Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā

    ൨. പച്ചയപച്ചനീയവണ്ണനാ

    2. Paccayapaccanīyavaṇṇanā

    ൪൨-൪൪. തേവീസതിമൂലകന്തി ഇദഞ്ചേത്ഥ ദുമൂലകംയേവ സന്ധായ വുത്തന്തി ഇദം ദുകമൂലകേ പുച്ഛാനം മൂലഭൂതാ തേവീസതി ദുകാ സമ്ഭവന്തീതി തസ്സ ‘‘തേവീസതിമൂലക’’ന്തി നാമം കത്വാ യാവ യത്തകോ പഭേദോ അത്ഥി, താവ തത്തകം തേവീസതിമൂലകം യഥാനുലോമേ വിത്ഥാരിതം. ഏവം പച്ചനീയേപി വിത്ഥാരേതബ്ബന്തി ദുകമൂലകേന തികമൂലകാദീസു നയം ദസ്സേതീതി ഇമിനാ അധിപ്പായേന വുത്തം സിയാ. യദി പന യാവ തേവീസതിമം മൂലം യഥാ വിത്ഥാരിതന്തി അയമത്ഥോ അധിപ്പേതോ, ‘‘യാവ തേവീസതിമം മൂല’’ന്ത്വേവ പാഠേന ഭവിതബ്ബം സിയാ. ന ഹി ‘‘തേവീസതിമൂലക’’ന്തി ഏതസ്സ ബ്യഞ്ജനസ്സ തേവീസതിമം മൂലകന്തി അയമത്ഥോ സമ്ഭവതി. യഥാ അനുലോമേ ‘‘ഏകേകപദസ്സാ’’തിആദിനാ പന ഏകമൂലാദിസബ്ബമൂലകപരിയോസാനം തത്ഥ നയദസ്സനവസേന ദസ്സിതം ഏകേകസ്സ പദസ്സ വിത്ഥാരം ദസ്സേതീതി സബ്ബമൂലകമേവ ചേത്ഥ ‘‘തേവീസതിമൂലക’’ന്തി വുത്തന്തി വേദിതബ്ബം. തഞ്ഹി തേവീസതിയാ പച്ചയാനം അവസേസസ്സ പച്ചയസ്സ മൂലഭാവതോ ‘‘തേവീസതിമൂലക’’ന്തി ച തതോ പരം മൂലസ്സ അഞ്ഞസ്സ അഭാവതോ ‘‘സബ്ബമൂലക’’ന്തി ച വുച്ചതി.

    42-44. Tevīsatimūlakanti idañcettha dumūlakaṃyeva sandhāya vuttanti idaṃ dukamūlake pucchānaṃ mūlabhūtā tevīsati dukā sambhavantīti tassa ‘‘tevīsatimūlaka’’nti nāmaṃ katvā yāva yattako pabhedo atthi, tāva tattakaṃ tevīsatimūlakaṃ yathānulome vitthāritaṃ. Evaṃ paccanīyepi vitthāretabbanti dukamūlakena tikamūlakādīsu nayaṃ dassetīti iminā adhippāyena vuttaṃ siyā. Yadi pana yāva tevīsatimaṃ mūlaṃ yathā vitthāritanti ayamattho adhippeto, ‘‘yāva tevīsatimaṃ mūla’’ntveva pāṭhena bhavitabbaṃ siyā. Na hi ‘‘tevīsatimūlaka’’nti etassa byañjanassa tevīsatimaṃ mūlakanti ayamattho sambhavati. Yathā anulome ‘‘ekekapadassā’’tiādinā pana ekamūlādisabbamūlakapariyosānaṃ tattha nayadassanavasena dassitaṃ ekekassa padassa vitthāraṃ dassetīti sabbamūlakameva cettha ‘‘tevīsatimūlaka’’nti vuttanti veditabbaṃ. Tañhi tevīsatiyā paccayānaṃ avasesassa paccayassa mūlabhāvato ‘‘tevīsatimūlaka’’nti ca tato paraṃ mūlassa aññassa abhāvato ‘‘sabbamūlaka’’nti ca vuccati.

    പച്ചയപച്ചനീയവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paccayapaccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / പട്ഠാനപാളി • Paṭṭhānapāḷi / ൩. പുച്ഛാവാരോ • 3. Pucchāvāro

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൨. പച്ചയപച്ചനീയവണ്ണനാ • 2. Paccayapaccanīyavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact