| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
(੩) ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਪਞ੍ਹਾવਣ੍ਣਨਾ
(3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
੪੮੧. ਸਲਾਕਂ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਛੇਜ੍ਜਂ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਹੋਤਿਛੇਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
481. Salākaṃ dentassa assa bhikkhussa chejjaṃ hotīti yojanā. ‘‘Pārājikaṃ hotī’’ti iminā hotichejjanti padassa atthaṃ dasseti.
ਸੁਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਨਿਗ੍ਰੋਧਸਦਿਸਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ, ਤਮੇવ વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
Suppatiṭṭhitanigrodhasadisaṃ rukkhamūlaṃ, tameva vā gahetabbaṃ.
ਤਿਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ વਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਾਸੁਪੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਂ ਤਂ ਮੇਥੁਨਂ ਨਾਮ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਮੇਥੁਨਂ ਯਂ ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਦਾਨਂ ਸਮਾਨਾਧਿਕਰਣਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਨ ਸੇવਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਸੇવੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਿਕਾਰਸ੍ਸ ਏਕਾਰਾਦੇਸਭਾવਂ (ਜਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੪.੧੧.੭੬ ਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਪਿਤਰਂ ਯਾਚੇ વਿਯ) ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਯੋ ਪੁਰਿਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿ ਪਦਂ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ‘‘ਤਯੋ ਪੁਰਿਸੇਪਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਤਯੋ ਪੁਰਿਸੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਪੁਰਿਮਨਯਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਤੀਸੁ ਪੁਰਿਸੇਸੂ’’ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇવ। ਇਮਂ ਨਯਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਪਦੇਪਿ ਤਿਸ੍ਸਿਤ੍ਥਿਯੋ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾਤਿ ਉਪਯੋਗਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇવ। ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਦ੍વੇ ਨਯਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੋਪਦੇਸਦਾਯਕਨਯਾ ਨਾਮਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ‘‘ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਙ੍ਖਾਤੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨਰਿਯਸਦ੍ਦੇਨ ਉਭਤੋਬ੍ਯਞ੍ਜਨੋવ ਇਧ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਨਾਚਰਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਚਾਚਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਏਕਾਰਾਦੇਸਭਾવਮੇવ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਂ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤੁਂ વਾਯਮਨ੍ਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।
Tissitthiyoti ettha bhummatthe upayogavacanaṃ, paccattavacanaṃ vāti āha ‘‘tāsupī’’ti. ‘‘Yaṃ taṃ methunaṃ nāma ta’’nti iminā ‘‘methunaṃ yaṃ ta’’nti padānaṃ samānādhikaraṇabhāvaṃ dasseti. ‘‘Na sevatī’’ti iminā na seveti ettha tikārassa ekārādesabhāvaṃ (jā. aṭṭha. 4.11.76 putto vā pitaraṃ yāce viya) dasseti. Tayo puriseti ettha ‘‘upagantvā’’ti padaṃ ajjhāharitvā sambandhitabbanti dassento āha‘‘tayo purisepi upagantvā’’ti. Iminā tayo puriseti ettha upayogatthe upayogavacananti dasseti. Purimanayaṃ gahetvā etthāpi ‘‘tīsu purisesū’’ti bhummatthe upayogavacananti atthopi yujjateva. Imaṃ nayaṃ gahetvā purimapadepi tissitthiyo upagantvāti upayogatthe upayogavacananti atthopi yujjateva. Tasmā te dve nayā aññamaññopadesadāyakanayā nāmāti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Ubhatobyañjanasaṅkhāte’’ti iminā anariyasaddena ubhatobyañjanova idha gahetabboti dasseti. ‘‘Nācaratī’’ti iminā na cācareti etthāpi tisaddassa ekārādesabhāvameva dasseti. Methunadhammassa pubbabhāgaṃ kāyasaṃsaggaṃ āpajjituṃ vāyamantiyā tassā bhikkhuniyāti yojanā.
ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਗਾਥਾਯ, ਤਿਤ੍ਥਿਯੋ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਥੇવਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯવਤ੍ਤੇ ਏવ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸ੍ਸ। ਤਮੇવਾਤਿ ਤਿਤ੍ਥਿਯવਤ੍ਤਮੇવ।
Assāti gāthāya, titthiyo ārādhako hotīti yojanā. Tatthevāti titthiyavatte eva. Assāti titthiyassa. Tamevāti titthiyavattameva.
ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਨ੍ਤਿਆਦਿਗਾਥਾ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਹਰਣਂ।
Saṅghādisesantiādigāthā vuttāti sambandho. Tanti ajjhoharaṇaṃ.
ਆਕਾਸਗਤਂ ਸਾਮਣੇਰਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਙ੍ਘੇਨਪੀਤਿ ਪਿਸਦ੍ਦੋ ਨ ਕਮ੍ਮਾਰਹੇਨੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਨ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਙ੍ਘੋਪਿ ਕਮ੍ਮਾਰਹੋਪਿ ਭੂਮਿਗਤੋવ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Ākāsagataṃ sāmaṇeranti sambandho. Saṅghenapīti pisaddo na kammārahenevāti dasseti. ‘‘Na kātabba’’nti iminā saṅghopi kammārahopi bhūmigatova vaṭṭatīti dasseti.
ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਗਾਥਾਯ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Assāti gāthāya vinicchayoti sambandho.
‘‘ਨ ਦੇਤਿ, ਨ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਪਦਾਨਂ ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਨਾਪਿ ਉਯ੍ਯੋਜਿਕਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅવਸ੍ਸੁਤਪੁਰਿਸਸ੍ਸ। ‘‘ਕਾਰਣੇਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤੇਨਾਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏવਸਦ੍ਦੋ ਪਨ ਸਮ੍ਭવવਸੇਨ ਯੋਜਿਤੋ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਅવਸ੍ਸੁਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਗਹਣੇਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਾਯ ਗਹਣੇ। ਤਞ੍ਚ ਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ વਿਸਯਂ, ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਚ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤਞ੍ਚ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ વਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਤਸ੍ਸਾ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਰਿਭੋਗਸ੍ਸ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜਿਤਾਯ।
‘‘Na deti, na paṭiggaṇhātī’’ti kiriyāpadānaṃ kattāraṃ dassento āha ‘‘nāpi uyyojikā’’tiādi. Tassāti avassutapurisassa. ‘‘Kāraṇenā’’ti iminā tenāti padassa kāraṇatthaṃ dasseti. Evasaddo pana sambhavavasena yojito, na aññena kāraṇenāti attho, avassutassa purisassāti sambandho. Gahaṇeti uyyojitāya gahaṇe. Tañca paribhogapaccayāti ettha tasaddassa visayaṃ, paribhogassa ca sambandhaṃ dassento āha ‘‘tañca panā’’tiādi. Tattha ‘‘āpatti’’nti iminā tasaddassa visayaṃ dasseti. ‘‘Tassā uyyojitāyā’’ti iminā paribhogassa sambandhaṃ dasseti. Tassāti uyyojitāya.
ਸਤ੍ਤਰਸਕੇਸੁ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇਸੂਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। વਜ੍ਜਂ ਨ ਫੁਸਤੀਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਆਪਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Sattarasakesu saṅghādisesesūti sambandho. Vajjaṃ na phusatīti padassa atthaṃ dassento āha ‘‘aññaṃ navaṃ āpatti’’nti.
ਇਤਿ ਸੇਦਮੋਚਿਕਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾਯ ਯੋਜਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Iti sedamocikagāthāvaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੩. ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਪਞ੍ਹਾ • 3. Pācittiyādipañhā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / (੩) ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਪਞ੍ਹਾવਣ੍ਣਨਾ • (3) Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਪਞ੍ਹવਣ੍ਣਨਾ • Pārājikādipañhavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਪਞ੍ਹਾવਣ੍ਣਨਾ • Pācittiyādipañhāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਾਰਾਜਿਕਾਦਿਪਞ੍ਹਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārājikādipañhāvaṇṇanā
