතනාධම්මොයෙවාති එවං තාවෙත්ථ අනෙකධම්මානං එකපච්චයභාවතො විනිච්ඡයො වෙදිතබ්බො.
Idāni evaṃ uddesaniddesato dassitesu imesu catuvīsatiyā paccayesu ñāṇacārassa visadabhāvatthaṃ anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvato, ekadhammassa anekapaccayabhāvato, ekapaccayassa anekapaccayabhāvato, paccayasabhāgato, paccayavisabhāgato, yugaḷakato, janakājanakato, sabbaṭṭhānikāsabbaṭṭhānikato, rūpaṃ rūpassātiādivikappato, bhavabhedatoti imesaṃ dasannaṃ padānaṃ vasena pakiṇṇakavinicchayo veditabbo. Tattha anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvatoti etesu hi ṭhapetvā kammapaccayaṃ avasesesu tevīsatiyā paccayesu anekadhammā ekato paccayā honti. Kammapaccayo pana eko cetanādhammoyevāti evaṃ tāvettha anekadhammānaṃ ekapaccayabhāvato vinicchayo veditabbo.
එකධම්මස්ස අනෙකපච්චයභාවතොති හෙතුපච්චයෙ තාව අමොහො එකො ධම්මො. සො පුරෙජාතකම්මාහාරඣානපච්චයොව න හොති, සෙසානං වීසතියා පච්චයානං වසෙන පච්චයො හොති. අලොභාදොසා ඉන්ද්රියමග්ගපච්චයාපි න හොන්ති, සෙසානං අට්ඨාරසන්නං පච්චයානං වසෙන පච්චයා හොන්ති. ලොභමොහා විපාකපච්චයාපි න හොන්ති, සෙසානං සත්තරසන්නං පච්චයානං වසෙන පච්චයා හොන්ති. දොසො අධිපතිපච්චයොපි න හොති, සෙසානං සොළසන්නං පච්චයානං වසෙන පච්චයො හොති. ආරම්මණපච්චයෙ රූපායතනං චක්ඛුවිඤ්ඤාණධාතුයා ආරම්මණපුරෙජාතඅත්ථිඅවිගතවසෙන චතුධා පච්චයො; තථා මනොධාතුයා අහෙතුකමනොවිඤ්ඤාණධාතුයා ච. සහෙතුකාය පන ආරම්මණාධිපතිආරම්මණූපනිස්සයවසෙනාපි පච්චයො හොති. ඉමිනා නයෙන සබ්බෙසං ආරම්මණපච්චයධම්මානං අනෙකපච්චයභාවො වෙදිතබ්බො.
Ekadhammassa anekapaccayabhāvatoti hetupaccaye tāva amoho eko dhammo. So purejātakammāhārajhānapaccayova na hoti, sesānaṃ vīsatiyā paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Alobhādosā indriyamaggapaccayāpi na honti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Lobhamohā vipākapaccayāpi na honti, sesānaṃ sattarasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Doso adhipatipaccayopi na hoti, sesānaṃ soḷasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Ārammaṇapaccaye rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā ārammaṇapurejātaatthiavigatavasena catudhā paccayo; tathā manodhātuyā ahetukamanoviññāṇadhātuyā ca. Sahetukāya pana ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayavasenāpi paccayo hoti. Iminā nayena sabbesaṃ ārammaṇapaccayadhammānaṃ anekapaccayabhāvo veditabbo.
අධිපතිපච්චයෙ ආරම්මණාධිපතිනො ආරම්මණපච්චයෙ වුත්තනයෙනෙව අනෙකපච්චයභාවො වෙදිතබ්බො. සහජාතාධිපතීසු වීමංසා අමොහහෙතු විය වීසතිධා පච්චයො හොති. ඡන්දො හෙතුපුරෙජාතකම්මආහාරඉන්ද්රියඣානමග්ගපච්චයො න හොති, සෙසානං සත්තරසන්නං පච්චයානං වසෙන පච්චයො හොති. චිත්තං හෙතුපුරෙජාතකම්මඣානමග්ගපච්චයො න හොති, සෙසානං එකූනවීසතියා පච්චයානං වසෙන පච්චයො හොති. වීරියං හෙතුපුරෙජාතකම්මාහාරඣානපච්චයො න හොති, සෙසානං එකූනවීසතියා වසෙන පච්චයො හොති.
Adhipatipaccaye ārammaṇādhipatino ārammaṇapaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo. Sahajātādhipatīsu vīmaṃsā amohahetu viya vīsatidhā paccayo hoti. Chando hetupurejātakammaāhāraindriyajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ sattarasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Cittaṃ hetupurejātakammajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā paccayānaṃ vasena paccayo hoti. Vīriyaṃ hetupurejātakammāhārajhānapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti.
අනන්තරපච්චයෙ ‘‘චක්ඛුවිඤ්ඤාණධාතූ’’තිආදිනා නයෙන වුත්තෙසු චතූසු ඛන්ධෙසු වෙදනාක්ඛන්ධො හෙතුපුරෙජාතකම්මාහාරමග්ගපච්චයො න හොති, සෙසානං එකූනවීසතියා වසෙන පච්චයො හොති. සඤ්ඤාක්ඛන්ධො ඉන්ද්රියඣානපච්චයොපි න හොති, සෙසානං සත්තරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. සඞ්ඛාරක්ඛන්ධෙ හෙතූ හෙතුපච්චයෙ වුත්තනයෙන, ඡන්දවීරියානි අධිපතිපච්චයෙ වුත්තනයෙනෙව පච්චයා හොන්ති. ඵස්සො හෙතුපුරෙජාතකම්මඉන්ද්රියඣානමග්ගපච්චයො න හොති, සෙසානං අට්ඨාරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. චෙතනා හෙතුපුරෙජාතඉන්ද්රියඣානමග්ගපච්චයො න හොති. සෙසානං එකූනවීසතියා වසෙන පච්චයො හොති. විතක්කො හෙතුපුරෙජාතකම්මාහාරින්ද්රියපච්චයො න හොති, සෙසානං එකූනවීසතියා වසෙන පච්චයො හොති. විචාරො මග්ගපච්චයොපි න හොති, සෙසානං අට්ඨාරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. පීති තෙසඤ්ඤෙව වසෙන පච්චයො හොති. චිත්තෙකග්ගතා හෙතුපුරෙජාතකම්මාහාරපච්චයො න හොති, සෙසානං වීසතියා වසෙන පච්චයො හොති. සද්ධා හෙතුපුරෙජාතකම්මාහාරඣානමග්ගපච්චයො න හොති, සෙසානං අට්ඨාරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. සති තෙහි චෙව මග්ගපච්චයෙන චාති එකූනවීසතියා වසෙන පච්චයො හොති. ජීවිතින්ද්රියං සද්ධාය වුත්තානං අට්ඨාරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. හිරොත්තප්පං තතො ඉන්ද්රියපච්චයං අපනෙත්වා සෙසානං සත්තරසන්නං වසෙන පච්චයො හොති. තථා කායපස්සද්ධාදීනි යුගළකානි, යෙවාපනකෙසු අධිමොක්ඛමනසිකාරතත්රමජ්ඣත්තතා කරුණාමුදිතා ච. විරතියො පන තෙහි චෙව මග්ගපච්චයෙන චාති අට්ඨාරසධා පච්චයා හොන්ති. මිච්ඡාදිට්ඨි තතො විපාකපච්චයං අපනෙත්වා සත්තරසධා, මිච්ඡාවාචාකම්මන්තාජීවා තෙහි චෙව කම්මාහාරපච්චයෙහි චාති එකූනවීසතිධා. අහිරිකං අනොත්තප්පං මානො ථිනං මිද්ධං උද්ධච්චන්ති ඉමෙ හෙතුපුරෙජාතකම්මවිපාකාහාරින්ද්රියඣානමග්ගපච්චයා න හොන්ති, සෙසානං පන සොළසන්නං පච්චයානං වසෙන පච්චයා හොන්ති. විචිකිච්ඡාඉස්සාමච්ඡරියකුක්කුච්චානි තතො අධිපතිපච්චයං අපනෙත්වා පන්නරසධා විඤ්ඤාණක්ඛන්ධස්ස. අධිපතිපච්චයෙ වුත්තනයෙනෙව අනෙකපච්චයභාවො වෙදිතබ්බො. සමනන්තරපච්චයෙපි එසෙව නයො.
Anantarapaccaye ‘‘cakkhuviññāṇadhātū’’tiādinā nayena vuttesu catūsu khandhesu vedanākkhandho hetupurejātakammāhāramaggapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Saññākkhandho indriyajhānapaccayopi na hoti, sesānaṃ sattarasannaṃ vasena paccayo hoti. Saṅkhārakkhandhe hetū hetupaccaye vuttanayena, chandavīriyāni adhipatipaccaye vuttanayeneva paccayā honti. Phasso hetupurejātakammaindriyajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Cetanā hetupurejātaindriyajhānamaggapaccayo na hoti. Sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Vitakko hetupurejātakammāhārindriyapaccayo na hoti, sesānaṃ ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Vicāro maggapaccayopi na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Pīti tesaññeva vasena paccayo hoti. Cittekaggatā hetupurejātakammāhārapaccayo na hoti, sesānaṃ vīsatiyā vasena paccayo hoti. Saddhā hetupurejātakammāhārajhānamaggapaccayo na hoti, sesānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Sati tehi ceva maggapaccayena cāti ekūnavīsatiyā vasena paccayo hoti. Jīvitindriyaṃ saddhāya vuttānaṃ aṭṭhārasannaṃ vasena paccayo hoti. Hirottappaṃ tato indriyapaccayaṃ apanetvā sesānaṃ sattarasannaṃ vasena paccayo hoti. Tathā kāyapassaddhādīni yugaḷakāni, yevāpanakesu adhimokkhamanasikāratatramajjhattatā karuṇāmuditā ca. Viratiyo pana tehi ceva maggapaccayena cāti aṭṭhārasadhā paccayā honti. Micchādiṭṭhi tato vipākapaccayaṃ apanetvā sattarasadhā, micchāvācākammantājīvā tehi ceva kammāhārapaccayehi cāti ekūnavīsatidhā. Ahirikaṃ anottappaṃ māno thinaṃ middhaṃ uddhaccanti ime hetupurejātakammavipākāhārindriyajhānamaggapaccayā na honti, sesānaṃ pana soḷasannaṃ paccayānaṃ vasena paccayā honti. Vicikicchāissāmacchariyakukkuccāni tato adhipatipaccayaṃ apanetvā pannarasadhā viññāṇakkhandhassa. Adhipatipaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo. Samanantarapaccayepi eseva nayo.
සහජාතපච්චයෙ චතූසු තාව ඛන්ධෙසු එකෙකස්ස ධම්මස්ස අනෙකපච්චයභාවො වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බො. චත්තාරි මහාභූතානි ආරම්මණආරම්මණාධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයඋපනිස්සයපුරෙජාතඅත්ථිඅවිගතවසෙන නවධා පච්චයා හොන්ති. හදයවත්ථු තෙසඤ්චෙව විප්පයුත්තස්ස ච වසෙන දසධා පච්චයො හොති. අඤ්ඤමඤ්ඤපච්චයෙ අපුබ්බං නත්ථි. නිස්සයපච්චයෙ චක්ඛායතනාදීනි ආරම්මණආරම්මණාධිපතිනිස්සයඋපනිස්සයපුරෙජාතඉන්ද්රියවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතවසෙන නවධා පච්චයා හොන්ති. උපනිස්සයෙ අපුබ්බං නත්ථි. පුරෙජාතපච්චයෙ රූපසද්දගන්ධරසායතනානි ආරම්මණආරම්මණාධිපතිඋපනිස්සයපුරෙජාතඅත්ථිඅවිගතවසෙන ඡධා පච්චයා හොන්ති. එත්තකමෙවෙත්ථ අපුබ්බං. පච්ඡාජාතාදීසු අපුබ්බං නත්ථි. ආහාරපච්චයෙ කබළීකාරාහාරො ආරම්මණආරම්මණාධිපතිඋපනිස්සයආහාරඅත්ථිඅවිගතවසෙන ඡධා පච්චයො හොති. ඉන්ද්රියාදීසු අපුබ්බං නත්ථි. එවමෙත්ථ එකධම්මස්ස අනෙකපච්චයභාවතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Sahajātapaccaye catūsu tāva khandhesu ekekassa dhammassa anekapaccayabhāvo vuttanayeneva veditabbo. Cattāri mahābhūtāni ārammaṇaārammaṇādhipatisahajātaaññamaññanissayaupanissayapurejātaatthiavigatavasena navadhā paccayā honti. Hadayavatthu tesañceva vippayuttassa ca vasena dasadhā paccayo hoti. Aññamaññapaccaye apubbaṃ natthi. Nissayapaccaye cakkhāyatanādīni ārammaṇaārammaṇādhipatinissayaupanissayapurejātaindriyavippayuttaatthiavigatavasena navadhā paccayā honti. Upanissaye apubbaṃ natthi. Purejātapaccaye rūpasaddagandharasāyatanāni ārammaṇaārammaṇādhipatiupanissayapurejātaatthiavigatavasena chadhā paccayā honti. Ettakamevettha apubbaṃ. Pacchājātādīsu apubbaṃ natthi. Āhārapaccaye kabaḷīkārāhāro ārammaṇaārammaṇādhipatiupanissayaāhāraatthiavigatavasena chadhā paccayo hoti. Indriyādīsu apubbaṃ natthi. Evamettha ekadhammassa anekapaccayabhāvatopi viññātabbo vinicchayo.
එකපච්චයස්ස අනෙකපච්චයභාවතොති හෙතුපච්චයාදීසු යස්ස කස්සචි එකස්ස පච්චයස්ස යෙනාකාරෙන යෙනත්ථෙන යො පච්චයුප්පන්නානං පච්චයො හොති, තං ආකාරං තං අත්ථං අවිජහිත්වාව අඤ්ඤෙහිපි යෙහාකාරෙහි යෙහි අත්ථෙහි සො තස්මිඤ්ඤෙව ඛණෙ තෙසං ධම්මානං අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති, තතො අනෙකපච්චයභාවතො තස්ස විනිච්ඡයො වෙදිතබ්බොති අත්ථො. සෙය්යථිදං – අමොහො හෙතුපච්චයො, සො හෙතුපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයවිපාකඉන්ද්රියමග්ගසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි එකාදසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අලොභාදොසා තතො අධිපතිඉන්ද්රියමග්ගපච්චයෙ තයො අපනෙත්වා සෙසානං වසෙන අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති. ඉදං විපාකහෙතූසුයෙව ලබ්භති, කුසලකිරියෙසු පන විපාකපච්චයතා පරිහායති. ලොභදොසමොහා තෙ තයො විපාකඤ්චාති චත්තාරො අපනෙත්වා සෙසානං වසෙන අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති.
Ekapaccayassa anekapaccayabhāvatoti hetupaccayādīsu yassa kassaci ekassa paccayassa yenākārena yenatthena yo paccayuppannānaṃ paccayo hoti, taṃ ākāraṃ taṃ atthaṃ avijahitvāva aññehipi yehākārehi yehi atthehi so tasmiññeva khaṇe tesaṃ dhammānaṃ anekapaccayabhāvaṃ gacchati, tato anekapaccayabhāvato tassa vinicchayo veditabboti attho. Seyyathidaṃ – amoho hetupaccayo, so hetupaccayattaṃ avijahantova adhipatisahajātaaññamaññanissayavipākaindriyamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi ekādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Alobhādosā tato adhipatiindriyamaggapaccaye tayo apanetvā sesānaṃ vasena anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Idaṃ vipākahetūsuyeva labbhati, kusalakiriyesu pana vipākapaccayatā parihāyati. Lobhadosamohā te tayo vipākañcāti cattāro apanetvā sesānaṃ vasena anekapaccayabhāvaṃ gacchanti.
ආරම්මණපච්චයො තං ආරම්මණපච්චයත්තං අවිජහන්තංයෙව ආරම්මණාධිපතිනිස්සයඋපනිස්සයපුරෙජාතවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි සත්තහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අයමෙත්ථ උක්කට්ඨපරිච්ඡෙදො, අරූපධම්මානං පන අතීතානාගතානං වා රූපධම්මානං ආරම්මණපච්චයභාවෙ සති ආරම්මණාධිපතිආරම්මණූපනිස්සයමත්තඤ්ඤෙව උත්තරි ලබ්භති. අධිපතිපච්චයෙ වීමංසා අමොහසදිසා. ඡන්දො අධිපතිපච්චයො අධිපතිපච්චයත්තං අවිජහන්තොව සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයවිපාකසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි අට්ඨහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. වීරියං තෙසඤ්චෙව ඉන්ද්රියමග්ගපච්චයානඤ්චාති ඉමෙසං වසෙන අපරෙහිපි දසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. චිත්තං තතො මග්ගපච්චයං අපනෙත්වා ආහාරපච්චයං පක්ඛිපිත්වා ඉමෙසං වසෙන අධිපතිපච්චයතො උත්තරි දසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. ආරම්මණාධිපතිනො පන හෙට්ඨා ආරම්මණපච්චයෙ වුත්තනයෙනෙව අනෙකපච්චයභාවො වෙදිතබ්බො.
Ārammaṇapaccayo taṃ ārammaṇapaccayattaṃ avijahantaṃyeva ārammaṇādhipatinissayaupanissayapurejātavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi sattahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayamettha ukkaṭṭhaparicchedo, arūpadhammānaṃ pana atītānāgatānaṃ vā rūpadhammānaṃ ārammaṇapaccayabhāve sati ārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayamattaññeva uttari labbhati. Adhipatipaccaye vīmaṃsā amohasadisā. Chando adhipatipaccayo adhipatipaccayattaṃ avijahantova sahajātaaññamaññanissayavipākasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi aṭṭhahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vīriyaṃ tesañceva indriyamaggapaccayānañcāti imesaṃ vasena aparehipi dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Cittaṃ tato maggapaccayaṃ apanetvā āhārapaccayaṃ pakkhipitvā imesaṃ vasena adhipatipaccayato uttari dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ārammaṇādhipatino pana heṭṭhā ārammaṇapaccaye vuttanayeneva anekapaccayabhāvo veditabbo.
අනන්තරසමනන්තරපච්චයා අනන්තරසමනන්තරපච්චයත්තං අවිජහන්තාව උපනිස්සයකම්මආසෙවනනත්ථිවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි පඤ්චහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති. අරියමග්ගචෙතනායෙව චෙත්ථ කම්මපච්චයතං ලභති, න සෙසධම්මා. සහජාතපච්චයො සහජාතපච්චයත්තං අවිජහන්තොව හෙතුඅධිපතිඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයකම්මවිපාකආහාරඉන්ද්රියඣානමග්ගසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහි චුද්දසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අයම්පි උක්කට්ඨපරිච්ඡෙදො වත්ථුසහජාතාදීනං පන වසෙනෙත්ථ හෙතුපච්චයාදීනං අභාවොපි වෙදිතබ්බො. අඤ්ඤමඤ්ඤපච්චයෙපි එසෙව නයො.
Anantarasamanantarapaccayā anantarasamanantarapaccayattaṃ avijahantāva upanissayakammaāsevananatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Ariyamaggacetanāyeva cettha kammapaccayataṃ labhati, na sesadhammā. Sahajātapaccayo sahajātapaccayattaṃ avijahantova hetuadhipatiaññamaññanissayakammavipākaāhāraindriyajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehi cuddasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaparicchedo vatthusahajātādīnaṃ pana vasenettha hetupaccayādīnaṃ abhāvopi veditabbo. Aññamaññapaccayepi eseva nayo.
නිස්සයපච්චයො නිස්සයපච්චයත්තං අවිජහන්තොව චතුවීසතියා පච්චයෙසු අත්තනො නිස්සයපච්චයත්තඤ්චෙව අනන්තරසමනන්තරපච්ඡාජාතආසෙවනනත්ථිවිගතපච්චයෙ ච ඡ අපනෙත්වා සෙසානං වසෙන අපරෙහිපි සත්තරසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අයම්පි උක්කට්ඨපරිච්ඡෙදොව වත්ථුනිස්සයාදීනං පන වසෙනෙත්ථ හෙතුපච්චයාදීනං ආභාවොපි වෙදිතබ්බො.
Nissayapaccayo nissayapaccayattaṃ avijahantova catuvīsatiyā paccayesu attano nissayapaccayattañceva anantarasamanantarapacchājātaāsevananatthivigatapaccaye ca cha apanetvā sesānaṃ vasena aparehipi sattarasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaparicchedova vatthunissayādīnaṃ pana vasenettha hetupaccayādīnaṃ ābhāvopi veditabbo.
උපනිස්සයපච්චයෙ ආරම්මණූපනිස්සයො ආරම්මණාධිපතිසදිසො. අනන්තරූපනිස්සයො අනන්තරූපනිස්සයපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අනන්තරසමනන්තරකම්මආසෙවනනත්ථිවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි ඡහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අරියමග්ගචෙතනායෙව චෙත්ථ කම්මපච්චයතං ලභති, න සෙසධම්මා. පකතූපනිස්සයො පකතූපනිස්සයොව. පුරෙජාතපච්චයො අත්තනො පුරෙජාතපච්චයත්තං අවිජහන්තොව ආරම්මණආරම්මණාධිපතිනිස්සයඋපනිස්සයඉන්ද්රියවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි අට්ඨහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අයම්පි උක්කට්ඨනිද්දෙසොව ආරම්මණපුරෙජාතෙ පනෙත්ථ නිස්සයඉන්ද්රියවිප්පයුත්තපච්චයතා න ලබ්භති. ඉතො උත්තරිපි ලබ්භමානාලබ්භමානං වෙදිතබ්බං. පච්ඡාජාතපච්චයො අත්තනො පච්ඡාජාතපච්චයභාවං අවිජහන්තොව විප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි තීහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. ආසෙවනපච්චයො ආසෙවනපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අනන්තරසමනන්තරඋපනිස්සයනත්ථිවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි පඤ්චහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති.
Upanissayapaccaye ārammaṇūpanissayo ārammaṇādhipatisadiso. Anantarūpanissayo anantarūpanissayapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantarakammaāsevananatthivigatānaṃ vasena aparehipi chahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ariyamaggacetanāyeva cettha kammapaccayataṃ labhati, na sesadhammā. Pakatūpanissayo pakatūpanissayova. Purejātapaccayo attano purejātapaccayattaṃ avijahantova ārammaṇaārammaṇādhipatinissayaupanissayaindriyavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi aṭṭhahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Ayampi ukkaṭṭhaniddesova ārammaṇapurejāte panettha nissayaindriyavippayuttapaccayatā na labbhati. Ito uttaripi labbhamānālabbhamānaṃ veditabbaṃ. Pacchājātapaccayo attano pacchājātapaccayabhāvaṃ avijahantova vippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi tīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Āsevanapaccayo āsevanapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraupanissayanatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati.
කම්මපච්චයො කම්මපච්චයත්තං අවිජහන්තොව එකක්ඛණිකො තාව සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයවිපාකආහාරසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි නවහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. නානාක්ඛණිකො උපනිස්සයඅනන්තරසමනන්තරනත්ථිවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි පඤ්චහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. විපාකපච්චයො විපාකපච්චයත්තං අවිජහන්තොව හෙතුඅධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයකම්මආහාරඉන්ද්රියඣානමග්ගසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි චුද්දසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. ආහාරපච්චයෙ කබළීකාරො ආහාරො ආහාරපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි ද්වීහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. සෙසා තයො ආහාරපච්චයත්තං අවිජහන්තාව යථානුරූපං අධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයකම්මවිපාකඉන්ද්රියසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි එකාදසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති.
Kammapaccayo kammapaccayattaṃ avijahantova ekakkhaṇiko tāva sahajātaaññamaññanissayavipākaāhārasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi navahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Nānākkhaṇiko upanissayaanantarasamanantaranatthivigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vipākapaccayo vipākapaccayattaṃ avijahantova hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayakammaāhāraindriyajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi cuddasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Āhārapaccaye kabaḷīkāro āhāro āhārapaccayattaṃ avijahantova atthiavigatānaṃ vasena aparehipi dvīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Sesā tayo āhārapaccayattaṃ avijahantāva yathānurūpaṃ adhipatisahajātaaññamaññanissayakammavipākaindriyasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi ekādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti.
ඉන්ද්රියපච්චයෙ රූපිනො පඤ්චින්ද්රියා ඉන්ද්රියපච්චයත්තං අවිජහන්තාව නිස්සයපුරෙජාතවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි පඤ්චහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති. රූපජීවිතින්ද්රියම්පි ඉන්ද්රියපච්චයත්තං අවිජහන්තඤ්ඤෙව අත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි ද්වීහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. අරූපිනො ඉන්ද්රියානිපි යථානුරූපං ඉන්ද්රියපච්චයත්තං අවිජහන්තානෙව හෙතුඅධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයවිපාකආහාරඣානමග්ගසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි තෙරසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡන්ති. ඣානපච්චයො ඣානපච්චයත්තං අවිජහන්තොව යථානුරූපං සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයවිපාකඉන්ද්රියමග්ගසම්පයුත්තවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි දසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. මග්ගපච්චයො මග්ගපච්චයත්තං අවිජහන්තොව යථානුරූපං ඣානපච්චයෙ වුත්තානං දසන්නං හෙතුඅධිපතීනඤ්චාති ඉමෙසං වසෙන අපරෙහිපි ද්වාදසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති.
Indriyapaccaye rūpino pañcindriyā indriyapaccayattaṃ avijahantāva nissayapurejātavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi pañcahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Rūpajīvitindriyampi indriyapaccayattaṃ avijahantaññeva atthiavigatānaṃ vasena aparehipi dvīhākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Arūpino indriyānipi yathānurūpaṃ indriyapaccayattaṃ avijahantāneva hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayavipākaāhārajhānamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi terasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchanti. Jhānapaccayo jhānapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ sahajātaaññamaññanissayavipākaindriyamaggasampayuttavippayuttaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi dasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Maggapaccayo maggapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ jhānapaccaye vuttānaṃ dasannaṃ hetuadhipatīnañcāti imesaṃ vasena aparehipi dvādasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati.
සම්පයුත්තපච්චයො සම්පයුත්තපච්චයත්තං අවිජහන්තොව යථානුරූපං හෙතුඅධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයකම්මවිපාකආහාරඉන්ද්රියඣානමග්ගඅත්ථිඅවිගතානං වසෙන අපරෙහිපි තෙරසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. විප්පයුත්තපච්චයො විප්පයුත්තපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අනන්තරසමනන්තරආසෙවනසම්පයුත්තනත්ථිවිගතසඞ්ඛාතෙ ඡ පච්චයෙ අපනෙත්වා සෙසානං වසෙන යථානුරූපං අපරෙහිපි සත්තරසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. තත්ථ රූපස්ස ච අරූපස්ස ච පච්චයවිභාගො වෙදිතබ්බො. අත්ථිපච්චයො අත්ථිපච්චයත්තං අවිජහන්තොව අනන්තරසමනන්තරආසෙවනනත්ථිවිගතසඞ්ඛාතෙ පඤ්ච පච්චයෙ අපනෙත්වා සෙසානං වසෙන යථානුරූපං අපරෙහි අට්ඨාරසහාකාරෙහි අනෙකපච්චයභාවං ගච්ඡති. නත්ථිපච්චයවිගතපච්චයා අනන්තරපච්චයසදිසා . අවිගතපච්චයො අත්ථිපච්චයසදිසොයෙවාති එවමෙත්ථ එකපච්චයස්ස අනෙකපච්චයභාවතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Sampayuttapaccayo sampayuttapaccayattaṃ avijahantova yathānurūpaṃ hetuadhipatisahajātaaññamaññanissayakammavipākaāhāraindriyajhānamaggaatthiavigatānaṃ vasena aparehipi terasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Vippayuttapaccayo vippayuttapaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraāsevanasampayuttanatthivigatasaṅkhāte cha paccaye apanetvā sesānaṃ vasena yathānurūpaṃ aparehipi sattarasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Tattha rūpassa ca arūpassa ca paccayavibhāgo veditabbo. Atthipaccayo atthipaccayattaṃ avijahantova anantarasamanantaraāsevananatthivigatasaṅkhāte pañca paccaye apanetvā sesānaṃ vasena yathānurūpaṃ aparehi aṭṭhārasahākārehi anekapaccayabhāvaṃ gacchati. Natthipaccayavigatapaccayā anantarapaccayasadisā . Avigatapaccayo atthipaccayasadisoyevāti evamettha ekapaccayassa anekapaccayabhāvatopi viññātabbo vinicchayo.
පච්චයසභාගතොති එතෙසු හි චතුවීසතියා පච්චයෙසු අනන්තරසමනන්තරඅනන්තරූපනිස්සයආසෙවනනත්ථිවිගතා සභාගා, තථා ආරම්මණආරම්මණාධිපතිආරම්මණූපනිස්සයාති ඉමිනා උපායෙනෙත්ථ පච්චයසභාගතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Paccayasabhāgatoti etesu hi catuvīsatiyā paccayesu anantarasamanantaraanantarūpanissayaāsevananatthivigatā sabhāgā, tathā ārammaṇaārammaṇādhipatiārammaṇūpanissayāti iminā upāyenettha paccayasabhāgatopi viññātabbo vinicchayo.
පච්චයවිසභාගතොති පුරෙජාතපච්චයො පනෙත්ථ පච්ඡාජාතපච්චයෙන විසභාගො, තථා සම්පයුත්තපච්චයො විප්පයුත්තපච්චයෙන, අත්ථිපච්චයො නත්ථිපච්චයෙන, විගතපච්චයො අවිගතපච්චයෙනාති ඉමිනා උපායෙනෙත්ථ පච්චයවිසභාගතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Paccayavisabhāgatoti purejātapaccayo panettha pacchājātapaccayena visabhāgo, tathā sampayuttapaccayo vippayuttapaccayena, atthipaccayo natthipaccayena, vigatapaccayo avigatapaccayenāti iminā upāyenettha paccayavisabhāgatopi viññātabbo vinicchayo.
යුගළකතොති එතෙසු ච අත්ථසරික්ඛතාය, සද්දසරික්ඛතාය, කාලපටිපක්ඛතාය, හෙතුඵලතාය, අඤ්ඤමඤ්ඤපටිපක්ඛතායාති ඉමෙහි කාරණෙහි යුගළකතො විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො. අනන්තරසමනන්තරා හි අත්ථසරික්ඛතාය එකං යුගළකං නාම; නිස්සයූපනිස්සයා සද්දසරික්ඛතාය, පුරෙජාතපච්ඡාජාතා කාලපටිපක්ඛතාය, කම්මපච්චයවිපාකපච්චයා හෙතුඵලතාය, සම්පයුත්තවිප්පයුත්තපච්චයා අඤ්ඤමඤ්ඤපටිපක්ඛතාය එකං යුගළකං නාම, තථා අත්ථිනත්ථිපච්චයා, විගතාවිගතපච්චයා චාති එවමෙත්ථ යුගළකතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො. ජනකාජනකතොති එතෙසු ච අනන්තරසමනන්තරානන්තරූපනිස්සයපකතූපනිස්සයාසෙවනපච්චයා නානාක්ඛණිකො, කම්මපච්චයො, නත්ථිවිගතපච්චයාති ඉමෙ පච්චයා ජනකායෙව, න අජනකා. පච්ඡාජාතපච්චයො කෙවලං උපත්ථම්භකොයෙව, න ජනකො. සෙසා ජනකා ච අජනකා ච උපත්ථම්භකා චාති අත්ථො. එවමෙත්ථ ජනකාජනකතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Yugaḷakatoti etesu ca atthasarikkhatāya, saddasarikkhatāya, kālapaṭipakkhatāya, hetuphalatāya, aññamaññapaṭipakkhatāyāti imehi kāraṇehi yugaḷakato viññātabbo vinicchayo. Anantarasamanantarā hi atthasarikkhatāya ekaṃ yugaḷakaṃ nāma; nissayūpanissayā saddasarikkhatāya, purejātapacchājātā kālapaṭipakkhatāya, kammapaccayavipākapaccayā hetuphalatāya, sampayuttavippayuttapaccayā aññamaññapaṭipakkhatāya ekaṃ yugaḷakaṃ nāma, tathā atthinatthipaccayā, vigatāvigatapaccayā cāti evamettha yugaḷakatopi viññātabbo vinicchayo. Janakājanakatoti etesu ca anantarasamanantarānantarūpanissayapakatūpanissayāsevanapaccayā nānākkhaṇiko, kammapaccayo, natthivigatapaccayāti ime paccayā janakāyeva, na ajanakā. Pacchājātapaccayo kevalaṃ upatthambhakoyeva, na janako. Sesā janakā ca ajanakā ca upatthambhakā cāti attho. Evamettha janakājanakatopi viññātabbo vinicchayo.
සබ්බට්ඨානිකාසබ්බට්ඨානිකතොති එතෙසු ච සහජාතනිස්සයඅත්ථිඅවිගතපච්චයා සබ්බට්ඨානිකා නාම, සබ්බෙසං සඞ්ඛතානං රූපාරූපධම්මානං ඨානභූතා කාරණභූතාති අත්ථො. එතෙහි විනා උප්පජ්ජමානො එකධම්මොපි නත්ථීති. ආරම්මණආරම්මණාධිපතිඅනන්තරසමනන්තරානන්තරූපනිස්සයපකතූපනිස්සයාසෙවනසම්පයුත්තනත්ථිවිගතපච්චයා අසබ්බට්ඨානිකා නාම. න සබ්බෙසං රූපාරූපධම්මානං ඨානභූතා, අරූපක්ඛන්ධානඤ්ඤෙව පන ඨානභූතා කාරණභූතාති අත්ථො. අරූපධම්මායෙව හි එතෙහි උප්පජ්ජන්ති, න රූපධම්මා. පුරෙජාතපච්ඡාජාතාපි අසබ්බට්ඨානිකා අරූපරූපානඤ්ඤෙව යථාක්කමෙන පච්චයභාවතො. වුත්තාවසෙසාපි එකච්චානං රූපාරූපධම්මානං උප්පත්තිහෙතුතො න සබ්බට්ඨානිකාති එවමෙත්ථ සබ්බට්ඨානිකා සබ්බට්ඨානිකතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Sabbaṭṭhānikāsabbaṭṭhānikatoti etesu ca sahajātanissayaatthiavigatapaccayā sabbaṭṭhānikā nāma, sabbesaṃ saṅkhatānaṃ rūpārūpadhammānaṃ ṭhānabhūtā kāraṇabhūtāti attho. Etehi vinā uppajjamāno ekadhammopi natthīti. Ārammaṇaārammaṇādhipatianantarasamanantarānantarūpanissayapakatūpanissayāsevanasampayuttanatthivigatapaccayā asabbaṭṭhānikā nāma. Na sabbesaṃ rūpārūpadhammānaṃ ṭhānabhūtā, arūpakkhandhānaññeva pana ṭhānabhūtā kāraṇabhūtāti attho. Arūpadhammāyeva hi etehi uppajjanti, na rūpadhammā. Purejātapacchājātāpi asabbaṭṭhānikā arūparūpānaññeva yathākkamena paccayabhāvato. Vuttāvasesāpi ekaccānaṃ rūpārūpadhammānaṃ uppattihetuto na sabbaṭṭhānikāti evamettha sabbaṭṭhānikā sabbaṭṭhānikatopi viññātabbo vinicchayo.
රූපං රූපස්සාතිආදිවිකප්පතොති එතෙසු ච චතුවීසතියා පච්චයෙසු එකපච්චයොපි එකන්තෙන රූපමෙව හුත්වා රූපස්සෙව පච්චයො නාම නත්ථි, එකන්තෙන පන රූපං හුත්වා අරූපස්සෙව පච්චයො නාම අත්ථි. කතරො පනෙසොති? පුරෙජාතපච්චයො. පුරෙජාතපච්චයො හි එකන්තෙන රූපමෙව හුත්වා අරූපස්සෙව පච්චයො හොති. එකන්තෙන රූපමෙව හුත්වා රූපාරූපස්සෙව පච්චයො නාමාතිපි නත්ථි, එකන්තෙන පන අරූපං හුත්වා අරූපස්සෙව පච්චයො නාම අත්ථි. කතරො පනෙසොති? අනන්තරසමනන්තරආසෙවනසම්පයුත්තනත්ථිවිගතවසෙන ඡබ්බිධො. සො හි සබ්බොපි එකන්තෙන අරූපමෙව හුත්වා අරූපස්සෙව පච්චයො හොති. එකන්තෙන අරූපමෙව හුත්වාපි එකන්තෙන රූපස්සෙව පච්චයො නාමාතිපි අත්ථි. කතරො පනෙසොති? පච්ඡාජාතපච්චයො. සො හි එකන්තෙන අරූපං හුත්වා රූපස්සෙව පච්චයො හොති; එකන්තෙන පන අරූපධම්මොව හුත්වා රූපාරූපානං පච්චයොපි අත්ථි. කතරො පනෙසොති? හෙතුකම්මවිපාකඣානමග්ගවසෙන පඤ්චවිධො. සො හි සබ්බොපි එකන්තෙන අරූපමෙව හුත්වා රූපධම්මානං අරූපධම්මානම්පි පච්චයො හොති. එකන්තෙන පන රූපාරූපමෙව හුත්වා රූපස්සෙව පච්චයො නාමාතිපි නත්ථි, අරූපස්සෙව පන හොති. කතරො පනෙසොති? ආරම්මණපච්චයො චෙව උපනිස්සයපච්චයො ච. ඉදඤ්හි ද්වයං එකන්තෙන රූපාරූපමෙව හුත්වා අරූපස්සෙව පච්චයො හොති. එකන්තෙන රූපාරූපමෙව හුත්වා පන රූපාරූපස්සෙව පච්චයො නාමාතිපි අත්ථි. කතරො පනෙසොති? අධිපතිසහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයආහාරඉන්ද්රියවිප්පයුත්තඅත්ථිඅවිගතවසෙන නවවිධො. සො හි සබ්බොපි එකන්තෙන රූපාරූපමෙව හුත්වා රූපාරූපස්සෙව පච්චයො හොතීති එවමෙත්ථ රූපං රූපස්සාතිආදිවිකප්පතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයො.
Rūpaṃ rūpassātiādivikappatoti etesu ca catuvīsatiyā paccayesu ekapaccayopi ekantena rūpameva hutvā rūpasseva paccayo nāma natthi, ekantena pana rūpaṃ hutvā arūpasseva paccayo nāma atthi. Kataro panesoti? Purejātapaccayo. Purejātapaccayo hi ekantena rūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena rūpameva hutvā rūpārūpasseva paccayo nāmātipi natthi, ekantena pana arūpaṃ hutvā arūpasseva paccayo nāma atthi. Kataro panesoti? Anantarasamanantaraāsevanasampayuttanatthivigatavasena chabbidho. So hi sabbopi ekantena arūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena arūpameva hutvāpi ekantena rūpasseva paccayo nāmātipi atthi. Kataro panesoti? Pacchājātapaccayo. So hi ekantena arūpaṃ hutvā rūpasseva paccayo hoti; ekantena pana arūpadhammova hutvā rūpārūpānaṃ paccayopi atthi. Kataro panesoti? Hetukammavipākajhānamaggavasena pañcavidho. So hi sabbopi ekantena arūpameva hutvā rūpadhammānaṃ arūpadhammānampi paccayo hoti. Ekantena pana rūpārūpameva hutvā rūpasseva paccayo nāmātipi natthi, arūpasseva pana hoti. Kataro panesoti? Ārammaṇapaccayo ceva upanissayapaccayo ca. Idañhi dvayaṃ ekantena rūpārūpameva hutvā arūpasseva paccayo hoti. Ekantena rūpārūpameva hutvā pana rūpārūpasseva paccayo nāmātipi atthi. Kataro panesoti? Adhipatisahajātaaññamaññanissayaāhāraindriyavippayuttaatthiavigatavasena navavidho. So hi sabbopi ekantena rūpārūpameva hutvā rūpārūpasseva paccayo hotīti evamettha rūpaṃ rūpassātiādivikappatopi viññātabbo vinicchayo.
භවභෙදතොති ඉමෙසු පන චතුවීසතියා පච්චයෙසු පඤ්චවොකාරභවෙ තාව න කොචි පච්චයො න ලබ්භති නාම. චතුවොකාරභවෙ පන තයො පුරෙජාතපච්ඡාජාතවිප්පයුත්තපච්චයෙ අපනෙත්වා සෙසා එකවීසතිමෙව ලබ්භන්ති. එකවොකාරභවෙ සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයකම්මඉන්ද්රියඅත්ථිඅවිගතවසෙන සත්තෙව ලබ්භන්ති. බාහිරෙ පන අනින්ද්රියබද්ධරූපෙ සහජාතඅඤ්ඤමඤ්ඤනිස්සයඅත්ථිඅවිගතවසෙන පඤ්චෙව ලබ්භන්තීති එවමෙත්ථ භවභෙදතොපි විඤ්ඤාතබ්බො විනිච්ඡයොති.
Bhavabhedatoti imesu pana catuvīsatiyā paccayesu pañcavokārabhave tāva na koci paccayo na labbhati nāma. Catuvokārabhave pana tayo purejātapacchājātavippayuttapaccaye apanetvā sesā ekavīsatimeva labbhanti. Ekavokārabhave sahajātaaññamaññanissayakammaindriyaatthiavigatavasena satteva labbhanti. Bāhire pana anindriyabaddharūpe sahajātaaññamaññanissayaatthiavigatavasena pañceva labbhantīti evamettha bhavabhedatopi viññātabbo vinicchayoti.
පච්චයනිද්දෙසවාරවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Paccayaniddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පට්ඨානපාළි • Paṭṭhānapāḷi / (2) පච්චයනිද්දෙසො • (2) Paccayaniddeso