| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi |
೨. ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಅಪದಾನಂ
2. Paccekabuddhaapadānaṃ
ಅಥ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾಪದಾನಂ ಸುಣಾಥ –
Atha paccekabuddhāpadānaṃ suṇātha –
೮೩.
83.
‘‘ತಥಾಗತಂ ಜೇತವನೇ ವಸನ್ತಂ, ಅಪುಚ್ಛಿ ವೇದೇಹಮುನೀ ನತಙ್ಗೋ।
‘‘Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ, apucchi vedehamunī nataṅgo;
‘ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಕಿರ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ, ಭವನ್ತಿ ತೇ ಹೇತುಭಿ ಕೇಹಿ ವೀರ’ 1॥
‘Paccekabuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetubhi kehi vīra’ 2.
೮೪.
84.
‘‘ತದಾಹ ಸಬ್ಬಞ್ಞುವರೋ ಮಹೇಸೀ, ಆನನ್ದಭದ್ದಂ ಮಧುರಸ್ಸರೇನ।
‘‘Tadāha sabbaññuvaro mahesī, ānandabhaddaṃ madhurassarena;
‘ಯೇ ಪುಬ್ಬಬುದ್ಧೇಸು 3 ಕತಾಧಿಕಾರಾ, ಅಲದ್ಧಮೋಕ್ಖಾ ಜಿನಸಾಸನೇಸು॥
‘Ye pubbabuddhesu 4 katādhikārā, aladdhamokkhā jinasāsanesu.
೮೫.
85.
‘‘‘ತೇನೇವ ಸಂವೇಗಮುಖೇನ ಧೀರಾ, ವಿನಾಪಿ ಬುದ್ಧೇಹಿ ಸುತಿಕ್ಖಪಞ್ಞಾ।
‘‘‘Teneva saṃvegamukhena dhīrā, vināpi buddhehi sutikkhapaññā;
ಆರಮ್ಮಣೇನಾಪಿ ಪರಿತ್ತಕೇನ, ಪಚ್ಚೇಕಬೋಧಿಂ ಅನುಪಾಪುಣನ್ತಿ॥
Ārammaṇenāpi parittakena, paccekabodhiṃ anupāpuṇanti.
೮೬.
86.
‘‘‘ಸಬ್ಬಮ್ಹಿ ಲೋಕಮ್ಹಿ ಮಮಂ ಠಪೇತ್ವಾ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇಹಿ ಸಮೋವ ನತ್ಥಿ।
‘‘‘Sabbamhi lokamhi mamaṃ ṭhapetvā, paccekabuddhehi samova natthi;
ತೇಸಂ ಇಮಂ ವಣ್ಣಪದೇಸಮತ್ತಂ, ವಕ್ಖಾಮಹಂ ಸಾಧು ಮಹಾಮುನೀನಂ॥
Tesaṃ imaṃ vaṇṇapadesamattaṃ, vakkhāmahaṃ sādhu mahāmunīnaṃ.
೮೭.
87.
‘‘‘ಸಯಮೇವ ಬುದ್ಧಾನಂ ಮಹಾಇಸೀನಂ, ಸಾಧೂನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಮಧೂವ 5 ಖುದ್ದಂ।
‘‘‘Sayameva buddhānaṃ mahāisīnaṃ, sādhūni vākyāni madhūva 6 khuddaṃ;
ಅನುತ್ತರಂ ಭೇಸಜಂ ಪತ್ಥಯನ್ತಾ, ಸುಣಾಥ ಸಬ್ಬೇಸು ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ॥
Anuttaraṃ bhesajaṃ patthayantā, suṇātha sabbesu pasannacittā.
೮೮.
88.
‘‘‘ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಸಮಾಗತಾನಂ, ಪರಮ್ಪರಂ ಬ್ಯಾಕರಣಾನಿ ಯಾನಿ।
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ samāgatānaṃ, paramparaṃ byākaraṇāni yāni;
ಆದೀನವೋ ಯಞ್ಚ ವಿರಾಗವತ್ಥುಂ, ಯಥಾ ಚ ಬೋಧಿಂ ಅನುಪಾಪುಣಿಂಸು॥
Ādīnavo yañca virāgavatthuṃ, yathā ca bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.
೮೯.
89.
‘‘‘ಸರಾಗವತ್ಥೂಸು ವಿರಾಗಸಞ್ಞೀ, ರತ್ತಮ್ಹಿ ಲೋಕಮ್ಹಿ ವಿರತ್ತಚಿತ್ತಾ।
‘‘‘Sarāgavatthūsu virāgasaññī, rattamhi lokamhi virattacittā;
ಹಿತ್ವಾ ಪಪಞ್ಚೇ ಜಿತಫನ್ದಿತಾನಿ 7, ತಥೇವ ಬೋಧಿಂ ಅನುಪಾಪುಣಿಂಸು॥
Hitvā papañce jitaphanditāni 8, tatheva bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.
೯೦.
90.
‘‘‘ಸಬ್ಬೇಸು ಭೂತೇಸು ನಿಧಾಯ ದಣ್ಡಂ, ಅವಿಹೇಠಯಂ ಅಞ್ಞತರಮ್ಪಿ ತೇಸಂ।
‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;
ಮೇತ್ತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Mettena cittena hitānukampī, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೧.
91.
‘‘‘ಸಬ್ಬೇಸು ಭೂತೇಸು ನಿಧಾಯ ದಣ್ಡಂ, ಅವಿಹೇಠಯಂ ಅಞ್ಞತರಮ್ಪಿ ತೇಸಂ।
‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;
ನ ಪುತ್ತಮಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಕುತೋ ಸಹಾಯಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Na puttamiccheyya kuto sahāyaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೨.
92.
‘‘‘ಸಂಸಗ್ಗಜಾತಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ಸ್ನೇಹಾ, ಸ್ನೇಹನ್ವಯಂ ದುಕ್ಖಮಿದಂ ಪಹೋತಿ।
‘‘‘Saṃsaggajātassa bhavanti snehā, snehanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti;
ಆದೀನವಂ ಸ್ನೇಹಜಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādīnavaṃ snehajaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೩.
93.
‘‘‘ಮಿತ್ತೇ ಸುಹಜ್ಜೇ ಅನುಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಹಾಪೇತಿ ಅತ್ಥಂ ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ।
‘‘‘Mitte suhajje anukampamāno, hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto;
ಏತಂ ಭಯಂ ಸನ್ಥವೇ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Etaṃ bhayaṃ santhave pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೪.
94.
‘‘‘ವಂಸೋ ವಿಸಾಲೋವ ಯಥಾ ವಿಸತ್ತೋ, ಪುತ್ತೇಸು ದಾರೇಸು ಚ ಯಾ ಅಪೇಕ್ಖಾ।
‘‘‘Vaṃso visālova yathā visatto, puttesu dāresu ca yā apekkhā;
ವಂಸೇ ಕಳೀರೋವ ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Vaṃse kaḷīrova asajjamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೫.
95.
‘‘‘ಮಿಗೋ ಅರಞ್ಞಮ್ಹಿ ಯಥಾ ಅಬದ್ಧೋ, ಯೇನಿಚ್ಛಕಂ ಗಚ್ಛತಿ ಗೋಚರಾಯ।
‘‘‘Migo araññamhi yathā abaddho, yenicchakaṃ gacchati gocarāya;
ವಿಞ್ಞೂ ನರೋ ಸೇರಿತಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Viññū naro seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೬.
96.
‘‘‘ಆಮನ್ತನಾ ಹೋತಿ ಸಹಾಯಮಜ್ಝೇ, ವಾಸೇ ಚ 9 ಠಾನೇ ಗಮನೇ ಚಾರಿಕಾಯ।
‘‘‘Āmantanā hoti sahāyamajjhe, vāse ca 10 ṭhāne gamane cārikāya;
ಅನಭಿಜ್ಝಿತಂ ಸೇರಿತಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೭.
97.
‘‘‘ಖಿಡ್ಡಾ ರತೀ ಹೋತಿ ಸಹಾಯಮಜ್ಝೇ, ಪುತ್ತೇಸು ಪೇಮಂ ವಿಪುಲಞ್ಚ ಹೋತಿ।
‘‘‘Khiḍḍā ratī hoti sahāyamajjhe, puttesu pemaṃ vipulañca hoti;
ಪಿಯವಿಪ್ಪಯೋಗಂ ವಿಜಿಗುಚ್ಛಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Piyavippayogaṃ vijigucchamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೮.
98.
‘‘‘ಚಾತುದ್ದಿಸೋ ಅಪ್ಪಟಿಘೋ ಚ ಹೋತಿ, ಸನ್ತುಸ್ಸಮಾನೋ ಇತರೀತರೇನ।
‘‘‘Cātuddiso appaṭigho ca hoti, santussamāno itarītarena;
ಪರಿಸ್ಸಯಾನಂ ಸಹಿತಾ ಅಛಮ್ಭೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Parissayānaṃ sahitā achambhī, eko care khaggavisāṇakappo.
೯೯.
99.
‘‘‘ದುಸ್ಸಙ್ಗಹಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾಪಿ ಏಕೇ, ಅಥೋ ಗಹಟ್ಠಾ ಘರಮಾವಸನ್ತಾ।
‘‘‘Dussaṅgahā pabbajitāpi eke, atho gahaṭṭhā gharamāvasantā;
ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಪರಪುತ್ತೇಸು ಹುತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Appossukko paraputtesu hutvā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೦.
100.
‘‘‘ಓರೋಪಯಿತ್ವಾ ಗಿಹಿಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ, ಸಞ್ಛಿನ್ನಪತ್ತೋ ಯಥಾ ಕೋವಿಳಾರೋ।
‘‘‘Oropayitvā gihibyañjanāni, sañchinnapatto yathā koviḷāro;
ಛೇತ್ವಾನ ವೀರೋ ಗಿಹಿಬನ್ಧನಾನಿ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Chetvāna vīro gihibandhanāni, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೧.
101.
‘‘‘ಸಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಧೀರಂ।
‘‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;
ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಸಬ್ಬಾನಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾನಿ, ಚರೇಯ್ಯ ತೇನತ್ತಮನೋ ಸತೀಮಾ॥
Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.
೧೦೨.
102.
‘‘‘ನೋ ಚೇ ಲಭೇಥ ನಿಪಕಂ ಸಹಾಯಂ, ಸದ್ಧಿಂ ಚರಂ ಸಾಧುವಿಹಾರಿಧೀರಂ।
‘‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;
ರಾಜಾವ ರಟ್ಠಂ ವಿಜಿತಂ ಪಹಾಯ, ಏಕೋ ಚರೇ ಮಾತಙ್ಗರಞ್ಞೇವ ನಾಗೋ॥
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care mātaṅgaraññeva nāgo.
೧೦೩.
103.
‘‘‘ಅದ್ಧಾ ಪಸಂಸಾಮ ಸಹಾಯಸಮ್ಪದಂ, ಸೇಟ್ಠಾ ಸಮಾ ಸೇವಿತಬ್ಬಾ ಸಹಾಯಾ।
‘‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;
ಏತೇ ಅಲದ್ಧಾ ಅನವಜ್ಜಭೋಜೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೪.
104.
‘‘‘ದಿಸ್ವಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಪಭಸ್ಸರಾನಿ, ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಸುನಿಟ್ಠಿತಾನಿ।
‘‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;
ಸಙ್ಘಟ್ಟಮಾನಾನಿ ದುವೇ ಭುಜಸ್ಮಿಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Saṅghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೫.
105.
‘‘‘ಏವಂ ದುತೀಯೇನ ಸಹಾ ಮಮಸ್ಸ, ವಾಚಾಭಿಲಾಪೋ ಅಭಿಸಜ್ಜನಾ ವಾ।
‘‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;
ಏತಂ ಭಯಂ ಆಯತಿಂ ಪೇಕ್ಖಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೬.
106.
‘‘‘ಕಾಮಾ ಹಿ ಚಿತ್ರಾ ಮಧುರಾ ಮನೋರಮಾ, ವಿರೂಪರೂಪೇನ ಮಥೇನ್ತಿ ಚಿತ್ತಂ।
‘‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;
ಆದೀನವಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೭.
107.
‘‘‘ಈತೀ ಚ ಗಣ್ಡೋ ಚ ಉಪದ್ದವೋ ಚ, ರೋಗೋ ಚ ಸಲ್ಲಞ್ಚ ಭಯಞ್ಚ ಮೇತಂ।
‘‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;
ಏತಂ ಭಯಂ ಕಾಮಗುಣೇಸು ದಿಸ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೮.
108.
‘‘‘ಸೀತಞ್ಚ ಉಣ್ಹಞ್ಚ ಖುದಂ ಪಿಪಾಸಂ, ವಾತಾತಪೇ ಡಂಸಸರೀಸಪೇ 11 ಚ।
‘‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape 12 ca;
ಸಬ್ಬಾನಿಪೇತಾನಿ ಅಭಿಬ್ಭವಿತ್ವಾ 13, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Sabbānipetāni abhibbhavitvā 14, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೦೯.
109.
‘‘‘ನಾಗೋವ ಯೂಥಾನಿ ವಿವಜ್ಜಯಿತ್ವಾ, ಸಞ್ಜಾತಖನ್ಧೋ ಪದುಮೀ ಉಳಾರೋ।
‘‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;
ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಂ ಅರಞ್ಞೇ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Yathābhirantaṃ viharaṃ araññe, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೦.
110.
‘‘‘ಅಟ್ಠಾನತಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರತಸ್ಸ, ಯಂ ಫಸ್ಸಯೇ 15 ಸಾಮಯಿಕಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ।
‘‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye 16 sāmayikaṃ vimuttiṃ;
ಆದಿಚ್ಚಬನ್ಧುಸ್ಸ ವಚೋ ನಿಸಮ್ಮ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೧.
111.
‘‘‘ದಿಟ್ಠೀವಿಸೂಕಾನಿ ಉಪಾತಿವತ್ತೋ, ಪತ್ತೋ ನಿಯಾಮಂ ಪಟಿಲದ್ಧಮಗ್ಗೋ।
‘‘‘Diṭṭhīvisūkāni upātivatto, patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo;
ಉಪ್ಪನ್ನಞಾಣೋಮ್ಹಿ ಅನಞ್ಞನೇಯ್ಯೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Uppannañāṇomhi anaññaneyyo, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೨.
112.
‘‘‘ನಿಲ್ಲೋಲುಪೋ ನಿಕ್ಕುಹೋ ನಿಪ್ಪಿಪಾಸೋ, ನಿಮ್ಮಕ್ಖ 17 ನಿದ್ಧನ್ತಕಸಾವಮೋಹೋ।
‘‘‘Nillolupo nikkuho nippipāso, nimmakkha 18 niddhantakasāvamoho;
ನಿರಾಸಯೋ 19 ಸಬ್ಬಲೋಕೇ ಭವಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Nirāsayo 20 sabbaloke bhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೩.
113.
‘‘‘ಪಾಪಂ ಸಹಾಯಂ ಪರಿವಜ್ಜಯೇಥ, ಅನತ್ಥದಸ್ಸಿಂ ವಿಸಮೇ ನಿವಿಟ್ಠಂ।
‘‘‘Pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ;
ಸಯಂ ನ ಸೇವೇ ಪಸುತಂ ಪಮತ್ತಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Sayaṃ na seve pasutaṃ pamattaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೪.
114.
‘‘‘ಬಹುಸ್ಸುತಂ ಧಮ್ಮಧರಂ ಭಜೇಥ, ಮಿತ್ತಂ ಉಳಾರಂ ಪಟಿಭಾನವನ್ತಂ।
‘‘‘Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ;
ಅಞ್ಞಾಯ ಅತ್ಥಾನಿ ವಿನೇಯ್ಯ ಕಙ್ಖಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Aññāya atthāni vineyya kaṅkhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೫.
115.
‘‘‘ಖಿಡ್ಡಂ ರತಿಂ ಕಾಮಸುಖಞ್ಚ ಲೋಕೇ, ಅನಲಙ್ಕರಿತ್ವಾ ಅನಪೇಕ್ಖಮಾನೋ।
‘‘‘Khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke, analaṅkaritvā anapekkhamāno;
ವಿಭೂಸಟ್ಠಾನಾ ವಿರತೋ ಸಚ್ಚವಾದೀ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Vibhūsaṭṭhānā virato saccavādī, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೬.
116.
‘‘‘ಪುತ್ತಞ್ಚ ದಾರಂ ಪಿತರಞ್ಚ ಮಾತರಂ, ಧನಾನಿ ಧಞ್ಞಾನಿ ಚ ಬನ್ಧವಾನಿ।
‘‘‘Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ, dhanāni dhaññāni ca bandhavāni;
ಹಿತ್ವಾನ ಕಾಮಾನಿ ಯಥೋಧಿಕಾನಿ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Hitvāna kāmāni yathodhikāni, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೭.
117.
‘‘‘ಸಙ್ಗೋ ಏಸೋ ಪರಿತ್ತಮೇತ್ಥ ಸೋಖ್ಯಂ, ಅಪ್ಪಸ್ಸಾದೋ ದುಕ್ಖಮೇವೇತ್ಥ ಭಿಯ್ಯೋ।
‘‘‘Saṅgo eso parittamettha sokhyaṃ, appassādo dukkhamevettha bhiyyo;
ಗಳೋ 21 ಏಸೋ ಇತಿ ಞತ್ವಾ ಮತಿಮಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Gaḷo 22 eso iti ñatvā matimā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೮.
118.
‘‘‘ಸನ್ದಾಲಯಿತ್ವಾನ ಸಂಯೋಜನಾನಿ, ಜಾಲಂವ ಭೇತ್ವಾ ಸಲಿಲಮ್ಬುಚಾರೀ।
‘‘‘Sandālayitvāna saṃyojanāni, jālaṃva bhetvā salilambucārī;
ಅಗ್ಗೀವ ದಡ್ಢಂ ಅನಿವತ್ತಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Aggīva daḍḍhaṃ anivattamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೧೯.
119.
‘‘‘ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖೂ ನ ಚ ಪಾದಲೋಲೋ, ಗುತ್ತಿನ್ದ್ರಿಯೋ ರಕ್ಖಿತಮಾನಸಾನೋ।
‘‘‘Okkhittacakkhū na ca pādalolo, guttindriyo rakkhitamānasāno;
ಅನವಸ್ಸುತೋ ಅಪರಿಡಯ್ಹಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Anavassuto apariḍayhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೦.
120.
‘‘‘ಓಹಾರಯಿತ್ವಾ ಗಿಹಿಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ, ಸಞ್ಛನ್ನಪತ್ತೋ ಯಥಾ ಪಾರಿಛತ್ತೋ।
‘‘‘Ohārayitvā gihibyañjanāni, sañchannapatto yathā pārichatto;
ಕಾಸಾಯವತ್ಥೋ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Kāsāyavattho abhinikkhamitvā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೧.
121.
‘‘‘ರಸೇಸು ಗೇಧಂ ಅಕರಂ ಅಲೋಲೋ, ಅನಞ್ಞಪೋಸೀ ಸಪದಾನಚಾರೀ।
‘‘‘Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo, anaññaposī sapadānacārī;
ಕುಲೇ ಕುಲೇ ಅಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಚಿತ್ತೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Kule kule appaṭibaddhacitto, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೨.
122.
‘‘‘ಪಹಾಯ ಪಞ್ಚಾವರಣಾನಿ ಚೇತಸೋ, ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಬ್ಯಪನುಜ್ಜ ಸಬ್ಬೇ।
‘‘‘Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso, upakkilese byapanujja sabbe;
ಅನಿಸ್ಸಿತೋ ಛೇಜ್ಜ ಸಿನೇಹದೋಸಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Anissito chejja sinehadosaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೩.
123.
‘‘‘ವಿಪಿಟ್ಠಿಕತ್ವಾನ ಸುಖಞ್ಚ ದುಕ್ಖಂ, ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಂ।
‘‘‘Vipiṭṭhikatvāna sukhañca dukkhaṃ, pubbeva somanassadomanassaṃ;
ಲದ್ಧಾನುಪೇಕ್ಖಂ ಸಮಥಂ ವಿಸುದ್ಧಂ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೪.
124.
‘‘‘ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಪರಮತ್ಥಪತ್ತಿಯಾ, ಅಲೀನಚಿತ್ತೋ ಅಕುಸೀತವುತ್ತಿ।
‘‘‘Āraddhavīriyo paramatthapattiyā, alīnacitto akusītavutti;
ದಳ್ಹನಿಕ್ಕಮೋ ಥಾಮಬಲೂಪಪನ್ನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೫.
125.
‘‘‘ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಂ ಝಾನಮರಿಞ್ಚಮಾನೋ, ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಚಂ ಅನುಧಮ್ಮಚಾರೀ।
‘‘‘Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno, dhammesu niccaṃ anudhammacārī;
ಆದೀನವಂ ಸಮ್ಮಸಿತಾ ಭವೇಸು, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೬.
126.
‘‘‘ತಣ್ಹಕ್ಖಯಂ ಪತ್ಥಯಮಪ್ಪಮತ್ತೋ, ಅನೇಳಮೂಗೋ ಸುತವಾ ಸತೀಮಾ।
‘‘‘Taṇhakkhayaṃ patthayamappamatto, aneḷamūgo sutavā satīmā;
ಸಙ್ಖಾತಧಮ್ಮೋ ನಿಯತೋ ಪಧಾನವಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Saṅkhātadhammo niyato padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೭.
127.
‘‘‘ಸೀಹೋವ ಸದ್ದೇಸು ಅಸನ್ತಸನ್ತೋ, ವಾತೋವ ಜಾಲಮ್ಹಿ ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ।
‘‘‘Sīhova saddesu asantasanto, vātova jālamhi asajjamāno;
ಪದುಮಂವ ತೋಯೇನ ಅಲಿಮ್ಪಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Padumaṃva toyena alimpamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೮.
128.
‘‘‘ಸೀಹೋ ಯಥಾ ದಾಠಬಲೀ ಪಸಯ್ಹ, ರಾಜಾ ಮಿಗಾನಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಚಾರೀ।
‘‘‘Sīho yathā dāṭhabalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cārī;
ಸೇವೇಥ ಪನ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೨೯.
129.
‘‘‘ಮೇತ್ತಂ ಉಪೇಕ್ಖಂ ಕರುಣಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ, ಆಸೇವಮಾನೋ ಮುದಿತಞ್ಚ ಕಾಲೇ।
‘‘‘Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle;
ಸಬ್ಬೇನ ಲೋಕೇನ ಅವಿರುಜ್ಝಮಾನೋ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Sabbena lokena avirujjhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೩೦.
130.
‘‘‘ರಾಗಞ್ಚ ದೋಸಞ್ಚ ಪಹಾಯ ಮೋಹಂ, ಸನ್ದಾಲಯಿತ್ವಾನ ಸಂಯೋಜನಾನಿ।
‘‘‘Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sandālayitvāna saṃyojanāni;
ಅಸನ್ತಸಂ ಜೀವಿತಸಙ್ಖಯಮ್ಹಿ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೩೧.
131.
‘‘‘ಭಜನ್ತಿ ಸೇವನ್ತಿ ಚ ಕಾರಣತ್ಥಾ, ನಿಕ್ಕಾರಣಾ ದುಲ್ಲಭಾ ಅಜ್ಜ ಮಿತ್ತಾ।
‘‘‘Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā, nikkāraṇā dullabhā ajja mittā;
ಅತ್ತತ್ಥಪಞ್ಞಾ ಅಸುಚೀಮನುಸ್ಸಾ, ಏಕೋ ಚರೇ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪೋ॥
Attatthapaññā asucīmanussā, eko care khaggavisāṇakappo.
೧೩೨.
132.
‘‘‘ವಿಸುದ್ಧಸೀಲಾ ಸುವಿಸುದ್ಧಪಞ್ಞಾ, ಸಮಾಹಿತಾ ಜಾಗರಿಯಾನುಯುತ್ತಾ।
‘‘‘Visuddhasīlā suvisuddhapaññā, samāhitā jāgariyānuyuttā;
ವಿಪಸ್ಸಕಾ ಧಮ್ಮವಿಸೇಸದಸ್ಸೀ, ಮಗ್ಗಙ್ಗಬೋಜ್ಝಙ್ಗಗತೇ ವಿಜಞ್ಞಾ॥
Vipassakā dhammavisesadassī, maggaṅgabojjhaṅgagate vijaññā.
೧೩೩.
133.
‘‘‘ಸುಞ್ಞಪ್ಪಣಿಧಿಞ್ಚ ತಥಾನಿಮಿತ್ತಂ 23, ಆಸೇವಯಿತ್ವಾ ಜಿನಸಾಸನಮ್ಹಿ।
‘‘‘Suññappaṇidhiñca tathānimittaṃ 24, āsevayitvā jinasāsanamhi;
ಯೇ ಸಾವಕತ್ತಂ ನ ವಜನ್ತಿ ಧೀರಾ, ಭವನ್ತಿ ಪಚ್ಚೇಕಜಿನಾ ಸಯಮ್ಭೂ॥
Ye sāvakattaṃ na vajanti dhīrā, bhavanti paccekajinā sayambhū.
೧೩೪.
134.
‘‘‘ಮಹನ್ತಧಮ್ಮಾ ಬಹುಧಮ್ಮಕಾಯಾ, ಚಿತ್ತಿಸ್ಸರಾ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖೋಘತಿಣ್ಣಾ।
‘‘‘Mahantadhammā bahudhammakāyā, cittissarā sabbadukkhoghatiṇṇā;
ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತಾ ಪರಮತ್ಥದಸ್ಸೀ, ಸೀಹೋಪಮಾ ಖಗ್ಗವಿಸಾಣಕಪ್ಪಾ॥
Udaggacittā paramatthadassī, sīhopamā khaggavisāṇakappā.
೧೩೫.
135.
‘‘‘ಸನ್ತಿನ್ದ್ರಿಯಾ ಸನ್ತಮನಾ ಸಮಾಧೀ, ಪಚ್ಚನ್ತಸತ್ತೇಸು ಪತಿಪ್ಪಚಾರಾ 25।
‘‘‘Santindriyā santamanā samādhī, paccantasattesu patippacārā 26;
ದೀಪಾ ಪರತ್ಥ ಇಧ ವಿಜ್ಜಲನ್ತಾ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಸತತಂ ಹಿತಾಮೇ॥
Dīpā parattha idha vijjalantā, paccekabuddhā satataṃ hitāme.
೧೩೬.
136.
‘‘‘ಪಹೀನಸಬ್ಬಾವರಣಾ ಜನಿನ್ದಾ, ಲೋಕಪ್ಪದೀಪಾ ಘನಕಞ್ಚನಾಭಾ।
‘‘‘Pahīnasabbāvaraṇā janindā, lokappadīpā ghanakañcanābhā;
ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಲೋಕಸುದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಾ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಸತತಪ್ಪಿತಾಮೇ॥
Nissaṃsayaṃ lokasudakkhiṇeyyā, paccekabuddhā satatappitāme.
೧೩೭.
137.
‘‘‘ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಸುಭಾಸಿತಾನಿ, ಚರನ್ತಿ ಲೋಕಮ್ಹಿ ಸದೇವಕಮ್ಹಿ।
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, caranti lokamhi sadevakamhi;
ಸುತ್ವಾ ತಥಾ ಯೇ ನ ಕರೋನ್ತಿ ಬಾಲಾ, ಚರನ್ತಿ ದುಕ್ಖೇಸು ಪುನಪ್ಪುನಂ ತೇ॥
Sutvā tathā ye na karonti bālā, caranti dukkhesu punappunaṃ te.
೧೩೮.
138.
‘‘‘ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಸುಭಾಸಿತಾನಿ, ಮಧುಂ ಯಥಾ ಖುದ್ದಮವಸ್ಸವನ್ತಂ।
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, madhuṃ yathā khuddamavassavantaṃ;
ಸುತ್ವಾ ತಥಾ ಯೇ ಪಟಿಪತ್ತಿಯುತ್ತಾ, ಭವನ್ತಿ ತೇ ಸಚ್ಚದಸಾ ಸಪಞ್ಞಾ’॥
Sutvā tathā ye paṭipattiyuttā, bhavanti te saccadasā sapaññā’.
೧೩೯.
139.
‘‘ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇಹಿ ಜಿನೇಹಿ ಭಾಸಿತಾ, ಕಥಾ 27 ಉಳಾರಾ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ।
‘‘Paccekabuddhehi jinehi bhāsitā, kathā 28 uḷārā abhinikkhamitvā;
ತಾ ಸಕ್ಯಸೀಹೇನ ನರುತ್ತಮೇನ, ಪಕಾಸಿತಾ ಧಮ್ಮವಿಜಾನನತ್ಥಂ॥
Tā sakyasīhena naruttamena, pakāsitā dhammavijānanatthaṃ.
೧೪೦.
140.
‘‘ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಇಮಾನಿ ತೇಸಂ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನ ವಿಕುಬ್ಬಿತಾನಿ।
‘‘Lokānukampāya imāni tesaṃ, paccekabuddhāna vikubbitāni;
ಸಂವೇಗಸಙ್ಗಮತಿವಡ್ಢನತ್ಥಂ, ಸಯಮ್ಭುಸೀಹೇನ ಪಕಾಸಿತಾನೀ’’ತಿ॥
Saṃvegasaṅgamativaḍḍhanatthaṃ, sayambhusīhena pakāsitānī’’ti.
ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾಪದಾನಂ ಸಮತ್ತಂ।
Paccekabuddhāpadānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ೨.ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ • 2.Paccekabuddhaapadānavaṇṇanā
