| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
(३) पाचित्तियवण्णना
(3) Pācittiyavaṇṇanā
४७६. पञ्च भेसज्जानीति सब्बिआदीनि पञ्च भेसज्जानि। इमं आपत्तिन्ति सम्बन्धो। पच्छा आपन्नोति योजना।
476.Pañca bhesajjānīti sabbiādīni pañca bhesajjāni. Imaṃ āpattinti sambandho. Pacchā āpannoti yojanā.
एकं कबळन्ति एकं आलोपं, तुम्हमूलेति तुम्हं सन्तिके।
Ekaṃkabaḷanti ekaṃ ālopaṃ, tumhamūleti tumhaṃ santike.
यथावत्थुकन्ति वत्थुअनुलोमं, आपत्तियो देसिताव होन्तीति योजना।
Yathāvatthukanti vatthuanulomaṃ, āpattiyo desitāva hontīti yojanā.
कोकालिकादीनन्तिआदिसद्देन कटमोदकतिस्सकादयो (पारा॰ ४१७) सङ्गण्हाति। पापिकाय दिट्ठिया अप्पटिनिस्सग्गे पाचित्तियञ्च चण्डकाळिकाय भिक्खुनिया पाचित्तियञ्चाति योजना। पयुत्तवाचापच्चयाति विञ्ञत्तिनिमित्तादीहि पकारेन युत्ताय वाचाय पच्चया। आपत्ति पाराजिकस्साति पाराजिकस्स आपज्जनं। अथवा पाराजिकस्साति अस्स भिक्खुस्स पाराजिका आपत्ति होतीति वा पाराजिका आपत्ति अस्स भवतीति वा योजना कातब्बा। इतीति इमा छ आपत्तियो आपज्जतीति योजना।
Kokālikādīnantiādisaddena kaṭamodakatissakādayo (pārā. 417) saṅgaṇhāti. Pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge pācittiyañca caṇḍakāḷikāya bhikkhuniyā pācittiyañcāti yojanā. Payuttavācāpaccayāti viññattinimittādīhi pakārena yuttāya vācāya paccayā. Āpatti pārājikassāti pārājikassa āpajjanaṃ. Athavā pārājikassāti assa bhikkhussa pārājikā āpatti hotīti vā pārājikā āpatti assa bhavatīti vā yojanā kātabbā. Itīti imā cha āpattiyo āpajjatīti yojanā.
भोजनं गहेत्वा अज्झोहरमानाति सम्बन्धो। तथेवाति यथा खादने, तथेव मंसं लसुणं अज्झोहरमानाति योजना। ‘‘पणीतभोजनानी’’ति च ‘‘अकप्पियमंस’’न्ति च पदानि ‘‘अज्झोहरमाना’’ति पदेन सम्बन्धितब्बानि।
Bhojanaṃ gahetvā ajjhoharamānāti sambandho. Tathevāti yathā khādane, tatheva maṃsaṃ lasuṇaṃ ajjhoharamānāti yojanā. ‘‘Paṇītabhojanānī’’ti ca ‘‘akappiyamaṃsa’’nti ca padāni ‘‘ajjhoharamānā’’ti padena sambandhitabbāni.
पञ्च ठानानीति पञ्च आपत्तिसङ्खातानि ठानानि। तत्थाति पञ्चसु सहधम्मिकेसु। द्विन्नन्ति भिक्खुभिक्खुनीनं। तेसन्ति सिक्खमानादीनं। पञ्चन्नमेवाति सहधम्मिकानंयेव। विनिच्छयवोहारोति विनिच्छयवचनं। इमिना चत्तारि अधिकरणानि पटिक्खिपति। अड्डकम्मं नामाति अभियुञ्जन्तानं कम्मं नाम।
Pañca ṭhānānīti pañca āpattisaṅkhātāni ṭhānāni. Tatthāti pañcasu sahadhammikesu. Dvinnanti bhikkhubhikkhunīnaṃ. Tesanti sikkhamānādīnaṃ. Pañcannamevāti sahadhammikānaṃyeva. Vinicchayavohāroti vinicchayavacanaṃ. Iminā cattāri adhikaraṇāni paṭikkhipati. Aḍḍakammaṃ nāmāti abhiyuñjantānaṃ kammaṃ nāma.
‘‘सहधम्मिकान’’न्ति इमिना पञ्जन्नं विनिच्छयोति एत्थ पञ्चसरूपं दस्सेति। सोभणभावं वित्थारेन्तो आह ‘‘कतवीतिक्कमो ही’’तिआदि। अब्भुण्हसीलोति अभिनवुप्पन्नसीलो। अब्भुण्हसीलो नाम अत्थतो पाकतिकसीलोति आह ‘‘पाकतिको’’ति, पकतिसीलेन नियुत्तोति अत्थो।
‘‘Sahadhammikāna’’nti iminā pañjannaṃ vinicchayoti ettha pañcasarūpaṃ dasseti. Sobhaṇabhāvaṃ vitthārento āha ‘‘katavītikkamo hī’’tiādi. Abbhuṇhasīloti abhinavuppannasīlo. Abbhuṇhasīlo nāma atthato pākatikasīloti āha ‘‘pākatiko’’ti, pakatisīlena niyuttoti attho.
‘‘कायद्वारसम्भवा’’ति इमिना कायिकाति पदस्स तद्धितभावं दस्सेति। मुखं ओलोकेतब्बन्ति एत्थ वुत्ताति सम्बन्धो।
‘‘Kāyadvārasambhavā’’ti iminā kāyikāti padassa taddhitabhāvaṃ dasseti. Mukhaṃ oloketabbanti ettha vuttāti sambandho.
चतुन्नं देसनाय चाति एत्थ ‘‘देसनाया’’ति पदं आदिपदलोपन्ति आह ‘‘अच्चयदेसनाया’’ति। साति अच्चयदेसना। अभिनिलीयित्वा धनुना मारेन्तीति अभिमारा।
Catunnaṃ desanāya cāti ettha ‘‘desanāyā’’ti padaṃ ādipadalopanti āha ‘‘accayadesanāyā’’ti. Sāti accayadesanā. Abhinilīyitvā dhanunā mārentīti abhimārā.
छेज्जं होतीति एत्थ छेज्जं नाम पाराजिकापज्जनमेवाति आह ‘‘देवदत्तो विय पाराजिकं आपज्जती’’ति। इमा पन आपत्तियोति पाराजिकथुल्लच्चयापत्तियो।
Chejjaṃhotīti ettha chejjaṃ nāma pārājikāpajjanamevāti āha ‘‘devadatto viya pārājikaṃ āpajjatī’’ti. Imā pana āpattiyoti pārājikathullaccayāpattiyo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / ३. पाचित्तियं • 3. Pācittiyaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / (३) पाचित्तियवण्णना • (3) Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पाचित्तियवण्णना • Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / पाचित्तियवण्णना • Pācittiyavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पाचित्तियवण्णना • Pācittiyavaṇṇanā
