| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
२२१. पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा
221. Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
३५९. कतपंसुकूलोति कतो पंसुकूलो। इमिना ‘‘पंसुकूलतो’’ति पदस्स विसेसनपरपदत्तं दस्सेति। अग्गळारोपनेनाति अग्गळस्स आरोपनेन। ‘‘सुत्तेनेवा’’ति एत्थ एवसद्देन पिलोतिकं निवत्तेति। अञ्छित्वा अञ्छित्वाति आकड्ढित्वा आकड्ढित्वा। अभिधातु हि आकड्ढनत्थो। ‘‘सङ्घाटिकोणो दीघो’’ति इमिना विकण्णोति एत्थ विसमो कण्णो विकण्णोति कत्वा कण्णसद्दस्स कोणत्थं दस्सेति। ततोति गळनतो। लुज्जन्तीति वलिं गण्हन्ति। अट्ठपदकन्ति पदस्स अट्ठपदेन सिब्बितं अट्ठपदकन्ति वचनत्थं दस्सेन्तो आह ‘‘अट्ठपदकच्छिन्नेन पत्तमुखं सिब्बितु’’न्ति। तत्थ अट्ठपदकच्छिन्नेन पत्तमुखं सिब्बितुन्ति अट्ठपदलिखनेन तत्थ तत्थ गब्भं दस्सेत्वा पत्तमुखं सिब्बितुं। ‘‘अट्ठपदकच्छन्नेना’’तिपि पाठो, अट्ठफलकाकारेनाति अत्थो।
359.Katapaṃsukūloti kato paṃsukūlo. Iminā ‘‘paṃsukūlato’’ti padassa visesanaparapadattaṃ dasseti. Aggaḷāropanenāti aggaḷassa āropanena. ‘‘Suttenevā’’ti ettha evasaddena pilotikaṃ nivatteti. Añchitvā añchitvāti ākaḍḍhitvā ākaḍḍhitvā. Abhidhātu hi ākaḍḍhanattho. ‘‘Saṅghāṭikoṇo dīgho’’ti iminā vikaṇṇoti ettha visamo kaṇṇo vikaṇṇoti katvā kaṇṇasaddassa koṇatthaṃ dasseti. Tatoti gaḷanato. Lujjantīti valiṃ gaṇhanti. Aṭṭhapadakanti padassa aṭṭhapadena sibbitaṃ aṭṭhapadakanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘aṭṭhapadakacchinnena pattamukhaṃ sibbitu’’nti. Tattha aṭṭhapadakacchinnena pattamukhaṃ sibbitunti aṭṭhapadalikhanena tattha tattha gabbhaṃ dassetvā pattamukhaṃ sibbituṃ. ‘‘Aṭṭhapadakacchannenā’’tipi pāṭho, aṭṭhaphalakākārenāti attho.
३६०. ‘‘आगन्तुकपत्तम्पि दातु’’न्ति इमिना अन्वादिकन्ति पदस्स अनुपच्छा आगन्तुकभावेन दीयतीति अन्वादिकन्ति वचनत्थं दस्सेति। चतुत्थक्खरेनपि पाठो, अनुपच्छा आगन्तुकभावेन धीयति ठपीयतीति अन्वाधिकन्ति कातब्बो। इदं पनाति अन्वाधिकं पन।
360. ‘‘Āgantukapattampi dātu’’nti iminā anvādikanti padassa anupacchā āgantukabhāvena dīyatīti anvādikanti vacanatthaṃ dasseti. Catutthakkharenapi pāṭho, anupacchā āgantukabhāvena dhīyati ṭhapīyatīti anvādhikanti kātabbo. Idaṃ panāti anvādhikaṃ pana.
३६१. सेसञातीनन्ति मातापितूहि सेसञातीनं। विनिपातेतियेवाति विनस्सन्तो निपातेतियेव।
361.Sesañātīnanti mātāpitūhi sesañātīnaṃ. Vinipātetiyevāti vinassanto nipātetiyeva.
३६२. ‘‘वस्सिको’’ति सङ्केतीयति गण्हीयतीति वस्सिकसङ्केतन्ति वुत्ते चत्तारो मासाति आह ‘‘चत्तारो मासे’’ति। हीति सच्चं, यस्मा वा। आरञ्ञकस्स भिक्खुनोति सम्बन्धो। तेनाति आरञ्ञकेन भिक्खुना।
362. ‘‘Vassiko’’ti saṅketīyati gaṇhīyatīti vassikasaṅketanti vutte cattāro māsāti āha ‘‘cattāro māse’’ti. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Āraññakassa bhikkhunoti sambandho. Tenāti āraññakena bhikkhunā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / २२१. पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा • 221. Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथा • Pacchimavikappanupagacīvarādikathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पच्छिमविकप्पनुपगचीवरादिकथावण्णना • Pacchimavikappanupagacīvarādikathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / निसीदनादिअनुजाननकथावण्णना • Nisīdanādianujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / चीवररजनकथादिवण्णना • Cīvararajanakathādivaṇṇanā
