| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयविनिच्छय-उत्तरविनिच्छय • Vinayavinicchaya-uttaravinicchaya |
पाचित्तियकथा
Pācittiyakathā
८८९.
889.
सम्पजानमुसावादे , पाचित्तियमुदीरितं।
Sampajānamusāvāde , pācittiyamudīritaṃ;
दवा रवा भणन्तस्स, न दोसुम्मत्तकादिनो॥
Davā ravā bhaṇantassa, na dosummattakādino.
८९०.
890.
अञ्ञत्थापत्तियो पञ्च, मुसावादस्स कारणा।
Aññatthāpattiyo pañca, musāvādassa kāraṇā;
समुट्ठानादयो सब्बे, अदिन्नादानतुल्यका॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, adinnādānatulyakā.
सम्पजानमुसावादकथा।
Sampajānamusāvādakathā.
८९१.
891.
जातिआदीसु वुत्तेसु, दसस्वक्कोसवत्थुसु।
Jātiādīsu vuttesu, dasasvakkosavatthusu;
भूतेन वा अभूतेन, येन केनचि वत्थुना॥
Bhūtena vā abhūtena, yena kenaci vatthunā.
८९२.
892.
याय कायचि भासाय, हत्थमुद्दाय वा पन।
Yāya kāyaci bhāsāya, hatthamuddāya vā pana;
पाराजिकमनापन्नं, भिक्खुमापन्नमेव वा॥
Pārājikamanāpannaṃ, bhikkhumāpannameva vā.
८९३.
893.
अञ्ञत्रञ्ञापदेसेन, ओमसन्तस्स भिक्खुनो।
Aññatraññāpadesena, omasantassa bhikkhuno;
तत्थ पाचित्तियापत्ति, सम्बुद्धेन पकासिता॥
Tattha pācittiyāpatti, sambuddhena pakāsitā.
८९४.
894.
तेहेवञ्ञापदेसेन , पाळिमुत्तपदेहिपि।
Tehevaññāpadesena , pāḷimuttapadehipi;
सब्बत्थानुपसम्पन्नं, अक्कोसन्तस्स दुक्कटं॥
Sabbatthānupasampannaṃ, akkosantassa dukkaṭaṃ.
८९५.
895.
अनक्कोसितुकामस्स, केवलं दवकम्यता।
Anakkositukāmassa, kevalaṃ davakamyatā;
वदतो पन सब्बत्थ, दुब्भासितमुदीरितं॥
Vadato pana sabbattha, dubbhāsitamudīritaṃ.
८९६.
896.
पविट्ठानुपसम्पन्न-ट्ठाने इध च भिक्खुनी।
Paviṭṭhānupasampanna-ṭṭhāne idha ca bhikkhunī;
अनापत्ति पुरक्खत्वा, अत्थधम्मानुसासनिं॥
Anāpatti purakkhatvā, atthadhammānusāsaniṃ.
८९७.
897.
वदतो पन भिक्खुस्स, समुट्ठानादयो नया।
Vadato pana bhikkhussa, samuṭṭhānādayo nayā;
अनन्तरसमा वुत्ता, दुक्खा होतेत्थ वेदना॥
Anantarasamā vuttā, dukkhā hotettha vedanā.
ओमसवादकथा।
Omasavādakathā.
८९८.
898.
आपत्ति भिक्खुपेसुञ्ञे, दुविधाकारतो सिया।
Āpatti bhikkhupesuññe, duvidhākārato siyā;
अत्तनो पियकामस्स, परभेदत्थिनोपि वा॥
Attano piyakāmassa, parabhedatthinopi vā.
८९९.
899.
अक्कोसन्तस्स परियाय-पाळिमुत्तनयेहि च।
Akkosantassa pariyāya-pāḷimuttanayehi ca;
वचनस्सुपसंहारे, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vacanassupasaṃhāre, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
९००.
900.
तथा अनुपसम्पन्न-अक्कोसं हरतोपि च।
Tathā anupasampanna-akkosaṃ haratopi ca;
ठिता अनुपसम्पन्न-ट्ठाने इध च भिक्खुनी॥
Ṭhitā anupasampanna-ṭṭhāne idha ca bhikkhunī.
९०१.
901.
न चेव पियकामस्स, न च भेदत्थिनोपि वा।
Na ceva piyakāmassa, na ca bhedatthinopi vā;
पापानं गरहत्थाय, वदन्तस्स च भिक्खुनो॥
Pāpānaṃ garahatthāya, vadantassa ca bhikkhuno.
९०२.
902.
तथा उम्मत्तकादीनं, अनापत्तीति दीपिता।
Tathā ummattakādīnaṃ, anāpattīti dīpitā;
समुट्ठानादयो सब्बे, अदिन्नादानसादिसा॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, adinnādānasādisā.
पेसुञ्ञकथा।
Pesuññakathā.
९०३.
903.
ठपेत्वा भिक्खुनिं भिक्खुं, अञ्ञेन पिटकत्तयं।
Ṭhapetvā bhikkhuniṃ bhikkhuṃ, aññena piṭakattayaṃ;
धम्मं सह भणन्तस्स, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Dhammaṃ saha bhaṇantassa, tassa pācittiyaṃ siyā.
९०४.
904.
राजोवादादयो वुत्ता, महापच्चरियादिसु।
Rājovādādayo vuttā, mahāpaccariyādisu;
अनारुळ्हेसु सङ्गीतिं, आपत्तिजनकाति हि॥
Anāruḷhesu saṅgītiṃ, āpattijanakāti hi.
९०५.
905.
दुक्कटं होति भिक्खुस्मिं, तथा भिक्खुनियापि च।
Dukkaṭaṃ hoti bhikkhusmiṃ, tathā bhikkhuniyāpi ca;
भिक्खुस्सानुपसम्पन्न-सञ्ञिनो विमतिस्स वा॥
Bhikkhussānupasampanna-saññino vimatissa vā.
९०६.
906.
एकतो उद्दिसापेति, सज्झायं वा करोति यो।
Ekato uddisāpeti, sajjhāyaṃ vā karoti yo;
भणन्तं पगुणं गन्थं, ओपातेति च यो पन॥
Bhaṇantaṃ paguṇaṃ ganthaṃ, opāteti ca yo pana.
९०७.
907.
तस्स चानुपसम्पन्न-सन्तिके गण्हतोपि च।
Tassa cānupasampanna-santike gaṇhatopi ca;
उद्देसं तु अनापत्ति, भणने तेन एकतो॥
Uddesaṃ tu anāpatti, bhaṇane tena ekato.
९०८.
908.
वाचतो च समुट्ठाति, वाचाचित्तद्वयापि च।
Vācato ca samuṭṭhāti, vācācittadvayāpi ca;
समुट्ठानमिदं वुत्तं, पदसोधम्मसञ्ञितं॥
Samuṭṭhānamidaṃ vuttaṃ, padasodhammasaññitaṃ.
पदसोधम्मकथा।
Padasodhammakathā.
९०९.
909.
सब्बच्छन्नपरिच्छन्ने, निपज्जेय्य सचे पन।
Sabbacchannaparicchanne, nipajjeyya sace pana;
येभुय्येन परिच्छन्ने, छन्ने सेनासनेपि वा॥
Yebhuyyena paricchanne, channe senāsanepi vā.
९१०.
910.
तिस्सन्नं पन रत्तीनं, उद्धं यो पन रत्तियं।
Tissannaṃ pana rattīnaṃ, uddhaṃ yo pana rattiyaṃ;
ठपेत्वा भिक्खुं अञ्ञेन, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Ṭhapetvā bhikkhuṃ aññena, tassa pācittiyaṃ siyā.
९११.
911.
वत्थुं यं पन निद्दिट्ठं, मेथुनस्स पहोनकं।
Vatthuṃ yaṃ pana niddiṭṭhaṃ, methunassa pahonakaṃ;
आपत्यन्तमसो तेन, तिरच्छानगतेनपि॥
Āpatyantamaso tena, tiracchānagatenapi.
९१२.
912.
निपन्ने उपसम्पन्ने, इतरो चे निपज्जति।
Nipanne upasampanne, itaro ce nipajjati;
इतरस्मिं निपन्ने वा, सचे भिक्खु निपज्जति॥
Itarasmiṃ nipanne vā, sace bhikkhu nipajjati.
९१३.
913.
उभिन्नं उट्ठहित्वा वा, निपज्जनपयोगतो।
Ubhinnaṃ uṭṭhahitvā vā, nipajjanapayogato;
आपत्तानुपसम्पन्न-गणनायपि वा सिया॥
Āpattānupasampanna-gaṇanāyapi vā siyā.
९१४.
914.
सचे पिधाय वा गब्भं, निपज्जतिपिधाय वा।
Sace pidhāya vā gabbhaṃ, nipajjatipidhāya vā;
आपत्तत्थङ्गते सूरिये, चतुत्थदिवसे सिया॥
Āpattatthaṅgate sūriye, catutthadivase siyā.
९१५.
915.
दियड्ढहत्थुब्बेधेन , पाकारचयनादिना।
Diyaḍḍhahatthubbedhena , pākāracayanādinā;
परिक्खित्तम्पि तं सब्बं, परिक्खित्तन्ति वुच्चति॥
Parikkhittampi taṃ sabbaṃ, parikkhittanti vuccati.
९१६.
916.
भिक्खुस्सन्तमसो दुस्स-कुटियं वसतोपि च।
Bhikkhussantamaso dussa-kuṭiyaṃ vasatopi ca;
सहसेय्याय आपत्ति, होतीति परिदीपितो॥
Sahaseyyāya āpatti, hotīti paridīpito.
९१७.
917.
सब्बच्छन्नपरिच्छन्न-येभुय्यादिप्पभेदतो।
Sabbacchannaparicchanna-yebhuyyādippabhedato;
सत्त पाचित्तियानेत्थ, दट्ठब्बानि सुबुद्धिना॥
Satta pācittiyānettha, daṭṭhabbāni subuddhinā.
९१८.
918.
अड्ढच्छन्नपरिच्छन्ने, दुक्कटं परिदीपितं।
Aḍḍhacchannaparicchanne, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ;
सब्बचूळपरिच्छन्न-छन्नादीहिपि पञ्चधा॥
Sabbacūḷaparicchanna-channādīhipi pañcadhā.
९१९.
919.
अनापत्ति दिरत्तं वा, तिरत्तं वसतो सह।
Anāpatti dirattaṃ vā, tirattaṃ vasato saha;
अरुणस्स पुरेयेव, ततियाय च रत्तिया॥
Aruṇassa pureyeva, tatiyāya ca rattiyā.
९२०.
920.
निक्खमित्वा वसन्तस्स, पुन सद्धिञ्च भिक्खुनो।
Nikkhamitvā vasantassa, puna saddhiñca bhikkhuno;
तथा सब्बपरिच्छन्न-सब्बच्छन्नादिकेपि च॥
Tathā sabbaparicchanna-sabbacchannādikepi ca.
९२१.
921.
एवं अनुपसम्पन्ने, निपन्नेपि निसीदतो।
Evaṃ anupasampanne, nipannepi nisīdato;
सेसा एळकलोमेन, समुट्ठानादयो समा॥
Sesā eḷakalomena, samuṭṭhānādayo samā.
सहसेय्यकथा।
Sahaseyyakathā.
९२२.
922.
सचे तदहुजाताय, अपि यो मानुसित्थिया।
Sace tadahujātāya, api yo mānusitthiyā;
सहसेय्यं पकप्पेय्य, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Sahaseyyaṃ pakappeyya, tassa pācittiyaṃ siyā.
९२३.
923.
दिस्समानकरूपाय, यक्खिया पेतिया सह।
Dissamānakarūpāya, yakkhiyā petiyā saha;
रत्तियं यो निपज्जेय्य, देविया पण्डकेन वा॥
Rattiyaṃ yo nipajjeyya, deviyā paṇḍakena vā.
९२४.
924.
मेथुनवत्थुभूताय, तिरच्छानगतित्थिया।
Methunavatthubhūtāya, tiracchānagatitthiyā;
वत्थूनं गणनायस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vatthūnaṃ gaṇanāyassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
९२५.
925.
इधेकदिवसेनेव , आपत्ति परिदीपिता।
Idhekadivaseneva , āpatti paridīpitā;
सेसो अनन्तरे वुत्त-सदिसोव विनिच्छयो॥
Seso anantare vutta-sadisova vinicchayo.
दुतियसहसेय्यकथा।
Dutiyasahaseyyakathā.
९२६.
926.
उद्धं छप्पञ्चवाचाहि, विञ्ञुं पुरिसविग्गहं।
Uddhaṃ chappañcavācāhi, viññuṃ purisaviggahaṃ;
विना धम्मं भणन्तस्स, होति पाचित्ति इत्थिया॥
Vinā dhammaṃ bhaṇantassa, hoti pācitti itthiyā.
९२७.
927.
गाथापादो पनेकोव, एकवाचाति सञ्ञितो।
Gāthāpādo panekova, ekavācāti saññito;
पदसोधम्मं निद्दिट्ठं, धम्ममट्ठकथम्पि वा॥
Padasodhammaṃ niddiṭṭhaṃ, dhammamaṭṭhakathampi vā.
९२८.
928.
छन्नं उपरि वाचानं, पदादीनं वसा पन।
Channaṃ upari vācānaṃ, padādīnaṃ vasā pana;
देसेन्तस्स सियापत्ति, पदादिगणनाय च॥
Desentassa siyāpatti, padādigaṇanāya ca.
९२९.
929.
निम्मिनित्वा ठितेनापि, सद्धिं पुरिसविग्गहं।
Nimminitvā ṭhitenāpi, saddhiṃ purisaviggahaṃ;
यक्खेनपि च पेतेन, तिरच्छानगतेनपि॥
Yakkhenapi ca petena, tiracchānagatenapi.
९३०.
930.
ठितस्स मातुगामस्स, धम्मं यो पन भासति।
Ṭhitassa mātugāmassa, dhammaṃ yo pana bhāsati;
छन्नं उपरि वाचानं, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Channaṃ upari vācānaṃ, tassa pācittiyaṃ siyā.
९३१.
931.
पुरिसे इत्थिसञ्ञिस्स, विमतिस्स च पण्डके।
Purise itthisaññissa, vimatissa ca paṇḍake;
उत्तरि छहि वाचाहि, वदतो होति दुक्कटं॥
Uttari chahi vācāhi, vadato hoti dukkaṭaṃ.
९३२.
932.
इत्थिरूपं गहेत्वान, ठितानं भासतोपि च।
Itthirūpaṃ gahetvāna, ṭhitānaṃ bhāsatopi ca;
दुक्कटं यक्खिपेतीनं, तिरच्छानगतित्थिया॥
Dukkaṭaṃ yakkhipetīnaṃ, tiracchānagatitthiyā.
९३३.
933.
पुरिसे सति विञ्ञुस्मिं, सयं उट्ठाय वा पुन।
Purise sati viññusmiṃ, sayaṃ uṭṭhāya vā puna;
देसेन्तस्स निसीदित्वा, मातुगामस्स वा तथा॥
Desentassa nisīditvā, mātugāmassa vā tathā.
९३४.
934.
अञ्ञिस्सा पुन अञ्ञिस्सा, इत्थिया भणतोपि च।
Aññissā puna aññissā, itthiyā bhaṇatopi ca;
छहि पञ्चहि वाचाहि, अनापत्ति पकासिता॥
Chahi pañcahi vācāhi, anāpatti pakāsitā.
९३५.
935.
पदसोधम्मतुल्याव, समुट्ठानादयो मता।
Padasodhammatulyāva, samuṭṭhānādayo matā;
अयमेव विसेसोति, क्रियाक्रियमिदं पन॥
Ayameva visesoti, kriyākriyamidaṃ pana.
धम्मदेसनाकथा।
Dhammadesanākathā.
९३६.
936.
महग्गतं पणीतं वा, आरोचेन्तस्स भिक्खुनो।
Mahaggataṃ paṇītaṃ vā, ārocentassa bhikkhuno;
ठपेत्वा भिक्खुनिं भिक्खुं, भूते पाचित्तियं सिया॥
Ṭhapetvā bhikkhuniṃ bhikkhuṃ, bhūte pācittiyaṃ siyā.
९३७.
937.
नो चे जानाति सो वुत्तं, आरोचेन्तस्स भिक्खुनो।
No ce jānāti so vuttaṃ, ārocentassa bhikkhuno;
परियायवचने चस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Pariyāyavacane cassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
९३८.
938.
अनापत्ति तथारूपे, कारणे सति भासतो।
Anāpatti tathārūpe, kāraṇe sati bhāsato;
सब्बस्सपि च सीलादिं, वदतो आदिकम्मिनो॥
Sabbassapi ca sīlādiṃ, vadato ādikammino.
९३९.
939.
उम्मत्तकपदं एत्थ, न वुत्तं तदसम्भवा।
Ummattakapadaṃ ettha, na vuttaṃ tadasambhavā;
भूतारोचनकं नाम, समुट्ठानमिदं मतं॥
Bhūtārocanakaṃ nāma, samuṭṭhānamidaṃ mataṃ.
९४०.
940.
कायतो वाचतो काय-वाचतो च तिधा सिया।
Kāyato vācato kāya-vācato ca tidhā siyā;
कुसलाब्याकतेहेव, द्विचित्तञ्च द्विवेदनं॥
Kusalābyākateheva, dvicittañca dvivedanaṃ.
भूतारोचनकथा।
Bhūtārocanakathā.
९४१.
941.
आपत्तिं पन दुट्ठुल्लं, आरोचेन्तस्स भिक्खुनो।
Āpattiṃ pana duṭṭhullaṃ, ārocentassa bhikkhuno;
आपत्तानुपसम्पन्ने, ठपेत्वा भिक्खुसम्मुतिं॥
Āpattānupasampanne, ṭhapetvā bhikkhusammutiṃ.
९४२.
942.
सङ्घादिसेसमापन्नो, मोचेत्वा असुचिं अयं।
Saṅghādisesamāpanno, mocetvā asuciṃ ayaṃ;
घटेत्वा वत्थुनापत्तिं, वदन्तस्सेव वज्जता॥
Ghaṭetvā vatthunāpattiṃ, vadantasseva vajjatā.
९४३.
943.
इध सङ्घादिसेसाव, दुट्ठुल्लापत्तियो मता।
Idha saṅghādisesāva, duṭṭhullāpattiyo matā;
तस्मा सुद्धस्स दुट्ठुल्लं, वदं पाचित्तियं फुसे॥
Tasmā suddhassa duṭṭhullaṃ, vadaṃ pācittiyaṃ phuse.
९४४.
944.
अदुट्ठुल्लाय दुट्ठुल्ल-सञ्ञिनो विमतिस्स वा।
Aduṭṭhullāya duṭṭhulla-saññino vimatissa vā;
आपत्तियोपि वा सेसा, आरोचेन्तस्स दुक्कटं॥
Āpattiyopi vā sesā, ārocentassa dukkaṭaṃ.
९४५.
945.
तथा अनुपसम्पन्ने, दुट्ठुल्लं पञ्चधा मतं।
Tathā anupasampanne, duṭṭhullaṃ pañcadhā mataṃ;
अज्झाचारमदुट्ठुल्लं, आरोचेतुं न वट्टति॥
Ajjhācāramaduṭṭhullaṃ, ārocetuṃ na vaṭṭati.
९४६.
946.
वत्थुं वा पन आपत्तिं, आरोचेन्तस्स केवलं।
Vatthuṃ vā pana āpattiṃ, ārocentassa kevalaṃ;
अनापत्तीति ञातब्बं, भिक्खुसम्मुतिया तथा॥
Anāpattīti ñātabbaṃ, bhikkhusammutiyā tathā.
९४७.
947.
एवमुम्मत्तकादीनं, समुट्ठानादयो नया।
Evamummattakādīnaṃ, samuṭṭhānādayo nayā;
अदिन्नादानतुल्याव, वेदना दुक्खवेदना॥
Adinnādānatulyāva, vedanā dukkhavedanā.
दुट्ठुल्लारोचनकथा।
Duṭṭhullārocanakathā.
९४८.
948.
खणेय्य वा खणापेय्य, पथविं यो अकप्पियं।
Khaṇeyya vā khaṇāpeyya, pathaviṃ yo akappiyaṃ;
भेदापेय्य च भिन्देय्य, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Bhedāpeyya ca bhindeyya, tassa pācittiyaṃ siyā.
९४९.
949.
सयमेव खणन्तस्स, पथविं पन भिक्खुनो।
Sayameva khaṇantassa, pathaviṃ pana bhikkhuno;
पहारस्मिं पहारस्मिं, पाचित्तियमुदीरितं॥
Pahārasmiṃ pahārasmiṃ, pācittiyamudīritaṃ.
९५०.
950.
आणापेन्तस्स एकाव, दिवसं खणतोपि च।
Āṇāpentassa ekāva, divasaṃ khaṇatopi ca;
पुनप्पुनाणापेन्तस्स, वाचतो वाचतो सिया॥
Punappunāṇāpentassa, vācato vācato siyā.
९५१.
951.
‘‘खण पोक्खरणिं वापिं, आवाटं खण कूपकं’’।
‘‘Khaṇa pokkharaṇiṃ vāpiṃ, āvāṭaṃ khaṇa kūpakaṃ’’;
इच्चेवं तु वदन्तस्स, कोचि दोसो न विज्जति॥
Iccevaṃ tu vadantassa, koci doso na vijjati.
९५२.
952.
‘‘इमं खण च ओकासं, इध पोक्खरणिं खण।
‘‘Imaṃ khaṇa ca okāsaṃ, idha pokkharaṇiṃ khaṇa;
इमस्मिं खण ओकासे’’, वत्तुमेवं न वट्टति॥
Imasmiṃ khaṇa okāse’’, vattumevaṃ na vaṭṭati.
९५३.
953.
‘‘कन्दं खण कुरुन्दं वा, थूणं खण च खाणुकं।
‘‘Kandaṃ khaṇa kurundaṃ vā, thūṇaṃ khaṇa ca khāṇukaṃ;
मूलं खण च तालं वा’’, एवं वदति वट्टति॥
Mūlaṃ khaṇa ca tālaṃ vā’’, evaṃ vadati vaṭṭati.
९५४.
954.
‘‘इमं मूलं इमं वल्लिं, इमं तालं इमं नळं।
‘‘Imaṃ mūlaṃ imaṃ valliṃ, imaṃ tālaṃ imaṃ naḷaṃ;
खणा’’ति नियमेत्वान, वत्तुं पन न वट्टति॥
Khaṇā’’ti niyametvāna, vattuṃ pana na vaṭṭati.
९५५.
955.
उस्सिञ्चितुं सचे सक्का, घटेहि तनुकद्दमो।
Ussiñcituṃ sace sakkā, ghaṭehi tanukaddamo;
भिक्खुना अपनेतब्बो, बहलं न च वट्टति॥
Bhikkhunā apanetabbo, bahalaṃ na ca vaṭṭati.
९५६.
956.
भिज्जित्वा नदियादीनं, पतितं तोयसन्तिके।
Bhijjitvā nadiyādīnaṃ, patitaṃ toyasantike;
तटं वट्ठं विकोपेतुं, चातुमासम्पि वट्टति॥
Taṭaṃ vaṭṭhaṃ vikopetuṃ, cātumāsampi vaṭṭati.
९५७.
957.
सचे पतति तोयस्मिं, देवे वुट्ठेपि वट्टति।
Sace patati toyasmiṃ, deve vuṭṭhepi vaṭṭati;
चातुमासमतिक्कन्ते, तोये देवो हि वस्सति॥
Cātumāsamatikkante, toye devo hi vassati.
९५८.
958.
पासाणपिट्ठियं सोण्डिं, खणन्ति यदि तत्थ तु।
Pāsāṇapiṭṭhiyaṃ soṇḍiṃ, khaṇanti yadi tattha tu;
रजं पतति चे पुब्बं, पच्छा देवोभिवस्सति॥
Rajaṃ patati ce pubbaṃ, pacchā devobhivassati.
९५९.
959.
सोधेतुं भिन्दितुं अन्तो-चातुमासं तु वट्टति।
Sodhetuṃ bhindituṃ anto-cātumāsaṃ tu vaṭṭati;
चातुमासकतो उद्धं, विकोपेतुं न वट्टति॥
Cātumāsakato uddhaṃ, vikopetuṃ na vaṭṭati.
९६०.
960.
वारिना पठमं पुण्णे, पच्छा पतति चे रजं।
Vārinā paṭhamaṃ puṇṇe, pacchā patati ce rajaṃ;
तं वट्टति विकोपेतुं, तोये देवो हि वस्सति॥
Taṃ vaṭṭati vikopetuṃ, toye devo hi vassati.
९६१.
961.
अल्लीयति फुसायन्ते, पिट्ठिपासाणके रजं।
Allīyati phusāyante, piṭṭhipāsāṇake rajaṃ;
चातुमासच्चये तम्पि, विकोपेतुं न वट्टति॥
Cātumāsaccaye tampi, vikopetuṃ na vaṭṭati.
९६२.
962.
सचे अकतपब्भारे, वम्मिको पन उट्ठितो।
Sace akatapabbhāre, vammiko pana uṭṭhito;
यथासुखं विकोपेय्य, चातुमासच्चयेपि च॥
Yathāsukhaṃ vikopeyya, cātumāsaccayepi ca.
९६३.
963.
अब्भोकासे सचे वट्ठो, चातुमासं तु वट्टति।
Abbhokāse sace vaṭṭho, cātumāsaṃ tu vaṭṭati;
रुक्खे उपचिकादीनं, मत्तिकायपि सो नयो॥
Rukkhe upacikādīnaṃ, mattikāyapi so nayo.
९६४.
964.
मूसिकुक्कर गोकण्ट-गण्डुप्पादमलेसुपि।
Mūsikukkara gokaṇṭa-gaṇḍuppādamalesupi;
अयमेव नयो वुत्तो, असम्बद्धेसु भूमिया॥
Ayameva nayo vutto, asambaddhesu bhūmiyā.
९६५.
965.
तेहेव सदिसा होन्ति, कसिनङ्गलमत्तिका।
Teheva sadisā honti, kasinaṅgalamattikā;
अच्छिन्ना भूमिसम्बन्धा, सा जातपथवी सिया॥
Acchinnā bhūmisambandhā, sā jātapathavī siyā.
९६६.
966.
सेनासनम्पि अच्छन्नं, विनट्ठछदनम्पि वा।
Senāsanampi acchannaṃ, vinaṭṭhachadanampi vā;
चातुमासकतो उद्धं, ओवट्ठं न विकोपये॥
Cātumāsakato uddhaṃ, ovaṭṭhaṃ na vikopaye.
९६७.
967.
ततो ‘‘गोपानसिं भित्तिं, थम्भं वा पदरत्थरं।
Tato ‘‘gopānasiṃ bhittiṃ, thambhaṃ vā padarattharaṃ;
गण्हिस्सामी’’ति सञ्ञाय, गहेतुं पन वट्टति॥
Gaṇhissāmī’’ti saññāya, gahetuṃ pana vaṭṭati.
९६८.
968.
गण्हन्तस्सिट्ठकादीनि, सचे पतति मत्तिका।
Gaṇhantassiṭṭhakādīni, sace patati mattikā;
अनापत्ति सियापत्ति, मत्तिकं यदि गण्हति॥
Anāpatti siyāpatti, mattikaṃ yadi gaṇhati.
९६९.
969.
अतिन्तो मत्तिकापुञ्जो, अन्तोगेहे सचे सिया।
Atinto mattikāpuñjo, antogehe sace siyā;
अनोवट्ठो च भिक्खूनं, सब्बदा होति कप्पियो॥
Anovaṭṭho ca bhikkhūnaṃ, sabbadā hoti kappiyo.
९७०.
970.
वुट्ठे पुन च गेहस्मिं, गेहं छादेन्ति तं सचे।
Vuṭṭhe puna ca gehasmiṃ, gehaṃ chādenti taṃ sace;
चातुमासच्चये सब्बो, तिन्तो होति अकप्पियो॥
Cātumāsaccaye sabbo, tinto hoti akappiyo.
९७१.
971.
यत्तकं तत्थ तिन्तं तु, तत्तकं होत्यकप्पियं।
Yattakaṃ tattha tintaṃ tu, tattakaṃ hotyakappiyaṃ;
अतिन्तं तत्थ यं यं तु, तं तं होति हि कप्पियं॥
Atintaṃ tattha yaṃ yaṃ tu, taṃ taṃ hoti hi kappiyaṃ.
९७२.
972.
तेमितो वारिना सो चे, एकाबद्धोव भूमिया।
Temito vārinā so ce, ekābaddhova bhūmiyā;
पथवी चेव सा जाता, न वट्टति ततो परं॥
Pathavī ceva sā jātā, na vaṭṭati tato paraṃ.
९७३.
973.
अब्भोकासे च पाकारो, ओवट्ठो मत्तिकामयो।
Abbhokāse ca pākāro, ovaṭṭho mattikāmayo;
चातुमासच्चये ‘‘जाता, पथवी’’ति पवुच्चति॥
Cātumāsaccaye ‘‘jātā, pathavī’’ti pavuccati.
९७४.
974.
तत्थ लग्गं रजं सण्हं, अघंसन्तोव मत्तसो।
Tattha laggaṃ rajaṃ saṇhaṃ, aghaṃsantova mattaso;
छुपित्वा अल्लहत्थेन, सचे गण्हाति वट्टति॥
Chupitvā allahatthena, sace gaṇhāti vaṭṭati.
९७५.
975.
सचे इट्ठकपाकारो, येभुय्यकथले पन।
Sace iṭṭhakapākāro, yebhuyyakathale pana;
ठाने तिट्ठति सो तस्मा, विकोपेय्य यथासुखं॥
Ṭhāne tiṭṭhati so tasmā, vikopeyya yathāsukhaṃ.
९७६.
976.
अब्भोकासे ठितं थम्भं, चालेत्वा पनितो चितो।
Abbhokāse ṭhitaṃ thambhaṃ, cāletvā panito cito;
पथविं तु विकोपेत्वा, गहेतुं न च वट्टति॥
Pathaviṃ tu vikopetvā, gahetuṃ na ca vaṭṭati.
९७७.
977.
अञ्ञम्पि सुक्खरुक्खं वा, खाणुकं वापि गण्हतो।
Aññampi sukkharukkhaṃ vā, khāṇukaṃ vāpi gaṇhato;
अयमेव नयो दोसो, उजुमुद्धरतो न च॥
Ayameva nayo doso, ujumuddharato na ca.
९७८.
978.
पासाणं यदि वा रुक्खं, उच्चालेत्वा पवट्टति।
Pāsāṇaṃ yadi vā rukkhaṃ, uccāletvā pavaṭṭati;
न दोसो सुद्धचित्तस्स, सचे पथवि भिज्जति॥
Na doso suddhacittassa, sace pathavi bhijjati.
९७९.
979.
फालेन्तानम्पि दारूनि, साखादीनि च कड्ढतो।
Phālentānampi dārūni, sākhādīni ca kaḍḍhato;
अयमेव नयो वुत्तो, भूमियं सुद्धचेतसो॥
Ayameva nayo vutto, bhūmiyaṃ suddhacetaso.
९८०.
980.
कण्टकं सूचिमट्ठिं वा, खिलं वा भूमियं पन।
Kaṇṭakaṃ sūcimaṭṭhiṃ vā, khilaṃ vā bhūmiyaṃ pana;
आकोटेतुं पवेसेतुं, भिक्खुनो न च वट्टति॥
Ākoṭetuṃ pavesetuṃ, bhikkhuno na ca vaṭṭati.
९८१.
981.
‘‘अहं पस्सावधाराय, भिन्दिस्सामी’’ति मेदिनिं।
‘‘Ahaṃ passāvadhārāya, bhindissāmī’’ti mediniṃ;
भिक्खुस्स पन पस्साव-मेवं कातुं न वट्टति॥
Bhikkhussa pana passāva-mevaṃ kātuṃ na vaṭṭati.
९८२.
982.
अनापत्ति करोन्तस्स, सचे भिज्जति मेदिनी।
Anāpatti karontassa, sace bhijjati medinī;
समज्जतो समं कातुं, घंसितुं न च वट्टति॥
Samajjato samaṃ kātuṃ, ghaṃsituṃ na ca vaṭṭati.
९८३.
983.
पादङ्गुट्ठेन वा भूमिं, लिखितुम्पि न वट्टति।
Pādaṅguṭṭhena vā bhūmiṃ, likhitumpi na vaṭṭati;
भिन्दन्तेन च पादेहि, तथा चङ्कमितुम्पि वा॥
Bhindantena ca pādehi, tathā caṅkamitumpi vā.
९८४.
984.
पथविं अल्लहत्थेन, छुपित्वा सुखुमं रजं।
Pathaviṃ allahatthena, chupitvā sukhumaṃ rajaṃ;
अघंसन्तो गहेत्वा चे, हत्थं धोवति वट्टति॥
Aghaṃsanto gahetvā ce, hatthaṃ dhovati vaṭṭati.
९८५.
985.
सयं दहति चे भूमिं, दहापेति परेहि वा।
Sayaṃ dahati ce bhūmiṃ, dahāpeti parehi vā;
आपत्तन्तमसो पत्तं, दहन्तस्सापि भिक्खुनो॥
Āpattantamaso pattaṃ, dahantassāpi bhikkhuno.
९८६.
986.
ठानेसु यत्तकेस्वग्गिं, देति दापेति वा पन।
Ṭhānesu yattakesvaggiṃ, deti dāpeti vā pana;
तत्तकानेव भिक्खुस्स, होन्ति पाचित्तियानिपि॥
Tattakāneva bhikkhussa, honti pācittiyānipi.
९८७.
987.
ठपेतुं भिक्खुनो अग्गिं, भूमियं न च वट्टति।
Ṭhapetuṃ bhikkhuno aggiṃ, bhūmiyaṃ na ca vaṭṭati;
कपाले पत्तपचने, ठपेतुं पन वट्टति॥
Kapāle pattapacane, ṭhapetuṃ pana vaṭṭati.
९८८.
988.
अग्गिं उपरि दारूनं, ठपेतुं न च वट्टति।
Aggiṃ upari dārūnaṃ, ṭhapetuṃ na ca vaṭṭati;
दहन्तो तानि गन्त्वा सो, भूमिं दहति चे पन॥
Dahanto tāni gantvā so, bhūmiṃ dahati ce pana.
९८९.
989.
एसेव च नयो वुत्तो, इट्ठकावासकादिसु।
Eseva ca nayo vutto, iṭṭhakāvāsakādisu;
ठपेतुं इट्ठकादीनं, मत्थकेस्वेव वट्टति॥
Ṭhapetuṃ iṭṭhakādīnaṃ, matthakesveva vaṭṭati.
९९०.
990.
कस्मा पनाति चे? तेस-मनुपादानभावतो।
Kasmā panāti ce? Tesa-manupādānabhāvato;
खाणुके सुक्खरुक्खे वा, अग्गिं दातुं न वट्टति॥
Khāṇuke sukkharukkhe vā, aggiṃ dātuṃ na vaṭṭati.
९९१.
991.
अनापत्ति तिणुक्कं तु, गहेत्वा पन गच्छतो।
Anāpatti tiṇukkaṃ tu, gahetvā pana gacchato;
डय्हमाने तु हत्थस्मिं, सचे पातेति भूमियं॥
Ḍayhamāne tu hatthasmiṃ, sace pāteti bhūmiyaṃ.
९९२.
992.
पुन तं पतितट्ठाने, दत्वा तस्स पनिन्धनं।
Puna taṃ patitaṭṭhāne, datvā tassa panindhanaṃ;
अग्गिं वट्टति कातुन्ति, महापच्चरियं रुतं॥
Aggiṃ vaṭṭati kātunti, mahāpaccariyaṃ rutaṃ.
९९३.
993.
तस्सापथवियंयेव, पथवीति च सञ्ञिनो।
Tassāpathaviyaṃyeva, pathavīti ca saññino;
विमतिस्सुभयत्थापि, दुक्कटं परियापुतं॥
Vimatissubhayatthāpi, dukkaṭaṃ pariyāputaṃ.
९९४.
994.
अनापत्ति ‘‘इमं जान, इममाहर देहि’’ति।
Anāpatti ‘‘imaṃ jāna, imamāhara dehi’’ti;
वदन्तस्स, सचित्तञ्च, तिसमुट्ठानमेव च॥
Vadantassa, sacittañca, tisamuṭṭhānameva ca.
पथवीखणनकथा।
Pathavīkhaṇanakathā.
मुसावादवग्गो पठमो।
Musāvādavaggo paṭhamo.
९९५.
995.
भवन्तस्स च भूतस्स, भूतगामस्स भिक्खुनो।
Bhavantassa ca bhūtassa, bhūtagāmassa bhikkhuno;
पातब्यतानिमित्तं तु, पाचित्तियमुदीरितं॥
Pātabyatānimittaṃ tu, pācittiyamudīritaṃ.
९९६.
996.
उदकट्ठो थलट्ठोति, दुविधो होति सो पन।
Udakaṭṭho thalaṭṭhoti, duvidho hoti so pana;
तिलबीजादिको तत्थ, सपण्णोपि अपण्णको॥
Tilabījādiko tattha, sapaṇṇopi apaṇṇako.
९९७.
997.
उदकट्ठोति विञ्ञेय्यो, सब्बो सेवालजातिको।
Udakaṭṭhoti viññeyyo, sabbo sevālajātiko;
विकोपेन्तस्स तं सब्बं, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Vikopentassa taṃ sabbaṃ, tassa pācittiyaṃ siyā.
९९८.
998.
वियूहित्वा तु हत्थेन, न्हायितुं पन वट्टति।
Viyūhitvā tu hatthena, nhāyituṃ pana vaṭṭati;
होति तस्स च सब्बम्पि, ठानञ्हि सकलं जलं॥
Hoti tassa ca sabbampi, ṭhānañhi sakalaṃ jalaṃ.
९९९.
999.
उदकेन विना चेच्च, तं पनुद्धरितुं जला।
Udakena vinā cecca, taṃ panuddharituṃ jalā;
न च वट्टति भिक्खुस्स, ठानसङ्कमनञ्हि तं॥
Na ca vaṭṭati bhikkhussa, ṭhānasaṅkamanañhi taṃ.
१०००.
1000.
उदकेनुक्खिपित्वा तं, पक्खिपन्तस्स वारिसु।
Udakenukkhipitvā taṃ, pakkhipantassa vārisu;
वट्टतीति च निद्दिट्ठं, सब्बअट्ठकथासुपि॥
Vaṭṭatīti ca niddiṭṭhaṃ, sabbaaṭṭhakathāsupi.
१००१.
1001.
जले वल्लितिणादीनि, उद्धरन्तस्स तोयतो।
Jale vallitiṇādīni, uddharantassa toyato;
विकोपेन्तस्स वा तत्थ, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Vikopentassa vā tattha, hoti pācitti bhikkhuno.
१००२.
1002.
परेहुप्पाटितानेत्थ, विकोपेन्तस्स दुक्कटं।
Parehuppāṭitānettha, vikopentassa dukkaṭaṃ;
गच्छन्ति हि यतो तानि, बीजगामेन सङ्गहं॥
Gacchanti hi yato tāni, bījagāmena saṅgahaṃ.
१००३.
1003.
थलट्ठे छिन्नरुक्खानं, ठितो हरितखाणुको।
Thalaṭṭhe chinnarukkhānaṃ, ṭhito haritakhāṇuko;
उद्धं वड्ढनको तस्स, भूतगामेन सङ्गहो॥
Uddhaṃ vaḍḍhanako tassa, bhūtagāmena saṅgaho.
१००४.
1004.
नाळिकेरादिकानम्पि, खाणु उद्धं न वड्ढति।
Nāḷikerādikānampi, khāṇu uddhaṃ na vaḍḍhati;
तस्मा तस्स कतो होति, बीजगामेन सङ्गहो॥
Tasmā tassa kato hoti, bījagāmena saṅgaho.
१००५.
1005.
तथा कदलिया खाणु, फलिताय पकासितो।
Tathā kadaliyā khāṇu, phalitāya pakāsito;
अफलिताय यो खाणु, भूतगामेन सो मतो॥
Aphalitāya yo khāṇu, bhūtagāmena so mato.
१००६.
1006.
फलिता कदली याव, नीलपण्णा च ताव सा।
Phalitā kadalī yāva, nīlapaṇṇā ca tāva sā;
नळवेळुतिणादीन-मयमेव विनिच्छयो॥
Naḷaveḷutiṇādīna-mayameva vinicchayo.
१००७.
1007.
अग्गतो पन पट्ठाय, यदायं वेळु सुस्सति।
Aggato pana paṭṭhāya, yadāyaṃ veḷu sussati;
तदा सङ्गहितो होति, बीजगामेन नामसो॥
Tadā saṅgahito hoti, bījagāmena nāmaso.
१००८.
1008.
इन्दसालादिरुक्खानं, बीजगामेन सङ्गहो।
Indasālādirukkhānaṃ, bījagāmena saṅgaho;
छिन्दित्वा ठपितानं तु, विञ्ञेय्यो विनयञ्ञुना॥
Chinditvā ṭhapitānaṃ tu, viññeyyo vinayaññunā.
१००९.
1009.
मण्डपादीनमत्थाय, निक्खणन्ति च ते सचे।
Maṇḍapādīnamatthāya, nikkhaṇanti ca te sace;
निग्गते मूलपण्णस्मिं, भूतगामेन सङ्गहो॥
Niggate mūlapaṇṇasmiṃ, bhūtagāmena saṅgaho.
१०१०.
1010.
मूलमत्तेपि वा येसं, पण्णमत्तेपि वा पन।
Mūlamattepi vā yesaṃ, paṇṇamattepi vā pana;
निग्गतेपि कतो तेसं, बीजगामेन सङ्गहो॥
Niggatepi kato tesaṃ, bījagāmena saṅgaho.
१०११.
1011.
सकन्दा पन तालट्ठि, बीजगामोति वुच्चति।
Sakandā pana tālaṭṭhi, bījagāmoti vuccati;
पत्तवट्टि यदा नीला, निग्गच्छति तदा न च॥
Pattavaṭṭi yadā nīlā, niggacchati tadā na ca.
१०१२.
1012.
नाळिकेरतचं भित्वा, दन्तसूचीव अङ्कुरो।
Nāḷikeratacaṃ bhitvā, dantasūcīva aṅkuro;
निग्गच्छति तदा सोपि, बीजगामोति वुच्चति॥
Niggacchati tadā sopi, bījagāmoti vuccati.
१०१३.
1013.
मिगसिङ्गसमानाय, सतिया पत्तवट्टिया।
Migasiṅgasamānāya, satiyā pattavaṭṭiyā;
अनिग्गतेपि मूलस्मिं, भूतगामोति वुच्चति॥
Aniggatepi mūlasmiṃ, bhūtagāmoti vuccati.
१०१४.
1014.
न होन्ति हरिता याव, वीहिआदीनमङ्कुरा।
Na honti haritā yāva, vīhiādīnamaṅkurā;
निग्गतेसुपि पण्णेसु, बीजगामेन सङ्गहो॥
Niggatesupi paṇṇesu, bījagāmena saṅgaho.
चत्तारो भाणवारा निट्ठिता।
Cattāro bhāṇavārā niṭṭhitā.
१०१५.
1015.
अम्बजम्बुट्ठिकादीन-मेसेव च विनिच्छयो।
Ambajambuṭṭhikādīna-meseva ca vinicchayo;
वन्दाका वापि अञ्ञं वा, रुक्खे जायति यं पन॥
Vandākā vāpi aññaṃ vā, rukkhe jāyati yaṃ pana.
१०१६.
1016.
रुक्खोवस्स सिया ठानं, विकोपेतुं न वट्टति।
Rukkhovassa siyā ṭhānaṃ, vikopetuṃ na vaṭṭati;
अमूलवल्लिआदीन-मयमेव विनिच्छयो॥
Amūlavalliādīna-mayameva vinicchayo.
१०१७.
1017.
पाकारादीसु सेवालो, अग्गबीजन्ति वुच्चति।
Pākārādīsu sevālo, aggabījanti vuccati;
याव द्वे तीणि पत्तानि, न सञ्जायन्ति ताव सो॥
Yāva dve tīṇi pattāni, na sañjāyanti tāva so.
१०१८.
1018.
पत्तेसु पन जातेसु, वत्थु पाचित्तियस्स सो।
Pattesu pana jātesu, vatthu pācittiyassa so;
घंसित्वा पन तं तस्मा, अपनेतुं न वट्टति॥
Ghaṃsitvā pana taṃ tasmā, apanetuṃ na vaṭṭati.
१०१९.
1019.
सेवाले बहि पानीय-घटादीनं तु दुक्कटं।
Sevāle bahi pānīya-ghaṭādīnaṃ tu dukkaṭaṃ;
अब्बोहारोव सो अन्तो, पूवादीसुपि कण्णकं॥
Abbohārova so anto, pūvādīsupi kaṇṇakaṃ.
१०२०.
1020.
पासाणदद्दुसेवाल-सेलेय्यप्पभुतीनि च।
Pāsāṇadaddusevāla-seleyyappabhutīni ca;
होन्ति दुक्कटवत्थूनि, अपत्तानीति निद्दिसे॥
Honti dukkaṭavatthūni, apattānīti niddise.
१०२१.
1021.
पुप्फितं तु अहिच्छत्तं, अब्बोहारिकतं गतं।
Pupphitaṃ tu ahicchattaṃ, abbohārikataṃ gataṃ;
सचे तं मकुळं होति, होति दुक्कटवत्थुकं॥
Sace taṃ makuḷaṃ hoti, hoti dukkaṭavatthukaṃ.
१०२२.
1022.
रुक्खे तचं विकोपेत्वा, तथा पप्पटिकम्पि च।
Rukkhe tacaṃ vikopetvā, tathā pappaṭikampi ca;
निय्यासम्पि पनल्लस्मिं, गहेतुं न च वट्टति॥
Niyyāsampi panallasmiṃ, gahetuṃ na ca vaṭṭati.
१०२३.
1023.
नुहिआदीसु रुक्खेसु, तालपण्णादिकेसु वा।
Nuhiādīsu rukkhesu, tālapaṇṇādikesu vā;
लिखतो तत्थजातेसु, पाचित्तियमुदीरये॥
Likhato tatthajātesu, pācittiyamudīraye.
१०२४.
1024.
पुप्फं पण्डुपलासं वा, फलं वा पक्कमेव वा।
Pupphaṃ paṇḍupalāsaṃ vā, phalaṃ vā pakkameva vā;
पातेन्तस्स च चालेत्वा, पाचित्तियमुदीरितं॥
Pātentassa ca cāletvā, pācittiyamudīritaṃ.
१०२५.
1025.
नामेत्वा फलिनिं साखं, दातुं वट्टति गण्हतो।
Nāmetvā phaliniṃ sākhaṃ, dātuṃ vaṭṭati gaṇhato;
सयं खादितुकामो चे, दातुमेवं न वट्टति॥
Sayaṃ khāditukāmo ce, dātumevaṃ na vaṭṭati.
१०२६.
1026.
उक्खिपित्वा परं कञ्चि, गाहापेतुम्पि वट्टति।
Ukkhipitvā paraṃ kañci, gāhāpetumpi vaṭṭati;
पुप्फानि ओचिनन्तेसु, अयमेव विनिच्छयो॥
Pupphāni ocinantesu, ayameva vinicchayo.
१०२७.
1027.
येसं रुहति रुक्खानं, साखा तेसम्पि साखिनं।
Yesaṃ ruhati rukkhānaṃ, sākhā tesampi sākhinaṃ;
कप्पियं तमकारेत्वा, विकोपेन्तस्स दुक्कटं॥
Kappiyaṃ tamakāretvā, vikopentassa dukkaṭaṃ.
१०२८.
1028.
अयमेव नयो अल्ल-सिङ्गिवेरादिकेसुपि।
Ayameva nayo alla-siṅgiverādikesupi;
दुक्कटं बीजगामेसु, निद्दिट्ठत्ता महेसिना॥
Dukkaṭaṃ bījagāmesu, niddiṭṭhattā mahesinā.
१०२९.
1029.
‘‘रुक्खं छिन्द लतं छिन्द, कन्दं मूलम्पि उद्धर।
‘‘Rukkhaṃ chinda lataṃ chinda, kandaṃ mūlampi uddhara;
उप्पाटेही’’ति वत्तुम्पि, वट्टतेवानियामतो॥
Uppāṭehī’’ti vattumpi, vaṭṭatevāniyāmato.
१०३०.
1030.
‘‘अम्बं जम्बुम्पि निम्बं वा, छिन्द भिन्दुद्धरा’’ति वा।
‘‘Ambaṃ jambumpi nimbaṃ vā, chinda bhinduddharā’’ti vā;
गहेत्वा पन नामम्पि, वट्टतेवानियामतो॥
Gahetvā pana nāmampi, vaṭṭatevāniyāmato.
१०३१.
1031.
‘‘इमं रुक्खं इमं वल्लिं, इमं छल्लिं इमं लतं।
‘‘Imaṃ rukkhaṃ imaṃ valliṃ, imaṃ challiṃ imaṃ lataṃ;
छिन्द भिन्दा’’ति वा वत्तुं, नियमेत्वा न वट्टति॥
Chinda bhindā’’ti vā vattuṃ, niyametvā na vaṭṭati.
१०३२.
1032.
पूरेत्वा उच्छुखण्डानं, पच्छियो आहरन्ति चे।
Pūretvā ucchukhaṇḍānaṃ, pacchiyo āharanti ce;
सब्बमेव कतं होति, एकस्मिं कप्पिये कते॥
Sabbameva kataṃ hoti, ekasmiṃ kappiye kate.
१०३३.
1033.
एकतो पन बद्धानि, उच्छुदारूनि होन्ति चे।
Ekato pana baddhāni, ucchudārūni honti ce;
कप्पियं करोन्तो पन, दारुं विज्झति वट्टति॥
Kappiyaṃ karonto pana, dāruṃ vijjhati vaṭṭati.
१०३४.
1034.
वल्लिया रज्जुया वापि, याय बद्धानि तानि हि।
Valliyā rajjuyā vāpi, yāya baddhāni tāni hi;
भाजनेन समानत्ता, तं विज्झति न वट्टति॥
Bhājanena samānattā, taṃ vijjhati na vaṭṭati.
१०३५.
1035.
भत्तं मरिचपक्केहि, मिस्सेत्वा आहरन्ति चे।
Bhattaṃ maricapakkehi, missetvā āharanti ce;
एकसित्थेपि भत्तस्स, सचे विज्झति वट्टति॥
Ekasitthepi bhattassa, sace vijjhati vaṭṭati.
१०३६.
1036.
अयमेव नयो वुत्तो, तिलतण्डुलकादिसु।
Ayameva nayo vutto, tilataṇḍulakādisu;
एकाबद्धे कपित्थेपि, कटाहे कप्पियं करे॥
Ekābaddhe kapitthepi, kaṭāhe kappiyaṃ kare.
१०३७.
1037.
कटाहं यदि मुञ्चित्वा, अन्तो चरति मिञ्जकं।
Kaṭāhaṃ yadi muñcitvā, anto carati miñjakaṃ;
भिन्दापेत्वा कपित्थं तं, कारेतब्बं तु कप्पियं॥
Bhindāpetvā kapitthaṃ taṃ, kāretabbaṃ tu kappiyaṃ.
१०३८.
1038.
अभूतगामबीजेसु, भूतगामादिसञ्ञिनो।
Abhūtagāmabījesu, bhūtagāmādisaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१०३९.
1039.
अतथासञ्ञिनो तत्थ, असञ्चिच्चासतिस्स च।
Atathāsaññino tattha, asañciccāsatissa ca;
उम्मत्तकादिकानञ्च, अनापत्ति पकासिता॥
Ummattakādikānañca, anāpatti pakāsitā.
१०४०.
1040.
इदञ्च तिसमुट्ठानं, क्रियं सञ्ञाविमोक्खकं।
Idañca tisamuṭṭhānaṃ, kriyaṃ saññāvimokkhakaṃ;
कायकम्मं वचीकम्मं, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Kāyakammaṃ vacīkammaṃ, ticittañca tivedanaṃ.
भूतगामकथा।
Bhūtagāmakathā.
१०४१.
1041.
कते सङ्घेन कम्मस्मिं, अञ्ञवादविहेसके।
Kate saṅghena kammasmiṃ, aññavādavihesake;
तथा पुन करोन्तस्स, होति पाचित्तियद्वयं॥
Tathā puna karontassa, hoti pācittiyadvayaṃ.
१०४२.
1042.
तिकपाचित्तियं धम्मे, अधम्मे तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ dhamme, adhamme tikadukkaṭaṃ;
कम्मे अरोपिते चेवं, वदन्तस्स च दुक्कटं॥
Kamme aropite cevaṃ, vadantassa ca dukkaṭaṃ.
१०४३.
1043.
आपत्तिं वापि आपन्नं, अजानन्तस्स, ‘‘भण्डनं।
Āpattiṃ vāpi āpannaṃ, ajānantassa, ‘‘bhaṇḍanaṃ;
भविस्सती’’ति सञ्ञिस्स, गिलानस्स न दोसता॥
Bhavissatī’’ti saññissa, gilānassa na dosatā.
१०४४.
1044.
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया।
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā;
क्रियाक्रियमिदं वुत्तं, वेदना दुक्खवेदना॥
Kriyākriyamidaṃ vuttaṃ, vedanā dukkhavedanā.
अञ्ञवादकथा।
Aññavādakathā.
१०४५.
1045.
अयसं कत्तुकामोव, सम्मतस्स हि भिक्खुनो।
Ayasaṃ kattukāmova, sammatassa hi bhikkhuno;
वदन्तो उपसम्पन्ने, उज्झापेति च खीयति॥
Vadanto upasampanne, ujjhāpeti ca khīyati.
१०४६.
1046.
तस्मिं वत्थुद्वये तस्स, होति पाचित्तियद्वयं।
Tasmiṃ vatthudvaye tassa, hoti pācittiyadvayaṃ;
तिकपाचित्तियं धम्मे, अधम्मे तिकदुक्कटं॥
Tikapācittiyaṃ dhamme, adhamme tikadukkaṭaṃ.
१०४७.
1047.
अवण्णंनुपसम्पन्न-सन्तिके पन भिक्खुनो।
Avaṇṇaṃnupasampanna-santike pana bhikkhuno;
असम्मतस्स भिक्खुस्स, भासतो यस्स कस्सचि॥
Asammatassa bhikkhussa, bhāsato yassa kassaci.
१०४८.
1048.
सामणेरस्स वा वण्णं, सम्मतासम्मतस्सपि।
Sāmaṇerassa vā vaṇṇaṃ, sammatāsammatassapi;
वदतो दुक्कटं होति, यस्स कस्सचि सन्तिके॥
Vadato dukkaṭaṃ hoti, yassa kassaci santike.
१०४९.
1049.
छन्दादीनं वसेनेव, करोन्तं भणतो पन।
Chandādīnaṃ vaseneva, karontaṃ bhaṇato pana;
अनापत्ति क्रियासेस-मनन्तरसमं मतं॥
Anāpatti kriyāsesa-manantarasamaṃ mataṃ.
उज्झापनकथा।
Ujjhāpanakathā.
१०५०.
1050.
अज्झोकासे तु मञ्चादिं, अत्तनो वा परस्स वा।
Ajjhokāse tu mañcādiṃ, attano vā parassa vā;
अत्थाय सन्थरापेत्वा, सन्थरित्वापि वा पन॥
Atthāya santharāpetvā, santharitvāpi vā pana.
१०५१.
1051.
नेवुद्धरेय्य सङ्घस्स, उद्धरापेय्य वा न तं।
Nevuddhareyya saṅghassa, uddharāpeyya vā na taṃ;
पक्कमन्तो सचे तस्स, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Pakkamanto sace tassa, hoti pācitti bhikkhuno.
१०५२.
1052.
वस्सिके चतुरो मासे, सचे देवो न वस्सति।
Vassike caturo māse, sace devo na vassati;
अज्झोकासे तथा चापि, ठपेतुं न च वट्टति॥
Ajjhokāse tathā cāpi, ṭhapetuṃ na ca vaṭṭati.
१०५३.
1053.
यत्थ वस्सति हेमन्ते, चत्तारो अपरेपि च।
Yattha vassati hemante, cattāro aparepi ca;
ठपेतुं तत्थ मञ्चादिं, अट्ठ मासे न वट्टति॥
Ṭhapetuṃ tattha mañcādiṃ, aṭṭha māse na vaṭṭati.
१०५४.
1054.
काकादीनं निवासस्मिं, रुक्खमूले कदाचिपि।
Kākādīnaṃ nivāsasmiṃ, rukkhamūle kadācipi;
मञ्चादिं पन सङ्घस्स, ठपेतुं न च वट्टति॥
Mañcādiṃ pana saṅghassa, ṭhapetuṃ na ca vaṭṭati.
१०५५.
1055.
अञ्ञस्सत्थाय यं किञ्चि, सन्थतं यदि सङ्घिकं।
Aññassatthāya yaṃ kiñci, santhataṃ yadi saṅghikaṃ;
यत्थ कत्थचि वा ठाने, येन केनचि भिक्खुना॥
Yattha katthaci vā ṭhāne, yena kenaci bhikkhunā.
१०५६.
1056.
याव सो न निसीदेय्य, ‘‘गच्छा’’ति न वदेय्य वा।
Yāva so na nisīdeyya, ‘‘gacchā’’ti na vadeyya vā;
ताव सन्थारकस्सेव, भारो तन्ति पवुच्चति॥
Tāva santhārakasseva, bhāro tanti pavuccati.
१०५७.
1057.
सचे तं सामणेरेन, सन्थरापेति सन्थतं।
Sace taṃ sāmaṇerena, santharāpeti santhataṃ;
सन्थरापितभिक्खुस्स, पलिबोधोति दीपितो॥
Santharāpitabhikkhussa, palibodhoti dīpito.
१०५८.
1058.
सन्थतं भिक्खुना तं चे, भारो तस्सेव ताव तं।
Santhataṃ bhikkhunā taṃ ce, bhāro tasseva tāva taṃ;
याव आणापको तत्थ, आगन्त्वा न निसीदति॥
Yāva āṇāpako tattha, āgantvā na nisīdati.
१०५९.
1059.
भिक्खुं वा सामणेरं वा, आरामिकमुपासकं।
Bhikkhuṃ vā sāmaṇeraṃ vā, ārāmikamupāsakaṃ;
अनापुच्छा निय्यातेत्वा, सङ्घिकं सयनासनं॥
Anāpucchā niyyātetvā, saṅghikaṃ sayanāsanaṃ.
१०६०.
1060.
लेड्डुप्पातमतिक्कम्म, गच्छतो पठमे पदे।
Leḍḍuppātamatikkamma, gacchato paṭhame pade;
दुक्कटं, दुतिये वारे, पाचित्तियमुदीरितं॥
Dukkaṭaṃ, dutiye vāre, pācittiyamudīritaṃ.
१०६१.
1061.
ठत्वा भोजनसालायं, वत्वा यो सामणेरकं।
Ṭhatvā bhojanasālāyaṃ, vatvā yo sāmaṇerakaṃ;
असुकस्मिं दिवाट्ठाने, पञ्ञापेहीति मञ्चकं॥
Asukasmiṃ divāṭṭhāne, paññāpehīti mañcakaṃ.
१०६२.
1062.
निक्खमित्वा सचे तस्मा, ठाना अञ्ञत्थ गच्छति।
Nikkhamitvā sace tasmā, ṭhānā aññattha gacchati;
पादुद्धारेन सो भिक्खु, कारेतब्बोति दीपितो॥
Pāduddhārena so bhikkhu, kāretabboti dīpito.
१०६३.
1063.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तिकातीतेन सत्थुना।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tikātītena satthunā;
तथा पुग्गलिके तेन, दीपितं तिकदुक्कटं॥
Tathā puggalike tena, dīpitaṃ tikadukkaṭaṃ.
१०६४.
1064.
चिमिलिं तट्टिकं चम्मं, फलकं पादपुञ्छनिं।
Cimiliṃ taṭṭikaṃ cammaṃ, phalakaṃ pādapuñchaniṃ;
भूमत्थरणकं वापि, उत्तरत्थरणम्पि वा॥
Bhūmattharaṇakaṃ vāpi, uttarattharaṇampi vā.
१०६५.
1065.
दारुमत्तिकभण्डानि , पत्ताधारकमेव वा।
Dārumattikabhaṇḍāni , pattādhārakameva vā;
अब्भोकासे ठपेत्वा तं, गच्छतो होति दुक्कटं॥
Abbhokāse ṭhapetvā taṃ, gacchato hoti dukkaṭaṃ.
१०६६.
1066.
सचे आरञ्ञकेनापि, अनोवस्से च नो सति।
Sace āraññakenāpi, anovasse ca no sati;
लग्गेत्वा पन रुक्खस्मिं, गन्तब्बं तु यथासुखं॥
Laggetvā pana rukkhasmiṃ, gantabbaṃ tu yathāsukhaṃ.
१०६७.
1067.
यथा उपचिकादीहि, न खज्जति न लुज्जति।
Yathā upacikādīhi, na khajjati na lujjati;
तथा कत्वापि तं सब्बं, गन्तुं पन च वट्टति॥
Tathā katvāpi taṃ sabbaṃ, gantuṃ pana ca vaṭṭati.
१०६८.
1068.
अनापत्तुद्धरापेत्वा, आपुच्छित्वापि गच्छतो।
Anāpattuddharāpetvā, āpucchitvāpi gacchato;
अत्तनो सन्तके रुद्धे, आपदासुपि भिक्खुनो॥
Attano santake ruddhe, āpadāsupi bhikkhuno.
१०६९.
1069.
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेन समा मता।
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinena samā matā;
क्रियाक्रियमिदं वुत्त-मयमेव विसेसता॥
Kriyākriyamidaṃ vutta-mayameva visesatā.
पठमसेनासनकथा।
Paṭhamasenāsanakathā.
१०७०.
1070.
भिसिचिमिलिका भूम-त्थरणं उत्तरत्थरं।
Bhisicimilikā bhūma-ttharaṇaṃ uttarattharaṃ;
तट्टिका चम्मखण्डो च, पच्चत्थरनिसीदनं॥
Taṭṭikā cammakhaṇḍo ca, paccattharanisīdanaṃ.
१०७१.
1071.
सन्थारो तिणपण्णानं, सेय्या दसविधा सिया।
Santhāro tiṇapaṇṇānaṃ, seyyā dasavidhā siyā;
सब्बच्छन्नपरिच्छन्ने, विहारे भिक्खु यो पन॥
Sabbacchannaparicchanne, vihāre bhikkhu yo pana.
१०७२.
1072.
एतं दसविधं सेय्यं, सन्थरित्वापि वा सयं।
Etaṃ dasavidhaṃ seyyaṃ, santharitvāpi vā sayaṃ;
अनुद्धरित्वानापुच्छा, अतिक्कमति तं सचे॥
Anuddharitvānāpucchā, atikkamati taṃ sace.
१०७३.
1073.
आरामस्सूपचारं वा, परिक्खेपं पनस्स वा।
Ārāmassūpacāraṃ vā, parikkhepaṃ panassa vā;
पठमे दुक्कटं पादे, पाचित्ति दुतिये सिया॥
Paṭhame dukkaṭaṃ pāde, pācitti dutiye siyā.
१०७४.
1074.
सेनासनस्स सेय्याय, उभयेसं विनासतो।
Senāsanassa seyyāya, ubhayesaṃ vināsato;
गच्छतो सन्थरित्वन्तो-गब्भे पाचित्ति वण्णिता॥
Gacchato santharitvanto-gabbhe pācitti vaṇṇitā.
१०७५.
1075.
उपचारे विहारस्स, दुक्कटं मण्डपादिके।
Upacāre vihārassa, dukkaṭaṃ maṇḍapādike;
गच्छतो सन्थरित्वा वा, सेय्यामत्तं विनासतो॥
Gacchato santharitvā vā, seyyāmattaṃ vināsato.
१०७६.
1076.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, सङ्घिके दसवत्थुके।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, saṅghike dasavatthuke;
तथा पुग्गलिके तस्स, दीपितं तिकदुक्कटं॥
Tathā puggalike tassa, dīpitaṃ tikadukkaṭaṃ.
१०७७.
1077.
अनापत्तुद्धरित्वा वा, आपुच्छं वापि गच्छतो।
Anāpattuddharitvā vā, āpucchaṃ vāpi gacchato;
पलिबुद्धेपि वाञ्ञेन, अत्तनो सन्तकेपि वा॥
Palibuddhepi vāññena, attano santakepi vā.
१०७८.
1078.
सापेक्खोव च गन्त्वा तं, तत्थ ठत्वापि पुच्छति।
Sāpekkhova ca gantvā taṃ, tattha ṭhatvāpi pucchati;
समुट्ठानादयो सब्बे, अनन्तरसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, anantarasamā matā.
दुतियसेनासनकथा।
Dutiyasenāsanakathā.
१०७९.
1079.
यो पुब्बुपगतं भिक्खुं, जानं अनुपखज्ज च।
Yo pubbupagataṃ bhikkhuṃ, jānaṃ anupakhajja ca;
कप्पेय्य सङ्घिकावासे, सेय्यं पाचित्तियस्स चे॥
Kappeyya saṅghikāvāse, seyyaṃ pācittiyassa ce.
१०८०.
1080.
पादधोवनपासाणा, पविसन्तस्स भिक्खुनो।
Pādadhovanapāsāṇā, pavisantassa bhikkhuno;
याव तं मञ्चपीठं वा, निक्खमन्तस्स वा पन॥
Yāva taṃ mañcapīṭhaṃ vā, nikkhamantassa vā pana.
१०८१.
1081.
मञ्चपीठकतो याव, पस्सावट्ठानमेव तु।
Mañcapīṭhakato yāva, passāvaṭṭhānameva tu;
एत्थन्तरे इदं ठानं, उपचारोति वुच्चति॥
Etthantare idaṃ ṭhānaṃ, upacāroti vuccati.
१०८२.
1082.
तत्थ बाधेतुकामस्स, उपचारे तु भिक्खुनो।
Tattha bādhetukāmassa, upacāre tu bhikkhuno;
दसस्वञ्ञतरं सेय्यं, सन्थरन्तस्स दुक्कटं॥
Dasasvaññataraṃ seyyaṃ, santharantassa dukkaṭaṃ.
१०८३.
1083.
निसीदन्तस्स वा तत्थ, निपज्जन्तस्स वा पन।
Nisīdantassa vā tattha, nipajjantassa vā pana;
तथा द्वेपि करोन्तस्स, होति पाचित्तियद्वयं॥
Tathā dvepi karontassa, hoti pācittiyadvayaṃ.
१०८४.
1084.
पुनप्पुनं करोन्तस्स, पयोगगणनावसा।
Punappunaṃ karontassa, payogagaṇanāvasā;
तिकपाचित्तियं वुत्तं, पुग्गले तिकदुक्कटं॥
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, puggale tikadukkaṭaṃ.
१०८५.
1085.
वुत्तूपचारं मुञ्चित्वा, सेय्यं सन्थरतोपि वा।
Vuttūpacāraṃ muñcitvā, seyyaṃ santharatopi vā;
विहारस्सूपचारे वा, अज्झोकासेपि वा पन॥
Vihārassūpacāre vā, ajjhokāsepi vā pana.
१०८६.
1086.
सन्थरापयतो वापि, तत्थ तस्स निसीदतो।
Santharāpayato vāpi, tattha tassa nisīdato;
सब्बत्थ दुक्कटं वुत्तं, निवासो च निवारितो॥
Sabbattha dukkaṭaṃ vuttaṃ, nivāso ca nivārito.
१०८७.
1087.
अनापत्ति गिलानस्स, सीतादुप्पीळितस्स वा।
Anāpatti gilānassa, sītāduppīḷitassa vā;
आपदासुपि भिक्खुस्स, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Āpadāsupi bhikkhussa, tathā ummattakādino.
१०८८.
1088.
समुट्ठानादयो सब्बे, पठमन्तिमवत्थुना।
Samuṭṭhānādayo sabbe, paṭhamantimavatthunā;
सदिसाति च विञ्ञेय्या, होतीदं दुक्खवेदनं॥
Sadisāti ca viññeyyā, hotīdaṃ dukkhavedanaṃ.
अनुपखज्जकथा।
Anupakhajjakathā.
१०८९.
1089.
विहारा सङ्घिका भिक्खुं, निक्कड्ढेय्य सचे पन।
Vihārā saṅghikā bhikkhuṃ, nikkaḍḍheyya sace pana;
निक्कड्ढापेय्य वा कुद्धो, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Nikkaḍḍhāpeyya vā kuddho, tassa pācittiyaṃ siyā.
१०९०.
1090.
बहुभूमापि पासादा, पयोगेनेककेन यो।
Bahubhūmāpi pāsādā, payogenekakena yo;
निक्कड्ढेति सचे तस्स, एका पाचित्ति दीपिता॥
Nikkaḍḍheti sace tassa, ekā pācitti dīpitā.
१०९१.
1091.
ठपेत्वा च ठपेत्वा च, निक्कड्ढन्तस्स अन्तरा।
Ṭhapetvā ca ṭhapetvā ca, nikkaḍḍhantassa antarā;
द्वारानं गणनायस्स, होन्ति पाचित्तियो पन॥
Dvārānaṃ gaṇanāyassa, honti pācittiyo pana.
१०९२.
1092.
‘‘निक्खमा’’ति वदन्तस्स, वाचायपि अयं नयो।
‘‘Nikkhamā’’ti vadantassa, vācāyapi ayaṃ nayo;
आणत्तिया खणेयेव, आणापेन्तस्स दुक्कटं॥
Āṇattiyā khaṇeyeva, āṇāpentassa dukkaṭaṃ.
१०९३.
1093.
सचे सो सकिमाणत्तो, द्वारेपि बहुके पन।
Sace so sakimāṇatto, dvārepi bahuke pana;
अतिक्कामेति एकाव, बहुकानि बहूनि चे॥
Atikkāmeti ekāva, bahukāni bahūni ce.
१०९४.
1094.
तस्सूपट्ठानसालादि-विहारस्सूपचारतो ।
Tassūpaṭṭhānasālādi-vihārassūpacārato ;
कायेनपि च वाचाय, तथा निक्कड्ढनेपि च॥
Kāyenapi ca vācāya, tathā nikkaḍḍhanepi ca.
१०९५.
1095.
विहारस्सूपचारा वा, विहारा वापि चेतरं।
Vihārassūpacārā vā, vihārā vāpi cetaraṃ;
निक्कड्ढन्तस्स सब्बेसं, परिक्खारम्पि दुक्कटं॥
Nikkaḍḍhantassa sabbesaṃ, parikkhārampi dukkaṭaṃ.
१०९६.
1096.
असम्बद्धेसु भिक्खुस्स, परिक्खारेसु पण्डितो।
Asambaddhesu bhikkhussa, parikkhāresu paṇḍito;
वत्थूनं गणनायस्स, दुक्कटं परिदीपये॥
Vatthūnaṃ gaṇanāyassa, dukkaṭaṃ paridīpaye.
१०९७.
1097.
अन्तेवासिमलज्जिं वा, तथा सद्धिविहारिकं।
Antevāsimalajjiṃ vā, tathā saddhivihārikaṃ;
निक्कड्ढन्तस्स उम्मत्तं, सयं उम्मत्तकस्स च॥
Nikkaḍḍhantassa ummattaṃ, sayaṃ ummattakassa ca.
१०९८.
1098.
अत्तनो वसनट्ठाना, तथा विस्सासिकस्स वा।
Attano vasanaṭṭhānā, tathā vissāsikassa vā;
परिक्खारञ्च वा तेसं, अनापत्ति पकासिता॥
Parikkhārañca vā tesaṃ, anāpatti pakāsitā.
१०९९.
1099.
सङ्घारामापि सब्बस्मा, तथा कलहकारकं।
Saṅghārāmāpi sabbasmā, tathā kalahakārakaṃ;
इदं तु तिसमुट्ठानं, वेदना दुक्खवेदना॥
Idaṃ tu tisamuṭṭhānaṃ, vedanā dukkhavedanā.
निक्कड्ढनकथा।
Nikkaḍḍhanakathā.
११००.
1100.
मज्झिमासीसघट्टाय, वेहासकुटियूपरि।
Majjhimāsīsaghaṭṭāya, vehāsakuṭiyūpari;
आहच्चपादके मञ्चे, पीठे वा पन भिक्खुनो॥
Āhaccapādake mañce, pīṭhe vā pana bhikkhuno.
११०१.
1101.
निसीदन्तस्स वा तस्मिं, निपज्जन्तस्स वा पन।
Nisīdantassa vā tasmiṃ, nipajjantassa vā pana;
पयोगगणनायेव, तस्स पाचित्तियो सियुं॥
Payogagaṇanāyeva, tassa pācittiyo siyuṃ.
११०२.
1102.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, पुग्गले तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, puggale tikadukkaṭaṃ;
हेट्ठा अपरिभोगे वा, सीसघट्टाय वा पन॥
Heṭṭhā aparibhoge vā, sīsaghaṭṭāya vā pana.
११०३.
1103.
अवेहासविहारे वा, अत्तनो सन्तकेपि वा।
Avehāsavihāre vā, attano santakepi vā;
विस्सासिकविहारे वा, न दोसुम्मत्तकादिनो॥
Vissāsikavihāre vā, na dosummattakādino.
११०४.
1104.
यत्थ पटाणि वा दिन्ना, तत्थ ठत्वा लगेति वा।
Yattha paṭāṇi vā dinnā, tattha ṭhatvā lageti vā;
इदमेळकलोमेन, समुट्ठानं समं मतं॥
Idameḷakalomena, samuṭṭhānaṃ samaṃ mataṃ.
वेहासकुटिकथा।
Vehāsakuṭikathā.
११०५.
1105.
याव द्वारस्स कोसम्हा, अग्गळट्ठपनाय तु।
Yāva dvārassa kosamhā, aggaḷaṭṭhapanāya tu;
भिक्खुना लिम्पितब्बं वा, लेपापेतब्बमेव वा॥
Bhikkhunā limpitabbaṃ vā, lepāpetabbameva vā.
११०६.
1106.
ञेय्यो आलोकसन्धीनं, परिकम्मेप्ययं नयो।
Ñeyyo ālokasandhīnaṃ, parikammepyayaṃ nayo;
छदनस्स द्वत्तिपरियायं, ठितेन हरिते पन॥
Chadanassa dvattipariyāyaṃ, ṭhitena harite pana.
११०७.
1107.
अधिट्ठेय्यं ततो उद्धं, अधिट्ठेति सचे पन।
Adhiṭṭheyyaṃ tato uddhaṃ, adhiṭṭheti sace pana;
तस्स पाचित्तियं होति, दुक्कटं तत्थ तिट्ठतो॥
Tassa pācittiyaṃ hoti, dukkaṭaṃ tattha tiṭṭhato.
११०८.
1108.
पिट्ठिवंसे ठितो कोचि, छदनस्स मुखवट्टिया।
Piṭṭhivaṃse ṭhito koci, chadanassa mukhavaṭṭiyā;
यस्मिं ठाने ठितं भिक्खुं, ओलोकेन्तो न पस्सति॥
Yasmiṃ ṭhāne ṭhitaṃ bhikkhuṃ, olokento na passati.
११०९.
1109.
तस्मिं ठाने पन ठातुं, नेव भिक्खुस्स वट्टति।
Tasmiṃ ṭhāne pana ṭhātuṃ, neva bhikkhussa vaṭṭati;
विहारस्स पतन्तस्स, पतनोकासतो हि तं॥
Vihārassa patantassa, patanokāsato hi taṃ.
१११०.
1110.
ऊनकद्वत्तिपरियाये, अतिरेकोति सञ्ञिनो।
Ūnakadvattipariyāye, atirekoti saññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
११११.
1111.
न दोसो द्वत्तिपरियाये, लेणे तिणकुटीसु वा।
Na doso dvattipariyāye, leṇe tiṇakuṭīsu vā;
समुट्ठानादयो सब्बे, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, sañcarittasamā matā.
द्वत्तिपरियायकथा।
Dvattipariyāyakathā.
१११२.
1112.
जानं सप्पाणकं तोयं, तिणं वा मत्तिकम्पि वा।
Jānaṃ sappāṇakaṃ toyaṃ, tiṇaṃ vā mattikampi vā;
यदि सिञ्चेय्य पाचित्ति, सिञ्चापेय्य परेहि वा॥
Yadi siñceyya pācitti, siñcāpeyya parehi vā.
१११३.
1113.
अच्छिन्दित्वा सचे धारं, मत्तिकं सिञ्चतो पन।
Acchinditvā sace dhāraṃ, mattikaṃ siñcato pana;
एकस्मिम्पि घटे एका, पाचित्ति परिदीपिता॥
Ekasmimpi ghaṭe ekā, pācitti paridīpitā.
१११४.
1114.
विच्छिन्दति सचे धारं, पयोगगणनावसा।
Vicchindati sace dhāraṃ, payogagaṇanāvasā;
सम्मुखम्पि करोन्तस्स, मातिकं सन्दमानकं॥
Sammukhampi karontassa, mātikaṃ sandamānakaṃ.
१११५.
1115.
एकाव चे सियापत्ति, दिवसम्पि च सन्दतु।
Ekāva ce siyāpatti, divasampi ca sandatu;
बन्धतो तत्थ तत्थस्स, पयोगगणना सिया॥
Bandhato tattha tatthassa, payogagaṇanā siyā.
१११६.
1116.
सचे सकटपुण्णम्पि, मत्तिकं तिणमेव वा।
Sace sakaṭapuṇṇampi, mattikaṃ tiṇameva vā;
उदके पक्खिपन्तस्स, एका पाचित्ति एकतो॥
Udake pakkhipantassa, ekā pācitti ekato.
१११७.
1117.
एकेकं पक्खिपन्तस्स, पयोगगणनाय चे।
Ekekaṃ pakkhipantassa, payogagaṇanāya ce;
खयं वा आविलत्तं वा, जलं गच्छति तादिसे॥
Khayaṃ vā āvilattaṃ vā, jalaṃ gacchati tādise.
१११८.
1118.
‘‘सिञ्चाही’’ति वदन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं।
‘‘Siñcāhī’’ti vadantassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ;
एकायाणत्तिया एका, दिवसम्पि च सिञ्चतो॥
Ekāyāṇattiyā ekā, divasampi ca siñcato.
१११९.
1119.
अप्पाणे उदके सुद्धे, सप्पाणमिति सञ्ञिनो।
Appāṇe udake suddhe, sappāṇamiti saññino;
सब्बत्थ विमतिस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Sabbattha vimatissāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
११२०.
1120.
सब्बत्थापाणसञ्ञिस्स, असञ्चिच्चासतिस्स वा।
Sabbatthāpāṇasaññissa, asañciccāsatissa vā;
अजानतो अनापत्ति, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Ajānato anāpatti, tathā ummattakādino.
११२१.
1121.
सप्पाणकत्तं तोयस्स, सप्पाणन्ति विजाननं।
Sappāṇakattaṃ toyassa, sappāṇanti vijānanaṃ;
विना वधकचित्तेन, तिणादीनं निसेचनं॥
Vinā vadhakacittena, tiṇādīnaṃ nisecanaṃ.
११२२.
1122.
चत्तारेवस्स अङ्गानि, निद्दिट्ठानि महेसिना।
Cattārevassa aṅgāni, niddiṭṭhāni mahesinā;
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
११२३.
1123.
इदं पण्णत्तिवज्जञ्च, तिचित्तञ्चाति दीपितं।
Idaṃ paṇṇattivajjañca, ticittañcāti dīpitaṃ;
इदमेवेत्थ निद्दिट्ठं, तस्स चस्स विसेसनं॥
Idamevettha niddiṭṭhaṃ, tassa cassa visesanaṃ.
सप्पाणककथा।
Sappāṇakakathā.
सेनासनवग्गो दुतियो।
Senāsanavaggo dutiyo.
११२४.
1124.
भिक्खुस्साट्ठङ्गयुत्तस्स, भिक्खुनोवादसम्मुति।
Bhikkhussāṭṭhaṅgayuttassa, bhikkhunovādasammuti;
इध ञत्तिचतुत्थेन, अनुञ्ञाता महेसिना॥
Idha ñatticatutthena, anuññātā mahesinā.
११२५.
1125.
यो तायासम्मतो भिक्खु, गरुधम्मेहि अट्ठहि।
Yo tāyāsammato bhikkhu, garudhammehi aṭṭhahi;
एकं सम्बहुला वापि, भिक्खुनिसङ्घमेव वा॥
Ekaṃ sambahulā vāpi, bhikkhunisaṅghameva vā.
११२६.
1126.
ओसारेन्तोव ते धम्मे, ओवदेय्य सचे पन।
Osārentova te dhamme, ovadeyya sace pana;
ओवादपरियोसाने, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Ovādapariyosāne, tassa pācittiyaṃ siyā.
११२७.
1127.
अञ्ञेन पन धम्मेन, ओवदन्तस्स दुक्कटं।
Aññena pana dhammena, ovadantassa dukkaṭaṃ;
एकतोउपसम्पन्नं, गरुधम्मेहि वा तथा॥
Ekatoupasampannaṃ, garudhammehi vā tathā.
११२८.
1128.
भिक्खूनं सन्तिकेयेव, उपसम्पन्नभिक्खुनिं।
Bhikkhūnaṃ santikeyeva, upasampannabhikkhuniṃ;
तथा, लिङ्गविपल्लासे, पाचित्तेव पकासिता॥
Tathā, liṅgavipallāse, pācitteva pakāsitā.
११२९.
1129.
सम्मतस्सापि भिक्खुस्स, दुक्कटं समुदीरितं।
Sammatassāpi bhikkhussa, dukkaṭaṃ samudīritaṃ;
ओवादं अनियादेत्वा, धम्मेनञ्ञेन भासतो॥
Ovādaṃ aniyādetvā, dhammenaññena bhāsato.
११३०.
1130.
‘‘समग्गम्हा’’ति वुत्तेपि, अञ्ञेनोवदतो तथा।
‘‘Samaggamhā’’ti vuttepi, aññenovadato tathā;
‘‘वग्गम्हा’’ति च वुत्तेपि, गरुधम्मेहि दुक्कटं॥
‘‘Vaggamhā’’ti ca vuttepi, garudhammehi dukkaṭaṃ.
११३१.
1131.
अगण्हन्तस्स ओवादं, अपच्चाहरतोपि तं।
Agaṇhantassa ovādaṃ, apaccāharatopi taṃ;
ठपेत्वा दुक्कटं बालं, गिलानं गमिकं सिया॥
Ṭhapetvā dukkaṭaṃ bālaṃ, gilānaṃ gamikaṃ siyā.
११३२.
1132.
अधम्मे पन कम्मस्मिं, अधम्मन्ति च सञ्ञिनो।
Adhamme pana kammasmiṃ, adhammanti ca saññino;
वग्गे भिक्खुनिसङ्घस्मिं, तिकपाचित्तियं सिया॥
Vagge bhikkhunisaṅghasmiṃ, tikapācittiyaṃ siyā.
११३३.
1133.
तथा वेमतिकस्सापि, धम्मकम्मन्ति सञ्ञिनो।
Tathā vematikassāpi, dhammakammanti saññino;
नव पाचित्तियो वुत्ता, समग्गेपि च तत्तका॥
Nava pācittiyo vuttā, samaggepi ca tattakā.
११३४.
1134.
नवकानं वसा द्विन्नं, अट्ठारस भवन्ति ता।
Navakānaṃ vasā dvinnaṃ, aṭṭhārasa bhavanti tā;
दुक्कटं धम्मकम्मेपि, सत्तरसविधं सिया॥
Dukkaṭaṃ dhammakammepi, sattarasavidhaṃ siyā.
११३५.
1135.
‘‘ओसारेही’’ति वुत्तो वा, पञ्हं पुट्ठो कथेति वा।
‘‘Osārehī’’ti vutto vā, pañhaṃ puṭṭho katheti vā;
सिक्खमानाय वा नेव, दोसो उम्मत्तकादिनो॥
Sikkhamānāya vā neva, doso ummattakādino.
११३६.
1136.
वाचुग्गताव कातब्बा, पगुणा द्वेपि मातिका।
Vācuggatāva kātabbā, paguṇā dvepi mātikā;
सुत्तन्ततो च चत्तारो, भाणवारा पकासिता॥
Suttantato ca cattāro, bhāṇavārā pakāsitā.
११३७.
1137.
एको परिकथत्थाय, कथामग्गो पकासितो।
Eko parikathatthāya, kathāmaggo pakāsito;
मङ्गलामङ्गलत्थाय, तिस्सोयेवानुमोदना॥
Maṅgalāmaṅgalatthāya, tissoyevānumodanā.
११३८.
1138.
उपोसथादिअत्थाय, कम्माकम्मविनिच्छयो।
Uposathādiatthāya, kammākammavinicchayo;
कम्मट्ठानं तथा एकं, उत्तमत्थस्स पापकं॥
Kammaṭṭhānaṃ tathā ekaṃ, uttamatthassa pāpakaṃ.
११३९.
1139.
एत्तकं उग्गहेत्वान, पञ्चवस्सो बहुस्सुतो।
Ettakaṃ uggahetvāna, pañcavasso bahussuto;
मुञ्चित्वा निस्सयं कामं, वसितुं लभतिस्सरो॥
Muñcitvā nissayaṃ kāmaṃ, vasituṃ labhatissaro.
११४०.
1140.
वाचुग्गता विभङ्गा द्वे, पगुणा ब्यञ्जनादितो।
Vācuggatā vibhaṅgā dve, paguṇā byañjanādito;
चतूस्वपि निकायेसु, एको वा पोत्थकोपि च॥
Catūsvapi nikāyesu, eko vā potthakopi ca.
११४१.
1141.
कम्माकम्मञ्च वत्तानि, उग्गहेतब्बमेत्तकं।
Kammākammañca vattāni, uggahetabbamettakaṃ;
सब्बन्तिमपरिच्छेदो, दसवस्सो सचे पन॥
Sabbantimaparicchedo, dasavasso sace pana.
११४२.
1142.
बहुस्सुतो दिसामोक्खो, येनकामंगमो सिया।
Bahussuto disāmokkho, yenakāmaṃgamo siyā;
परिसं लभते कामं, उपट्ठापेतुमिस्सरो॥
Parisaṃ labhate kāmaṃ, upaṭṭhāpetumissaro.
११४३.
1143.
यस्स साट्ठकथं सब्बं, वाचुग्गं पिटकत्तयं।
Yassa sāṭṭhakathaṃ sabbaṃ, vācuggaṃ piṭakattayaṃ;
सोयं बहुस्सुतो नाम, भिक्खुनोवादको सिया॥
Soyaṃ bahussuto nāma, bhikkhunovādako siyā.
११४४.
1144.
अस्सासम्मततादीनि , तीणि अङ्गानि दीपये।
Assāsammatatādīni , tīṇi aṅgāni dīpaye;
पदसोधम्मतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Padasodhammatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
ओवादकथा।
Ovādakathā.
११४५.
1145.
पाचित्ति गरुधम्मेहि, धम्मेनञ्ञेन वा पन।
Pācitti garudhammehi, dhammenaññena vā pana;
होत्यत्थङ्गते सूरिये, ओवदन्तस्स भिक्खुनिं॥
Hotyatthaṅgate sūriye, ovadantassa bhikkhuniṃ.
११४६.
1146.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, सम्मतस्सापि भिक्खुनो।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, sammatassāpi bhikkhuno;
एकतोउपसम्पन्नं, ओवदन्तस्स दुक्कटं॥
Ekatoupasampannaṃ, ovadantassa dukkaṭaṃ.
११४७.
1147.
तथानत्थङ्गते सूरिये, गते अत्थन्ति सञ्ञिनो।
Tathānatthaṅgate sūriye, gate atthanti saññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
११४८.
1148.
उद्देसादिनयेनस्स, अनापत्ति पकासिता।
Uddesādinayenassa, anāpatti pakāsitā;
अनन्तरसमा सेसा, समुट्ठानादयो नया॥
Anantarasamā sesā, samuṭṭhānādayo nayā.
अत्थङ्गतसूरियकथा।
Atthaṅgatasūriyakathā.
११४९.
1149.
भिक्खुनिं ओवदन्तस्स, गन्त्वा भिक्खुनुपस्सयं।
Bhikkhuniṃ ovadantassa, gantvā bhikkhunupassayaṃ;
गरुधम्मेहि अञ्ञत्र, काला पाचित्तियं सिया॥
Garudhammehi aññatra, kālā pācittiyaṃ siyā.
११५०.
1150.
सचे असम्मतो होति, होति पाचित्तियद्वयं।
Sace asammato hoti, hoti pācittiyadvayaṃ;
अत्थङ्गते च सूरिये, सचे वदति तीणिपि॥
Atthaṅgate ca sūriye, sace vadati tīṇipi.
११५१.
1151.
अञ्ञेन पन धम्मेन, वदतो दुक्कटद्वयं।
Aññena pana dhammena, vadato dukkaṭadvayaṃ;
एकं पाचित्तियं होति, भिक्खुनो रत्तिहेतुकं॥
Ekaṃ pācittiyaṃ hoti, bhikkhuno rattihetukaṃ.
११५२.
1152.
सम्मतस्सापि भिक्खुस्स, होति पाचित्तियद्वयं।
Sammatassāpi bhikkhussa, hoti pācittiyadvayaṃ;
गरुधम्मनिदानस्स, सम्मतत्ता अभावतो॥
Garudhammanidānassa, sammatattā abhāvato.
११५३.
1153.
तस्सेवञ्ञेन धम्मेन, ओवदन्तस्स दुक्कटं।
Tassevaññena dhammena, ovadantassa dukkaṭaṃ;
सम्मतत्ता अनापत्ति, एका पाचित्ति रत्तियं॥
Sammatattā anāpatti, ekā pācitti rattiyaṃ.
११५४.
1154.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, दुक्कटं इतरद्वये।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, dukkaṭaṃ itaradvaye;
एकतोउपसम्पन्नं, ओवदन्तस्स दुक्कटं॥
Ekatoupasampannaṃ, ovadantassa dukkaṭaṃ.
११५५.
1155.
तथा अञ्ञेन धम्मेन, गन्त्वा भिक्खुनुपस्सयं।
Tathā aññena dhammena, gantvā bhikkhunupassayaṃ;
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेन समा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinena samā matā.
भिक्खुनुपस्सयकथा।
Bhikkhunupassayakathā.
११५६.
1156.
चीवरादीनमत्थाय , ओवदन्तीति भिक्खुनिं।
Cīvarādīnamatthāya , ovadantīti bhikkhuniṃ;
वदतो सम्मते भिक्खु, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Vadato sammate bhikkhu, tassa pācittiyaṃ siyā.
११५७.
1157.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तथेव तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tatheva tikadukkaṭaṃ;
सङ्घेनासम्मतं भिक्खुं, वदन्तस्स च दुक्कटं॥
Saṅghenāsammataṃ bhikkhuṃ, vadantassa ca dukkaṭaṃ.
११५८.
1158.
तथेवानुपसम्पन्नं, सम्मतं वा असम्मतं।
Tathevānupasampannaṃ, sammataṃ vā asammataṃ;
न दोसो आमिसत्थाय, ओवदन्तस्स भासतो॥
Na doso āmisatthāya, ovadantassa bhāsato.
११५९.
1159.
तथा उम्मत्तकादीनं, अनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīnaṃ, anāpatti pakāsitā;
इदञ्हि तिसमुट्ठानं, वेदना दुक्खवेदना॥
Idañhi tisamuṭṭhānaṃ, vedanā dukkhavedanā.
आमिसकथा।
Āmisakathā.
११६०.
1160.
सचे भिक्खुनिया भिक्खु, ददेय्य पन चीवरं।
Sace bhikkhuniyā bhikkhu, dadeyya pana cīvaraṃ;
अञ्ञातिकाय पाचित्ति, ठपेत्वा पारिवत्तकं॥
Aññātikāya pācitti, ṭhapetvā pārivattakaṃ.
११६१.
1161.
चीवरस्स पटिग्गाह-सिक्खापदसमो नयो।
Cīvarassa paṭiggāha-sikkhāpadasamo nayo;
अवसेसो मतो सद्धिं, समुट्ठानादिना पन॥
Avaseso mato saddhiṃ, samuṭṭhānādinā pana.
११६२.
1162.
तत्थ भिक्खुनिया दिन्नं, चीवरं इध भिक्खुना।
Tattha bhikkhuniyā dinnaṃ, cīvaraṃ idha bhikkhunā;
तत्थ निस्सग्गियं सुद्ध-पाचित्ति इध सूचिता॥
Tattha nissaggiyaṃ suddha-pācitti idha sūcitā.
चीवरदानकथा।
Cīvaradānakathā.
११६३.
1163.
चीवरं यो हि सिब्बेय्य, सिब्बापेय्य परेन वा।
Cīvaraṃ yo hi sibbeyya, sibbāpeyya parena vā;
अञ्ञातिकाय पाचित्ति, होति भिक्खुनिया पन॥
Aññātikāya pācitti, hoti bhikkhuniyā pana.
११६४.
1164.
यं वा निवासितुं सक्का, यं वा पारुपनूपगं।
Yaṃ vā nivāsituṃ sakkā, yaṃ vā pārupanūpagaṃ;
चीवरन्ति अधिप्पेतो, इदमेत्थ महेसिना॥
Cīvaranti adhippeto, idamettha mahesinā.
११६५.
1165.
सयं सूचिं पवेसेत्वा, सिब्बन्तस्स च भिक्खुनो।
Sayaṃ sūciṃ pavesetvā, sibbantassa ca bhikkhuno;
सूचिनीहरणे तस्स, पाचित्तियमुदीरितं॥
Sūcinīharaṇe tassa, pācittiyamudīritaṃ.
११६६.
1166.
सतक्खत्तुम्पि विज्झित्वा, सकिं नीहरतो पन।
Satakkhattumpi vijjhitvā, sakiṃ nīharato pana;
एकं पाचित्तियं वुत्तं, पयोगस्स वसा बहू॥
Ekaṃ pācittiyaṃ vuttaṃ, payogassa vasā bahū.
११६७.
1167.
‘‘सिब्बा’’ति पन आणत्तो, अविसेसेन भिक्खुना।
‘‘Sibbā’’ti pana āṇatto, avisesena bhikkhunā;
निट्ठापेति सचे सब्बं, एकं पाचित्तियं सिया॥
Niṭṭhāpeti sace sabbaṃ, ekaṃ pācittiyaṃ siyā.
११६८.
1168.
‘‘यमेत्थ चीवरे कम्मं, भारो सब्बं तवा’’ति हि।
‘‘Yamettha cīvare kammaṃ, bhāro sabbaṃ tavā’’ti hi;
आणत्तो भिक्खुना सब्बं, निट्ठापेति सचे पन॥
Āṇatto bhikkhunā sabbaṃ, niṭṭhāpeti sace pana.
११६९.
1169.
भिक्खुस्साणापकस्सेव, एकायाणत्तिया पन।
Bhikkhussāṇāpakasseva, ekāyāṇattiyā pana;
होन्ति पाचित्तियापत्ति, अनेकारापथे पथे॥
Honti pācittiyāpatti, anekārāpathe pathe.
११७०.
1170.
पुनप्पुनाणापेन्तस्स, अनेकाणत्तियं पन।
Punappunāṇāpentassa, anekāṇattiyaṃ pana;
का हि नाम कथा अत्थि? तिकपाचित्तियं सिया॥
Kā hi nāma kathā atthi? Tikapācittiyaṃ siyā.
११७१.
1171.
ञातिकाय च अञ्ञाति-सञ्ञिस्स विमतिस्स वा।
Ñātikāya ca aññāti-saññissa vimatissa vā;
एकतोउपसम्पन्न-चीवरे दुक्कटं सिया॥
Ekatoupasampanna-cīvare dukkaṭaṃ siyā.
११७२.
1172.
ठपेत्वा चीवरं अञ्ञं, परिक्खारञ्च सिब्बतो।
Ṭhapetvā cīvaraṃ aññaṃ, parikkhārañca sibbato;
अनापत्ति विनिद्दिट्ठा, सिक्खमानादिकायपि॥
Anāpatti viniddiṭṭhā, sikkhamānādikāyapi.
११७३.
1173.
सञ्चरित्तसमुट्ठानं, क्रियं पण्णत्तिवज्जकं।
Sañcarittasamuṭṭhānaṃ, kriyaṃ paṇṇattivajjakaṃ;
कायकम्मं वचीकम्मं, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Kāyakammaṃ vacīkammaṃ, ticittañca tivedanaṃ.
चीवरसिब्बनकथा।
Cīvarasibbanakathā.
११७४.
1174.
भिक्खु भिक्खुनिया सद्धिं, संविधाय पनेकतो।
Bhikkhu bhikkhuniyā saddhiṃ, saṃvidhāya panekato;
पटिपज्जेय्य मग्गं चे, अञ्ञत्र समया इध॥
Paṭipajjeyya maggaṃ ce, aññatra samayā idha.
११७५.
1175.
गामन्तरोक्कमे वापि, अद्धयोजनतिक्कमे।
Gāmantarokkame vāpi, addhayojanatikkame;
अगामके अरञ्ञे वा, होति आपत्ति भिक्खुनो॥
Agāmake araññe vā, hoti āpatti bhikkhuno.
११७६.
1176.
एत्थाकप्पियभूमट्ठो, संविधानं करोति यो।
Etthākappiyabhūmaṭṭho, saṃvidhānaṃ karoti yo;
संविधाननिमित्तं तु, दुक्कटं तस्स दीपितं॥
Saṃvidhānanimittaṃ tu, dukkaṭaṃ tassa dīpitaṃ.
११७७.
1177.
संविधानं करोन्तस्स, ठत्वा कप्पियभूमियं।
Saṃvidhānaṃ karontassa, ṭhatvā kappiyabhūmiyaṃ;
संविधाननिमित्तं तु, न वदन्तस्स दुक्कटं॥
Saṃvidhānanimittaṃ tu, na vadantassa dukkaṭaṃ.
११७८.
1178.
उभयत्थापि पाचित्ति, गच्छन्तस्सेव भिक्खुनो।
Ubhayatthāpi pācitti, gacchantasseva bhikkhuno;
अनन्तरस्स गामस्स, उपचारोक्कमे सिया॥
Anantarassa gāmassa, upacārokkame siyā.
११७९.
1179.
तत्रापि पठमे पादे, दुक्कटं समुदीरितं।
Tatrāpi paṭhame pāde, dukkaṭaṃ samudīritaṃ;
दुतिये पदवारस्मिं, पाचित्तियमुदीरितं॥
Dutiye padavārasmiṃ, pācittiyamudīritaṃ.
११८०.
1180.
अन्तरा संविधानेपि, भिक्खुनो दुक्कटं सिया।
Antarā saṃvidhānepi, bhikkhuno dukkaṭaṃ siyā;
द्वारमग्गविसङ्केते, सति चापत्ति वुच्चति॥
Dvāramaggavisaṅkete, sati cāpatti vuccati.
११८१.
1181.
असंविदहिते काले, विदहितोति सञ्ञिनो।
Asaṃvidahite kāle, vidahitoti saññino;
भिक्खुस्सेव विधानस्मिं, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Bhikkhusseva vidhānasmiṃ, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
११८२.
1182.
समये विदहित्वा वा, विसङ्केतेन गच्छतो।
Samaye vidahitvā vā, visaṅketena gacchato;
आपदासु अनापत्ति, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Āpadāsu anāpatti, tathā ummattakādino.
११८३.
1183.
इदं चतुसमुट्ठानं, कायतो कायवाचतो।
Idaṃ catusamuṭṭhānaṃ, kāyato kāyavācato;
कायचित्ता समुट्ठाति, कायवाचादिकत्तया॥
Kāyacittā samuṭṭhāti, kāyavācādikattayā.
संविधानकथा।
Saṃvidhānakathā.
११८४.
1184.
एकमुज्जवनिं नावं, तथा ओजवनिम्पि वा।
Ekamujjavaniṃ nāvaṃ, tathā ojavanimpi vā;
अभिरूहेय्य पाचित्ति, सद्धिं भिक्खुनिया सचे॥
Abhirūheyya pācitti, saddhiṃ bhikkhuniyā sace.
११८५.
1185.
सगामतीरपस्सेन , गामन्तरवसेन वा।
Sagāmatīrapassena , gāmantaravasena vā;
अगामतीरपस्सेन, गमने अद्धयोजने॥
Agāmatīrapassena, gamane addhayojane.
११८६.
1186.
तथा योजनवित्थिण्ण-नदीमज्झेन गच्छतो।
Tathā yojanavitthiṇṇa-nadīmajjhena gacchato;
अद्धयोजनसङ्खाय, होन्ति पाचित्तियो पन॥
Addhayojanasaṅkhāya, honti pācittiyo pana.
११८७.
1187.
यथासुखं समुद्दस्मिं, सब्बअट्ठकथासु हि।
Yathāsukhaṃ samuddasmiṃ, sabbaaṭṭhakathāsu hi;
नदियंयेव आपत्ति, न समुद्दे विचारिता॥
Nadiyaṃyeva āpatti, na samudde vicāritā.
११८८.
1188.
तित्थसम्पादनत्थाय, उद्धं वा नदिया अधो।
Titthasampādanatthāya, uddhaṃ vā nadiyā adho;
सचे हरन्ति तंयुत्ता, अनापत्ति पकासिता॥
Sace haranti taṃyuttā, anāpatti pakāsitā.
११८९.
1189.
तथा संविदहित्वा वा, तिरियं तरणाय वा।
Tathā saṃvidahitvā vā, tiriyaṃ taraṇāya vā;
आपदासु विसेसो हि, अनन्तरसमो मतो॥
Āpadāsu viseso hi, anantarasamo mato.
नावाभिरुहनकथा।
Nāvābhiruhanakathā.
११९०.
1190.
ञत्वा भिक्खुनिया भत्तं, भुञ्जतो परिपाचितं।
Ñatvā bhikkhuniyā bhattaṃ, bhuñjato paripācitaṃ;
हित्वा गिहिसमारम्भं, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Hitvā gihisamārambhaṃ, hoti pācitti bhikkhuno.
११९१.
1191.
भोजनं पञ्चधा वुत्तं, गहणे तस्स दुक्कटं।
Bhojanaṃ pañcadhā vuttaṃ, gahaṇe tassa dukkaṭaṃ;
अज्झोहारेसु सब्बेसु, तस्स पाचित्तियो सियुं॥
Ajjhohāresu sabbesu, tassa pācittiyo siyuṃ.
११९२.
1192.
सन्तकं ञातकादीनं, गिहिसम्पादितम्पि वा।
Santakaṃ ñātakādīnaṃ, gihisampāditampi vā;
विना भिक्खुनिया दोसो, भुञ्जतो परिपाचितं॥
Vinā bhikkhuniyā doso, bhuñjato paripācitaṃ.
११९३.
1193.
परिपाचितसञ्ञिस्स , भिक्खुस्सापरिपाचिते।
Paripācitasaññissa , bhikkhussāparipācite;
उभोसु विमतिस्सापि, होति सब्बत्थ दुक्कटं॥
Ubhosu vimatissāpi, hoti sabbattha dukkaṭaṃ.
११९४.
1194.
एकतोउपसम्पन्न-परिपाचितभोजनं।
Ekatoupasampanna-paripācitabhojanaṃ;
अज्झोहारवसेनेव, दुक्कटं परिभुञ्जतो॥
Ajjhohāravaseneva, dukkaṭaṃ paribhuñjato.
११९५.
1195.
अञ्ञं वा पन यं किञ्चि, ठपेत्वा पञ्चभोजनं।
Aññaṃ vā pana yaṃ kiñci, ṭhapetvā pañcabhojanaṃ;
भुञ्जन्तस्स अनापत्ति, यागुखज्जफलादिकं॥
Bhuñjantassa anāpatti, yāgukhajjaphalādikaṃ.
११९६.
1196.
समुट्ठानादयो तुल्या, पठमन्तिमवत्थुना।
Samuṭṭhānādayo tulyā, paṭhamantimavatthunā;
इदं पण्णत्तिवज्जं तु, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Idaṃ paṇṇattivajjaṃ tu, ticittañca tivedanaṃ.
परिपाचितकथा।
Paripācitakathā.
११९७.
1197.
दुतियानियतेनेव, दसमं सदिसं मतं।
Dutiyāniyateneva, dasamaṃ sadisaṃ mataṃ;
इदं सिक्खापदं सब्बं, समुट्ठाननयादिना॥
Idaṃ sikkhāpadaṃ sabbaṃ, samuṭṭhānanayādinā.
रहोनिसज्जकथा।
Rahonisajjakathā.
भिक्खुनिवग्गो ततियो।
Bhikkhunivaggo tatiyo.
११९८.
1198.
एको आवसथो पिण्डो, अगिलानेन भिक्खुना।
Eko āvasatho piṇḍo, agilānena bhikkhunā;
भुञ्जितब्बो ततो उद्धं, पाचित्ति परिभुञ्जतो॥
Bhuñjitabbo tato uddhaṃ, pācitti paribhuñjato.
११९९.
1199.
अनोदिस्सेव पञ्ञत्ते, यावदत्थेव भिक्खुना।
Anodisseva paññatte, yāvadattheva bhikkhunā;
भुञ्जितब्बं सकिं तत्थ, ततो उद्धं न वट्टति॥
Bhuñjitabbaṃ sakiṃ tattha, tato uddhaṃ na vaṭṭati.
१२००.
1200.
दुतिये दिवसे तत्थ, गहणे दुक्कटं मतं।
Dutiye divase tattha, gahaṇe dukkaṭaṃ mataṃ;
अज्झोहारेसु सब्बेसु, तस्स पाचित्तियो मता॥
Ajjhohāresu sabbesu, tassa pācittiyo matā.
१२०१.
1201.
कुलेनेकेन पञ्ञत्ते, सह नानाकुलेहि वा।
Kulenekena paññatte, saha nānākulehi vā;
नानेकट्ठानभेदेसु, एकभागोव वट्टति॥
Nānekaṭṭhānabhedesu, ekabhāgova vaṭṭati.
१२०२.
1202.
नानाट्ठानेसु पञ्ञत्तो, यो च, नानाकुलेहि वा।
Nānāṭṭhānesu paññatto, yo ca, nānākulehi vā;
भुञ्जतो पन सब्बत्थ, न दोसो पटिपाटिया॥
Bhuñjato pana sabbattha, na doso paṭipāṭiyā.
१२०३.
1203.
पटिपाटिमसेसेन, खेपेत्वा पुन भुञ्जतो।
Paṭipāṭimasesena, khepetvā puna bhuñjato;
आदितो पन पट्ठाय, न च कप्पति भिक्खुनो॥
Ādito pana paṭṭhāya, na ca kappati bhikkhuno.
१२०४.
1204.
अनापत्ति गिलानस्स, आगच्छन्तस्स गच्छतो।
Anāpatti gilānassa, āgacchantassa gacchato;
ओदिस्सपि च पञ्ञत्ते, परित्ते भुञ्जतो सकिं॥
Odissapi ca paññatte, paritte bhuñjato sakiṃ.
१२०५.
1205.
यागुआदीनि निच्चम्पि, भुञ्जितुं पन वट्टति।
Yāguādīni niccampi, bhuñjituṃ pana vaṭṭati;
सेसमेळकलोमेन, समुट्ठानादिकं समं॥
Sesameḷakalomena, samuṭṭhānādikaṃ samaṃ.
आवसथकथा।
Āvasathakathā.
१२०६.
1206.
अञ्ञत्र समया वुत्ता, पाचित्ति गणभोजने।
Aññatra samayā vuttā, pācitti gaṇabhojane;
गणोति पन निद्दिट्ठा, चत्तारो वा ततुत्तरिं॥
Gaṇoti pana niddiṭṭhā, cattāro vā tatuttariṃ.
१२०७.
1207.
यं निमन्तनतो वापि, लद्धं विञ्ञत्तितोपि वा।
Yaṃ nimantanato vāpi, laddhaṃ viññattitopi vā;
भोजनं पन पञ्चन्नं, होति अञ्ञतरं इध॥
Bhojanaṃ pana pañcannaṃ, hoti aññataraṃ idha.
१२०८.
1208.
भोजनानम्पि पञ्चन्नं, गहेत्वा नाममेव तु।
Bhojanānampi pañcannaṃ, gahetvā nāmameva tu;
निमन्तेति सचे भिक्खू, चत्तारो बहुकेपि वा॥
Nimanteti sace bhikkhū, cattāro bahukepi vā.
१२०९.
1209.
‘‘ओदनं भोजनं भत्तं, सम्पटिच्छथ गण्हथ’’।
‘‘Odanaṃ bhojanaṃ bhattaṃ, sampaṭicchatha gaṇhatha’’;
इति वेवचनेहेव, अथ भासन्तरेन वा॥
Iti vevacaneheva, atha bhāsantarena vā.
१२१०.
1210.
ततो तस्स च ते भिक्खू, सादियित्वा निमन्तनं।
Tato tassa ca te bhikkhū, sādiyitvā nimantanaṃ;
एकतो नानतो वा चे, गन्त्वा गण्हन्ति एकतो॥
Ekato nānato vā ce, gantvā gaṇhanti ekato.
१२११.
1211.
सब्बेसं होति पाचित्ति, गणभोजनकारणा।
Sabbesaṃ hoti pācitti, gaṇabhojanakāraṇā;
एकतो गहणं एत्थ, गणभोजनकारणं॥
Ekato gahaṇaṃ ettha, gaṇabhojanakāraṇaṃ.
१२१२.
1212.
एकतो नानतो वापि, गमनं भोजनम्पि वा।
Ekato nānato vāpi, gamanaṃ bhojanampi vā;
कारणन्ति न तं विञ्ञू, भणन्ति गणभोजने॥
Kāraṇanti na taṃ viññū, bhaṇanti gaṇabhojane.
१२१३.
1213.
सचेपि ओदनादीनं, गहेत्वा नाममेव वा।
Sacepi odanādīnaṃ, gahetvā nāmameva vā;
एकतो नानतो वापि, विञ्ञापेत्वा मनुस्सके॥
Ekato nānato vāpi, viññāpetvā manussake.
१२१४.
1214.
नानतो वेकतो गन्त्वा, सचे गण्हन्ति एकतो।
Nānato vekato gantvā, sace gaṇhanti ekato;
एवम्पि पन होतीति, वण्णितं गणभोजनं॥
Evampi pana hotīti, vaṇṇitaṃ gaṇabhojanaṃ.
१२१५.
1215.
दुविधस्सापि एतस्स, पटिग्गहणकारणा।
Duvidhassāpi etassa, paṭiggahaṇakāraṇā;
दुक्कटं होति पाचित्ति, अज्झोहारेसु दीपिता॥
Dukkaṭaṃ hoti pācitti, ajjhohāresu dīpitā.
१२१६.
1216.
समयेसु अनापत्ति, सत्तस्वपि पकासिता।
Samayesu anāpatti, sattasvapi pakāsitā;
गहेत्वा एकतो द्विन्नं, तिण्णं वा भुञ्जतं तथा॥
Gahetvā ekato dvinnaṃ, tiṇṇaṃ vā bhuñjataṃ tathā.
१२१७.
1217.
मुनिनानुपसम्पन्न-चारिपत्तानिमन्तिता ।
Muninānupasampanna-cāripattānimantitā ;
चतुत्थे एकतो कत्वापि, गणभेदो पकासितो॥
Catutthe ekato katvāpi, gaṇabhedo pakāsito.
१२१८.
1218.
नेव समयलद्धानं, वसेनपि हि सब्बसो।
Neva samayaladdhānaṃ, vasenapi hi sabbaso;
गणभेदो पनापत्ति, वेदितब्बा विभाविना॥
Gaṇabhedo panāpatti, veditabbā vibhāvinā.
१२१९.
1219.
भोजनानञ्च पञ्चन्नं, वसेन गणभोजने।
Bhojanānañca pañcannaṃ, vasena gaṇabhojane;
नत्थेव च विसङ्केतं, यागुआदीसु तं सिया॥
Nattheva ca visaṅketaṃ, yāguādīsu taṃ siyā.
१२२०.
1220.
गणभोजनसञ्ञिस्स, भिक्खुस्सागणभोजने।
Gaṇabhojanasaññissa, bhikkhussāgaṇabhojane;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१२२१.
1221.
भोजनानि च पञ्चेव, ठपेत्वा यागुआदिसु।
Bhojanāni ca pañceva, ṭhapetvā yāguādisu;
अनापत्तीति ञातब्बा, निच्चभत्तादिकेसुपि॥
Anāpattīti ñātabbā, niccabhattādikesupi.
१२२२.
1222.
तथा उम्मत्तकादीनं, समुट्ठानादिना पन।
Tathā ummattakādīnaṃ, samuṭṭhānādinā pana;
इदं एळकलोमेन, सदिसन्ति पकासितं॥
Idaṃ eḷakalomena, sadisanti pakāsitaṃ.
गणभोजनकथा।
Gaṇabhojanakathā.
१२२३.
1223.
बहूहि यो भिक्खु मनुस्सकेहि।
Bahūhi yo bhikkhu manussakehi;
निमन्तितो पञ्चहि भोजनेहि।
Nimantito pañcahi bhojanehi;
हित्वा सचे पुब्बनिमन्तनाय।
Hitvā sace pubbanimantanāya;
विकप्पनं पञ्चसु यस्स कस्स॥
Vikappanaṃ pañcasu yassa kassa.
१२२४.
1224.
पच्छा निमन्तितं भत्तं, तथा उप्पटिपाटिया।
Pacchā nimantitaṃ bhattaṃ, tathā uppaṭipāṭiyā;
भुञ्जतो एकसित्थम्पि, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Bhuñjato ekasitthampi, tassa pācittiyaṃ siyā.
१२२५.
1225.
भोजनानं तु पञ्चन्नं, येन केन निमन्तितो।
Bhojanānaṃ tu pañcannaṃ, yena kena nimantito;
तं ठपेत्वा सचे अञ्ञं, भोजनं परिभुञ्जति॥
Taṃ ṭhapetvā sace aññaṃ, bhojanaṃ paribhuñjati.
१२२६.
1226.
तेसमेव च पञ्चन्नं, भोजनानं महेसिना।
Tesameva ca pañcannaṃ, bhojanānaṃ mahesinā;
एतं परम्परं नाम, भोजनं परिदीपितं॥
Etaṃ paramparaṃ nāma, bhojanaṃ paridīpitaṃ.
१२२७.
1227.
यत्थ खीरं रसं वापि, आकिरन्ति सचे पन।
Yattha khīraṃ rasaṃ vāpi, ākiranti sace pana;
येन अज्झोत्थटं भत्तं, सब्बमेकरसं सिया॥
Yena ajjhotthaṭaṃ bhattaṃ, sabbamekarasaṃ siyā.
१२२८.
1228.
कोटितो पन पट्ठाय, संसट्ठं परिभुञ्जतो।
Koṭito pana paṭṭhāya, saṃsaṭṭhaṃ paribhuñjato;
अनापत्तीति निद्दिट्ठं, महापच्चरियं पन॥
Anāpattīti niddiṭṭhaṃ, mahāpaccariyaṃ pana.
१२२९.
1229.
परम्परन्ति सञ्ञाय, अपरम्परभोजने।
Paramparanti saññāya, aparamparabhojane;
तत्थ वेमतिकस्सापि, दुक्कटं परिभुञ्जतो॥
Tattha vematikassāpi, dukkaṭaṃ paribhuñjato.
१२३०.
1230.
सकलेनपि गामेन, पूगेन निगमेन वा।
Sakalenapi gāmena, pūgena nigamena vā;
निमन्तितस्स वा निच्च-भत्ते दोसो न विज्जति॥
Nimantitassa vā nicca-bhatte doso na vijjati.
१२३१.
1231.
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेनादिना समा।
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinenādinā samā;
क्रियाक्रियमिदं वुत्तं, भोजनञ्चाविकप्पनं॥
Kriyākriyamidaṃ vuttaṃ, bhojanañcāvikappanaṃ.
परम्परभोजनकथा।
Paramparabhojanakathā.
१२३२.
1232.
पूवा पहेणकत्थाय, पटियत्ता सचे पन।
Pūvā paheṇakatthāya, paṭiyattā sace pana;
पाथेय्यत्थाय मन्था वा, ये हि तत्थ च भिक्खुना॥
Pātheyyatthāya manthā vā, ye hi tattha ca bhikkhunā.
१२३३.
1233.
द्वत्तिपत्ता गहेतब्बा, पूरा पूवेहि सत्तुहि।
Dvattipattā gahetabbā, pūrā pūvehi sattuhi;
ततो चे उत्तरिं तस्स, होति पाचित्ति गण्हतो॥
Tato ce uttariṃ tassa, hoti pācitti gaṇhato.
१२३४.
1234.
गहेत्वा निक्खमन्तेन, ‘‘द्वत्तिपत्ता मया इध।
Gahetvā nikkhamantena, ‘‘dvattipattā mayā idha;
गहिता पन पूवा’’ति, भिक्खुं दिस्वा वदे बुधो॥
Gahitā pana pūvā’’ti, bhikkhuṃ disvā vade budho.
१२३५.
1235.
‘‘मा खो त्वं पटिगण्हा’’ति, अवदन्तस्स दुक्कटं।
‘‘Mā kho tvaṃ paṭigaṇhā’’ti, avadantassa dukkaṭaṃ;
गण्हतोपि च तं सुत्वा, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Gaṇhatopi ca taṃ sutvā, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१२३६.
1236.
ऊनकद्वत्तिपत्तेसु, अतिरेकोति सञ्ञिनो।
Ūnakadvattipattesu, atirekoti saññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१२३७.
1237.
येन तत्थ तयो लद्धा, पत्तपूरा ततो पन।
Yena tattha tayo laddhā, pattapūrā tato pana;
द्वे सङ्घस्स पदातब्बा, द्वे चे एको, न एकतो॥
Dve saṅghassa padātabbā, dve ce eko, na ekato.
१२३८.
1238.
अपहेणकपाथेय्यं, अवसेसम्पि वा ततो।
Apaheṇakapātheyyaṃ, avasesampi vā tato;
सन्तकं ञातकादीनं, देन्तानम्पि तदूनकं॥
Santakaṃ ñātakādīnaṃ, dentānampi tadūnakaṃ.
१२३९.
1239.
गण्हतोपि अनापत्ति, तथा उम्मत्तकादिनो।
Gaṇhatopi anāpatti, tathā ummattakādino;
समुट्ठानादयो सब्बे, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, sañcarittasamā matā.
काणमातुकथा।
Kāṇamātukathā.
१२४०.
1240.
अञ्ञेन पन पञ्चन्नं, भोजनानं पवारितो।
Aññena pana pañcannaṃ, bhojanānaṃ pavārito;
पाचित्तिनतिरित्तं चे, पुन भुञ्जति भोजनं॥
Pācittinatirittaṃ ce, puna bhuñjati bhojanaṃ.
१२४१.
1241.
असनं भोजनञ्चेव, हत्थपासाभिहारता।
Asanaṃ bhojanañceva, hatthapāsābhihāratā;
कायवाचापटिक्खेपो, पञ्चङ्गेहि पवारणा॥
Kāyavācāpaṭikkhepo, pañcaṅgehi pavāraṇā.
१२४२.
1242.
ओदनो सत्तु कुम्मासो, मच्छो मंसन्ति सब्बसो।
Odano sattu kummāso, maccho maṃsanti sabbaso;
निप्पपञ्चेन निद्दिट्ठं, भोजनं पञ्चधा मतं॥
Nippapañcena niddiṭṭhaṃ, bhojanaṃ pañcadhā mataṃ.
१२४३.
1243.
ओदनो तत्थ सत्तन्नं, धञ्ञानं ओदनो मतो।
Odano tattha sattannaṃ, dhaññānaṃ odano mato;
भज्जितानं तु धञ्ञानं, चुण्णं ‘‘सत्तू’’ति वुच्चति॥
Bhajjitānaṃ tu dhaññānaṃ, cuṇṇaṃ ‘‘sattū’’ti vuccati.
१२४४.
1244.
कुम्मासो यवकुम्मासो, मच्छो वुच्चति ओदको।
Kummāso yavakummāso, maccho vuccati odako;
मंसम्पि कप्पियमंसं, अयमेत्थ विनिच्छयो॥
Maṃsampi kappiyamaṃsaṃ, ayamettha vinicchayo.
१२४५.
1245.
सालि वीहि यवो कङ्गु, वरको गोधुमो तथा।
Sāli vīhi yavo kaṅgu, varako godhumo tathā;
कुद्रूसकोति सत्तेते, धञ्ञा धञ्ञेन देसिता॥
Kudrūsakoti sattete, dhaññā dhaññena desitā.
१२४६.
1246.
सामाकादितिणं सब्बं, कुद्रूसेनेव दीपितं।
Sāmākāditiṇaṃ sabbaṃ, kudrūseneva dīpitaṃ;
नीवारो सालियं वुत्तो, वरके वरकचोरको॥
Nīvāro sāliyaṃ vutto, varake varakacorako.
१२४७.
1247.
सत्तन्नं पन धञ्ञानं, ओदनो यागु वा पन।
Sattannaṃ pana dhaññānaṃ, odano yāgu vā pana;
अङ्गसम्पत्तिया युत्ता, सञ्जनेति पवारणं॥
Aṅgasampattiyā yuttā, sañjaneti pavāraṇaṃ.
१२४८.
1248.
हत्थेन गहितोकासे, ओधिं दस्सेति या पन।
Hatthena gahitokāse, odhiṃ dasseti yā pana;
यागुसा इध सब्बापि, ओदनोति पवुच्चति॥
Yāgusā idha sabbāpi, odanoti pavuccati.
१२४९.
1249.
अब्भुण्हा पन या यागु, उद्धनोरोपिता तनु।
Abbhuṇhā pana yā yāgu, uddhanoropitā tanu;
सचे ओधिं न दस्सेति, न जनेति पवारणं॥
Sace odhiṃ na dasseti, na janeti pavāraṇaṃ.
१२५०.
1250.
पुन सा सीतलीभूता, घनभावं गता सचे।
Puna sā sītalībhūtā, ghanabhāvaṃ gatā sace;
ओधिं दस्सेति सो पुब्बे, तनुभावो न रक्खति॥
Odhiṃ dasseti so pubbe, tanubhāvo na rakkhati.
१२५१.
1251.
तक्कधञ्ञरसादीनि, आरोपेत्वा बहूनिपि।
Takkadhaññarasādīni, āropetvā bahūnipi;
फलपण्णकळीरानि, पक्खिपित्वान तत्थ च॥
Phalapaṇṇakaḷīrāni, pakkhipitvāna tattha ca.
१२५२.
1252.
तण्डुले मुट्ठिमत्तेपि, पक्खिपित्वा पचन्ति चे।
Taṇḍule muṭṭhimattepi, pakkhipitvā pacanti ce;
ओधिं पन च दस्सेति, सञ्जनेति पवारणं॥
Odhiṃ pana ca dasseti, sañjaneti pavāraṇaṃ.
१२५३.
1253.
रसे धञ्ञरसे खीरे, वाकिरित्वान ओदनं।
Rase dhaññarase khīre, vākiritvāna odanaṃ;
‘‘यागुं गण्हथ, यागु’’न्ति, वत्वा देन्ति सचे पन॥
‘‘Yāguṃ gaṇhatha, yāgu’’nti, vatvā denti sace pana.
१२५४.
1254.
किञ्चापि तनुका होति, सञ्जनेति पवारणं।
Kiñcāpi tanukā hoti, sañjaneti pavāraṇaṃ;
तं पचित्वा सचे देन्ति, यागुसङ्गहिता पन॥
Taṃ pacitvā sace denti, yāgusaṅgahitā pana.
१२५५.
1255.
छुपन्ति मच्छमंसं वा, तनुकायपि यागुया।
Chupanti macchamaṃsaṃ vā, tanukāyapi yāguyā;
सचे सासपमत्तम्पि, पञ्ञायति पवारणं॥
Sace sāsapamattampi, paññāyati pavāraṇaṃ.
१२५६.
1256.
मच्छमंसरसो सुद्धो, संसत्तो रसयागु वा।
Macchamaṃsaraso suddho, saṃsatto rasayāgu vā;
न चाकप्पियमंसं वा, सञ्जनेति पवारणं॥
Na cākappiyamaṃsaṃ vā, sañjaneti pavāraṇaṃ.
१२५७.
1257.
ठपेत्वा वुत्तधञ्ञानं, ओदनं पन सब्बसो।
Ṭhapetvā vuttadhaññānaṃ, odanaṃ pana sabbaso;
वेळुतण्डुलकादीनं, न पवारेति ओदनो॥
Veḷutaṇḍulakādīnaṃ, na pavāreti odano.
१२५८.
1258.
पुथुका वा ततो ताहि, कतभत्तम्पि सत्तुपि।
Puthukā vā tato tāhi, katabhattampi sattupi;
सुद्धा न पन पूवा वा, पवारेन्ति कदाचिपि॥
Suddhā na pana pūvā vā, pavārenti kadācipi.
१२५९.
1259.
खरपाकेन भट्ठानं, वीहीनं तण्डुले पन।
Kharapākena bhaṭṭhānaṃ, vīhīnaṃ taṇḍule pana;
कोट्टेत्वा देन्ति तं चुण्णं, सत्तुसङ्गहितं मतं॥
Koṭṭetvā denti taṃ cuṇṇaṃ, sattusaṅgahitaṃ mataṃ.
१२६०.
1260.
भज्जितानं तु वीहीनं, न पवारेन्ति तण्डुला।
Bhajjitānaṃ tu vīhīnaṃ, na pavārenti taṇḍulā;
तेसं पन च यं चुण्णं, तं जनेति पवारणं॥
Tesaṃ pana ca yaṃ cuṇṇaṃ, taṃ janeti pavāraṇaṃ.
१२६१.
1261.
खरपाकेन भट्ठानं, वीहीनं कुण्डकम्पि च।
Kharapākena bhaṭṭhānaṃ, vīhīnaṃ kuṇḍakampi ca;
सत्तुनं मोदको वापि, सञ्जनेति पवारणं॥
Sattunaṃ modako vāpi, sañjaneti pavāraṇaṃ.
१२६२.
1262.
समपाकेन भट्ठानं, सुक्खानं आतपेन च।
Samapākena bhaṭṭhānaṃ, sukkhānaṃ ātapena ca;
कुण्डकं पन वीहीनं, न जनेति पवारणं॥
Kuṇḍakaṃ pana vīhīnaṃ, na janeti pavāraṇaṃ.
१२६३.
1263.
लाजा वा पन तेहेव, कतभत्तम्पि सत्तु वा।
Lājā vā pana teheva, katabhattampi sattu vā;
खज्जकं पन सुद्धं वा, न जनेति पवारणं॥
Khajjakaṃ pana suddhaṃ vā, na janeti pavāraṇaṃ.
१२६४.
1264.
पूरितं मच्छमंसेहि, तं जनेति पवारणं।
Pūritaṃ macchamaṃsehi, taṃ janeti pavāraṇaṃ;
यं किञ्चि भज्जितं पिट्ठं, न पवारेति सुद्धकं॥
Yaṃ kiñci bhajjitaṃ piṭṭhaṃ, na pavāreti suddhakaṃ.
१२६५.
1265.
यवेहि कतकुम्मासो, पवारेति, न चापरो।
Yavehi katakummāso, pavāreti, na cāparo;
मच्छमंसेसु वत्तब्बं, पाकटत्ता न विज्जति॥
Macchamaṃsesu vattabbaṃ, pākaṭattā na vijjati.
१२६६.
1266.
खादन्तो कप्पियं मंसं, निसेधेति अकप्पियं।
Khādanto kappiyaṃ maṃsaṃ, nisedheti akappiyaṃ;
न सो तेन पवारेति, अवत्थुत्ताति दीपितं॥
Na so tena pavāreti, avatthuttāti dīpitaṃ.
१२६७.
1267.
तथेवाकप्पियं मंसं, खादन्तो कप्पियं सचे।
Tathevākappiyaṃ maṃsaṃ, khādanto kappiyaṃ sace;
निसेधेति पवारेति, वत्थुकत्ताति वण्णितं॥
Nisedheti pavāreti, vatthukattāti vaṇṇitaṃ.
१२६८.
1268.
मंसं पन च खादन्तो, कप्पियं वा अकप्पियं।
Maṃsaṃ pana ca khādanto, kappiyaṃ vā akappiyaṃ;
पवारेति निसेधेति, किञ्चि कप्पियभोजनं॥
Pavāreti nisedheti, kiñci kappiyabhojanaṃ.
१२६९.
1269.
सचे अकप्पियं मंसं, खादन्तोव अकप्पियं।
Sace akappiyaṃ maṃsaṃ, khādantova akappiyaṃ;
निसेधं न पवारेति, तथा अञ्ञं अकप्पियं॥
Nisedhaṃ na pavāreti, tathā aññaṃ akappiyaṃ.
१२७०.
1270.
सचे अज्झोहटं होति, सित्थमेकम्पि भिक्खुना।
Sace ajjhohaṭaṃ hoti, sitthamekampi bhikkhunā;
पत्ते हत्थे मुखे वापि, भोजनं पन विज्जति॥
Patte hatthe mukhe vāpi, bhojanaṃ pana vijjati.
१२७१.
1271.
पवारणपहोनं चे, पटिक्खिपति भोजनं।
Pavāraṇapahonaṃ ce, paṭikkhipati bhojanaṃ;
पवारेति सचे नत्थि, न पवारेति कत्थचि॥
Pavāreti sace natthi, na pavāreti katthaci.
१२७२.
1272.
गिलित्वा च मुखे भत्तं, सेसमादाय गच्छति।
Gilitvā ca mukhe bhattaṃ, sesamādāya gacchati;
अन्तरा च निसेधेन्तो, न पवारेति भोजनं॥
Antarā ca nisedhento, na pavāreti bhojanaṃ.
१२७३.
1273.
मुखे च भत्तं गिलितञ्च हत्थे।
Mukhe ca bhattaṃ gilitañca hatthe;
भत्तं तु अञ्ञस्स च दातुकामो।
Bhattaṃ tu aññassa ca dātukāmo;
पत्ते च भत्तं पुन दातुकामो।
Patte ca bhattaṃ puna dātukāmo;
पटिक्खिपन्तो न पवारितो सो॥
Paṭikkhipanto na pavārito so.
१२७४.
1274.
असनस्स उपच्छेदा, न पवारेति सोति हि।
Asanassa upacchedā, na pavāreti soti hi;
कथयन्ति महापञ्ञा, कारणाकारणञ्ञुनो॥
Kathayanti mahāpaññā, kāraṇākāraṇaññuno.
१२७५.
1275.
गण्हतो पच्छिमं अङ्गं, ददतो पुरिमं पन।
Gaṇhato pacchimaṃ aṅgaṃ, dadato purimaṃ pana;
उभिन्नं अड्ढतेय्यं चे, विना हत्थं पसारितं॥
Ubhinnaṃ aḍḍhateyyaṃ ce, vinā hatthaṃ pasāritaṃ.
१२७६.
1276.
तस्मिं अभिहटं ठाने, पवारणपहोनकं।
Tasmiṃ abhihaṭaṃ ṭhāne, pavāraṇapahonakaṃ;
तादिसं भुञ्जमानोव, निसेधेति पवारितो॥
Tādisaṃ bhuñjamānova, nisedheti pavārito.
१२७७.
1277.
हत्थे आधारके वापि, पत्तं ऊरूसु वा ठितं।
Hatthe ādhārake vāpi, pattaṃ ūrūsu vā ṭhitaṃ;
आहरित्वा सचे भिक्खु, ‘‘भत्तं गण्हा’’ति भासति॥
Āharitvā sace bhikkhu, ‘‘bhattaṃ gaṇhā’’ti bhāsati.
१२७८.
1278.
अनन्तरे निसिन्नोव, तं पटिक्खिपतो पन।
Anantare nisinnova, taṃ paṭikkhipato pana;
अभिहारस्स चाभावा, नत्थि तस्स पवारणा॥
Abhihārassa cābhāvā, natthi tassa pavāraṇā.
१२७९.
1279.
भत्तपच्छिं पणामेत्वा, ठपेत्वा पुरतो ‘‘इदं।
Bhattapacchiṃ paṇāmetvā, ṭhapetvā purato ‘‘idaṃ;
गण्हाही’’ति च वुत्तेपि, अयमेव विनिच्छयो॥
Gaṇhāhī’’ti ca vuttepi, ayameva vinicchayo.
१२८०.
1280.
अनन्तरस्स भिक्खुस्स, दीयमाने पनेतरो।
Anantarassa bhikkhussa, dīyamāne panetaro;
पिदहन्तो सकं पत्तं, हत्थेहि न पवारितो॥
Pidahanto sakaṃ pattaṃ, hatthehi na pavārito.
१२८१.
1281.
कायेनाभिहटं भत्तं, पटिक्खिपति यो पन।
Kāyenābhihaṭaṃ bhattaṃ, paṭikkhipati yo pana;
कायेन वापि वाचाय, होति कस्स पवारणा॥
Kāyena vāpi vācāya, hoti kassa pavāraṇā.
१२८२.
1282.
एको अभिहटे भत्ते, पवारणभया पन।
Eko abhihaṭe bhatte, pavāraṇabhayā pana;
‘‘आकिराकिर कोट्टेत्वा, कोट्टेत्वा पूरया’’ति च॥
‘‘Ākirākira koṭṭetvā, koṭṭetvā pūrayā’’ti ca.
१२८३.
1283.
सचे वदति तस्सापि, न पनत्थि पवारणा।
Sace vadati tassāpi, na panatthi pavāraṇā;
इच्चेवाह महाथेरो, महापदुमनामको॥
Iccevāha mahāthero, mahāpadumanāmako.
१२८४.
1284.
समंसञ्हि रसं नेत्वा, गण्हथाति रसं वदे।
Samaṃsañhi rasaṃ netvā, gaṇhathāti rasaṃ vade;
तं सुत्वा च निसेधेन्तो, नेव होति पवारितो॥
Taṃ sutvā ca nisedhento, neva hoti pavārito.
१२८५.
1285.
‘‘गण्ह मच्छरसं सारं, गण्ह मंसरस’’न्ति वा।
‘‘Gaṇha maccharasaṃ sāraṃ, gaṇha maṃsarasa’’nti vā;
‘‘इदं गण्हा’’ति वा वुत्ते, पटिक्खेपे पवारणा॥
‘‘Idaṃ gaṇhā’’ti vā vutte, paṭikkhepe pavāraṇā.
१२८६.
1286.
सचे मंसं विसुं कत्वा, ‘‘गण्ह मंसरस’’न्ति वा।
Sace maṃsaṃ visuṃ katvā, ‘‘gaṇha maṃsarasa’’nti vā;
वदेय्यत्थि च मंसं चे, पटिक्खेपे पवारणा॥
Vadeyyatthi ca maṃsaṃ ce, paṭikkhepe pavāraṇā.
१२८७.
1287.
ओदनेन च पुच्छन्तं, ‘‘मुहुत्तं आगमेहि’’ति।
Odanena ca pucchantaṃ, ‘‘muhuttaṃ āgamehi’’ti;
गहणत्थं ठपेन्तस्स, नेव तस्स पवारणा॥
Gahaṇatthaṃ ṭhapentassa, neva tassa pavāraṇā.
१२८८.
1288.
कळीरपनसादीहि, मिस्सकं मच्छमंसकं।
Kaḷīrapanasādīhi, missakaṃ macchamaṃsakaṃ;
‘‘कळीरसूपकं गण्ह, पनसब्यञ्जन’’न्ति वा॥
‘‘Kaḷīrasūpakaṃ gaṇha, panasabyañjana’’nti vā.
१२८९.
1289.
वदन्ति चे पटिक्खेपे, नेव होति पवारणा।
Vadanti ce paṭikkhepe, neva hoti pavāraṇā;
अपवारणहेतूनं, नामेन पन वुत्ततो॥
Apavāraṇahetūnaṃ, nāmena pana vuttato.
१२९०.
1290.
‘‘मच्छसूप’’न्ति वा वुत्ते, ‘‘मंससूप’’न्ति वा पन।
‘‘Macchasūpa’’nti vā vutte, ‘‘maṃsasūpa’’nti vā pana;
‘‘इदं गण्हा’’ति वा वुत्ते, होतियेव पवारणा॥
‘‘Idaṃ gaṇhā’’ti vā vutte, hotiyeva pavāraṇā.
१२९१.
1291.
एसेव च नयो वुत्तो, ञेय्यो मंसकरम्बके।
Eseva ca nayo vutto, ñeyyo maṃsakarambake;
सब्बेसु मच्छमंसेहि, मिस्सकेसु अयं नयो॥
Sabbesu macchamaṃsehi, missakesu ayaṃ nayo.
१२९२.
1292.
भत्तसम्मिस्सितं यागुं, आहरित्वा सचे पन।
Bhattasammissitaṃ yāguṃ, āharitvā sace pana;
‘‘यागुं गण्हा’’ति वुत्तस्मिं, न पवारेति वारयं॥
‘‘Yāguṃ gaṇhā’’ti vuttasmiṃ, na pavāreti vārayaṃ.
१२९३.
1293.
‘‘भत्तं गण्हा’’ति वुत्ते तु, पवारेति पटिक्खिपं।
‘‘Bhattaṃ gaṇhā’’ti vutte tu, pavāreti paṭikkhipaṃ;
येन वापुच्छितो तस्स, अत्थितायाति कारणं॥
Yena vāpucchito tassa, atthitāyāti kāraṇaṃ.
१२९४.
1294.
‘‘यागुमिस्सकं गण्हा’’ति, वुत्ते तत्थ च यागु चे।
‘‘Yāgumissakaṃ gaṇhā’’ti, vutte tattha ca yāgu ce;
समा बहुतरा वा सा, न पवारेति सो किर॥
Samā bahutarā vā sā, na pavāreti so kira.
१२९५.
1295.
मन्दा यागु, बहुं भत्तं, सचे होति पवारणा।
Mandā yāgu, bahuṃ bhattaṃ, sace hoti pavāraṇā;
इदं सब्बत्थ निद्दिट्ठं, कारणं पन दुद्दसं॥
Idaṃ sabbattha niddiṭṭhaṃ, kāraṇaṃ pana duddasaṃ.
१२९६.
1296.
रसं बहुरसे भत्ते, खीरं वा बहुखीरके।
Rasaṃ bahurase bhatte, khīraṃ vā bahukhīrake;
गण्हथाति विसुं कत्वा, देति नत्थि पवारणा॥
Gaṇhathāti visuṃ katvā, deti natthi pavāraṇā.
१२९७.
1297.
गच्छन्तेनेव भोत्तब्बं, गच्छन्तो चे पवारितो।
Gacchanteneva bhottabbaṃ, gacchanto ce pavārito;
भुञ्जितब्बं ठितेनेव, ठत्वा यदि पवारितो॥
Bhuñjitabbaṃ ṭhiteneva, ṭhatvā yadi pavārito.
१२९८.
1298.
उदकं वापि पत्वा सो, सचे तिट्ठति कद्दमं।
Udakaṃ vāpi patvā so, sace tiṭṭhati kaddamaṃ;
अतिरित्तं तु कारेत्वा, भुञ्जितब्बं ततो पुन॥
Atirittaṃ tu kāretvā, bhuñjitabbaṃ tato puna.
१२९९.
1299.
पीठके यो निसीदित्वा, पवारेति सचे पन।
Pīṭhake yo nisīditvā, pavāreti sace pana;
आसनं अविचालेत्वा, भुञ्जितब्बं यथासुखं॥
Āsanaṃ avicāletvā, bhuñjitabbaṃ yathāsukhaṃ.
१३००.
1300.
सचे मञ्चे निसीदित्वा, पवारेति ततो पन।
Sace mañce nisīditvā, pavāreti tato pana;
इतो संसरितुं एत्तो, ईसकम्पि न लब्भति॥
Ito saṃsarituṃ etto, īsakampi na labbhati.
१३०१.
1301.
तेन मञ्चेन नं सद्धिं, वट्टतञ्ञत्र नेन्ति चे।
Tena mañcena naṃ saddhiṃ, vaṭṭataññatra nenti ce;
एवं सब्बत्थ ञातब्बं, विञ्ञुना विनयञ्ञुना॥
Evaṃ sabbattha ñātabbaṃ, viññunā vinayaññunā.
१३०२.
1302.
निपज्जित्वाव भोत्तब्बं, निपन्नो चे पवारितो।
Nipajjitvāva bhottabbaṃ, nipanno ce pavārito;
वारेतुक्कुटिको हुत्वा, भुञ्जितब्बं तथेव च॥
Vāretukkuṭiko hutvā, bhuñjitabbaṃ tatheva ca.
१३०३.
1303.
अथालमेतं सब्बन्ति, वत्तब्बं तेन भिक्खुना।
Athālametaṃ sabbanti, vattabbaṃ tena bhikkhunā;
अतिरित्तं करोन्तेन, ओनमेत्वान भाजनं॥
Atirittaṃ karontena, onametvāna bhājanaṃ.
१३०४.
1304.
कप्पियं पन कातब्बं, न पत्तेयेव केवलं।
Kappiyaṃ pana kātabbaṃ, na patteyeva kevalaṃ;
पच्छियं यदि वा कुण्डे, कातुं वट्टति भाजने॥
Pacchiyaṃ yadi vā kuṇḍe, kātuṃ vaṭṭati bhājane.
१३०५.
1305.
पवारितानं अपवारितानं।
Pavāritānaṃ apavāritānaṃ;
अञ्ञेसमेतं पन वट्टतेव।
Aññesametaṃ pana vaṭṭateva;
येनातिरित्तं तु कतं ठपेत्वा।
Yenātirittaṃ tu kataṃ ṭhapetvā;
तमेव चेकं परिभुञ्जितब्बं॥
Tameva cekaṃ paribhuñjitabbaṃ.
१३०६.
1306.
कप्पियं पन कारेत्वा, भुञ्जन्तस्सेव भिक्खुनो।
Kappiyaṃ pana kāretvā, bhuñjantasseva bhikkhuno;
ब्यञ्जनं वापि यं किञ्चि, पत्ते तस्साकिरन्ति चे॥
Byañjanaṃ vāpi yaṃ kiñci, patte tassākiranti ce.
१३०७.
1307.
अतिरित्तं तु कारेत्वा, भुञ्जितब्बं तथा पुन।
Atirittaṃ tu kāretvā, bhuñjitabbaṃ tathā puna;
येन तं अकतं यं वा, कातब्बं तेन तं विसुं॥
Yena taṃ akataṃ yaṃ vā, kātabbaṃ tena taṃ visuṃ.
१३०८.
1308.
कतं अकप्पियादीहि, अतिरित्तं तु सत्तहि।
Kataṃ akappiyādīhi, atirittaṃ tu sattahi;
न गिलानातिरित्तञ्च, तं होतिनतिरित्तकं॥
Na gilānātirittañca, taṃ hotinatirittakaṃ.
१३०९.
1309.
योपि पातोव एकम्पि, सित्थं भुत्वा निसीदति।
Yopi pātova ekampi, sitthaṃ bhutvā nisīdati;
उपकट्ठूपनीतम्पि, कातुं लभति कप्पियं॥
Upakaṭṭhūpanītampi, kātuṃ labhati kappiyaṃ.
१३१०.
1310.
आहारत्थाय यामादि-कालिकं पटिगण्हतो।
Āhāratthāya yāmādi-kālikaṃ paṭigaṇhato;
अनामिसं तमेवस्स, दुक्कटं परिभुञ्जतो॥
Anāmisaṃ tamevassa, dukkaṭaṃ paribhuñjato.
१३११.
1311.
तथा अनतिरित्तन्ति, सञ्ञिनो अतिरित्तके।
Tathā anatirittanti, saññino atirittake;
तत्थ वेमतिकस्सापि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Tattha vematikassāpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१३१२.
1312.
अनापत्तातिरित्तं तु, कारापेत्वान भुञ्जतो।
Anāpattātirittaṃ tu, kārāpetvāna bhuñjato;
गिलानस्सातिरित्तं वा, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Gilānassātirittaṃ vā, tathā ummattakādino.
१३१३.
1313.
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेन समा मता।
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinena samā matā;
कप्पियाकरणञ्चेव, भोजनञ्च क्रियाक्रियं॥
Kappiyākaraṇañceva, bhojanañca kriyākriyaṃ.
पठमपवारणकथा।
Paṭhamapavāraṇakathā.
१३१४.
1314.
यो पनानतिरित्तेन, पवारेय्य पवारितं।
Yo panānatirittena, pavāreyya pavāritaṃ;
जानं आसादनापेक्खो, भुत्ते पाचित्ति तस्स तु॥
Jānaṃ āsādanāpekkho, bhutte pācitti tassa tu.
१३१५.
1315.
दुक्कटं अभिहारे च, गहणे इतरस्स हि।
Dukkaṭaṃ abhihāre ca, gahaṇe itarassa hi;
अज्झोहारपयोगेसु, सब्बेसुपि च दुक्कटं॥
Ajjhohārapayogesu, sabbesupi ca dukkaṭaṃ.
१३१६.
1316.
भोजनस्सावसानस्मिं, पाचित्ति परिदीपिता।
Bhojanassāvasānasmiṃ, pācitti paridīpitā;
अभिहारकभिक्खुस्स, सब्बं तस्सेव दस्सितं॥
Abhihārakabhikkhussa, sabbaṃ tasseva dassitaṃ.
१३१७.
1317.
पवारितोति सञ्ञिस्स, भिक्खुस्मिं अपवारिते।
Pavāritoti saññissa, bhikkhusmiṃ apavārite;
विमतिस्सुभयत्थापि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Vimatissubhayatthāpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१३१८.
1318.
अनापत्तातिरित्तं वा, कारापेत्वाव देति चे।
Anāpattātirittaṃ vā, kārāpetvāva deti ce;
गिलानस्सावसेसं वा, अञ्ञस्सत्थाय देति वा॥
Gilānassāvasesaṃ vā, aññassatthāya deti vā.
१३१९.
1319.
सेसं सब्बमसेसेन, अनन्तरसमं मतं।
Sesaṃ sabbamasesena, anantarasamaṃ mataṃ;
ओमसवादतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Omasavādatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
दुतियपवारणकथा।
Dutiyapavāraṇakathā.
१३२०.
1320.
खादनीयं वा भोजनीयं वा।
Khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā;
किञ्चि विकाले यो पन भिक्खु।
Kiñci vikāle yo pana bhikkhu;
खादति भुञ्जति वापि च तं।
Khādati bhuñjati vāpi ca taṃ;
सो जिनवुत्तं दोसमुपेति॥
So jinavuttaṃ dosamupeti.
१३२१.
1321.
यमामिसगतञ्चेत्थ, वनमूलफलादिकं।
Yamāmisagatañcettha, vanamūlaphalādikaṃ;
कालिकेस्वसम्मोहत्थं, वेदितब्बमिदं पन॥
Kālikesvasammohatthaṃ, veditabbamidaṃ pana.
१३२२.
1322.
मूलं कन्दं मुळालञ्च, मत्थकं खन्धकं तचं।
Mūlaṃ kandaṃ muḷālañca, matthakaṃ khandhakaṃ tacaṃ;
पत्तं पुप्फं फलं अट्ठि, पिट्ठं निय्यासमेव च॥
Pattaṃ pupphaṃ phalaṃ aṭṭhi, piṭṭhaṃ niyyāsameva ca.
१३२३.
1323.
मूलखादनीयादीनं, मुखमत्तनिदस्सनं।
Mūlakhādanīyādīnaṃ, mukhamattanidassanaṃ;
भिक्खूनं पाटवत्थाय, नामत्थेसु निबोधथ॥
Bhikkhūnaṃ pāṭavatthāya, nāmatthesu nibodhatha.
१३२४.
1324.
मूलकं खारकञ्चेव, वत्थुलं तण्डुलेय्यकं।
Mūlakaṃ khārakañceva, vatthulaṃ taṇḍuleyyakaṃ;
तम्बकं जज्झरिकञ्च, चच्चु वजकलीपि च॥
Tambakaṃ jajjharikañca, caccu vajakalīpi ca.
१३२५.
1325.
मूलानि एवमादीनं, साकानं आमिसे पन।
Mūlāni evamādīnaṃ, sākānaṃ āmise pana;
सङ्गहं इध गच्छन्ति, आहारत्थं फरन्ति हि॥
Saṅgahaṃ idha gacchanti, āhāratthaṃ pharanti hi.
१३२६.
1326.
छड्डेन्ति जरट्ठं छेत्वा, यं तं वजकलिस्स तु।
Chaḍḍenti jaraṭṭhaṃ chetvā, yaṃ taṃ vajakalissa tu;
तं यावजीविकं वुत्तं, सेसानं यावकालिकं॥
Taṃ yāvajīvikaṃ vuttaṃ, sesānaṃ yāvakālikaṃ.
१३२७.
1327.
हलिद्दि सिङ्गिवेरञ्च, वचत्तं अतिविसं वचं।
Haliddi siṅgiverañca, vacattaṃ ativisaṃ vacaṃ;
उसीरं भद्दमुत्तञ्च, तथा कटुकरोहिणी॥
Usīraṃ bhaddamuttañca, tathā kaṭukarohiṇī.
१३२८.
1328.
इच्चेवमादिकं अञ्ञं, पञ्चमूलादिकं बहु।
Iccevamādikaṃ aññaṃ, pañcamūlādikaṃ bahu;
नानप्पकारकं मूलं, विञ्ञेय्यं यावजीविकं॥
Nānappakārakaṃ mūlaṃ, viññeyyaṃ yāvajīvikaṃ.
१३२९.
1329.
मसालुपिण्डलादीनं , वल्लीनं आलुवस्स च।
Masālupiṇḍalādīnaṃ , vallīnaṃ āluvassa ca;
कन्दो उप्पलजातीनं, तथा पदुमजातिया॥
Kando uppalajātīnaṃ, tathā padumajātiyā.
१३३०.
1330.
कदलीसिग्गुतालानं, मालुवस्स च वेळुया।
Kadalīsiggutālānaṃ, māluvassa ca veḷuyā;
सतावरि कसेरूनं, कन्दो अम्बाटकस्स च॥
Satāvari kaserūnaṃ, kando ambāṭakassa ca.
१३३१.
1331.
इच्चेवमादयो कन्दा।
Iccevamādayo kandā;
दस्सिता यावकालिका।
Dassitā yāvakālikā;
धोतो सो आमिसे वुत्तो।
Dhoto so āmise vutto;
कन्दो यो खीरवल्लिया॥
Kando yo khīravalliyā.
१३३२.
1332.
अधोतो लसुणञ्चेव, खीरकाकोलिआदयो।
Adhoto lasuṇañceva, khīrakākoliādayo;
कन्दा वाक्यपथातीता, विञ्ञेय्या यावजीविका॥
Kandā vākyapathātītā, viññeyyā yāvajīvikā.
१३३३.
1333.
पुण्डरीकमुळालञ्च , मुळालं पदुमस्स च।
Puṇḍarīkamuḷālañca , muḷālaṃ padumassa ca;
एवमादिमनेकम्पि, मुळालं यावकालिकं॥
Evamādimanekampi, muḷālaṃ yāvakālikaṃ.
१३३४.
1334.
तालहिन्तालकुन्ताल-नाळिकेरादिसम्भवं।
Tālahintālakuntāla-nāḷikerādisambhavaṃ;
हलिद्दिसिङ्गिवेरानं, मुळालं यावजीविकं॥
Haliddisiṅgiverānaṃ, muḷālaṃ yāvajīvikaṃ.
१३३५.
1335.
तालहिन्तालकुन्ताल-कळीरो केतकस्स च।
Tālahintālakuntāla-kaḷīro ketakassa ca;
कदलीनाळिकेरानं, मत्थकं मूलकस्स च॥
Kadalīnāḷikerānaṃ, matthakaṃ mūlakassa ca.
१३३६.
1336.
खज्जुरेरकवेत्तानं, उच्छुवेळुनळादिनं।
Khajjurerakavettānaṃ, ucchuveḷunaḷādinaṃ;
सत्तन्नं पन धञ्ञानं, कळीरो सासपस्स च॥
Sattannaṃ pana dhaññānaṃ, kaḷīro sāsapassa ca.
१३३७.
1337.
इच्चेवमादयोनेके, मत्थका यावकालिका।
Iccevamādayoneke, matthakā yāvakālikā;
अञ्ञे हलिद्दिआदीनं, मत्थका यावजीविका॥
Aññe haliddiādīnaṃ, matthakā yāvajīvikā.
१३३८.
1338.
तालकुन्तालकादीनं, छिन्दित्वा पातितो पन।
Tālakuntālakādīnaṃ, chinditvā pātito pana;
गतो जरट्ठबुन्दो सो, सङ्गहं यावजीविके॥
Gato jaraṭṭhabundo so, saṅgahaṃ yāvajīvike.
१३३९.
1339.
खन्धखादनीयं नाम, उच्छुखन्धो पकासितो।
Khandhakhādanīyaṃ nāma, ucchukhandho pakāsito;
सालकल्याणिया खन्धो, तथा पथवियं गतो॥
Sālakalyāṇiyā khandho, tathā pathaviyaṃ gato.
१३४०.
1340.
एवमुप्पलजातीनं, दण्डको यावकालिको।
Evamuppalajātīnaṃ, daṇḍako yāvakāliko;
पण्णदण्डुप्पलादीनं, सब्बो पदुमजातिया॥
Paṇṇadaṇḍuppalādīnaṃ, sabbo padumajātiyā.
१३४१.
1341.
यावजीविकसङ्खाता , करमद्दादिदण्डका।
Yāvajīvikasaṅkhātā , karamaddādidaṇḍakā;
तचेसुच्छुतचोवेको, सरसो यावकालिको॥
Tacesucchutacoveko, saraso yāvakāliko.
१३४२.
1342.
मूलकं खारको चच्चु, तम्बको तण्डुलेय्यको।
Mūlakaṃ khārako caccu, tambako taṇḍuleyyako;
वत्थुलो चीनमुग्गो च, उम्मा वजकली तथा॥
Vatthulo cīnamuggo ca, ummā vajakalī tathā.
१३४३.
1343.
जज्झरी कासमद्दो च, सेल्लु सिग्गु च नाळिका।
Jajjharī kāsamaddo ca, sellu siggu ca nāḷikā;
वरुणो अग्गिमन्थो च, जीवन्ती सुनिसन्नको॥
Varuṇo aggimantho ca, jīvantī sunisannako.
१३४४.
1344.
राजमासो च मासो च, निप्फावो मिगपुप्फिका।
Rājamāso ca māso ca, nipphāvo migapupphikā;
वण्टको भूमिलोणीति, एवमादिमनेककं॥
Vaṇṭako bhūmiloṇīti, evamādimanekakaṃ.
१३४५.
1345.
पत्तखादनीयं नाम, कथितं यावकालिकं।
Pattakhādanīyaṃ nāma, kathitaṃ yāvakālikaṃ;
इतरा च महालोणि, दीपिता यावजीविका॥
Itarā ca mahāloṇi, dīpitā yāvajīvikā.
१३४६.
1346.
यावकालिकमिच्चेव, कथितं अम्बपल्लवं।
Yāvakālikamicceva, kathitaṃ ambapallavaṃ;
निम्बस्स कुटजस्सापि, पण्णं सुलसियापि च॥
Nimbassa kuṭajassāpi, paṇṇaṃ sulasiyāpi ca.
१३४७.
1347.
कप्पासिकपटोलानं , तेसं पुप्फफलानि च।
Kappāsikapaṭolānaṃ , tesaṃ pupphaphalāni ca;
फणिज्जकज्जुकानञ्च, पण्णं तं यावजीविकं॥
Phaṇijjakajjukānañca, paṇṇaṃ taṃ yāvajīvikaṃ.
१३४८.
1348.
अट्ठन्नं मूलकादीनं, पुप्फं निप्फावकस्स च।
Aṭṭhannaṃ mūlakādīnaṃ, pupphaṃ nipphāvakassa ca;
तथा पुप्फं करीरस्स, पुप्फं वरुणकस्स च॥
Tathā pupphaṃ karīrassa, pupphaṃ varuṇakassa ca.
१३४९.
1349.
पुप्फं कसेरुकस्सापि, जीवन्ती सिग्गुपुप्फकं।
Pupphaṃ kaserukassāpi, jīvantī siggupupphakaṃ;
पदुमुप्पलजातीनं, पुप्फानं कण्णिकापि च॥
Padumuppalajātīnaṃ, pupphānaṃ kaṇṇikāpi ca.
१३५०.
1350.
नाळिकेरस्स तालस्स, तरुणं केतकस्स च।
Nāḷikerassa tālassa, taruṇaṃ ketakassa ca;
इच्चेवमादिकं पुप्फ-मनेकं यावकालिकं॥
Iccevamādikaṃ puppha-manekaṃ yāvakālikaṃ.
१३५१.
1351.
यावकालिकपुप्फानि, ठपेत्वा पन सेसकं।
Yāvakālikapupphāni, ṭhapetvā pana sesakaṃ;
यावजीविकपुप्फन्ति, दीपये सब्बमेव च॥
Yāvajīvikapupphanti, dīpaye sabbameva ca.
१३५२.
1352.
तिलकमकुलसालमल्लिकानं ।
Tilakamakulasālamallikānaṃ ;
ककुधकपित्थककुन्दकळीनं।
Kakudhakapitthakakundakaḷīnaṃ;
कुरवककरवीरपाटलीनं।
Kuravakakaravīrapāṭalīnaṃ;
कुसुममिदं पन यावजीविकं॥
Kusumamidaṃ pana yāvajīvikaṃ.
१३५३.
1353.
अम्बम्बाटकजम्बूनं, फलञ्च पनसस्स च।
Ambambāṭakajambūnaṃ, phalañca panasassa ca;
मातुलुङ्गकपित्थानं, फलं तिन्तिणिकस्स च॥
Mātuluṅgakapitthānaṃ, phalaṃ tintiṇikassa ca.
१३५४.
1354.
तालस्स नाळिकेरस्स, फलं खज्जूरियापि च।
Tālassa nāḷikerassa, phalaṃ khajjūriyāpi ca;
लबुजस्स च चोचस्स, मोचस्स मधुकस्स च॥
Labujassa ca cocassa, mocassa madhukassa ca.
१३५५.
1355.
बदरस्स करमद्दस्स, फलं वातिङ्गणस्स च।
Badarassa karamaddassa, phalaṃ vātiṅgaṇassa ca;
कुम्भण्डतिपुसानञ्च, फलं एळालुकस्स च॥
Kumbhaṇḍatipusānañca, phalaṃ eḷālukassa ca.
१३५६.
1356.
राजायतनफलं पुस्स-फलं तिम्बरुकस्स च।
Rājāyatanaphalaṃ pussa-phalaṃ timbarukassa ca;
एवमादिमनेकम्पि, फलं तं यावकालिकं॥
Evamādimanekampi, phalaṃ taṃ yāvakālikaṃ.
१३५७.
1357.
तिफलं पिप्फली जाति-फलञ्च कटुकप्फलं।
Tiphalaṃ pipphalī jāti-phalañca kaṭukapphalaṃ;
गोट्ठफलं बिलङ्गञ्च, तक्कोलमरिचानि च॥
Goṭṭhaphalaṃ bilaṅgañca, takkolamaricāni ca.
१३५८.
1358.
एवमादीनि वुत्तानि, अवुत्तानि च पाळियं।
Evamādīni vuttāni, avuttāni ca pāḷiyaṃ;
फलानि पन गच्छन्ति, यावजीविकसङ्गहं॥
Phalāni pana gacchanti, yāvajīvikasaṅgahaṃ.
१३५९.
1359.
पनसम्बाटकट्ठीनि, सालट्ठि लबुजट्ठि च।
Panasambāṭakaṭṭhīni, sālaṭṭhi labujaṭṭhi ca;
चिञ्चाबिम्बफलट्ठीनि, पोक्खरट्ठि च सब्बसो॥
Ciñcābimbaphalaṭṭhīni, pokkharaṭṭhi ca sabbaso.
१३६०.
1360.
खज्जूरिकेतकादीनं , तथा तालफलट्ठि च।
Khajjūriketakādīnaṃ , tathā tālaphalaṭṭhi ca;
एवमादीनि गच्छन्ति, यावकालिकसङ्गहं॥
Evamādīni gacchanti, yāvakālikasaṅgahaṃ.
१३६१.
1361.
पुन्नागमधुकट्ठीनि, सेल्लट्ठि तिफलट्ठि च।
Punnāgamadhukaṭṭhīni, sellaṭṭhi tiphalaṭṭhi ca;
एवमादीनि अट्ठीनि, निद्दिट्ठानि अनामिसे॥
Evamādīni aṭṭhīni, niddiṭṭhāni anāmise.
१३६२.
1362.
सत्तन्नं पन धञ्ञानं, अपरण्णानमेव च।
Sattannaṃ pana dhaññānaṃ, aparaṇṇānameva ca;
पिट्ठं पनससालानं, लबुजम्बाटकस्स च॥
Piṭṭhaṃ panasasālānaṃ, labujambāṭakassa ca.
१३६३.
1363.
तालपिट्ठं तथा धोतं, पिट्ठं यं खीरवल्लिया।
Tālapiṭṭhaṃ tathā dhotaṃ, piṭṭhaṃ yaṃ khīravalliyā;
एवमादिमनेकम्पि, कथितं यावकालिकं॥
Evamādimanekampi, kathitaṃ yāvakālikaṃ.
१३६४.
1364.
अधोतं तालपिट्ठञ्च, पिट्ठं यं खीरवल्लिया।
Adhotaṃ tālapiṭṭhañca, piṭṭhaṃ yaṃ khīravalliyā;
अस्सगन्धादिपिट्ठञ्च, होति तं यावजीविकं॥
Assagandhādipiṭṭhañca, hoti taṃ yāvajīvikaṃ.
१३६५.
1365.
निय्यासो उच्छुनिब्बत्तो, एको सत्ताहकालिको।
Niyyāso ucchunibbatto, eko sattāhakāliko;
अवसेसो च हिङ्गादि, निय्यासो यावजीविको॥
Avaseso ca hiṅgādi, niyyāso yāvajīviko.
१३६६.
1366.
मूलादीसु मया किञ्चि, मुखमत्तं निदस्सितं।
Mūlādīsu mayā kiñci, mukhamattaṃ nidassitaṃ;
एतस्सेवानुसारेन, सेसो ञेय्यो विभाविना॥
Etassevānusārena, seso ñeyyo vibhāvinā.
१३६७.
1367.
‘‘भुञ्जिस्सामि विकाले’’ति, आमिसं पटिगण्हतो।
‘‘Bhuñjissāmi vikāle’’ti, āmisaṃ paṭigaṇhato;
काले विकालसञ्ञिस्स, काले वेमतिकस्स च॥
Kāle vikālasaññissa, kāle vematikassa ca.
१३६८.
1368.
दुक्कटं, कालसञ्ञिस्स, अनापत्ति पकासिता।
Dukkaṭaṃ, kālasaññissa, anāpatti pakāsitā;
इदं एळकलोमेन, समुट्ठानादिना समं॥
Idaṃ eḷakalomena, samuṭṭhānādinā samaṃ.
विकालभोजनकथा।
Vikālabhojanakathā.
१३६९.
1369.
भोजनं सन्निधिं कत्वा, खादनं वापि यो पन।
Bhojanaṃ sannidhiṃ katvā, khādanaṃ vāpi yo pana;
भुञ्जेय्य वापि खादेय्य, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Bhuñjeyya vāpi khādeyya, tassa pācittiyaṃ siyā.
१३७०.
1370.
भिक्खु यं सामणेरानं, परिच्चजत्यनालयो।
Bhikkhu yaṃ sāmaṇerānaṃ, pariccajatyanālayo;
निदहित्वा सचे तस्स, देन्ति तं पुन वट्टति॥
Nidahitvā sace tassa, denti taṃ puna vaṭṭati.
१३७१.
1371.
सयं पटिग्गहेत्वान, अपरिच्चत्तमेव यं।
Sayaṃ paṭiggahetvāna, apariccattameva yaṃ;
दुतिये दिवसे तस्स, निहितं तं न वट्टति॥
Dutiye divase tassa, nihitaṃ taṃ na vaṭṭati.
१३७२.
1372.
ततो अज्झोहरन्तस्स, एकसित्थम्पि भिक्खुनो।
Tato ajjhoharantassa, ekasitthampi bhikkhuno;
पाचित्ति कथिता सुद्धा, सुद्धचित्तेन तादिना॥
Pācitti kathitā suddhā, suddhacittena tādinā.
१३७३.
1373.
अकप्पियेसु मंसेसु, मनुस्सस्सेव मंसके।
Akappiyesu maṃsesu, manussasseva maṃsake;
थुल्लच्चयेन पाचित्ति, दुक्कटेन सहेतरे॥
Thullaccayena pācitti, dukkaṭena sahetare.
१३७४.
1374.
यामकालिकसङ्खातं , पाचित्ति परिभुञ्जतो।
Yāmakālikasaṅkhātaṃ , pācitti paribhuñjato;
दुक्कटापत्तिया सद्धिं, आहारत्थाय भुञ्जतो॥
Dukkaṭāpattiyā saddhiṃ, āhāratthāya bhuñjato.
१३७५.
1375.
सचे पवारितो हुत्वा, अन्नं अनतिरित्तकं।
Sace pavārito hutvā, annaṃ anatirittakaṃ;
भुञ्जतो पकतं तस्स, होति पाचित्तियद्वयं॥
Bhuñjato pakataṃ tassa, hoti pācittiyadvayaṃ.
१३७६.
1376.
थुल्लच्चयेन सद्धिं द्वे, मंसे मानुसके सियुं।
Thullaccayena saddhiṃ dve, maṃse mānusake siyuṃ;
सेसे अकप्पिये मंसे, दुक्कटेन सह द्वयं॥
Sese akappiye maṃse, dukkaṭena saha dvayaṃ.
१३७७.
1377.
यामकालिकसङ्खातं, भुञ्जतो सति पच्चये।
Yāmakālikasaṅkhātaṃ, bhuñjato sati paccaye;
सामिसेन मुखेन द्वे, एकमेव निरामिसं॥
Sāmisena mukhena dve, ekameva nirāmisaṃ.
१३७८.
1378.
तमेवज्झोहरन्तस्स, आहारत्थाय केवलं।
Tamevajjhoharantassa, āhāratthāya kevalaṃ;
द्वीसु तेसु विकप्पेसु, दुक्कटं पन वड्ढति॥
Dvīsu tesu vikappesu, dukkaṭaṃ pana vaḍḍhati.
१३७९.
1379.
विकाले भुञ्जतो सुद्धं, सन्निधिपच्चयापि च।
Vikāle bhuñjato suddhaṃ, sannidhipaccayāpi ca;
विकालभोजना चेव, होति पाचित्तियद्वयं॥
Vikālabhojanā ceva, hoti pācittiyadvayaṃ.
१३८०.
1380.
मंसे थुल्लच्चयञ्चेव, दुक्कटम्पि च वड्ढति।
Maṃse thullaccayañceva, dukkaṭampi ca vaḍḍhati;
मनुस्समंसे सेसे च, यथानुक्कमतो द्वयं॥
Manussamaṃse sese ca, yathānukkamato dvayaṃ.
१३८१.
1381.
नत्थेवानतिरित्तम्पि, विकाले परिभुञ्जतो।
Natthevānatirittampi, vikāle paribhuñjato;
दोसो सब्बविकप्पेसु, भिक्खुनो तन्निमित्तको॥
Doso sabbavikappesu, bhikkhuno tannimittako.
१३८२.
1382.
विकालपच्चया वापि, न दोसो यामकालिके।
Vikālapaccayā vāpi, na doso yāmakālike;
सत्ताहकालिकं याव-जीविकं पटिगण्हतो॥
Sattāhakālikaṃ yāva-jīvikaṃ paṭigaṇhato.
१३८३.
1383.
आहारस्सेव अत्थाय, गहणे दुविधस्स तु।
Āhārasseva atthāya, gahaṇe duvidhassa tu;
अज्झोहारपयोगेसु, दुक्कटं तु निरामिसे॥
Ajjhohārapayogesu, dukkaṭaṃ tu nirāmise.
१३८४.
1384.
अथ आमिससंसट्ठं, गहेत्वा ठपितं सचे।
Atha āmisasaṃsaṭṭhaṃ, gahetvā ṭhapitaṃ sace;
पुन अज्झोहरन्तस्स, पाचित्तेव पकासिता॥
Puna ajjhoharantassa, pācitteva pakāsitā.
१३८५.
1385.
कालो यामो च सत्ताहं, इति कालत्तयं इदं।
Kālo yāmo ca sattāhaṃ, iti kālattayaṃ idaṃ;
अतिक्कमयतो दोसो, कालं तं तं तु कालिकं॥
Atikkamayato doso, kālaṃ taṃ taṃ tu kālikaṃ.
१३८६.
1386.
अत्तना तीणि सम्भिन्न-रसानि इतरानि हि।
Attanā tīṇi sambhinna-rasāni itarāni hi;
सभावमुपनेतेव, यावकालिकमत्तनो॥
Sabhāvamupaneteva, yāvakālikamattano.
१३८७.
1387.
एवमेव च सेसेसु, कालिकेसु विनिद्दिसे।
Evameva ca sesesu, kālikesu viniddise;
इमेसु पन सब्बेसु, कालिकेसु चतूस्वपि॥
Imesu pana sabbesu, kālikesu catūsvapi.
१३८८.
1388.
कालिकद्वयमादिम्हि, अन्तोवुत्थञ्च सन्निधि।
Kālikadvayamādimhi, antovutthañca sannidhi;
उभयम्पि न होतेव, पच्छिमं कालिकद्वयं॥
Ubhayampi na hoteva, pacchimaṃ kālikadvayaṃ.
१३८९.
1389.
अकप्पियाय कुटिया, वुत्थेनन्तद्वयेन तं।
Akappiyāya kuṭiyā, vutthenantadvayena taṃ;
गहितं तदहे वापि, द्वयं पुब्बं न वट्टति॥
Gahitaṃ tadahe vāpi, dvayaṃ pubbaṃ na vaṭṭati.
१३९०.
1390.
मुखसन्निधि नामायं, अन्तोवुत्थं न कप्पति।
Mukhasannidhi nāmāyaṃ, antovutthaṃ na kappati;
इति वुत्तं दळ्हं कत्वा, महापच्चरियं पन॥
Iti vuttaṃ daḷhaṃ katvā, mahāpaccariyaṃ pana.
१३९१.
1391.
न दोसो निदहित्वापि, पठमं कालिकत्तयं।
Na doso nidahitvāpi, paṭhamaṃ kālikattayaṃ;
तं तं सकं सकं काल-मनतिक्कम्म भुञ्जतो॥
Taṃ taṃ sakaṃ sakaṃ kāla-manatikkamma bhuñjato.
१३९२.
1392.
तथा उम्मत्तकादीनं, अनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīnaṃ, anāpatti pakāsitā;
सममेळकलोमेन, समुट्ठानादिना इदं॥
Samameḷakalomena, samuṭṭhānādinā idaṃ.
सन्निधिकारकथा।
Sannidhikārakathā.
१३९३.
1393.
भोजनानि पणीतानि, अगिलानो पनत्तनो।
Bhojanāni paṇītāni, agilāno panattano;
अत्थाय विञ्ञापेत्वान, पाचित्ति परिभुञ्जतो॥
Atthāya viññāpetvāna, pācitti paribhuñjato.
१३९४.
1394.
‘‘सप्पिना देहि भत्तं मे, ससप्पिं सप्पिमिस्सकं।
‘‘Sappinā dehi bhattaṃ me, sasappiṃ sappimissakaṃ;
सप्पिभत्तञ्च देही’’ति, विञ्ञापेन्तस्स दुक्कटं॥
Sappibhattañca dehī’’ti, viññāpentassa dukkaṭaṃ.
१३९५.
1395.
विञ्ञापेत्वा तथा तं चे, दुक्कटं पटिगण्हतो।
Viññāpetvā tathā taṃ ce, dukkaṭaṃ paṭigaṇhato;
पुन अज्झोहरन्तस्स, पाचित्ति परियापुता॥
Puna ajjhoharantassa, pācitti pariyāputā.
१३९६.
1396.
सुद्धानि सप्पिआदीनि, विञ्ञापेत्वान भुञ्जतो।
Suddhāni sappiādīni, viññāpetvāna bhuñjato;
सेखियेसुपि विञ्ञत्ति, दुक्कटं परिदीपये॥
Sekhiyesupi viññatti, dukkaṭaṃ paridīpaye.
१३९७.
1397.
तस्मा पणीतसंसट्ठं, विञ्ञापेत्वाव भुञ्जतो।
Tasmā paṇītasaṃsaṭṭhaṃ, viññāpetvāva bhuñjato;
सत्तधञ्ञमयं भत्तं, पाचित्तियमुदीरये॥
Sattadhaññamayaṃ bhattaṃ, pācittiyamudīraye.
१३९८.
1398.
सचे ‘‘गोसप्पिना मय्हं, देहि भत्त’’न्ति याचितो।
Sace ‘‘gosappinā mayhaṃ, dehi bhatta’’nti yācito;
अजिया सप्पिआदीहि, विसङ्केतं ददाति चे॥
Ajiyā sappiādīhi, visaṅketaṃ dadāti ce.
१३९९.
1399.
‘‘सप्पिना देहि’’ वुत्तो चे, नवनीतादिकेसुपि।
‘‘Sappinā dehi’’ vutto ce, navanītādikesupi;
देति अञ्ञतरेनस्स, विसङ्केतन्ति दीपितं॥
Deti aññatarenassa, visaṅketanti dīpitaṃ.
१४००.
1400.
येन येन हि विञ्ञत्तं, तस्मिं मूलेपि तस्स वा।
Yena yena hi viññattaṃ, tasmiṃ mūlepi tassa vā;
लद्धेपि पन तं लद्धं, होतियेव न अञ्ञथा॥
Laddhepi pana taṃ laddhaṃ, hotiyeva na aññathā.
१४०१.
1401.
ठपेत्वा सप्पिआदीनि, आगतानि हि पाळियं।
Ṭhapetvā sappiādīni, āgatāni hi pāḷiyaṃ;
अञ्ञेहि विञ्ञापेन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Aññehi viññāpentassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१४०२.
1402.
सब्बेहि सप्पिआदीहि, विञ्ञापेत्वाव एकतो।
Sabbehi sappiādīhi, viññāpetvāva ekato;
भुञ्जतेकरसं कत्वा, नव पाचित्तियो मता॥
Bhuñjatekarasaṃ katvā, nava pācittiyo matā.
१४०३.
1403.
अकप्पियेन वुत्तेपि, सप्पिना देति तेन चे।
Akappiyena vuttepi, sappinā deti tena ce;
गहणे परिभोगेपि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Gahaṇe paribhogepi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१४०४.
1404.
गिलानस्स गिलानोति, सञ्ञिनो विमतिस्स वा।
Gilānassa gilānoti, saññino vimatissa vā;
दुक्कटं मुनिना वुत्तं, अनापत्ति पकासिता॥
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, anāpatti pakāsitā.
१४०५.
1405.
गिलानकाले विञ्ञत्त-मगिलानस्स भुञ्जतो।
Gilānakāle viññatta-magilānassa bhuñjato;
गिलानस्सावसेसं वा, ञातकादीनमेव वा॥
Gilānassāvasesaṃ vā, ñātakādīnameva vā.
१४०६.
1406.
इदं चतुसमुट्ठानं, कायतो कायवाचतो।
Idaṃ catusamuṭṭhānaṃ, kāyato kāyavācato;
कायचित्ता तथा काय-वाचाचित्तत्तयापि च॥
Kāyacittā tathā kāya-vācācittattayāpi ca.
पणीतभोजनकथा।
Paṇītabhojanakathā.
१४०७.
1407.
अदिन्नञ्हि मुखद्वारं, आहारं आहरेय्य यो।
Adinnañhi mukhadvāraṃ, āhāraṃ āhareyya yo;
दन्तपोनोदकं हित्वा, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Dantaponodakaṃ hitvā, tassa pācittiyaṃ siyā.
१४०८.
1408.
हत्थपासोभिनीहारो, मज्झिमुच्चारणक्खमो।
Hatthapāsobhinīhāro, majjhimuccāraṇakkhamo;
मनुस्सो वामनुस्सो वा, देति कायादिना तिधा॥
Manusso vāmanusso vā, deti kāyādinā tidhā.
१४०९.
1409.
पटिग्गण्हाति तं भिक्खु, दीयमानं सचे द्विधा।
Paṭiggaṇhāti taṃ bhikkhu, dīyamānaṃ sace dvidhā;
एवं पञ्चङ्गसंयोगे, गहणं तस्स रूहति॥
Evaṃ pañcaṅgasaṃyoge, gahaṇaṃ tassa rūhati.
१४१०.
1410.
दायको गगनट्ठो चे, भूमट्ठो चेतरो सिया।
Dāyako gaganaṭṭho ce, bhūmaṭṭho cetaro siyā;
भूमट्ठस्स च सीसेन, गगनट्ठस्स देहिनो॥
Bhūmaṭṭhassa ca sīsena, gaganaṭṭhassa dehino.
१४११.
1411.
यमासन्नतरं अङ्गं, ओरिमन्तेन तस्स तु।
Yamāsannataraṃ aṅgaṃ, orimantena tassa tu;
दातुं वापि गहेतुं वा, विना हत्थं पसारितं॥
Dātuṃ vāpi gahetuṃ vā, vinā hatthaṃ pasāritaṃ.
१४१२.
1412.
हत्थपासो मिनेतब्बो, नगट्ठादीस्वयं नयो।
Hatthapāso minetabbo, nagaṭṭhādīsvayaṃ nayo;
एवरूपे पन ठाने, ठत्वा चे देति वट्टति॥
Evarūpe pana ṭhāne, ṭhatvā ce deti vaṭṭati.
१४१३.
1413.
पक्खी वा मुखतुण्डेन, हत्थी सोण्डाय वा पन।
Pakkhī vā mukhatuṇḍena, hatthī soṇḍāya vā pana;
सचे यं किञ्चि पुप्फं वा, फलं वा देति वट्टति॥
Sace yaṃ kiñci pupphaṃ vā, phalaṃ vā deti vaṭṭati.
१४१४.
1414.
भत्तब्यञ्जनपुण्णानि, भाजनानि बहूनिपि।
Bhattabyañjanapuṇṇāni, bhājanāni bahūnipi;
सीसेनादाय भिक्खुस्स, गन्त्वा कस्सचि सन्तिकं॥
Sīsenādāya bhikkhussa, gantvā kassaci santikaṃ.
१४१५.
1415.
ईसकं पन ओनत्वा, ‘‘गण्हा’’ति यदि भासति।
Īsakaṃ pana onatvā, ‘‘gaṇhā’’ti yadi bhāsati;
तेन हत्थं पसारेत्वा, हेट्ठिमं पन भाजनं॥
Tena hatthaṃ pasāretvā, heṭṭhimaṃ pana bhājanaṃ.
१४१६.
1416.
पटिच्छितब्बं तं एक- देसेनापि च भिक्खुना।
Paṭicchitabbaṃ taṃ eka- desenāpi ca bhikkhunā;
होन्ति एत्तावता तानि, गहितानेव सब्बसो॥
Honti ettāvatā tāni, gahitāneva sabbaso.
१४१७.
1417.
ततो पट्ठाय तं सब्बं, ओरोपेत्वा यथासुखं।
Tato paṭṭhāya taṃ sabbaṃ, oropetvā yathāsukhaṃ;
उग्घाटेत्वा ततो इट्ठं, गहेतुं पन वट्टति॥
Ugghāṭetvā tato iṭṭhaṃ, gahetuṃ pana vaṭṭati.
१४१८.
1418.
पच्छिआदिम्हि वत्तब्ब-मत्थि किं एकभाजने।
Pacchiādimhi vattabba-matthi kiṃ ekabhājane;
काजभत्तं हरन्तो चे, ओनत्वा देति वट्टति॥
Kājabhattaṃ haranto ce, onatvā deti vaṭṭati.
१४१९.
1419.
तिंसहत्थो सिया वेळु, अन्तेसु च दुवे घटा।
Tiṃsahattho siyā veḷu, antesu ca duve ghaṭā;
सप्पिनो, गहितेकस्मिं, सब्बं गहितमेव तं॥
Sappino, gahitekasmiṃ, sabbaṃ gahitameva taṃ.
१४२०.
1420.
बहुपत्ता च मञ्चे वा, पीठे वा कटसारके।
Bahupattā ca mañce vā, pīṭhe vā kaṭasārake;
ठपिता दायको हत्थ-पासे ठत्वान देति चे॥
Ṭhapitā dāyako hattha-pāse ṭhatvāna deti ce.
१४२१.
1421.
पटिग्गहणसञ्ञाय, मञ्चादीनि सचे पन।
Paṭiggahaṇasaññāya, mañcādīni sace pana;
निसीदति फुसित्वा यो, यञ्च पत्तेसु दीयति॥
Nisīdati phusitvā yo, yañca pattesu dīyati.
१४२२.
1422.
गहितं तेन तं सब्बं, होतियेव न संसयो।
Gahitaṃ tena taṃ sabbaṃ, hotiyeva na saṃsayo;
पटिग्गहेस्सामिच्चेव, मञ्चादीनि सचे पन॥
Paṭiggahessāmicceva, mañcādīni sace pana.
१४२३.
1423.
गहितं होति तं सब्बं, आरुहित्वा निसीदति।
Gahitaṃ hoti taṃ sabbaṃ, āruhitvā nisīdati;
आहच्च कुच्छिया कुच्छिं, ठिता पत्ता हि भूमियं॥
Āhacca kucchiyā kucchiṃ, ṭhitā pattā hi bhūmiyaṃ.
१४२४.
1424.
यं यं अङ्गुलिया वापि, फुसित्वा सूचियापि वा।
Yaṃ yaṃ aṅguliyā vāpi, phusitvā sūciyāpi vā;
निसिन्नो तत्थ तत्थेव, दीयमानं तु वट्टति॥
Nisinno tattha tattheva, dīyamānaṃ tu vaṭṭati.
१४२५.
1425.
कटसारे महन्तस्मिं, तथा हत्थत्थरादिसु।
Kaṭasāre mahantasmiṃ, tathā hatthattharādisu;
गण्हतो हत्थपासस्मिं, विज्जमाने तु वट्टति॥
Gaṇhato hatthapāsasmiṃ, vijjamāne tu vaṭṭati.
१४२६.
1426.
तत्थजातकपण्णेसु, गहेतुं न च वट्टति।
Tatthajātakapaṇṇesu, gahetuṃ na ca vaṭṭati;
न पनेतानि कायेन, पटिबद्धानि होन्ति हि॥
Na panetāni kāyena, paṭibaddhāni honti hi.
१४२७.
1427.
असंहारिमपासाणे , फलके वापि तादिसे।
Asaṃhārimapāsāṇe , phalake vāpi tādise;
खाणुबद्धेपि वा मञ्चे, गहणं नेव रूहति॥
Khāṇubaddhepi vā mañce, gahaṇaṃ neva rūhati.
१४२८.
1428.
तिन्तिणिकादिपण्णेसु, भूमियं पत्थटेसु वा।
Tintiṇikādipaṇṇesu, bhūmiyaṃ patthaṭesu vā;
धारेतुमसमत्थत्ता, गहणं न च रूहति॥
Dhāretumasamatthattā, gahaṇaṃ na ca rūhati.
१४२९.
1429.
हत्थपासमतिक्कम्म, दीघदण्डेन देति चे।
Hatthapāsamatikkamma, dīghadaṇḍena deti ce;
वत्तब्बो भिक्खुनागन्त्वा, देहीति परिवेसको॥
Vattabbo bhikkhunāgantvā, dehīti parivesako.
१४३०.
1430.
सचे पत्ते रजो होति, धोवितब्बो जले सति।
Sace patte rajo hoti, dhovitabbo jale sati;
तस्मिं असति पुञ्छित्वा, गहेतब्बो असेसतो॥
Tasmiṃ asati puñchitvā, gahetabbo asesato.
१४३१.
1431.
पिण्डाय विचरन्तस्स, रजं पतति चे पन।
Piṇḍāya vicarantassa, rajaṃ patati ce pana;
भिक्खा पटिग्गहेत्वाव, गहेतब्बा विजानता॥
Bhikkhā paṭiggahetvāva, gahetabbā vijānatā.
१४३२.
1432.
अप्पटिग्गहिते भिक्खुं, गण्हतो पन दुक्कटं।
Appaṭiggahite bhikkhuṃ, gaṇhato pana dukkaṭaṃ;
पटिग्गहेत्वानापत्ति, पच्छा तं परिभुञ्जतो॥
Paṭiggahetvānāpatti, pacchā taṃ paribhuñjato.
१४३३.
1433.
‘‘पटिग्गहेत्वा देथा’’ति, वुत्ते तं वचनं पन।
‘‘Paṭiggahetvā dethā’’ti, vutte taṃ vacanaṃ pana;
असुत्वानादियित्वा वा, देन्ति चे नत्थि दुक्कटं॥
Asutvānādiyitvā vā, denti ce natthi dukkaṭaṃ.
१४३४.
1434.
पच्छा पटिग्गहेत्वाव, गहेतब्बं विजानता।
Pacchā paṭiggahetvāva, gahetabbaṃ vijānatā;
सचे रजं निपातेति, महावातो ततो ततो॥
Sace rajaṃ nipāteti, mahāvāto tato tato.
१४३५.
1435.
न सक्का च सिया भिक्खं, गहेतुं यदि भिक्खुना।
Na sakkā ca siyā bhikkhaṃ, gahetuṃ yadi bhikkhunā;
अञ्ञस्स दातुकामेन, गहेतुं पन वट्टति॥
Aññassa dātukāmena, gahetuṃ pana vaṭṭati.
१४३६.
1436.
सामणेरस्स तं दत्वा, दिन्नं वा तेन तं पुन।
Sāmaṇerassa taṃ datvā, dinnaṃ vā tena taṃ puna;
तस्स विस्सासतो वापि, भुञ्जितुं पन वट्टति॥
Tassa vissāsato vāpi, bhuñjituṃ pana vaṭṭati.
१४३७.
1437.
भिक्खाचारे सचे भत्तं, सरजं देति भिक्खुनो।
Bhikkhācāre sace bhattaṃ, sarajaṃ deti bhikkhuno;
‘‘पटिग्गहेत्वा भिक्खं त्वं, गण्ह वा भुञ्ज वा’’ति च॥
‘‘Paṭiggahetvā bhikkhaṃ tvaṃ, gaṇha vā bhuñja vā’’ti ca.
१४३८.
1438.
वत्तब्बो सो तथा तेन, कत्तब्बञ्चेव भिक्खुना।
Vattabbo so tathā tena, kattabbañceva bhikkhunā;
रजं उपरि भत्तस्स, तस्सुप्लवति चे पन॥
Rajaṃ upari bhattassa, tassuplavati ce pana.
१४३९.
1439.
कञ्जिकं तु पवाहेत्वा, भुञ्जितब्बं यथासुखं।
Kañjikaṃ tu pavāhetvā, bhuñjitabbaṃ yathāsukhaṃ;
अन्तो पटिग्गहेतब्बं, पविट्ठं तु सचे पन॥
Anto paṭiggahetabbaṃ, paviṭṭhaṃ tu sace pana.
१४४०.
1440.
पतितं सुक्खभत्ते चे, अपनीयाव तं रजं।
Patitaṃ sukkhabhatte ce, apanīyāva taṃ rajaṃ;
सुखुमं चे सभत्तम्पि, भुञ्जितब्बं यथासुखं॥
Sukhumaṃ ce sabhattampi, bhuñjitabbaṃ yathāsukhaṃ.
१४४१.
1441.
उळुङ्केनाहरित्वापि , देन्तस्स पठमं पन।
Uḷuṅkenāharitvāpi , dentassa paṭhamaṃ pana;
थेवो उळुङ्कतो पत्ते, सचे पतति वट्टति॥
Thevo uḷuṅkato patte, sace patati vaṭṭati.
१४४२.
1442.
भत्ते आकिरमाने तु, चरुकेन ततो पन।
Bhatte ākiramāne tu, carukena tato pana;
मसि वा छारिका वापि, सचे पतति भाजने॥
Masi vā chārikā vāpi, sace patati bhājane.
१४४३.
1443.
तस्स चाभिहटत्तापि, न दोसो उपलब्भति।
Tassa cābhihaṭattāpi, na doso upalabbhati;
अनन्तरस्स भिक्खुस्स, दीयमानं तु पत्ततो॥
Anantarassa bhikkhussa, dīyamānaṃ tu pattato.
१४४४.
1444.
उप्पभित्वा सचे पत्ते, इतरस्स च भिक्खुनो।
Uppabhitvā sace patte, itarassa ca bhikkhuno;
पतति वट्टतेवायं, पटिग्गहितमेव तं॥
Patati vaṭṭatevāyaṃ, paṭiggahitameva taṃ.
१४४५.
1445.
पायासस्स च पूरेत्वा, पत्तं चे देन्ति भिक्खुनो।
Pāyāsassa ca pūretvā, pattaṃ ce denti bhikkhuno;
उण्हत्ता पन तं हेट्ठा, गहेतुं न च सक्कति॥
Uṇhattā pana taṃ heṭṭhā, gahetuṃ na ca sakkati.
१४४६.
1446.
वट्टतीति च निद्दिट्ठं, गहेतुं मुखवट्टियं।
Vaṭṭatīti ca niddiṭṭhaṃ, gahetuṃ mukhavaṭṭiyaṃ;
न सक्का चे गहेतब्बो, तथा आधारकेनपि॥
Na sakkā ce gahetabbo, tathā ādhārakenapi.
१४४७.
1447.
सचे आसनसालायं, गहेत्वा पत्तमत्तनो।
Sace āsanasālāyaṃ, gahetvā pattamattano;
निद्दायति निसिन्नोव, दीयमानं न जानति॥
Niddāyati nisinnova, dīyamānaṃ na jānati.
१४४८.
1448.
नेवाहरियमानं वा, अप्पटिग्गहितमेव तं।
Nevāhariyamānaṃ vā, appaṭiggahitameva taṃ;
आभोगं पन कत्वा चे, निसिन्नो होति वट्टति॥
Ābhogaṃ pana katvā ce, nisinno hoti vaṭṭati.
१४४९.
1449.
सचे हत्थेन मुञ्चित्वा, पत्तं आधारकम्पि वा।
Sace hatthena muñcitvā, pattaṃ ādhārakampi vā;
पेल्लेत्वा पन पादेन, निद्दायति हि वट्टति॥
Pelletvā pana pādena, niddāyati hi vaṭṭati.
१४५०.
1450.
पादेनाधारकं अक्क-मित्वापि पटिगण्हतो।
Pādenādhārakaṃ akka-mitvāpi paṭigaṇhato;
जागरस्सापि होतेव, गहणस्मिं अनादरो॥
Jāgarassāpi hoteva, gahaṇasmiṃ anādaro.
१४५१.
1451.
तस्मा तं न च कातब्बं, भिक्खुना विनयञ्ञुना।
Tasmā taṃ na ca kātabbaṃ, bhikkhunā vinayaññunā;
यं दीयमानं पतति, गहेतुं तं तु वट्टति॥
Yaṃ dīyamānaṃ patati, gahetuṃ taṃ tu vaṭṭati.
१४५२.
1452.
भुञ्जन्तानञ्च दन्ता वा, खीयन्तिपि नखापि वा।
Bhuñjantānañca dantā vā, khīyantipi nakhāpi vā;
तथा पत्तस्स वण्णो वा, अब्बोहारनयो अयं॥
Tathā pattassa vaṇṇo vā, abbohāranayo ayaṃ.
१४५३.
1453.
सत्थकेनुच्छुआदीनि, फालेन्तानं सचे मलं।
Satthakenucchuādīni, phālentānaṃ sace malaṃ;
पञ्ञायति हि तं तेसु, सिया नवसमुट्ठितं॥
Paññāyati hi taṃ tesu, siyā navasamuṭṭhitaṃ.
१४५४.
1454.
पटिग्गहेत्वा तं पच्छा, खादितब्बं तु भिक्खुना।
Paṭiggahetvā taṃ pacchā, khāditabbaṃ tu bhikkhunā;
न पञ्ञायति चे तस्मिं, मलं वट्टति खादितुं॥
Na paññāyati ce tasmiṃ, malaṃ vaṭṭati khādituṃ.
१४५५.
1455.
पिसन्तानम्पि भेसज्जं, कोट्टेन्तानम्पि वा तथा।
Pisantānampi bhesajjaṃ, koṭṭentānampi vā tathā;
निसदोदुक्खलादीनं, खीयनेपि अयं नयो॥
Nisadodukkhalādīnaṃ, khīyanepi ayaṃ nayo.
१४५६.
1456.
भेसज्जत्थाय तापेत्वा, वासिं खीरे खिपन्ति चे।
Bhesajjatthāya tāpetvā, vāsiṃ khīre khipanti ce;
उट्ठेति नीलिका तत्थ, सत्थके विय निच्छयो॥
Uṭṭheti nīlikā tattha, satthake viya nicchayo.
१४५७.
1457.
सचे आमकतक्के वा, खीरे वा पक्खिपन्ति तं।
Sace āmakatakke vā, khīre vā pakkhipanti taṃ;
सामपाकनिमित्तम्हा, न तु मुच्चति दुक्कटा॥
Sāmapākanimittamhā, na tu muccati dukkaṭā.
१४५८.
1458.
पिण्डाय विचरन्तस्स, वस्सकालेसु भिक्खुनो।
Piṇḍāya vicarantassa, vassakālesu bhikkhuno;
पत्ते पतति चे तोयं, किलिट्ठं कायवत्थतो॥
Patte patati ce toyaṃ, kiliṭṭhaṃ kāyavatthato.
१४५९.
1459.
पच्छा पटिग्गहेत्वा तं, भुञ्जितब्बं यथासुखं।
Pacchā paṭiggahetvā taṃ, bhuñjitabbaṃ yathāsukhaṃ;
एसेव च नयो वुत्तो, रुक्खमूलेपि भुञ्जतो॥
Eseva ca nayo vutto, rukkhamūlepi bhuñjato.
१४६०.
1460.
सत्ताहं पन वस्सन्ते, देवे सुद्धं जलं सचे।
Sattāhaṃ pana vassante, deve suddhaṃ jalaṃ sace;
अब्भोकासेपि वा पत्ते, तोयं पतति वट्टति॥
Abbhokāsepi vā patte, toyaṃ patati vaṭṭati.
१४६१.
1461.
ओदनं पन देन्तेन, सामणेरस्स भिक्खुना।
Odanaṃ pana dentena, sāmaṇerassa bhikkhunā;
दातब्बो अच्छुपन्तेन, तस्स पत्तगतोदनं॥
Dātabbo acchupantena, tassa pattagatodanaṃ.
१४६२.
1462.
पटिग्गहेत्वा वा पत्तं, दातब्बो तस्स ओदनो।
Paṭiggahetvā vā pattaṃ, dātabbo tassa odano;
छुपित्वा देति चे भत्तं, तं पनुग्गहितं सिया॥
Chupitvā deti ce bhattaṃ, taṃ panuggahitaṃ siyā.
१४६३.
1463.
अञ्ञस्स दातुकामेन, परिच्चत्तं सचे पन।
Aññassa dātukāmena, pariccattaṃ sace pana;
याव हत्थगतं ताव, पटिग्गहितमेव तं॥
Yāva hatthagataṃ tāva, paṭiggahitameva taṃ.
१४६४.
1464.
‘‘गण्हा’’ति निरपेक्खोव, पत्तमाधारके ठितं।
‘‘Gaṇhā’’ti nirapekkhova, pattamādhārake ṭhitaṃ;
सचे वदति पच्छा तं, पटिग्गण्हेय्य पण्डितो॥
Sace vadati pacchā taṃ, paṭiggaṇheyya paṇḍito.
१४६५.
1465.
सापेक्खोयेव यो पत्तं, ठपेत्वाधारके पन।
Sāpekkhoyeva yo pattaṃ, ṭhapetvādhārake pana;
‘‘एत्तो पूवम्पि भत्तं वा, किञ्चि गण्हा’’ति भासति॥
‘‘Etto pūvampi bhattaṃ vā, kiñci gaṇhā’’ti bhāsati.
१४६६.
1466.
सामणेरोपि तं भत्तं, धोवित्वा हत्थमत्तनो।
Sāmaṇeropi taṃ bhattaṃ, dhovitvā hatthamattano;
अत्तपत्तगतं भत्तं, अफुसित्वा सचे पन॥
Attapattagataṃ bhattaṃ, aphusitvā sace pana.
१४६७.
1467.
पक्खिपन्तो सतक्खत्तुं, उद्धरित्वापि गण्हतु।
Pakkhipanto satakkhattuṃ, uddharitvāpi gaṇhatu;
तंपटिग्गहणे किच्चं, पुन तस्स न विज्जति॥
Taṃpaṭiggahaṇe kiccaṃ, puna tassa na vijjati.
१४६८.
1468.
अत्तपत्तगतं भत्तं, फुसित्वा यदि गण्हति।
Attapattagataṃ bhattaṃ, phusitvā yadi gaṇhati;
पच्छा पटिग्गहेतब्बं, संसट्ठत्ता परेन तं॥
Pacchā paṭiggahetabbaṃ, saṃsaṭṭhattā parena taṃ.
१४६९.
1469.
भिक्खूनं यागुआदीनं, पचने भाजने पन।
Bhikkhūnaṃ yāguādīnaṃ, pacane bhājane pana;
पक्खिपित्वा ठपेन्तेन, अञ्ञस्सत्थाय ओदनं॥
Pakkhipitvā ṭhapentena, aññassatthāya odanaṃ.
१४७०.
1470.
भाजनुपरि हत्थेसु, सामणेरस्स पक्खिपे।
Bhājanupari hatthesu, sāmaṇerassa pakkhipe;
पतितं हत्थतो तस्मिं, न करोति अकप्पियं॥
Patitaṃ hatthato tasmiṃ, na karoti akappiyaṃ.
१४७१.
1471.
परिच्चत्तञ्हि तं एवं, अकत्वाकिरतेव चे।
Pariccattañhi taṃ evaṃ, akatvākirateva ce;
भुञ्जितब्बं तु तं कत्वा, पत्तं विय निरामिसं॥
Bhuñjitabbaṃ tu taṃ katvā, pattaṃ viya nirāmisaṃ.
१४७२.
1472.
सचे यागुकुटं पुण्णं, सामणेरो हि दुब्बलो।
Sace yāgukuṭaṃ puṇṇaṃ, sāmaṇero hi dubbalo;
भिक्खुं पटिग्गहापेतुं, न सक्कोति हि तं पुन॥
Bhikkhuṃ paṭiggahāpetuṃ, na sakkoti hi taṃ puna.
१४७३.
1473.
कुटस्स गीवं पत्तस्स, ठपेत्वा मुखवट्टियं।
Kuṭassa gīvaṃ pattassa, ṭhapetvā mukhavaṭṭiyaṃ;
भिक्खुना उपनीतस्स, आवज्जेति हि वट्टति॥
Bhikkhunā upanītassa, āvajjeti hi vaṭṭati.
१४७४.
1474.
अथ वा भूमियंयेव, हत्थे भिक्खु ठपेति चे।
Atha vā bhūmiyaṃyeva, hatthe bhikkhu ṭhapeti ce;
आरोपेति पवट्टेत्वा, तत्थ चे पन वट्टति॥
Āropeti pavaṭṭetvā, tattha ce pana vaṭṭati.
१४७५.
1475.
भत्तपच्छुच्छुभारेसु, अयमेव विनिच्छयो।
Bhattapacchucchubhāresu, ayameva vinicchayo;
द्वे तयो सामणेरा वा, देन्ति चे गहणूपगं॥
Dve tayo sāmaṇerā vā, denti ce gahaṇūpagaṃ.
१४७६.
1476.
भारमेकस्स भिक्खुस्स, गहेतुं पन वट्टति।
Bhāramekassa bhikkhussa, gahetuṃ pana vaṭṭati;
एकेन वा तथा दिन्नं, गण्हन्ति द्वे तयोपि वा॥
Ekena vā tathā dinnaṃ, gaṇhanti dve tayopi vā.
१४७७.
1477.
मञ्चस्स पादे पीठस्स, पादे तेलघटादिकं।
Mañcassa pāde pīṭhassa, pāde telaghaṭādikaṃ;
लग्गेन्ति तत्थ भिक्खुस्स, वट्टतेव निसीदितुं॥
Laggenti tattha bhikkhussa, vaṭṭateva nisīdituṃ.
१४७८.
1478.
अप्पटिग्गहितं हेट्ठा-मञ्चे चे तेलथालकं।
Appaṭiggahitaṃ heṭṭhā-mañce ce telathālakaṃ;
सम्मुज्जन्तो च घट्टेति, न पनुग्गहितं सिया॥
Sammujjanto ca ghaṭṭeti, na panuggahitaṃ siyā.
१४७९.
1479.
पटिग्गहितसञ्ञाय, अप्पटिग्गहितं पन।
Paṭiggahitasaññāya, appaṭiggahitaṃ pana;
गण्हित्वा पुन तं ञत्वा, ठपेतुं तत्थ वट्टति॥
Gaṇhitvā puna taṃ ñatvā, ṭhapetuṃ tattha vaṭṭati.
१४८०.
1480.
विवरित्वा सचे पुब्बे, ठपितं पिहितम्पि च।
Vivaritvā sace pubbe, ṭhapitaṃ pihitampi ca;
तथेव तं ठपेतब्बं, कत्तब्बं न पनञ्ञथा॥
Tatheva taṃ ṭhapetabbaṃ, kattabbaṃ na panaññathā.
१४८१.
1481.
बहि ठपेति चे तेन, छुपितब्बं न तं पुन।
Bahi ṭhapeti ce tena, chupitabbaṃ na taṃ puna;
यदि छुपति चे ञत्वा, तं पनुग्गहितं सिया॥
Yadi chupati ce ñatvā, taṃ panuggahitaṃ siyā.
१४८२.
1482.
पटिग्गहिततेलस्मिं, उट्ठेति यदि कण्णका।
Paṭiggahitatelasmiṃ, uṭṭheti yadi kaṇṇakā;
सिङ्गीवेरादिके मूले, घनचुण्णम्पि वा तथा॥
Siṅgīverādike mūle, ghanacuṇṇampi vā tathā.
१४८३.
1483.
तंसमुट्ठानतो सब्बं, तञ्ञेवाति पवुच्चति।
Taṃsamuṭṭhānato sabbaṃ, taññevāti pavuccati;
पटिग्गहणकिच्चं तु, तस्मिं पुन न विज्जति॥
Paṭiggahaṇakiccaṃ tu, tasmiṃ puna na vijjati.
१४८४.
1484.
तालं वा नाळिकेरं वा, आरुळ्हो कोचि पुग्गलो।
Tālaṃ vā nāḷikeraṃ vā, āruḷho koci puggalo;
तत्रट्ठो तालपिण्डिं सो, ओतारेत्वान रज्जुया॥
Tatraṭṭho tālapiṇḍiṃ so, otāretvāna rajjuyā.
१४८५.
1485.
सचे वदति ‘‘गण्हा’’ति, न गहेतब्बमेव च।
Sace vadati ‘‘gaṇhā’’ti, na gahetabbameva ca;
तमञ्ञो पन भूमट्ठो, गहेत्वा देति वट्टति॥
Tamañño pana bhūmaṭṭho, gahetvā deti vaṭṭati.
१४८६.
1486.
छिन्दित्वा चे वतिं उच्छुं, फलं वा देति गण्हितुं।
Chinditvā ce vatiṃ ucchuṃ, phalaṃ vā deti gaṇhituṃ;
दण्डके अफुसित्वाव, निग्गतं पन वट्टति॥
Daṇḍake aphusitvāva, niggataṃ pana vaṭṭati.
१४८७.
1487.
सचे न पुथुलो होति, पाकारो अतिउच्चको।
Sace na puthulo hoti, pākāro atiuccako;
अन्तोट्ठितबहिट्ठानं, हत्थपासो पहोति चे॥
Antoṭṭhitabahiṭṭhānaṃ, hatthapāso pahoti ce.
१४८८.
1488.
उद्धं हत्थसतं गन्त्वा, सम्पत्तं पुन तं पन।
Uddhaṃ hatthasataṃ gantvā, sampattaṃ puna taṃ pana;
गण्हतो भिक्खुनो दोसो, कोचि नेवूपलब्भति॥
Gaṇhato bhikkhuno doso, koci nevūpalabbhati.
१४८९.
1489.
भिक्खुनो सामणेरं तु, खन्धेन वहतो सचे।
Bhikkhuno sāmaṇeraṃ tu, khandhena vahato sace;
फलं गहेत्वा तत्थेव, निसिन्नो देति वट्टति॥
Phalaṃ gahetvā tattheva, nisinno deti vaṭṭati.
१४९०.
1490.
अपरोपि वहन्तोव, भिक्खुं यो कोचि पुग्गलो।
Aparopi vahantova, bhikkhuṃ yo koci puggalo;
फलं खन्धे निसिन्नस्स, भिक्खुनो देति वट्टति॥
Phalaṃ khandhe nisinnassa, bhikkhuno deti vaṭṭati.
१४९१.
1491.
गहेत्वा फलिनिं साखं, छायत्थं यदि गच्छति।
Gahetvā phaliniṃ sākhaṃ, chāyatthaṃ yadi gacchati;
पुन चित्ते समुप्पन्ने, खादितुं पन भिक्खुनो॥
Puna citte samuppanne, khādituṃ pana bhikkhuno.
१४९२.
1492.
साखं पटिग्गहापेत्वा, फलं खादति वट्टति।
Sākhaṃ paṭiggahāpetvā, phalaṃ khādati vaṭṭati;
मक्खिकानं निवारत्थं, गहितायप्ययं नयो॥
Makkhikānaṃ nivāratthaṃ, gahitāyapyayaṃ nayo.
१४९३.
1493.
कप्पियं पन कारेत्वा, पटिग्गण्हाति तं पुन।
Kappiyaṃ pana kāretvā, paṭiggaṇhāti taṃ puna;
भोत्तुकामो सचे मूल-गहणंयेव वट्टति॥
Bhottukāmo sace mūla-gahaṇaṃyeva vaṭṭati.
१४९४.
1494.
मातापितूनमत्थाय, गहेत्वा सप्पिआदिकं।
Mātāpitūnamatthāya, gahetvā sappiādikaṃ;
गच्छन्तो अन्तरामग्गे, यं इच्छति ततो पन॥
Gacchanto antarāmagge, yaṃ icchati tato pana.
१४९५.
1495.
तं सो पटिग्गहापेत्वा, परिभुञ्जति वट्टति।
Taṃ so paṭiggahāpetvā, paribhuñjati vaṭṭati;
तं पटिग्गहितं मूल-गहणंयेव वट्टति॥
Taṃ paṭiggahitaṃ mūla-gahaṇaṃyeva vaṭṭati.
१४९६.
1496.
सामणेरस्स पाथेय्य-तण्डुले भिक्खु गण्हति।
Sāmaṇerassa pātheyya-taṇḍule bhikkhu gaṇhati;
भिक्खुस्स सामणेरोपि, गहेत्वा पन गच्छति॥
Bhikkhussa sāmaṇeropi, gahetvā pana gacchati.
१४९७.
1497.
तण्डुलेसु हि खीणेसु, अत्तना गहितेसु सो।
Taṇḍulesu hi khīṇesu, attanā gahitesu so;
सचे यागुं पचित्वान, तण्डुलेहितरेहिपि॥
Sace yāguṃ pacitvāna, taṇḍulehitarehipi.
१४९८.
1498.
उभिन्नं द्वीसु पत्तेसु, आकिरित्वा पनत्तनो।
Ubhinnaṃ dvīsu pattesu, ākiritvā panattano;
यागुं भिक्खुस्स तं दत्वा, सयं पिवति तस्स चे॥
Yāguṃ bhikkhussa taṃ datvā, sayaṃ pivati tassa ce.
१४९९.
1499.
सन्निधिपच्चया नेव, न उग्गहितकारणा।
Sannidhipaccayā neva, na uggahitakāraṇā;
सामणेरस्स पीतत्ता, दोसो भिक्खुस्स विज्जति॥
Sāmaṇerassa pītattā, doso bhikkhussa vijjati.
१५००.
1500.
मातापितूनमत्थाय, तेलादिं हरतोपि च।
Mātāpitūnamatthāya, telādiṃ haratopi ca;
साखं छायादिअत्थाय, इमस्स न विसेसता॥
Sākhaṃ chāyādiatthāya, imassa na visesatā.
१५०१.
1501.
तस्मा हिस्स विसेसस्स, चिन्तेतब्बं तु कारणं।
Tasmā hissa visesassa, cintetabbaṃ tu kāraṇaṃ;
तस्स सालयभावं तु, विसेसं तक्कयामहं॥
Tassa sālayabhāvaṃ tu, visesaṃ takkayāmahaṃ.
१५०२.
1502.
तण्डुले पन धोवित्वा, निच्चालेतुञ्हि चेलको।
Taṇḍule pana dhovitvā, niccāletuñhi celako;
न सक्कोति सचे ते च, तण्डुले भाजनम्पि च॥
Na sakkoti sace te ca, taṇḍule bhājanampi ca.
१५०३.
1503.
पटिग्गहेत्वा धोवित्वा, आरोपेत्वा पनुद्धनं।
Paṭiggahetvā dhovitvā, āropetvā panuddhanaṃ;
भिक्खुनाग्गि न कातब्बो, विवरित्वापि पक्कता॥
Bhikkhunāggi na kātabbo, vivaritvāpi pakkatā.
१५०४.
1504.
ञातब्बा पक्ककालस्मिं, ओरोपेत्वा यथासुखं।
Ñātabbā pakkakālasmiṃ, oropetvā yathāsukhaṃ;
भुञ्जितब्बं, न पच्छस्स, पटिग्गहणकारणं॥
Bhuñjitabbaṃ, na pacchassa, paṭiggahaṇakāraṇaṃ.
१५०५.
1505.
आरोपेत्वा सचे भिक्खु, उद्धनं सुद्धभाजनं।
Āropetvā sace bhikkhu, uddhanaṃ suddhabhājanaṃ;
उदकं यागुअत्थाय, तापेति यदि वट्टति॥
Udakaṃ yāguatthāya, tāpeti yadi vaṭṭati.
१५०६.
1506.
तत्ते पनुदके कोचि, चे पक्खिपति तण्डुले।
Tatte panudake koci, ce pakkhipati taṇḍule;
ततो पट्ठाय तेनग्गि, न कातब्बोव भिक्खुना॥
Tato paṭṭhāya tenaggi, na kātabbova bhikkhunā.
१५०७.
1507.
पटिग्गहेत्वा तं यागुं, पातुं वट्टति भिक्खुनो।
Paṭiggahetvā taṃ yāguṃ, pātuṃ vaṭṭati bhikkhuno;
सचे पचति पच्छा तं, सामपाका न मुच्चति॥
Sace pacati pacchā taṃ, sāmapākā na muccati.
१५०८.
1508.
तत्थजातफलं किञ्चि, सह चालेति वल्लिया।
Tatthajātaphalaṃ kiñci, saha cāleti valliyā;
तस्सेव च ततो लद्धं, फलं किञ्चि न वट्टति॥
Tasseva ca tato laddhaṃ, phalaṃ kiñci na vaṭṭati.
१५०९.
1509.
फलरुक्खं परामट्ठुं, तमपस्सयितुम्पि वा।
Phalarukkhaṃ parāmaṭṭhuṃ, tamapassayitumpi vā;
कण्टके बन्धितुं वापि, भिक्खुनो किर वट्टति॥
Kaṇṭake bandhituṃ vāpi, bhikkhuno kira vaṭṭati.
१५१०.
1510.
सण्डासेन च दीघेन, गहेत्वा थालकं पन।
Saṇḍāsena ca dīghena, gahetvā thālakaṃ pana;
पचतो भिक्खुनो तेलं, भस्मं पतति तत्थ चे॥
Pacato bhikkhuno telaṃ, bhasmaṃ patati tattha ce.
१५११.
1511.
अमुञ्चन्तेन हत्थेन, पचित्वा तेलथालकं।
Amuñcantena hatthena, pacitvā telathālakaṃ;
ओतारेत्वाव तं पच्छा, पटिग्गण्हेय्य वट्टति॥
Otāretvāva taṃ pacchā, paṭiggaṇheyya vaṭṭati.
१५१२.
1512.
पटिग्गहेत्वा अङ्गारे, तानि दारूनि वा पन।
Paṭiggahetvā aṅgāre, tāni dārūni vā pana;
ठपितानि सचे होन्ति, पुब्बगाहोव वट्टति॥
Ṭhapitāni sace honti, pubbagāhova vaṭṭati.
१५१३.
1513.
उच्छुं खादति चे भिक्खु, सामणेरोपि इच्छति।
Ucchuṃ khādati ce bhikkhu, sāmaṇeropi icchati;
‘‘छिन्दित्वा त्वमितो गण्ह’’, इति वुत्तो च गण्हति॥
‘‘Chinditvā tvamito gaṇha’’, iti vutto ca gaṇhati.
१५१४.
1514.
नत्थेव अवसेसस्स, पटिग्गहणकारणं।
Nattheva avasesassa, paṭiggahaṇakāraṇaṃ;
खादतो गुळपिण्डम्पि, अयमेव विनिच्छयो॥
Khādato guḷapiṇḍampi, ayameva vinicchayo.
१५१५.
1515.
कातुं सागरतोयेन, लोणकिच्चं तु वट्टति।
Kātuṃ sāgaratoyena, loṇakiccaṃ tu vaṭṭati;
यावजीविकसङ्खातं, तोयत्ता न तु गच्छति॥
Yāvajīvikasaṅkhātaṃ, toyattā na tu gacchati.
१५१६.
1516.
इदं कालविनिम्मुत्तं, उदकं परिदीपितं।
Idaṃ kālavinimmuttaṃ, udakaṃ paridīpitaṃ;
निब्बानं विय निब्बान-कुसलेन महेसिना॥
Nibbānaṃ viya nibbāna-kusalena mahesinā.
१५१७.
1517.
उदकेन समा वुत्ता, हिमस्स करकापि च।
Udakena samā vuttā, himassa karakāpi ca;
कूपादीसु जलं पातुं, बहलम्पि च वट्टति॥
Kūpādīsu jalaṃ pātuṃ, bahalampi ca vaṭṭati.
१५१८.
1518.
खेत्तेसु कसितट्ठाने, बहलं तं न वट्टति।
Khettesu kasitaṭṭhāne, bahalaṃ taṃ na vaṭṭati;
सन्दित्वा यदि तं गन्त्वा, नदिं पूरेति वट्टति॥
Sanditvā yadi taṃ gantvā, nadiṃ pūreti vaṭṭati.
१५१९.
1519.
सोब्भेसु ककुधादीनं, जले पुप्फसमाकुले।
Sobbhesu kakudhādīnaṃ, jale pupphasamākule;
न ञायति रसो तेसं, न पटिग्गहणकारणं॥
Na ñāyati raso tesaṃ, na paṭiggahaṇakāraṇaṃ.
१५२०.
1520.
सरेणुकानि पुप्फानि, पानीयस्स घटे पन।
Sareṇukāni pupphāni, pānīyassa ghaṭe pana;
पक्खित्तानि सचे होन्ति, पटिग्गण्हेय्य तं पन॥
Pakkhittāni sace honti, paṭiggaṇheyya taṃ pana.
१५२१.
1521.
पटिग्गहेत्वा देय्यानि, वासपुप्फानि तत्थ वा।
Paṭiggahetvā deyyāni, vāsapupphāni tattha vā;
कमल्लिकासु दिन्नासु, अब्बोहारोति वट्टति॥
Kamallikāsu dinnāsu, abbohāroti vaṭṭati.
१५२२.
1522.
अप्पटिग्गहितस्सेव , दन्तकट्ठस्स यो रसो।
Appaṭiggahitasseva , dantakaṭṭhassa yo raso;
अजानन्तस्स पाचित्ति, सो चे विसति खादतो॥
Ajānantassa pācitti, so ce visati khādato.
१५२३.
1523.
सरीरट्ठेसु भूतेसु, किं वट्टति? न वट्टति?
Sarīraṭṭhesu bhūtesu, kiṃ vaṭṭati? Na vaṭṭati?
कप्पाकप्पियमंसानं, खीरं सब्बम्पि वट्टति॥
Kappākappiyamaṃsānaṃ, khīraṃ sabbampi vaṭṭati.
१५२४.
1524.
कण्णक्खिगूथको दन्त- मलं मुत्तं करीसकं।
Kaṇṇakkhigūthako danta- malaṃ muttaṃ karīsakaṃ;
सेम्हं सिङ्घाणिका खेळो, अस्सु लोणन्ति वट्टति॥
Semhaṃ siṅghāṇikā kheḷo, assu loṇanti vaṭṭati.
१५२५.
1525.
यं पनेत्थ सकट्ठाना, चवित्वा पतितं सिया।
Yaṃ panettha sakaṭṭhānā, cavitvā patitaṃ siyā;
पत्ते वा पन हत्थे वा, पटिग्गण्हेय्य तं पुन॥
Patte vā pana hatthe vā, paṭiggaṇheyya taṃ puna.
१५२६.
1526.
अङ्गलग्गमविच्छन्नं, पटिग्गहितमेव तं।
Aṅgalaggamavicchannaṃ, paṭiggahitameva taṃ;
उण्हयागुं पिवन्तस्स, सेदो हत्थेसु जायति॥
Uṇhayāguṃ pivantassa, sedo hatthesu jāyati.
१५२७.
1527.
पिण्डाय विचरन्तस्स, सेदो हत्थानुसारतो।
Piṇḍāya vicarantassa, sedo hatthānusārato;
ओरोहति सचे पत्तं, न पटिग्गहणकारणं॥
Orohati sace pattaṃ, na paṭiggahaṇakāraṇaṃ.
१५२८.
1528.
सामं गहेत्वा चत्तारि, विकटानि नदायके।
Sāmaṃ gahetvā cattāri, vikaṭāni nadāyake;
सप्पदट्ठक्खणेयेव, न दोसो परिभुञ्जतो॥
Sappadaṭṭhakkhaṇeyeva, na doso paribhuñjato.
१५२९.
1529.
पथविं मत्तिकत्थाय, खणितुं छिन्दितुम्पि वा।
Pathaviṃ mattikatthāya, khaṇituṃ chinditumpi vā;
तरुम्पि छारिकत्थाय, भिक्खुनो पन वट्टति॥
Tarumpi chārikatthāya, bhikkhuno pana vaṭṭati.
१५३०.
1530.
अच्छेदगाहनिरपेक्खनिसज्जतो च।
Acchedagāhanirapekkhanisajjato ca;
सिक्खप्पहानमरणेहि च लिङ्गभेदा।
Sikkhappahānamaraṇehi ca liṅgabhedā;
दानेन तस्स च परस्स अभिक्खुकस्स।
Dānena tassa ca parassa abhikkhukassa;
सब्बं पटिग्गहणमेति विनासमेवं॥
Sabbaṃ paṭiggahaṇameti vināsamevaṃ.
१५३१.
1531.
दुरूपचिण्णे निद्दिट्ठं, गहणुग्गहितस्सपि।
Durūpaciṇṇe niddiṭṭhaṃ, gahaṇuggahitassapi;
अन्तोवुत्थे सयंपक्के, अन्तोपक्के च दुक्कटं॥
Antovutthe sayaṃpakke, antopakke ca dukkaṭaṃ.
१५३२.
1532.
पटिग्गहितके तस्मिं, अप्पटिग्गहितसञ्ञिनो।
Paṭiggahitake tasmiṃ, appaṭiggahitasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१५३३.
1533.
पटिग्गहितसञ्ञिस्स , दन्तपोनोदकेसुपि।
Paṭiggahitasaññissa , dantaponodakesupi;
न दोसेळकलोमेन, समुट्ठानादयो समा॥
Na doseḷakalomena, samuṭṭhānādayo samā.
१५३४.
1534.
नवमज्झिमथेरभिक्खुनीनं।
Navamajjhimatherabhikkhunīnaṃ;
अविसेसेन यतिच्छितब्बको।
Avisesena yaticchitabbako;
सकलो असमासतोव मया।
Sakalo asamāsatova mayā;
कथितो एत्थ विनिच्छयो ततो॥
Kathito ettha vinicchayo tato.
दन्तपोनकथा।
Dantaponakathā.
भोजनवग्गो चतुत्थो।
Bhojanavaggo catuttho.
१५३५.
1535.
यं किञ्चिचेलकादीनं, तित्थियानं पनामिसं।
Yaṃ kiñcicelakādīnaṃ, titthiyānaṃ panāmisaṃ;
देन्तस्सेकपयोगेन, एकं पाचित्तियं सिया॥
Dentassekapayogena, ekaṃ pācittiyaṃ siyā.
१५३६.
1536.
विच्छिन्दित्वान देन्तस्स, पयोगगणनावसा।
Vicchinditvāna dentassa, payogagaṇanāvasā;
होन्ति पाचित्तियो तस्स, तिकपाचित्तियं सिया॥
Honti pācittiyo tassa, tikapācittiyaṃ siyā.
१५३७.
1537.
उदकं दन्तपोनं वा, देन्तस्स च अतित्थिये।
Udakaṃ dantaponaṃ vā, dentassa ca atitthiye;
तित्थियोति च सञ्ञिस्स, दुक्कटं विमतिस्स च॥
Titthiyoti ca saññissa, dukkaṭaṃ vimatissa ca.
१५३८.
1538.
दापेन्तस्स पनञ्ञेन, सामणेरादिकेन वा।
Dāpentassa panaññena, sāmaṇerādikena vā;
निक्खित्तभाजने तेसं, देन्तस्स बहिलेपनं॥
Nikkhittabhājane tesaṃ, dentassa bahilepanaṃ.
१५३९.
1539.
ठपेत्वा भोजनं तेसं, सन्तिके ‘‘गण्हथा’’ति च।
Ṭhapetvā bhojanaṃ tesaṃ, santike ‘‘gaṇhathā’’ti ca;
वदन्तस्स अनापत्ति, समुट्ठानेळकूपमं॥
Vadantassa anāpatti, samuṭṭhāneḷakūpamaṃ.
अचेलककथा।
Acelakakathā.
१५४०.
1540.
दापेत्वा वा अदापेत्वा, भिक्खु यं किञ्चि आमिसं।
Dāpetvā vā adāpetvā, bhikkhu yaṃ kiñci āmisaṃ;
कत्तुकामो सचे सद्धिं, हसनादीनि इत्थिया॥
Kattukāmo sace saddhiṃ, hasanādīni itthiyā.
१५४१.
1541.
उय्योजेति हि ‘‘गच्छा’’ति, वत्वा तप्पच्चया पन।
Uyyojeti hi ‘‘gacchā’’ti, vatvā tappaccayā pana;
तस्सुय्योजनमत्तस्मिं, दुक्कटं पठमेन च॥
Tassuyyojanamattasmiṃ, dukkaṭaṃ paṭhamena ca.
१५४२.
1542.
पादेनस्सुपचारस्मिं, अतिक्कन्ते च दुक्कटं।
Pādenassupacārasmiṃ, atikkante ca dukkaṭaṃ;
दुतियेनस्स पाचित्ति, सीमातिक्कमने पन॥
Dutiyenassa pācitti, sīmātikkamane pana.
१५४३.
1543.
दस्सने उपचारस्स, हत्था द्वादस देसिता।
Dassane upacārassa, hatthā dvādasa desitā;
पमाणं सवने चेवं, अज्झोकासे न चेतरे॥
Pamāṇaṃ savane cevaṃ, ajjhokāse na cetare.
१५४४.
1544.
भिक्खुस्मिं तिकपाचित्ति, इतरे तिकदुक्कटं।
Bhikkhusmiṃ tikapācitti, itare tikadukkaṭaṃ;
उभिन्नं दुक्कटं वुत्तं, कलिसासनरोपने॥
Ubhinnaṃ dukkaṭaṃ vuttaṃ, kalisāsanaropane.
१५४५.
1545.
उय्योजेन्तस्स किच्चेन, न दोसुम्मत्तकादिनो।
Uyyojentassa kiccena, na dosummattakādino;
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
उय्योजनकथा।
Uyyojanakathā.
१५४६.
1546.
खुद्दके पिट्ठिवंसं यो, अतिक्कम्म निसीदति।
Khuddake piṭṭhivaṃsaṃ yo, atikkamma nisīdati;
सभोजने कुले तस्स, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Sabhojane kule tassa, hoti pācitti bhikkhuno.
१५४७.
1547.
हत्थपासं अतिक्कम्म, पिट्ठिसङ्घाटकस्स च।
Hatthapāsaṃ atikkamma, piṭṭhisaṅghāṭakassa ca;
सयनस्स पनासन्ने, ठाने दोसो महल्लके॥
Sayanassa panāsanne, ṭhāne doso mahallake.
१५४८.
1548.
असयनिघरे तस्स, सयनिघरसञ्ञिनो।
Asayanighare tassa, sayanigharasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Tattha vematikassāpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१५४९.
1549.
निसीदन्तस्सनापत्ति, भिक्खुस्स दुतिये सति।
Nisīdantassanāpatti, bhikkhussa dutiye sati;
वीतरागेसु वा तेसु, निक्खन्तेसु उभोसु वा॥
Vītarāgesu vā tesu, nikkhantesu ubhosu vā.
१५५०.
1550.
निसिन्नस्सानतिक्कम्म, पदेसं वुत्तलक्खणं।
Nisinnassānatikkamma, padesaṃ vuttalakkhaṇaṃ;
समुट्ठानादयो तुल्या, पठमन्तिमवत्थुना॥
Samuṭṭhānādayo tulyā, paṭhamantimavatthunā.
सभोजनकथा।
Sabhojanakathā.
१५५१.
1551.
चतुत्थे पञ्चमे चेव, वत्तब्बं नत्थि किञ्चिपि।
Catutthe pañcame ceva, vattabbaṃ natthi kiñcipi;
वत्तब्बं यञ्च तं सब्बं, वुत्तं अनियतद्वये॥
Vattabbaṃ yañca taṃ sabbaṃ, vuttaṃ aniyatadvaye.
१५५२.
1552.
समुट्ठानं पनेतेसं, अनन्तरसमं मतं।
Samuṭṭhānaṃ panetesaṃ, anantarasamaṃ mataṃ;
अयमेव विसेसोति, तेसमेसञ्च दीपितो॥
Ayameva visesoti, tesamesañca dīpito.
रहोपटिच्छन्नरहोनिसज्जकथा।
Rahopaṭicchannarahonisajjakathā.
१५५३.
1553.
भोजनानं तु पञ्चन्नं, वुत्तो अञ्ञतरेन यो।
Bhojanānaṃ tu pañcannaṃ, vutto aññatarena yo;
सन्तं भिक्खुमनापुच्छा, आपज्जेय्य कुलेसु चे॥
Santaṃ bhikkhumanāpucchā, āpajjeyya kulesu ce.
१५५४.
1554.
चारित्तं तस्स पाचित्ति, अञ्ञत्र समया सिया।
Cārittaṃ tassa pācitti, aññatra samayā siyā;
ठपेत्वा समयं भिक्खु, दुविधं वुत्तलक्खणं॥
Ṭhapetvā samayaṃ bhikkhu, duvidhaṃ vuttalakkhaṇaṃ.
१५५५.
1555.
अवीतिवत्ते मज्झण्हे, घरमञ्ञस्स गच्छति।
Avītivatte majjhaṇhe, gharamaññassa gacchati;
घरूपचारोक्कमने, पठमेन हि दुक्कटं॥
Gharūpacārokkamane, paṭhamena hi dukkaṭaṃ.
१५५६.
1556.
अतिक्कन्ते घरुम्मारे, अपरम्पि च दुक्कटं।
Atikkante gharummāre, aparampi ca dukkaṭaṃ;
दुतियेन च पादेन, पाचित्ति समतिक्कमे॥
Dutiyena ca pādena, pācitti samatikkame.
१५५७.
1557.
ठितट्ठाने सचे भिक्खुं, ओलोकेत्वा न पस्सति।
Ṭhitaṭṭhāne sace bhikkhuṃ, oloketvā na passati;
‘‘असन्त’’न्ति अनापुच्छा, पविट्ठो नाम वुच्चति॥
‘‘Asanta’’nti anāpucchā, paviṭṭho nāma vuccati.
१५५८.
1558.
सचे दूरे ठितो होति, असन्तो नाम भिक्खु सो।
Sace dūre ṭhito hoti, asanto nāma bhikkhu so;
नत्थि आरोचने किच्चं, गवेसित्वा इतो चितो॥
Natthi ārocane kiccaṃ, gavesitvā ito cito.
१५५९.
1559.
न दोसो समये सन्तं, आपुच्छित्वा च गच्छतो।
Na doso samaye santaṃ, āpucchitvā ca gacchato;
भिक्खुं घरेन मग्गो चे, आरामं गच्छतोपि च॥
Bhikkhuṃ gharena maggo ce, ārāmaṃ gacchatopi ca.
१५६०.
1560.
तित्थियानम्पि सेय्यं वा, तथा भिक्खुनुपस्सयं।
Titthiyānampi seyyaṃ vā, tathā bhikkhunupassayaṃ;
आपदासनसालं वा, भत्तियस्स घरम्पि वा॥
Āpadāsanasālaṃ vā, bhattiyassa gharampi vā.
१५६१.
1561.
इदं पन समुट्ठानं, कथिनेन समं मतं।
Idaṃ pana samuṭṭhānaṃ, kathinena samaṃ mataṃ;
क्रियाक्रियमचित्तञ्च, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Kriyākriyamacittañca, ticittañca tivedanaṃ.
चारित्तकथा।
Cārittakathā.
१५६२.
1562.
सब्बापि सादितब्बाव, चतुमासपवारणा।
Sabbāpi sāditabbāva, catumāsapavāraṇā;
भिक्खुना अगिलानेन, पुन निच्चपवारणा॥
Bhikkhunā agilānena, puna niccapavāraṇā.
१५६३.
1563.
‘‘विञ्ञापेस्सामि रोगस्मिं, सति मे पच्चये’’ति च।
‘‘Viññāpessāmi rogasmiṃ, sati me paccaye’’ti ca;
न पटिक्खिपितब्बा सा, ‘‘रोगो दानि न मे’’ति च॥
Na paṭikkhipitabbā sā, ‘‘rogo dāni na me’’ti ca.
१५६४.
1564.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, दुक्कटं नततुत्तरिं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, dukkaṭaṃ natatuttariṃ;
ततुत्तरिन्ति सञ्ञिस्स, तत्थ वेमतिकस्स च॥
Tatuttarinti saññissa, tattha vematikassa ca.
१५६५.
1565.
नततुत्तरिसञ्ञिस्स, येहि येन पवारितो।
Natatuttarisaññissa, yehi yena pavārito;
ततो अञ्ञेहि वा भिय्यो, आचिक्खित्वा यथातथं॥
Tato aññehi vā bhiyyo, ācikkhitvā yathātathaṃ.
१५६६.
1566.
विञ्ञापेन्तस्स भिक्खुस्स, अञ्ञस्सत्थाय वा पन।
Viññāpentassa bhikkhussa, aññassatthāya vā pana;
ञातकानमनापत्ति, अत्तनो वा धनेनपि॥
Ñātakānamanāpatti, attano vā dhanenapi.
१५६७.
1567.
तथा उम्मत्तकादीनं, अनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīnaṃ, anāpatti pakāsitā;
समुट्ठानादयो सब्बे, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, sañcarittasamā matā.
भेसज्जकथा।
Bhesajjakathā.
१५६८.
1568.
उय्युत्तं भिक्खुनो सेनं, दस्सनत्थाय गच्छतो।
Uyyuttaṃ bhikkhuno senaṃ, dassanatthāya gacchato;
अञ्ञत्र पच्चया तस्स, दुक्कटं तु पदे पदे॥
Aññatra paccayā tassa, dukkaṭaṃ tu pade pade.
१५६९.
1569.
दस्सनस्सुपचारस्मिं, ठत्वा पाचित्ति पस्सतो।
Dassanassupacārasmiṃ, ṭhatvā pācitti passato;
उपचारं विमुञ्चित्वा, पस्सन्तस्स पयोगतो॥
Upacāraṃ vimuñcitvā, passantassa payogato.
१५७०.
1570.
आरोहा पन चत्तारो, द्वे द्वे तंपादरक्खका।
Ārohā pana cattāro, dve dve taṃpādarakkhakā;
एवं द्वादसपोसो च, एको हत्थीति वुच्चति॥
Evaṃ dvādasaposo ca, eko hatthīti vuccati.
१५७१.
1571.
द्वेपादरक्खा आरोहो, एको तिपुरिसोहयो।
Dvepādarakkhā āroho, eko tipurisohayo;
एको सारथि योधेको, आणिरक्खा दुवे जना॥
Eko sārathi yodheko, āṇirakkhā duve janā.
१५७२.
1572.
चतुपोसो रथो वुत्तो, चतुसच्चविभाविना।
Catuposo ratho vutto, catusaccavibhāvinā;
चत्तारो पदहत्था च, पुरिसा पत्तीति वुच्चति॥
Cattāro padahatthā ca, purisā pattīti vuccati.
१५७३.
1573.
वुत्तलक्खणसम्पन्ना , अयं पच्छिमकोटिया।
Vuttalakkhaṇasampannā , ayaṃ pacchimakoṭiyā;
चतुरङ्गसमायुत्ता, सेना नाम पवुच्चति॥
Caturaṅgasamāyuttā, senā nāma pavuccati.
१५७४.
1574.
हत्थिआदीसु एकेकं, दस्सनत्थाय गच्छतो।
Hatthiādīsu ekekaṃ, dassanatthāya gacchato;
अनुय्युत्तेपि उय्युत्त-सञ्ञिस्सापि च दुक्कटं॥
Anuyyuttepi uyyutta-saññissāpi ca dukkaṭaṃ.
१५७५.
1575.
अत्तनो च ठितोकासं, सम्पत्तं पन पस्सति।
Attano ca ṭhitokāsaṃ, sampattaṃ pana passati;
आपदासु अनापत्ति, तथारूपे च पच्चये॥
Āpadāsu anāpatti, tathārūpe ca paccaye.
उय्युत्तकथा।
Uyyuttakathā.
१५७६.
1576.
चतुत्थे दिवसे अत्थ-ङ्गते सूरिये अरोगवा।
Catutthe divase attha-ṅgate sūriye arogavā;
सचे तिट्ठतु सेनाय, निसीदतु निपज्जतु॥
Sace tiṭṭhatu senāya, nisīdatu nipajjatu.
१५७७.
1577.
आकासे इद्धिया सेय्यं, पकप्पेतु च इद्धिमा।
Ākāse iddhiyā seyyaṃ, pakappetu ca iddhimā;
होतेव तस्स पाचित्ति, तिकपाचित्तियं सिया॥
Hoteva tassa pācitti, tikapācittiyaṃ siyā.
१५७८.
1578.
ऊनके च तिरत्तस्मिं, अतिरेकोति सञ्ञिनो।
Ūnake ca tirattasmiṃ, atirekoti saññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१५७९.
1579.
पुरारुणाव निक्खम्म, ततियाय च रत्तिया।
Purāruṇāva nikkhamma, tatiyāya ca rattiyā;
न दोसो पुन वसन्तस्स, गिलानस्सापदासुपि॥
Na doso puna vasantassa, gilānassāpadāsupi.
सेनावासकथा।
Senāvāsakathā.
१५८०.
1580.
उय्योधिकं बलग्गं वा, सेनाब्यूहम्पि वा पन।
Uyyodhikaṃ balaggaṃ vā, senābyūhampi vā pana;
दस्सनत्थायनीकं वा, होति पाचित्ति गच्छतो॥
Dassanatthāyanīkaṃ vā, hoti pācitti gacchato.
१५८१.
1581.
पुरिमे पन यो वुत्तो, ‘‘हत्थी द्वादसपोरिसो’’।
Purime pana yo vutto, ‘‘hatthī dvādasaporiso’’;
इति तेन तयो हत्थी, ‘‘हत्थानीक’’न्ति दीपितं॥
Iti tena tayo hatthī, ‘‘hatthānīka’’nti dīpitaṃ.
१५८२.
1582.
सेसेसुपि च एसेव, नयो ञेय्यो विभाविना।
Sesesupi ca eseva, nayo ñeyyo vibhāvinā;
तिण्णमेळकलोमेन, समुट्ठानादयो समा॥
Tiṇṇameḷakalomena, samuṭṭhānādayo samā.
उय्योधिककथा।
Uyyodhikakathā.
अचेळकवग्गो पञ्चमो।
Aceḷakavaggo pañcamo.
१५८३.
1583.
पिट्ठादीहि कतं मज्जं, सुरा नामाति वुच्चति।
Piṭṭhādīhi kataṃ majjaṃ, surā nāmāti vuccati;
पुप्फादीहि कतो सब्बो, आसवो होति मेरयं॥
Pupphādīhi kato sabbo, āsavo hoti merayaṃ.
१५८४.
1584.
बीजतो पन पट्ठाय, पिवन्तस्सुभयम्पि च।
Bījato pana paṭṭhāya, pivantassubhayampi ca;
पयोगे च पयोगे च, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Payoge ca payoge ca, hoti pācitti bhikkhuno.
१५८५.
1585.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, अमज्जे मज्जसञ्ञिनो।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, amajje majjasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१५८६.
1586.
अमज्जं मज्जवण्णञ्च, मज्जगन्धरसम्पि च।
Amajjaṃ majjavaṇṇañca, majjagandharasampi ca;
अरिट्ठं लोणसोवीरं, सुत्तकं पिवतोपि च॥
Ariṭṭhaṃ loṇasovīraṃ, suttakaṃ pivatopi ca.
१५८७.
1587.
वासगाहापनत्थाय, पक्खिपित्वान ईसकं।
Vāsagāhāpanatthāya, pakkhipitvāna īsakaṃ;
सूपादीनं तु पाकेपि, अनापत्ति पकासिता॥
Sūpādīnaṃ tu pākepi, anāpatti pakāsitā.
१५८८.
1588.
होतेळकसमुट्ठानं, अचित्तं वत्थुजानना।
Hoteḷakasamuṭṭhānaṃ, acittaṃ vatthujānanā;
इदञ्चाकुसलेनेव, पानतो लोकवज्जकं॥
Idañcākusaleneva, pānato lokavajjakaṃ.
सुरापानकथा।
Surāpānakathā.
१५८९.
1589.
येन केनचि अङ्गेन, हसाधिप्पायिनो पन।
Yena kenaci aṅgena, hasādhippāyino pana;
फुसतो उपसम्पन्नं, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Phusato upasampannaṃ, hoti pācitti bhikkhuno.
१५९०.
1590.
सब्बत्थ दुक्कटं काय-पटिबद्धादिके नये।
Sabbattha dukkaṭaṃ kāya-paṭibaddhādike naye;
तथेवानुपसम्पन्ने, दीपितं तिकदुक्कटं॥
Tathevānupasampanne, dīpitaṃ tikadukkaṭaṃ.
१५९१.
1591.
एत्थ चानुपसम्पन्न-ट्ठाने तिट्ठति भिक्खुनी।
Ettha cānupasampanna-ṭṭhāne tiṭṭhati bhikkhunī;
खिड्डाधिप्पायिनो तम्पि, फुसन्तस्स च दुक्कटं॥
Khiḍḍādhippāyino tampi, phusantassa ca dukkaṭaṃ.
१५९२.
1592.
अनापत्ति नहसाधि-प्पायस्स फुसतो परं।
Anāpatti nahasādhi-ppāyassa phusato paraṃ;
सति किच्चे फुसन्तस्स, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Sati kicce phusantassa, tathā ummattakādino.
अङ्गुलिपतोदककथा।
Aṅgulipatodakakathā.
१५९३.
1593.
जले निमुज्जनादीन-मत्थाय पन केवलं।
Jale nimujjanādīna-matthāya pana kevalaṃ;
पदवारेसु सब्बेसु, ओतरन्तस्स दुक्कटं॥
Padavāresu sabbesu, otarantassa dukkaṭaṃ.
१५९४.
1594.
कीळापेक्खो सचे हुत्वा, जले उपरिगोप्फके।
Kīḷāpekkho sace hutvā, jale uparigopphake;
निमुज्जेय्यपि वा भिक्खु, उम्मुज्जेय्य तरेय्य वा॥
Nimujjeyyapi vā bhikkhu, ummujjeyya tareyya vā.
१५९५.
1595.
पयोगे च पयोगे च, तस्स पाचित्तियं सिया।
Payoge ca payoge ca, tassa pācittiyaṃ siyā;
अन्तोयेवोदके तस्स, निमुज्जित्वान गच्छतो॥
Antoyevodake tassa, nimujjitvāna gacchato.
१५९६.
1596.
हत्थपादपयोगेहि, पाचित्तिं परिदीपये।
Hatthapādapayogehi, pācittiṃ paridīpaye;
हत्थेहेव तरन्तस्स, हत्थवारेहि कारये॥
Hattheheva tarantassa, hatthavārehi kāraye.
१५९७.
1597.
येन येन पनङ्गेन, भिक्खुनो तरतो जलं।
Yena yena panaṅgena, bhikkhuno tarato jalaṃ;
तस्स तस्स पयोगेन, पाचित्तिं परिदीपये॥
Tassa tassa payogena, pācittiṃ paridīpaye.
१५९८.
1598.
तरुतो तीरतो वापि, पाचित्ति पततो जले।
Taruto tīrato vāpi, pācitti patato jale;
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तथेव तिकदुक्कटं॥
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tatheva tikadukkaṭaṃ.
१५९९.
1599.
पाजेन्तोपि सचे नावं, अरित्तेन फियेन वा।
Pājentopi sace nāvaṃ, arittena phiyena vā;
उस्सारेन्तोपि तीरे वा, नावं कीळति दुक्कटं॥
Ussārentopi tīre vā, nāvaṃ kīḷati dukkaṭaṃ.
१६००.
1600.
हत्थेन वापि पादेन, कट्ठेन कथलाय वा।
Hatthena vāpi pādena, kaṭṭhena kathalāya vā;
उदकं नीहरन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Udakaṃ nīharantassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६०१.
1601.
उदकं कञ्जिकं वापि, चिक्खल्लं वापि विक्खिपं।
Udakaṃ kañjikaṃ vāpi, cikkhallaṃ vāpi vikkhipaṃ;
कीळन्तस्सापि भिक्खुस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Kīḷantassāpi bhikkhussa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६०२.
1602.
विगाहित्वा जलं किच्चे, सति निम्मुज्जनादिकं।
Vigāhitvā jalaṃ kicce, sati nimmujjanādikaṃ;
करोन्तस्स अनापत्ति, तथा पारञ्च गच्छतो॥
Karontassa anāpatti, tathā pārañca gacchato.
१६०३.
1603.
समुट्ठानादयो तुल्या, पठमन्तिमवत्थुना।
Samuṭṭhānādayo tulyā, paṭhamantimavatthunā;
अनन्तरस्सिमस्सापि, नत्थि काचि विसेसता॥
Anantarassimassāpi, natthi kāci visesatā.
हसधम्मकथा।
Hasadhammakathā.
१६०४.
1604.
वुच्चमानो सचे भिक्खु, पञ्ञत्तेनेव भिक्खुना।
Vuccamāno sace bhikkhu, paññatteneva bhikkhunā;
अकत्तुकामतायस्स, वचनं धम्ममेव वा॥
Akattukāmatāyassa, vacanaṃ dhammameva vā.
१६०५.
1605.
यो असिक्खितुकामोव, न करोति पनादरं।
Yo asikkhitukāmova, na karoti panādaraṃ;
तस्सानादरिये तस्मिं, पाचित्तियमुदीरये॥
Tassānādariye tasmiṃ, pācittiyamudīraye.
१६०६.
1606.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तिकातीतेन सत्थुना।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tikātītena satthunā;
तथेवानुपसम्पन्ना-नादरे तिकदुक्कटं॥
Tathevānupasampannā-nādare tikadukkaṭaṃ.
१६०७.
1607.
सुत्तेनेवाभिधम्मेन, अपञ्ञत्तेन भिक्खुना।
Suttenevābhidhammena, apaññattena bhikkhunā;
दुक्कटं सामणेरेन, वुत्तस्स उभयेनपि॥
Dukkaṭaṃ sāmaṇerena, vuttassa ubhayenapi.
१६०८.
1608.
‘‘आचरियानमयं गाहो, अम्हाकं तु पवेणिया।
‘‘Ācariyānamayaṃ gāho, amhākaṃ tu paveṇiyā;
आगतो’’ति भणन्तस्स, न दोसुम्मत्तकादिनो॥
Āgato’’ti bhaṇantassa, na dosummattakādino.
१६०९.
1609.
एत्थ नेव गहेतब्बो, गारय्हाचरियुग्गहो।
Ettha neva gahetabbo, gārayhācariyuggaho;
ओमसवादतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Omasavādatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
अनादरियकथा।
Anādariyakathā.
१६१०.
1610.
भयसञ्जननत्थाय, रूपादिं उपसंहरे।
Bhayasañjananatthāya, rūpādiṃ upasaṃhare;
भयानकं कथं वापि, कथेय्य परसन्तिके॥
Bhayānakaṃ kathaṃ vāpi, katheyya parasantike.
१६११.
1611.
दिस्वा वा पन तं सुत्वा, मा वा भायतु, भायतु।
Disvā vā pana taṃ sutvā, mā vā bhāyatu, bhāyatu;
इतरस्स तु भिक्खुस्स, होति पाचित्ति तङ्खणे॥
Itarassa tu bhikkhussa, hoti pācitti taṅkhaṇe.
१६१२.
1612.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तथेव तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tatheva tikadukkaṭaṃ;
सामणेरं गहट्ठं वा, भिंसापेन्तस्स भिक्खुनो॥
Sāmaṇeraṃ gahaṭṭhaṃ vā, bhiṃsāpentassa bhikkhuno.
१६१३.
1613.
नभिंसापेतुकामस्स, अनापत्तादिकम्मिनो।
Nabhiṃsāpetukāmassa, anāpattādikammino;
समुट्ठानादि सब्बम्पि, अनन्तरसमं मतं॥
Samuṭṭhānādi sabbampi, anantarasamaṃ mataṃ.
भिंसापनकथा।
Bhiṃsāpanakathā.
१६१४.
1614.
जोतिं तप्पेतुकामो चे, जलापेय्य जलेय्य वा।
Jotiṃ tappetukāmo ce, jalāpeyya jaleyya vā;
ठपेत्वा होति पाचित्ति, तथारूपं तु पच्चयं॥
Ṭhapetvā hoti pācitti, tathārūpaṃ tu paccayaṃ.
१६१५.
1615.
सयं समादहन्तस्स, याव जाला न जायति।
Sayaṃ samādahantassa, yāva jālā na jāyati;
ताव सब्बपयोगेसु, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tāva sabbapayogesu, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६१६.
1616.
जालुट्ठाने पनापत्ति, पाचित्ति परिदीपिता।
Jāluṭṭhāne panāpatti, pācitti paridīpitā;
जालापेन्तस्स अञ्ञेन, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Jālāpentassa aññena, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६१७.
1617.
गिलानस्स गिलानोति, सञ्ञिस्स विमतिस्स वा।
Gilānassa gilānoti, saññissa vimatissa vā;
अलातं उक्खिपन्तस्स, अविज्झातं तु दुक्कटं॥
Alātaṃ ukkhipantassa, avijjhātaṃ tu dukkaṭaṃ.
१६१८.
1618.
विज्झातं तुज्जलन्तस्स, यथावत्थुकता मता।
Vijjhātaṃ tujjalantassa, yathāvatthukatā matā;
अनापत्ति गिलानस्स, कतं अञ्ञेन वा पन॥
Anāpatti gilānassa, kataṃ aññena vā pana.
१६१९.
1619.
विसिब्बेन्तस्स अङ्गारं, पदीपुज्जालनादिके।
Visibbentassa aṅgāraṃ, padīpujjālanādike;
समुट्ठानादयो सब्बे, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, sañcarittasamā matā.
जोतिसमादहनकथा।
Jotisamādahanakathā.
१६२०.
1620.
अपुण्णे अद्धमासस्मिं, देसे चे मज्झिमे पन।
Apuṇṇe addhamāsasmiṃ, dese ce majjhime pana;
‘‘न्हायिस्सामी’’ति चुण्णं वा, मत्तिकं वापि गोमयं॥
‘‘Nhāyissāmī’’ti cuṇṇaṃ vā, mattikaṃ vāpi gomayaṃ.
१६२१.
1621.
अभिसङ्खरतो सब्ब-पयोगेसुपि दुक्कटं।
Abhisaṅkharato sabba-payogesupi dukkaṭaṃ;
न्हानस्स परियोसाने, होति पाचित्ति भिक्खुनो॥
Nhānassa pariyosāne, hoti pācitti bhikkhuno.
१६२२.
1622.
अतिरेकद्धमासून-सञ्ञिनो विमतिस्स वा।
Atirekaddhamāsūna-saññino vimatissa vā;
दुक्कटं अतिरेकद्ध- मासे च समयेसु च॥
Dukkaṭaṃ atirekaddha- māse ca samayesu ca.
१६२३.
1623.
न्हायन्तस्स अनापत्ति, नदीपारम्पि गच्छतो।
Nhāyantassa anāpatti, nadīpārampi gacchato;
वालिकं उक्किरित्वान, कतावाटेसु वा तथा॥
Vālikaṃ ukkiritvāna, katāvāṭesu vā tathā.
१६२४.
1624.
पच्चन्तिमेपि वा देसे, सब्बेसं आपदासुपि।
Paccantimepi vā dese, sabbesaṃ āpadāsupi;
इदमेळकलोमेन, समुट्ठानादिना समं॥
Idameḷakalomena, samuṭṭhānādinā samaṃ.
न्हानकथा।
Nhānakathā.
१६२५.
1625.
चीवरं यं निवासेतुं, सक्का पारुपितुम्पि वा।
Cīvaraṃ yaṃ nivāsetuṃ, sakkā pārupitumpi vā;
छन्नमञ्ञतरं भिक्खु, रजित्वा यत्थ कत्थचि॥
Channamaññataraṃ bhikkhu, rajitvā yattha katthaci.
१६२६.
1626.
पदेसे कंसनीलेन, पत्तनीलेन वा पन।
Padese kaṃsanīlena, pattanīlena vā pana;
येन केनचि काळेन, कद्दमेनपि वा तथा॥
Yena kenaci kāḷena, kaddamenapi vā tathā.
१६२७.
1627.
मङ्गुलस्स मयूरस्स, पिट्ठिअक्खिप्पमाणकं।
Maṅgulassa mayūrassa, piṭṭhiakkhippamāṇakaṃ;
अकत्वा कप्पियं बिन्दुं, पाचित्ति परिभुञ्जतो॥
Akatvā kappiyaṃ binduṃ, pācitti paribhuñjato.
१६२८.
1628.
पाळिकण्णिककप्पो वा, न च वट्टति कत्थचि।
Pāḷikaṇṇikakappo vā, na ca vaṭṭati katthaci;
एकं वापि अनेकं वा, बिन्दु वट्टति वट्टकं॥
Ekaṃ vāpi anekaṃ vā, bindu vaṭṭati vaṭṭakaṃ.
१६२९.
1629.
आदिन्नेपि अनादिन्न-सञ्ञिनो विमतिस्स च।
Ādinnepi anādinna-saññino vimatissa ca;
दुक्कटं मुनिना वुत्तं, अनापत्ति पकासिता॥
Dukkaṭaṃ muninā vuttaṃ, anāpatti pakāsitā.
१६३०.
1630.
कप्पे नट्ठेपि वा सद्धिं, तेन संसिब्बितेसु वा।
Kappe naṭṭhepi vā saddhiṃ, tena saṃsibbitesu vā;
क्रियाक्रियमिदं वुत्तं, समुट्ठानेळकूपमं॥
Kriyākriyamidaṃ vuttaṃ, samuṭṭhāneḷakūpamaṃ.
दुब्बण्णकरणकथा।
Dubbaṇṇakaraṇakathā.
१६३१.
1631.
विकप्पना दुवे वुत्ता, सम्मुखासम्मुखातिपि।
Vikappanā duve vuttā, sammukhāsammukhātipi;
सम्मुखाय विकप्पेन्तो, भिक्खुस्सेकस्स सन्तिके॥
Sammukhāya vikappento, bhikkhussekassa santike.
१६३२.
1632.
एकत्तं बहुभावं वा, दूरसन्तिकतम्पि वा।
Ekattaṃ bahubhāvaṃ vā, dūrasantikatampi vā;
चीवरानं तु जानित्वा, यथावचनयोगतो॥
Cīvarānaṃ tu jānitvā, yathāvacanayogato.
१६३३.
1633.
‘‘इमाहं चीवरं तुय्हं, विकप्पेमी’’ति निद्दिसे।
‘‘Imāhaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ, vikappemī’’ti niddise;
कप्पतेत्तावता कामं, निधेतुं, न च कप्पति॥
Kappatettāvatā kāmaṃ, nidhetuṃ, na ca kappati.
१६३४.
1634.
परिभोगादिकं तेन, अपच्चुद्धटतो पन।
Paribhogādikaṃ tena, apaccuddhaṭato pana;
तेन पच्चुद्धटेयेव, परिभोगादि वट्टति॥
Tena paccuddhaṭeyeva, paribhogādi vaṭṭati.
१६३५.
1635.
‘‘सन्तकं पन मय्हं त्वं, परिभुञ्ज परिच्चज।
‘‘Santakaṃ pana mayhaṃ tvaṃ, paribhuñja pariccaja;
यथापच्चयं करोही’’ति, वुत्ते पच्चुद्धटं सिया॥
Yathāpaccayaṃ karohī’’ti, vutte paccuddhaṭaṃ siyā.
१६३६.
1636.
अपरा सम्मुखा वुत्ता, भिक्खुस्सेकस्स सन्तिके।
Aparā sammukhā vuttā, bhikkhussekassa santike;
यस्स कस्सचि नामं तु, गहेत्वा सहधम्मिनं॥
Yassa kassaci nāmaṃ tu, gahetvā sahadhamminaṃ.
१६३७.
1637.
‘‘इमाहं चीवरं तिस्स- भिक्खुनो, तिस्सथेरिया।
‘‘Imāhaṃ cīvaraṃ tissa- bhikkhuno, tissatheriyā;
विकप्पेमी’’ति वत्तब्बं, वत्तब्बं पुन तेनपि॥
Vikappemī’’ti vattabbaṃ, vattabbaṃ puna tenapi.
१६३८.
1638.
‘‘तिस्सस्स भिक्खुनो वा त्वं, तस्सा तिस्साय थेरिया।
‘‘Tissassa bhikkhuno vā tvaṃ, tassā tissāya theriyā;
सन्तकं परिभुञ्जाहि, विस्सज्जेही’’ति वा तथा॥
Santakaṃ paribhuñjāhi, vissajjehī’’ti vā tathā.
१६३९.
1639.
ततो पभुति सब्बम्पि, परिभोगादि वट्टति।
Tato pabhuti sabbampi, paribhogādi vaṭṭati;
एवं परम्मुखायापि, वत्तब्बं एकसन्तिके॥
Evaṃ parammukhāyāpi, vattabbaṃ ekasantike.
१६४०.
1640.
‘‘इमाहं चीवरं तुय्हं, विकप्पत्थाय दम्मि’’ति।
‘‘Imāhaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ, vikappatthāya dammi’’ti;
पुन तेनपि वत्तब्बं, ‘‘को ते मित्तो’’ति भिक्खुना॥
Puna tenapi vattabbaṃ, ‘‘ko te mitto’’ti bhikkhunā.
१६४१.
1641.
इतरेनपि वत्तब्बं, ‘‘तिस्सो तिस्सा’’ति वा पुन।
Itarenapi vattabbaṃ, ‘‘tisso tissā’’ti vā puna;
वत्तब्बं भिक्खुना तेन, ‘‘इदं तिस्सस्स सन्तकं॥
Vattabbaṃ bhikkhunā tena, ‘‘idaṃ tissassa santakaṃ.
१६४२.
1642.
तिस्साय थेरिया वा त्वं, सन्तकं परिभुञ्ज वा।
Tissāya theriyā vā tvaṃ, santakaṃ paribhuñja vā;
विस्सज्जेही’’ति वा वुत्ते, होति पच्चुद्धटं पुन॥
Vissajjehī’’ti vā vutte, hoti paccuddhaṭaṃ puna.
१६४३.
1643.
इच्चेतासु पन द्वीसु, याय कायचि चीवरं।
Iccetāsu pana dvīsu, yāya kāyaci cīvaraṃ;
विकप्पेत्वा सधम्मेसु, यस्स कस्सचि पञ्चसु॥
Vikappetvā sadhammesu, yassa kassaci pañcasu.
१६४४.
1644.
अपच्चुद्धारकं वापि, अविस्सासेन तस्स वा।
Apaccuddhārakaṃ vāpi, avissāsena tassa vā;
येन तं विनयं कम्मं, कतं पनिध भिक्खुना॥
Yena taṃ vinayaṃ kammaṃ, kataṃ panidha bhikkhunā.
१६४५.
1645.
चीवरं परिभुञ्जेय्य, होति पाचित्ति भिक्खुनो।
Cīvaraṃ paribhuñjeyya, hoti pācitti bhikkhuno;
तञ्चेवाधिट्ठहन्तस्स, विस्सज्जन्तस्स दुक्कटं॥
Tañcevādhiṭṭhahantassa, vissajjantassa dukkaṭaṃ.
१६४६.
1646.
पच्चुद्धारकवत्थेसु , अपच्चुद्धारसञ्ञिनो।
Paccuddhārakavatthesu , apaccuddhārasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Tattha vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६४७.
1647.
पच्चुद्धारणसञ्ञिस्स, विस्सासा परिभुञ्जतो।
Paccuddhāraṇasaññissa, vissāsā paribhuñjato;
अनापत्ति समुट्ठानं, कथिनेनादिना समं॥
Anāpatti samuṭṭhānaṃ, kathinenādinā samaṃ.
विकप्पनकथा।
Vikappanakathā.
१६४८.
1648.
अधिट्ठानुपगं पत्तं, चीवरं वापि तादिसं।
Adhiṭṭhānupagaṃ pattaṃ, cīvaraṃ vāpi tādisaṃ;
तथा सूचिघरं काय-बन्धनं वा निसीदनं॥
Tathā sūcigharaṃ kāya-bandhanaṃ vā nisīdanaṃ.
१६४९.
1649.
अपनेत्वा निधेन्तस्स, हसापेक्खस्स केवलं।
Apanetvā nidhentassa, hasāpekkhassa kevalaṃ;
होति पाचित्तियं अञ्ञं, आणापेन्तस्स दुक्कटं॥
Hoti pācittiyaṃ aññaṃ, āṇāpentassa dukkaṭaṃ.
१६५०.
1650.
तेनापनिहिते तस्स, पाचित्तिं परिदीपये।
Tenāpanihite tassa, pācittiṃ paridīpaye;
वुत्तं अनुपसम्पन्न-सन्तके तिकदुक्कटं॥
Vuttaṃ anupasampanna-santake tikadukkaṭaṃ.
१६५१.
1651.
विना वुत्तप्पकारानि, पत्तादीनि ततो पन।
Vinā vuttappakārāni, pattādīni tato pana;
अञ्ञं अपनिधेन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Aññaṃ apanidhentassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६५२.
1652.
सब्बेस्वनुपसम्पन्न-सन्तकेसुपि दुक्कटं।
Sabbesvanupasampanna-santakesupi dukkaṭaṃ;
दुन्निक्खित्तमनापत्ति, पटिसामयतो पन॥
Dunnikkhittamanāpatti, paṭisāmayato pana.
१६५३.
1653.
तथा ‘‘धम्मकथं कत्वा, दस्सामी’’ति निधेति चे।
Tathā ‘‘dhammakathaṃ katvā, dassāmī’’ti nidheti ce;
अविहेसेतुकामस्स, अकीळस्सादिकम्मिनो॥
Avihesetukāmassa, akīḷassādikammino.
१६५४.
1654.
समुट्ठानादयो तुल्या, दुतियन्तिमवत्थुना।
Samuṭṭhānādayo tulyā, dutiyantimavatthunā;
इदं अकुसलेनेव, सचित्तञ्च तिवेदनं॥
Idaṃ akusaleneva, sacittañca tivedanaṃ.
चीवरापनिधानकथा।
Cīvarāpanidhānakathā.
सुरापानवग्गो छट्ठो।
Surāpānavaggo chaṭṭho.
१६५५.
1655.
तिरच्छानगतं पाणं, महन्तं खुद्दकम्पि वा।
Tiracchānagataṃ pāṇaṃ, mahantaṃ khuddakampi vā;
होति पाचित्तियापत्ति, मारेन्तस्सस्स भिक्खुनो॥
Hoti pācittiyāpatti, mārentassassa bhikkhuno.
१६५६.
1656.
अप्पाणे पाणसञ्ञिस्स, विमतिस्सुभयत्थ च।
Appāṇe pāṇasaññissa, vimatissubhayattha ca;
दुक्कटं तु अनापत्ति, असञ्चिच्च अजानतो॥
Dukkaṭaṃ tu anāpatti, asañcicca ajānato.
१६५७.
1657.
न च मारेतुकामस्स, तथा उम्मत्तकादिनो।
Na ca māretukāmassa, tathā ummattakādino;
समुट्ठानादयो तुल्या, ततियन्तिमवत्थुना॥
Samuṭṭhānādayo tulyā, tatiyantimavatthunā.
सञ्चिच्चपाणकथा।
Sañciccapāṇakathā.
१६५८.
1658.
सप्पाणकं जलं जानं, पाचित्ति परिभुञ्जतो।
Sappāṇakaṃ jalaṃ jānaṃ, pācitti paribhuñjato;
पयोगबहुतायस्स, पाचित्तिबहुता सिया॥
Payogabahutāyassa, pācittibahutā siyā.
१६५९.
1659.
एकेनेव पयोगेन, अविच्छिज्ज सचे पन।
Ekeneva payogena, avicchijja sace pana;
पिवतो पत्तपूरम्पि, एकं पाचित्तियं सिया॥
Pivato pattapūrampi, ekaṃ pācittiyaṃ siyā.
१६६०.
1660.
तादिसेनुदकेनस्स, आविञ्छित्वान सामिसं।
Tādisenudakenassa, āviñchitvāna sāmisaṃ;
धोवतो पन पत्तं वा, निब्बापेन्तस्स यागुयो॥
Dhovato pana pattaṃ vā, nibbāpentassa yāguyo.
१६६१.
1661.
हत्थेन तं उळुङ्केन, गहेत्वा न्हायतोपि वा।
Hatthena taṃ uḷuṅkena, gahetvā nhāyatopi vā;
पयोगे च पयोगे च, पाचित्ति परिदीपिता॥
Payoge ca payoge ca, pācitti paridīpitā.
१६६२.
1662.
अप्पाणकेपि सप्पाण-सञ्ञिस्स उभयत्थपि।
Appāṇakepi sappāṇa-saññissa ubhayatthapi;
विमतिस्सापि भिक्खुस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vimatissāpi bhikkhussa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६६३.
1663.
सप्पाणेपि च अप्पाणे, अप्पाणमिति सञ्ञिनो।
Sappāṇepi ca appāṇe, appāṇamiti saññino;
न दोसो ‘‘परिभोगेन, न मरन्ती’’ति जानतो॥
Na doso ‘‘paribhogena, na marantī’’ti jānato.
१६६४.
1664.
पतनं सलभादीनं, ञत्वा सुद्धेन चेतसा।
Patanaṃ salabhādīnaṃ, ñatvā suddhena cetasā;
पदीपुज्जलनञ्चेत्थ, ञत्वा सप्पाणभावतं॥
Padīpujjalanañcettha, ñatvā sappāṇabhāvataṃ.
१६६५.
1665.
भुञ्जतो जलसञ्ञाय, ञेय्या पण्णत्तिवज्जता।
Bhuñjato jalasaññāya, ñeyyā paṇṇattivajjatā;
सिञ्चने सिञ्चनं वुत्तं, परिभोगे इदं पन॥
Siñcane siñcanaṃ vuttaṃ, paribhoge idaṃ pana.
१६६६.
1666.
अयमेव विसेसोति, तस्स चेव पनस्स च।
Ayameva visesoti, tassa ceva panassa ca;
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
सप्पाणककथा।
Sappāṇakakathā.
१६६७.
1667.
निहतं तु यथाधम्मं, किच्चाधिकरणं पुन।
Nihataṃ tu yathādhammaṃ, kiccādhikaraṇaṃ puna;
निहातब्बन्ति पाचित्ति, उक्कोटेन्तस्स भिक्खुनो॥
Nihātabbanti pācitti, ukkoṭentassa bhikkhuno.
१६६८.
1668.
‘‘अकतं दुक्कतं कम्मं, कातब्बं पुनदेवि’’ति।
‘‘Akataṃ dukkataṃ kammaṃ, kātabbaṃ punadevi’’ti;
वदता पन तं कम्मं, उच्चालेतुं न वट्टति॥
Vadatā pana taṃ kammaṃ, uccāletuṃ na vaṭṭati.
१६६९.
1669.
सचे विप्पकते कम्मे, पटिक्कोसति तं पुन।
Sace vippakate kamme, paṭikkosati taṃ puna;
सञ्ञापेत्वाव कातब्बं, न कातब्बं पनञ्ञथा॥
Saññāpetvāva kātabbaṃ, na kātabbaṃ panaññathā.
१६७०.
1670.
अधम्मे पन कम्मस्मिं, धम्मकम्मन्ति सञ्ञिनो।
Adhamme pana kammasmiṃ, dhammakammanti saññino;
विमतिस्सुभयत्थापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vimatissubhayatthāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६७१.
1671.
‘‘अधम्मेन च वग्गेन, न च कम्मारहस्स वा।
‘‘Adhammena ca vaggena, na ca kammārahassa vā;
कत’’न्ति जानतो नत्थि, दोसो उक्कोटने पन॥
Kata’’nti jānato natthi, doso ukkoṭane pana.
१६७२.
1672.
तथा उम्मत्तकादीन-मनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīna-manāpatti pakāsitā;
ओमसवादतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Omasavādatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
उक्कोटनकथा।
Ukkoṭanakathā.
१६७३.
1673.
सङ्घादिसेसं दुट्ठुल्लं, आपत्तिं भिक्खुनो पन।
Saṅghādisesaṃ duṭṭhullaṃ, āpattiṃ bhikkhuno pana;
ञत्वा छादयतो तस्स, पाचित्ति परियापुता॥
Ñatvā chādayato tassa, pācitti pariyāputā.
१६७४.
1674.
निक्खिपित्वा धुरं तस्स, पटिच्छादनहेतुकं।
Nikkhipitvā dhuraṃ tassa, paṭicchādanahetukaṃ;
आरोचेति सचञ्ञस्स, सोपि अञ्ञस्स वाति हि॥
Āroceti sacaññassa, sopi aññassa vāti hi.
१६७५.
1675.
एवं सतम्पि भिक्खूनं, सहस्सम्पि च ताव तं।
Evaṃ satampi bhikkhūnaṃ, sahassampi ca tāva taṃ;
आपज्जतेव आपत्तिं, याव कोटि न छिज्जति॥
Āpajjateva āpattiṃ, yāva koṭi na chijjati.
१६७६.
1676.
मूलेनारोचितस्सेव , दुतियस्स पकासिते।
Mūlenārocitasseva , dutiyassa pakāsite;
ततियेन निवत्तित्वा, कोटि छिन्नाति वुच्चति॥
Tatiyena nivattitvā, koṭi chinnāti vuccati.
१६७७.
1677.
दुट्ठुल्लाय च दुट्ठल्ल-सञ्ञी पाचित्तियं फुसे।
Duṭṭhullāya ca duṭṭhalla-saññī pācittiyaṃ phuse;
इतरेसु पन द्वीसु, दुक्कटं परिदीपितं॥
Itaresu pana dvīsu, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१६७८.
1678.
अदुट्ठुल्लाय सब्बत्थ, निद्दिट्ठं तिकदुक्कटं।
Aduṭṭhullāya sabbattha, niddiṭṭhaṃ tikadukkaṭaṃ;
सब्बत्थानुपसम्पन्न-वारेसुपि च दुक्कटं॥
Sabbatthānupasampanna-vāresupi ca dukkaṭaṃ.
१६७९.
1679.
‘‘सङ्घस्स भेदनादीनि, भविस्सन्ती’’ति वा पन।
‘‘Saṅghassa bhedanādīni, bhavissantī’’ti vā pana;
न च छादेतुकामो वा, सभागं वा न पस्सति॥
Na ca chādetukāmo vā, sabhāgaṃ vā na passati.
१६८०.
1680.
‘‘पञ्ञायिस्सति कम्मेन, सकेनायन्ति कक्खळो’’।
‘‘Paññāyissati kammena, sakenāyanti kakkhaḷo’’;
अनारोचेति चे दोसो, नत्थि उम्मत्तकादिनो॥
Anāroceti ce doso, natthi ummattakādino.
१६८१.
1681.
धुरनिक्खेपतुल्याव, समुट्ठानादयो नया।
Dhuranikkhepatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā;
कायकम्मं वचीकम्मं, अक्रियं दुक्खवेदनं॥
Kāyakammaṃ vacīkammaṃ, akriyaṃ dukkhavedanaṃ.
दुट्ठुल्लकथा।
Duṭṭhullakathā.
१६८२.
1682.
ऊनवीसतिवस्सं यो, करेय्य उपसम्पदं।
Ūnavīsativassaṃ yo, kareyya upasampadaṃ;
तस्स पाचित्तियं होति, सेसानं होति दुक्कटं॥
Tassa pācittiyaṃ hoti, sesānaṃ hoti dukkaṭaṃ.
१६८३.
1683.
उपसम्पादितो चेसो, जानता वा अजानता।
Upasampādito ceso, jānatā vā ajānatā;
होतेवानुपसम्पन्नो, कातब्बो पुनरेव सो॥
Hotevānupasampanno, kātabbo punareva so.
१६८४.
1684.
दसवस्सच्चयेनस्स, उपज्झायस्स चे सतो।
Dasavassaccayenassa, upajjhāyassa ce sato;
उपसम्पादने दोसो, अञ्ञेसं नत्थि कोचिपि॥
Upasampādane doso, aññesaṃ natthi kocipi.
१६८५.
1685.
मुञ्चित्वा पन तं भिक्खुं, गणो चे परिपूरति।
Muñcitvā pana taṃ bhikkhuṃ, gaṇo ce paripūrati;
होन्ति ते सूपसम्पन्ना, न दोसो कोचि विज्जति॥
Honti te sūpasampannā, na doso koci vijjati.
१६८६.
1686.
उपज्झायो सचे हुत्वा, गणं आचरियम्पि वा।
Upajjhāyo sace hutvā, gaṇaṃ ācariyampi vā;
परियेसति पत्तं वा, सम्मन्नति च माळकं॥
Pariyesati pattaṃ vā, sammannati ca māḷakaṃ.
१६८७.
1687.
‘‘उपसम्पादयिस्सामि’’ , इति सब्बेसु तस्स हि।
‘‘Upasampādayissāmi’’ , iti sabbesu tassa hi;
ञत्तिया च तथा द्वीसु, कम्मवाचासु दुक्कटं॥
Ñattiyā ca tathā dvīsu, kammavācāsu dukkaṭaṃ.
१६८८.
1688.
कम्मवाचाय ओसाने, पाचित्ति परिदीपिता।
Kammavācāya osāne, pācitti paridīpitā;
ऊनवीसतिसञ्ञिस्स, परिपुण्णेपि पुग्गले॥
Ūnavīsatisaññissa, paripuṇṇepi puggale.
१६८९.
1689.
विमतिस्सुभयत्थापि, होति आपत्ति दुक्कटं।
Vimatissubhayatthāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ;
परिपुण्णोति सञ्ञिस्स, उभयत्थ न दोसता॥
Paripuṇṇoti saññissa, ubhayattha na dosatā.
१६९०.
1690.
तथा उम्मत्तकस्सापि, आदिकम्मिकभिक्खुनो।
Tathā ummattakassāpi, ādikammikabhikkhuno;
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
ऊनवीसतिकथा।
Ūnavīsatikathā.
१६९१.
1691.
थेय्यसत्थेन जानन्तो, संविधाय सचे पन।
Theyyasatthena jānanto, saṃvidhāya sace pana;
मग्गं गच्छति सद्धिं यो, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Maggaṃ gacchati saddhiṃ yo, tassa pācittiyaṃ siyā.
१६९२.
1692.
गमने संविधाने च, वत्तब्बो यो विनिच्छयो।
Gamane saṃvidhāne ca, vattabbo yo vinicchayo;
सो च भिक्खुनिवग्गस्मिं, वुत्तत्ता न च उद्धटो॥
So ca bhikkhunivaggasmiṃ, vuttattā na ca uddhaṭo.
१६९३.
1693.
मग्गाटविविसङ्केते, यथावत्थुकमेव तु।
Maggāṭavivisaṅkete, yathāvatthukameva tu;
तेस्वसंविदहन्तेसु, सयं विदहतोपि च॥
Tesvasaṃvidahantesu, sayaṃ vidahatopi ca.
१६९४.
1694.
तथेवाथेय्यसत्थेपि, थेय्यसत्थन्ति सञ्ञिनो।
Tathevātheyyasatthepi, theyyasatthanti saññino;
विमतिस्सुभयत्थापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vimatissubhayatthāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१६९५.
1695.
अथेय्यसत्थसञ्ञिस्स , असंविदहतोपि च।
Atheyyasatthasaññissa , asaṃvidahatopi ca;
आपदासु अनापत्ति, विसङ्केते च कालिके॥
Āpadāsu anāpatti, visaṅkete ca kālike.
१६९६.
1696.
थेय्यसत्थसमुट्ठानं, कथितं कायचित्ततो।
Theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kathitaṃ kāyacittato;
कायवाचाचित्ततो च, तिचित्तञ्च तिवेदनं॥
Kāyavācācittato ca, ticittañca tivedanaṃ.
थेय्यसत्थकथा।
Theyyasatthakathā.
१६९७.
1697.
होति भिक्खुनिया सद्धिं, संविधानेन सत्तमं।
Hoti bhikkhuniyā saddhiṃ, saṃvidhānena sattamaṃ;
समुट्ठानादिना तुल्यं, विसेसो नत्थि कोचिपि॥
Samuṭṭhānādinā tulyaṃ, viseso natthi kocipi.
संविधानकथा।
Saṃvidhānakathā.
१६९८.
1698.
कम्मं किलेसो पाको च, उपवादो अतिक्कमो।
Kammaṃ kileso pāko ca, upavādo atikkamo;
अन्तरायकरा एते, पञ्च धम्मा पकासिता॥
Antarāyakarā ete, pañca dhammā pakāsitā.
१६९९.
1699.
‘‘अनन्तरायिका एते, यथा होन्ति तथा अहं।
‘‘Anantarāyikā ete, yathā honti tathā ahaṃ;
देसितं मुनिना धम्म-माजानामी’’ति यो वदे॥
Desitaṃ muninā dhamma-mājānāmī’’ti yo vade.
१७००.
1700.
तिक्खत्तुं तेहि वत्तब्बो, ये पस्सन्ति सुणन्ति च।
Tikkhattuṃ tehi vattabbo, ye passanti suṇanti ca;
‘‘मा हेवं अवचायस्मा’’, इति भिक्खूहि सो पन॥
‘‘Mā hevaṃ avacāyasmā’’, iti bhikkhūhi so pana.
१७०१.
1701.
दुक्कटं अवदन्तस्स, तं अनिस्सजतोपि च।
Dukkaṭaṃ avadantassa, taṃ anissajatopi ca;
ञत्तिया च तथा द्वीहि, कम्मवाचाहि दुक्कटं॥
Ñattiyā ca tathā dvīhi, kammavācāhi dukkaṭaṃ.
१७०२.
1702.
कम्मवाचाय ओसाने, पाचित्ति परिदीपिता।
Kammavācāya osāne, pācitti paridīpitā;
तिकपाचित्तियं वुत्तं, अधम्मे तिकदुक्कटं॥
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, adhamme tikadukkaṭaṃ.
१७०३.
1703.
नापत्ताकतकम्मस्स, पटिनिस्सजतोपि च।
Nāpattākatakammassa, paṭinissajatopi ca;
समुट्ठानादयो सब्बे, वुत्ता समनुभासने॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, vuttā samanubhāsane
अरिट्ठकथा।
Ariṭṭhakathā.
१७०४.
1704.
ञत्वाकतानुधम्मेन, तथावादिकभिक्खुना।
Ñatvākatānudhammena, tathāvādikabhikkhunā;
संवसेय्य च भुञ्जेय्य, पाचित्ति सह सेय्य वा॥
Saṃvaseyya ca bhuñjeyya, pācitti saha seyya vā.
१७०५.
1705.
उपोसथादिकं कम्मं, करोतो सह तेन हि।
Uposathādikaṃ kammaṃ, karoto saha tena hi;
कम्मस्स परियोसाने, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Kammassa pariyosāne, tassa pācittiyaṃ siyā.
१७०६.
1706.
एकेनेव पयोगेन, गण्हतो आमिसं बहुं।
Ekeneva payogena, gaṇhato āmisaṃ bahuṃ;
ददतोपि तथा एकं, बहूनि च बहूस्वपि॥
Dadatopi tathā ekaṃ, bahūni ca bahūsvapi.
१७०७.
1707.
उक्खित्तके निपन्नस्मिं, इतरो सेति चे पन।
Ukkhittake nipannasmiṃ, itaro seti ce pana;
इतरस्मिं निपन्ने वा, परो सेति उभोपि वा॥
Itarasmiṃ nipanne vā, paro seti ubhopi vā.
१७०८.
1708.
निपज्जनपयोगानं, वसेनापत्तियो सियुं।
Nipajjanapayogānaṃ, vasenāpattiyo siyuṃ;
एकनानूपचारेसु, एकच्छन्ने विनिच्छयो॥
Ekanānūpacāresu, ekacchanne vinicchayo.
१७०९.
1709.
अनुक्खित्तेपि उक्खित्त-सञ्ञिनो पन भिक्खुनो।
Anukkhittepi ukkhitta-saññino pana bhikkhuno;
विमतिस्सुभयत्थापि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Vimatissubhayatthāpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१७१०.
1710.
अनापत्तुभयत्थापि, अनुक्खित्तकसञ्ञिनो।
Anāpattubhayatthāpi, anukkhittakasaññino;
निस्सट्ठोति च तं दिट्ठिं, सञ्ञिस्सोसारितोति च॥
Nissaṭṭhoti ca taṃ diṭṭhiṃ, saññissosāritoti ca.
१७११.
1711.
तथा उम्मत्तकादीनं, इदं पण्णत्तिवज्जकं।
Tathā ummattakādīnaṃ, idaṃ paṇṇattivajjakaṃ;
अदिन्नादानतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Adinnādānatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
उक्खित्तकथा।
Ukkhittakathā.
१७१२.
1712.
तथा विनासितं जानं, उपलापेय्य तेन वा।
Tathā vināsitaṃ jānaṃ, upalāpeyya tena vā;
उपट्ठापेय्य पाचित्ति, संभुञ्जेय्य वसेय्य वा॥
Upaṭṭhāpeyya pācitti, saṃbhuñjeyya vaseyya vā.
१७१३.
1713.
संवासेन च लिङ्गेन, दण्डकम्मेन नासना।
Saṃvāsena ca liṅgena, daṇḍakammena nāsanā;
तिस्सो एत्थ अधिप्पेता, दण्डकम्मेन नासना॥
Tisso ettha adhippetā, daṇḍakammena nāsanā.
१७१४.
1714.
सम्भोगा सहसेय्या च, अनन्तरसमा मता।
Sambhogā sahaseyyā ca, anantarasamā matā;
तत्थ वुत्तनयेनेव, वेदितब्बो विनिच्छयो॥
Tattha vuttanayeneva, veditabbo vinicchayo.
१७१५.
1715.
समुट्ठानादयो सब्बे, अरिट्ठेन समा मता।
Samuṭṭhānādayo sabbe, ariṭṭhena samā matā;
न हेत्थ किञ्चि वत्तब्बं, सब्बं उत्तानमेविदं॥
Na hettha kiñci vattabbaṃ, sabbaṃ uttānamevidaṃ.
कण्टककथा।
Kaṇṭakakathā.
सप्पाणकवग्गो सत्तमो।
Sappāṇakavaggo sattamo.
१७१६.
1716.
वुच्चमानो हि भिक्खूहि, भिक्खु सिक्खापदेन यो।
Vuccamāno hi bhikkhūhi, bhikkhu sikkhāpadena yo;
‘‘सिक्खापदे पनेतस्मिं, न सिक्खिस्सामि तावहं॥
‘‘Sikkhāpade panetasmiṃ, na sikkhissāmi tāvahaṃ.
१७१७.
1717.
याव नाञ्ञं वियत्तञ्च, पकतञ्ञुं बहुस्सुतं।
Yāva nāññaṃ viyattañca, pakataññuṃ bahussutaṃ;
पुच्छामी’’ति भणन्तस्स, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Pucchāmī’’ti bhaṇantassa, tassa pācittiyaṃ siyā.
१७१८.
1718.
सत्थुनानुपसम्पन्ने, दीपितं तिकदुक्कटं।
Satthunānupasampanne, dīpitaṃ tikadukkaṭaṃ;
न सल्लेखायिदं होति, वुच्चमानस्सुभोहिपि॥
Na sallekhāyidaṃ hoti, vuccamānassubhohipi.
१७१९.
1719.
अपञ्ञत्तेन तस्सेवं, वदतो होति दुक्कटं।
Apaññattena tassevaṃ, vadato hoti dukkaṭaṃ;
न दोसुम्मत्तकादीनं, ‘‘सिक्खिस्सामी’’ति भासतो॥
Na dosummattakādīnaṃ, ‘‘sikkhissāmī’’ti bhāsato.
सहधम्मिककथा।
Sahadhammikakathā.
१७२०.
1720.
उद्दिट्ठेहि किमेतेहि, कुक्कुच्चादिनिदानतो।
Uddiṭṭhehi kimetehi, kukkuccādinidānato;
होति पाचित्तियापत्ति, सिक्खापदविवण्णने॥
Hoti pācittiyāpatti, sikkhāpadavivaṇṇane.
१७२१.
1721.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, तथेव तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, tatheva tikadukkaṭaṃ;
विवण्णेनुपसम्पन्न-सन्तिके तं सचे पन॥
Vivaṇṇenupasampanna-santike taṃ sace pana.
१७२२.
1722.
दुक्कटं पनुभिन्नम्पि, अञ्ञधम्मविवण्णने।
Dukkaṭaṃ panubhinnampi, aññadhammavivaṇṇane;
नविवण्णेतुकामस्स, ‘‘सुत्तन्तं परियापुण॥
Navivaṇṇetukāmassa, ‘‘suttantaṃ pariyāpuṇa.
१७२३.
1723.
विनयं पन पच्छापि, हन्द परियापुणिस्ससि’’।
Vinayaṃ pana pacchāpi, handa pariyāpuṇissasi’’;
इच्चेवं तु वदन्तस्स, तथा उम्मत्तकादिनो॥
Iccevaṃ tu vadantassa, tathā ummattakādino.
१७२४.
1724.
अनापत्तीति ञातब्बं, समुट्ठानादयो नया।
Anāpattīti ñātabbaṃ, samuṭṭhānādayo nayā;
अनन्तरस्सिमस्सापि, ओमसवादसादिसा॥
Anantarassimassāpi, omasavādasādisā.
विलेखनकथा।
Vilekhanakathā.
१७२५.
1725.
अञ्ञाणेन पनापत्ति, मोक्खो नेवस्स विज्जति।
Aññāṇena panāpatti, mokkho nevassa vijjati;
कारेतब्बो तथा भिक्खु, यथा धम्मो ठितो पन॥
Kāretabbo tathā bhikkhu, yathā dhammo ṭhito pana.
१७२६.
1726.
तस्सारोपनियो मोहो, उत्तरिम्पि हि भिक्खुनो।
Tassāropaniyo moho, uttarimpi hi bhikkhuno;
दुतियेनेव कम्मेन, निन्दित्वा तञ्हि पुग्गलं॥
Dutiyeneva kammena, ninditvā tañhi puggalaṃ.
१७२७.
1727.
एवं आरोपिते मोहे, यदि मोहेति यो पन।
Evaṃ āropite mohe, yadi moheti yo pana;
तस्मिं मोहनके वुत्ता, पाचित्ति पन पुग्गले॥
Tasmiṃ mohanake vuttā, pācitti pana puggale.
१७२८.
1728.
अधम्मे पन कम्मस्मिं, दीपितं तिकदुक्कटं।
Adhamme pana kammasmiṃ, dīpitaṃ tikadukkaṭaṃ;
तथानारोपिते मोहे, दुक्कटं परिकित्तितं॥
Tathānāropite mohe, dukkaṭaṃ parikittitaṃ.
१७२९.
1729.
न च मोहेतुकामस्स, वित्थारेनासुतस्सपि।
Na ca mohetukāmassa, vitthārenāsutassapi;
ऊनके द्वत्तिक्खत्तुं वा, वित्थारेनासुतस्स च॥
Ūnake dvattikkhattuṃ vā, vitthārenāsutassa ca.
१७३०.
1730.
अनापत्तीति विञ्ञेय्यं, तथा उम्मत्तकादिनो।
Anāpattīti viññeyyaṃ, tathā ummattakādino;
समुट्ठानादयो सब्बे, अनन्तरसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, anantarasamā matā.
मोहनकथा।
Mohanakathā.
१७३१.
1731.
कुद्धो देति पहारं चे, तस्स पाचित्तियं सिया।
Kuddho deti pahāraṃ ce, tassa pācittiyaṃ siyā;
सम्पहरितुकामेन, पहारे भिक्खुनो पन॥
Sampaharitukāmena, pahāre bhikkhuno pana.
१७३२.
1732.
दिन्ने भिज्जतु सीसं वा, पादो वा परिभिज्जतु।
Dinne bhijjatu sīsaṃ vā, pādo vā paribhijjatu;
सो चे मरतु वा, मा वा, पाचित्ति परिदीपिता॥
So ce maratu vā, mā vā, pācitti paridīpitā.
१७३३.
1733.
विरूपकरणापेक्खो, ‘‘इच्चायं न विरोचति’’।
Virūpakaraṇāpekkho, ‘‘iccāyaṃ na virocati’’;
कण्णं वा तस्स नासं वा, यदि छिन्दति दुक्कटं॥
Kaṇṇaṃ vā tassa nāsaṃ vā, yadi chindati dukkaṭaṃ.
१७३४.
1734.
तथेवानुपसम्पन्ने, इत्थिया पुरिसस्स वा।
Tathevānupasampanne, itthiyā purisassa vā;
तिरच्छानगतस्सापि, पहारं देति दुक्कटं॥
Tiracchānagatassāpi, pahāraṃ deti dukkaṭaṃ.
१७३५.
1735.
सचे पहरतित्थिञ्च, भिक्खु रत्तेन चेतसा।
Sace paharatitthiñca, bhikkhu rattena cetasā;
गरुका तस्स आपत्ति, विनिद्दिट्ठा महेसिना॥
Garukā tassa āpatti, viniddiṭṭhā mahesinā.
१७३६.
1736.
पहारं देति मोक्खाधि-प्पायो दोसो न विज्जति।
Pahāraṃ deti mokkhādhi-ppāyo doso na vijjati;
कायेन कायबद्धेन, तथा निस्सग्गियेन वा॥
Kāyena kāyabaddhena, tathā nissaggiyena vā.
१७३७.
1737.
पस्सित्वा अन्तरामग्गे, चोरं पच्चत्थिकम्पि वा।
Passitvā antarāmagge, coraṃ paccatthikampi vā;
हेठेतुकाममायन्तं, ‘‘मा इधागच्छुपासक’’॥
Heṭhetukāmamāyantaṃ, ‘‘mā idhāgacchupāsaka’’.
१७३८.
1738.
इति वत्वा पनायन्तं, ‘‘गच्छ रे’’ति च मुग्गरं।
Iti vatvā panāyantaṃ, ‘‘gaccha re’’ti ca muggaraṃ;
सत्थं वापि गहेत्वा वा, पहरित्वा तु याति चे॥
Satthaṃ vāpi gahetvā vā, paharitvā tu yāti ce.
१७३९.
1739.
अनापत्ति सचे तेन, पहारेन मतेपि च।
Anāpatti sace tena, pahārena matepi ca;
एसेव च नयो वुत्तो, धुत्तवाळमिगेसुपि॥
Eseva ca nayo vutto, dhuttavāḷamigesupi.
१७४०.
1740.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, सेसे च तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, sese ca tikadukkaṭaṃ;
कायचित्तसमुट्ठानं, सचित्तं दुक्खवेदनं॥
Kāyacittasamuṭṭhānaṃ, sacittaṃ dukkhavedanaṃ.
पहारकथा।
Pahārakathā.
१७४१.
1741.
कायं वा कायबद्धं वा, उच्चारेय्य सचे पन।
Kāyaṃ vā kāyabaddhaṃ vā, uccāreyya sace pana;
होति पाचित्तियापत्ति, तस्सुग्गिरणपच्चया॥
Hoti pācittiyāpatti, tassuggiraṇapaccayā.
१७४२.
1742.
उग्गिरित्वा विरद्धो सो, पहारं देति चे पन।
Uggiritvā viraddho so, pahāraṃ deti ce pana;
असम्पहरितुकामेन, दिन्नत्ता दुक्कटं सिया॥
Asampaharitukāmena, dinnattā dukkaṭaṃ siyā.
१७४३.
1743.
सचे तेन पहारेन, पहटस्स च भिक्खुनो।
Sace tena pahārena, pahaṭassa ca bhikkhuno;
हत्थादीसुपि यं किञ्चि, अङ्गं भिज्जति दुक्कटं॥
Hatthādīsupi yaṃ kiñci, aṅgaṃ bhijjati dukkaṭaṃ.
१७४४.
1744.
सेसो अनन्तरे वुत्त-नयेन विनयञ्ञुना।
Seso anantare vutta-nayena vinayaññunā;
समुट्ठानादिना सद्धिं, वेदितब्बो विनिच्छयो॥
Samuṭṭhānādinā saddhiṃ, veditabbo vinicchayo.
तलसत्तिकथा।
Talasattikathā.
१७४५.
1745.
अमूलकेन सङ्घादि-सेसेन पन भिक्खु यो।
Amūlakena saṅghādi-sesena pana bhikkhu yo;
चोदापेय्यपि चोदेय्य, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Codāpeyyapi codeyya, tassa pācittiyaṃ siyā.
१७४६.
1746.
तिकपाचित्तियं तत्थ, दिट्ठाचारविपत्तिया।
Tikapācittiyaṃ tattha, diṭṭhācāravipattiyā;
चोदतो दुक्कटापत्ति, सेसे च तिकदुक्कटं॥
Codato dukkaṭāpatti, sese ca tikadukkaṭaṃ.
१७४७.
1747.
तथासञ्ञिस्सनापत्ति , तथा उम्मत्तकादिनो।
Tathāsaññissanāpatti , tathā ummattakādino;
ओमसवादतुल्याव, समुट्ठानादयो नया॥
Omasavādatulyāva, samuṭṭhānādayo nayā.
अमूलककथा।
Amūlakakathā.
१७४८.
1748.
सञ्चिच्च पन कुक्कुच्चं, उप्पादेन्तस्स भिक्खुनो।
Sañcicca pana kukkuccaṃ, uppādentassa bhikkhuno;
‘‘ऊनवीसतिवस्सो त्वं, मञ्ञे’’ इच्चेवमादिना॥
‘‘Ūnavīsativasso tvaṃ, maññe’’ iccevamādinā.
१७४९.
1749.
होति वाचाय वाचाय, पाचित्ति पन भिक्खुनो।
Hoti vācāya vācāya, pācitti pana bhikkhuno;
तथारूपे पनञ्ञस्मिं, सचे असति पच्चये॥
Tathārūpe panaññasmiṃ, sace asati paccaye.
१७५०.
1750.
तिकपाचित्तियं वुत्तं, सेसे च तिकदुक्कटं।
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, sese ca tikadukkaṭaṃ;
नउप्पादेतुकामस्स, कुक्कुच्चं नत्थि वज्जता॥
Nauppādetukāmassa, kukkuccaṃ natthi vajjatā.
१७५१.
1751.
‘‘हितेसितायहं मञ्ञे, निसिन्नं इत्थिया सह।
‘‘Hitesitāyahaṃ maññe, nisinnaṃ itthiyā saha;
विकाले च तया भुत्तं, मा एव’’न्ति च भासतो॥
Vikāle ca tayā bhuttaṃ, mā eva’’nti ca bhāsato.
१७५२.
1752.
तथा उम्मत्तकादीन-मनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīna-manāpatti pakāsitā;
समुट्ठानादयो सब्बे, अनन्तरसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, anantarasamā matā.
सञ्चिच्चकथा।
Sañciccakathā.
१७५३.
1753.
सचे भण्डनजातानं, भिक्खूनं पन भिक्खु यो।
Sace bhaṇḍanajātānaṃ, bhikkhūnaṃ pana bhikkhu yo;
तिट्ठेय्युपस्सुतिं सोतुं, तस्स पाचित्तियं सिया॥
Tiṭṭheyyupassutiṃ sotuṃ, tassa pācittiyaṃ siyā.
१७५४.
1754.
‘‘यं इमे तु भणिस्सन्ति, तं सोस्सामी’’ति गच्छतो।
‘‘Yaṃ ime tu bhaṇissanti, taṃ sossāmī’’ti gacchato;
चोदेतुकामतायस्स, दुक्कटं तु पदे पदे॥
Codetukāmatāyassa, dukkaṭaṃ tu pade pade.
१७५५.
1755.
पुरतो गच्छतो सोतुं, ओहीयन्तस्स दुक्कटं।
Purato gacchato sotuṃ, ohīyantassa dukkaṭaṃ;
गच्छतो तुरितं वापि, अयमेव विनिच्छयो॥
Gacchato turitaṃ vāpi, ayameva vinicchayo.
१७५६.
1756.
ठितोकासं पनागन्त्वा, यदि मन्तेन्ति अत्तनो।
Ṭhitokāsaṃ panāgantvā, yadi mantenti attano;
उक्कासित्वापि वा एत्थ, ञापेतब्बमहन्ति वा॥
Ukkāsitvāpi vā ettha, ñāpetabbamahanti vā.
१७५७.
1757.
तस्सेवमकरोन्तस्स , पाचित्ति सवने सिया।
Tassevamakarontassa , pācitti savane siyā;
तिकपाचित्तियं वुत्तं, सेसे च तिकदुक्कटं॥
Tikapācittiyaṃ vuttaṃ, sese ca tikadukkaṭaṃ.
१७५८.
1758.
‘‘इमेसं वचनं सुत्वा, ओरमिस्स’’न्ति गच्छतो।
‘‘Imesaṃ vacanaṃ sutvā, oramissa’’nti gacchato;
तथा उम्मत्तकादीन-मनापत्ति पकासिता॥
Tathā ummattakādīna-manāpatti pakāsitā.
१७५९.
1759.
थेय्यसत्थसमुट्ठानं, इदं होति क्रियाक्रियं।
Theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, idaṃ hoti kriyākriyaṃ;
कायकम्मं वचीकम्मं, सदोसं दुक्खवेदनं॥
Kāyakammaṃ vacīkammaṃ, sadosaṃ dukkhavedanaṃ.
उपस्सुतिकथा।
Upassutikathā.
१७६०.
1760.
धम्मिकानं तु कम्मानं, छन्दं दत्वा सचे पन।
Dhammikānaṃ tu kammānaṃ, chandaṃ datvā sace pana;
पच्छा खीयति पाचित्ति, वाचतो वाचतो सिया॥
Pacchā khīyati pācitti, vācato vācato siyā.
१७६१.
1761.
अधम्मे पन कम्मस्मिं, धम्मकम्मन्ति सञ्ञिनो।
Adhamme pana kammasmiṃ, dhammakammanti saññino;
विमतिस्सुभयत्थापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Vimatissubhayatthāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१७६२.
1762.
‘‘अधम्मेन च वग्गेन, तथाकम्मारहस्स च।
‘‘Adhammena ca vaggena, tathākammārahassa ca;
इमे कम्मं करोन्ती’’ति, ञत्वा खीयति तस्स च॥
Ime kammaṃ karontī’’ti, ñatvā khīyati tassa ca.
१७६३.
1763.
तथा उम्मत्तकादीन-मनापत्ति पकासिता।
Tathā ummattakādīna-manāpatti pakāsitā;
अमूलकसमानाव, समुट्ठानादयो नया॥
Amūlakasamānāva, samuṭṭhānādayo nayā.
कम्मपटिबाहनकथा।
Kammapaṭibāhanakathā.
१७६४.
1764.
याव आरोचितं वत्थु, अविनिच्छितमेव वा।
Yāva ārocitaṃ vatthu, avinicchitameva vā;
ठपिता ञत्ति वा निट्ठं, कम्मवाचा न गच्छति॥
Ṭhapitā ñatti vā niṭṭhaṃ, kammavācā na gacchati.
१७६५.
1765.
एतस्मिं अन्तरे कम्मं, कोपेतुं परिसाय हि।
Etasmiṃ antare kammaṃ, kopetuṃ parisāya hi;
हत्थपासं जहन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Hatthapāsaṃ jahantassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१७६६.
1766.
अदत्वा जहिते छन्दं, तस्स पाचित्तियं सिया।
Adatvā jahite chandaṃ, tassa pācittiyaṃ siyā;
धम्मकम्मे अधम्मे च, विमतिस्स च दुक्कटं॥
Dhammakamme adhamme ca, vimatissa ca dukkaṭaṃ.
१७६७.
1767.
अधम्मेपि च कम्मस्मिं, धम्मकम्मन्ति सञ्ञिनो।
Adhammepi ca kammasmiṃ, dhammakammanti saññino;
‘‘सङ्घस्स भण्डनादीनि, भविस्सन्ती’’ति सञ्ञिनो॥
‘‘Saṅghassa bhaṇḍanādīni, bhavissantī’’ti saññino.
१७६८.
1768.
गिलानो वा गिलानस्स, करणीये न दोसता।
Gilāno vā gilānassa, karaṇīye na dosatā;
न च कोपेतुकामस्स, कम्मं पस्सावनादिना॥
Na ca kopetukāmassa, kammaṃ passāvanādinā.
१७६९.
1769.
पीळितस्सागमिस्सामि, इच्चेवं गच्छतोपि वा।
Pīḷitassāgamissāmi, iccevaṃ gacchatopi vā;
समं समनुभासेन, समुट्ठानं क्रियाक्रियं॥
Samaṃ samanubhāsena, samuṭṭhānaṃ kriyākriyaṃ.
छन्दं अदत्वा गमनकथा।
Chandaṃ adatvā gamanakathā.
१७७०.
1770.
समग्गेन च सङ्घेन, सद्धिं दत्वान चीवरं।
Samaggena ca saṅghena, saddhiṃ datvāna cīvaraṃ;
सम्मतस्स हि भिक्खुस्स, पच्छा खीयति यो पन॥
Sammatassa hi bhikkhussa, pacchā khīyati yo pana.
१७७१.
1771.
तस्स वाचाय वाचाय, पाचित्ति परिदीपिता।
Tassa vācāya vācāya, pācitti paridīpitā;
तिकपाचित्तियं धम्म- कम्मे वुत्तं तु चीवरं॥
Tikapācittiyaṃ dhamma- kamme vuttaṃ tu cīvaraṃ.
१७७२.
1772.
ठपेत्वाञ्ञपरिक्खारं, दत्वा खीयति दुक्कटं।
Ṭhapetvāññaparikkhāraṃ, datvā khīyati dukkaṭaṃ;
सङ्घेनासम्मतस्सापि, चीवरं अञ्ञमेव वा॥
Saṅghenāsammatassāpi, cīvaraṃ aññameva vā.
१७७३.
1773.
तथेवानुपसम्पन्ने, सब्बत्थापि च दुक्कटं।
Tathevānupasampanne, sabbatthāpi ca dukkaṭaṃ;
छन्दादीनं वसेनेव, करोन्तञ्च सभावतो॥
Chandādīnaṃ vaseneva, karontañca sabhāvato.
१७७४.
1774.
खीयन्तस्स अनापत्ति, तथा उम्मत्तकादिनो।
Khīyantassa anāpatti, tathā ummattakādino;
अमूलकसमा ञेय्या, समुट्ठानादयो नया॥
Amūlakasamā ñeyyā, samuṭṭhānādayo nayā.
दुब्बलकथा।
Dubbalakathā.
१७७५.
1775.
इदं तिंसककण्डस्मिं, अन्तिमेन च सब्बथा।
Idaṃ tiṃsakakaṇḍasmiṃ, antimena ca sabbathā;
तुल्यं द्वादसमं सब्बं, अयमेव विसेसता॥
Tulyaṃ dvādasamaṃ sabbaṃ, ayameva visesatā.
१७७६.
1776.
तत्थ निस्सग्गियं वुत्तं, अत्तनो परिणामना।
Tattha nissaggiyaṃ vuttaṃ, attano pariṇāmanā;
इध सुद्धिकपाचित्ति, पुग्गले परिणामना॥
Idha suddhikapācitti, puggale pariṇāmanā.
परिणामनकथा।
Pariṇāmanakathā.
सहधम्मिकवग्गो अट्ठमो।
Sahadhammikavaggo aṭṭhamo.
१७७७.
1777.
अनिक्खन्ते चे राजस्मिं, अनिक्खन्ताय देविया।
Anikkhante ce rājasmiṃ, anikkhantāya deviyā;
सयनीयघरा तस्स, उम्मारं यो अतिक्कमे॥
Sayanīyagharā tassa, ummāraṃ yo atikkame.
१७७८.
1778.
दुक्कटं पठमे पादे, पाचित्ति दुतिये सिया।
Dukkaṭaṃ paṭhame pāde, pācitti dutiye siyā;
देविया वापि रञ्ञो वा, सचे न विदितागमो॥
Deviyā vāpi rañño vā, sace na viditāgamo.
१७७९.
1779.
पटिसंविदिते नेव-पटिसंविदितसञ्ञिनो।
Paṭisaṃvidite neva-paṭisaṃviditasaññino;
तत्थ वेमतिकस्सापि, दुक्कटं परिदीपितं॥
Tattha vematikassāpi, dukkaṭaṃ paridīpitaṃ.
१७८०.
1780.
पटिसंविदितसञ्ञिस्स, नेव च खत्तियस्स वा।
Paṭisaṃviditasaññissa, neva ca khattiyassa vā;
न खत्तियाभिसेकेन, अभिसित्तस्स वा पन॥
Na khattiyābhisekena, abhisittassa vā pana.
१७८१.
1781.
उभोसुभिन्नमञ्ञस्मिं, निक्खन्ते विसतोपि वा।
Ubhosubhinnamaññasmiṃ, nikkhante visatopi vā;
न दोसुम्मत्तकादीनं, कथिनेन क्रियाक्रियं॥
Na dosummattakādīnaṃ, kathinena kriyākriyaṃ.
अन्तेपुरकथा।
Antepurakathā.
१७८२.
1782.
रजतं जातरूपं वा, उग्गण्हन्तस्स अत्तनो।
Rajataṃ jātarūpaṃ vā, uggaṇhantassa attano;
तस्स निस्सग्गियापत्ति, उग्गण्हापयतोपि वा॥
Tassa nissaggiyāpatti, uggaṇhāpayatopi vā.
१७८३.
1783.
गणपुग्गलसङ्घानं, नवकम्मस्स चेतिये।
Gaṇapuggalasaṅghānaṃ, navakammassa cetiye;
उग्गण्हापयतो होति, दुक्कटं गण्हतोपि वा॥
Uggaṇhāpayato hoti, dukkaṭaṃ gaṇhatopi vā.
१७८४.
1784.
अवसेसञ्च मुत्तादि-रतनं अत्तनोपि वा।
Avasesañca muttādi-ratanaṃ attanopi vā;
सङ्घादीनम्पि अत्थाय, उग्गण्हन्तस्स दुक्कटं॥
Saṅghādīnampi atthāya, uggaṇhantassa dukkaṭaṃ.
१७८५.
1785.
सचे कप्पियवत्थुं वा, वत्थुं वापि अकप्पियं।
Sace kappiyavatthuṃ vā, vatthuṃ vāpi akappiyaṃ;
तालपण्णम्पि वा होतु, मातुकण्णपिलन्धनं॥
Tālapaṇṇampi vā hotu, mātukaṇṇapilandhanaṃ.
१७८६.
1786.
भण्डागारिकसीसेन, यं किञ्चि गिहिसन्तकं।
Bhaṇḍāgārikasīsena, yaṃ kiñci gihisantakaṃ;
तस्स पाचित्तियापत्ति, पटिसामयतो पन॥
Tassa pācittiyāpatti, paṭisāmayato pana.
१७८७.
1787.
‘‘इदं ठपेत्वा देही’’ति, वुत्तेन पन केनचि।
‘‘Idaṃ ṭhapetvā dehī’’ti, vuttena pana kenaci;
‘‘न वट्टती’’ति वत्वा तं, न निधेतब्बमेव तु॥
‘‘Na vaṭṭatī’’ti vatvā taṃ, na nidhetabbameva tu.
१७८८.
1788.
‘‘ठपेही’’ति च पातेत्वा, सचे गच्छति पुग्गलो।
‘‘Ṭhapehī’’ti ca pātetvā, sace gacchati puggalo;
पलिबोधो हि नामेसो, ठपेतुं पन वट्टति॥
Palibodho hi nāmeso, ṭhapetuṃ pana vaṭṭati.
१७८९.
1789.
अनुञ्ञाते पनट्ठाने, उग्गहेत्वा अनादरा।
Anuññāte panaṭṭhāne, uggahetvā anādarā;
सम्मा अनिक्खिपन्तस्स, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Sammā anikkhipantassa, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१७९०.
1790.
अनुञ्ञाते पनट्ठाने, गहेत्वा रतनं पन।
Anuññāte panaṭṭhāne, gahetvā ratanaṃ pana;
निक्खिपन्तस्स वा सम्मा, भण्डं रतनसम्मतं॥
Nikkhipantassa vā sammā, bhaṇḍaṃ ratanasammataṃ.
१७९१.
1791.
गण्हन्तस्स च विस्सासं, तावकालिकमेव च।
Gaṇhantassa ca vissāsaṃ, tāvakālikameva ca;
न दोसुम्मत्तकादीनं, सञ्चरित्तसमोदयं॥
Na dosummattakādīnaṃ, sañcarittasamodayaṃ.
रतनकथा।
Ratanakathā.
१७९२.
1792.
मज्झण्हसमया उद्धं, अरुणुग्गमतो पुरे।
Majjhaṇhasamayā uddhaṃ, aruṇuggamato pure;
एतस्मिं अन्तरे कालो, विकालोति पवुच्चति॥
Etasmiṃ antare kālo, vikāloti pavuccati.
१७९३.
1793.
सन्तं भिक्खुमनापुच्छा, विकाले पच्चयं विना।
Santaṃ bhikkhumanāpucchā, vikāle paccayaṃ vinā;
परिक्खित्तस्स गामस्स, परिक्खेपोक्कमे पन॥
Parikkhittassa gāmassa, parikkhepokkame pana.
१७९४.
1794.
अपरिक्खित्तगामस्स, उपचारोक्कमेपि वा।
Aparikkhittagāmassa, upacārokkamepi vā;
दुक्कटं पठमे पादे, पाचित्ति दुतिये सिया॥
Dukkaṭaṃ paṭhame pāde, pācitti dutiye siyā.
१७९५.
1795.
अथ सम्बहुला गामं, विकाले पविसन्ति चे।
Atha sambahulā gāmaṃ, vikāle pavisanti ce;
आपुच्छित्वाव गन्तब्बं, अञ्ञमञ्ञं न चञ्ञथा॥
Āpucchitvāva gantabbaṃ, aññamaññaṃ na caññathā.
१७९६.
1796.
गच्छन्ति चे ततो अञ्ञं, ततो अञ्ञन्ति वट्टति।
Gacchanti ce tato aññaṃ, tato aññanti vaṭṭati;
पुन आपुच्छने किच्चं, नत्थि गामसतेपि च॥
Puna āpucchane kiccaṃ, natthi gāmasatepi ca.
१७९७.
1797.
पस्सम्भेत्वान उस्साहं, विहारत्थाय निग्गता।
Passambhetvāna ussāhaṃ, vihāratthāya niggatā;
पविसन्ति सचे अञ्ञं, पुच्छितब्बं तु अन्तरा॥
Pavisanti sace aññaṃ, pucchitabbaṃ tu antarā.
१७९८.
1798.
कत्वा कुलघरे भत्त- किच्चं अञ्ञत्थ वा पन।
Katvā kulaghare bhatta- kiccaṃ aññattha vā pana;
सचे चरितुकामो यो, सप्पिभिक्खाय वा सिया॥
Sace caritukāmo yo, sappibhikkhāya vā siyā.
१७९९.
1799.
आपुच्छित्वाव गन्तब्बं, पस्से चे भिक्खु लब्भति।
Āpucchitvāva gantabbaṃ, passe ce bhikkhu labbhati;
असन्ते पन नत्थीति, गन्तब्बं तु यथासुखं॥
Asante pana natthīti, gantabbaṃ tu yathāsukhaṃ.
१८००.
1800.
ओतरित्वा महावीथिं, भिक्खुं यदि च पस्सति।
Otaritvā mahāvīthiṃ, bhikkhuṃ yadi ca passati;
नत्थि आपुच्छने किच्चं, चरितब्बं यथासुखं॥
Natthi āpucchane kiccaṃ, caritabbaṃ yathāsukhaṃ.
१८०१.
1801.
गाममज्झेन मग्गेन, गच्छन्तस्सेव भिक्खुनो।
Gāmamajjhena maggena, gacchantasseva bhikkhuno;
‘‘चरिस्सामी’’ति उप्पन्ने, तेलभिक्खाय मानसे॥
‘‘Carissāmī’’ti uppanne, telabhikkhāya mānase.
१८०२.
1802.
आपुच्छित्वाव गन्तब्बं, पस्से चे भिक्खु विज्जति।
Āpucchitvāva gantabbaṃ, passe ce bhikkhu vijjati;
अनोक्कम्म चरन्तस्स, मग्गा आपुच्छनेन किं?
Anokkamma carantassa, maggā āpucchanena kiṃ?
१८०३.
1803.
तिकपाचित्तियं , काले, विकालोयन्ति सञ्ञिनो।
Tikapācittiyaṃ , kāle, vikāloyanti saññino;
काले वेमतिकस्सापि, होति आपत्ति दुक्कटं॥
Kāle vematikassāpi, hoti āpatti dukkaṭaṃ.
१८०४.
1804.
आपुच्छित्वाव सन्तं वा, अनापुच्छा असन्तकं।
Āpucchitvāva santaṃ vā, anāpucchā asantakaṃ;
किच्चे अच्चायिके वापि, पविसन्तस्स भिक्खुनो॥
Kicce accāyike vāpi, pavisantassa bhikkhuno.
१८०५.
1805.
गच्छतो अन्तरारामं, भिक्खुनीनं उपस्सयं।
Gacchato antarārāmaṃ, bhikkhunīnaṃ upassayaṃ;
तथा आसनसालं वा, तित्थियानं उपस्सयं॥
Tathā āsanasālaṃ vā, titthiyānaṃ upassayaṃ.
१८०६.
1806.
सिया गामेन मग्गो चे, अनापत्तापदासुपि।
Siyā gāmena maggo ce, anāpattāpadāsupi;
समुट्ठानादयो सब्बे, कथिनेन समा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, kathinena samā matā.
१८०७.
1807.
न केवलमनापुच्छा, अबन्धित्वा च बन्धनं।
Na kevalamanāpucchā, abandhitvā ca bandhanaṃ;
अपारुपित्वा सङ्घाटिं, गच्छतोपिनवज्जता॥
Apārupitvā saṅghāṭiṃ, gacchatopinavajjatā.
विकालगामप्पवेसनकथा।
Vikālagāmappavesanakathā.
१८०८.
1808.
अट्ठिदन्तमयं सूचि-घरं वापि विसाणजं।
Aṭṭhidantamayaṃ sūci-gharaṃ vāpi visāṇajaṃ;
कारापने च करणे, भिक्खुनो होति दुक्कटं॥
Kārāpane ca karaṇe, bhikkhuno hoti dukkaṭaṃ.
१८०९.
1809.
लाभे भेदनकं तस्स, पाचित्तियमुदीरितं।
Lābhe bhedanakaṃ tassa, pācittiyamudīritaṃ;
अञ्ञस्सत्थाय करणे, तथा कारापनेपि च॥
Aññassatthāya karaṇe, tathā kārāpanepi ca.
१८१०.
1810.
अञ्ञेन च कतं लद्धा, दुक्कटं परिभुञ्जतो।
Aññena ca kataṃ laddhā, dukkaṭaṃ paribhuñjato;
अनापत्तारणिके विधे, गण्ठिकञ्जनिकासुपि॥
Anāpattāraṇike vidhe, gaṇṭhikañjanikāsupi.
१८११.
1811.
दकपुञ्छनिया वासि-जटे उम्मत्तकादिनो।
Dakapuñchaniyā vāsi-jaṭe ummattakādino;
समुट्ठानादयो नया, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo nayā, sañcarittasamā matā.
सूचिघरकथा।
Sūcigharakathā.
१८१२.
1812.
नवं मञ्चम्पि पीठं वा, कारापेन्तेन भिक्खुना।
Navaṃ mañcampi pīṭhaṃ vā, kārāpentena bhikkhunā;
अट्ठङ्गुलप्पमाणेन, सुगतङ्गुलतो पन॥
Aṭṭhaṅgulappamāṇena, sugataṅgulato pana.
१८१३.
1813.
कारापेतब्बमेवं तु, ठपेत्वा हेट्ठिमाटनिं।
Kārāpetabbamevaṃ tu, ṭhapetvā heṭṭhimāṭaniṃ;
सच्छेदा तस्स पाचित्ति, तमतिक्कमतो सिया॥
Sacchedā tassa pācitti, tamatikkamato siyā.
१८१४.
1814.
अञ्ञस्सत्थाय करणे, तथा कारापनेपि च।
Aññassatthāya karaṇe, tathā kārāpanepi ca;
अञ्ञेन च कतं लद्धा, दुक्कटं परिभुञ्जतो॥
Aññena ca kataṃ laddhā, dukkaṭaṃ paribhuñjato.
१८१५.
1815.
अनापत्ति पमाणेन, करोन्तस्सप्पमाणिकं।
Anāpatti pamāṇena, karontassappamāṇikaṃ;
लभित्वा तस्स पादेसु, छिन्दित्वा परिभुञ्जतो॥
Labhitvā tassa pādesu, chinditvā paribhuñjato.
१८१६.
1816.
नेव छिन्दितुकामो चे, निखणित्वा पमाणतो।
Neva chinditukāmo ce, nikhaṇitvā pamāṇato;
उत्तानं वापि अट्टं वा, बन्धित्वा परिभुञ्जतो॥
Uttānaṃ vāpi aṭṭaṃ vā, bandhitvā paribhuñjato.
मञ्चकथा।
Mañcakathā.
१८१७.
1817.
मञ्चं वा पन पीठं वा, तूलोनद्धं करेय्य यो।
Mañcaṃ vā pana pīṭhaṃ vā, tūlonaddhaṃ kareyya yo;
तस्सुद्दालनकं वुत्तं, पाचित्तियमनीतिना॥
Tassuddālanakaṃ vuttaṃ, pācittiyamanītinā.
१८१८.
1818.
अनापत्ति पनायोगे, बन्धने अंसबद्धके।
Anāpatti panāyoge, bandhane aṃsabaddhake;
बिब्बोहने परिस्सावे, थविकादीसु भिक्खुनो॥
Bibbohane parissāve, thavikādīsu bhikkhuno.
१८१९.
1819.
अञ्ञेन च कतं लद्धा, उद्दालेत्वा निसेवतो।
Aññena ca kataṃ laddhā, uddāletvā nisevato;
अनन्तरस्सिमस्सापि, सञ्चरित्तसमा नया॥
Anantarassimassāpi, sañcarittasamā nayā.
तूलोनद्धकथा।
Tūlonaddhakathā.
१८२०.
1820.
निसीदनं करोन्तेन, कातब्बं तु पमाणतो।
Nisīdanaṃ karontena, kātabbaṃ tu pamāṇato;
पमाणातिक्कमे तस्स, पयोगे दुक्कटं सिया॥
Pamāṇātikkame tassa, payoge dukkaṭaṃ siyā.
१८२१.
1821.
पटिलाभेन सच्छेदं, पाचित्तियमुदीरितं।
Paṭilābhena sacchedaṃ, pācittiyamudīritaṃ;
द्वीसु ठानेसु फालेत्वा, तस्स तिस्सो दसा सियुं॥
Dvīsu ṭhānesu phāletvā, tassa tisso dasā siyuṃ.
१८२२.
1822.
अनापत्ति पमाणेन, करोन्तस्स तदूनकं।
Anāpatti pamāṇena, karontassa tadūnakaṃ;
वितानादिं करोन्तस्स, सञ्चरित्तसमा नया॥
Vitānādiṃ karontassa, sañcarittasamā nayā.
निसीदनकथा।
Nisīdanakathā.
१८२३.
1823.
रोगे कण्डुपटिच्छादि, कातब्बा हि पमाणतो।
Roge kaṇḍupaṭicchādi, kātabbā hi pamāṇato;
पमाणातिक्कमे तस्स, पयोगे दुक्कटं सिया॥
Pamāṇātikkame tassa, payoge dukkaṭaṃ siyā.
१८२४.
1824.
पटिलाभेन सच्छेदं, पाचित्तियमुदीरितं।
Paṭilābhena sacchedaṃ, pācittiyamudīritaṃ;
अनापत्तिनयोपेत्थ, अनन्तरसमो मतो॥
Anāpattinayopettha, anantarasamo mato.
कण्डुपटिच्छादिकथा।
Kaṇḍupaṭicchādikathā.
१८२५.
1825.
पमाणेनेव कातब्बा, तथा वस्सिकसाटिका।
Pamāṇeneva kātabbā, tathā vassikasāṭikā;
पमाणातिक्कमे तस्स, अनन्तरसमो नयो॥
Pamāṇātikkame tassa, anantarasamo nayo.
वस्सिकसाटिककथा।
Vassikasāṭikakathā.
१८२६.
1826.
चीवरेन सचे तुल्य-प्पमाणं सुगतस्स तु।
Cīvarena sace tulya-ppamāṇaṃ sugatassa tu;
चीवरं भिक्खु कारेय्य, करणे दुक्कटं सिया॥
Cīvaraṃ bhikkhu kāreyya, karaṇe dukkaṭaṃ siyā.
१८२७.
1827.
पटिलाभेन सच्छेदं, पाचित्तियमुदीरितं।
Paṭilābhena sacchedaṃ, pācittiyamudīritaṃ;
अनन्तरसमोयेव, अनापत्तिनयो मतो॥
Anantarasamoyeva, anāpattinayo mato.
१८२८.
1828.
दीघसो च पमाणेन, नव तस्स विदत्थियो।
Dīghaso ca pamāṇena, nava tassa vidatthiyo;
तिरियं छ विनिद्दिट्ठा, सुगतस्स विदत्थिया॥
Tiriyaṃ cha viniddiṭṭhā, sugatassa vidatthiyā.
१८२९.
1829.
अञ्ञेन च कतं लद्धा, सेवतो दुक्कटं भवे।
Aññena ca kataṃ laddhā, sevato dukkaṭaṃ bhave;
समुट्ठानादयो सब्बे, सञ्चरित्तसमा मता॥
Samuṭṭhānādayo sabbe, sañcarittasamā matā.
नन्दकथा।
Nandakathā.
राजवग्गो नवमो।
Rājavaggo navamo.
इति विनयविनिच्छये पाचित्तियकथा निट्ठिता।
Iti vinayavinicchaye pācittiyakathā niṭṭhitā.
