| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೧೨. ಪಾಚಿತ್ತಿಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
12. Pācittiyaniddesavaṇṇanā
೧೨೧. ಇದಾನಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಪಾಚಿತ್ತೀ’’ತಿ ಮಾತಿಕಾಪದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ಮುಸಾವಾದೋಮಸಾವಾದೇ, ಪೇಸುಞ್ಞಹರಣೇ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಮುಸಾವಾದೇ ಚ ಓಮಸವಾದೇ ಚ ಪೇಸುಞ್ಞಹರಣೇ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏವಂ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ಏತ್ಥ ಪನ ‘‘ಅದಿಟ್ಠಂ, ಅಸುತಂ, ಅಮುತಂ , ಅವಿಞ್ಞಾತಂ, ದಿಟ್ಠಂ, ಸುತಂ, ಮುತಂ, ವಿಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩; ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩) ಪುಬ್ಬೇಪಿ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚೇತೇತ್ವಾ ವಚನಕ್ಖಣೇವ ‘‘ಮುಸಾ ಭಣಾಮೀ’’ತಿ ಜಾನಿತ್ವಾ ಜಾನನ್ತಸ್ಸೇವ ಮುಸಾಭಣನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಸ್ಸ ಭಣತಿ, ಸೋ ತಂ ನ ಸುಣಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ನ ಹೋತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಮುಸಾವಾದಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ)।
121. Idāni pācittiyāni dassetuṃ ‘‘pācittī’’ti mātikāpadaṃ uddharitvā ‘‘musāvādomasāvāde, pesuññaharaṇe’’tiādi vuttaṃ. Tattha musāvāde ca omasavāde ca pesuññaharaṇe ca pācitti vuttāti sambandho. Evaṃ sesesupi. Ettha pana ‘‘adiṭṭhaṃ, asutaṃ, amutaṃ , aviññātaṃ, diṭṭhaṃ, sutaṃ, mutaṃ, viññāta’’nti (pāci. 3; pāci. aṭṭha. 3) pubbepi ‘‘musā bhaṇissāmī’’ti cetetvā vacanakkhaṇeva ‘‘musā bhaṇāmī’’ti jānitvā jānantasseva musābhaṇane pācitti nāma āpatti hotīti attho. Yassa bhaṇati, so taṃ na suṇāti, āpatti na hoti (kaṅkhā. aṭṭha. musāvādasikkhāpadavaṇṇanā).
‘‘ಓಮಸವಾದೋ ನಾಮ ದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಓಮಸತಿ ಜಾತಿಯಾಪಿ ನಾಮೇನಪಿ ಗೋತ್ತೇನಪಿ ಕಮ್ಮೇನಪಿ ಸಿಪ್ಪೇನಪಿ ಆಬಾಧೇನಪಿ ಲಿಙ್ಗೇನಪಿ ಕಿಲೇಸೇನಪಿ ಆಪತ್ತಿಯಾಪಿ ಅಕ್ಕೋಸೇನಪೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೧೫) ಏವಂ ವುತ್ತೇಹಿ ದಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಯೋ ಖುಂಸೇತಿ ವಮ್ಭೇತಿ, ಅಯಂ ಓಮಸತಿ ನಾಮ, ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಮ್ಮುಖಾ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತೇಹಿ ‘‘ಚೋರೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಗಣ್ಠಿಭೇದಕೋ’’ತಿ ವಾ ಆದೀಹಿ ಭಣನ್ತಸ್ಸ। ‘‘ಸನ್ತಿ ಇಧೇಕಚ್ಚೇ ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚಣ್ಡಾಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪರಿಯಾಯೇನ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಚ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ।
‘‘Omasavādo nāma dasahi ākārehi omasati jātiyāpi nāmenapi gottenapi kammenapi sippenapi ābādhenapi liṅgenapi kilesenapi āpattiyāpi akkosenapī’’ti (pāci. 15) evaṃ vuttehi dasahi ākārehi upasampannaṃ yo khuṃseti vambheti, ayaṃ omasati nāma, tassa pācittīti attho. Parammukhā bhaṇantassa dukkaṭaṃ, tathā pāḷiyaṃ anāgatehi ‘‘coro’’ti vā ‘‘gaṇṭhibhedako’’ti vā ādīhi bhaṇantassa. ‘‘Santi idhekacce khattiyā brāhmaṇā caṇḍālā’’tiādinā pariyāyena bhaṇantassa ca anupasampannaṃ bhaṇantassa ca sabbatthapi dukkaṭameva.
ಪಿಯಕಮ್ಯತಾಯ ವಾ ಭೇದಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಜಾತಿಆದೀಹಿ ಓಮಸನ್ತಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಉಪಸಂಹರಣಂ ಪೇಸುಞ್ಞಹರಣಂ ನಾಮ। ಏತ್ಥಾಪಿ ಪರಿಯಾಯವಚನೇನ ಚ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪಸಂಹರಣೇನ ಚ ದುಕ್ಕಟಮೇವ।
Piyakamyatāya vā bhedādhippāyena vā upasampannaṃ jātiādīhi omasantassa upasampannassa vacanaṃ sutvā tassa upasaṃharaṇaṃ pesuññaharaṇaṃ nāma. Etthāpi pariyāyavacanena ca anupasampannassa upasaṃharaṇena ca dukkaṭameva.
ಪದಸೋಧಮ್ಮೋತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧಭಾಸಿತೋ ಸಾವಕಭಾಸಿತೋ ಇಸಿಭಾಸಿತೋ ದೇವತಾಭಾಸಿತೋ ಅತ್ಥೂಪಸಂಹಿತೋ ಧಮ್ಮೂಪಸಂಹಿತೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೪೬) ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಸಙ್ಗೀತಿತ್ತಯಮಾರುಳ್ಹಂ ತಿಪಿಟಕಧಮ್ಮಂ ಪದಅನುಪದಅನ್ವಕ್ಖರಅನುಬ್ಯಞ್ಜನವಸೇನ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಏಕತೋ ವಾಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Padasodhammoti ettha ‘‘dhammo nāma buddhabhāsito sāvakabhāsito isibhāsito devatābhāsito atthūpasaṃhito dhammūpasaṃhito’’ti (pāci. 46) evaṃ vuttaṃ saṅgītittayamāruḷhaṃ tipiṭakadhammaṃ padaanupadaanvakkharaanubyañjanavasena bhikkhuñca bhikkhuniñca ṭhapetvā anupasampannaṃ ekato vācentassa pācitti hotīti attho.
ಸಾಗಾರೇತಿ ಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬನ್ತಿಮೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ದಿಯಡ್ಢಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧೇನ ಪಾಕಾರಾದಿನಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಞ್ಚ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವಿತಾನಾದಿನಾ ಅನ್ತಮಸೋ ವತ್ಥೇನಪಿ ಛನ್ನತ್ತಾ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಞ್ಚ ಸೇನಾಸನಂ, ತಥಾರೂಪೇ ಸೇನಾಸನೇ ಏಕೂಪಚಾರಟ್ಠಾನೇ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸಹ ವಸನ್ತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥದಿವಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನಿಪಜ್ಜನಗಣನಾಯ ಚ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಗಣನಾಯ ಚ ದೇವಸಿಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Sāgāreti yaṃ pana sabbantimena pariyāyena diyaḍḍhahatthubbedhena pākārādinā parikkhittattā sabbaparicchinnañca yena kenaci vitānādinā antamaso vatthenapi channattā sabbacchannañca senāsanaṃ, tathārūpe senāsane ekūpacāraṭṭhāne anupasampannena saha vasantassa catutthadivasato paṭṭhāya nipajjanagaṇanāya ca anupasampannagaṇanāya ca devasikaṃ pācitti hotīti attho.
ಉಜ್ಝಾಪನಕಖಿಯ್ಯನೇತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತಂ ಸೇನಾಸನಪಞ್ಞಾಪಕಂ ವಾ ಭತ್ತುದ್ದೇಸಕಂ ವಾ ಯಾಗುಭಾಜಕಂ ವಾ ಫಲಭಾಜಕಂ ವಾ ಖಜ್ಜಭಾಜಕಂ ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕವಿಸ್ಸಜ್ಜಕಂ ವಾ ಮಙ್ಕುಕತ್ತುಕಾಮೋ ಛನ್ದೇನ ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೋ ಸೇನಾಸನಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಭತ್ತಾನಿ ಚ ಉದ್ದಿಸತೀ’’ತಿ ವಾ ವದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಉಜ್ಝಾಪೇತಿ ತೇನ ಅವಜಾನಾಪೇತಿ, ಯೋ ಪನ ತಥೇವ ವದನ್ತೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ತಸ್ಸ ಅಯಸಂ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ ಖೀಯತಿ, ತಸ್ಮಿಂ ಉಜ್ಝಾಪನಕೇ ಚ ಖೀಯನಕೇ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿದ್ವಯನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Ujjhāpanakakhiyyaneti ettha yo upasampannaṃ saṅghena sammataṃ senāsanapaññāpakaṃ vā bhattuddesakaṃ vā yāgubhājakaṃ vā phalabhājakaṃ vā khajjabhājakaṃ vā appamattakavissajjakaṃ vā maṅkukattukāmo chandena ‘‘itthannāmo senāsanaṃ paññāpeti, bhattāni ca uddisatī’’ti vā vadanto aññaṃ upasampannaṃ ujjhāpeti tena avajānāpeti, yo pana tatheva vadanto upasampannassa santike tassa ayasaṃ pakāsento khīyati, tasmiṃ ujjhāpanake ca khīyanake ca pācittidvayanti veditabbaṃ.
೧೨೨. ತಲಸತ್ತಿಅನಾದರ-ಕುಕ್ಕುಚ್ಚುಪ್ಪಾದನೇಸು ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಹರಣಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಕಾಯಂ ವಾ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಂ ವಾ ಉಚ್ಚಾರೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಚೇ ವಿರದ್ಧೋ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಅಪ್ಪಹರಿತುಕಾಮತಾಯ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇಸುಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ।
122.Talasattianādara-kukkuccuppādanesu cāti ettha yo bhikkhu upasampannassa paharaṇākāraṃ dassento kāyaṃ vā kāyappaṭibaddhaṃ vā uccāreti, tassa pācittiyaṃ. Sace viraddho pahāraṃ deti, appaharitukāmatāya dukkaṭaṃ, tathā anupasampannesupi dukkaṭameva.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನೋ ತಂ ಅಸಿಕ್ಖಿತುಕಾಮತಾಯ ವಾ ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಅಸೋತುಕಾಮತಾಯ ವಾ ಯೋ ಅನಾದರಿಯಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಅನಾದರಕರಣೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ಚ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ಅಪಞ್ಞತ್ತೇನ ವಾ ವುಚ್ಚಮಾನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ।
Upasampannena paññattena vuccamāno taṃ asikkhitukāmatāya vā tassa vacanaṃ asotukāmatāya vā yo anādariyaṃ karoti, tassa anādarakaraṇe pācittiyanti attho. Apaññattena vuccamānassa ca anupasampannena paññattena vā apaññattena vā vuccamānassa dukkaṭaṃ.
ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ‘‘ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ ಮಞ್ಞೇ ತ್ವಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ವಿಕಾಲೇ ಮಞ್ಞೇ ತಯಾ ಭುತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದನೇ ದುಕ್ಕಟಂ।
Upasampannassa ‘‘ūnavīsativasso maññe tvaṃ upasampanno, vikāle maññe tayā bhutta’’ntiādinā nayena sañcicca kukkuccaṃ uppādentassa pācittiyaṃ. Anupasampannassa uppādane dukkaṭaṃ.
ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಾಪುಚ್ಛಾತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಾತಿಕ್ಕಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಅರುಣುಗ್ಗಮನಾ ವಿಕಾಲೋ ನಾಮ, ಏತ್ಥನ್ತರೇ ಸಚೇ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಕೇನಚಿ ಕಮ್ಮೇನ ಗಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತಿ, ‘‘ವಿಕಾಲೇ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಂ ಆಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ಉಪಚಾರಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಪಠಮಪಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ದುತಿಯಪಾದುದ್ಧಾರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಆಪದಾಸು ಅನಾಪತ್ತಿ।
Gāmappavesanāpucchāti ettha pana majjhanhikātikkamanato paṭṭhāya yāva aruṇuggamanā vikālo nāma, etthantare sace sambahulā kenaci kammena gāmaṃ pavisanti, ‘‘vikāle gāmappavesanaṃ āpucchāmā’’ti sabbehipi aññamaññaṃ āpucchitabbaṃ. Sace anāpucchā parikkhittassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa upacāraṃ atikkamanti, paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāduddhāre pācittiyaṃ. Āpadāsu anāpatti.
ಭೋಜನೇ ಚ ಪರಮ್ಪರಾತಿ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥ ಪನ ಪಞ್ಚಸು ಭೋಜನೇಸು ಅಞ್ಞತರಂ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಓದನೇನ ವಾ ಸತ್ತುನಾ ವಾ ಕುಮ್ಮಾಸೇನ ವಾ ಮಂಸೇನ ವಾ ಮಚ್ಛೇನ ವಾ ನಿಮನ್ತೇಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ, ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವೇವಚನೇನ ವಾ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನಾಯ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಯೇನ ಯೇನ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ, ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ಭೋಜನಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ, ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ವಾ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಂ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಕುಲಸ್ಸ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಪರಮ್ಪರಭೋಜನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತಿ। ಗಿಲಾನಚೀವರದಾನಚೀವರಕಾಲಸಮಯೇಸು ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಥಾ ಪಞ್ಚ ಭೋಜನಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬತ್ಥ।
Bhojane ca paramparāti paramparabhojane ca pācittiyanti attho. Ettha pana pañcasu bhojanesu aññataraṃ nāmaṃ gahetvā ‘‘odanena vā sattunā vā kummāsena vā maṃsena vā macchena vā nimantemī’’tiādinā nayena, yena kenaci vevacanena vā akappiyanimantanāya nimantitassa yena yena paṭhamaṃ nimantito, tassa tassa bhojanaṃ ṭhapetvā uppaṭipāṭiyā, avikappetvā vā paṭhamanimantanaṃ parassa parassa kulassa pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ paribhuñjantassa paramparabhojane pācitti hoti. Gilānacīvaradānacīvarakālasamayesu anāpatti, tathā pañca bhojanāni ṭhapetvā sabbattha.
೧೨೩. ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗಮನೇ ಸೇಯ್ಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದಸವಿಧಾ ಸೇಯ್ಯಾ ಭಿಸಿ ಚಿಮಿಲಿಕಾ ಉತ್ತರತ್ಥರಣಂ ಭೂಮತ್ಥರಣಂ ತಟ್ಟಿಕಾ ಚಮ್ಮಖಣ್ಡೋ ನಿಸೀದನಂ ಪಚ್ಚತ್ಥರಣಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರೋ ಪಣ್ಣಸನ್ಥಾರೋತಿ। ಏತೇಸು ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ಗುತ್ತಸೇನಾಸನೇ ಅತ್ತನೋ ವಸ್ಸಗ್ಗೇನ ಗಹಿತಂ ಅತ್ತನಾ ವಾ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ತಂ ದಿವಸಂ ಗಮಿಕವಸೇನ ಪಕ್ಕಮನ್ತೋ ನೇವ ಸಯಂ ಉದ್ಧರೇಯ್ಯ ನ ಅಞ್ಞಂ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ಉಪಚಿಕಾದೀಹಿ ನ ಖಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಂ ನ ಠಪೇಯ್ಯ, ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ನ ಉದ್ಧರಾಪೇಯ್ಯ, ಪತಿರೂಪಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ವಾ ಸಾಮಣೇರಂ ವಾ ಆರಾಮಿಕಮೇವ ವಾ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ವಾ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಹಾರಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖೇಪಂ, ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸ ದ್ವೇ ಲೇಡ್ಡುಪಾತೇ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಮಣ್ಡಪರುಕ್ಖಮೂಲಾದಿಅಗುತ್ತಸೇನಾಸನೇ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಭಿಸಿಕೋಚ್ಛಕೇಸು, ಗುತ್ತಸೇನಾಸನೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ।
123.Anuddharitvā gamane seyyanti ettha dasavidhā seyyā bhisi cimilikā uttarattharaṇaṃ bhūmattharaṇaṃ taṭṭikā cammakhaṇḍo nisīdanaṃ paccattharaṇaṃ tiṇasanthāro paṇṇasanthāroti. Etesu yaṃ kiñci saṅghike vihāre guttasenāsane attano vassaggena gahitaṃ attanā vā santharitvā, anupasampannena vā santharāpetvā taṃ divasaṃ gamikavasena pakkamanto neva sayaṃ uddhareyya na aññaṃ uddharāpeyya, yathā upacikādīhi na khajjeyya, evaṃ na ṭhapeyya, aññena vā na uddharāpeyya, patirūpaṃ bhikkhuṃ vā sāmaṇeraṃ vā ārāmikameva vā anāpucchā vā gaccheyya, tassa parikkhittassa vihārassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa dve leḍḍupāte atikkamantassa pācittiyaṃ. Maṇḍaparukkhamūlādiaguttasenāsane santharitvā gacchantassa dukkaṭaṃ, tathā mañcapīṭhabhisikocchakesu, guttasenāsanepi dukkaṭameva.
ಸೇನಾಸನಾನಿ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ಗಮನೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತ್ಥ ಪನ ಮಞ್ಚೋ ಪೀಠಂ ಭಿಸಿ ಕೋಚ್ಛಕನ್ತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧಮ್ಪಿ ಸೇನಾಸನಂ ವಸ್ಸಾನಹೇಮನ್ತಾನಂ ಅಟ್ಠಸು ಮಾಸೇಸು ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ವಾ ಓವಸ್ಸಕಮಣ್ಡಪೇ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವಾ ಸಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಂ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅನುದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ತಸ್ಸ ಸೇನಾಸನಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಲೇಡ್ಡುಪಾತಾನಂ ಅತಿಕ್ಕಮನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಮ್ಮುಞ್ಜನೀಯಾದಿ ಸೇಸಪರಿಕ್ಖಾರೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ।
Senāsanāni vāti ettha anuddharitvā gamaneti sambandho. Ettha pana mañco pīṭhaṃ bhisi kocchakanti catubbidhampi senāsanaṃ vassānahemantānaṃ aṭṭhasu māsesu ajjhokāse vā ovassakamaṇḍape vā rukkhamūle vā sayaṃ santharitvā vā anupasampannena santharāpetvā vā taṃ anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā tassa senāsanassa dvinnaṃ leḍḍupātānaṃ atikkamane pācittiyaṃ. Sammuñjanīyādi sesaparikkhāresu dukkaṭaṃ.
ಇತ್ಥಿಯಾದ್ಧಾನಗಮನೇತಿ ಏತ್ಥ ಮಾತುಗಾಮೇನ ‘‘ಗಚ್ಛಾಮ ಭಗಿನಿ, ಗಚ್ಛಾಮ ಅಯ್ಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ಸಂವಿದಹಿತ್ವಾ ‘‘ಅಜ್ಜ ವಾ ಸ್ವೇ ವಾ ಪರಸುವೇ ವಾ’’ತಿ ನಿಯಮಿತಕಾಲಂ ವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಅಕತ್ವಾ ದ್ವಾರವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಮಗ್ಗವಿಸಙ್ಕೇತಂ ಕತ್ವಾಪಿ ಗಚ್ಛತೋ ಗಾಮನ್ತರೇ ಗಾಮನ್ತರೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅಗಾಮಕೇ ಅರಞ್ಞೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಅದ್ಧಯೋಜನೇ ಆಪತ್ತಿ।
Itthiyāddhānagamaneti ettha mātugāmena ‘‘gacchāma bhagini, gacchāma ayyā’’ti evaṃ saṃvidahitvā ‘‘ajja vā sve vā parasuve vā’’ti niyamitakālaṃ visaṅketaṃ akatvā dvāravisaṅketaṃ maggavisaṅketaṃ katvāpi gacchato gāmantare gāmantare pācittiyaṃ. Agāmake araññe addhayojane addhayojane āpatti.
ಏಕೇಕಾಯ ನಿಸೀದನೇತಿ ಏತ್ಥ ಏಕೋ ಏಕಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ನಿಸೀದನೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
Ekekāya nisīdaneti ettha eko ekāya itthiyā nisīdaneti attho.
೧೨೪. ಭಿಂಸಾಪನೇತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಭಿಂಸಾಪೇತುಕಾಮೋ ಚೋರಕನ್ತಾರವಾಳಕನ್ತಾರಾದೀನಿ ಆಚಿಕ್ಖತಿ, ಭಯಾನಕಂ ವಾ ರೂಪಸದ್ದಾದಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಸೋ ಭಾಯತು ವಾ ಮಾ ವಾ, ತಸ್ಸ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ದುಕ್ಕಟಂ।
124.Bhiṃsāpaneti ettha upasampanno upasampannaṃ bhiṃsāpetukāmo corakantāravāḷakantārādīni ācikkhati, bhayānakaṃ vā rūpasaddādiṃ dasseti, so bhāyatu vā mā vā, tassa payoge payoge pācittiyaṃ. Anupasampanne dukkaṭaṃ.
ಆಕೋಟನೇತಿ ಪಹಾರದಾನೇ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಅನತ್ತಮನೋ ಹುತ್ವಾ ಸಚೇ ಉಪ್ಪಲಪತ್ತೇನಪಿ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಗಹಟ್ಠಸ್ಸ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ವಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಾ ಅನ್ತಮಸೋ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಸ್ಸಾಪಿ ಪಹಾರಂ ದೇತಿ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ।
Ākoṭaneti pahāradāne. Upasampanno upasampannassa anattamano hutvā sace uppalapattenapi pahāraṃ deti, pācittiyaṃ. Anupasampannassa gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā itthiyā vā purisassa vā antamaso tiracchānagatassāpi pahāraṃ deti, dukkaṭameva.
ಅನಾಚಾರಂ ಆಚರಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ವತ್ಥುನಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನೋ ತಂ ಅಕಥೇತುಕಾಮೋ ‘‘ಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಂ ಆಪನ್ನೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವಚನೇಹಿ ತಂ ವಚನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೋ ಸೋ ಅಞ್ಞಂ ವದತಿ, ಅಯಂ ಅಞ್ಞವಾದಕೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಚ ಕಞ್ಚಿ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಆವುಸೋ, ಇದಂ ನಾಮ ತಯಾ ಕತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ತಂ ನ ಕಥೇತುಕಾಮೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋವ ಸಙ್ಘಂ ವಿಹೇಸತೀತಿ ಸಙ್ಘವಿಹೇಸಕೋ, ತಸ್ಮಿಂ ವಿಹೇಸಕೇ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಧ ಪನ ಞತ್ತಿದುತಿಯೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಚ ವಿಹೇಸಕೇ ಚ ಆರೋಪಿತೇ ಪುನ ಅಞ್ಞಂ ಭಣನ್ತಸ್ಸ, ವಿಹೇಸನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿ। ಅನಾರೋಪಿತೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Anācāraṃ ācaritvā saṅghamajjhe āpattiyā vā vatthunā vā anuyuñjiyamāno taṃ akathetukāmo ‘‘ko āpanno, kiṃ āpanno, kismiṃ āpanno’’tiādinā nayena aññehi vacanehi taṃ vacanaṃ paṭicchādento so aññaṃ vadati, ayaṃ aññavādako, tasmiṃ aññavādake ca kañci vītikkamaṃ disvā ‘‘āvuso, idaṃ nāma tayā kata’’nti vutte taṃ na kathetukāmo tuṇhībhūtova saṅghaṃ vihesatīti saṅghavihesako, tasmiṃ vihesake ca pācitti hotīti attho. Idha pana ñattidutiyena kammena aññavādake ca vihesake ca āropite puna aññaṃ bhaṇantassa, vihesantassa pācitti. Anāropite dukkaṭanti veditabbaṃ.
ದುಟ್ಠುಲ್ಲಪಕಾಸಛಾದೇತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ನಾಮ ಆಪತ್ತಿ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಪಾರಾಜಿಕಾನಿ ತೇರಸ ಚ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩೯೯) ವುತ್ತಾ, ತಥಾಪಿ ಇಧ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತಸ್ಮಾ ಸಙ್ಘಸಮ್ಮುತಿಂ ವಿನಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ‘‘ಅಯಂ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ ಆಪನ್ನೋ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ವತ್ಥುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಘಟೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಞ್ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಾದಿಅದುಟ್ಠುಲ್ಲಾರೋಚನೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ದುಟ್ಠುಲ್ಲಚ್ಛಾದನೇಪಿ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋವ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖು ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಸಯಂ ವಾ ಜಾನಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಾ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಚೋದೇಸ್ಸನ್ತಿ ಸಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ ಮಙ್ಕುಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ನಾರೋಚಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಧುರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಆರೋಚಿತೇಪಿ ನ ರಕ್ಖತಿ ಏವ।
Duṭṭhullapakāsachādeti ettha kiñcāpi ‘‘duṭṭhullā nāma āpatti cattāri ca pārājikāni terasa ca saṅghādisesā’’ti (pāci. 399) vuttā, tathāpi idha saṅghādisesāva adhippetā. Tasmā saṅghasammutiṃ vinā bhikkhussa duṭṭhullaṃ āpattiṃ ‘‘ayaṃ asuciṃ mocetvā saṅghādisesaṃ āpanno’’tiādinā nayena vatthunā saddhiṃ āpattiṃ ghaṭetvā bhikkhuñca bhikkhuniñca ṭhapetvā yassa kassaci anupasampannassa ārocentassa pācittiyaṃ. Thullaccayādiaduṭṭhullārocane dukkaṭaṃ. Duṭṭhullacchādanepi saṅghādisesova adhippeto. Yo pana bhikkhu bhikkhussa duṭṭhullaṃ āpattiṃ sayaṃ vā jānitvā aññesaṃ vā sutvā ‘‘imaṃ jānitvā codessanti sāressanti maṅkuṃ karissanti, nārocissāmī’’ti dhuraṃ nikkhipati, tassa pācittiyaṃ. Dhuraṃ nikkhipitvā pacchā ārocitepi na rakkhati eva.
ಹಾಸೋದಕೇತಿ ಅಙ್ಗುಲಿಪತೋದಕೇನ ಹಾಸೋ ಚ ಉದಕೇ ಹಾಸೋ ಚಾತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಹಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೋ ಕಾಯೇನ ಕಾಯಂ ಆಮಸತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಸ್ಸ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಉಪಕಚ್ಛಕಾದೀಸು ಘಟ್ಟನೇ। ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾಮಸನೇ ಚ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇನ ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾಮಸನೇ ಚ। ಏತ್ಥ ಭಿಕ್ಖುನೀಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾ। ಉದಕೇ ಹಸನಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಉಪರಿಗೋಪ್ಫಕೇ ಉದಕೇ ಕೀಳಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ನಿಮ್ಮುಜ್ಜನಉಮ್ಮುಜ್ಜನಪ್ಲವನಾದಿಕಂ। ಇಧ ಹಾಸೋ ನಾಮ ಕೀಳಾ ವುಚ್ಚತಿ।
Hāsodaketi aṅgulipatodakena hāso ca udake hāso cāti evamattho veditabbo. Upasampanno upasampannaṃ hasādhippāyo kāyena kāyaṃ āmasati, āpatti pācittiyassa, ko pana vādo upakacchakādīsu ghaṭṭane. Anupasampanne dukkaṭaṃ, tathā bhikkhussa kāyappaṭibaddhāmasane ca nissaggiyena kāyappaṭibaddhāmasane ca. Ettha bhikkhunīpi anupasampannaṭṭhāne ṭhitā. Udake hasanadhammo nāma uparigopphake udake kīḷādhippāyassa nimmujjanaummujjanaplavanādikaṃ. Idha hāso nāma kīḷā vuccati.
ನಿಚ್ಛುಭನೇ ವಿಹಾರಾತಿ ಸಙ್ಘಿಕಾ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥ ಪನ ಯೋ ಕುದ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ಹತ್ಥಾದೀಸು ಗಹೇತ್ವಾ ವಾ ‘‘ನಿಕ್ಖಮಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ವಾ ಯತ್ತಕಾನಿ ದ್ವಾರಾನಿ ಏಕೇನ ಪಯೋಗೇನ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ತತ್ಥ ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಪಯೋಗಸ್ಸ ಏಕತ್ತಾ ಏಕಾ ಏವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ನಾನಾಪಯೋಗೇಹಿ ಅತಿಕ್ಕಾಮೇತಿ, ತತ್ಥ ದ್ವಾರಗಣನಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ತಥಾ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೇ, ತಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಾರನಿಕ್ಕಡ್ಢನೇ ಚ। ಅಲಜ್ಜಿಆದೀಸು ಪನ ಅನಾಪತ್ತಿ।
Nicchubhane vihārāti saṅghikā vihārā nikkaḍḍhaneti attho. Ettha pana yo kuddho hutvā upasampannaṃ hatthādīsu gahetvā vā ‘‘nikkhamā’’ti vatvā vā yattakāni dvārāni ekena payogena atikkāmeti, tattha dvāragaṇanāya āpattiṃ aggahetvā payogassa ekattā ekā eva gahetabbā. Sace nānāpayogehi atikkāmeti, tattha dvāragaṇanāya gahetabbaṃ. Tassa parikkhāranikkaḍḍhane dukkaṭaṃ, tathā anupasampanne, tassa parikkhāranikkaḍḍhane ca. Alajjiādīsu pana anāpatti.
ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸಯನೇತಿ ಸಙ್ಘಿಕೇ ವಿಹಾರೇ ‘‘ವುಡ್ಢೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಗಿಲಾನೋ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಸಙ್ಘೇನ ದಿನ್ನೋ’’ತಿ ವಾ ಜಾನಿತ್ವಾ ಮಞ್ಚಸ್ಸ ವಾ ಪೀಠಸ್ಸ ವಾ ಪವಿಸನ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಸ್ಸ ವಾ ಉಪಚಾರೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ವಾ ಸನ್ಥರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ‘‘ಯಸ್ಸ ಸಮ್ಬಾಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅಭಿನಿಸೀದನ್ತಸ್ಸ ಚ ಅಭಿನಿಪಜ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಚ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಪಾಚಿತ್ತಿಯವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
Anupakhajja sayaneti saṅghike vihāre ‘‘vuḍḍho’’ti vā ‘‘gilāno’’ti vā ‘‘saṅghena dinno’’ti vā jānitvā mañcassa vā pīṭhassa vā pavisantassa vā nikkhamantassa vā upacāre seyyaṃ santharitvā vā santharāpetvā vā ‘‘yassa sambādho bhavissati, so pakkamissatī’’ti adhippāyena abhinisīdantassa ca abhinipajjantassa ca payogagaṇanāya pācittiyaṃ veditabbaṃ. Pācittiyavinicchayo.
ಪಾಚಿತ್ತಿಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pācittiyaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
