| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
(೩) ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಪಞ್ಹಾವಣ್ಣನಾ
(3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
೪೮೧. ಸಲಾಕಂ ದೇನ್ತಸ್ಸ ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಛೇಜ್ಜಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಹೋತಿಛೇಜ್ಜನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
481. Salākaṃ dentassa assa bhikkhussa chejjaṃ hotīti yojanā. ‘‘Pārājikaṃ hotī’’ti iminā hotichejjanti padassa atthaṃ dasseti.
ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತನಿಗ್ರೋಧಸದಿಸಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ, ತಮೇವ ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
Suppatiṭṭhitanigrodhasadisaṃ rukkhamūlaṃ, tameva vā gahetabbaṃ.
ತಿಸ್ಸಿತ್ಥಿಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ, ಪಚ್ಚತ್ತವಚನಂ ವಾತಿ ಆಹ ‘‘ತಾಸುಪೀ’’ತಿ। ‘‘ಯಂ ತಂ ಮೇಥುನಂ ನಾಮ ತ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಮೇಥುನಂ ಯಂ ತ’’ನ್ತಿ ಪದಾನಂ ಸಮಾನಾಧಿಕರಣಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ನ ಸೇವತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನ ಸೇವೇತಿ ಏತ್ಥ ತಿಕಾರಸ್ಸ ಏಕಾರಾದೇಸಭಾವಂ (ಜಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪.೧೧.೭೬ ಪುತ್ತೋ ವಾ ಪಿತರಂ ಯಾಚೇ ವಿಯ) ದಸ್ಸೇತಿ। ತಯೋ ಪುರಿಸೇತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಉಪಗನ್ತ್ವಾ’’ತಿ ಪದಂ ಅಜ್ಝಾಹರಿತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ‘‘ತಯೋ ಪುರಿಸೇಪಿ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ’’ತಿ। ಇಮಿನಾ ತಯೋ ಪುರಿಸೇತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪುರಿಮನಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ತೀಸು ಪುರಿಸೇಸೂ’’ತಿ ಭುಮ್ಮತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋಪಿ ಯುಜ್ಜತೇವ। ಇಮಂ ನಯಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪುರಿಮಪದೇಪಿ ತಿಸ್ಸಿತ್ಥಿಯೋ ಉಪಗನ್ತ್ವಾತಿ ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋಪಿ ಯುಜ್ಜತೇವ। ತಸ್ಮಾ ತೇ ದ್ವೇ ನಯಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞೋಪದೇಸದಾಯಕನಯಾ ನಾಮಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ‘‘ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಸಙ್ಖಾತೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನರಿಯಸದ್ದೇನ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನೋವ ಇಧ ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ನಾಚರತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ನ ಚಾಚರೇತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ತಿಸದ್ದಸ್ಸ ಏಕಾರಾದೇಸಭಾವಮೇವ ದಸ್ಸೇತಿ। ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಭಾಗಂ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಆಪಜ್ಜಿತುಂ ವಾಯಮನ್ತಿಯಾ ತಸ್ಸಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।
Tissitthiyoti ettha bhummatthe upayogavacanaṃ, paccattavacanaṃ vāti āha ‘‘tāsupī’’ti. ‘‘Yaṃ taṃ methunaṃ nāma ta’’nti iminā ‘‘methunaṃ yaṃ ta’’nti padānaṃ samānādhikaraṇabhāvaṃ dasseti. ‘‘Na sevatī’’ti iminā na seveti ettha tikārassa ekārādesabhāvaṃ (jā. aṭṭha. 4.11.76 putto vā pitaraṃ yāce viya) dasseti. Tayo puriseti ettha ‘‘upagantvā’’ti padaṃ ajjhāharitvā sambandhitabbanti dassento āha‘‘tayo purisepi upagantvā’’ti. Iminā tayo puriseti ettha upayogatthe upayogavacananti dasseti. Purimanayaṃ gahetvā etthāpi ‘‘tīsu purisesū’’ti bhummatthe upayogavacananti atthopi yujjateva. Imaṃ nayaṃ gahetvā purimapadepi tissitthiyo upagantvāti upayogatthe upayogavacananti atthopi yujjateva. Tasmā te dve nayā aññamaññopadesadāyakanayā nāmāti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Ubhatobyañjanasaṅkhāte’’ti iminā anariyasaddena ubhatobyañjanova idha gahetabboti dasseti. ‘‘Nācaratī’’ti iminā na cācareti etthāpi tisaddassa ekārādesabhāvameva dasseti. Methunadhammassa pubbabhāgaṃ kāyasaṃsaggaṃ āpajjituṃ vāyamantiyā tassā bhikkhuniyāti yojanā.
ಅಸ್ಸಾತಿ ಗಾಥಾಯ, ತಿತ್ಥಿಯೋ ಆರಾಧಕೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ಥೇವಾತಿ ತಿತ್ಥಿಯವತ್ತೇ ಏವ। ಅಸ್ಸಾತಿ ತಿತ್ಥಿಯಸ್ಸ। ತಮೇವಾತಿ ತಿತ್ಥಿಯವತ್ತಮೇವ।
Assāti gāthāya, titthiyo ārādhako hotīti yojanā. Tatthevāti titthiyavatte eva. Assāti titthiyassa. Tamevāti titthiyavattameva.
ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸನ್ತಿಆದಿಗಾಥಾ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತನ್ತಿ ಅಜ್ಝೋಹರಣಂ।
Saṅghādisesantiādigāthā vuttāti sambandho. Tanti ajjhoharaṇaṃ.
ಆಕಾಸಗತಂ ಸಾಮಣೇರನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸಙ್ಘೇನಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ನ ಕಮ್ಮಾರಹೇನೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ನ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಙ್ಘೋಪಿ ಕಮ್ಮಾರಹೋಪಿ ಭೂಮಿಗತೋವ ವಟ್ಟತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Ākāsagataṃ sāmaṇeranti sambandho. Saṅghenapīti pisaddo na kammārahenevāti dasseti. ‘‘Na kātabba’’nti iminā saṅghopi kammārahopi bhūmigatova vaṭṭatīti dasseti.
ಅಸ್ಸಾತಿ ಗಾಥಾಯ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Assāti gāthāya vinicchayoti sambandho.
‘‘ನ ದೇತಿ, ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾಪದಾನಂ ಕತ್ತಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ನಾಪಿ ಉಯ್ಯೋಜಿಕಾ’’ತಿಆದಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಅವಸ್ಸುತಪುರಿಸಸ್ಸ। ‘‘ಕಾರಣೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ತೇನಾತಿ ಪದಸ್ಸ ಕಾರಣತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏವಸದ್ದೋ ಪನ ಸಮ್ಭವವಸೇನ ಯೋಜಿತೋ, ನ ಅಞ್ಞೇನ ಕಾರಣೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಅವಸ್ಸುತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಗಹಣೇತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ ಗಹಣೇ। ತಞ್ಚ ಪರಿಭೋಗಪಚ್ಚಯಾತಿ ಏತ್ಥ ತಸದ್ದಸ್ಸ ವಿಸಯಂ, ಪರಿಭೋಗಸ್ಸ ಚ ಸಮ್ಬನ್ಧಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ತಞ್ಚ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸದ್ದಸ್ಸ ವಿಸಯಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ತಸ್ಸಾ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪರಿಭೋಗಸ್ಸ ಸಮ್ಬನ್ಧಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಉಯ್ಯೋಜಿತಾಯ।
‘‘Na deti, na paṭiggaṇhātī’’ti kiriyāpadānaṃ kattāraṃ dassento āha ‘‘nāpi uyyojikā’’tiādi. Tassāti avassutapurisassa. ‘‘Kāraṇenā’’ti iminā tenāti padassa kāraṇatthaṃ dasseti. Evasaddo pana sambhavavasena yojito, na aññena kāraṇenāti attho, avassutassa purisassāti sambandho. Gahaṇeti uyyojitāya gahaṇe. Tañca paribhogapaccayāti ettha tasaddassa visayaṃ, paribhogassa ca sambandhaṃ dassento āha ‘‘tañca panā’’tiādi. Tattha ‘‘āpatti’’nti iminā tasaddassa visayaṃ dasseti. ‘‘Tassā uyyojitāyā’’ti iminā paribhogassa sambandhaṃ dasseti. Tassāti uyyojitāya.
ಸತ್ತರಸಕೇಸು ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇಸೂತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಜ್ಜಂ ನ ಫುಸತೀತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ।
Sattarasakesu saṅghādisesesūti sambandho. Vajjaṃ na phusatīti padassa atthaṃ dassento āha ‘‘aññaṃ navaṃ āpatti’’nti.
ಇತಿ ಸೇದಮೋಚಿಕಗಾಥಾವಣ್ಣನಾಯ ಯೋಜನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Iti sedamocikagāthāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೩. ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಪಞ್ಹಾ • 3. Pācittiyādipañhā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / (೩) ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಪಞ್ಹಾವಣ್ಣನಾ • (3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಾರಾಜಿಕಾದಿಪಞ್ಹವಣ್ಣನಾ • Pārājikādipañhavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಪಞ್ಹಾವಣ್ಣನಾ • Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಾರಾಜಿಕಾದಿಪಞ್ಹಾವಣ್ಣನಾ • Pārājikādipañhāvaṇṇanā
