| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā |
(๓) ปาจิตฺติยาทิปญฺหาวณฺณนา
(3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
๔๘๑. อธิฎฺฐิตนฺติ คาถา นิสฺสคฺคิยจีวรํ อนิสฺสชฺชิตฺวา ปริภุญฺชนฺตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
481.Adhiṭṭhitanti gāthā nissaggiyacīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjantaṃ sandhāya vuttā.
อตฺถงฺคเต สูริเยติ คาถา โรมนฺถกํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Atthaṅgate sūriyeti gāthā romanthakaṃ sandhāya vuttā.
น รตฺตจิโตฺตติ คาถาย อยมโตฺถ – รตฺตจิโตฺต เมถุนธมฺมปาราชิกํ อาปชฺชติฯ เถยฺยจิโตฺต อทินฺนาทานปาราชิกํ, ปรํ มรณาย เจเตโนฺต มนุสฺสวิคฺคหปาราชิกํ, สงฺฆเภทโก ปน น รตฺตจิโตฺต น จ ปน เถยฺยจิโตฺต น จาปิ โส ปรํ มรณาย เจตยิ, สลากํ ปนสฺส เทนฺตสฺส โหติ เฉชฺชํ, ปาราชิกํ โหติ, สลากํ ปฎิคฺคณฺหนฺตสฺส เภทกานุวตฺตกสฺส ถุลฺลจฺจยํฯ
Na rattacittoti gāthāya ayamattho – rattacitto methunadhammapārājikaṃ āpajjati. Theyyacitto adinnādānapārājikaṃ, paraṃ maraṇāya cetento manussaviggahapārājikaṃ, saṅghabhedako pana na rattacitto na ca pana theyyacitto na cāpi so paraṃ maraṇāya cetayi, salākaṃ panassa dentassa hoti chejjaṃ, pārājikaṃ hoti, salākaṃ paṭiggaṇhantassa bhedakānuvattakassa thullaccayaṃ.
คเจฺฉยฺย อฑฺฒโยชนนฺติ อยํ ปญฺหา สุปฺปติฎฺฐิตนิโคฺรธสทิสํ เอกกุลสฺส รุกฺขมูลํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Gaccheyya aḍḍhayojananti ayaṃ pañhā suppatiṭṭhitanigrodhasadisaṃ ekakulassa rukkhamūlaṃ sandhāya vuttā.
กายิกานีติ อยํ คาถา สมฺพหุลานํ อิตฺถีนํ เกเส วา องฺคุลิโย วา เอกโต คณฺหนฺตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Kāyikānīti ayaṃ gāthā sambahulānaṃ itthīnaṃ kese vā aṅguliyo vā ekato gaṇhantaṃ sandhāya vuttā.
วาจสิกานีติ อยํ คาถา ‘‘สพฺพา ตุเมฺห สิขรณิโย’’ติอาทินา นเยน ทุฎฺฐุลฺลภาณิํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Vācasikānīti ayaṃ gāthā ‘‘sabbā tumhe sikharaṇiyo’’tiādinā nayena duṭṭhullabhāṇiṃ sandhāya vuttā.
ติสฺสิตฺถิโย เมถุนํ ตํ น เสเวติ ติโสฺส อิตฺถิโย วุตฺตา, ตาสุปิ ยํ ตํ เมถุนํ นาม, ตํ น เสวติฯ ตโย ปุริเสติ ตโย ปุริเสปิ อุปคนฺตฺวา เมถุนํ น เสวติฯ ตโย อนริยปณฺฑเกติ อุภโตพฺยญฺชนสงฺขาเต ตโย อนริเย ตโย จ ปณฺฑเกติ อิเมปิ ฉ ชเน อุปคนฺตฺวา เมถุนํ น เสวติฯ น จาจเร เมถุนํ พฺยญฺชนสฺมินฺติ อนุโลมปาราชิกวเสนปิ เมถุนํ นาจรติฯ เฉชฺชํ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยาติ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยา ปาราชิกนฺติฯ อยํ ปญฺหา อฎฺฐวตฺถุกํ สนฺธาย วุตฺตา, ตสฺสา หิ เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคํ กายสํสคฺคํ อาปชฺชิตุํ วายมนฺติยา เมถุนธมฺมปจฺจยา เฉชฺชํ โหติฯ
Tissitthiyo methunaṃ taṃ na seveti tisso itthiyo vuttā, tāsupi yaṃ taṃ methunaṃ nāma, taṃ na sevati. Tayo puriseti tayo purisepi upagantvā methunaṃ na sevati. Tayo anariyapaṇḍaketi ubhatobyañjanasaṅkhāte tayo anariye tayo ca paṇḍaketi imepi cha jane upagantvā methunaṃ na sevati. Na cācare methunaṃ byañjanasminti anulomapārājikavasenapi methunaṃ nācarati. Chejjaṃ siyā methunadhammapaccayāti siyā methunadhammapaccayā pārājikanti. Ayaṃ pañhā aṭṭhavatthukaṃ sandhāya vuttā, tassā hi methunadhammassa pubbabhāgaṃ kāyasaṃsaggaṃ āpajjituṃ vāyamantiyā methunadhammapaccayā chejjaṃ hoti.
มาตรํ จีวรนฺติ อยํ คาถา ปิฎฺฐิสมเย วสฺสิกสาฎิกตฺถํ สตุปฺปาทกรณํ สนฺธาย วุตฺตาฯ วินิจฺฉโย ปนสฺสา วสฺสิกสาฎิกสิกฺขาปทวณฺณนายเมว วุโตฺตฯ
Mātaraṃ cīvaranti ayaṃ gāthā piṭṭhisamaye vassikasāṭikatthaṃ satuppādakaraṇaṃ sandhāya vuttā. Vinicchayo panassā vassikasāṭikasikkhāpadavaṇṇanāyameva vutto.
กุโทฺธ อาราธโก โหตีติ คาถา ติตฺถิยวตฺตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ติตฺถิโย หิ วตฺตํ ปูรยมาโน ติตฺถิยานํ วเณฺณ ภญฺญมาเน กุโทฺธ อาราธโก โหติ, วตฺถุตฺตยสฺส วเณฺณ ภญฺญมาเน กุโทฺธ คารโยฺห โหตีติ ตเตฺถวสฺสา วิตฺถาโร วุโตฺตฯ ทุติยคาถาปิ ตเมว สนฺธาย วุตฺตาฯ
Kuddho ārādhako hotīti gāthā titthiyavattaṃ sandhāya vuttā. Titthiyo hi vattaṃ pūrayamāno titthiyānaṃ vaṇṇe bhaññamāne kuddho ārādhako hoti, vatthuttayassa vaṇṇe bhaññamāne kuddho gārayho hotīti tatthevassā vitthāro vutto. Dutiyagāthāpi tameva sandhāya vuttā.
สงฺฆาทิเสสนฺติอาทิ คาถา ยา ภิกฺขุนี อวสฺสุตาว อวสฺสุตสฺส ปุริสสฺส หตฺถโต ปิณฺฑปาตํ คเหตฺวา มนุสฺสมํสลสุณปณีตโภชนเสสอกปฺปิยมํเสหิ สทฺธิํ โอมทฺทิตฺวา อโชฺฌหรติ, ตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Saṅghādisesantiādi gāthā yā bhikkhunī avassutāva avassutassa purisassa hatthato piṇḍapātaṃ gahetvā manussamaṃsalasuṇapaṇītabhojanasesaakappiyamaṃsehi saddhiṃ omadditvā ajjhoharati, taṃ sandhāya vuttā.
เอโก อุปสมฺปโนฺน เอโก อนุปสมฺปโนฺนติ คาถา อากาสคตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ สเจ หิ ทฺวีสุ สามเณเรสุ เอโก อิทฺธิยา เกสคฺคมตฺตมฺปิ ปถวิํ มุญฺจิตฺวา นิสิโนฺน โหติ, โส อนุปสมฺปโนฺน นาม โหติฯ สเงฺฆนาปิ อากาเส นิสีทิตฺวา ภูมิคตสฺส กมฺมํ น กาตพฺพํฯ สเจ กโรติ, กุปฺปติฯ
Eko upasampanno eko anupasampannoti gāthā ākāsagataṃ sandhāya vuttā. Sace hi dvīsu sāmaṇeresu eko iddhiyā kesaggamattampi pathaviṃ muñcitvā nisinno hoti, so anupasampanno nāma hoti. Saṅghenāpi ākāse nisīditvā bhūmigatassa kammaṃ na kātabbaṃ. Sace karoti, kuppati.
อกปฺปกตนฺติ คาถา อจฺฉินฺนจีวรกํ ภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ ตสฺมิํเยว จสฺสา สิกฺขาปเท วิตฺถาเรน วินิจฺฉโยปิ วุโตฺตฯ
Akappakatanti gāthā acchinnacīvarakaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttā. Tasmiṃyeva cassā sikkhāpade vitthārena vinicchayopi vutto.
น เทติ น ปฎิคฺคณฺหาตีติ นาปิ อุโยฺยชิกา เทติ, น อุโยฺยชิตา ตสฺสา หตฺถโต คณฺหาติฯ ปฎิคฺคโห เตน น วิชฺชตีติ เตเนว การเณน อุโยฺยชิกาย หตฺถโต อุโยฺยชิตาย ปฎิคฺคโห น วิชฺชติฯ อาปชฺชติ ครุกนฺติ เอวํ สเนฺตปิ อวสฺสุตสฺส หตฺถโต ปิณฺฑปาตคฺคหเณ อุโยฺยเชนฺตี สงฺฆาทิเสสาปตฺติํ อาปชฺชติฯ ตญฺจ ปริโภคปจฺจยาติ ตญฺจ ปน อาปตฺติํ อาปชฺชมานา ตสฺสา อุโยฺยชิตาย ปริโภคปจฺจยา อาปชฺชติ ฯ ตสฺสา หิ โภชนปริโยสาเน อุโยฺยชิกาย สงฺฆาทิเสโส โหตีติฯ ทุติยคาถา ตสฺสาเยว อุทกทนฺตโปนคฺคหเณ อุโยฺยชนํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Na deti na paṭiggaṇhātīti nāpi uyyojikā deti, na uyyojitā tassā hatthato gaṇhāti. Paṭiggaho tena na vijjatīti teneva kāraṇena uyyojikāya hatthato uyyojitāya paṭiggaho na vijjati. Āpajjati garukanti evaṃ santepi avassutassa hatthato piṇḍapātaggahaṇe uyyojentī saṅghādisesāpattiṃ āpajjati. Tañca paribhogapaccayāti tañca pana āpattiṃ āpajjamānā tassā uyyojitāya paribhogapaccayā āpajjati . Tassā hi bhojanapariyosāne uyyojikāya saṅghādiseso hotīti. Dutiyagāthā tassāyeva udakadantaponaggahaṇe uyyojanaṃ sandhāya vuttā.
น ภิกฺขุนี โน จ ผุเสยฺย วชฺชนฺติ สตฺตรสเกสุ หิ อญฺญตรํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา อนาทริเยน ฉาทยมานาปิ ภิกฺขุนี ฉาทนปจฺจยา วชฺชํ น ผุสติ, อญฺญํ นวํ อาปตฺติํ นาปชฺชติ, ปฎิจฺฉนฺนาย วา อปฺปฎิจฺฉนฺนาย วา อาปตฺติยา ปกฺขมานตฺตเมว ลภติฯ อยํ ปน ภิกฺขุนีปิ น โหติ, สาวเสสญฺจ ครุกํ อาปชฺชิตฺวา ฉาเทตฺวา วชฺชํ น ผุสติฯ ปญฺหา เมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ อยํ กิร ปญฺหา อุกฺขิตฺตกภิกฺขุํ สนฺธาย วุตฺตาฯ เตน หิ สทฺธิํ วินยกมฺมํ นตฺถิ, ตสฺมา โส สงฺฆาทิเสสํ อาปชฺชิตฺวา ฉาเทโนฺต วชฺชํ น ผุสตีติฯ
Na bhikkhunī no ca phuseyya vajjanti sattarasakesu hi aññataraṃ āpattiṃ āpajjitvā anādariyena chādayamānāpi bhikkhunī chādanapaccayā vajjaṃ na phusati, aññaṃ navaṃ āpattiṃ nāpajjati, paṭicchannāya vā appaṭicchannāya vā āpattiyā pakkhamānattameva labhati. Ayaṃ pana bhikkhunīpi na hoti, sāvasesañca garukaṃ āpajjitvā chādetvā vajjaṃ na phusati. Pañhā mesā kusalehi cintitāti ayaṃ kira pañhā ukkhittakabhikkhuṃ sandhāya vuttā. Tena hi saddhiṃ vinayakammaṃ natthi, tasmā so saṅghādisesaṃ āpajjitvā chādento vajjaṃ na phusatīti.
เสทโมจนคาถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Sedamocanagāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๓. ปาจิตฺติยาทิปญฺหา • 3. Pācittiyādipañhā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปาราชิกาทิปญฺหวณฺณนา • Pārājikādipañhavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ปาจิตฺติยาทิปญฺหาวณฺณนา • Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา • Pārājikādipañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / (๓) ปาจิตฺติยาทิปญฺหาวณฺณนา • (3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
