Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
೨. ಪಚ್ಚಯಪಚ್ಚನೀಯವಣ್ಣನಾ
2. Paccayapaccanīyavaṇṇanā
೪೨-೪೪. ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕನ್ತಿ ಇದಞ್ಚೇತ್ಥ ದುಮೂಲಕಂಯೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತನ್ತಿ ಇದಂ ದುಕಮೂಲಕೇ ಪುಚ್ಛಾನಂ ಮೂಲಭೂತಾ ತೇವೀಸತಿ ದುಕಾ ಸಮ್ಭವನ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ‘‘ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕ’’ನ್ತಿ ನಾಮಂ ಕತ್ವಾ ಯಾವ ಯತ್ತಕೋ ಪಭೇದೋ ಅತ್ಥಿ, ತಾವ ತತ್ತಕಂ ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕಂ ಯಥಾನುಲೋಮೇ ವಿತ್ಥಾರಿತಂ। ಏವಂ ಪಚ್ಚನೀಯೇಪಿ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದುಕಮೂಲಕೇನ ತಿಕಮೂಲಕಾದೀಸು ನಯಂ ದಸ್ಸೇತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ। ಯದಿ ಪನ ಯಾವ ತೇವೀಸತಿಮಂ ಮೂಲಂ ಯಥಾ ವಿತ್ಥಾರಿತನ್ತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ, ‘‘ಯಾವ ತೇವೀಸತಿಮಂ ಮೂಲ’’ನ್ತ್ವೇವ ಪಾಠೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ। ನ ಹಿ ‘‘ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಬ್ಯಞ್ಜನಸ್ಸ ತೇವೀಸತಿಮಂ ಮೂಲಕನ್ತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ ಸಮ್ಭವತಿ। ಯಥಾ ಅನುಲೋಮೇ ‘‘ಏಕೇಕಪದಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪನ ಏಕಮೂಲಾದಿಸಬ್ಬಮೂಲಕಪರಿಯೋಸಾನಂ ತತ್ಥ ನಯದಸ್ಸನವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಂ ಏಕೇಕಸ್ಸ ಪದಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರಂ ದಸ್ಸೇತೀತಿ ಸಬ್ಬಮೂಲಕಮೇವ ಚೇತ್ಥ ‘‘ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತಞ್ಹಿ ತೇವೀಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಅವಸೇಸಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಮೂಲಭಾವತೋ ‘‘ತೇವೀಸತಿಮೂಲಕ’’ನ್ತಿ ಚ ತತೋ ಪರಂ ಮೂಲಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಾವತೋ ‘‘ಸಬ್ಬಮೂಲಕ’’ನ್ತಿ ಚ ವುಚ್ಚತಿ।
42-44. Tevīsatimūlakanti idañcettha dumūlakaṃyeva sandhāya vuttanti idaṃ dukamūlake pucchānaṃ mūlabhūtā tevīsati dukā sambhavantīti tassa ‘‘tevīsatimūlaka’’nti nāmaṃ katvā yāva yattako pabhedo atthi, tāva tattakaṃ tevīsatimūlakaṃ yathānulome vitthāritaṃ. Evaṃ paccanīyepi vitthāretabbanti dukamūlakena tikamūlakādīsu nayaṃ dassetīti iminā adhippāyena vuttaṃ siyā. Yadi pana yāva tevīsatimaṃ mūlaṃ yathā vitthāritanti ayamattho adhippeto, ‘‘yāva tevīsatimaṃ mūla’’ntveva pāṭhena bhavitabbaṃ siyā. Na hi ‘‘tevīsatimūlaka’’nti etassa byañjanassa tevīsatimaṃ mūlakanti ayamattho sambhavati. Yathā anulome ‘‘ekekapadassā’’tiādinā pana ekamūlādisabbamūlakapariyosānaṃ tattha nayadassanavasena dassitaṃ ekekassa padassa vitthāraṃ dassetīti sabbamūlakameva cettha ‘‘tevīsatimūlaka’’nti vuttanti veditabbaṃ. Tañhi tevīsatiyā paccayānaṃ avasesassa paccayassa mūlabhāvato ‘‘tevīsatimūlaka’’nti ca tato paraṃ mūlassa aññassa abhāvato ‘‘sabbamūlaka’’nti ca vuccati.
ಪಚ್ಚಯಪಚ್ಚನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paccayapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / ೩. ಪುಚ್ಛಾವಾರೋ • 3. Pucchāvāro
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೨. ಪಚ್ಚಯಪಚ್ಚನೀಯವಣ್ಣನಾ • 2. Paccayapaccanīyavaṇṇanā