| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Paccayasuttavaṇṇanā
੨੦. ਦਸਮੇ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਞ੍ਚ વੋ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਚ ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਚ ਪਚ੍ਚਯਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ ਚ ਸਭਾવਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਭਯਂ ਆਰਭਿ। ਉਪ੍ਪਾਦਾ વਾ ਤਥਾਗਤਾਨਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਪਿ, ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁਪਿ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਂ, ਜਾਤਿਯੇવ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ। ਠਿਤਾવ ਸਾ ਧਾਤੂਤਿ ਠਿਤੋવ ਸੋ ਪਚ੍ਚਯਸਭਾવੋ, ਨ ਕਦਾਚਿ ਜਾਤਿ ਜਰਾਮਰਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਤਾ ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮਤਾਤਿ ਇਮੇਹਿਪਿ ਦ੍વੀਹਿ ਪਚ੍ਚਯਮੇવ ਕਥੇਤਿ। ਪਚ੍ਚਯੇਨ ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਧਮ੍ਮਾ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਚ੍ਚਯੋવ ‘‘ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਤਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਚ੍ਚਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਨਿਯਮੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਧਮ੍ਮਨਿਯਾਮਤਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ ਇਮੇਸਂ ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾવ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪਚ੍ਚਯਂ। ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ। ਅਭਿਸਮੇਤੀਤਿ ਞਾਣੇਨ ਅਭਿਸਮਾਗਚ੍ਛਤਿ। ਆਚਿਕ੍ਖਤੀਤਿ ਕਥੇਤਿ। ਦੇਸੇਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੀਤਿ ਜਾਨਾਪੇਤਿ। ਪਟ੍ਠਪੇਤੀਤਿ ਞਾਣਮੁਖੇ ਠਪੇਤਿ। વਿવਰਤੀਤਿ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਿਭਜਤੀਤਿ વਿਭਾਗਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਤੀਤਿ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਤਿ। ਪਸ੍ਸਥਾਤਿ ਚਾਹਾਤਿ ਪਸ੍ਸਥ ਇਤਿ ਚ વਦਤਿ। ਕਿਨ੍ਤਿ? ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿਆਦਿ।
20. Dasame paṭiccasamuppādañca vo bhikkhave, desessāmi paṭiccasamuppanne ca dhammeti satthā imasmiṃ sutte paccaye ca paccayanibbatte ca sabhāvadhamme desessāmīti ubhayaṃ ārabhi. Uppādā vā tathāgatānanti tathāgatānaṃ uppādepi, buddhesu uppannesu anuppannesupi jātipaccayā jarāmaraṇaṃ, jātiyeva jarāmaraṇassa paccayo. Ṭhitāva sā dhātūti ṭhitova so paccayasabhāvo, na kadāci jāti jarāmaraṇassa paccayo na hoti. Dhammaṭṭhitatā dhammaniyāmatāti imehipi dvīhi paccayameva katheti. Paccayena hi paccayuppannā dhammā tiṭṭhanti, tasmā paccayova ‘‘dhammaṭṭhitatā’’ti vuccati. Paccayo dhamme niyameti, tasmā ‘‘dhammaniyāmatā’’ti vuccati. Idappaccayatāti imesaṃ jarāmaraṇādīnaṃ paccayā idappaccayā, idappaccayāva idappaccayatā. Tanti taṃ paccayaṃ. Abhisambujjhatīti ñāṇena abhisambujjhati. Abhisametīti ñāṇena abhisamāgacchati. Ācikkhatīti katheti. Desetīti dasseti. Paññāpetīti jānāpeti. Paṭṭhapetīti ñāṇamukhe ṭhapeti. Vivaratīti vivaritvā dasseti. Vibhajatīti vibhāgato dasseti. Uttānīkarotīti pākaṭaṃ karoti. Passathāti cāhāti passatha iti ca vadati. Kinti? Jātipaccayā, bhikkhave, jarāmaraṇantiādi.
ਇਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇਤਿ ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ। ਯਾ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਯਾ ਤੇਸੁ ‘‘ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ। ਤਥਤਾਤਿਆਦੀਨਿ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਾਨਿ। ਸੋ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਨੂਨਾਧਿਕੇਹੇવ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਭવਤੋ ਤਥਤਾਤਿ, ਸਾਮਗ੍ਗਿਂ ਉਪਗਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਤੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਸਮ੍ਭવਾਭਾવਤੋ ਅવਿਤਥਤਾਤਿ, ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਅਞ੍ਞਧਮ੍ਮਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ ਅਨਞ੍ਞਥਤਾਤਿ, ਜਰਾਮਰਣਾਦੀਨਂ ਪਚ੍ਚਯਤੋ વਾ ਪਚ੍ਚਯਸਮੂਹਤੋ વਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ વਚਨਤ੍ਥੋ – ਇਮੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਏવ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾਨਂ વਾ ਸਮੂਹੋ ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾ। ਲਕ੍ਖਣਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਦ੍ਦਸਤ੍ਥਤੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Itikho, bhikkhaveti evaṃ kho, bhikkhave. Yā tatrāti yā tesu ‘‘jātipaccayā jarāmaraṇa’’ntiādīsu. Tathatātiādīni paccayākārasseva vevacanāni. So tehi tehi paccayehi anūnādhikeheva tassa tassa dhammassa sambhavato tathatāti, sāmaggiṃ upagatesu paccayesu muhuttampi tato nibbattānaṃ dhammānaṃ asambhavābhāvato avitathatāti, aññadhammapaccayehi aññadhammānuppattito anaññathatāti, jarāmaraṇādīnaṃ paccayato vā paccayasamūhato vā idappaccayatāti vutto. Tatrāyaṃ vacanattho – imesaṃ paccayā idappaccayā, idappaccayā eva idappaccayatā, idappaccayānaṃ vā samūho idappaccayatā. Lakkhaṇaṃ panettha saddasatthato veditabbaṃ.
ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਹੁਤ੍વਾ ਅਭਾવਟ੍ਠੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਂ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਨ ਜਰਾਮਰਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਭਾવਾਨਂ ਪਨ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਜਰਾਮਰਣਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਨਾਮ ਜਾਤਂ। ਸਙ੍ਖਤਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਙ੍ਖਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇਹਿ ਸਮਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਕਤਂ। ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ। ਖਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਖਯਸਭਾવਂ। વਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਿਗਚ੍ਛਨਕਸਭਾવਂ। વਿਰਾਗਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਿਰਜ੍ਜਨਕਸਭਾવਂ। ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਕਸਭਾવਂ। ਜਾਤਿਯਾਪਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਜਨਕਪਚ੍ਚਯਾਨਂ વਾ ਕਿਚ੍ਚਾਨੁਭਾવਕ੍ਖਣੇ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨੇਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਾਤਿਆਦੀਨਿ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿਯੇવ। ਭવਾਦਯੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਭਾવਾਯੇવ।
Aniccanti hutvā abhāvaṭṭhena aniccaṃ. Ettha ca aniccanti na jarāmaraṇaṃ aniccaṃ, aniccasabhāvānaṃ pana khandhānaṃ jarāmaraṇattā aniccaṃ nāma jātaṃ. Saṅkhatādīsupi eseva nayo. Ettha ca saṅkhatanti paccayehi samāgantvā kataṃ. Paṭiccasamuppannanti paccaye nissāya uppannaṃ. Khayadhammanti khayasabhāvaṃ. Vayadhammanti vigacchanakasabhāvaṃ. Virāgadhammanti virajjanakasabhāvaṃ. Nirodhadhammanti nirujjhanakasabhāvaṃ. Jātiyāpi vuttanayeneva aniccatā veditabbā. Janakapaccayānaṃ vā kiccānubhāvakkhaṇe diṭṭhattā ekena pariyāyenettha aniccātiādīni yujjantiyeva. Bhavādayo aniccādisabhāvāyeva.
ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯਾਤਿ ਸવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾਯ। ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮਂ ਅਤੀਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋਤਿਆਦੀਸੁ ‘‘ਅਹੋਸਿਂ ਨੁ ਖੋ ਨਨੁ ਖੋ’’ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾਕਾਰਞ੍ਚ ਅਧਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਆਕਾਰਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤੀਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਜ੍ਜਮਾਨਤਞ੍ਚ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਤਞ੍ਚ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ વਿਯ ਬਾਲਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਯਥਾ વਾ ਤਥਾ વਾ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਲਿਙ੍ਗੁਪਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવੇਸ੍ਸਸੁਦ੍ਦਗਹਟ੍ਠਪਬ੍ਬਜਿਤਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਕਥਂ ਨੁ ਖੋਤਿ ਸਣ੍ਠਾਨਾਕਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਦੀਘੋ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸਿਂ ਰਸ੍ਸਓਦਾਤਕਣ੍ਹਪਮਾਣਿਕਅਪ੍ਪਮਾਣਿਕਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਇਸ੍ਸਰਨਿਮ੍ਮਾਨਾਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣੇਨ ਅਹੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ ਹੇਤੁਤੋ ਕਙ੍ਖਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਕਿਂ ਹੁਤ੍વਾ ਕਿਂ ਅਹੋਸਿਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਆਦੀਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨੁ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸਿਂ…ਪੇ॰… ਦੇવੋ ਹੁਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਮ੍ਪਰਂ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥੇવ ਪਨ ਅਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਕਾਲਾਧਿવਚਨਮੇਤਂ। ਅਪਰਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਂ ਅਨ੍ਤਂ। ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨੁ ਖੋ ਨਨੁ ਖੋਤਿ ਸਸ੍ਸਤਾਕਾਰਞ੍ਚ ਉਚ੍ਛੇਦਾਕਾਰਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਨਾਗਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਜ੍ਜਮਾਨਤਞ੍ਚ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਤਞ੍ਚ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Sammappaññāyāti savipassanāya maggapaññāya. Pubbantanti purimaṃ atītanti attho. Ahosiṃ nu khotiādīsu ‘‘ahosiṃ nu kho nanu kho’’ti sassatākārañca adhiccasamuppattiākārañca nissāya atīte attano vijjamānatañca avijjamānatañca kaṅkhati. Kiṃ kāraṇanti na vattabbaṃ, ummattako viya bālaputhujjano yathā vā tathā vā pavattati. Kiṃ nu kho ahosinti jātiliṅgupapattiyo nissāya ‘‘khattiyo nu kho ahosiṃ, brāhmaṇavessasuddagahaṭṭhapabbajitadevamanussānaṃ aññataro’’ti kaṅkhati. Kathaṃ nu khoti saṇṭhānākāraṃ nissāya ‘‘dīgho nu kho ahosiṃ rassaodātakaṇhapamāṇikaappamāṇikādīnaṃ aññataro’’ti kaṅkhati. Keci pana ‘‘issaranimmānādīni nissāya ‘kena nu kho kāraṇena ahosi’nti hetuto kaṅkhatī’’ti vadanti. Kiṃ hutvā kiṃ ahosinti jātiādīni nissāya ‘‘khattiyo hutvā nu kho brāhmaṇo ahosiṃ…pe… devo hutvā manusso’’ti attano paramparaṃ kaṅkhati. Sabbattheva pana addhānanti kālādhivacanametaṃ. Aparantanti anāgataṃ antaṃ. Bhavissāmi nu kho nanu khoti sassatākārañca ucchedākārañca nissāya anāgate attano vijjamānatañca avijjamānatañca kaṅkhati. Sesamettha vuttanayameva.
ਏਤਰਹਿ વਾ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਇਦਾਨਿ વਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਮਾਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਚੁਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ વਤ੍ਤਮਾਨਕਾਲਂ ਗਹੇਤ੍વਾ। ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਕਥਂਕਥੀ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਨ੍ਧੇਸੁ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੀ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਹਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਯੁਤ੍ਤਂ ਪਨੇਤਨ੍ਤਿ? ਯੁਤ੍ਤਂ ਅਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਕਾ ਏਤ੍ਥ ਚਿਨ੍ਤਾ। ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਇਦਂ વਤ੍ਥੁਮ੍ਪਿ ਉਦਾਹਰਨ੍ਤਿ – ਚੂਲ਼ਮਾਤਾਯ ਕਿਰ ਪੁਤ੍ਤੋ ਮੁਣ੍ਡੋ, ਮਹਾਮਾਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਮੁਣ੍ਡੋ, ਤਂ ਪੁਤ੍ਤਂ ਮੁਣ੍ਡੇਸੁਂ, ਸੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ‘‘ਅਹਂ ਨੁ ਖੋ ਚੂਲ਼ਮਾਤਾਯ ਪੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ। ਏવਂ ਅਹਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ ਕਙ੍ਖਾ ਹੋਤਿ। ਨੋ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਇਦਂ વਤ੍ਥੁ – ਏਕੋ ਕਿਰ ਮਚ੍ਛੇ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਉਦਕੇ ਚਿਰਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸੀਤਿਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਊਰੁਂ ਮਚ੍ਛੋਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪਹਰਿ। ਅਪਰੋ ਸੁਸਾਨਪਸ੍ਸੇ ਖੇਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਭੀਤੋ ਸਙ੍ਕੁਟਿਤੋ ਸਯਿ, ਸੋ ਪਟਿਬੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜਣ੍ਣੁਕਾਨਿ ਦ੍વੇ ਯਕ੍ਖਾਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪਹਰਿ। ਏવਂ ਨੋ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ ਕਙ੍ਖਤਿ।
Etarahivā paccuppannaṃ addhānanti idāni vā paṭisandhimādiṃ katvā cutipariyantaṃ sabbampi vattamānakālaṃ gahetvā. Ajjhattaṃ kathaṃkathī bhavissatīti attano khandhesu vicikicchī bhavissati. Ahaṃ nu khosmīti attano atthibhāvaṃ kaṅkhati. Yuttaṃ panetanti? Yuttaṃ ayuttanti kā ettha cintā. Apicettha idaṃ vatthumpi udāharanti – cūḷamātāya kira putto muṇḍo, mahāmātāya putto amuṇḍo, taṃ puttaṃ muṇḍesuṃ, so uṭṭhāya ‘‘ahaṃ nu kho cūḷamātāya putto’’ti cintesi. Evaṃ ahaṃ nu khosmīti kaṅkhā hoti. No nu khosmīti attano natthibhāvaṃ kaṅkhati. Tatrāpi idaṃ vatthu – eko kira macche gaṇhanto udake ciraṭṭhānena sītibhūtaṃ attano ūruṃ macchoti cintetvā pahari. Aparo susānapasse khettaṃ rakkhanto bhīto saṅkuṭito sayi, so paṭibujjhitvā attano jaṇṇukāni dve yakkhāti cintetvā pahari. Evaṃ no nu khosmīti kaṅkhati.
ਕਿਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋવ ਸਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਖਤ੍ਤਿਯਭਾવਂ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਦੇવੋ ਪਨ ਸਮਾਨੋ ਦੇવਭਾવਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋਪਿ ਪਨ ‘‘ਅਹਂ ਰੂਪੀ ਨੁ ਖੋ ਅਰੂਪੀ ਨੁ ਖੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਯੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਚੇ? ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਤੇਸਂ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਕੁਲੇ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ। ਗਹਟ੍ਠਾਪਿ ਚ ਪੋਤ੍ਥਲਿਕਾਦਯੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਞ੍ਞਿਨੋ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਪਿ ‘‘ਕੁਪ੍ਪਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਗਹਟ੍ਠਸਞ੍ਞਿਨੋ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਚ ਰਾਜਾਨੋ વਿਯ ਅਤ੍ਤਨਿ ਦੇવਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਕਥਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। ਕੇવਲਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਜੀવੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਸਣ੍ਠਾਨਾਕਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਦੀਘੋ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮਿ ਰਸ੍ਸਚਤੁਰਸ੍ਸਛਲ਼ਂਸਅਟ੍ਠਂਸਸੋਲ਼ਸਂਸਾਦੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਪ੍ਪਕਾਰੋ’’ਤਿ ਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ ਕਥਂ ਨੁ ਖੋਸ੍ਮੀਤਿ? ਕਙ੍ਖਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਰੀਰਸਣ੍ਠਾਨਂ ਪਨ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਕੁਤੋ ਆਗਤੋ ਸੋ ਕੁਹਿਂ ਗਾਮੀ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਤਭਾવਸ੍ਸ ਆਗਤਿਗਤਿਟ੍ਠਾਨਂ ਕਙ੍ਖਨ੍ਤੋ ਏવਂ ਕਙ੍ਖਤਿ। ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸਾਤਿ ਇਧ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਇਤਰੇਪਿ ਪਨ ਤਯੋ ਅવਾਰਿਤਾਯੇવਾਤਿ। ਦਸਮਂ।
Kiṃ nu khosmīti khattiyova samāno attano khattiyabhāvaṃ kaṅkhati. Eseva nayo sesesupi. Devo pana samāno devabhāvaṃ ajānanto nāma natthi, sopi pana ‘‘ahaṃ rūpī nu kho arūpī nu kho’’tiādinā nayena kaṅkhati. Khattiyādayo kasmā na jānantīti ce? Apaccakkhā tesaṃ tattha tattha kule uppatti. Gahaṭṭhāpi ca potthalikādayo pabbajitasaññino, pabbajitāpi ‘‘kuppaṃ nu kho me kamma’’ntiādinā nayena gahaṭṭhasaññino. Manussāpi ca rājāno viya attani devasaññino honti. Kathaṃ nu khosmīti vuttanayameva. Kevalañhettha abbhantare jīvo nāma atthīti gahetvā tassa saṇṭhānākāraṃ nissāya ‘‘dīgho nu khosmi rassacaturassachaḷaṃsaaṭṭhaṃsasoḷasaṃsādīnaṃ aññatarappakāro’’ti kaṅkhanto kathaṃ nu khosmīti? Kaṅkhatīti veditabbo. Sarīrasaṇṭhānaṃ pana paccuppannaṃ ajānanto nāma natthi. Kuto āgato so kuhiṃ gāmī bhavissatīti attabhāvassa āgatigatiṭṭhānaṃ kaṅkhanto evaṃ kaṅkhati. Ariyasāvakassāti idha sotāpanno adhippeto, itarepi pana tayo avāritāyevāti. Dasamaṃ.
ਆਹਾਰવਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ।
Āhāravaggo dutiyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Paccayasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਪਚ੍ਚਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Paccayasuttavaṇṇanā
