Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൧൦. പച്ചയസുത്തം
10. Paccayasuttaṃ
൨൦. സാവത്ഥിയം വിഹരതി…പേ॰… ‘‘പടിച്ചസമുപ്പാദഞ്ച വോ, ഭിക്ഖവേ, ദേസേസ്സാമി പടിച്ചസമുപ്പന്നേ ച ധമ്മേ. തം സുണാഥ, സാധുകം മനസി കരോഥ, ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –
20. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘paṭiccasamuppādañca vo, bhikkhave, desessāmi paṭiccasamuppanne ca dhamme. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘കതമോ ച, ഭിക്ഖവേ, പടിച്ചസമുപ്പാദോ? ജാതിപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ജരാമരണം. ഉപ്പാദാ വാ തഥാഗതാനം അനുപ്പാദാ വാ തഥാഗതാനം, ഠിതാവ സാ ധാതു ധമ്മട്ഠിതതാ ധമ്മനിയാമതാ ഇദപ്പച്ചയതാ. തം തഥാഗതോ അഭിസമ്ബുജ്ഝതി അഭിസമേതി. അഭിസമ്ബുജ്ഝിത്വാ അഭിസമേത്വാ ആചിക്ഖതി ദേസേതി പഞ്ഞാപേതി പട്ഠപേതി വിവരതി വിഭജതി ഉത്താനീകരോതി. ‘പസ്സഥാ’തി ചാഹ – ‘ജാതിപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ജരാമരണം’’’.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, paṭiccasamuppādo? Jātipaccayā, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ. Uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ, ṭhitāva sā dhātu dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā idappaccayatā. Taṃ tathāgato abhisambujjhati abhisameti. Abhisambujjhitvā abhisametvā ācikkhati deseti paññāpeti paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttānīkaroti. ‘Passathā’ti cāha – ‘jātipaccayā, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ’’’.
‘‘ഭവപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ജാതി…പേ॰… ഉപാദാനപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ഭവോ… തണ്ഹാപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ഉപാദാനം… വേദനാപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, തണ്ഹാ… ഫസ്സപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, വേദനാ… സളായതനപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സോ… നാമരൂപപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, സളായതനം… വിഞ്ഞാണപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, നാമരൂപം… സങ്ഖാരപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, വിഞ്ഞാണം… അവിജ്ജാപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഖാരാ ഉപ്പാദാ വാ തഥാഗതാനം അനുപ്പാദാ വാ തഥാഗതാനം, ഠിതാവ സാ ധാതു ധമ്മട്ഠിതതാ ധമ്മനിയാമതാ ഇദപ്പച്ചയതാ. തം തഥാഗതോ അഭിസമ്ബുജ്ഝതി അഭിസമേതി . അഭിസമ്ബുജ്ഝിത്വാ അഭിസമേത്വാ ആചിക്ഖതി ദേസേതി പഞ്ഞാപേതി പട്ഠപേതി വിവരതി വിഭജതി ഉത്താനീകരോതി. ‘പസ്സഥാ’തി ചാഹ ‘അവിജ്ജാപച്ചയാ, ഭിക്ഖവേ, സങ്ഖാരാ’. ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, യാ തത്ര തഥതാ അവിതഥതാ അനഞ്ഞഥതാ ഇദപ്പച്ചയതാ – അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, പടിച്ചസമുപ്പാദോ.
‘‘Bhavapaccayā, bhikkhave, jāti…pe… upādānapaccayā, bhikkhave, bhavo… taṇhāpaccayā, bhikkhave, upādānaṃ… vedanāpaccayā, bhikkhave, taṇhā… phassapaccayā, bhikkhave, vedanā… saḷāyatanapaccayā, bhikkhave, phasso… nāmarūpapaccayā, bhikkhave, saḷāyatanaṃ… viññāṇapaccayā, bhikkhave, nāmarūpaṃ… saṅkhārapaccayā, bhikkhave, viññāṇaṃ… avijjāpaccayā, bhikkhave, saṅkhārā uppādā vā tathāgatānaṃ anuppādā vā tathāgatānaṃ, ṭhitāva sā dhātu dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatā idappaccayatā. Taṃ tathāgato abhisambujjhati abhisameti . Abhisambujjhitvā abhisametvā ācikkhati deseti paññāpeti paṭṭhapeti vivarati vibhajati uttānīkaroti. ‘Passathā’ti cāha ‘avijjāpaccayā, bhikkhave, saṅkhārā’. Iti kho, bhikkhave, yā tatra tathatā avitathatā anaññathatā idappaccayatā – ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭiccasamuppādo.
‘‘കതമേ ച, ഭിക്ഖവേ, പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ധമ്മാ? ജരാമരണം, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചം സങ്ഖതം പടിച്ചസമുപ്പന്നം ഖയധമ്മം വയധമ്മം വിരാഗധമ്മം നിരോധധമ്മം. ജാതി, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചാ സങ്ഖതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ഖയധമ്മാ വയധമ്മാ വിരാഗധമ്മാ നിരോധധമ്മാ. ഭവോ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചോ സങ്ഖതോ പടിച്ചസമുപ്പന്നോ ഖയധമ്മോ വയധമ്മോ വിരാഗധമ്മോ നിരോധധമ്മോ. ഉപാദാനം ഭിക്ഖവേ…പേ॰… തണ്ഹാ, ഭിക്ഖവേ… വേദനാ, ഭിക്ഖവേ… ഫസ്സോ, ഭിക്ഖവേ… സളായതനം, ഭിക്ഖവേ… നാമരൂപം, ഭിക്ഖവേ… വിഞ്ഞാണം , ഭിക്ഖവേ… സങ്ഖാരാ, ഭിക്ഖവേ… അവിജ്ജാ, ഭിക്ഖവേ, അനിച്ചാ സങ്ഖതാ പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ഖയധമ്മാ വയധമ്മാ വിരാഗധമ്മാ നിരോധധമ്മാ. ഇമേ വുച്ചന്തി, ഭിക്ഖവേ, പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ധമ്മാ.
‘‘Katame ca, bhikkhave, paṭiccasamuppannā dhammā? Jarāmaraṇaṃ, bhikkhave, aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ. Jāti, bhikkhave, aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Bhavo, bhikkhave, anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammo. Upādānaṃ bhikkhave…pe… taṇhā, bhikkhave… vedanā, bhikkhave… phasso, bhikkhave… saḷāyatanaṃ, bhikkhave… nāmarūpaṃ, bhikkhave… viññāṇaṃ , bhikkhave… saṅkhārā, bhikkhave… avijjā, bhikkhave, aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Ime vuccanti, bhikkhave, paṭiccasamuppannā dhammā.
‘‘യതോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകസ്സ ‘അയഞ്ച പടിച്ചസമുപ്പാദോ, ഇമേ ച പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ധമ്മാ’ യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ സുദിട്ഠാ ഹോന്തി, സോ വത പുബ്ബന്തം വാ പടിധാവിസ്സതി – ‘അഹോസിം നു ഖോ അഹം 1 അതീതമദ്ധാനം, നനു ഖോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനം, കിം നു ഖോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനം, കഥം നു ഖോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാനം, കിം ഹുത്വാ കിം അഹോസിം നു ഖോ അഹം അതീതമദ്ധാന’ന്തി; അപരന്തം വാ ഉപധാവിസ്സതി 2 – ‘ഭവിസ്സാമി നു ഖോ അഹം അനാഗതമദ്ധാനം, നനു ഖോ ഭവിസ്സാമി അനാഗതമദ്ധാനം , കിം നു ഖോ ഭവിസ്സാമി അനാഗതമദ്ധാനം, കഥം നു ഖോ ഭവിസ്സാമി അനാഗതമദ്ധാനം, കിം ഹുത്വാ കിം ഭവിസ്സാമി നു ഖോ അഹം അനാഗതമദ്ധാന’ന്തി; ഏതരഹി വാ പച്ചുപ്പന്നം അദ്ധാനം അജ്ഝത്തം കഥംകഥീ ഭവിസ്സതി – ‘അഹം നു ഖോസ്മി, നോ നു ഖോസ്മി, കിം നു ഖോസ്മി, കഥം നു ഖോസ്മി, അയം നു ഖോ സത്തോ കുതോ ആഗതോ, സോ കുഹിം ഗമിസ്സതീ’തി – നേതം ഠാനം വിജ്ജതി. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാഹി, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകസ്സ അയഞ്ച പടിച്ചസമുപ്പാദോ ഇമേ ച പടിച്ചസമുപ്പന്നാ ധമ്മാ യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ സുദിട്ഠാ’’തി. ദസമം.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa ‘ayañca paṭiccasamuppādo, ime ca paṭiccasamuppannā dhammā’ yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, so vata pubbantaṃ vā paṭidhāvissati – ‘ahosiṃ nu kho ahaṃ 3 atītamaddhānaṃ, nanu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kiṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhāna’nti; aparantaṃ vā upadhāvissati 4 – ‘bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhānaṃ, nanu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ , kiṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhāna’nti; etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ ajjhattaṃ kathaṃkathī bhavissati – ‘ahaṃ nu khosmi, no nu khosmi, kiṃ nu khosmi, kathaṃ nu khosmi, ayaṃ nu kho satto kuto āgato, so kuhiṃ gamissatī’ti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Tathāhi, bhikkhave, ariyasāvakassa ayañca paṭiccasamuppādo ime ca paṭiccasamuppannā dhammā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā’’ti. Dasamaṃ.
ആഹാരവഗ്ഗോ ദുതിയോ.
Āhāravaggo dutiyo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ആഹാരം ഫഗ്ഗുനോ ചേവ, ദ്വേ ച സമണബ്രാഹ്മണാ;
Āhāraṃ phagguno ceva, dve ca samaṇabrāhmaṇā;
കച്ചാനഗോത്തോ ധമ്മകഥികം, അചേലം തിമ്ബരുകേന ച;
Kaccānagotto dhammakathikaṃ, acelaṃ timbarukena ca;
ബാലപണ്ഡിതതോ ചേവ, ദസമോ പച്ചയേന ചാതി.
Bālapaṇḍitato ceva, dasamo paccayena cāti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. പച്ചയസുത്തവണ്ണനാ • 10. Paccayasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൦. പച്ചയസുത്തവണ്ണനാ • 10. Paccayasuttavaṇṇanā