| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi |
२२१. पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा
221. Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
३५८. अथ खो भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘यानि तानि भगवता अनुञ्ञातानि तिचीवरन्ति वा वस्सिकसाटिकाति वा निसीदनन्ति वा पच्चत्थरणन्ति वा कण्डुप्पटिच्छादीति वा मुखपुञ्छनचोळन्ति वा परिक्खारचोळन्ति वा, सब्बानि तानि अधिट्ठातब्बानि नु खो, उदाहु, विकप्पेतब्बानी’’ति? भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, तिचीवरं अधिट्ठातुं न विकप्पेतुं; वस्सिकसाटिकं वस्सानं चातुमासं अधिट्ठातुं, ततो परं विकप्पेतुं; निसीदनं अधिट्ठातुं न विकप्पेतुं; पच्चत्थरणं अधिट्ठातुं न विकप्पेतुं; कण्डुप्पटिच्छादिं यावआबाधा अधिट्ठातुं ततो परं विकप्पेतुं; मुखपुञ्छनचोळं अधिट्ठातुं न विकप्पेतुं; परिक्खारचोळं अधिट्ठातुं न विकप्पेतुन्ति।
358. Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘yāni tāni bhagavatā anuññātāni ticīvaranti vā vassikasāṭikāti vā nisīdananti vā paccattharaṇanti vā kaṇḍuppaṭicchādīti vā mukhapuñchanacoḷanti vā parikkhāracoḷanti vā, sabbāni tāni adhiṭṭhātabbāni nu kho, udāhu, vikappetabbānī’’ti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, ticīvaraṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ; vassikasāṭikaṃ vassānaṃ cātumāsaṃ adhiṭṭhātuṃ, tato paraṃ vikappetuṃ; nisīdanaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ; paccattharaṇaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ; kaṇḍuppaṭicchādiṃ yāvaābādhā adhiṭṭhātuṃ tato paraṃ vikappetuṃ; mukhapuñchanacoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ; parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetunti.
अथ खो भिक्खूनं एतदहोसि – ‘‘कित्तकं पच्छिमं नु खो चीवरं विकप्पेतब्ब’’न्ति? भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, आयामेन अट्ठङ्गुलं सुगतङ्गुलेन चतुरङ्गुलवित्थतं पच्छिमं चीवरं विकप्पेतुन्ति।
Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kittakaṃ pacchimaṃ nu kho cīvaraṃ vikappetabba’’nti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, āyāmena aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulena caturaṅgulavitthataṃ pacchimaṃ cīvaraṃ vikappetunti.
३५९. तेन खो पन समयेन आयस्मतो महाकस्सपस्स पंसुकूलकतो गरुको होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, सुत्तलूखं कातुन्ति। विकण्णो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, विकण्णं उद्धरितुन्ति। सुत्ता ओकिरियन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, अनुवातं परिभण्डं आरोपेतुन्ति।
359. Tena kho pana samayena āyasmato mahākassapassa paṃsukūlakato garuko hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, suttalūkhaṃ kātunti. Vikaṇṇo hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, vikaṇṇaṃ uddharitunti. Suttā okiriyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anuvātaṃ paribhaṇḍaṃ āropetunti.
तेन खो पन समयेन सङ्घाटिया पत्ता लुज्जन्ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, अट्ठपदकं कातुन्ति।
Tena kho pana samayena saṅghāṭiyā pattā lujjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭhapadakaṃ kātunti.
३६०. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो तिचीवरे कयिरमाने सब्बं छिन्नकं नप्पहोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, द्वे छिन्नकानि एकं अच्छिन्नकन्ति।
360. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno ticīvare kayiramāne sabbaṃ chinnakaṃ nappahoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, dve chinnakāni ekaṃ acchinnakanti.
द्वे छिन्नकानि एकं अच्छिन्नकं नप्पहोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, द्वे अच्छिन्नकानि एकं छिन्नकन्ति।
Dve chinnakāni ekaṃ acchinnakaṃ nappahoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, dve acchinnakāni ekaṃ chinnakanti.
द्वे अच्छिन्नकानि एकं छिन्नकं नप्पहोति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। अनुजानामि, भिक्खवे, अन्वाधिकम्पि आरोपेतुं, न च, भिक्खवे, सब्बं अच्छिन्नकं धारेतब्बं। यो धारेय्य, आपत्ति दुक्कटस्साति।
Dve acchinnakāni ekaṃ chinnakaṃ nappahoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anvādhikampi āropetuṃ, na ca, bhikkhave, sabbaṃ acchinnakaṃ dhāretabbaṃ. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
३६१. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरस्स भिक्खुनो बहुं चीवरं उप्पन्नं होति। सो च तं चीवरं मातापितूनं दातुकामो होति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। मातापितरोति 1 खो, भिक्खवे, ददमाने 2 किं वदेय्याम? अनुजानामि , भिक्खवे, मातापितूनं दातुं। न च, भिक्खवे, सद्धादेय्यं विनिपातेतब्बं। यो विनिपातेय्य, आपत्ति दुक्कटस्साति।
361. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno bahuṃ cīvaraṃ uppannaṃ hoti. So ca taṃ cīvaraṃ mātāpitūnaṃ dātukāmo hoti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Mātāpitaroti 3 kho, bhikkhave, dadamāne 4 kiṃ vadeyyāma? Anujānāmi , bhikkhave, mātāpitūnaṃ dātuṃ. Na ca, bhikkhave, saddhādeyyaṃ vinipātetabbaṃ. Yo vinipāteyya, āpatti dukkaṭassāti.
३६२. तेन खो पन समयेन अञ्ञतरो भिक्खु अन्धवने चीवरं निक्खिपित्वा सन्तरुत्तरेन गामं पिण्डाय पाविसि। चोरा तं चीवरं अवहरिंसु। सो भिक्खु दुच्चोळो होति लूखचीवरो। भिक्खू एवमाहंसु – ‘‘किस्स त्वं, आवुसो, दुच्चोळो लूखचीवरोसी’’ति? ‘‘इधाहं 5, आवुसो, अन्धवने चीवरं निक्खिपित्वा सन्तरुत्तरेन गामं पिण्डाय पाविसिं। चोरा तं चीवरं अवहरिंसु। तेनाहं दुच्चोळो लूखचीवरो’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं। न, भिक्खवे, सन्तरुत्तरेन गामो पविसितब्बो। यो पविसेय्य, आपत्ति दुक्कटस्साति।
362. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu andhavane cīvaraṃ nikkhipitvā santaruttarena gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Corā taṃ cīvaraṃ avahariṃsu. So bhikkhu duccoḷo hoti lūkhacīvaro. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tvaṃ, āvuso, duccoḷo lūkhacīvarosī’’ti? ‘‘Idhāhaṃ 6, āvuso, andhavane cīvaraṃ nikkhipitvā santaruttarena gāmaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Corā taṃ cīvaraṃ avahariṃsu. Tenāhaṃ duccoḷo lūkhacīvaro’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, santaruttarena gāmo pavisitabbo. Yo paviseyya, āpatti dukkaṭassāti.
तेन खो पन समयेन आयस्मा आनन्दो अस्सतिया सन्तरुत्तरेन गामं पिण्डाय पाविसि। भिक्खू आयस्मन्तं आनन्दं एतदवोचुं – ‘‘ननु , आवुसो आनन्द, भगवता पञ्ञत्तं – ‘न सन्तरुत्तरेन गामो पविसितब्बो’ति? किस्स त्वं, आवुसो आनन्द, सन्तरुत्तरेन गामं पविट्ठो’’ति? ‘‘सच्चं, आवुसो, भगवता पञ्ञत्तं – ‘न सन्तरुत्तरेन गामो पविसितब्बो’ति। अपि चाहं अस्सतिया पविट्ठो’’ति। भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं।
Tena kho pana samayena āyasmā ānando assatiyā santaruttarena gāmaṃ piṇḍāya pāvisi. Bhikkhū āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ – ‘‘nanu , āvuso ānanda, bhagavatā paññattaṃ – ‘na santaruttarena gāmo pavisitabbo’ti? Kissa tvaṃ, āvuso ānanda, santaruttarena gāmaṃ paviṭṭho’’ti? ‘‘Saccaṃ, āvuso, bhagavatā paññattaṃ – ‘na santaruttarena gāmo pavisitabbo’ti. Api cāhaṃ assatiyā paviṭṭho’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
पञ्चिमे, भिक्खवे, पच्चया सङ्घाटिया निक्खेपाय – गिलानो वा होति, वस्सिकसङ्केतं वा होति, नदीपारं गन्तुं वा होति, अग्गळगुत्तिविहारो वा होति, अत्थतकथिनं वा होति। इमे खो, भिक्खवे, पञ्च पच्चया सङ्घाटिया निक्खेपाय।
Pañcime, bhikkhave, paccayā saṅghāṭiyā nikkhepāya – gilāno vā hoti, vassikasaṅketaṃ vā hoti, nadīpāraṃ gantuṃ vā hoti, aggaḷaguttivihāro vā hoti, atthatakathinaṃ vā hoti. Ime kho, bhikkhave, pañca paccayā saṅghāṭiyā nikkhepāya.
पञ्चिमे, भिक्खवे, पच्चया उत्तरासङ्गस्स निक्खेपाय…पे॰… अन्तरवासकस्स निक्खेपाय – गिलानो वा होति, वस्सिकसङ्केतं वा होति, नदीपारं गन्तुं वा होति, अग्गळगुत्तिविहारो वा होति, अत्थतकथिनं वा होति। इमे खो, भिक्खवे, पञ्च पच्चया उत्तरासङ्गस्स अन्तरवासकस्स निक्खेपाय।
Pañcime, bhikkhave, paccayā uttarāsaṅgassa nikkhepāya…pe… antaravāsakassa nikkhepāya – gilāno vā hoti, vassikasaṅketaṃ vā hoti, nadīpāraṃ gantuṃ vā hoti, aggaḷaguttivihāro vā hoti, atthatakathinaṃ vā hoti. Ime kho, bhikkhave, pañca paccayā uttarāsaṅgassa antaravāsakassa nikkhepāya.
पञ्चिमे, भिक्खवे, पच्चया वस्सिकसाटिकाय निक्खेपाय – गिलानो वा होति, निस्सीमं गन्तुं वा होति, नदीपारं गन्तुं वा होति, अग्गळगुत्तिविहारो वा होति, वस्सिकसाटिका अकता वा होति विप्पकता वा। इमे खो, भिक्खवे, पञ्च पच्चया वस्सिकसाटिकाय निक्खेपायाति।
Pañcime, bhikkhave, paccayā vassikasāṭikāya nikkhepāya – gilāno vā hoti, nissīmaṃ gantuṃ vā hoti, nadīpāraṃ gantuṃ vā hoti, aggaḷaguttivihāro vā hoti, vassikasāṭikā akatā vā hoti vippakatā vā. Ime kho, bhikkhave, pañca paccayā vassikasāṭikāya nikkhepāyāti.
पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा निट्ठिता।
Pacchimavikappanupagacīvarādikathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा • Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथावण्णना • Pacchimavikappanupagacīvarādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / निसीदनादिअनुजाननकथावण्णना • Nisīdanādianujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / चीवररजनकथादिवण्णना • Cīvararajanakathādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / २२१. पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा • 221. Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
