| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៣. បច្ចយវារវណ្ណនា
3. Paccayavāravaṇṇanā
២៤៣. បច្ចយវារេ កុសលំ ធម្មំ បច្ចយាតិ កុសលធម្មេ បតិដ្ឋិតោ ហុត្វា កុសលំ ធម្មំ និស្សយដ្ឋេន បច្ចយំ កត្វាតិ អត្ថោ។ កុសលំ ឯកំ ខន្ធំ បច្ចយាតិ កុសលំ ឯកំ ខន្ធំ និស្សយបច្ចយំ កត្វា តយោ ខន្ធា ឧប្បជ្ជន្តិ ហេតុបច្ចយាតិ វុត្តំ ហោតិ។ ឥមិនាវុបាយេន សព្ពបទេសុ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ វត្ថុំ បច្ចយា វិបាកាព្យាកតា កិរិយាព្យាកតា ខន្ធាតិ ឥទំ បញ្ចវោការេ បវត្តិវសេន វុត្តំ។ បញ្ចវោការេ បវត្តិយញ្ហិ ខន្ធានំ បុរេជាតំ វត្ថុ និស្សយបច្ចយោ ហោតិ។ បដិច្ចដ្ឋស្ស បន សហជាតដ្ឋត្តា បដិច្ចវារេ ឯស នយោ ន លព្ភតីតិ បដិសន្ធិយំ សហជាតមេវ វត្ថុំ សន្ធាយ ‘‘វត្ថុំ បដិច្ច ខន្ធា’’តិ វុត្តំ។ កុសលំ ឯកំ ខន្ធញ្ច វត្ថុញ្ច បច្ចយា តយោ ខន្ធាតិអាទីសុបិ ឥមិនាវ នយេន អត្ថោ វេទិតព្ពោ។
243. Paccayavāre kusalaṃ dhammaṃ paccayāti kusaladhamme patiṭṭhito hutvā kusalaṃ dhammaṃ nissayaṭṭhena paccayaṃ katvāti attho. Kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ paccayāti kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ nissayapaccayaṃ katvā tayo khandhā uppajjanti hetupaccayāti vuttaṃ hoti. Imināvupāyena sabbapadesu attho veditabbo. Vatthuṃ paccayā vipākābyākatā kiriyābyākatā khandhāti idaṃ pañcavokāre pavattivasena vuttaṃ. Pañcavokāre pavattiyañhi khandhānaṃ purejātaṃ vatthu nissayapaccayo hoti. Paṭiccaṭṭhassa pana sahajātaṭṭhattā paṭiccavāre esa nayo na labbhatīti paṭisandhiyaṃ sahajātameva vatthuṃ sandhāya ‘‘vatthuṃ paṭicca khandhā’’ti vuttaṃ. Kusalaṃ ekaṃ khandhañca vatthuñca paccayā tayo khandhātiādīsupi imināva nayena attho veditabbo.
អព្យាកតំ ធម្មំ បច្ចយា កុសលោ ច អព្យាកតោ ចាតិ កុសលាព្យាកតានំ ហេតុបច្ចយវសេន ឯកតោ ឧប្បត្តិំ សន្ធាយ វុត្តំ។ កុសលុប្បត្តិក្ខណស្មិញ្ហិ វត្ថុំ និស្សាយ កុសលា ខន្ធា, ចិត្តសមុដ្ឋានេ ច មហាភូតេ និស្សាយ ចិត្តសមុដ្ឋានំ ឧបាទារូបំ ហេតុបច្ចយវសេន ឯកតោ ឧប្បជ្ជតិ។ ឥតិ បច្ចយភូតស្ស អព្យាកតស្ស នានត្តេបិ បច្ចយុប្បន្នានំ ហេតុបច្ចយវសេន ឯកតោ ឧប្បត្តិំ សន្ធាយេតំ វុត្តន្តិ វេទិតព្ពំ។ អញ្ញេសុបិ ឯវរូបេសុ ឋានេសុ ឯសេវ នយោ។ ឯវំ ឥមស្មិំ ហេតុបច្ចយេ សហជាតញ្ច បុរេជាតញ្ច និស្សយដ្ឋេន បច្ចយំ កត្វា សត្តរស បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា។ តត្ថ ខន្ធា ចេវ ភូតា ច សហជាតវសេន, វត្ថុ សហជាតបុរេជាតវសេន គហិតំ។ បដិច្ចវារេ បន សហជាតវសេន បច្ចយោ លព្ភតិ, តស្មា តត្ថ នវេវ បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា។ យេ បនេតេ ឯត្ថ សត្តរស បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា, តេសុ ឯកាទិកេ ឯកាវសានេ វិស្សជ្ជនេ កុសលាទីសុ ឯកបច្ចយតោ ឯកោ បច្ចយុប្បន្នោ។ ឯកាទិកេ ទុកាវសានេ ឯកបច្ចយតោ នានាបច្ចយុប្បន្នោ។ ទុកាទិកេ ឯកាវសានេ នានាបច្ចយតោ ឯកោ បច្ចយុប្បន្នោ។ ទុកាទិកេ ទុកាវសានេ នានាបច្ចយតោ នានាបច្ចយុប្បន្នោ។
Abyākataṃdhammaṃ paccayā kusalo ca abyākato cāti kusalābyākatānaṃ hetupaccayavasena ekato uppattiṃ sandhāya vuttaṃ. Kusaluppattikkhaṇasmiñhi vatthuṃ nissāya kusalā khandhā, cittasamuṭṭhāne ca mahābhūte nissāya cittasamuṭṭhānaṃ upādārūpaṃ hetupaccayavasena ekato uppajjati. Iti paccayabhūtassa abyākatassa nānattepi paccayuppannānaṃ hetupaccayavasena ekato uppattiṃ sandhāyetaṃ vuttanti veditabbaṃ. Aññesupi evarūpesu ṭhānesu eseva nayo. Evaṃ imasmiṃ hetupaccaye sahajātañca purejātañca nissayaṭṭhena paccayaṃ katvā sattarasa pañhā vissajjitā. Tattha khandhā ceva bhūtā ca sahajātavasena, vatthu sahajātapurejātavasena gahitaṃ. Paṭiccavāre pana sahajātavasena paccayo labbhati, tasmā tattha naveva pañhā vissajjitā. Ye panete ettha sattarasa pañhā vissajjitā, tesu ekādike ekāvasāne vissajjane kusalādīsu ekapaccayato eko paccayuppanno. Ekādike dukāvasāne ekapaccayato nānāpaccayuppanno. Dukādike ekāvasāne nānāpaccayato eko paccayuppanno. Dukādike dukāvasāne nānāpaccayato nānāpaccayuppanno.
២៤៨-២៥២. អារម្មណបច្ចយាទីសុបិ ឥមិនាវុបាយេន បញ្ហាវិស្សជ្ជនប្បភេទោ វេទិតព្ពោ។ យំ បនេតំ អារម្មណបច្ចយេ វត្ថុំ បច្ចយា ខន្ធាតិ វុត្តំ, តំ បដិសន្ធិក្ខណេ វិបាកក្ខន្ធេយេវ សន្ធាយ វុត្តំ។ ចក្ខុវិញ្ញាណាទីនិ អព្យាកតំ និស្សាយ អារម្មណបច្ចយេន ឧប្បជ្ជន្តានំ បភេទទស្សនត្ថំ វុត្តានិ។ បុន វត្ថុំ បច្ចយាតិ បវត្តេ វិបាកកិរិយាព្យាកតានំ ឧប្បត្តិទស្សនត្ថំ វុត្តំ។ សេសំ បុរិមនយេនេវ វេទិតព្ពំ។ ឯវំ ឥមស្មិំ អារម្មណបច្ចយេ សហជាតញ្ច បុរេជាតញ្ច បច្ចយំ កត្វា សត្ត បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា។ តត្ថ ខន្ធា សហជាតវសេន, វត្ថុ សហជាតបុរេជាតវសេន, ចក្ខាយតនាទីនិ បុរេជាតវសេនេវ គហិតានិ។ បដិច្ចវារេ បន សហជាតវសេនេវ បច្ចយោ លព្ភតិ។ តស្មា តត្ថ តយោវ បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា។
248-252. Ārammaṇapaccayādīsupi imināvupāyena pañhāvissajjanappabhedo veditabbo. Yaṃ panetaṃ ārammaṇapaccaye vatthuṃ paccayā khandhāti vuttaṃ, taṃ paṭisandhikkhaṇe vipākakkhandheyeva sandhāya vuttaṃ. Cakkhuviññāṇādīni abyākataṃ nissāya ārammaṇapaccayena uppajjantānaṃ pabhedadassanatthaṃ vuttāni. Puna vatthuṃ paccayāti pavatte vipākakiriyābyākatānaṃ uppattidassanatthaṃ vuttaṃ. Sesaṃ purimanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ imasmiṃ ārammaṇapaccaye sahajātañca purejātañca paccayaṃ katvā satta pañhā vissajjitā. Tattha khandhā sahajātavasena, vatthu sahajātapurejātavasena, cakkhāyatanādīni purejātavaseneva gahitāni. Paṭiccavāre pana sahajātavaseneva paccayo labbhati. Tasmā tattha tayova pañhā vissajjitā.
២៥៣-២៥៤. អធិបតិបច្ចយេ វិបាកាព្យាកតំ លោកុត្តរមេវ វេទិតព្ពំ។ អនន្តរសមនន្តរា រូបាភាវេន អារម្មណសទិសា។ បរតោ អាសេវននត្ថិវិគតេសុបិ ឯសេវ នយោ។
253-254. Adhipatipaccaye vipākābyākataṃ lokuttarameva veditabbaṃ. Anantarasamanantarā rūpābhāvena ārammaṇasadisā. Parato āsevananatthivigatesupi eseva nayo.
២៥៥. សហជាតបច្ចយេ កដត្តារូបំ ឧបាទារូបន្តិ ឧបាទារូបសង្ខាតំ កដត្តារូបំ។ ឥទំ អសញ្ញសត្តានញ្ញេវ រូបំ សន្ធាយ វុត្តំ។ ចក្ខាយតនាទីនិ បញ្ចវោការវសេន វុត្តានិ។
255. Sahajātapaccaye kaṭattārūpaṃ upādārūpanti upādārūpasaṅkhātaṃ kaṭattārūpaṃ. Idaṃ asaññasattānaññeva rūpaṃ sandhāya vuttaṃ. Cakkhāyatanādīni pañcavokāravasena vuttāni.
២៥៦-២៥៧. អញ្ញមញ្ញបច្ចយេ ច យថា អារម្មណបច្ចយា ឯវន្តិ វិស្សជ្ជនសមតំ សន្ធាយ វុត្តំ។ បច្ចយុប្បន្នេសុ បន នានត្តំ អត្ថិ។
256-257. Aññamaññapaccaye ca yathā ārammaṇapaccayā evanti vissajjanasamataṃ sandhāya vuttaṃ. Paccayuppannesu pana nānattaṃ atthi.
២៥៨. ឧបនិស្សយបច្ចយេ អារម្មណបច្ចយសទិសន្តិ រូបាភាវតោបិ វិស្សជ្ជនសមតាយបិ វុត្តំ។
258. Upanissayapaccaye ārammaṇapaccayasadisanti rūpābhāvatopi vissajjanasamatāyapi vuttaṃ.
២៥៩-២៦០. វត្ថុំ បុរេជាតបច្ចយាតិអាទីនំ បដិច្ចវារេ វុត្តនយេនេវត្ថោ គហេតព្ពោ។
259-260. Vatthuṃ purejātapaccayātiādīnaṃ paṭiccavāre vuttanayenevattho gahetabbo.
២៦១-២៦៦. កម្មបច្ចយេ តីណីតិ កុសលំ បច្ចយា កុសលោ អព្យាកតោ កុសលាព្យាកតោ ចាតិ ឯវំ តីណិ វេទិតព្ពានិ។ អកុសលេបិ ឯសេវ នយោ។
261-266. Kammapaccaye tīṇīti kusalaṃ paccayā kusalo abyākato kusalābyākato cāti evaṃ tīṇi veditabbāni. Akusalepi eseva nayo.
២៦៧-២៦៨. វិប្បយុត្តបច្ចយេ ខន្ធេ វិប្បយុត្តបច្ចយាតិ ខន្ធេ និស្សាយ វិប្បយុត្តបច្ចយា ឧប្បជ្ជន្តីតិ អត្ថោ។ ខន្ធា វត្ថុំ វិប្បយុត្តបច្ចយាតិ ខន្ធា វត្ថុំ និស្សាយ វិប្បយុត្តបច្ចយា ឧប្បជ្ជន្តីតិ អត្ថោ។ សេសំ ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពំ។
267-268. Vippayuttapaccaye khandhe vippayuttapaccayāti khandhe nissāya vippayuttapaccayā uppajjantīti attho. Khandhā vatthuṃ vippayuttapaccayāti khandhā vatthuṃ nissāya vippayuttapaccayā uppajjantīti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.
២៦៩-២៧៦. ឥទានិ យថាលទ្ធានិ វិស្សជ្ជនានិ គណនវសេន ទស្សេតុំ ហេតុយា សត្តរសាតិអាទិមាហ។ តត្ថ ហេតុយា សត្តរសាតិ កុសលេន កុសលំ, កុសលេន អព្យាកតំ, កុសលេន កុសលាព្យាកតន្តិ ឯវំ កុសលវសេន ឯកាទិកានិ ឯកាវសានានិ ទ្វេ, ទុកាវសានំ ឯកន្តិ តីណិ វុត្តានិ ហោន្តិ, តថា អកុសលវសេន។ អព្យាកតេន អព្យាកតំ, តេនេវ កុសលំ, អកុសលំ, កុសលាព្យាកតំ អកុសលាព្យាកតញ្ច; កុសលាព្យាកតេហិ កុសលំ, អព្យាកតំ, កុសលាព្យាកតំ; អកុសលាព្យាកតេហិ អកុសលំ, អព្យាកតំ, អកុសលាព្យាកតន្តិ ឯវំ សត្តរស វេទិតព្ពានិ។
269-276. Idāni yathāladdhāni vissajjanāni gaṇanavasena dassetuṃ hetuyā sattarasātiādimāha. Tattha hetuyā sattarasāti kusalena kusalaṃ, kusalena abyākataṃ, kusalena kusalābyākatanti evaṃ kusalavasena ekādikāni ekāvasānāni dve, dukāvasānaṃ ekanti tīṇi vuttāni honti, tathā akusalavasena. Abyākatena abyākataṃ, teneva kusalaṃ, akusalaṃ, kusalābyākataṃ akusalābyākatañca; kusalābyākatehi kusalaṃ, abyākataṃ, kusalābyākataṃ; akusalābyākatehi akusalaṃ, abyākataṃ, akusalābyākatanti evaṃ sattarasa veditabbāni.
អារម្មណេ សត្តាតិ កុសលេន កុសលំ; អកុសលេន អកុសលំ, អព្យាកតេន អព្យាកតំ, កុសលំ, អកុសលំ; កុសលាព្យាកតេន កុសលំ; អកុសលាព្យាកតេន អកុសលន្តិ ឯវំ សត្ត។
Ārammaṇesattāti kusalena kusalaṃ; akusalena akusalaṃ, abyākatena abyākataṃ, kusalaṃ, akusalaṃ; kusalābyākatena kusalaṃ; akusalābyākatena akusalanti evaṃ satta.
វិបាកេ ឯកន្តិ អព្យាកតេន អព្យាកតមេវ។ ឯវមេត្ថ សត្តរស, សត្ត, ឯកន្តិ តយោ វារបរិច្ឆេទា ហោន្តិ។ តេសុ ទ្វាទស សត្តរសកា, ទស សត្តកា, ឯកំ ឯកកន្តិ តេ សព្ពេ សាធុកំ សល្លក្ខេត្វា បរតោ ទុកតិកាទិវសេន បច្ចយសំសន្ទនេ ឩនតរគណនស្ស វសេន គណនា វេទិតព្ពា។ សក្កា ហិ ឥមាយ គណនាយ ទុកមូលាទីសុ វារបរិច្ឆេទេ ជានិតុន្តិ បុន ‘‘កុសលំ ធម្មំ បច្ចយា កុសលោ ធម្មោ’’តិ អនាមសិត្វា គណនវសេនេវ វារបរិច្ឆេទំ ទស្សេតុំ ហេតុបច្ចយា អារម្មណេ សត្តាតិអាទិ អារទ្ធំ។
Vipākeekanti abyākatena abyākatameva. Evamettha sattarasa, satta, ekanti tayo vāraparicchedā honti. Tesu dvādasa sattarasakā, dasa sattakā, ekaṃ ekakanti te sabbe sādhukaṃ sallakkhetvā parato dukatikādivasena paccayasaṃsandane ūnataragaṇanassa vasena gaṇanā veditabbā. Sakkā hi imāya gaṇanāya dukamūlādīsu vāraparicchede jānitunti puna ‘‘kusalaṃ dhammaṃ paccayā kusalo dhammo’’ti anāmasitvā gaṇanavaseneva vāraparicchedaṃ dassetuṃ hetupaccayā ārammaṇe sattātiādi āraddhaṃ.
តត្ថ កុសលំ ធម្មំ បច្ចយា កុសលោ ធម្មោ ឧប្បជ្ជតិ ហេតុបច្ចយា អារម្មណបច្ចយា។ កុសលំ ឯកំ ខន្ធំ បច្ចយា តយោ ខន្ធាតិ ឥមិនា នយេន អារម្មណេ លទ្ធវិស្សជ្ជនានិ វិត្ថារេតព្ពានិ។ អយំ តាវ អនុលោមេ នយោ។
Tattha kusalaṃ dhammaṃ paccayā kusalo dhammo uppajjati hetupaccayā ārammaṇapaccayā. Kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ paccayā tayo khandhāti iminā nayena ārammaṇe laddhavissajjanāni vitthāretabbāni. Ayaṃ tāva anulome nayo.
២៧៧-២៨៥. បច្ចនីយេ បន កុសលំ ន លព្ភតីតិ អកុសលំ ធម្មំ បច្ចយាតិ អកុសលមេវ អាទិំ កត្វា វិស្សជ្ជនំ អារទ្ធំ។ តំ យថាបាឡិមេវ និយ្យាតិ។ យញ្ហេត្ថ វត្តព្ពំ សិយា, តំ បដិច្ចវារស្ស បច្ចនីយេ វុត្តមេវ។
277-285. Paccanīye pana kusalaṃ na labbhatīti akusalaṃ dhammaṃ paccayāti akusalameva ādiṃ katvā vissajjanaṃ āraddhaṃ. Taṃ yathāpāḷimeva niyyāti. Yañhettha vattabbaṃ siyā, taṃ paṭiccavārassa paccanīye vuttameva.
២៨៦-២៨៧. យំ បនេតំ បច្ចនីយេ លទ្ធវិស្សជ្ជនបរិច្ឆេទំ គណនតោ ទស្សេតុំ នហេតុយា ចត្តារីតិអាទិ វុត្តំ, តត្ថ ចត្តារិ, សត្តរស, សត្ត, បញ្ច, តីណិ, ឯកន្តិ ឆ បរិច្ឆេទា។ តេសំ វសេន ទុកតិកាទីសុ បច្ចយសំសន្ទនេ គណនា វេទិតព្ពា។ យោ ហិ បច្ចយោ សត្តរស វិស្សជ្ជនានិ លភតិ, តេន សទ្ធិំ សទិសសំសន្ទនេ សត្តរស, ឩនតរសំសន្ទនេ សេសា ឆបិ បរិច្ឆេទា លព្ភន្តិ។ ឯវំ សេសេសុបិ អធិកបរិច្ឆេទំ ឋបេត្វា សមសមា ឩនតរា ច លព្ភន្តីតិ។
286-287. Yaṃ panetaṃ paccanīye laddhavissajjanaparicchedaṃ gaṇanato dassetuṃ nahetuyā cattārītiādi vuttaṃ, tattha cattāri, sattarasa, satta, pañca, tīṇi, ekanti cha paricchedā. Tesaṃ vasena dukatikādīsu paccayasaṃsandane gaṇanā veditabbā. Yo hi paccayo sattarasa vissajjanāni labhati, tena saddhiṃ sadisasaṃsandane sattarasa, ūnatarasaṃsandane sesā chapi paricchedā labbhanti. Evaṃ sesesupi adhikaparicchedaṃ ṭhapetvā samasamā ūnatarā ca labbhantīti.
ឯត្ថ ច អធិកតរា ន លព្ភន្តីតិ អយមេត្ថ និយមោ។ សមសមា បន ឩនតរា ច អត្ថា វិរោធេ សតិ លព្ភន្តិ។ តេនេត្ថ ‘‘នហេតុបច្ចយា នារម្មណេ ឯក’’ន្តិអាទិ វុត្តំ។ ឯត្ថ ហិ នហេតុយា ចតុន្នំ, នារម្មណេ បញ្ចន្នំ អាគតត្តា នហេតុវសេន ចត្តារីតិ វត្តព្ពំ សិយា, នារម្មណេន សទ្ធិំ ឃដិតត្តា បន អារម្មណធម្មោ វិរុជ្ឈតីតិ អកុសលំ ធម្មំ បច្ចយា អកុសលោ ធម្មោ, អព្យាកតំ ធម្មំ បច្ចយា អកុសលោ, អកុសលញ្ច អព្យាកតញ្ច ធម្មំ បច្ចយា អកុសលោតិ តីណិ វិស្សជ្ជនានិ បរិហីនានិ។ អព្យាកតំ ធម្មំ បច្ចយា អព្យាកតោតិ រូបវសេន ឯកមេវ វុត្តំ។ ឯវំ សព្ពត្ថ វិរុទ្ធាវិរុទ្ធំ ញត្វា លព្ភមានបរិច្ឆេទោ វេទិតព្ពោ។ អបិចេត្ថ ឥទំ នយមត្តទស្សនំ។ នាធិបតិយា ចត្តារីតិ នហេតុយា លទ្ធានេវ។ សេសចតុក្កេសុបិ ឯសេវ នយោ។
Ettha ca adhikatarā na labbhantīti ayamettha niyamo. Samasamā pana ūnatarā ca atthā virodhe sati labbhanti. Tenettha ‘‘nahetupaccayā nārammaṇe eka’’ntiādi vuttaṃ. Ettha hi nahetuyā catunnaṃ, nārammaṇe pañcannaṃ āgatattā nahetuvasena cattārīti vattabbaṃ siyā, nārammaṇena saddhiṃ ghaṭitattā pana ārammaṇadhammo virujjhatīti akusalaṃ dhammaṃ paccayā akusalo dhammo, abyākataṃ dhammaṃ paccayā akusalo, akusalañca abyākatañca dhammaṃ paccayā akusaloti tīṇi vissajjanāni parihīnāni. Abyākataṃ dhammaṃ paccayā abyākatoti rūpavasena ekameva vuttaṃ. Evaṃ sabbattha viruddhāviruddhaṃ ñatvā labbhamānaparicchedo veditabbo. Apicettha idaṃ nayamattadassanaṃ. Nādhipatiyā cattārīti nahetuyā laddhāneva. Sesacatukkesupi eseva nayo.
នានន្តរេ ឯកន្តិ អហេតុកចិត្តសមុដ្ឋានស្ស ចេវ សេសរូបស្ស ច វសេន អព្យាកតេន អព្យាកតំ។ ឯវំ សព្ពេសុ ឯកកេសុ យុជ្ជមានករូបំ ជានិតព្ពំ។ នបុរេជាតេ ទ្វេតិ ឥធាបិ នហេតុវសេន ចត្តារីតិ វត្តព្ពំ សិយា, នបុរេជាតេន សទ្ធិំ ឃដិតត្តា បន អព្យាកតំ ធម្មំ បច្ចយា អកុសលោ, អកុសលញ្ច អព្យាកតញ្ច ធម្មំ បច្ចយា អកុសលោតិ វត្ថុបុរេជាតវសេន ទ្វេ វិស្សជ្ជនានិ បរិហីនានិ។ អារុប្បេ បន អហេតុកមោហស្ស អហេតុកកិរិយស្ស ច វសេន ទ្វេ វុត្តានិ។ នវិប្បយុត្តេ ទ្វេតិ អារុប្បេ អហេតុកាកុសលកិរិយវសេន ទ្វេ។ នោនត្ថិ នោវិគតេសុ ឯកន្តិ សព្ពស្ស រូបស្ស វសេន អព្យាកតេន អព្យាកតំ ទដ្ឋព្ពំ។ តិកាទីសុ អបុព្ពំ នត្ថិ។
Nānantare ekanti ahetukacittasamuṭṭhānassa ceva sesarūpassa ca vasena abyākatena abyākataṃ. Evaṃ sabbesu ekakesu yujjamānakarūpaṃ jānitabbaṃ. Napurejāte dveti idhāpi nahetuvasena cattārīti vattabbaṃ siyā, napurejātena saddhiṃ ghaṭitattā pana abyākataṃ dhammaṃ paccayā akusalo, akusalañca abyākatañca dhammaṃ paccayā akusaloti vatthupurejātavasena dve vissajjanāni parihīnāni. Āruppe pana ahetukamohassa ahetukakiriyassa ca vasena dve vuttāni. Navippayutte dveti āruppe ahetukākusalakiriyavasena dve. Nonatthi novigatesu ekanti sabbassa rūpassa vasena abyākatena abyākataṃ daṭṭhabbaṃ. Tikādīsu apubbaṃ natthi.
២៨៨. នារម្មណមូលកេ បន នអធិបតិយា បញ្ចាតិ នារម្មណេ លទ្ធានេវ។ នកម្មេ ឯកន្តិ ឯត្ថ ចិត្តសមុដ្ឋានញ្ច កដត្តារូបញ្ច អគ្គហេត្វា សេសរូបវសេន អព្យាកតេន អព្យាកតំ វេទិតព្ពំ។
288. Nārammaṇamūlake pana naadhipatiyā pañcāti nārammaṇe laddhāneva. Nakamme ekanti ettha cittasamuṭṭhānañca kaṭattārūpañca aggahetvā sesarūpavasena abyākatena abyākataṃ veditabbaṃ.
២៨៩-២៩៦. នាធិបតិមូលកេ នបុរេជាតេ សត្តាតិ នបុរេជាតេ លទ្ធានេវ។ នបច្ឆាជាតេ សត្តរសាតិ ឥមានិបិ តត្ថ លទ្ធានិ សត្តរសេវ។ នានន្តរនសមនន្តរនអញ្ញមញ្ញនឧបនិស្សយនសម្បយុត្តនោនត្ថិនោវិគតមូលកានិ នារម្មណមូលកសទិសានេវ។ ឥមិនាវ នយមត្តទស្សនេន សព្ពត្ថ អាគតានាគតំ លព្ភមានាលព្ភមានញ្ច វេទិតព្ពន្តិ។
289-296. Nādhipatimūlake napurejāte sattāti napurejāte laddhāneva. Napacchājāte sattarasāti imānipi tattha laddhāni sattaraseva. Nānantaranasamanantaranaaññamaññanaupanissayanasampayuttanonatthinovigatamūlakāni nārammaṇamūlakasadisāneva. Imināva nayamattadassanena sabbattha āgatānāgataṃ labbhamānālabbhamānañca veditabbanti.
បច្ចនីយវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paccanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
២៩៧-៣២៨. ឥមិនាយេវ បន លក្ខណេន អនុលោមំ បុរតោ កត្វា អនុលោមបច្ចនីយេ បច្ចនីយំ បុរតោ កត្វា បច្ចនីយានុលោមេ ច គណនបរិច្ឆេទោ អាគតានាគតំ លព្ភមានាលព្ភមានញ្ច វេទិតព្ពន្តិ។
297-328. Imināyeva pana lakkhaṇena anulomaṃ purato katvā anulomapaccanīye paccanīyaṃ purato katvā paccanīyānulome ca gaṇanaparicchedo āgatānāgataṃ labbhamānālabbhamānañca veditabbanti.
បច្ចយវារវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paccayavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / ១. កុសលត្តិកំ • 1. Kusalattikaṃ
